De PlayStation 5 is inmiddels pakweg een jaar ‘verkrijgbaar’. Een jaar waarin de console bovenal uitverkocht was, maar waarin ook een behoorlijk aantal goede games verscheen voor degenen die het apparaat wél op de kop wisten te tikken. Sony heeft wel nog werk aan de winkel wil het evenveel gebruiksvriendelijke opties en net zo duidelijke communicatie als concurrent Microsoft aanbieden. Dit is een analyse van het eerste jaar van de PS5.

De PlayStation 5 lanceerde op de meeste plekken ter wereld op 19 november, al kwam hij een week eerder al in specifieke regio’s als Noord-Amerika uit. De console is qua verkoop duidelijk een succesverhaal: in de eerste twee weken werden er al meer exemplaren van verkocht dan van de vorige recordhouder in dezelfde periode, de PlayStation 4. Inmiddels zijn er (tot 30 september) 13,4 miljoen exemplaren van het apparaat verkocht.

Het lijkt er dan ook op dat het succes van Sony als consoleleverancier deze generatie niet ophoudt of zelfs maar enigszins afneemt. Het bedrijf heeft de afgelopen vier generaties een ijzersterke reputatie opgebouwd als dé plek om zowel alle grote third party-toppers als diens eigen filmische games te spelen. Die reputatie blijft het constant waarmaken, waardoor vele miljoenen fans geen reden zien om hun favoriete platform in de steek te laten.

©PXimport

Tekorten

Ondanks dat de verkoopcijfers er niet om liegen, werd het eerste levensjaar van de PlayStation 5 gekenmerkt door de bizarre tekorten. Het is zelfs een jaar na lancering nagenoeg onmogelijk een willekeurige winkel binnen te lopen en een PlayStation 5 aan te schaffen. Winkels ontvangen zo nu en dan een nieuwe voorraad, maar gaan daar ook weer vliegensvlug doorheen. Sommige winkelketens houden loterijen, anderen bieden ze juist plotsklaps aan in buitensporig dure bundels, waardoor voorraadcheckers voor de console erg populair zijn onder gewillige consumenten.

De tekorten zijn deels te wijten aan de enorme populariteit van de PS5, maar ook voor een groot deel aan het tekort aan halfgeleiders waarmee chips in onder andere spelcomputers worden gemaakt. Dat werd weer ingezet door de stijging in verkoop van apparatuur in verband met de coronacrisis. Het zou dan ook niet logisch zijn om Sony hier de schuld van te geven: ook Microsoft en Nintendo (en vele andere bedrijven buiten de game-industrie) ondervinden soortgelijke problemen. Sony toont in ieder geval dat het in de toekomst dit soort situaties zoveel mogelijk wil vermijden, door onder andere een eigen chipfabriek te bouwen.

©PXimport

De games tot nu toe

De PlayStation 5 had een sterke line-up tijdens de lancering – des te meer vergeleken met die van de Xbox Series X en S. Bij verschijning waren logischerwijs dezelfde gebruikelijke third party-games als op het concurrerende platform beschikbaar, waaronder een nieuwe Assassin’s Creed en Call of Duty, maar ook enkele indrukwekkende exclusives, waaronder twee die alléén op de PS5 (en dus niet op de PS4) speelbaar zijn.

Elke PlayStation 5 wordt sowieso met Astro’s Playroom geleverd. In essentie is dat een veredelde techdemo waarmee vooral de functies van de DualSense-controller worden gedemonstreerd, maar ook betreft de game een prettige kennismaking met de console vanwege de ijzersterke gameplay en de intens vrolijke vormgeving. De andere exclusive die verscheen was de remake van Demon’s Souls, met gameplay die uitermate geschikt is voor fanatieke gamers, gecombineerd met adembenemende graphics die toonbeeld voor de console zijn. De cross-gen games Spider-Man: Miles Morales en Sackboy: A Big Adventure vulden de line-up bij lancering prima aan: het zijn immers games die alleen op een PlayStation-console gespeeld kunnen worden en net zo goed van een hoge kwaliteit zijn.

©PXimport

Sinds die lancering bestaat de line-up van de PlayStation 5 vooral uit twee typen spellen: relatieve high-budget-games die verrassend experimenteel zijn en PS5-versies van eerder verschenen toppers. Wat eerstgenoemde categorie betreft zijn Returnal, Deathloop en Kena: Bridge of Spirits de meest voor de hand liggende voorbeelden. Het zijn spellen die dankzij hun unieke gameplaymechanismen niet per se het grote publiek aanspreken, maar de line-up van de console wel de nodige diepgang geven voor de fanatieke gamer die iets nieuws aandurft.

De laatste categorie spreekt voor zich: games als Ghost of Tsushima, Death Stranding en Final Fantasy 7 Remake ontvingen allen een PS5-versie, vaak bestaande uit toegevoegde content, verbeterde prestaties en ondersteuning voor DualSense-functies. Omdat het om games gaat die vrij recentelijk nog op de PS4 zijn uitgekomen, zijn deze titels bovenal interessant voor mensen die de oorspronkelijke versies hebben gemist. Ze voelen dan ook een beetje aan als opvulling van de line-up, al doet dat weinig af aan de algehele kwaliteit van de spellen.

©PXimport

Twee games die niet binnen bovenstaande categorieën vallen, zijn alsnog het vermelden waard. De eerste is Ratchet & Clank: Rift Apart, een gloednieuwe platformer van Insomniac Games die zowel qua gameplay als graphics een hoogtepunt vormt. De tweede is Resident Evil Village – ook beschikbaar op andere platforms – waarin de first-person horror uit Resident Evil 7 op kundige wijze gecombineerd wordt met de actie uit deel 4 en 5. Die games maakten het voorjaar en de zomer voor vroege PS5-eigenaren behoorlijk interessant.

Het eerste levensjaar van een console is zelden om over naar huis te schrijven. Dat werd dit jaar nog eens versterkt door het feit dat ontwikkelaars moesten leren omgaan met aangepaste werkstructuur in verband met het coronavirus. Met dat in het achterhoofd verdient de line-up van de PS5 het afgelopen jaar ruimschoots een voldoende. Er is variatie in beschikbare genres, zowel oud als nieuw materiaal, behoorlijk wat games die een 8 of hoger hebben gescoord en dat alles werd ook nog eens netjes verspreid over het gehele jaar. Het is duidelijk dat Sony na al die jaren precies weet wat het doet, al gooide uitstel van grote games roet in het eten.

©PXimport

Design van de console en controller

Het eerste jaar van een console is het perfecte moment om er achter te komen of het design je aanspreekt, zowel qua uiterlijk als functionaliteit. Het uiterlijk van de PlayStation 5 valt niet bij iedereen in de smaak, maar daarover valt niet te twisten. Vervelender is dat het ontwerp op sommige vlakken wat klungelig aanvoelt. Zo is de standaard waarop de PS5 moet liggen wanneer hij horizontaal geplaatst wordt niet erg stevig en schuift de console er bij een lichte duw er deels vanaf. Het grote formaat maakt hem daarnaast ongeschikt voor sommige tv-kasten.

Ook opvallend is dat de console bij sommige eigenaren – zeker in de eerste paar minuten na het opstarten – behoorlijk wat lawaai maakt, vooral in vergelijking met de muisstille Xbox Series-consoles. Sinds lancering hebben diverse eigenaren daarnaast melding gemaakt van een irritant gezoem, zogeheten ‘coil wine’, al is het onduidelijk hoe wijdverspreid dit probleem is. Sommige mensen die door dit geluid geplaagd werden, hebben de witte ‘kappen’ op de console eraf gehaald en steviger bevestigd en het probleem daarmee verholpen.

Het hoofdmenu van de PlayStation 5 is op geen manier bijzonder. Sony heeft ervoor gekozen een nieuw besturingssysteem te leveren bij de console. Daardoor komt vooral de term ‘uitgekleed’ in ons op, maar het stoort nergens. De ‘Activity Cards’ zijn voor de meeste gebruikers vrij nutteloos gebleken – ontwikkelaars gaan er vaak allesbehalve creatief mee om en games tonen uit zichzelf meestal al vrij duidelijk wat voor activiteiten er nog op stapel staan. Er ontstond rond lancering wel wat verwarring over wanneer spelers een PS4- of PS5-versie van een game downloadden via de PlayStation Store, maar dat is inmiddels verduidelijkt en kunnen we toeschrijven aan kinderziektes.

De paniek over backward compatibility vlak voor lancering bleek grotendeels ongegrond: haast alle PlayStation 4-games kunnen afgespeeld worden op PlayStation 5. Dat is echter nog altijd minder uitgebreid dan wat concurrent Microsoft aanbiedt op Xbox Series X en S, maar Sony heeft nooit gecommuniceerd dat het meer dan dat zou doen. Al bij al voelt het spelen van oude games op Xbox Series X en S meer alsof het onderdeel is van het ecosysteem – toch zeker dankzij diverse gratis upgrades en bonussen als Auto HDR. Sony zou hier in de toekomst nog winst kunne behalen, al verwachten we dat het bedrijf andere prioriteiten heeft.

De DualSense-controller ligt bij de meeste spelers fijn in de hand en is een goede evolutie van de DualShock. De haptische feedback maakte vooral in Astro’s Playroom veel indruk, maar eerlijkheid gebiedt te zeggen dat veel games sindsdien niet de potentie ervan benutten. In shooters is het zelfs aan te raden de weerstand op de triggers uit te zetten, omdat er anders een handicap in de multiplayer ontstaat ten opzichte van spelers die het niet gebruiken. Ook de batterijduur van de controller valt wat tegen. In sommige games gaat hij tot wel zestien uur mee, maar bij regelmatig gebruik van de haptische feedback kan dat ook zomaar vier uur zijn. Over de duurbaarheid van de DualSense valt nog weinig te zeggen – er zijn op internet enkele verhalen te vinden over kapotte controllers, maar dat is te sporadisch om van een wijdverspreid probleem te spreken.

©PXimport

Tot slot zijn de pijlsnelle laadtijden het vermelden waard: de snelheid van de SSD in de console bleek geen opgeklopte hype en is inderdaad een game-changer. Net als op de Xbox-consoles is het enorm fijn om – bij de meeste games – zonder noemenswaardige laadtijden meteen aan de slag te kunnen. Het feit dat de console nog altijd slechts rond de 600 GB aan opslagruimte biedt werd daarbij enigszins verholpen door de optie om de interne opslagruimte uit te breiden met een SSD.

De PS5 mist wel de Quick Resume-optie van de Xbox Series X en S, waarmee in een razend tempo tussen games gewisseld kan worden. Het ligt geheel aan het type gamer in hoeverre dit als een gemis voelt, maar Quick Resume went wel érg snel op Xbox. Hopelijk kan Sony deze optie later softwarematig toevoegen. 

Overige opmerkingen

Het is de moeite waard om het kort over Sony’s communicatie naar de consument te hebben. Die is – zeker in vergelijking met Microsoft – niet opperbest. Voor de lancering van de console werd bijvoorbeeld gehamerd op het feit dat PlayStation 5-games alleen op PlayStation 5 mogelijk zouden zijn – dat dit de kernervaring van een nieuwe console omvatte – maar van die filosofie blijft een jaar na dato nog maar weinig heel. Grote aankomende exclusives als God of War: Ragnarok, Horizon Forbidden West en Gran Turismo 7 komen zowel naar PlayStation 4 als PlayStation 5. Daar is op zichzelf niets mis mee, maar het bedrijf had op voorhand duidelijker kunnen communiceren, zoals Microsoft.

©PXimport

PlayStation Now is daarnaast een alleraardigste dienst, maar kan niet opboksen tegen Game Pass qua relevante en nieuwe content. Sony’s gebrek aan een goede concurrent voor Xbox Game Pass stoort nog niet enorm. Microsoft en Sony hebben duidelijk andere strategieën, dat weet je als consument wanneer je voor één van de twee consoles kiest. Sony moet echter oppassen dat het Microsoft geen vrij spel geeft om een populaire ‘Netflix voor games’ op te bouwen – zonder geduchte concurrentie is dat een denkbaar scenario.

Conclusie

Het eerste jaar van de PlayStation 5 was ruimschoots in orde. Vooral de line-up aan games heeft aangetoond dat de console een logische keuze is voor veel consumenten. Vanaf de lancering tot een jaar na dato zijn er regelmatig nieuwe spellen uitgekomen in uiteenlopende genres. Vergeleken met de debuutjaren van andere consoles – waaronder die van concurrent Xbox Series X en S – hebben spelers weinig te klagen dankzij een gezonde mix van exclusieve titels en third party-blockbusters.

De console zelf is duidelijk krachtig en snel genoeg om de komende jaren indrukwekkend vermaak te bieden, al kijken we wel voorzichtig uit naar een nieuw ontwerp dat wat robuuster en compacter aanvoelt, en meer systeemupdates om het besturingssysteem omvangrijker te maken. 

©PXimport

Kijkend naar de nabije toekomst is er in ieder geval weinig reden voor PS5-eigenaren om zich zorgen te maken. 2022 heeft – als alles volgens plan verloopt – met Horizon Forbidden West, God of War Ragnarok en Gran Turismo 7 een drietal ijzersterke exclusives in handen. Gecombineerd met Square Enix’ Forspoken en Final Fantasy 16 is er genoeg reden om een PS5 boven de concurrentie te kiezen. Als Sony niet vergeet waar het bedrijf het allemaal voor doet – de consument – dan kan er weinig misgaan.

Lees ook onze analyse van Xbox Series X en S een jaar na release.

Met de WF-C710N geeft Sony zijn betaalbare oordoppen een frisse update. De nieuwe set kost 119 euro – niet het allergoedkoopste, maar zeker interessant als je kijkt naar wat je ervoor terugkrijgt.

Hoewel voorganger C700N momenteel voor minder dan 80 euro te koop is, vinden we de 119 die je voor de CF710N betaalt niet ontzettend hoog. Niet alleen omdat de C700N een tientje duurder was tijdens de introductie, maar ook omdat je veel kwaliteit in huis haalt. Komt de nieuwe set in de buurt van de veel duurdere marktleider WF-1000XM5? Nee, dat niet, maar daar betaal je dan ook het dubbele voor. De CF710N wil in elk geval wat problemen oplossen van de C700N, door verbeteringen door te voeren op het gebied van ruisonderdrukking, bediening en meer.

©Wesley Akkerman

Onvervalste 90's-vibe

De versie die wij testen beschikt over een unieke kleur en vormgeving. Zowel de oplaadcase als de oordoppen zijn gemaakt van transparant, blauw plastic. Daardoor stralen de oordopjes een onvervalste 90’s-vibe uit. Toegegeven, het moet net je ding zijn. Maar eerlijk is eerlijk: op een markt waar veel oortjes er saai en veilig uitzien, zijn we blij dat Sony het anders doet. Je kunt ze ook in het roze kopen als je wilt, en anders zijn wit en zwart nog beschikbaar. Mocht je het toch wat strakker en zakelijker willen houden, dan is dat dus nog steeds goed mogelijk.

Ten opzichte van de vorige versie heeft Sony een aantal belangrijke dingen aangepast. Als we nog even bij de case blijven, dan is het goed om te zien dat die nu tot dertig uur aan luistertijd biedt. Dat is een verdubbeling ten opzichte van de voorganger. Waarbij wel aangetekend dat dit alleen geldt als je géén actieve ruisonderdrukking activeert. Als je die modus aanzet, dan heb je pakweg 25 uur tot je beschikking. Nog steeds erg respectabel, aangezien de voorganger het met ongeveer 20 uur moest doen. Daarnaast kun je nu met 5 minuten laden 60 minuten luisteren.

©Wesley Akkerman

Nieuwe sensoren aan boord

Verder heeft Sony goed gekeken naar verschillende sensoren. Zo zijn we erg blij dat de oordoppen de muziek pauzeren op het moment dat je ze uit je oren haalt. Dat deed de C700N niet. Ook zijn de knopjes ingeruild voor een aanraakgevoelig oppervlakte. Daarmee pas je het volume aan, kun je muziek pauzeren en meer. Je hoeft hiervoor niet hard op de dopjes te drukken, zoals bij de voorganger nog wel eens het geval kon zijn. Door de nieuwe bediening druk je ze dus niet meer zo vaak de gehoorgang in, wat voor een comfortabele fit zorgt.

De water- en stofbestendigheid is er niet op vooruitgegaan (die blijft steken op IPX4), maar Sony heeft wel multipointverbinding toegevoegd. Daardoor kun je de WF-C710N aan twee apparaten koppelen, en daar heel gemakkelijk tussen wisselen. Daarnaast helpt een AI-algoritme met het oppakken van je stem tijdens het bellen. De mensen met wie we gebeld hebben geven aan dat ze ons goed kunnen verstaan, en dat ze geen last hebben van achtergrondherrie. Klinkt allemaal goed tot nu toe, maar hoe zit het met de audiokwaliteit?

©Wesley Akkerman

Dezelfde audiokwaliteit?

Voor zover wij opgemerkt hebben, bieden zowel de WF-700N als de WF-C710N dezelfde audiokwaliteit. Sony claimt wel wat wijzigingen te hebben doorgevoerd aan de DSEE (Digital Sound Enhancement Engine), maar eerlijk is eerlijk – we zouden niet weten wat er dan anders is. Maar geen nood, want allebei de setjes oordoppen klinken fantastisch, helemaal als je de prijs in acht neemt. Je moet nog wel even de app in duiken om het geluid naar eigen gehoor aan te passen. Maar als je dat gedaan hebt, dan zit er weinig in de weg van het genieten.

Binnen de app tref je verschillende opties aan voor het versterken of aanpassen van het geluid. Er zijn allerlei presets, waarvan Enthousiast nog steeds onze favoriet is, evenals een handmatig in te stellen equalizer. Koppel dat aan de eerdergenoemde DSEE-basis en je houdt een over het algemeen zachte, warme weergave over. Hogere tonen kunnen hier en daar wat afgemeten klinken, maar we hebben niet het idee dat we echt iets missen tijdens het luisteren. Zeker niet als we ondertussen werken, in de trein of bus zitten of over straat lopen. Dit klinkt gewoon goed.

Tot slot werpen we nog een blik op die verbeterde actieve ruisonderdrukking. Die is, in vergelijking met zijn voorganger, reusachtig verbeterd. Aangezien de ruisonderdrukking van de voorganger nog wat te wensen overliet, is dit dus een waardevolle upgrade. Wanneer je de modus activeert, word je goed afgesloten van de omgeving. Aanwezige achtergrondgeluiden verdwijnen als sneeuw voor de zon. Je hoort nog wel wat mensen praten, zeker als ze naast je staan, maar over het algemeen ervaar je een groot gevoel van rust en stilte.

Sony WF-C710N kopen?

Ondanks dat we niet het idee hebben dat de geluidskwaliteit er gigantisch op vooruitgegaan is, zijn we toch heel enthousiast over de Sony WF-C710N. Dat komt doordat de Japanse gigant een aantal waardevolle upgrades doorvoerde voor dit aangepaste model. De actieve ruisonderdrukking brengt rust en stilte, de accu gaat langer mee en de bediening werkt nu veel beter. Daarnaast verstaan mensen je beter tijdens telefoongesprekken en is er nu de multipointverbinding. Twijfel je tussen de C700N en C710N? Dan is de keuze duidelijk.

In veel huishoudens is de ruimte beperkt. Zeker in een appartement, kleine badkamer of smalle bijkeuken is het stapelen van een wasdroger op de wasmachine een aantrekkelijke oplossing. Maar zomaar die droger erop zetten is niet verstandig. Een instabiele opstelling kan voor schade of gevaarlijke situaties zorgen. Gelukkig is het goed te doen – als je weet waar je op moet letten.

Lees ook: Zo voorkom je droger-ergernis nummer 1 (inderdaad, in elkaar gedraaid wasgoed!)

Kan elke droger op elke wasmachine?

In principe kun je bijna elke vrijstaande droger op een vrijstaande wasmachine zetten, zolang de droger maar lichter is dan de wasmachine. Dat is belangrijk, want de wasmachine is het apparaat dat trilt en beweegt. De droger moet dus altijd bovenop, nooit andersom. Let ook op het formaat: de droger mag niet breder of dieper zijn dan de wasmachine. Dan ontstaat er overhang, en dat maakt de opstelling instabiel.

Controleer in de handleiding of het merk of type specifieke eisen stelt aan stapelen. Sommige fabrikanten bieden alleen stapelkits aan voor apparaten van hetzelfde merk. In veel gevallen zijn er echter ook universele oplossingen beschikbaar.

De vloer: stevig, vlak en trillingsbestendig

De ondergrond waarop de apparaten staan, speelt een grotere rol dan je misschien denkt. Een vloer die veert of ongelijk ligt, kan bij centrifugeren trillingen versterken. Daardoor kan de hele stapelconstructie gaan schuiven. Zeker bij houten vloeren of oudere woningen is het verstandig om dit goed te checken.

Zorg ervoor dat de wasmachine waterpas staat. Bij een scheve opstelling ontstaan er onnodige spanningen op de verbinding tussen de twee apparaten. De meeste machines hebben verstelbare voetjes waarmee je de boel goed kunt afstellen.

Zonder stapelkit is het geen goed idee

Een wasdroger staat niet vanzelf stabiel bovenop een wasmachine. Gebruik daarom altijd een stapelkit. Dit is een verbindingsstuk dat de droger en wasmachine stevig met elkaar koppelt. Je voorkomt hiermee dat de droger tijdens het centrifugeren verschuift of zelfs van de wasmachine af trilt. Sommige fabrikanten noemen dit ook een verbindingsset, maar daarmee wordt hetzelfde bedoeld: een veilige koppeling tussen wasmachine en droger.

Er bestaan merkgebonden en universele stapelkits. Die laatste zijn handig als je apparaten van verschillende merken hebt, maar controleer goed of ze passen op jouw modellen. Sommige stapelkits zijn voorzien van een uitschuifbaar plateau: handig om een wasmand op te zetten bij het in- of uitladen. De (web)winkel waar je je wasdroger koopt, heeft deze kits meestal gewoon in het assortiment, of kan ze voor je bestellen.

Nooit doen: de droger los op de wasmachine zetten met alleen een antislipmatje ertussen. Dat lijkt stevig, maar is niet bestand tegen de schokken van het centrifugeren.

©AK | ID.nl

Trillingsmat: wel of niet nodig?

Een trillingsmat is een dikke rubbermat die je onder de wasmachine legt. Zo'n mat dempt het geluid en voorkomt dat trillingen via de vloer worden doorgegeven. Dit kan vooral nuttig zijn in appartementen of op houten vloeren. Maar let op: een trillingsmat stabiliseert niet de stapel zelf. Het is geen alternatief voor een stapelkit, alleen een aanvullende maatregel.

Gebruik je een trillingsmat, zorg er dan voor dat de wasmachine alsnog waterpas staat. De mat maakt de ondergrond iets zachter, dus nabevestigen kan nodig zijn.

Hoe stapel je veilig?

Begin met een goede voorbereiding. Verwijder het bovenblad van de wasmachine als de stapelkit dat vereist. Plaats de wasmachine waterpas op een schone, vlakke vloer. Bevestig vervolgens de stapelkit zoals aangegeven in de handleiding: meestal met klemmen, schuifsystemen of schroeven.

Til de droger vervolgens met twee personen op de wasmachine. Doe dit via de zijkanten, nooit aan de deur of het bedieningspaneel. Zet de droger precies in het midden van de stapelkit. Controleer of hij goed vastzit en sluit dan pas de stekker aan. Let erop dat het snoer en eventueel een afvoerslang niet klem komen te zitten.

Test daarna de stabiliteit door een kort centrifugeprogramma op de wasmachine te draaien. Blijft de droger goed staan en hoor je geen overmatige trillingen of bewegingen? Dan is de installatie geslaagd.

Wat als stapelen niet kan?

Soms is stapelen geen optie. Bijvoorbeeld omdat de droger groter is dan de wasmachine, de nis te laag is of de vloer te instabiel. In dat geval zit er niets anders op dan de apparaten naast elkaar te plaatsen. Dat vraagt wel wat meer vloeroppervlak, maar tegelijkertijd kun je daarboven juist zorgen voor extra werkruimte. Zet de machines onder een werkblad en je hebt meteen een plek om was op te vouwen, schoon wasgoed te sorteren of handdoeken op te stapelen. Zo benut je de ruimte toch nog slim, ook zonder te stapelen.

©kostikovanata

Tot slot

Een wasdroger op de wasmachine plaatsen is een slimme manier om ruimte te besparen, maar alleen als je het goed aanpakt. De juiste stapelkit, een stevige vloer en een nauwkeurige opstelling maken het verschil tussen een veilige, stabiele combinatie en een risico op schade of ongelukken. Met een beetje voorbereiding staat het binnen een uur stevig en veilig – en houd jij ruimte over in je wasruimte.