Het kiezen van de juiste radiatoren is geen nattevingerwerk. Je wilt uiteraard vermijden dat de verwarming het hartje winter niet redt, maar aan de andere kant is het zonde om te grote radiatoren te installeren - want dat leidt tot onnodig energieverbruik en dat merk je aan de rekening. Houd de calculator bij de hand en volg deze vuistregels, want alles draait om inzicht.

Lees ook: Stappenplan: Radiatoren op de juiste manier ontluchten

Uiteraard kun je blind vertrouwen op de expertise van een verkoper, maar het kan geen kwaad dat je de basisregels kent om het vermogen te berekenen. Dat komt zelfs van pas als je in een kamer een radiator wilt vervangen of wanneer je de aanvoertemperatuur van het cv-water wilt wijzigen. Als je de aanvoertemperatuur bij de gasketel of warmtepomp van 60°C verlaagt naar 40°C, kunnen de radiatoren de kamer dan nog wel warm krijgen? Als je deze principes om de capaciteit te berekenen eenmaal kent, kun je dit soort vragen zelf beantwoorden.  

Vermogen is watt

Ruwweg draait het om twee eenvoudige berekeningen. Eerst moet je het vermogen berekenen dat nodig is om de kamer comfortabel te verwarmen. Als je dat kent, kun je de radiatoren kiezen die ieder ook een vermogen hebben. Wanneer het gevraagde vermogen overeenkomt met het geproduceerde vermogen van de radiatoren, dan kom je warm door de winter. Om het gemakkelijk te maken: beide vermogens worden uitgedrukt in watt.

Het gevraagde vermogen

Hoeveel watt heb je nodig om een kamer op de gewenste temperatuur te brengen? Hiervoor moet je rekening houden met drie parameters: het volume van de ruimte, de gewenste binnentemperatuur van die kamer en de isolatiegraad van de woning.

Volume berekenen

Begin met het bereken van de inhoud van de kamer. Dat is een eenvoudige vermenigvuldiging van lengte x breedte x hoogte. Een keuken van 3 bij 4 meter en 2,5 meter hoogte geeft 30 m³

Gewenste temperatuur

Niet iedere kamer heeft dezelfde temperatuur nodig. De woonkamer is meestal warmer dan de slaapkamer en de hal. Doorgaans hanteert men de richttemperaturen uit onderstaande tabel, maar uiteraard beslis je zelf over de temperaturen die je in iedere kamer wenst. Als je de gewenste temperatuur vermenigvuldigt met factor 3,86 dan kom je uit bij het aantal watt per kubieke meter. 3,86 werd ooit vastgelegd als vaste factor om de temperatuur van radiatoren om te rekenen naar watt.  Nog dit: deze binnentemperaturen moeten haalbaar zijn als het buiten -10°C vriest. In de tabel hieronder hebben we de vermenigvuldiging met 3,86 al gemaakt. In ons voorbeeld van de keuken hebben we  dus 30 x 77= 2310 watt nodig om ook als het buiten vriest 20°C te halen in de keuken.

Isolatiegraad van de woning

De derde factor waarmee je rekening moet houden, is de isolatiewaarde van de woning. Hieronder vind je maatstaven om te oordelen hoe goed je huis is geïsoleerd en hoe je dit in de berekening verwerkt. In ons voorbeeld van de keuken is de woning matig geïsoleerd. Dat betekent dat we bij het wattage 15% extra vermogen moeten bijtellen. 15% van 2.310 W is 346 W. Er is dus 2.310 W + 346 W = 2.656 W nodig om onze keuken (matig geïsoleerd) van 30 m3 tot  20° C te verwarmen bij een buitentemperatuur van -10°C. 

Slecht geïsoleerd: 40% extra vermogen nodig

• De ruimte is niet geïsoleerd

• Alle ramen enkel glas

• Niet-geïsoleerde vloer

• Niet-geïsoleerd dak / plafond

Matig geïsoleerd: 15% extra vermogen nodig

• Spouwmuur maar niet geïsoleerd

• Alle ramen van dubbel glas

• Vloer is geïsoleerd

• Dak of plafond is geïsoleerd

Goed geïsoleerd: 10% minder vermogen nodig

• Spouwmuur en geïsoleerd

• Ramen van HR++ glas

• Vloer is geïsoleerd

• Dak of plafond is geïsoleerd

• Maximaal twee muren zijn buitenmuren

Lees ook: Wat kost isoleren en wat levert het op?

Het geproduceerde vermogen

Nu je het gevraagde vermogen kent, kun je berekenen welke radiatoren je nodig hebt. Ook hier moet je rekening houden met drie variabelen: het type radiator, de afmetingen van de radiator en de temperatuur van het cv-water.

Radiatortype

Er zijn zeven verschillende typen. We hebben het hier over de standaard paneelradiatoren die je veel in woningen ziet en dus niet over design-radiatoren, handdoekradiatoren of antieke gietijzeren radiatoren. Er is een eenvoudige manier om deze typenummers te onthouden. In het typenummer slaat het cijfer van de tientallen op het aantal platen, het cijfer van de eenheden geeft het aantal lamellen weer. Dit wordt duidelijk hieronder.

Afmetingen

Een radiator heeft dus niet alleen een hoogte en een breedte, maar ook een diepte, afhankelijk van het type. Natuurlijk zijn ook de hoogte en breedte bepalend voor het vermogen. Hoe groter de radiator, hoe groter het oppervlak van warmteafgifte.

In de eerste kolom van onderstaande tabel lees je vermogen in watt van een radiator van 60 cm bij 100 cm die water op 40°C binnen krijgt. De retourwarmte is 30°C. Hier merk je dat het vermogen van de radiatoren van exact dezelfde hoogte en breedte  en exact dezelfde temperaturen van het cv-water toch verschilt naargelang het type.  Het type 10 produceert 114 W terwijl het type 33 meer dan bijna vijfmaal hoger levert (530 W).

Aanvoertemperatuur

De laatste bepalende factor is de aanvoertemperatuur van het cv-water. In de vorige twee kolommen gingen we uit van een aanvoertemperatuur van 40°C en een retour van 30°C. In de laatste kolom lezen we het vermogen van de zeven radiatortypen van 60 cm hoog en 200 cm breed bij een aanvoertemperatuur van 60°C en 45°C retour. Opnieuw zie je hoe het vermogen toeneemt bij een hogere cv-temperatuur. Andersom, als je de aanvoertemperatuur zou verlagen van 60°C naar 40°C, dan zie je dat je om hetzelfde vermogen te behalen een grotere radiator of een hoger type radiator nodig is. Ideaal voor de balans van het verwarmingssysteem liggen de retourwaarden 25% lager dan de aanvoer. Dat komt het gasverbruik ten goede.  Daarom hanteert men de volgende inregelwaarden, telkens aanvoer/retour: 80/60, 70/53, 60/45, 50/38 en 40/30.

©DS | ID.nl

 💡Wil jij jouw huis verder verduurzamen?

Koffiedrinkers met verschillende smaak in bonen waren tot nu toe aangewezen op twee apparaten of gehannes met verwisselen van koffiebonen. De Philips Baristina is een koffiemachine waarmee je snel wisselt tussen twee soorten bonen. ID.nl testte hem uit.

Eerste indruk: compact en eenvoudig

De Philips Baristina met bean swap is een relatief compacte, niet al te zware machine met een grotendeels kunststof afwerking. Hij biedt de opties om twee verschillende soorten koffiebonen in twee afgescheiden reservoirs boven op het apparaat te doen. Je maakt daarmee naar keuze espresso of lungo met een van beide bonensoorten, of een mix ervan. De bedoeling is dat iedereen makkelijk een koffietje naar zijn eigen smaak maakt. Er is een standaardinstelling voor beide typen dranken, maar het is ook mogelijk om de espresso of lungo sterker te maken met een druk op de knop. Klinkt als een overzichtelijke hoeveelheid functies.

©Saskia van Weert

Verpakking en materiaalgebruik

Zoals bij alle eerder geteste Philips-apparaten zit de Baristina stevig verpakt. Ditmaal niet in een 'gewone' kartonnen doos, maar in een opvallende verpakking waarbij je het karton openklapt om de machine als een soort cadeautje te onthullen. Direct valt op dat het een apparaat zonder veel toeters en bellen is: een eenvoudige grijze body met een uitlekbakje onder het tuitje, een apart verpakte portafilter en een waterreservoir achterop. De behuizing bestaat voor 50 procent uit gerecycled kunststof, waardoor hij helaas wel wat goedkoop oogt gezien de adviesprijs van 349 euro (inmiddels een stuk in prijs gedaald).

Handleiding en voorbereiding

De bediening bestaat uit drie knoppen die met iconen aangeven waarvoor ze bedoeld zijn. Uiteraard is er ook een snoer om hem aan te sluiten, een garantieboekje en een flyer met een QR-code om de handleiding te bekijken en te downloaden. Philips heeft er ditmaal gelukkig voor gekozen niet alle EU-talen in één pdf te zetten, zoals bij de airfryer met stoomfunctie, maar beperkt zich tot een handvol talen. Want hoe eenvoudig een apparaat er ook uitziet, de handleiding even doornemen is altijd een goed idee. Zeker omdat koffiemachines vaak wat handelingen vereisen voordat ze klaar zijn voor gebruik. In dit geval zijn de voorbereidingen overzichtelijk: even doorspoelen met schoon water en uiteraard het portafilter en waterreservoir goed uitspoelen en afdrogen.

©Saskia van Weert

Bonen erin, water erbij

Dan aan de slag. De bonen zijn van bovenaf in het reservoir te gieten. Daarvoor moet wel eerst het bovenklepje open, wat niet zo heel gemakkelijk gaat – ik moet er mijn nagel tussen zetten. Iets van een randje of flapje was handig geweest. Het vullen zelf is een kwestie van de bonen ofwel links ofwel rechts in het reservoir gieten, en dan het klepje weer goed aandrukken. Het waterreservoir haal je gelukkig wel makkelijk uit de behuizing en vul je gewoon onder de kraan. Er zit geen Min-Max-aanduiding op, maar dat is verder geen probleem; er is geen vlondertje om in de gaten te houden.

©Philips

Koffie zetten: zo werkt het

Om koffie te zetten, draai je eerst de knop bovenop naar de gewenste koffiebonensoort. Er zijn drie mogelijkheden: links, rechts of de knop naar onderen draaien. Dat laatste zorgt voor een mix van beide bonensoorten. Druk op de knop voor de espresso of lungo en eventueel de knop voor een extra sterke variant. Vervolgens duw je het portafilter in de opening boven de schenktuit en beweeg je hem naar rechts. Hij komt schuin in een hoek vast te zitten en de machine gaat meteen malen. Dat maakt behoorlijk veel lawaai, en dat is natuurlijk inherent aan het proces van bonen malen. Direct na het malen schiet het portafilter terug naar de beginpositie en begint het water door te lopen. Tijdens dit alles knippert de knop van de gekozen drank.

©Philips

Drab en dosering

Stopt het knipperen, dan is de koffie klaar. Het portafilter kan eruit en moet worden leeggegooid. Direct na het zetten is de koffiedrab erg nat en waterig, dus meteen in de vuilnisbak is geen handige optie. Beter werkt het om de koffie even te laten opdrogen en de drab later alsnog weg te gooien. Er zit een soort uitwerpknopje aan de onderzijde van het portafilter, en dat werkt prima om alles weg te gooien zonder de koffieresten aan te hoeven raken.

Standaard komt er 110 ml lungo of 40 ml espresso uit de machine. Zeker dat eerste is wat krap aan voor een 'Hollandse bak', maar de Baristina kan worden geprogrammeerd om meer koffie te produceren. Dat gaat aan de hand van de drukknoppen en is heel eenvoudig uit te voeren, net als het herstellen van de fabrieksinstellingen.

Consistente smaak

Ook bij meerdere koppen koffie achter elkaar blijft de temperatuur stabiel, wat belangrijk is voor een consistente smaak. Gemalen koffie wordt ondersteund via het portafilter. Dat is ideaal voor speciale single origin-koffies of cafeïnevrije varianten die je niet altijd in bonenvorm kunt krijgen. Het proces is simpel: je voegt de gemalen koffie toe, drukt de juiste knop in en de machine doet de rest.

©Philips

Wat opvalt, is dat de machine zijn werk razendsnel doet. Vanaf het indrukken van de keuzeknop is de koffie in luttele seconden klaar. Qua koffiekwaliteit levert de Baristina een volle, ronde smaak. De cremalaag is mooi egaal en de extractie verloopt zonder spetters of lekkages. Bij de Extra Sterk-stand is de smaak overigens merkbaar krachtiger, dus die voegt zowaar iets toe.

Plus- en minpunten

De belangrijkste pluspunten zijn de snelheid en het gemak van de bean swap-functie, de programmeerbare koffiematen, het gebruiksvriendelijke ontwerp en de veelzijdigheid dankzij de ondersteuning voor zowel bonen als gemalen koffie. Minpunten zijn de minder luxe afwerking, het ontbreken van een klepje op het bonenreservoir en de kleinere inhoud van de dubbele bonencontainers.

Alles bij elkaar is de Philips Baristina met bean swap een uitstekende keuze voor koffiedrinkers die graag variëren in smaak en dat zo eenvoudig mogelijk willen doen. De kernfunctionaliteit is sterk, de koffie is van goede kwaliteit en het gebruiksgemak is hoog. Kleine gemiste details in afwerking en ontwerp doen niets af aan de praktische waarde, maar zorgen er wel voor dat het apparaat minder premium aanvoelt dan sommige concurrenten in dezelfde prijsklasse. Voor wie flexibiliteit belangrijker is dan luxe, is dit echter een zeer geslaagde machine.

Shokz heeft de OpenDots ONE aangekondigd, een setje draadloze clip-on oordopjes met open-ear ontwerp en ondersteuning voor Dolby Audio. De ultralichte dopjes moeten een strak design met krachtig geluid combineren en zijn per direct verkrijgbaar.

©Shokz

Shokz heeft de OpenDots ONE aangekondigd, een nieuwe set draadloze clip-on oordopjes. Het model combineert de open-ear technologie waar het merk om bekendstaat met een compact ontwerp. De fabrikant richt zich met dit product niet alleen op sporters of zakelijke gebruikers, maar ook op een bredere groep consumenten die hun oordopjes de hele dag door willen gebruiken, zowel onderweg als thuis. Daarmee breidt Shokz zijn assortiment uit naast de bestaande bone conduction-koptelefoons.

Voor langdurig comfort

De OpenDots ONE maken gebruik van JointArc-technologie, een ultradunne titaniumlegering die zich automatisch aanpast aan de vorm van het oor. In combinatie met een siliconen afwerking moeten de dopjes licht en flexibel aanvoelen. Dit ontwerp moet ervoor zorgen dat de oordopjes stevig blijven zitten zonder drukpunten te veroorzaken, wat vooral bij langdurig gebruik van belang is. Shokz benadrukt dat de OpenDots ONE ontworpen zijn voor uiteenlopende situaties, van een werkdag achter de computer tot lange treinreizen of een wandeling buiten.

©Shokz

Ruimtelijk geluid

Voor de geluidsweergave heeft Shokz gekozen voor een dual-driver systeem. Dit moet prestaties leveren die vergelijkbaar zijn met die van een 16 mm driver, maar in een compacter formaat. Daarnaast zijn Bassphere- en OpenBass 2.0-technologie geïntegreerd, die zorgen voor extra nadruk op de lage tonen. Samen met de ondersteuning voor Dolby Audio moet dit leiden tot een ruimtelijk geluid dat beter tot zijn recht komt bij muziek, podcasts en films. De fabrikant positioneert de OpenDots ONE hiermee als een alternatief voor traditionele in-ear of over-ear hoofdtelefoons, maar dan met een open-ear ontwerp.

©Shokz

Bediening en accuduur

De bediening verloopt via tik- en knijpbewegingen op de oordopjes zelf. Zo kunnen gebruikers het volume aanpassen, nummers overslaan of telefoongesprekken aannemen zonder hun smartphone erbij te pakken. Een extra functie is Dynamic Ear Detection: ongeacht welk dopje als eerste wordt opgepakt, start de audio automatisch zodra het in het oor wordt geplaatst. De accuduur bedraagt maximaal 10 uur op één lading. Met de meegeleverde oplaadcase kan dat worden verlengd tot 40 uur. Voor korte laadmomenten biedt de snellaadfunctie twee uur speeltijd na tien minuten opladen, wat handig kan zijn als je een drukke dag voor de boeg hebt.

Geschikt voor dagelijks gebruik

Omdat oordopjes vaak worden gebruikt in uiteenlopende omstandigheden, heeft Shokz de OpenDots ONE voorzien van een IP54-certificering. Dat maakt ze bestand tegen zweet en spatwater, waardoor ze ook inzetbaar zijn tijdens sport of bij nat weer. De oplaadcase ondersteunt draadloos opladen, wat natuurlijk wel zo handig is als je even geen kabels en stroom in de buurt hebt. Verder zijn er vier ingebouwde microfoons met ruisonderdrukking aanwezig. Deze moeten ervoor zorgen dat telefoongesprekken helder blijven, ook in omgevingen met veel achtergrondgeluid, zoals in het openbaar vervoer of op straat.

De Shokz OpenDots ONE zijn zoals hierboven al vermeld per direct verkrijgbaar in de kleuren grijs en zwart. De adviesprijs is vastgesteld op 199 euro. Met deze introductie wil de fabrikant een nieuw segment binnen zijn productlijn aanboren: compacte, open-ear oordopjes die zowel als audioproduct als stijlvol dagelijks accessoire gebruikt kunnen worden.