Achteraf betalen in de winkel: dit zijn de valkuilen
Je ziet in de winkel een mooi kledingstuk of een paar schoenen, maar je hebt nu even geen geld? Volgens betaald Adyen en Klarna is dat geen probleem. Zij willen het mogelijk maken dat je ook in de fysieke winkel kan kiezen om pas achteraf te betalen, gewoon met je pinpas. Maar is dat verstandig? En wat zijn de valkuilen van achteraf betalen?
Met achteraf betalen voor een product is in principe niets mis. Als je bijvoorbeeld kleding of schoenen online koopt, wil je bij ontvangst thuis natuurlijk wel zeker weten of het past en het leuk bij je staat. Ben je tevreden, dan betaal je natuurlijk de kosten. Ben je niet helemaal content, dan stuur je het terug. Je bent dan niks kwijt en je hoeft ook niet te wachten tot je je geld terugkrijgt van de winkelier.
Achteraf betalen in winkels
Achteraf betalen via diensten als Klarna en Afterpay is voor onlina aankopen gemeengoed, maar hoe zit het in de fysieke winkel? Klarna en Adyen komen met plannen om ook in de winkel achteraf je aankoop te betalen. Je 'koopt' je product in de winkel, rekent gewoon af met je bankpas, maar het geld wordt dan niet meteen afgeschreven. In feite betaalt de betaal later-dienst de rekening voor je, en kun je het verschuldigde bedrag later weer aan dat bedrijf terugbetalen. Je krijgt daar doorgaans drie maanden de tijd voor.
Lees ook: Blijf de baas over je geldzaken: deze 10 apps helpen je op weg
Eigenlijk leen je het aankoopbedrag dus van de betaaldienst, maar voor deze vorm van lening gelden andere voorwaarden dan bijvoorbeeld lenen bij een bank of kredietverstrekker. Zo ontbreekt de controle of je wel voldoende middelen hebt of een vast inkomen, zodat je de lening kan terugbetalen. Er wordt dus geen toetsing uitgevoerd, iets dat bijvoorbeeld wel gebeurt bij een consumentenkrediet bij een bank.
©Petro | stock.adobe.com
De Autoriteit Financiële Markten (AFM) en de Tweede Kamer willen dat er een verbod komt op het introduceren van betaal later-diensten in fysieke winkels. Bij sommige winkels is het al mogelijk om achteraf te betalen, maar dat kan alleen als de klant in de winkel eerst inlogt in een online omgeving en vervolgens daarin aangeeft dat hij of zij achteraf wil betalen. Daar zit dus een extra drempel tussen.
In het nieuw te introduceren systeem hoeft een klant alleen maar bij de kassa aan te geven dat hij of zij achteraf wil betalen, maar moet dan wel zijn of haar pinpas gebruiken om de aankoop af te ronden. Het geld wordt niet van de rekening van de klant afgeschreven, maar voorgeschoten door de bij de winkel aangesloten betaal later-dienst.
Geen BKR-registratie
De microlening - want dat is het eigenlijk - wordt verder niet geregistreerd, behalve bij de betaaldienst zelf. Het belandt dus ook niet bij het BKR als het bedrag onder de 200 euro blijft. Dat klinkt misschien verleidelijk, maar dit kan zorgen voor meer financiële problemen en schulden, juist omdat er geen bedrijf of instantie kan controleren of je al niet ergens een schuld hebt.
Lees ook: BKR-registratie bij een telefoonabonnement: hoe zat het ook al weer?
Het zijn vooral jongeren die in de (schuld)problemen raken door veel producten op afbetaling aan te schaffen. Ook wordt er door betaal later-diensten juist geadverteerd met het feit dat er geen BKR-registratie plaatsvindt wanneer je kiest voor later betalen. Daarnaast hebben jongeren ook veelal geen extra financiële buffer en leven ze van maand tot maand. Meerdere aankopen op de pof stapelen dus op, zeker als je het overzicht kwijtraakt.
©Jarretera | stock.adobe.com
IMPULSAANKOPEN
Achteraf betalen kan consumenten verleiden tot impulsaankopen. Ruim 22% van de Nederlandse consumenten doet vaker onnodige aankopen door de beschikbaarheid van de koop nu, betaal later-optie, blijkt uit onderzoek van LightSpeed.
Dit gedrag kan leiden tot schuldgewenning, waarbij consumenten gewend raken aan het uitgeven van geld dat ze niet hebben, wat uiteindelijk kan resulteren in een vicieuze cirkel van schulden.
Uiteindelijk kan achteraf betalen duur uitpakken. De betaal later-diensten kunnen bijvoorbeeld extra kosten rekenen als je niet op tijd betaalt of wanneer je je niet aan de betaaltermijn houdt. Volgens de AFM beginnen die kosten bij 15 euro, maar kunnen al gauw oplopen bij een volgende te late betaling. Bovendien kan een betaal later-dienst je aanmelden bij een incassobureau, waardoor de kosten nog verder kunnen oplopen. Volgens cijfers van de NOS betaalt nu zo'n 20 procent van de consumenten die een betaal-later dienst gebruiken, de rekening niet op tijd.
Vanaf 2026 wordt het door nieuwe Europese regels lastiger om achteraf te betalen. Betaal later-aanbieders moeten aan strengere regels voldoen en vallen in Nederland dan onder AFM-toezicht.
