In de href="https://computertotaal.nl/artikelen/pc/zo-kun-je-programmeren-in-python-deel-4/" rel="noopener noreferrer" target="_blank">vorige les</a> toonden we allerlei manieren om de uitvoer van tekst op het scherm aan te passen. In deze les zetten we de stap van je scherm naar bestanden: we gaan gegevens uit bestanden lezen en naar bestanden schrijven. Daarnaast leer je reageren op exceptions: foutmeldingen die Python je geeft als er iets misgaat.

Twee lessen geleden gebruikte je de functie input om wat de gebruiker op zijn toetsenbord intypt te registreren. En in de vorige les toonden we je hoe je met de functie print uitvoer op het scherm toont. Maar in- en uitvoer kan ook via bestanden verlopen. Laten we eens kijken hoe dat gaat.

Hier kun je les vier bekijken.

We beperken ons in deze les tot het lezen en schrijven van tekstbestanden. Je kunt ook met binaire bestanden werken, die willekeurige data in een andere vorm dan tekst kunnen bevatten, maar dat is wat meer werk omdat je de data nog moet interpreteren. Voor de rest werkt dit hetzelfde.

Een tekstbestand lezen

We tonen hier in een voorbeeld hoe je op een Linux-machine zoals een Raspberry Pi met Raspberry Pi OS (tot voor kort Raspbian geheten) het bestand met de lijst van gebruikers uitleest. Ook op macOS werkt dit voorbeeld. Gebruik je Windows, maak dan zelf een bestand aan met de inhoud die we in ons voorbeeld tonen en pas de locatie van het te openen bestand aan in je Python-code.

De eenvoudigste manier om een volledig tekstbestand uit te lezen en op het scherm te tonen, heeft maar twee regels nodig:

with open('/etc/passwd', 'rt') as bestand:

print(bestand.read())

In de eerste regel openen we het bestand met de functie open. Het eerste argument is het bestand dat we willen openen. We hebben hier een volledig pad gebruikt: '/etc/passwd'. Als je een bestand wilt lezen dat in dezelfde directory staat als waarin je de Python-interpreter hebt opgestart, hoef je geen volledig pad door te geven: de bestandsnaam volstaat dan. Met het tweede argument 'rt' geven we aan dat we het bestand willen lezen en dat het om een tekstbestand gaat.

De constructie met with is wat Python een ‘context manager’ noemt. In het with-blok heb je toegang tot het object bestand dat het geopende bestand voorstelt. Na het with-blok wordt het bestand automatisch gesloten, zodat je het niet meer kunt lezen. Dit lijkt vanzelfsprekend, maar dat is het niet: ook zonder with kun je bestanden openen, maar als je dan het bestand na gebruik vergeet te sluiten, kan dit tot problemen leiden. Werk dus nooit met bestanden zonder with.

In de tweede regel roepen we de functie read op het object bestand aan. Deze functie geeft de volledige inhoud van het tekstbestand terug als een string, die we dan met print op het scherm tonen. Op een typisch Linux-systeem ziet de uitvoer er als volgt uit (we tonen hier maar enkele regels):

root:x:0:0:root:/root:/bin/bash

daemon:x:1:1:daemon:/usr/sbin:/usr/sbin/nologin

bin:x:2:2:bin:/bin:/usr/sbin/nologin

Enzovoort

Een tekstbestand regel voor regel lezen

Maar wat als we niet het hele bestand in één keer willen inlezen, maar regel voor regel, bijvoorbeeld omdat we willen testen of de regels aan specifieke voorwaarden voldoen? Geen probleem, ook dat is in Python heel eenvoudig. In plaats van de functie read op je bestand toe te passen, ga je dan met een for-lus door de elementen van het bestand. Het tekstbestand dat je van de functie open terugkrijgt, gedraagt zich immers als een lijst met als elementen de opeenvolgende regels in het bestand.

Een string splitsen

Maar als we die regels een voor een gaan inlezen, moeten we er ook iets mee doen. Zoals je ziet, bevat het bestand /etc/passwd op elke regel allerlei informatie over de gebruiker, telkens afgescheiden door een dubbele punt. We willen elk van die gegevens afzonderlijk uitlezen. Dat gaat eenvoudig met de functie split die we op een string kunnen uitvoeren. Bijvoorbeeld:

>>> 'root:x:0:0:root:/root:/bin/bash'.split(':')

['root', 'x', '0', '0', 'root', '/root', '/bin/bash']

Je ziet hier dat we aan de functie split het teken meegeven dat de verschillende componenten van de string afscheidt: ':'. Het resultaat is een lijst met strings die onderdeel uitmaken van onze lange string, zonder de afscheidingstekens ':'.

De opeenvolgende componenten in de regels van het bestand /etc/passwd hebben overigens de volgende betekenis: gebruikersnaam, ongebruikt, ID van de gebruiker, ID van de groep, volledige gebruikersnaam, persoonlijke map van de gebruiker, shell van de gebruiker.

Een lijst uitpakken

Je kunt nu naar de elementen in de gesplitste string verwijzen met een index, bijvoorbeeld:

>>> informatie = 'root:x:0:0:root:/root:/bin/bash'.split(':')

>>> informatie[0]

'root'

>>> informatie[6]

'/bin/bash'

Maar dat is niet heel duidelijk. Zo willen we informatie[0] eigenlijk gebruiker noemen en informatie[6] de naam shell geven. Gelukkig kun je in Python de elementen van een lijst eenvoudig in één keer aan enkele variabelen toekennen. Dat heet unpacking. In ons voorbeeld gaat dat als volgt:

>>> gebruiker, *_, naam, directory, shell = 'root:x:0:0:root:/root:/bin/bash'.split(':')

>>> gebruiker

'root'

>>> _

['x', '0', '0']

>>> naam

'root'

>>> directory

'/root'

>>> shell

'/bin/bash'

De notatie * gebruik je om een willekeurig aantal elementen uit te pakken. Omdat we in dit geval niet in deze elementen geïnteresseerd zijn, kennen we ze toe aan de variabele met de naam _, vandaar dat we bij het uitpakken *_ gebruiken. We konden dit hier ook vervangen door gebruiker, _, _, _, naam, directory, shell.

Gegevens uit een tekstbestand filteren

Dan weet je nu genoeg om de volgende opdracht uit te voeren: lees het bestand met wachtwoorden regel per regel in en als de shell geen '/usr/sbin/nologin' of '/bin/false' is, toon je de gebruikersnaam, volledige gebruikersnaam en persoonlijke map.

De code ziet er als volgt uit:

with open('/etc/passwd', 'rt') as bestand:

for regel in bestand:

gebruiker, *_, naam, directory, shell = regel.strip().split(':')

if shell not in ['/bin/false', '/usr/sbin/nologin']:

print(' {1} ({0}): {2} ({3})'.format(gebruiker, naam, directory, shell))

We openen dus het bestand /etc/passwd als tekstbestand om te lezen. Voor elke regel in het bestand pakken we de verschillende elementen uit in enkele variabelen. We kijken dan of de shell niet gelijk is aan de twee eerdergenoemde shells. Als aan die voorwaarde is voldaan, tonen we de gebruiker, zijn volledige naam, zijn persoonlijke map en zijn shell.

Er is slechts één nieuwigheid in deze code: de functie strip. Die verwijdert witruimte en nieuwe regels aan het begin en het einde van een string. Dat hebben we hier nodig omdat de shell op het einde van de regel staat en er daar dus een teken voor een nieuwe regel komt. Zonder die aanroep van strip zou de vergelijking in de regel erna niet werken.

Naar een tekstbestand schrijven

Naar een tekstbestand schrijven, verloopt op een vergelijkbare manier als een tekstbestand lezen. We beginnen een with-blok waarin we het bestand openen en daarin schrijven we naar het bestand:

with open('bestand.txt', 'wt') as bestand:

bestand.write('Dit is de eerste regel.\n')

bestand.write('Dit is de tweede regel.\n')

bestand.write('Dit is de derde regel.\n')

Op het einde van elke regel moet je zelf een teken voor een nieuwe regel toevoegen: \n. Een andere manier om een regel naar een tekstbestand te schrijven, is met de functie print, die automatisch een nieuwe regel toevoegt:

print('Dit is de eerste regel.', file=bestand)

Merk op dat we het bestand openen met als tweede argument 'wt', waarmee we aangeven dat we naar het bestand willen schrijven. Op deze manier overschrijven we alle al bestaande inhoud van het bestand, dus let hiermee op!

Als je deze situatie wilt vermijden, kun je open aanroepen met de bestandsmodus 'xt'. Als het bestand nog niet bestaat, doet die hetzelfde als 'wt': je kunt naar het bestand schrijven. Maar als het bestand al bestaat, krijg je een foutmelding:

with open('bestand.txt', 'xt') as bestand:

print('Dit is een test.', file=bestand)

with open('bestand.txt', 'xt') as bestand:

print('Dit is nog een test.', file=bestand)

Traceback (most recent call last):

File "<pyshell>", line 1, in <module>

FileExistsError: [Errno 17] File exists: 'bestand.txt'

Een andere interessante bestandsmodus is 'at' (van ‘append’): hiermee voeg je aan het einde van een bestaand tekstbestand regels toe.

Exceptions afhandelen

In het voorbeeld hierboven zou je waarschijnlijk de foutmelding dat het bestand al bestaat op een nettere manier willen afhandelen. Wat we tot nu toe een foutmelding genoemd hebben, heet in Python een exception. Er bestaan verschillende types exceptions en in je Python-code kun je eenvoudig het optreden van exceptions afvangen. Dat gaat als volgt:

try:

with open('bestand.txt', 'xt') as bestand:

print('Dit is nog een test.', file=bestand)

except FileExistsError:

print('FOUT: Het bestand bestaat al.')

De code binnen het try-blok wordt uitgevoerd zoals normaal. Maar als er binnen dit blok een exception voorkomt, gaat het programma door naar het except-blok. Daarin hebben we aangegeven dat we alleen in de exceptions van het type FileExistsError geïnteresseerd zijn. In het geval er zo een voorkomt, tonen we onze eigen foutmelding. Daarna gaat het programma verder na het except-blok.

Als je meerdere types exceptions wilt afvangen, voeg je meerdere except-blokken toe met elk het andere type exception. Als je voor meerdere types exceptions dezelfde code wilt uitvoeren, dan zet je die exceptions tussen haakjes, zoals hier:

except (ZeroDivisionError, ValueError):

En als je op alle mogelijke exceptions hetzelfde wilt reageren, voeg je gewoon een except-blok zonder de naam van een exception toe, al is dat niet zo vaak zinvol.

Samenvatting

In deze les hebben we geleerd hoe we tekstbestanden kunnen inlezen en strings in onderdelen kunnen splitsen. Ook in de andere richting kun je nu met tekstbestanden werken: je kunt willekeurige tekst naar een bestand schrijven. En doordat je hebt geleerd hoe je exceptions kunt afvangen, hoeven de gebruikers van je programma geen cryptische foutmeldingen van Python meer te krijgen. Omdat je met deze kennis al complexere Python-programma’s kunt schrijven, leer je in de volgende les hoe je je programma meer kunt structureren in functies en modules.

Opdracht

Uitwerking

Cheatsheet

Nieuwe smartphone, nieuw hoesje! Het lijkt zo simpel, maar toch kan het vinden van een passend ‘jasje’ lastig zijn. Voor vrijwel ieder mobiel toestel is de keuze namelijk enorm. Daarnaast zijn er verschillen op het gebied van bescherming en functionaliteit. Uit welke hoesjes kun je allemaal kiezen en wat zijn hiervan de voor- en nadelen?

Heb je bijvoorbeeld net een iPhone 16 gekocht en wil je daar een bijpassend hoesje voor kopen? De bekende webshop www.smartphonehoesjes.nl verkoopt alleen al voor dit exemplaar ruim duizend verschillende producten! Zie tussen dit overweldigende aanbod maar eens een geschikt exemplaar te vinden. Welk hoesje je het best kunt kopen, hangt grotendeels af van hoe je het duurbetaalde toestel wilt beschermen. Bovendien wil het oog natuurlijk ook wat! Ontdek aan de hand van dit artikel welk smartphonehoesje goed bij je past. 

Backcover

Bij een backcover zijn alleen de achterkant en zijkanten van de smartphone beschermd. Je drukt het toestel in een soort houder, waarna je het aanraakscherm altijd kunt bereiken. Handig, maar tegelijkertijd is het display op die manier wel kwetsbaar voor vuil en krassen. Gebruik om die reden bij voorkeur een goede screenprotector (zie kader).

Een goede backcover heeft verstevigde hoeken die bij een onverhoopte valfungeren als schokdempers. Zo verklein je het risico op een gebroken scherm. Bij de betere hoesjes staat in de specificaties de valbescherming vermeld, bijvoorbeeld één, twee of zelfs vijf meter. Verder heeft een goede backcover verhoogde randen; leg je de smartphone ondersteboven neer, dan beschermen deze randen het display en de selfiecamera.

Het merk Urban Armor Gear (UAG) ontwikkelt backcovers met extra verstevigde hoeken.

Bookcase

Ga je de deur uit, dan neem je al gauw een sleutelbos, smartphone en portemonnee mee. Je zakken zitten dus behoorlijk vol. Met een geschikte bookcase laat je die dikke portefeuille gewoon thuis liggen. Zoals de naam al doet vermoeden, is een bookcase een soort ‘boekje’. Zodra je de flap openslaat, kun je de smartphone bedienen. Deze flap behoedt het scherm voor krassen. Kies bij voorkeur een bookcase met een magnetische sluiting, zodat de flap niet vanzelf kan openklappen.

Een bookcase heeft vrijwel altijd plek voor enkele pasjes . Daarnaast bevat zo’n hoesje doorgaans een groot vak met eventueel een rits, waardoor je nog wat (klein)geld kunt meenemen. Tot slot hebben sommige modellen een geïntegreerde standaard. Nuttig voor wie onderweg geregeld filmpjes kijkt.

Deze bookcase van Nomad vervangt de traditionele portemonnee.

Naast de genoemde pluspunten heeft een bookcover ook enkele nadelen. Vooral tijdens het fotograferen en filmen kan de flap in de weg zitten. Gebruik je de smartphonecamera vaak, dan is dat wel iets om over na te denken. Verder passen er drie, vier, vijf of hooguit zes (bank)pasjes in de bookcase, waardoor je niet alle klantenpassen kunt meenemen. Overigens hoeft dat niet zo’n probleem te zijn, want je kunt die pasjes ook digitaal opslaan. Gebruik hiervoor Stocard of een vergelijkbare app .

Met Stocard heb je alsnog alle klantenpassen van je favoriete winkels op zak.

2-in-1-hoesje

Kun je niet tussen een backcase en bookcover kiezen? Een zogeheten 2-in-1-hoesje biedt het beste van twee werelden. Hierbij bevindt zich een uitneembare backcover in een bookcase . Dat werkt veelal met een magnetische constructie. Handig, want wanneer je de deur uitgaat, maak je de backcase weer vast. Vervolgens heb je de belangrijkste pasjes bij de hand. Wil je filmen of fotograferen? Haal het toestel dan tijdelijk even uit de bookcase. Meestal zijn 2-in-1-hoesjes iets dikker, waardoor ze een goede valbescherming bieden.

Dit 2-in-1-hoesje van Accezz heeft een krachtige magneet, zodat je de backcover in de bookcase kunt bevestigen.

Extra stevig!

Bij gebruik in een fabriek, bouwplaats of soortgelijke omgeving heeft een smartphone meer te lijden. Misschien is dan een extra stevig hoesje iets voor jou. Let hierbij vooral op de dikte van de hoeken. UAG, PanzerGlass (Care) en iDEAL of Sweden produceren bijvoorbeeld op grote schaal robuuste smartphonehoesjes met een valbescherming tot vijf meter. Deze producten voldoen doorgaans aan de militaire MIL-STD-810H-standaard.

Dit hoesje van UAG heeft dikke randen en hoeken, zodat de smartphone moeiteloos een val van maximaal vijf meter overleeft.

Eigen hoes ontwerpen

Een foto van je (klein)kind, huisdier of partner. Met een zelfontworpen hoesje maak je jouw smartphone extra persoonlijk. Verschillende bedrijven kunnen zo’n hoesje voor je maken. Nadat je een geschikt hoesje hebt gekozen, verschijnt er in de browser een ontwerptool. Hierin upload je het beoogde kiekje. Afhankelijk van de gekozen aanbieder kun je mogelijk ook een foto op jouw Facebook- of Instagramaccount selecteren. Gebruik altijd een afbeelding met een hoge resolutie, want anders oogt het resultaat korrelig. Kies je tóch een foto van een matige kwaliteit, dan toont de online ontwerptool waarschijnlijk een waarschuwing.

Het is belangrijk om de foto goed uit te lijnen. Vaak is het namelijk nodig om het beeld wat te schuiven omdat de camera’s bijvoorbeeld een belangrijk gedeelte van de foto afdekken. Afhankelijk van het gekozen product voeg je optioneel ook nog een tekst, illustratie en/of achtergrond toe. Houd er rekening mee dat de meeste gepersonaliseerde smartphonehoesjes geen goede valbescherming bieden.

Voeg in de ontwerptool van Smartphonehoesjes.nl eenvoudig je eigen foto toe.

Koordhoesje of telefoontas?

Met name voor vrouwen zijn koordhoesjes erg interessant. Deze backcover-modellen hebben een lang touwtje of riem . Dat maakt het mogelijk om de smartphone in ‘handtasstijl’ te dragen. Nuttig voor wie het toestel niet in een broek- of jaszak kwijt kan. Je past de lengte van het touwtje of de riem eenvoudig aan.

Als alternatief zijn er uiteraard ook handtassen met een speciaal smartphonevak te koop. Hiermee kun je ook nog wat andere spullen meenemen, zoals sleutels en geld. In plaats van de naam handtas gebruiken veel (web)winkels hiervoor de term telefoontas. Ten slotte bestaan er ook speciale heuptassen waarin je het mobiele toestel kunt opbergen.

Met behulp van de afneembare riem draag je dit koordhoesje van Selencia comfortabel om je schouder.

Kleur en materiaal

Weet je al wat voor smartphonehoesje je wilt kopen? Bedenk dan welke kleur je wilt. Is jouw smartphone een lust voor het oog, dan kun je ook een transparant exemplaar overwegen waarmee het design zichtbaar blijft. Het gebruikte materiaal heeft veel invloed op de aanschafprijs. De goedkoopste producten bestaan uit (dun) kunststof of siliconen; die kun je over het algemeen goed buigen. Geef je iets meer geld uit, dan kun je een stevig kunststof hoesje aanschaffen.

Wie een chic uiterlijk belangrijk vindt, kan een hoesje van imitatieleer of echt leder kopen . Dit betreft in de meeste gevallen bookcovers. Bedenk wel dat dit materiaaltype gevoeliger is voor krassen en beschadigingen. Voor de liefhebbers zijn er in diverse webshops ook nog houten backcovers en spiegelhoesjes te vinden. Ook zijn er diverse fabrikanten die voor hun producten gerecyclede materialen gebruiken.

Nomad ontwikkelt voor diverse toestellen stijlvolle hoesjes van echt leer.

Tot slot

Hopelijk geeft dit artikel je voldoende handvatten om een geschikt en betaalbaar smartphonehoesje te vinden. De allergoedkoopste hoesjes van enkele euro’s laat je trouwens het beste links liggen. Die zitten meestal ‘slap’ om het toestel, waardoor er op den duur ruimte tussen het hoesje en de smartphone ontstaat. Goede (plastic) hoesjes kun je vanaf een bedrag van grofweg tien euro vinden.

Op zoek naar een leuk cadeau voor moeder? Maak niet de fout om aan te komen met wasmiddel, een stofzuiger of iets anders uit de categorie 'nuttig', maar verras haar met iets waar ze écht blij van wordt. We hebben voor jou een selectie gemaakt van vijf föhns en stijltangen die door andere gebruikers gewaardeerd worden met minimaal een 8. Zo laat je haar (haar) deze Moederdag echt shinen!

DYSON Airwrap I.D. Straight + Wavy Multistyler

De Dyson Airwrap I.D. is een veelzijdige 6-in-1 multistyler die droogt, krult, golft, gladmaakt, volume geeft en pluizig haar temt. Dankzij intelligente warmte- en luchtstroomregeling hoef je je geen zorgen te maken over (hitte)beschadiging van je haar. Het conische Airwrap-opzetstuk met taps toelopende punt maakt het mogelijk om dichter bij de haaraanzet te stylen. In de praktijk betekent dat: strakkere krullen met behoud van volume en veerkracht. Handig: via bluetooth kun je het apparaat koppelen aan de MyDyson-app voor gepersonaliseerde stylinginstellingen.

BaByliss Hydro Fusion 2100 (D773DE)

De BaByliss Hydro Fusion 2100 is een krachtige föhn met een vermogen van 2100 watt, uitgerust met geavanceerde plasmatechnologie en een dubbel ionensysteem. Deze technologie hydrateert het haar en vermindert pluizigheid tijdens het drogen, wat resulteert in glad en glanzend haar. Met een gewicht van slechts 420 gram en een 2,5 meter lange kabel is deze föhn licht en gebruiksvriendelijk. De meegeleverde diffuser is ideaal voor het definiëren van natuurlijke krullen en textuur.

Remington ONE Dry & Style (D6077)

De Remington ONE Dry & Style is een veelzijdige föhn met een 2000 watt motor die luchtstromen tot 120 km/u genereert voor snel drogen. Dankzij de Thermacare-sensor wordt de luchttemperatuur gereguleerd om het haar te beschermen tegen oververhitting. Met acht warmte- en snelheidsinstellingen kun je de föhn aanpassen aan jouw haartype. De vier meegeleverde opzetstukken, waaronder een diffuser en een flyaway-tamer, maken het mogelijk om verschillende stijlen te creëren.

Philips StyleCare Prestige BHB876/00

De Philips StyleCare Prestige BHB876/00 is een automatische krultang met een slimme krultechnologie die het haar automatisch oprolt en krult. Met drie temperatuurinstellingen (170°C, 190°C en 210°C), drie timerinstellingen (8s, 10s, 12s) en drie instelbare krulrichtingen kun je verschillende krulstijlen creëren, van losse golven tot strakke krullen - Philips zelf heeft het over 27 verschillende looks. De verticale grip en de langere cilinder maken het mogelijk om meer haar in één keer te stylen. De keratine-keramische coating beschermt het haar tegen hittebeschadiging.

Rowenta Infinite Looks 14-in-1 (CF4231)

De Rowenta Infinite Looks 14-in-1 is een alles-in-één multistyler die het mogelijk maakt om te krullen, stijlen, volume toe te voegen en meer. Met een conische krultang, een 32 mm ronde verwarmde borstel en een 2-in-1 stijltang/krimper kun je eindeloos variëren in haarstijlen. De keramische coating zorgt voor glad en glanzend haar. De set wordt geleverd met diverse accessoires, waaronder haarclips en een opbergtas, voor gebruiksgemak en veelzijdigheid.