Als (toekomstig) eigenaar van zonnepanelen zit je waarschijnlijk niet op schaduw op je dak te wachten. Zonnepanelen die in de schaduw liggen, leveren uiteraard verminderde prestaties. Dat is slecht voor de opbrengst van het algehele systeem. In dit artikel leggen we je uit of het plaatsen van zonnepanelen wel zin heeft als je last hebt van schaduw op je dak.

Valt er slechts een klein gedeelte van de dag schaduw op je dak, bijvoorbeeld in de wintermaanden? Dan is dat doorgaans niet zo’n probleem. Het komt echter regelmatig voor dat een schoorsteen, een boom of een ander huis langere tijd voor schaduw op je dak zorgt. Schaduw kan ervoor zorgen dat de prestaties van je zonnepanelen aanzienlijk verminderen, zelfs zo erg dat je mogelijk slimmer af bent met mínder zonnepanelen. Hoe dat zit, leggen we je uit in dit artikel.

Waarom beïnvloedt schaduw de prestaties van zonnepanelen?

Een van de meest voor de hand liggende redenen waarom schaduw de prestaties van zonnepanelen beïnvloedt, is dat de panelen nu eenmaal stroom opwekken door middel van zonlicht. Bij een verminderde lichtintensiteit, zoals door schaduwval, kan er dus minder stroom worden opgewekt. 

Zonnepanelen zijn daarnaast vaak in een serie geschakeld. Dat betekent dat de stroom door alle panelen in een serie loopt. Prestatievermindering bij een van de panelen in een serie kan daardoor de prestaties van de gehele serie beïnvloeden. De zwakste schakel beperkt namelijk de stroomproductie van het geheel. Je kunt het vergelijken met een ouderwets lichtsnoer voor in de kerstboom. Is één lampje kapot? Dan zie je dat terug in de rest van de verlichting.

Als slechts een deel van de zonnepanelen in de schaduw ligt, kan dat zorgen voor hot spots. Een aantal panelen ligt in de schaduw, terwijl enkele panelen in direct zonlicht liggen. Dat zorgt voor een ongelijke verwarming, wat schade aan de panelen kan toebrengen en zelfs de levensduur kan beperken. 

Lees ook: Installatie van zonnepanelen: wat kun je verwachten?

©aRTI01

Zijn er ook oplossingen voor schaduw op het dak?

Het is soms mogelijk om de oorzaak van de schaduw op het dak te verwijderen, bijvoorbeeld door een boom te kappen. Dat is echter lang niet altijd een optie. De schaduw kan bijvoorbeeld afkomstig zijn van een boom van de buren of van de gemeente. Zelfs als het om een boom in eigen tuin gaat, heb je in sommige gevallen een kapvergunning nodig. 

Er zijn wel andere oplossingen om toch zonnepanelen op het dak te plaatsen, zonder last te hebben van de negatieve gevolgen van schaduw op de panelen. 

Het is voor veel mensen niet de leukste optie, maar waarschijnlijk wel de goedkoopste: het kan verstandig zijn om simpelweg minder zonnepanelen te plaatsen. Vooral als één of meerdere zonnepanelen in de zomermaanden in de schaduw zullen liggen. Wil je het liefst twaalf zonnepanelen plaatsen, waarvan er twee in de schaduw liggen? Dan kan het slim zijn om de panelen die je in de schaduw zou plaatsen weg te laten. Zo voorkom je dat die twee zonnepanelen niet de opbrengst van je gehele systeem beperken. Over een jaar heb je met minder panelen zo mogelijk meer opbrengst dan met meer panelen in de schaduw.

De meeste eigenaren van zonnepanelen kiezen voor een string-omvormer, waar meerdere zonnepanelen in een serie op worden aangesloten. Het is echter ook mogelijk om voor micro-omvormers te kiezen. Deze optie wordt steeds populairder. Zo hangt er aan elk zonnepaneel één omvormer, waardoor er geen sprake is van een serie. De verminderde prestaties van één zonnepaneel in de schaduw veroorzaken daardoor niet de prestaties van de andere panelen. 

©Liantho

Heeft het zin om zonnepanelen te plaatsen als er schaduw op mijn dak valt?

In veel gevallen is het zinvol om zonnepanelen te plaatsen, zelfs als er schaduw op je dak valt. Dat is vooral zo als de schaduw slechts een klein gedeelte van de dag aanwezig is, of alleen in de winter. Technologieën zoals micro-omvormers en power optimizers kunnen namelijk helpen om de negatieve effecten van schaduw op je zonnepanelen te verminderen. 

Liggen (al) je potentiële zonnepanelen permanent in de schaduw, dan is het waarschijnlijk niet zo’n goed idee om panelen op je dak te plaatsen. Het is dan slimmer om zonnepanelen (indien mogelijk) op een andere plek te plaatsen of op een andere manier in zonnepanelen te investeren om van de opgewekte zonne-energie te profiteren.

Andere opties als je geen geschikt dak hebt

Ook als je geen geschikt dak hebt om zonnepanelen op te plaatsen, is het mogelijk om toch van zonne-energie te profiteren. Je kunt bijvoorbeeld lid worden van een energiecoöperatie, zonnepanelen kopen op een zonnepark of investeren in crowdfundingsprojecten. Bij verschillende energieleveranciers kun je bovendien stroom van andere zonnepaneeleigenaren afnemen. 

Zonnepanelen, maar geen plek op je dak? Dit zijn de alternatieven!

Je staat in de parfumerie en ziet drie flacons die er bijna identiek uitzien. De naam is hetzelfde en het merk is hetzelfde, maar het prijsverschil tussen die drie is groot. Dat komt doordat er eigenlijk drie verschillende varianten zijn: parfum, eau de parfum en eau de toilette. Hoewel het verleidelijk is om simpelweg op het prijskaartje af te gaan, is het slim om te weten wat je precies koopt. De verschillen tussen die drie zijn namelijk groter dan je denkt. Hoe dat precies zit, lees je hier.

Om de juiste keuze te maken, moet je eerst begrijpen hoe een geur eigenlijk in elkaar zit. In de basis bestaat elk luchtje uit een mengsel van alcohol, water en geurstoffen (ook wel parfumolie genoemd). De alcohol fungeert als de drager: zodra je sprayt, verdampt de alcohol en blijven de geurstoffen achter op je huid. Het grote onderscheid tussen de verschillende varianten zit hem puur in de concentratie van die parfumolie. De vuistregel is simpel: hoe hoger het percentage geurstoffen, hoe intenser de geur is en hoe langer je er plezier van hebt.

Parfum (extrait de parfum)

Als we het in de volksmond hebben over 'parfum', bedoelen we vaak gewoon een lekker luchtje. Maar in de officiële termen is parfum (of extrait de parfum) de meest pure en kostbare variant die je kunt kopen. Met een concentratie aan geurstoffen die meestal tussen de 20 en 40 procent ligt, is dit de absolute topklasse.

Omdat de concentratie zo hoog is, bevat deze variant relatief weinig alcohol. Dit maakt puur parfum vaak een uitstekende keuze voor mensen met een gevoelige huid, omdat alcohol de huid kan uitdrogen. De geur is vol, diep en blijft met gemak de hele dag - en vaak zelfs de volgende ochtend nog - hangen. Je hebt er extreem weinig van nodig; vaak wordt parfum daarom niet in een sprayfles verkocht, maar in een klein flesje waarmee je een paar druppels op de huid dept.

Eau de parfum (EDP)

Kijk je in het badkamerkastje van de gemiddelde Nederlander, dan is de kans groot dat je daar een eau de parfum aantreft. Met een geurconcentratie van 15 tot 20 procent biedt deze variant de gulden middenweg. Het is minder zwaar en olieachtig dan puur parfum, maar krachtig genoeg om een hele werkdag of een avond uit mee te gaan. Meestal blijft een eau de parfum zo'n zes tot acht uur goed waarneembaar.

Eau de parfum richt zich vaak op de zogenoemde 'hartnoten' van een geur. Dit zijn de geuren die tevoorschijn komen nadat de eerste alcohol is verdampt. Hierdoor is de geur vaak wat dieper en warmer, wat hem geschikt maakt voor zowel dagelijks gebruik als speciale gelegenheden.

Eau de toilette (EDT)

De term 'eau de toilette' klinkt chique, maar betekent letterlijk 'toiletwater'. Dit stamt uit de tijd dat men deze geur gebruikte om zich in de ochtend mee op te frissen ('toilet maken'). Deze variant is met een percentage van 5 tot 15 procent geurstoffen een stuk lichter en vluchtiger dan (eau de) parfum.

Waar een eau de parfum de diepte in gaat, focust een eau de toilette zich meestal op de toptonen. Dit zijn vaak frisse citrus- of fruitgeuren die je direct ruikt bij het sprayen, maar die ook sneller vervliegen. Een eau de toilette blijft gemiddeld drie tot vijf uur hangen. Het is dan ook een goede keuze voor mensen die niet van zware, bedwelmende geuren houden, of voor gebruik op kantoor waar je je collega's niet wilt overweldigen. Houd er wel rekening mee dat je deze geur halverwege de dag waarschijnlijk even opnieuw moet aanbrengen.

Prijs versus kwaliteit: wat is nu echt goedkoper?

Het lijkt een simpele rekensom: een grote fles eau de toilette is aan de kassa vaak goedkoper dan een klein flesje eau de parfum. Toch kan die goedkopere fles op de lange termijn duurkoop zijn. Omdat eau de toilette sneller vervliegt, heb je de neiging om royaal te sprayen en dit gedurende de dag te herhalen. Hierdoor gaat de fles veel sneller leeg.

Bij een eau de parfum of puur parfum is de aanschafprijs hoger, maar heb je aan één keer een beetje aanbrengen in de ochtend vaak genoeg voor de hele dag. Je doet dus aanzienlijk langer met de flacon.

Wanneer draag je wat?

Als je twijfelt over welke variant je moet kopen, laat dit dan afhangen van het seizoen en de gelegenheid. Warmte versterkt namelijk geur. In de zomer, wanneer je huid warm is, kan een zwaar parfum al snel te overheersend en plakkerig aanvoelen. Een lichte, frisse eau de toilette is dan perfect. In de winter is het juist andersom: kou zorgt ervoor dat geuren minder goed vrijkomen en snel wegvallen. In die maanden, en zeker 's avonds tijdens een diner of feestje, komt een rijkere eau de parfum of parfum veel beter tot zijn recht.

Haal alles uit je geur

Heb je eenmaal je keuze gemaakt, dan wil je natuurlijk dat je zo lang mogelijk lekker ruikt. Een veelgemaakte fout is het wrijven van de polsen na het sprayen. Doe dit niet; door de wrijving creëer je warmte die de geurmoleculen kapotmaakt, waardoor vooral de frisse toptonen direct verdwijnen en de geur vlakker wordt.

Daarnaast hecht parfum slecht op een droge huid. Wil je dat je geur echt lang blijft hangen? Smeer je huid dan eerst in met een geurloze bodylotion of een crème uit dezelfde geurlijn voordat je gaat sprayen. De vetten in de crème houden de geurstoffen vast, zodat jij - of je nu kiest voor eau de toilette of parfum - de hele dag heerlijk ruikt.

Traditionele oordopjes sluiten luisteraars af van hun omgeving, maar JBL gooit het met zijn nieuwe Sense Pro over een andere boeg. Het minispeakertje van dit zogenoemde open ear-model bevindt zich namelijk pal voor jouw gehoorgang. Met name in het verkeer is dat wel zo veilig, want tijdens het luisteren hoor je óók omgevingsgeluid. We nemen de proef op de som.

De JBL Sense Pro is een interessant product voor mensen die reguliere oordopjes niet zo prettig vinden zitten. Je hoeft deze apparaatjes namelijk niet in je oor te proppen. Met behulp van flexibele siliconen oorhaken blijven ze goed op hun plek zitten. Dankzij het zachte materiaal ervaar je tijdens lange luistersessies niet zo gauw irritaties. De Sense Pro zit erg comfortabel in de ronding van je oor. Bedenk wel dat je deze in-ears bij bepaalde activiteiten enigszins voelt wiebelen, bijvoorbeeld wanneer je wild met je hoofd draait of tijdens het sporten. Logisch, want de behuizing zit tenslotte niet klem in jouw gehoorgang. Het is een kwestie van wennen.

©Maikel Dijkhuizen

Accu en bediening

Zodra deze bluetooth-oordopjes na enige oefening eenmaal goed op hun plek zitten, kan het luisteren beginnen. Met een luistertijd van ongeveer acht uur op een enkele batterijlading houdt de Sense Pro het lang vol. De inbegrepen oplaadcase bevat een accu met een capaciteit van nog eens dertig uur. Na slechts tien minuten opladen kunnen de oortjes er weer vier uur tegenaan. Kortom, je hebt onderweg of op afgelegen plekken niet zo snel te maken met lege accu's.

De IP54-gecertificeerde behuizing is spatwaterdicht. Laat ze in de regen dus lekker zitten. Het linker- en rechteroordopje bevatten een klein aanraakpaneeltje. Tik eenmaal aan de linkerkant om het volume harder te zetten en tik tweemaal voor een zachter geluid. Je raakt het rechteroordopje aan om muziek te pauzeren en liedjes te skippen. Via het bedieningspaneel beantwoord je ook nog inkomende oproepen. Voor handsfree gesprekken zijn er maar liefst vier microfoons ingebouwd. Al met al werkt de bediening prima, zodat je jouw smartphone in je zak of tas kunt laten zitten.

©Maikel Dijkhuizen

Gedetailleerd geluid

Op audiovlak heeft JBL zijn zaakjes goed voor elkaar. De Sense Pro levert een kraakhelder geluid met een hoge detaillering. Zelfs bij het luisteren van bombastische muziekstukken zijn alle instrumenten duidelijk te horen. Met de standaard geluidsinstellingen blijft het basniveau voor muziekgenres als hiphop en dance wel iets achter. Geen probleem, want in de JBL Headphones-app pas je het geluid naar eigen smaak aan. Activeer bijvoorbeeld de equalizerinstelling 'Bass' of zelfs 'Extreme Bass'.

Als je graag naar films en series kijkt, komt de ondersteuning voor ruimtelijk geluid goed van pas. Zet in dat geval de optie 'Spatial Sound' aan en ervaar meer audio-effecten. Een nadeel is dat personen in jouw omgeving het geluid afkomstig van de Sense Pro wellicht kunnen horen. Dat komt door de open constructie van de oordopjes. Overigens geldt dit met name wanneer je het volume hoog hebt staan.

©Maikel Dijkhuizen

JBL Sense Pro kopen?

Zoek je in-ears met een goed geluid die jouw oren niet volledig afsluiten van de omgeving? Als je de hoge adviesprijs van 179,99 euro voor lief neemt, bevelen we de JBL Sense Pro van harte aan. Deze oordopjes zitten comfortabel en laten zich eenvoudig bedienen. Bovendien bieden ze ook nog eens een hoge audiokwaliteit en lange accuduur. De Sense Pro is in vijf kleurstellingen te koop.