Net zoals een arts af en toe je bloeddruk controleert, is ook de druk in de cv-installatie belangrijk voor de gezondheid van je verwarmingssysteem. En nu de herfst er langzaam aan komt, is het handig om juist nu de druk van je cv-ketel en cv-installatie te controleren. Mocht er iets mis zijn, dan heb je nog ruim tijd om er een vakman bij te houden voordat het stookseizoen weer echt begint.

Lees ook: Stappenplan: Radiatoren op de juiste manier ontluchten en Het expansievat als drukbuffer

💡 Waarom je regelmatig de druk moet controleren

De warmte in een cv-installatie, of het nu gaat om radiatoren of vloerverwarming, wordt getransporteerd door water. Dat cv-water moet onder druk staan, anders werken bepaalde elementen zoals de circulatiepomp niet meer. Bovendien is die druk van belang voor de levensduur van de onderdelen in de cv-ketel.

Hoe hoog moet die druk zijn? 

De druk van cv-ketels moet altijd tussen 1,5 en 2 bar liggen. Dit kan verschillen van de ene ketel tegenover de andere. Tussen de 1 en 1,5 bar is ook nog goed, maar je moet dan wel in de gaten houden dat de waterdruk niet verder daalt. Wanneer de waterdruk in de cv-ketel onder 1 bar zakt, dan werkt de cv-ketel niet meer goed. Het is dan zelfs mogelijk dat de cv-ketel er helemaal mee stopt. Ook hoger is af te raden. Wanneer de druk boven de 2 bar komt te staan, kan het expansievat beschadigd worden. In dit vat zit een rubberen membraan dat drukverschillen opvangt. Dit membraan kan scheuren. Waterdruk boven de 2,5 bar zorgt op lange duur ook voor schade aan de pomp. Aan de cv-ketel zit trouwens een overdrukventiel. Op het moment dat de druk te hoog wordt, zal dit ventiel het water laten ontsnappen. Mocht de druk zo hoog worden en zou het ventiel niet werken, dan is het mogelijk dat een leiding kapot springt en het systeem leegloopt met een heleboel waterschade als gevolg. 

Drukverlies

Je hoeft de druk zeker niet wekelijks te controleren. Dat de druk in een stookseizoen heel langzaam afneemt, is normaal. Tijdens de werking blijft de druk stabiel en vangt het expansievat de kleine drukschommelingen op die worden veroorzaakt door het uitzetten en inkrimpen van de installatie tijdens temperatuurschommelingen. Controleer de druk altijd bij het begin van het verwarmingsseizoen, daarna om de twee maanden en altijd na het ontluchten van de radiatoren. Als je één of twee keer per jaar moet bijvullen dan is er meestal niets aan de hand. Moet dit vaker gebeuren, dan moet je ingrijpen. De snelheid waarmee de cv-ketel druk verliest, geeft de ernst van het probleem aan. Als je na een week moet bijvullen dan zijn een kapot expansievat en lekkage de twee meest voor de hand liggende boosdoeners. 

Kapot expansievat

Een expansievat gaat gemiddeld zeven jaar mee. Als het rubberen membraan in het expansievat stuk is, dan loopt dit vol water. Hierdoor loopt het water weg uit het systeem en neemt de druk in de cv-installatie af. Je kunt dit makkelijk controleren door met een metalen voorwerp tegen de bovenkant en onderkant van het vat te tikken. Is het expansievat intact dan geeft dit bovenaan een ander geluid dan onderaan, want bovenaan zit water en onderaan stikstof. Klinken zowel de boven- en onderkant dof, dan is het volledige expansievat gevuld met water en kan het de drukschommelingen niet langer opgevangen. Hierdoor zal er water uit het overstortventiel lopen, dat is de kraan met de rode dop. In dat geval moet je het expansievat laten vervangen.

Lekkage

De tweede oorzaak is een lekkage in het cv-systeem. Dat hoeft zelfs geen groot lek te zijn. Controleer om te beginnen de koppelingen. Een koppeling waaruit traag water druppelt, is genoeg om langzaam maar zeker de druk te doen dalen. Hou er rekening mee dat een groot deel van het lekwater gewoon verdampt en wordt afgevoerd door het rookgaskanaal. Er kan ook een lekkage in de cv-ketel zijn. Is er in de CV-kast sprake van veel kalkaanslag of zijn er lekkagesporen, dan kan dit wijzen op lekkage van de warmtewisselaar. Bij oudere ketels komt het vaak voor dat de warmtewisselaar lek is. Raadpleeg in dat geval het installatiebedrijf dat het onderhoud uitvoert aan de ketel.

Defect overstortventiel

Iedere cv-installatie is beveiligd tegen te veel druk door middel van een overstortventiel. Deze veiligheid treedt in werking bij ongeveer 2.8 bar. Het zal dan water lozen zodat de druk daalt. Soms hapert dit overstort en blijft dit druppelen. Vervelend, maar de oplossing is goedkoop, laat een installateur dit defecte overstort vervangen.

Druk controleren 

Er zijn een paar manieren om de druk van het systeem te controleren. Ofwel lees je de druk op het schermpje van de cv-ketel, ofwel lees je de druk op een manometer die in de buurt van het expansievat staat. Vaak zijn op een installatie zowel een display als een manometer aanwezig. 

Display op de ketel 

Om de druk op een cv-ketel te checken, moet je de klep onderaan aan de voorkant openen. Er zijn ketels zoals Vaillant waar je op deze plaats een kleine manometer naast het display ziet. Zie je alleen het bedieningspaneel, dan vind je helemaal links de aan/uit-knop. Wanneer de cv-ketel aan staat, brandt er boven deze knop een groen lampje. In het linker schermpje lees je de aanvoertemperatuur van de verwarming. Dat is dus de temperatuur van het water dat de ketel verlaat. Druk de aan/uit-knop éénmaal in. Dan komt de druk tevoorschijn in het linkerdisplay waar je daarnet de aanvoertemperatuur hebt gelezen. 

©asife

Manometer

Vaak zie je ook een manometer op de installatie staan. Meestal staat die in de buurt van het expansievat. De naald van de manometer geeft de reële druk van de installatie aan. Zit de naald in de groene zone, dat is de druk correct. Pas wanneer de naald naar de rode zone zakt, moet je ingrijpen. Soms zie je manometers met een rode naald en een zwarte. De rode naald dient als merkteken en de zwarte geeft dan de werkelijke druk aan. Idealiter liggen die twee naalden op elkaar. 

©Lothar Nahler

Stap voor stap bijvullen

Is de druk in de cv-ketel te laag, dan moet je die bijvullen. Bij oudere installaties moet je daarvoor even de vulslang aansluiten. Nog beter is dat de installateur twee vulkranen heeft geïnstalleerd. Die twee kranen vervangen dan de vulslang. Daarna volg je de volgende stappen.

©Valérie Quéméner / Collectif DR

Druk laten afnemen

Als je een beetje onstuimig de druk in de cv-ketel hebt opgevoerd, dan kan deze boven 2 bar uitkomen. In dat geval probeer je de installatie te ontluchten. Zorg dus eerst dat de lucht die eventueel aanwezig is in de radiatoren kan ontsnappen. Als het ontluchten onvoldoende heeft geholpen, dan moet je water uit de installatie laten lopen. Volg hierbij de omgekeerde weg als wanneer je de cv-ketel bijvult. Sluit de vulslang aan op het vulpunt en stop het andere uiteinde in een emmer. Je zult merken dat het water vuil en zwart is. Dat is normaal. De slang zal onder druk komen te staan, houd die dus goed vast. Daarna draai je de vulkraan voorzichtig open en laat het water in de emmer stromen. Wanneer de druk onder 2 bar is gezakt, kun je de vulkraan weer dicht draaien. Heb je een systeem met twee kranen in plaats van een vulkraan, dan kun je de overtollige druk afvoeren via de veiligheidsklep. Normaal zal de ketel langs die weg zelf de overtollige druk laten ontsnappen. 

Heb jij een nieuwe cv-ketel nodig? 👇

Met Circle to Search kun je informatie opvragen over wat je op het scherm van je smartphone ziet, zonder dat je van app hoeft te wisselen of iets hoeft te kopiëren. Dat kan met Circle to Search, een functie die standaard ingebouwd is in de nieuwste Android-versies van onder andere Google Pixel- en Samsung Galaxy-toestellen. Je kunt er meer mee dan je misschien denkt!

Lees ook: 4 handige AI-functies voor je smartphone

Even snel iets opzoeken terwijl je een video kijkt, een bericht leest of door je favoriete app scrolt: tot voor kort betekende dat toch meestal dat je moest wisselen van app, tekst moest kopiëren of een apart tabblad moest openen. Met Circle to Search hoeft dat niet meer. Google heeft deze functie zo ontworpen dat je op elk moment, in elke app, meteen kunt zoeken naar wat er op je scherm staat. Google zoekt vervolgens direct naar relevante informatie, zonder dat je iets hoeft in te typen. Het werkt in vrijwel alle apps, dus of je nu op Instagram zit, een game speelt of iets leest op een website: je kunt het op elk moment starten.

Wat zie ik?

Circle to Search werkt op allerlei soorten content. Zie je een gaaf shirt op een Instagramfoto en wil je weten waar je het kunt kopen? Omcirkel het, en je krijgt gelijk links naar vergelijkbare kledingstukken in webshops. Vaak krijg je niet alleen identieke producten te zien, maar ook alternatieven in verschillende prijsklassen.

Ook meubels, accessoires of zelfs planten kun je zo herkennen. Als je tijdens het scrollen iets tegenkomt dat je aanspreekt, hoef je alleen maar te cirkelen om meteen te zien waar je het kunt vinden – of wat erop lijkt. Handig als je inspiratie opdoet via video's of foto's en daar direct iets mee wilt doen.

Vertaalhulp

Een andere slimme toepassing is het vertalen van tekst, rechtstreeks vanuit beeld. Stel je leest een buitenlandse recensie, komt een menukaart tegen in een foto, of ziet een handgeschreven briefje in een andere taal. Door simpelweg het relevante tekstdeel te selecteren, krijg je direct een Nederlandse vertaling te zien, zonder dat je eerst een aparte vertaalapp hoeft te openen. Dat maakt het veel laagdrempeliger om bijvoorbeeld Franse recepten te begrijpen, Spaanse socialemediaposts te volgen of Duitse nieuwsartikelen te lezen.

©Google

Studiehulp

Circle to Search komt ook goed van pas bij het leren of studeren. Zit je met een lastige formule of grafiek die je niet begrijpt? Je kunt het direct selecteren en uitleg opvragen, vaak inclusief stapsgewijze berekening of achtergrondinformatie. Vooral handig voor scholieren en studenten die digitale lesmaterialen gebruiken: je kunt blijven werken in je les-app, terwijl je tegelijk extra uitleg opvraagt.

Wat hoor ik?

Ook muziekherkenning is inmiddels in Circle to Search geïntegreerd. Je hebt dus geen aparte apps meer nodig om een nummer te identificeren dat je toevallig hoort in een video, in een winkel of op straat. Door het muzieksymbool onderin aan te tikken terwijl het nummer speelt, herkent Circle to Search het liedje – zelfs als je het neuriet of zingt.

Tips voor gamers

Voor wie graag games speelt op zijn telefoon, biedt Circle to Search sinds kort ook specifieke ondersteuning. Krijg je een puzzel niet opgelost, heb je geen idee wat je met een object of voorwerp in de game moet doen of weet je even niet hoe je een level moet uitspelen? Door het betreffende deel van je scherm te selecteren, krijg je hulp in de vorm van tips, korte uitleg of video's die exact op het juiste moment in de gameplay beginnen. Je hoeft het spel dus niet te verlaten om informatie te zoeken.

©Google

De diepte in

Een opvallende toevoeging van de laatste maanden is AI Mode. Wanneer je iets opzoekt met Circle to Search en er verschijnt een zogenoemde AI Overview, kun je naar beneden scrollen en kiezen voor 'dive deeper with AI Mode'. Je krijgt dan de mogelijkheid om door te vragen binnen hetzelfde onderwerp. Stel: je hebt een afbeelding van een historisch schilderij geselecteerd, en AI Overview geeft een korte samenvatting. In AI Mode kun je dan vragen stellen over de stijl, de kunstenaar of de historische context, en krijg je in gewone taal uitgebreide antwoorden.

De cirkel is rond

Je ziet dat je in het dagelijks gebruik dus verrassend veel met Circle to Search kunt. Daarbij is het fijn dat deze AI-hulp bovendien slim reageert op de context. Selecteer je tekst, dan krijg je andere opties dan bij een object of een geluid. Daardoor voelt het gebruik logisch en hoef je niet telkens na te denken over welke knop je moet gebruiken. Ook handig is dat je de gevonden informatie meteen kunt opslaan of delen. Heb je iets interessants gevonden? Dan kun je het met één tik bewaren in bijvoorbeeld Google Keep, mailen naar jezelf of invoegen in een agendanotitie.

Smartphones met Circle to Search

Je laptop maakt lange dagen. Of je nu thuiswerkt, films kijkt of schoolopdrachten maakt, hij staat vaak uren aan. Wil je dat hij zo lang mogelijk goed blijft werken? Dan zijn er een aantal dingen die je beter niet kunt doen – omdat ze op termijn voor problemen kunnen zorgen. Van slechte ventilatie tot verkeerd opladen: zorg dat je deze fouten voortaan vermijdt.

Lees ook: Zo zorg je dat je laptop zo lang mogelijk blijft werken op één acculading

1. Laptop veel op bed of schoot gebruiken

Een laptop heeft lucht nodig. Via kleine openingen aan de zijkant of onderkant voert hij warmte af, en die luchtstroom raakt geblokkeerd als je het apparaat op een zacht oppervlak gebruikt. Op bed, een dekentje of je schoot raakt hij die warmte moeilijk kwijt, waardoor onderdelen onnodig heet worden. Op de korte termijn merk je dat aan een luidruchtige ventilator, op de lange termijn aan snellere slijtage. Gebruik je je laptop vaak op schoot? Leg er dan iets hards onder, zoals een plankje of laptopstandaard. Zo voorkom je oververhitting. Bovendien werkt het vaak ook prettiger.

2. Altijd aan de oplader laten hangen

Veel mensen laten hun laptop de hele dag aan de stroom hangen. Dat lijkt handig – je zit nooit zonder stroom – maar voor de accu is het minder ideaal, vooral bij oudere laptops. Die kunnen sneller slijten als ze continu volgeladen blijven. Moderne laptops hebben gelukkig vaak slimme batterijmanagementsystemen die overladen voorkomen, maar zelfs dan is het beter om de batterij niet constant op 100% te houden. Je verlengt de levensduur door de accu regelmatig te gebruiken: haal de stekker er af en toe uit, laat de lading zakken tot zo’n 30 à 40 procent en laad dan weer op. Veel modellen bieden ook een instelling om het laden automatisch te beperken tot bijvoorbeeld 80%. Werk je veel op netstroom? Dan is het zeker de moeite waard om die functie in te schakelen. Zo houd je de accu langer gezond, zonder dat je er iets van merkt in het dagelijks gebruik.

3. Updates telkens uitstellen

Je krijgt een melding, maar klikt op 'nu niet'. En een dag later nog een keer. En nog een keer. Omdat je net lekker bezig bent en geen zin hebt om de laptop opnieuw op te starten, of omdat je denkt dat updates er alleen voor nieuwe functies zijn. Maar juist in die updates zitten vaak beveiligingsverbeteringen en foutoplossingen. Door lang te wachten blijf je kwetsbaar voor lekken of bugs die allang zijn verholpen. Laat updates daarom uitvoeren op een moment dat je je laptop niet nodig hebt – bijvoorbeeld tijdens de lunch of 's avonds. En stel automatische updates in als dat mogelijk is.

©Daniel CHETRONI - stock.adobe.com

4. Geen ruimte voor ventilatie laten

Wie foto's bewerkt, veel tabbladen open heeft of werkt met grote bestanden, vraagt meer van zijn laptop. De processor warmt op en de ventilator springt aan. Als je laptop dan in een afgesloten kastje, tegen een muur aan of tussen stapels papier staat, kan hij die warmte moeilijk kwijt. De temperatuur loopt verder op, wat invloed heeft op de prestaties en de levensduur. Zorg bij intensief gebruik voor voldoende ruimte rondom het apparaat. Zorg dat je hem op een plek neerzet waar niet allerlei spullen liggen en overweeg een laptopstandaard of -koeler als je merkt dat de temperatuur snel oploopt. 

5. Ventilatieopeningen niet schoonhouden

Een beetje in het verlengde van de fout hierboven: kan je laptop zijn warmte sowieso kwijt, ook als er genoeg ruimte omheen is? In de loop van de tijd verzamelt zich stof in je laptop, vooral rond de ventilator en de luchtkanalen. Zeker als je laptop in een stoffige kamer staat of je veel huisdieren hebt, kan dat snel gaan. Dat stof belemmert de luchtstroom, waardoor warmte blijft hangen en onderdelen sneller slijten. Je merkt het aan een ventilator die vaker aanslaat, of of doordat je laptop langzamer reageert dan je gewend bent. Gebruik af en toe een busje perslucht om de ventilatieopeningen voorzichtig schoon te blazen. 

©Studiomiracle

6. Klikken op verdachte links of bestanden

We weten allemaal dat je niet zomaar ergens op moet klikken. Maar het kan toch gebeuren dat je nieuwsgierig wordt naar die 'gratis update' of dat je denkt dat die mail echt van je bank afkomstig is (want cybercriminelen worden steeds slimmer in het nabootsen van bekende websites en bedrijven). Voordat je het weet heb je dan iets gedownload wat helemaal niet deugt. Malware kan van alles doen: meekijken wat je typt, je bestanden versleutelen, of persoonlijke gegevens stelen.

Een garantie dat je het helemaal kunt voorkomen kan niemand je geven. Wat je in ieder geval wél kunt doen is software altijd alleen via de officiële website downloaden, alleen bijlagen openen van afzenders die je vertrouwt en niet op meldingen klikken die je onder druk zetten. Een goede virusscanner helpt uiteraard ook, maar alert blijven is minstens zo belangrijk.

7. Geen back-ups maken van je bestanden

Je denkt er pas aan als het te laat is: een laptop die niet meer opstart, een harde schijf die crasht of een diefstal. Als je geen back-up hebt en er gebeurt iets met je laptop, dan ben je alles kwijt: je foto's, werk en documenten. Zorg daarom dat je regelmatig een back-up maakt. Dat kan automatisch via een clouddienst, of handmatig met een externe harde schijf. Het instellen kost je hooguit een kwartier. Doen, want de opluchting die je voelt wanneer je een back-up kunt gebruiken op het moment dat je die nodig hebt, is onbetaalbaar! 

8. Ruw omgaan met je laptop

We zijn allemaal wel eens haastig met onze laptop. Snel een usb-stick erin duwen, het scherm met één hand vanaf de zijkant openklappen, wrikken om de oplaadkabel in de poort te steken: het lijkt onschuldig, maar kan schade veroorzaken. Poorten zijn gevoelig, net als de scharnieren van je scherm. Open je laptop altijd met twee handen vanuit het midden en ga voorzichtig om met alle poorten en uitgangen. Doe je dat niet, dan kunnen ze los komen te zitten, waardoor ze uiteindelijk minder goed of helemaal niet meer hun werk kunnen doen.

©Dan74 - stock.adobe.com

9. Alles opslaan op het bureaublad

Voor het gemak bewaren veel mensen bestanden standaard op het bureaublad. Foto's, documenten, downloads – zo heb je ze meteen bij de hand. Omdat elk bureaubladpictogram apart geladen moet worden, kan dat bij oudere laptops voor merkbare vertraging zorgen tijdens het opstarten. Bij moderne laptops speelt dat probleem niet. Maar of je laptop nu oud of nieuw is: door alles maar op het bureaublad te bewaren, raak je wel het overzicht kwijt. Dus dan geldt dat 'alles bij de hand' niet meer. Integendeel: het risico dat je per ongeluk iets belangrijks weggooit, wordt groter naarmate je bureaublad voller raakt. Maak daarom mappen aan, gebruik de standaard 'Documenten'-map en archiveer wat je niet meer nodig hebt.

10. Geen wachtwoord of vergrendeling instellen

Veel mensen gebruiken hun laptop thuis of op werk, en denken daardoor geen wachtwoord nodig te hebben. Maar bij diefstal of verlies ligt je hele digitale leven open. Je mail, documenten, foto's, inloggegevens en opgeslagen wachtwoorden zijn vaak met één klik bereikbaar. Een sterk wachtwoord of pincode op je account, automatische vergrendeling na inactiviteit en versleuteling van je harde schijf maken je laptop veel veiliger. Het kost je nauwelijks extra tijd bij het opstarten, maar voorkomt grote problemen als je laptop ooit in verkeerde handen valt.