Weinig dingen zijn zo gezellig als op een herfstdag met de haard of houtkachel de eerste koude uit het huis te verjagen. Maar vooral in het tussenseizoen kan het gebeuren dat het lijkt alsof de schoorsteen te weinig trekt. Dat is knap vervelend, want hierdoor komt er rook in de kamer en wil het vuur niet echt aanslaan. Als dit regelmatig voorvalt, is het tijd om stappen te ondernemen.

Lees ook: Een rookkanaal voor de houtkachel of haard, doe het meteen goed!

Wat is trek?

Lucht verplaatst zich altijd van hogedruk naar lagedruk. Deze natuurwet geldt zowel voor de windstromen op de meteorologische kaart van de weerman als voor de trek in de schoorsteen. Hier wordt deze beweging – die we dus trek noemen – veroorzaakt door het drukverschil tussen de lucht/gassen in het rookkanaal en de buitenlucht. De lichte warme lucht heeft de neiging om op te stijgen, waardoor de uitlaatgassen van de kachel of haard naar buiten worden getrokken. Terwijl de gassen de schoorsteen verlaten, wordt er verse lucht voor verbranding de kachel in gezogen.  

Gevolgen van slechte trek

Wanneer er weinig trek is, blijven de rookgassen in het rookkanaal hangen. Als er ook nog te weinig aanvoer is van verse lucht kan dit zorgen voor een erg vervelende rookterugslag. Dit komt vaak voor bij een schoorsteenkanaal dat buiten langs tegen de muur loopt, omdat dat eerst op temperatuur moet komen.  Bijkomende vervelende gevolgen van te weinig trek zijn dat er veel roetvorming op de kachelruiten aanslaat en dat de verbranding onvolledig is. 

Oorzaken

Wanneer een schoorsteen slecht trekt, kan verschillende oorzaken hebben. Dit zijn de meest voorkomende:

• Een schoorsteen trekt slecht wanneer de buitenlucht warmer is dan de lucht in de schoorsteen.

• Misschien is het rookkanaal te kort. Als het uiteinde niet hoog genoeg boven de nok of boven de naastgelegen gebouwen uitsteekt, kan er slechte trek ontstaan.

• De trek van de schoorsteen kan worden beïnvloed door het tracé. Een rechte pijp zorgt voor een betere trek dan een pijp met bochten.

• Wanneer er hoge gebouwen of bomen in de buurt van de eindkap staan, is de kans groot  dat dit de trek in de kachelpijp tegenhoudt. Als de wind precies uit de richting van het gebouw of de bomen komt, dan blaast er geen wind door de eindkap. Op die manier kan er geen lucht aangezogen worden.

• Het rookkanaal kan belemmerd zijn. Respecteer de diameter van de rookuitgang van de kachel. Als de rookuitgang van de kachel 20 cm is en je monteert een rookkanaal van 15 cm, dan verhoog je het risico dat de rook zich zal ophopen. Versmal dus nooit de diameter van de rookuitgang.

• Er moet ook voldoende luchttoevoer zijn. Een open haard heeft ongeveer 300 m³ lucht per uur nodig, een gesloten haard of een houtkachel minstens 30 m³ per uur. Woningen zijn tegen tegenwoordig supergeïsoleerd, waardoor een afzuigkap meer lucht aanzuigt dan de kachel of haard. Dit kan leiden tot terugslag en dat veroorzaakt rook in de kamer.

• Wanneer heb je de schoorsteen voor het laatst laten vegen? Als er veel roet in de schoorsteen zit, dan kan dit ervoor zorgen dat de rookgassen slechter hun weg naar buiten vinden. Vaak is niet de volledige schoorsteen vervuild, maar een verbindingsstuk.

Lees ook: Laat je schoorsteen vegen: zo voorkom je brand!

Tips om de trek te verbeteren

• In negentig procent van de gevallen zal de trek opmerkelijk verbeteren door de schoorsteen een meter te verlengen. Hierdoor komt de eindkap meer in de open lucht en dit zal de trek verhogen.

• Plaats een trekkende kap om de tegendruk en rookterugslag door de wind te voorkomen. Zo'n trekkende kap is zo ontworpen dat de wind niet in het rookkanaal kan slaan en er geen regen in de pijp kan komen. Het standaard model heeft bovenop een lichte bolle vorm om de regen tegen te houden en aan de zijkant zijn er ruime openingen om de rook door te laten. De wind blaast door de eindkap heen en daardoor wordt de rook extra omhoog gezogen. Verderop lees je meer over de populairste soorten eindkappen.

• De diameter van de schoorsteen mag nooit kleiner zijn dan de diameter van de afvoeraansluiting aan de kachel.

• Bochten in de pijp verkleinen de trek. Moet je toch bochten gebruiken, dan kun je beter kiezen voor twee bochtstukken van 45° dan voor eentje van 90°.

• Soms slaat de rook terug omdat de schoorsteen nog niet opgewarmd is. De schoorsteen trekt alleen als hij van binnen warmer is dan de buitenlucht. Verwarm de schoorsteen dus door krantenpapier op te rollen tot een fakkel. Houd deze fakkel in de kachel tot de trek de juiste kant op gaat.

• Een rookgasafvoer die geïsoleerd is, zorgt dat de warme lucht in het rookkanaal zijn warmte beter behoudt en op die manier worden de rookgassen vlot naar buiten gezogen. 

©Michaela Bechinie

Populaire eindkappen

De trekkap met bovenaan een veegluik verhindert dat er regenwater in het kanaal kan komen. De open zijkanten zorgen dat de trek in de schoorsteen toeneemt. 

De gek heeft het voordeel dat hij met de achterkant altijd in de richting draait van waaruit de wind komt. Hierdoor kan er geen wind terugslaan in het kanaal. 

De draaiende kap, of de aspiromatic, heeft lamellen die voortdurend draaien. Hierdoor zuigt deze kap de rook als het ware uit het kanaal. Voor veel mensen die problemen hebben met de trek in de schouw is dit vaak de oplossing.  

©Kachels&Zo

Weersomstandigheden

De natuurlijke trek is geen constante. De kracht van de trek varieert het hele jaar door en wordt beïnvloed door de buitentemperatuur, de wind en de luchtvochtigheid. De weersomstandigheden hebben een belangrijke invloed hebben op de trek: wanneer het windstil is, zal de trek minder zijn en vooral dikke mist werkt nadelig. 

Brute kracht om trek te verbeteren

Om de trek te verbeteren, kun je ook een rookgasventilator installeren. In theorie heb je dan geen lang rookkanaal nodig, maar dat neemt niet weg dat de schoorsteen toch aan de eisen van het bouwbesluit moet voldoen. Zo'n toestel wordt dan bovenop het rookkanaal gemonteerd en blaast de rook de lucht in, weg van je huis. Dit verbetert niet alleen de trek, maar het toestel verkleint ook de kans op rookoverlast in de omgeving. Zo'n toestel is niet goedkoop. De prijs varieert van 400 tot meer dan 2500 euro.

©Haardenimport.nl

Met zijn elegante touchscreen, ruime kijkvenster en geïntegreerde verlichting is de Bosch Serie 6 Air Fryer een heuse blikvanger. Naast het oog willen je smaakpapillen natuurlijk ook wat. We voelden deze stijlvolle airfryer een aantal weken aan de tand. Lees hier onze ongezouten mening.

Dankzij een riante capaciteit van 7,2 liter is de Serie 6 Air Fryer (MAF671B1) geschikt voor gezinnen. Naast de airfryer zelf levert de Duitse fabrikant een grillrooster en vijf vleesspiesjes mee. Dit grillrooster komt ook van pas als je gerechten wilt 'stapelen'. Kortom, keukenprinsen en -prinsessen kunnen er alle kanten mee op. Na het uitpakken kan de kok van dienst er vrijwel meteen mee aan de slag. Je dient wel eerst even het handvat op het mandje te monteren, maar dat is vanwege het kliksysteem zo gepiept. De behuizing weegt nog geen 6 kilo, waardoor je deze airfryer van 30,9 × 31,4 × 38,8 centimeter relatief makkelijk meeneemt, mocht dat nodig zijn.

©Maikel Dijkhuizen

Kookinstellingen kiezen

Het touchscreen bevat duidelijke pictogrammen voor patat, kip, vlees, vis, groente, gebak en brood. Daarnaast is er een warmhoudfunctie. Zodra je op een van de pictogrammen tikt, selecteert het apparaat de bijbehorende temperatuur en kooktijd. Het kan eigenlijk niet misgaan. Vanzelfsprekend pas je deze automatische instellingen naar eigen inzicht aan. Gebruik hiervoor de plus- en minknoppen. Kies hierbij tussen een temperatuur van minimaal 40 en maximaal 200 graden Celsius. Dat gaat in stapjes van vijf graden. Het opgegeven uitgangsvermogen bedraagt 1800 watt. Wanneer er een kookprogramma is gestart, komt het geluidsniveau uit op zo'n 63 decibel. Dat valt erg mee, zodat je in de keuken gelukkig nog gewoon een gesprek kunt voeren.

©Maikel Dijkhuizen

Eten bereiden

Op de bodem van het mandje bevindt zich een uitneembaar rooster. Hierop plaats je rechtstreeks een flinke lading friet, snacks of groente. Voor het bereiden van vlees kun je eventueel ook het bijgesloten grillrooster gebruiken. Een minpunt is het ietwat stroeve sluitsysteem voor het mandje. De onderzijde bevat weliswaar antislipvoetjes, maar het apparaat glijdt evengoed (te) makkelijk over het keukenblad. Hierdoor is het noodzakelijk om de achterkant van de behuizing met één hand tegen te houden als je het mandje in het apparaat duwt. Zeker wanneer het apparaat al warm is, is dat niet zo prettig.

Dankzij het kijkvenster houd je de voortgang van het gerecht nauwlettend in de gaten. Tik je op het pictogram met het lampje, dan gaat de verlichting ongeveer tien seconden branden. Voor diverse kookprogramma's activeert de Serie 6 Air Fryer (MAF671B1) het zogeheten Shake-alarm. Je hoort dan om de zoveel minuten een piepend geluid. Na het schudden van het mandje gaat het kookproces weer verder.

©Maikel Dijkhuizen

Knapperige gerechten

Net als de meeste airfryers heeft ook dit exemplaar boven in de behuizing een verwarmingselement en ventilator. Deze fan blaast de hete lucht omlaag. Volgens de fabrikant heeft deze airfryer voldoende power om vijf porties friet klaar te maken. Dat blijkt ook in de praktijk. Het bereiden van 750 gram patat is bijvoorbeeld geen enkel probleem. Leg daarnaast gerust tien kroketten in de mand, want ze worden stuk voor stuk warm. Bosch claimt dat je gerechten zonder voorverwarmen kunt klaarmaken, maar neem deze belofte met een flinke korrel zout. Voor een knapperig resultaat is het namelijk wel degelijk nodig om de airfryer voor te verwarmen. Daarnaast is goed schudden essentieel, anders worden de frietjes niet gelijkmatig gaar.

Verder zien we een verschil in kleur, maar gelukkig smaken ook de ietwat bleke patatjes prima. Na de maaltijd ben je weinig tijd kwijt met schoonmaken. De gladde buitenkant bevat geen knoppen die uitsteken, waardoor je de behuizing vlot kunt afnemen. Verder zijn alle losse onderdelen vaatwasserbestendig. Was je het mandje handmatig af, dan belandt er soms wel wat water of sop in de loze ruimte van het kijkvenster. Dit kijkvenster bestaat namelijk uit twee 'plaatjes' van transparante kunststof. Overigens trekt dat vocht snel weg.

©Maikel Dijkhuizen

©Maikel Dijkhuizen

Bosch Serie 6 Air Fryer kopen?

De Bosch Serie 6 Air Fryer heeft een goede prijs-kwaliteitverhouding. Merken als Ninja, Inventum en Tefal produceren weliswaar vergelijkbare airfryers tegen een iets lagere aanschafprijs, maar toch vinden we de adviesprijs van 169,99 euro gerechtvaardigd. Dit apparaat beschikt tenslotte over enkele extra's die veel andere producten niet hebben. Zo volg je met het kijkvenster en de verlichting het kookproces op de voet. Bovendien maak je de airfryer inclusief alle accessoires binnen mum van tijd schoon. Ook niet onbelangrijk; de gerechten smaken prima! Jammer genoeg levert Bosch geen fysiek receptenboek mee.

Het is september, en dat betekent dat de nazomer ten einde loopt. Het licht wordt zachter, de avonden koeler en veel planten maken zich klaar voor de herfst. Dit is de maand om nog nieuw groen te planten, vaste planten te verjongen en hagen bij te knippen. Ook het gazon, de moestuin en de vijver vragen nu aandacht. Met een paar gerichte klussen zorg je dat je tuin gezond de herfst en winter ingaat.

Lees ook: Van januari tot en met december: dit doe je elke maand in de tuin

Dit kun je zaaien en planten in september

In september kan er nog veel de grond in. Bosanemonen, herfst- en winterakonieten en cyclamen doen het goed wanneer je ze nu plant, net als groenblijvers die de tuin ook in de koude maanden kleur geven. Koop je een boom, let er dan op dat het blad nog stevig en fris oogt. Een boompje dat al kaal aan het worden is, kun je beter niet planten.
Wie volgend voorjaar een bloemenzee wil, zaait in deze periode korenbloemen, goudsbloemen en klaprozen. Ook vaste planten die al jaren op dezelfde plek staan, kun je nu delen om ze te verjongen. Wil je een groenblijver verplaatsen, dan is dit de juiste tijd: de grond is nog warm genoeg voor de wortels om zich goed te herstellen.

©Leika production

Haal de snoeischaar maar tevoorschijn

Veel planten kun je nu nog een knipbeurt geven. Begin bij kuipplanten die buiten staan, want snoeiwonden genezen beter in de buitenlucht. Ook hagen kun je in september mooi in vorm brengen. Werk van onder naar boven en knip ze licht taps toe, zodat ook de onderste takken voldoende licht krijgen. Geef daarna wat compost zodat de haag sterk de winter ingaat.
Lavendel kort je ongeveer tien centimeter in, de Japanse wijnbes die vrucht heeft gedragen knip je helemaal terug en hortensia's ontdoe je van de stugge bloemen. Bij bomen en struiken verwijder je aangetast blad. Daarnaast is het slim om wekelijks uitgebloeide bloemen van dahlia's, rozen en andere zomerbloeiers weg te knippen. Zo blijft de tuin verzorgd en verklein je de kans op ziektes.

©SKT Studio

Lees ook: Welke snoeischaar voor welke tuinklus?

Planten en gras in september

Sommige planten hebben juist nu extra zorg nodig. Camelia's en rododendrons vormen in september hun knoppen voor volgend jaar en hebben daarom voldoende water nodig. Tweejarige planten zoals vingerhoedskruid kun je verplaatsen naar een nieuwe plek in je tuin. Hoge bloeiers als zonnebloemen, dahlia's en herfstasters geef je steun, zodat ze niet bezwijken onder de eerste herfststormen.
Het gazon vraagt een andere aanpak dan in de zomer. Maai het gras wat hoger en zaai waar nodig bij. Verticuteer eerst om mos en dood gras te verwijderen. Kies een zaadmengsel dat past bij zon of schaduw, afhankelijk van de ligging van je tuin. Heb je in augustus niet bemest, dan is dit hét moment om dat alsnog te doen. Vul kuilen aan en houd je terras vrij van onkruid en mos.

Werk in de moestuin

Ook in de moestuin valt er nog genoeg te doen. Boontjes moeten tijdig worden geplukt om taaie peulen te voorkomen. Tomaten die nog groen zijn leg je op een zonnige plek zodat ze verder kunnen rijpen. September is ook de maand van de appel- en perenoogst. Maak er compote, sap of een taart van, of bewaar ze op een koele plek. Verder kun je winterpostelein en raapstelen zaaien, zodat je later in het seizoen nog kunt oogsten.