Isolatie vanaf de buitenkant zorgt voor een comfortabele woning met lage energiekosten. Gevelisolatie voorkomt namelijk warmteverspilling, met als resultaat aangename temperaturen en een efficiënter energieverbruik. Daarnaast is gevelisolatie prima te combineren met een broodnodige opknapbeurt van de buitenkant van een woning. Je leest er alles over in dit artikel!

Wat is gevelisolatie?

Gevelisolatie is een vorm van isolatie waarbij isolatiemateriaal aan de buitenkant van de muren van een woning wordt aangebracht. Heeft een gebouw geen buitenmuurisolatie? Dan gaat er veel warmte verloren en moet de verwarming vaker en langer aan om de gewenste temperaturen te bereiken en vast te houden. Door gevelisolatie toe te passen, verhoogt de isolatiewaarde van een gebouw, waardoor warmte beter wordt vastgehouden. Dat levert meer wooncomfort op en zorgt als leuke bijkomstigheid voor een lagere energierekening.

©sommersby

Hoe werkt gevelisolatie?

Buitengevelisolatie kan door middel van verschillende materialen worden toegepast. Het belangrijkste aspect hierbij is dat het isolatiemateriaal aan de buitenkant als het ware tegen de muren wordt geplakt. De muren van een woning worden daardoor iets dikker. In veel gevallen wordt een buitenmuur geïsoleerd met glaswoldekens en/of isolatieplaten die worden afgewerkt met hout, steen of kunststof. De keuze van de afwerking verdient de nodige aandacht, aangezien die het nieuwe aanzicht van een woning bepaalt.

Gevelisolatie versus spouwmuurisolatie

Een van de meest gebruikte manieren om een woning energiezuinig én comfortabel te maken is spouwmuurisolatie. Bij spouwmuurisolatie vult een gespecialiseerd gevelisolatiebedrijf de ruimte tussen een binnen- en buitenmuur (de spouw) met isolatiemateriaal, zoals piepschuimbolletjes of glaswolvlokken. Deze vorm van isolatie is een stuk goedkoper dan buitengevelisolatie, maar de isolatiewaarde is beperkt en spouwmuurisolatie is voor lang niet alle woningen geschikt.

Wil je jouw woning energieneutraal maken? Dan heb je zeer goede gevelisolatie nodig, wat niet haalbaar is met spouwmuurisolatie. Gevelisolatie is in dat geval een veel betere optie. Om een idee te geven: bij gevelisolatie aan de buitenkant kun je 13 centimeter isolatiemateriaal laten plaatsen met een Rd-waarde van 3,5 (het isolerend vermogen van de isolatie). De gevel krijgt daarmee een isolatiewaarde van Rc=4. Met spouwmuurisolatie kun je maar 4 tot 7 centimeter isolatiemateriaal aanbrengen, waardoor je op een totale isolatiewaarde uitkomt van Rc=1,4 tot Rc=2. Dat ligt dus een aanzienlijk stuk lager.

©Harald Richter

Voordelen van gevelisolatie

Het aanbrengen van buitenmuurisolatie heeft diverse voordelen. Denk daarbij aan energie- en kostenbesparing en de vernieuwing van het aanzicht van een woning.

De belangrijkste voordelen uitgelicht:

Energiebesparing

Het meest voor de hand liggende voordeel van gevelisolatie is natuurlijk de besparing op energiekosten, doordat de isolatie ervoor zorgt dat er minder warmte verloren gaat. De isolatiewaarde van gevelisolatie is daarbij een stuk hoger dan die van bijvoorbeeld spouwmuurisolatie, zoals eerder aangegeven. Gevelisolatie levert dan ook een hogere besparing op qua energieverbruik en -kosten.

Meer wooncomfort

Gevelisolatie zorgt voor een aangenamer klimaat in huis. Het wordt eenvoudiger een woning op de gewenste temperatuur te brengen én te houden, wat het wooncomfort ten goede komt.

Eenvoudig koudebruggen wegwerken

Een koudebrug ontstaat doordat er een onderbreking is in de isolatielaag van een woning. Gevelisolatie is een snelle en makkelijke manier om koudebruggen weg te werken en valse tocht te voorkomen.

Verbetering van het aanzicht

Gevelisolatie wordt aan de buitenkant van een woning aangebracht en kan worden afgewerkt met diverse materialen zoals hout, leistenen of steenstrips. Dat zorgt ervoor dat het aanzicht van de woning wordt verfraaid en dat kan ook een positieve invloed hebben op de waarde van een woning.

Verhoging van de waarde

Goede isolatie beïnvloedt het energielabel van een woning, een van de aspecten die een rol spelen in de waarde van een woning. Verbeter je de isolatie van je woning dan kan dit dus zomaar de waarde ten goede komen. En aangezien gevelisolatie automatisch een update van het buitenaanzicht betekent kan ook dat invloed hebben op de waarde van een woning.

Wat zijn de kosten van gevelisolatie?

Gevelisolatie is een ingrijpende klus waar de nodige kosten bij komen kijken. Gemiddeld kost gevelisolatie 100 à 150 euro per vierkante meter*. Deze prijs is inclusief isolatie én gevelafwerking. In onderstaande tabel krijg je een beeld van de totale kosten die erbij komen kijken om de buitenkant van je huis te isoleren. De kosten en subsidie in deze tabel zijn een schatting op basis van de gemiddelde grootte per woningtype. De daadwerkelijke kosten hangen in de praktijk onder meer af van de hoeveelheid vierkante meters en de materiaalkeuze.

*Bron: Slimster

Bron: Milieu Centraal

De schatting van de kosten hierboven gaat uit van een standaard situatie, zonder meerwerk. De kosten per vierkante meter zijn gebaseerd op het prijspeil van 1 maart 2023. Actuele ontwikkelingen, zoals stijging van de prijs van grondstoffen, kunnen ervoor zorgen dat de totale kosten hoger uitvallen. Het subsidiebedrag in deze tabel gaat verder uit van twee of meer maatregelen; bij slechts één maatregel bedraagt de subsidie de helft.

Hoeveel kan ik besparen met gevelisolatie?

Nu je weet aan wat voor kosten je moet denken bij gevelisolatie, ben je wellicht benieuwd hoeveel je daar dan mee kunt besparen. Een overzicht daarvan zie je in onderstaande tabel. Deze gaat uit van een woning met een spouwmuur. In een woning met enkelsteens muren (uit een bouwjaar vóór 1920) wordt al snel zo'n 40 procent meer bespaard.

Bron: Milieu Centraal

In bovenstaande tabel is de gasbesparing berekend voor een huis met een HR-combiketel als verwarming. Hoeveel er precies wordt bespaard, hangt uiteraard onder andere af van in hoeverre een huis nu al is geïsoleerd en hoeveel en hoe vaak een huis wordt verwarmd.

Tips voor het toepassen van gevelisolatie

Is je keuze gevallen op buitenmuurisolatie? Dan zijn er diverse punten om rekening mee te houden en aandacht aan te besteden. We zetten een aantal belangrijke factoren voor je op een rij:

Subsidie

Er bestaat een landelijke subsidie voor isolatie. Deze subsidie bestaat uit een vast bedrag per vierkante meter. De subsidie valt hoger uit wanneer je buitenmuurisolatie combineert met bijvoorbeeld dak-, spouwmuur- of vloerisolatie of met een warmtemaatregel, zoals een warmtepomp of zonneboiler.

Vergunning

Doordat gevelisolatie ervoor zorgt dat het aanzicht van een woning verandert, heb je een vergunning nodig van je gemeente. Vraag deze op tijd aan via het Omgevingsloket, want bij rijtjeshuizen, twee-onder-een-kapwoningen, monumentale panden en beschermde stadsgezichten is buitenmuurisolatie niet altijd toegestaan. Check dit dus ruim voordat je begint met de isolatieplannen.

Kozijnen en glas

In de meeste gevallen kunnen kozijnen op hun plaats blijven tijdens de toepassing van gevelisolatie. Er bestaan dan ook speciale dunnere isolatiestrips die ervoor zorgen dat de isolatie goed aansluit op de kozijnen en/of dakrand. Zijn de kozijnen toch al aan vervanging toe? Dan is dit een goed moment om de isolatie te combineren met isolerende kozijnen en/of tripleglas.

Afwerking

Voor de afwerking van een gevel kan grofweg worden gekozen uit steenstrips, stucwerk en gevelbekleding (hout, kunststof of cementplaten). Een aantal van deze materialen hebben meer onderhoud nodig dan andere. Zo moet houten gevelbekleding regelmatig worden geschilderd, tenzij je kiest voor een houtsoort die onbehandeld kan blijven. Kunststof kan er daarentegen uitzien als hout, maar heeft nauwelijks onderhoud nodig, terwijl stucwerk gevoelig kan zijn voor scheuren en/of beschadigingen. Steenstrips hebben nauwelijks onderhoud nodig, net als een standaard buitenmuur van baksteen. Denk dus op voorhand goed na over de impact van je keuze op de langere termijn.

Vochtdoorslag

Heb je last van vochtdoorslag via de gevel van je woning? Dan gaat dat waarschijnlijk over als je de gevel aan de buitenkant laat isoleren. Maar vochtdoorslag kan ook een heel andere oorzaak hebben, zoals lekkende goten, optrekkend vocht of een gebrek aan ventilatie. Zorg ervoor dat je die oorzaak laat verhelpen voordat er gevelisolatie wordt aangebracht om te voorkomen dat de vochtdoorslag erger wordt. Overleg bij twijfel altijd eerst met het isolatiebedrijf dat de isolatie gaat aanbrengen.

Alternatieven

Is het vanwege ruimtegebrek lastig of vanwege bijvoorbeeld een monumentenstatus of beschermd aanzicht niet toegestaan om de buitenmuren van je woning van buitenaf te isoleren? Overweeg dan binnenmuurisolatie toe te (laten) passen door middel van een voorzetwand, kant-en-klare panelen, cellenbeton- of hennepblokken.

OPPO heeft de Reno14 Series gelanceerd. De smartphones, bestaande uit de Reno14 5G en Reno14 F(S) 5G, bieden AI-fotografie, verbeterde productiviteitsfuncties en een water- en stofbestendig ontwerp. Beide modellen zijn uitgerust met grote batterijen, snellaadtechnologie en ColorOS 15 op basis van Android 15. En ja, het is ook hier AI dat de klok slaat.

De nieuwe Reno14 5G en de Reno14 F(S) 5G combineren geavanceerde AI-functies met een ontwerp dat volgens de fabrikant is geïnspireerd op, eh, zeemeerminnen. Bijzonder ja... Beide modellen zijn uitgerust met verbeterde cameratechnologie en beschikken over een water- en stofbestendige behuizing met IP66, IP68 en IP69-certificeringen. De toestellen zijn per direct verkrijgbaar in Nederland.

Zeemeermin-look in glas

De Reno14 Series introduceert het zogenoemde Iridescent Mermaid Design, dat tot stand komt via twaalf coatinglagen en vijf fasen van microgravure, aldus Oppo. Hierdoor ontstaat een glanzende lichtreflectie op de achterkant. De Reno14 5G heeft een glazen afwerking uit één stuk gecombineerd met een aluminium frame, wat bijdraagt aan de stevigheid van het toestel. De behuizing is bestand tegen water en stof, en de usb-c-aansluiting is voorzien van een platina coating om corrosie te beperken, ook bij intensief gebruik.

©Oppo

Scherm reageert altijd

Beide modellen beschikken over een plat amoledscherm met smalle randen. De Reno14 5G heeft een 6,59-inch display, terwijl de Reno14 F 5G een 6,57-inch scherm biedt. Ze ondersteunen functies als Splash Touch en Glove Mode, waarmee het scherm dus ook bij natte handen of gebruik met handschoenen blijft reageren. Qua kleurstelling zijn er meerdere varianten beschikbaar. De Reno14 5G komt in Opal White en Luminous Green, terwijl de Reno14 F 5G verkrijgbaar is in Opal Blue en eveneens in Luminous Green.

Flitser versterkt nachtbeelden

Een belangrijk onderdeel van de serie is 'AI Flash Photography'. De Reno14 5G beschikt over een drievoudig flitssysteem, waaronder een speciale focusflitser voor de telefotocamera. Dit moet volgens Oppo tot tien keer meer lichtopbrengst geven dan bij de vorige generatie. De Reno14 F 5G heeft een tweevoudig flitssysteem dat een verdubbeling van de helderheid levert ten opzichte van eerdere modellen. De Reno14 5G is daarnaast uitgerust met een 50 megapixel 3,5x telefotocamera, waardoor gebruikers meer mogelijkheden hebben voor portret- en zoomfotografie.

©Oppo

Strakkere foto's dankzij AI

De toestellen bieden verschillende AI-gedreven functies. 'AI Livephoto 2.0' combineert korte en lange belichtingen in één opname, zodat bewegingen worden vastgelegd zonder onscherpte. Met de ingebouwde AI Editor kunnen foto's automatisch worden bijgesneden, vervorming worden hersteld en filters worden toegepast. Extra functies zijn onder andere 'AI Perfect Shot', dat ongewenste gezichtsuitdrukkingen kan corrigeren, en 'AI Eraser' en 'Reflection Remover', waarmee storende objecten of reflecties uit beelden worden gepoetst. Ook voor video zijn er verbeteringen, met ondersteuning voor 4K HDR-opnames met een breder dynamisch bereik en natuurgetrouwe kleuren.

Tolk en personal assistant in één

Naast fotografie richt Oppo zich met de Reno14 Series ook op productiviteit. Het nieuwe ColorOS 15 introduceert 'AI Mind Space', waarin informatie uit apps of het web eenvoudig kan worden opgeslagen en later via natuurlijke taal kan worden teruggevonden. Ook zijn er vertaalmogelijkheden toegevoegd, waaronder AI Call Translator voor live-gesprekken en een speciale app die tekst of spraak realtime vertaalt. Deze functies moeten de smartphones bruikbaarder maken in internationale situaties en bij dagelijks multitasken.

©Oppo

Extra koeling voor gamers

Voor betere prestaties tijdens gamen en multitasken zijn de toestellen voorzien van een verbeterd koelsysteem. De Reno14 5G beschikt over een 'AI Nano Dual-Drive'-koelsysteem, ondersteund door 'AI HyperBoost 2.0', dat de temperatuur ook tijdens intensief gebruik onder controle houdt. Daarnaast introduceert Oppo 'AI LinkBoost 3.0' voor stabielere netwerkprestaties, met automatische schakeling tussen netwerken en prioritering van belangrijke datastromen. Beide modellen hebben een 6000 mAh-batterij en ondersteunen de eigen SuperVooc-snellaadtechnologie.

Updates tot zes jaar

De Reno14 Series draait op Android 15 met ColorOS 15. Oppo belooft vijf grote ColorOS-updates en zes jaar beveiligingspatches, wat de gebruiksduur van de toestellen flink moet verlengen. Met functies als de 'Trinity Engine' en 'Luminous Rendering Engine' zijn vloeiende animaties en stabiele prestaties een belangrijk aandachtspunt.

De Reno14 Series is zoals gezegd per direct verkrijgbaar. De Reno14 5G kost 649 euro voor de versie met 512 GB opslag en 599 euro voor 256 GB. De Reno14 FS 5G met 512 GB opslag kost 449 euro, terwijl de Reno14 F 5G met 256 GB voor 399 euro al beschikbaar is. Oppo biedt tot 28 september verschillende introductiebundels aan, waaronder draadloze oordopjes en snelladers bij aankoop van een toestel.

Heb je een ingenieus ontwerp in gedachten, maar geen 3D-printer in huis? Geen probleem, want er zijn steeds meer manieren om objecten te laten printen zonder zelf apparatuur te bezitten. Online printdiensten nemen je werk uit handen, terwijl je alleen een digitaal bestand hoeft aan te leveren. Of je nu een sleutelhanger ontwerpt of een uniek cadeautje voor een verjaardag, 3D-printen biedt talloze mogelijkheden. Bovendien kun je putten uit uitgebreide digitale bibliotheken met kant-en-klare modellen.

Het printen van ruimtelijke objecten is makkelijker dan ooit, zelfs zonder eigen 3D-printer. Er is namelijk een groeiend aanbod van onlineplatforms en webshops dat het fysieke printproces voor hun rekening neemt, terwijl jij enkel een digitaal ontwerp aanlevert. Daardoor is 3D-printen niet langer alleen weggelegd voor techfanaten of bedrijven. Het volstaat om een geschikt 3D-model te hebben in een gangbaar bestandstype, zoals STL, OBJ of STEP, en je kunt direct aan de slag. De rest van het printproces kun je uitbesteden aan professionele printservices, zodat je altijd verzekerd bent van hoge kwaliteit. Zo kunnen hobbyisten, studenten en ondernemers gemakkelijk experimenteren met 3D-technologie. Het maakt niet uit of je een miniatuur voor bordspellen, een vervangend onderdeel voor een huishoudelijk apparaat of een gepersonaliseerd sierobject wilt maken. Je regelt alles met een paar simpele online handelingen.

Een ontwerp vinden of zelf maken

De eerste stap bij 3D-printen zonder eigen printer is het vinden of ontwerpen van een geschikt model. Online zijn er miljoenen gratis en betaalde ontwerpen beschikbaar, die je vrij kunt downloaden en gebruiken. Platformen als Thingiverse en MyMiniFactory staan bol van de creaties van hobbyisten en professionals. Via de zoekfunctie typ je bijvoorbeeld ‘phone holder’ (telefoonhouder), waarna je talloze varianten vindt die direct te printen zijn. Heb je liever iets unieks? Dan kun je zelf aan de slag met ontwerpprogramma’s met een intuïtieve interface, waarmee je een 3D-bestand genereert (zie het kader ‘Zelf 3D-modellen maken’). Zo heb je de basis voor je zelfgemaakte 3D-project klaar. Het kost uiteraard wat meer moeite dan kiezen voor een ontwerp van iemand anders, maar zelf ontwerpen is wel een stuk leuker en niet in de laatste plaats leerzamer.

Op sites zoals Thingiverse staan talloze leuke en praktische ontwerpen die je kunt downloaden.

Online printservices: zo werkt het

Als je eenmaal een bestand hebt, kun je het uploaden naar een online printservice. Er is keuze uit vele aanbieders, bijvoorbeeld 3DLabs en 3D Print Portaal. Je gaat naar de website en uploadt simpelweg het bestand vanaf je computer. De dienst controleert of je model printbaar is en toont vervolgens de geschatte kosten. Die kosten hangen af van materiaal, afmetingen en complexiteit. Wil je bijvoorbeeld een prototype in kunststof? Dan kies je in het materiaalmenu voor PLA of ABS en vink je de gewenste kleur aan. Ook metalen zoals staal of messing zijn soms mogelijk, maar die opties liggen prijstechnisch hoger. Heb je de instellingen gevonden? Dan rond je de bestelling af zoals je bij een reguliere webshop winkelt. De levertijd varieert van een paar dagen tot weken. Zo heb je in een handomdraai een professioneel geprint object in huis, zonder zelf technische apparatuur te hoeven bezitten. Het hele proces is daardoor uiterst laagdrempelig en snel geregeld.

Bij het aanleveren van je 3D-model is het belangrijk om te weten welke bestandstypen de printservice accepteert. STL is veruit de meest gangbare standaard. Het bevat de geometrie van je ontwerp in de vorm van kleine driehoekige vlakken. Daarnaast is OBJ populair omdat het extra informatie kan bevatten, zoals kleur- of textuurdetails. Er bestaan ook formaten als STEP, 3MF en AMF, maar niet elke aanbieder ondersteunt deze. Kijk op de website van de aanbieder ook of er aanvullende eisen zijn, bijvoorbeeld ten aanzien van de wanddikte van je ontwerp.

Het gebruik van een 3D-printservice is vaak heel eenvoudig.

 Keuze uit materialen en afwerking

Niet alleen de technologie achter 3D-printen is divers, ook de materiaalkeuzes zijn talrijk. Voor de meeste beginnende gebruikers volstaan de eerder genoemde kunststoffen zoals PLA en ABS (zie kader ‘De meest gebruikte materialen’). PLA is biologisch afbreekbaar en relatief eenvoudig te printen, terwijl ABS sterker en iets hittebestendiger is. Zoek je een chique uitstraling? Dan kun je kiezen voor harsgebaseerde prints, gemaakt met lasers (SLA) of lcd-technologie. Het resulterende oppervlak is zeer glad, ideaal voor gedetailleerde miniaturen of sieraden. Daarnaast zijn er steeds meer mogelijkheden om met metalen te werken, hoewel dit vaak duurder uitvalt. Als je een model in metaal bestelt, wordt het in meerdere stappen gefreesd, gegoten of gesinterd, afhankelijk van de aanbieder. Na het printen kan een object extra nabewerkt worden, bijvoorbeeld door schuren, polijsten of zelfs verven. Sommige onlinediensten bieden deze nabewerking als extra optie aan. In de menu’s kies je dan voor afwerkingen als Polished of Painted en geef je eventueel een gewenste kleur op. Zo bepaal je zelf hoe je uiteindelijke ontwerp eruit komt te zien, zonder eigen apparatuur in huis.

©stockphoto-graf - stock.adobe.com

PLA-filament is in eindeloos veel kleuren op rollen verkrijgbaar.

Kosten en planning in de hand houden

Wanneer je een 3D-object laat printen via een onlinedienst, is het verstandig om vooraf je budget en tijdsplanning te bepalen. De prijs wordt meestal berekend op basis van volume en materiaalkeuze. Een simpel plastic figuurtje kost bijvoorbeeld maar een paar euro, terwijl een groot metalen voorwerp in de honderden euro’s kan lopen. Doe een paar proefuploads met verschillende materialen en controleer de gepresenteerde prijs om een idee te krijgen van de mogelijkheden. Let ook op eventuele opstartkosten per bestelling. Sommige platformen rekenen een vast tarief voor elke nieuwe opdracht, ongeacht het formaat. Om transportkosten te beperken, kun je bestellingen combineren of meerdere exemplaren in één keer laten printen. Daarnaast is het slim om te checken hoelang de productie en verzending duren. Voor belangrijke deadlines is het verstandig om wat extra speling in te bouwen, zeker als je nog nabewerking wilt uitvoeren of het object elders moet laten afwerken. Zo voorkom je teleurstellingen, zowel financieel als qua timing, en houd je de kosten en planning beter onder controle.

©ANDREY RADCHENKO

3D-printen in metaal is aanzienlijk kostbaarder dan printen in kunststof.

Van idee tot realiteit met handige voorbeelden

Stel, je wilt een vervangende knop voor je keukenmachine ontwerpen. Om te beginnen meet je de diameter van de as, de hoogte van de originele knop en andere relevante maten met een schuifmaat. Daarna start je je ontwerpsoftware en maak je een cilinder met dezelfde afmetingen. Vervolgens ‘boor’ je een gat in het midden, iets groter dan de as. Je voorziet de buitenzijde van ribbels voor extra grip door simpelweg in je 3D-programma meerdere verticale vlakken toe te voegen. Vervolgens exporteer je het model. Upload je ontwerp naar een printservice en pas de materiaalinstellingen aan. Hierdoor krijg je direct zicht op de prijs. Ben je tevreden? Dan plaats je de bestelling en wacht je tot het pakketje arriveert. Een ander voorbeeld is het printen van gepersonaliseerde sieraden. Upload een eigen 3D-ontwerp, kies een metaal of metaalfinish en laat de aanbieder de rest regelen. Zo wordt 3D-printen iets tastbaars. Creatieve mogelijkheden zijn eindeloos, voor hobby, werk en studie.

©Studio Peace - stock.adobe.com

Meten is weten, dat geldt zeker voor het nauwkeurig namaken van vervangende onderdelen.

Verwacht geen wonderen

Als laatste is het belangrijk om je verwachtingen realistisch te houden. 3D-prints zien er over het algemeen net wat minder strak en glad uit dan in een fabriek of door een professional vervaardigde producten. Bekijk ook altijd de reviews van een printservice en controleer of ze ervaring hebben met het materiaal dat je wilt gebruiken. Blaas je ontwerp niet onnodig op, want hoe groter het is, hoe hoger de kosten en de kans op printfouten. Zorg dat je ontwerp fysiek stabiel staat, zonder overbodige uitsteeksels die kunnen breken. Een handige tip is om bij twijfel eerst een kleinere testversie te laten printen en die vervolgens aan te passen in de configuratietool, waarin je bijvoorbeeld de afmetingen eenvoudig aanpast. Zo zie je of het model overeenkomt met wat je in gedachten had, zonder direct de hoofdprijs te betalen. Voor speciale projecten met verfijnde details, zoals sieraden of miniaturen, is het raadzaam te informeren naar de resolutie en laaghoogte. Vaak kun je deze waarden instellen in de bestelmodule. Door daar goed op te letten, verbeter je de kwaliteit enorm. Zo haal je het beste uit je online 3D-printervaring.

Eigen prints zijn vrijwel altijd net wat minder strak dan in serie gemaakte producten, wat hier goed te zien is.

Meer controle

Met de juiste voorbereidingen, zoals een goed bestandstype en kennis van verschillende materialen, en door gebruik te maken van online printservices, kun je snel en voordelig aan de slag. Wil je nóg meer controle? Dan loont het om software te verkennen en op termijn eventueel zelf een 3D-printer aan te schaffen. Uiteindelijk is 3D-printen voor iedereen toegankelijk, zolang je maar de juiste stappen volgt.