Merken, transporteurs en bedrijven claimen steeds vaker klimaatneutraal te zijn. Bijvoorbeeld Bol.com, terwijl dat bedrijf met veel busjes rondrijdt om pakketjes te bezorgen. En hoe komt die term klimaatneutraal steeds vaker op jouw levensmiddelen te staan? Je leest het hier!

Tijdens het inladen van de wekelijkse boodschappen in de supermarkt, ontkom je er niet aan: kies je voor de klimaatneutrale tandpasta, of ga je voor de tandpasta zonder keurmerk? Het klinkt als een goede reden, dus misschien kies je wel voor klimaatneutraal. Die term zie je tegenwoordig overal, vooral op cosmetica en levensmiddelen. Maar wat betekent het eigenlijk? En hoe weet je of het echt klimaatneutraal is? Om het antwoord op die vragen te vinden, beginnen we bij het klimaat zelf.

Ons klimaat in een notendop 

Om de aarde heen zit een beschermde laag: de atmosfeer. Ook wel dampkring genoemd. De atmosfeer beschermt ons bijvoorbeeld tegen schadelijk zonlicht. Een deel van de zonnestraling en warmte wordt namelijk geabsorbeerd, verstrooid of gereflecteerd door de atmosfeer voordat die het aardoppervlak bereikt. Een ander deel wordt wel doorgelaten en de aarde kaatst de warmte daarvan weer terug. De broeikasgassen in de dampkring vangen die warmte vervolgens weer op. Dit natuurlijke broeikaseffect fungeert als een soort thermostaat voor onze planeet: het tempert de extremen en maakt de planeet leefbaar voor ons als mens. Zonder dit effect zouden de temperaturen hier namelijk vergelijkbaar zijn met die van de maan: overdag tot wel 120 graden Celsius en 's nachts tot wel 250 graden Celsius onder nul.

Wanneer er verstoringen optreden in de atmosfeer, heeft dit directe gevolgen voor het weer dat we ervaren. Denk aan neerslag, temperatuur, luchtvochtigheid, wind en bewolking. Al deze elementen samen vormen het weer van dag tot dag. Maar als we kijken naar een langere tijdsperiode, bijvoorbeeld over meerdere jaren, dan spreken we over het klimaat. Het klimaat is dus eigenlijk het gemiddelde weerpatroon dat we in een bepaalde regio gedurende een langere periode zien.

Broeikasgassen: wat doen ze? 

Broeikasgassen houden de aarde op de juiste temperatuur: niet te koud en niet te warm. Ze komen van nature in de lucht voor en zijn dus niet per definitie slecht. Doordat we ademen komt er bijvoorbeeld koolstofdioxide (CO₂) vrij. Andere bekende broeikasgassen zijn methaan en distikstofoxide. Bomen en planten halen de CO₂ weer uit de lucht (atmosfeer) via het proces van fotosynthese. Dit proces zet zonlicht om in energie voor de planten en als bijproduct zuurstof voor ons.

©Studio023

Als we dit gebalanceerde systeem vergelijken met het menselijk lichaam, dan zien we eenzelfde soort balans. Te veel suiker is bijvoorbeeld niet goed voor het lichaam, net als te veel broeikasgassen in de dampkring niet goed zijn voor de aarde. Het huidige teveel aan broeikasgassen komt vooral door menselijke activiteiten. 

Broeikasgassen komen namelijk ook vrij tijdens de energieproductie door het verbranden van steenkool, hout, aardgas en aardolie. Daardoor nemen de broeikasgassen in de atmosfeer alsmaar toe. Hoe meer we verbranden, hoe meer CO₂ en andere gassen er in de dampkring blijven hangen. Daardoor stijgt de gemiddelde temperatuur, smelt het pool- en gletsjerijs en stijgt de zeespiegel. Het systeem is uit balans, waardoor er meer hittegolven en overstromingen plaatsvinden en de hoeveelheid regen- en sneeuwval verandert. 

Klimaatneutraal: wat betekent dat precies?  

Volgens de Dikke Van Dale betekent klimaatneutraal dat het productieproces van een product, zoals douchegel, niet de hoeveelheid broeikasgassen in de atmosfeer vergroot. Het productieproces kan dus wel gassen uitstoten, maar bij een klimaatneutraal proces, haal je die weer uit de lucht. Op die manier verandert de balans in de atmosfeer niet en blijft de gemiddelde temperatuur hetzelfde. Klimaatneutraal betekent dus niet dat er helemaal geen broeikasgassen in de lucht komen, maar dat een bedrijf de uitgestoten broeikasgassen weer compenseert door eenzelfde hoeveelheid eruit te halen. 

Klimaatneutraal is anders dan CO₂-neutraal

Heb je het over klimaatneutraal, dan gaat dat over alle soorten broeikasgassen. Bij CO₂-neutraal draait het juist specifiek om CO₂. Staat er op een product 'CO₂-neutraal'? Dan kan dat alsnog betekenen dat er andere broeikasgassen en fijnstofdeeltjes in de lucht komen die ze niet compenseren. Zoals vaker gebeurt in de veeteelt, afvalverwerking en de fossiele brandstoffenindustrie. Daar wordt de methaanuitstoot alsmaar groter. Stoot een bedrijf nog veel methaan uit, maar geen CO₂? Dan is het dus wel CO₂-neutraal, maar niet klimaatneutraal. 

Is klimaatneutraal de oplossing? 

Een organisatie kan dus alleen klimaatneutraal zijn wanneer ze actief de stoffen uit de lucht halen die ze erin blazen. Dit wordt ook wel negatieve emissie genoemd. Dit kunnen ze doen door de natuurlijke processen te versterken die bijvoorbeeld CO₂ uit de lucht halen. Bijvoorbeeld door bomen te planten. Dat biedt nog een ander voordeel: het vergroot namelijk de wateropslag. Bij het begrip klimaatneutraal staat een schone lucht dus voorop. Maar voor sommige processen is het nog niet mogelijk om dat helemaal te bereiken. In dat geval zijn er vervangende oplossingen nodig om de uitstoot volledig te stoppen. 

©Malp

Hoe werken bedrijven aan klimaatneutraliteit? 

Inmiddels begrijp je hoe de broeikasgassen functioneren, en dat bedrijven eraan werken om klimaatneutraal te zijn. Maar hoe doen ze dat eigenlijk? De Climate Neutral Group (CNG) heeft hiervoor een aantal criteria opgesteld. Organisaties die hieraan voldoen, krijgen van hen het klimaatneutrale keurmerk. Die criteria gaan uit van het Parijs Akkoord om in 2050 de opwarming van de aarde te beperken tot 2 graden Celsius. Beter nog: 1,5 graden Celsius. 

Laten we een voorbeeld bekijken. Bol.com heeft het keurmerk van CNG ontvangen, maar dat krijgt het bedrijf niet zomaar. Hiervoor zijn vier stappen vereist:
1) Meten – de organisatie meet eerst de eigen ecologische voetafdruk. 
2) Reduceren – het bedrijf gaat aan de slag om uitstoot te verminderen. Bijvoorbeeld door het transport- of productieproces te optimaliseren. 
3) Compenseren – de resterende uitstoot compenseert het bedrijf door te investeren in gecertificeerde klimaatprojecten. 
4) Certificering – zodra de vermindering en compensatie is gerealiseerd, krijgt de organisatie het Klimaatneutrale Keurmerk. 

Verwarrende claims over het klimaat 

Als goede burger die wil bijdragen aan het klimaat, kies je in de supermarkt misschien voor een flesje van gerecycled plastic – of het gerecycled is, kun je zien op de verpakking. Maar zodra je het flesje openmaakt, blijkt het dopje niet van gerecycled plastic. Wat bedrijven claimen op hun verpakking, moeten ze wel kraakhelder kunnen toelichten. In de bovenstaande situatie, waarbij een flesje wel van gerecycled plastic is gemaakt, maar de dop niet, moet er daarom een specifieke disclaimer op het etiket staan. Zo kun je als bewuste consument betere keuzes maken.

De informatie die op de producten staat moet dus specifiek zijn, maar sommige termen zijn zo vaag dat je er niet veel wijzer van wordt. Neem bijvoorbeeld de term 'duurzaam'. Dat is zo'n breed begrip dat het eigenlijk met van alles te maken kan hebben. Bijvoorbeeld het verbeteren van de productie, innovatieve energieopwekking, dierenwelzijn of arbeidsomstandigheden. Dat kan verwarrend zijn. 

©Tanaonte

Gelukkig komen er steeds meer regels voor het gebruik van deze duurzaamheidsclaims. Bedrijven die zeggen dat ze duurzaam zijn, moeten dat ook kunnen aantonen. In 2023 is er bijvoorbeeld een nieuwe Code voor Duurzaamheidsreclame uitgekomen, ter vervanging van de Milieu Reclame Code. Bedrijven mogen niet meer zomaar claimen dat ze klimaatneutraal zijn, maar alleen wanneer ze voldoen aan de eisen. Wanneer bedrijven dit niet kunnen onderbouwen en klanten misleiden, noemen we dat ook wel greenwashing. Ze doen zich daarbij groener of meer maatschappelijk verantwoordelijk voor dan dat ze daadwerkelijk zijn. Dat soort misleiding is strafbaar. 

Lees ook: Statiegeldblikjes handig (én hygiënisch) bewaren: zo doe je dat

Denk je na over zonnepanelen? Lees je goed in en vergelijk offertes.

Dreame Technology heeft de H15 Pro Heat uitgebracht, een nieuwe nat- en droogstofzuiger die AI-technologie combineert met het gebruik van heet water. Deze stofzuiger is ontworpen om hardnekkig vuil zoals vetvlekken in de keuken gemakkelijker aan te kunnen pakken.

De H15 Pro Heat is de eerste steelstofzuiger van Dreame die reinigt met heet water. In combinatie met een zuigkracht van 22.000Pa en het TangleCut-systeem dat voorkomt dat haren zich ophopen op de borstel, zorgt dit voor een grondige reiniging van hoek tot hoek.

Dit nieuwe model beschikt over een RGB-sensor voor vuildetectie, een AI-gestuurde DescendReach-robotarm en kan handsfree worden bediend via een app. Het automatische reinigingssysteem zorgt ervoor dat de borstel na gebruik grondig wordt schoongemaakt door middel van een wascyclus van 100 graden en droging met hete lucht van 90 graden.

Handsfree bediening

Om op moeilijk bereikbare plekken te kunnen komen, is het mogelijk om de H15 Pro Heat via een app te bedienen. Dat kan bijvoorbeeld handig zijn als er onder stoelen of lage tafels schoongemaakt moet worden, en je daar met het met de hand bedienen van de nat-droogstofzuiger niet bij kunt komen. Het slanke ontwerp zorgt ervoor dat de stofzuiger onder meubels met een hoogte vanaf 8,9 centimeter past.

De H15 Pro Heat is uitgerust met een slimme GapFree AI-robotarm die automatisch naar beneden beweegt om ook de ruimte aan de voorkant te reinigen. Deze arm zakt in slechts 0,2 seconden om stof en vuil op te nemen, zonder muren te beschadigen. Bij het terugtrekken zorgt een stevige trekker ervoor dat er nauwelijks waterresten achterblijven.

LEES OOK: Review Dreame H15 Pro – Innovatie op detailniveau

De stofzuiger maakt gebruik van water van 85 graden om de borstelrol te reinigen en biedt een vloerreiniging met water van 55 graden. Door de combinatie van heet water en een speciale oliereinigingsoplossing wordt zelfs het meest hardnekkige vuil in één beweging verwijderd.

RGB-vuilherkenning

De ingebouwde RGB-vuilherkenning is volgens het bedrijf vijf keer gevoeliger dan die van eerdere modellen. De camera herkent verschillende soorten vuil en vlekken en past de zuigkracht automatisch aan. Of het nu gaat om kruimels of vloeistoffen, de stofzuiger detecteert het type vuil direct.

De H15 Pro Heat heeft een gebruiksduur tot 72 minuten in de stille modus en 20 minuten bij gebruik van heet water. Na gebruik wordt de borstel automatisch gereinigd in het oplaadstation, waarbij deze volledig wordt ondergedompeld in heet water.

Beschikbaarheid en prijzen

De Dreame H15 Pro Heat is verkrijgbaar vanaf 19 mei voor een adviesprijs van 699 euro via de officiële website van Dreame, Bol.com, Coolblue, MediaMarkt en Amazon. Tot 26 mei geldt bovendien een introductiekorting van 100 euro.

Bekijk het vorige model - de Dreame H15 Pro - op Kieskeurig.nl:

Kaarsvet, kattenharen, nicotinevlekken, vette vingers… Wie graag tussen tweedehands lp’s snuffelt, weet dat niet elke plaat even fris uit de hoes komt. En zelfs spiksplinternieuwe exemplaren zijn niet altijd vrij van stofjes en minuscule restjes uit de perserij. Gelukkig hoef je geen labjas aan te trekken om je vinyl weer glanzend en schoon te krijgen — er zijn genoeg simpele manieren om je platen in topconditie te houden.

Als er veel stof op de plaat ligt, hoor je tijdens het luisteren om de haverklap tikken en kraken. Bij hardnekkiger vuil kan de plaat zelfs overslaan. Hierbij springt de naald van de platenspeler uit de groef. Kortom, je doet er goed aan om een vuile lp voorafgaand aan de luistersessie altijd schoon te maken.

©Maikel Dijkhuizen

Als je een lp goed in het licht houdt, zie je of die erg vies is.

Platen handmatig wassen

Het is belangrijk om een lp zorgvuldig te reinigen. Ga je te ruw met het vinyl om, dan kun je hem namelijk onherstelbaar beschadigen. Ben je bereid om platen handmatig te wassen, dan kost het je alleen een beetje afwasmiddel en wat water. Een voorwaarde is dat het afwasmiddel geen residu achterlaat. Doe eerst een beetje sop in een volledig schone afwasteil en vul die met gedestilleerd water. In kraanwater zit doorgaans te veel kalk, dus gebruik dat beslist niet. Wil je liever geen afwasmiddel gebruiken? Er zijn als alternatief ook speciale reinigingsmiddelen verkrijgbaar. Verder heb je nog een pluisvrije doek nodig. Hiermee ga je de plaat schoonmaken.

Leg de plaat voorzichtig op een schone theedoek of vergelijkbare ondergrond. Je doopt nu een punt van het schoonmaakdoekje in het sop en veegt daarna met de groeven mee over de lp. Gebruik zo weinig mogelijk water en maak het middelste label niet nat. Zodra je alle groeven hebt gehad, draai je de plaat voorzichtig om. Herhaal vervolgens de poetsbeurt. Na afloop laat je de plaat volledig opdrogen. Gebruik hiervoor bijvoorbeeld een druiprek.

Lees ook: Lp’s luisteren? Zo vind je de beste platenspeler

Speciaal afwassysteem kopen

Als je regelmatig meerdere platen reinigt, is de aanschaf van een speciaal afwassysteem geen overbodige luxe. De Knosti Disco Antistat, Knosti Disco Antistat Generation 2 en Pro-Ject Spin Clean Record Washer zijn hiervan bekende voorbeelden. Hierbij draai je de lp rond in een smalle spoelbak met reinigingsvloeistof. Aan de binnenzijde van het reservoir zitten borstels die het vuil uit de groeven verwijderen. Goed om te weten is dat de geïntegreerde houders de kwetsbare platenlabels tegen het vocht beschermen.

Na afloop laat je de gewassen platen in de bijgesloten afdruiprek drogen. Deze methode gaat een stuk sneller dan handmatig wassen. De aanschafprijzen vallen bovendien mee. Afhankelijk van welk product je koopt, ben je tussen de 65 en 110 euro kwijt. Een bijkomend voordeel is dat deze afwassystemen de statische elektriciteit van platen verminderen. Het vinyl trekt hierdoor minder stof aan.

Dit afwassysteem van Knosti is een effectieve methode om snel meerdere platen achter elkaar te wassen.

Gemotoriseerde platenwasser

Voor de serieuze vinylfan is een gemotoriseerde platenwasser een waardevolle investering. Hiermee maak je je lp’s grondig schoon en kun je ze daarna direct weer afspelen. De meeste modellen draaien de plaat automatisch in beide richtingen. Je begint door de lp stevig vast te zetten met de meegeleverde klem. Vervolgens breng je met een klein flesje reinigingsvloeistof aan op het oppervlak.

Meestal zit er een speciale borstel van geitenhaar bij. Daarmee druk je voorzichtig op de draaiende plaat, zodat de vloeistof goed in de groeven komt. Daarna zuigt een krachtige afzuigarm het vuil en de vloeistof weg. Het vocht wordt opgevangen in een reservoir, waardoor je lp na afloop vrijwel direct droog is dankzij het ingebouwde ‘stofzuigersysteem’.

Handig om te weten: lang niet elke platenwasser kan overweg met alle vinylformaten. Voor 12-inch lp's zit je meestal goed, maar 10- en 7-inch platen zijn niet altijd compatibel. Controleer dus goed welk apparaat je koopt. Voor kleinere formaten heb je mogelijk een speciale zuigarm nodig. Dat geldt soms ook voor platen die afwijken van het standaard toerental, zoals 45 of 78 toeren.

Bekende merken op dit gebied zijn Okki Nokki, Watson's, Tonar en Pro-Ject. De prijzen liggen gemiddeld tussen de 400 en 600 euro. Er zijn ook luxere modellen verkrijgbaar die beide kanten van de plaat tegelijk kunnen reinigen.

©Maikel Dijkhuizen

Deze populaire platenwasmachine van Okki Nokki bedien je via twee knoppen aan de voorzijde.

Gewassen lp's opbergen

Zodra jouw vuile lp's eenmaal zijn gewassen, stop je ze bij voorkeur in een nieuwe antistatische binnenhoes. Daarmee voorkom je dat het schone vinyl weer stof aantrekt. Verder bewaar je de platen rechtop in de originele kartonnen buitenhoes. Veel luisterplezier!