ID.nl logo
Zo bouw je de ultieme retromachine
© PXimport
Zekerheid & gemak

Zo bouw je de ultieme retromachine

De Raspberry Pi 4 wordt geroemd als de beste optie om oude retrogames op te emuleren. Maar wie op een nog authentiekere manier wil retrogamen, kiest voor een Terasic DE10-Nano FPGA met MiSTer. Het installeren en configureren van MiSTer op deze ontwikkelaarskit is qua moeilijkheid vergelijkbaar met het configureren van een Raspberry Pi of een Arduino. Je hebt geen programmeerkennis nodig.

1 Benodigdheden

Naast het Terasic DE10-Nano-ontwikkelbordje zijn er wat extra uitbreidingen om nog meer uit het MiSTer-project te halen. De belangrijkste onderdelen zijn de MiSTer SDRAM-geheugenmodule om de juiste geheugensnelheden mee te kunnen reproduceren en een koelelement voor de FPGA-chip. Het MiSTer FPGA IO Board v6.1 XL is geen overbodige luxe, maar ook niet direct noodzakelijk. Het geeft veel extra functionaliteit, zoals een vga-connector, resetknoppen, een fan om de FPGA te koelen en 3,5mm-audiopoort. Optionele is de USB Hub v2.1. Een webshop met een compleet aanbod is www.misterfpga.co.uk.

©PXimport

2 Geheugenmodule en koelelement

De vorm en maat van de geheugenmodules kunnen verschillen, wij kozen voor de verticale module van www.misterfpga.co.uk. Deze rechtopstaande module blokkeert de fan tussen het IO Board en het koelelement niet, in tegenstelling tot het liggende model. De SDRAM-geheugenmodule wordt in de GPIO0-header van het DE10-Nano-bordje geplaatst. Druk de module met twee duimen naar beneden en let erop dat de tekst this side face outwards naar buiten gericht staat. Bevestig vervolgens het koelelement op de grote Altera Cyclone V-chip (de FPGA), in het midden van het bordje.

©PXimport

3 Usb-hub

De USB Hub v2.1 is ontworpen om usb-apparaten aan te sluiten op je MiSTer-systeem. Het bordje biedt zeven extra usb-poorten. Koop je deze usb-hub via de eerdergenoemde webshop, dan krijg je een micro-usb-connector die tussen de twee printplaten past en een splitter voor je stroomadapter, zodat beide apparaten energie krijgen van dezelfde adapter. Druk de micro-usb-connector op de usb-hub. Vervang de voetjes onder de DE10-Nano voor de meegeleverde afstandhouders. Sluit de micro-usb-connector die nu op de usb-hub is aangesloten, aan op de usb-otg-connector van de DE10-Nano, zodat ze netjes boven elkaar staan. Schroef de voetjes van de DE10-Nano onder de usb-hub, zodat beide printplaten aan elkaar vast zitten.

©PXimport

4 MiSTer IO Board

Het MiSTer IO Board v6.1 is voor liefhebbers een onmisbare uitbreiding. Via de standaard vga-connector kun je een analoge videoverbinding gebruiken. Een must voor het authentieke gevoel van vroeger. Zet het IO Board voorzichtig met de pinnetjes recht boven de connector van de DE10-Nano. Controleer goed of de pinnetjes recht zitten en druk dan voorzichtig het IO Board naar beneden. Zit het IO Board op zijn plek, schroef hem dan vast op de DE10-Nano.

©PXimport

5 Micro-sd-kaart voorbereiden

Bij de Terasic DE10-Nano Development Kit krijg je een micro-sd-kaartje van 8 GB. Deze kun je gebruiken om MiSTer op te installeren (of gebruik een grotere micro-sd-kaart). De gebruiksvriendelijkste manier om MiSTer te installeren, is via het Mr Fusion-script. Download de laatste versie van Mr Fusion van GitHub en pak het archief uit. Download en installeer Win32 Disk Imager. Steek de micro-sd-kaart in een kaartlezer gekoppeld aan je pc, start Win32 Disk Imager en open het Mr Fusion-imagebestand. Selecteer het juiste doelapparaat (de micro-sd-kaart) en klik op Schrijven.

©PXimport

6 MiSTer-systeem aansluiten

Steek de micro-sd-kaart in het sd-kaart-slot op de Terasic DE10-Nano (dus niet het slot op het IO Board). Sluit een toetsenbord en een netwerkkabel aan, en zorg dat de hardware via de hdmi-poort is aangesloten op een monitor of televisie. Sluit als laatst de stroom aan en wacht geduldig tot het installatieproces klaar is. Dit kan enige tijd duren. Als de installatie klaar is, zal MiSTer automatisch opnieuw opstarten.

©PXimport

7 Wifi instellen

Naast de bekabelde netwerkaansluiting kun je ook wifi gebruiken. Daarvoor heb je wel een usb-hub en een wifi-usb-adapter nodig. Hier kun je zien welke wifi-adapters compatibel zijn. Sluit de wifi-adapter aan op de usb-hub en start MiSTer op. Druk op F12 als het systeem is gestart en ga naar Scripts. Kies Yes en open onder in het script wifi. Kies vervolgens je wifi-netwerk en vul het wifi-wachtwoord in.

©PXimport

8 Alle cores installeren

MiSTer is slechts de basis en volledig afhankelijk van de cores (de systemen). Je kunt de cores los downloaden en vervolgens naar de micro-sd-kaart kopiëren, maar het is een stuk gemakkelijker ze automatisch via een script te installeren. Dit script wordt met Mr Fusion geleverd. Druk op de F12-toets en navigeer met de pijtjestoetsen op het toetsenbord naar Scripts. Druk op Enter, selecteer Yes en druk nogmaals op Enter om te bevestigen. Ga nu met de pijltjestoetsen naar update en druk op Enter om de installatie van de cores te starten. Je moet hiervoor wel verbonden zijn met internet.

©PXimport

9 Ftp instellen

Je kunt MiSTer natuurlijk telkens uitschakelen en de micro-sd-kaart op de pc aansluiten om wat gegevens uit te wisselen, maar het kan eenvoudiger via een ftp-verbinding. Standaard staat op MiSTer een ftp-server geïnstalleerd. Druk op F12 en druk een keer op PijltjeLinks om het ip-adres te zien. Download op je pc het programma FileZilla en start het programma na de installatie. Vul het ip-adres in, en gebruik de gebruikersnaam root en het wachtwoord 1 om verbinding te maken.

11 Image maken

Voor de AO486-core is een image van een virtuele harde schijf nodig. Deze kun je zelf op je eigen computer maken. Druk op Windows-toets+R en geef de opdracht diskmgmt.msc. Klik op Actie / Virtuele harde schijf maken. Geef een tijdelijke locatie en de naam voor het imagebestand. Omdat het micro-sd-kaartje het bestandssysteem fat32 gebruikt, mag deze een maximale grootte van 4 GB krijgen. Kies voor een vaste grootte en de indeling VHD / OK. Als de schijf klaar is, wordt hij toegevoegd aan het overzicht. Klik erop met de rechtermuisknop en kies Schijf initialiseren. Selecteer MBR / OK. Klik er nogmaals met rechts op en kies Virtuele harde schijf ontkoppelen.

©PXimport

12 Dos kopiëren

Start FileZilla op je computer en maak een ftp-verbinding met MiSTer (zoals in stap 9 beschreven). Ga naar media/fat/games/AO486 en kopieer de bestanden boot0.rom en boot1.rom uit stap 10 naar deze locatie. Kopieer vervolgens ook de drie virtuele imagebestanden van de dos-installatiediskettes en het vhd-bestand met de virtuele harde schijf uit stap 11.

©PXimport

13 Dos installeren

Ga weer verder met het MiSTer-systeem. Druk op F12, open Computer en ao486. Open het menu met de toetsencombinatie Windows-toets+F12. Kies Floppy A: *.IMG. en open DISK01. Ga vervolgens naar IDE 0-0 *.VHD en open het bestand van de virtuele harde schijf uit stap 11. Kies als laatst Reset and apply HDD. Als het goed is, start de installatie van ms-dos en doorloop de installatie. Wissel diskettes door het menu te openen en via Floppy A: *.IMG. de volgende diskette te selecteren. Vervolgens kies je niet voor Reset and apply HDD, maar sluit je het venster door op de Esc-toets te drukken.

©PXimport

14 Dos-gegevens overdragen

Schakel het MiSTer-systeem uit en sluit de micro-sd-kaart op de pc aan. Druk op Windows-toets+R en geef de opdracht diskmgmt.msc om Schijfbeheer te openen. Klik op Actie / Virtuele harde schijf koppelen, selecteer het vhd-bestand dat op de micro-sd-kaart in de map games / AO486 staat en klik op OK. De virtuele harde schijf is nu als station toegevoegd onder Computer. Op dit station kun je spellen, applicaties en drivers zetten. Download het bestand atapicd.sys en kopieer het naar de map DOS op het virtuele station. Open Schijfbeheer, klik met de rechtermuisknop op de schijf en kies Virtuele harde schijf ontkoppelen.

©PXimport

15 Optisch station

Stop de micro-sd-kaart in het MiSTer-systeem, zet hem aan en start de ao486-core. Koppel de virtuele harde schijf en start op met ms-dos. Typ de opdracht edit config.sys en voeg hier twee regels toe: DEVICEHIGH=C:\DOS\atapicd.sys /D:mscd001 en LASTDRIVE=Z. Druk op de Alt-toets, kies Opslaan / Afsluiten. Geef de opdracht edit autoexec.bat en voeg de regel LH MSCDEX.EXE /D:mscd001 /l:D toe. Sla de wijziging op en sluit af. Druk op Windows-toets+F12 en kies Reset en apply HDD. Het systeem zou met cd-rom-ondersteuning moeten opstarten. Via Windows-toets+F12 en EDE 1-1 *.VHD, ISO, CUE kunnen schijfimages worden geladen die je via ftp in de map media/fat/games/AO486 zet.

©PXimport

16 Beeld aanpassen

Het gebruik van een modern beeldscherm haalt wel een beetje de magie van de oude systemen weg. Gelukkig zijn er filters die de bekende scan-line-patronen in het beeld nabootsen. Druk op Windows-toets+F12 tijdens het gebruik van de ao486-core en druk als het menu openstaat op PijltjeRechts. Selecteer Scale filter – Internal en druk op Enter, zodat er Scale filter – Custom komt te staan. Selecteer < none > en druk op Enter. Er zijn verschillende opties om uit te kiezen. Kies bijvoorbeeld Scanlines (Bright) / Brightness 120% en open SL_Br_120_050_Sharp.

©PXimport

17 Echt analoog signaal gebruiken

Via het IO Board kun je een vga-connector aansluiten. Dit mag zowel een vga-naar-scart-aansluiting zijn of direct een aansluiting op een oude crt-monitor. Om de poort te activeren, pas je het configuratiebestand aan. De eenvoudigste manier om zo’n configuratiebestand aan te maken, is deze website. Selecteer de juiste resolutie onder Video Resolution en MiSTer PC, en schakel Force Scaled Video Over Analog in. Wijzig eventueel nog andere instellingen en klik op MiSTer.ini om het bestand te downloaden. Via de ftp upload je het bestand naar de map /media/fat.

©PXimport

18 Geluid configureren

Het standaardgeluid dat normaal via de pc-speaker hoorbaar is, werkt via hdmi en de analoge poort zonder dat een configuratie nodig is. Wie graag een Sound Blaster wil toevoegen, voegt een regel toe aan autoexec.bat. Start de ao486-core en je gewenste dos-installatie en geef de opdracht edit autoexec.bat. Voeg deze regel toe: SET BLASTER=A220 I5 D1 T3 P330. Druk op de Alt-toets en sla de wijziging op. Herstart dos en spellen kunnen nu met standaard SB16-configuratie worden gestart.

©PXimport

19 Meer cores

Naast de ao468-core zijn er nog vele andere cores. We kunnen ze niet allemaal bespreken, maar via de wiki wordt alles goed gedocumenteerd en uitgelegd. Elke core heeft een eigen handleiding die vrij gemakkelijk te volgen is. Ook vind je op het forum www.misterfpga.org veel informatie en hulp bij het configureren van MiSTer. Naast de cores die op dit moment beschikbaar zijn, is er nog een aantal mooie cores in ontwikkeling, waaronder een Atari Jaguar-core en zelfs een PlayStation-core.

©PXimport

20 Controller kiezen

Bij pc-software heb je vaak geen controller nodig, maar speel je graag een spelletje op een ander systeem, dan is de controller een belangrijk onderdeel. Sluit eerst een bluetoothmodule aan op de usb-hub. Via www.tiny.cc/mrbluet vind je welke bluetooth-usb-adapters compatibel zijn. Via het hoofdmenu (F12) vind je onder Scripts de optie Bluetooth pair vinden. Hier kun je toetsenborden, muizen en controllers aan MiSTer koppelen. PlayStation 4- en Xbox One-controllers behoren ook tot de mogelijkheden.

©PXimport

21 Zonder vertraging

Iets wat je speelplezier flink kan bederven, is vertraging (ook wel lag of latency genoemd). Zeker als het tussen de controller en het systeem zit. Via een zogenoemde SNAC Adapter (Serial Native Accessory Converter) kun je controllers via de gebruikerspoort op het IO Board aansluiten (de poort die er als een usb-connector uitziet). Op de SNAC Adapter sluit je weer een andere adapter aan waarop je een originele controller kunt aansluiten. Het lijkt ingewikkeld, maar het valt mee en je krijgt er een verbinding zonder inputlatentie voor terug. Op www.misterfpga.co.uk vind je de SNAC Adapter en verschillende poorten voor de originele controllers van SNES, SEGA, Atari en pc.

©PXimport

22 Behuizing

Het mooie aan een opensource-project is dat vrijwel alles vrij verkrijgbaar is. Zo kun je via www.thingiverse.com/thing:4059606 een ontwerp vinden van een behuizing voor het MiSTer-systeem die je zelf kunt uitprinten. In dit geval gaat het om een behuizing inclusief de usb-hub, maar ze zijn er ook zonder usb-hub. Heb je geen 3D-printer? Er zijn verschillende webshops die behuizingen in verschillende vormen, maten en kleuren aanbieden.

▼ Volgende artikel
Haar voor je geld: 5 stylingtangen en föhns voor een piekfijne Moederdag
© Prostock-studio
Gezond leven

Haar voor je geld: 5 stylingtangen en föhns voor een piekfijne Moederdag

Op zoek naar een leuk cadeau voor moeder? Maak niet de fout om aan te komen met wasmiddel, een stofzuiger of iets anders uit de categorie 'nuttig', maar verras haar met iets waar ze écht blij van wordt. We hebben voor jou een selectie gemaakt van vijf föhns en stijltangen die door andere gebruikers gewaardeerd worden met minimaal een 8. Zo laat je haar (haar) deze Moederdag echt shinen!

DYSON Airwrap I.D. Straight + Wavy Multistyler

De Dyson Airwrap I.D. is een veelzijdige 6-in-1 multistyler die droogt, krult, golft, gladmaakt, volume geeft en pluizig haar temt. Dankzij intelligente warmte- en luchtstroomregeling hoef je je geen zorgen te maken over (hitte)beschadiging van je haar. Het conische Airwrap-opzetstuk met taps toelopende punt maakt het mogelijk om dichter bij de haaraanzet te stylen. In de praktijk betekent dat: strakkere krullen met behoud van volume en veerkracht. Handig: via bluetooth kun je het apparaat koppelen aan de MyDyson-app voor gepersonaliseerde stylinginstellingen.

Toepassingen: drogen, krullen, golven, gladmaken, volume geven, pluizig haar temmen Bijgeleverde accessoires: Fast Dryer, Flyaway + Smoother, Conisch Airwrap, 40mm Airwrap lang, zachte gladmakende borstel, grote ronde volumeborstel, opbergcase, filterreinigingsborstel Consumentenscore op Kieskeurig.nl: 8,8

BaByliss Hydro Fusion 2100 (D773DE)

De BaByliss Hydro Fusion 2100 is een krachtige föhn met een vermogen van 2100 watt, uitgerust met geavanceerde plasmatechnologie en een dubbel ionensysteem. Deze technologie hydrateert het haar en vermindert pluizigheid tijdens het drogen, wat resulteert in glad en glanzend haar. Met een gewicht van slechts 420 gram en een 2,5 meter lange kabel is deze föhn licht en gebruiksvriendelijk. De meegeleverde diffuser is ideaal voor het definiëren van natuurlijke krullen en textuur.

Toepassing: drogen, gladmaken, krullen definiëren Bijgeleverde accessoires: smalle blaasmond, diffuser Consumentenscore op Kieskeurig.nl: 8,6

Remington ONE Dry & Style (D6077)

De Remington ONE Dry & Style is een veelzijdige föhn met een 2000 watt motor die luchtstromen tot 120 km/u genereert voor snel drogen. Dankzij de Thermacare-sensor wordt de luchttemperatuur gereguleerd om het haar te beschermen tegen oververhitting. Met acht warmte- en snelheidsinstellingen kun je de föhn aanpassen aan jouw haartype. De vier meegeleverde opzetstukken, waaronder een diffuser en een flyaway-tamer, maken het mogelijk om verschillende stijlen te creëren.

Toepassing: drogen, gladmaken, krullen definiëren, pluizig haar temmen Bijgeleverde accessoires: smalle blaasmond, diffuser, flyaway-tamer, opbergtas Consumentenscore op Kieskeurig.nl: 8,4

Philips StyleCare Prestige BHB876/00

De Philips StyleCare Prestige BHB876/00 is een automatische krultang met een slimme krultechnologie die het haar automatisch oprolt en krult. Met drie temperatuurinstellingen (170°C, 190°C en 210°C), drie timerinstellingen (8s, 10s, 12s) en drie instelbare krulrichtingen kun je verschillende krulstijlen creëren, van losse golven tot strakke krullen - Philips zelf heeft het over 27 verschillende looks. De verticale grip en de langere cilinder maken het mogelijk om meer haar in één keer te stylen. De keratine-keramische coating beschermt het haar tegen hittebeschadiging.

Toepassing: automatisch krullen Bijgeleverde accessoires: staafreinigingsaccessoire Consumentenscore op Kieskeurig.nl: 8,6

Rowenta Infinite Looks 14-in-1 (CF4231)

De Rowenta Infinite Looks 14-in-1 is een alles-in-één multistyler die het mogelijk maakt om te krullen, stijlen, volume toe te voegen en meer. Met een conische krultang, een 32 mm ronde verwarmde borstel en een 2-in-1 stijltang/krimper kun je eindeloos variëren in haarstijlen. De keramische coating zorgt voor glad en glanzend haar. De set wordt geleverd met diverse accessoires, waaronder haarclips en een opbergtas, voor gebruiksgemak en veelzijdigheid.

Toepassing: krullen, stijlen, krimpen, volume toevoegen Bijgeleverde accessoires: conische krultang, ronde borstel, stijltang/krimper, haarclips, opbergtas Consumentenscore op Kieskeurig.nl: 9,3

▼ Volgende artikel
Review Xiaomi 15 Ultra – Camerasmartphone verfijnd
© Wesley Akkerman
Huis

Review Xiaomi 15 Ultra – Camerasmartphone verfijnd

Vorig jaar introduceerde Xiaomi met de 14 Ultra een moderne camerasmartphone, en met de Xiaomi 15 Ultra zien we dat de fabrikant flink aan verfijning doet. Gigantische stappen vooruit hoef je echter niet te verwachten. Maar dat geldt gelukkig ook voor het prijskaartje: ook dat is niet gigantisch gestegen.

Uitstekend
Conclusie

Xiaomi speelt het dit jaar op veilig, en dat is op zich geen bezwaar. De stap van de 14 Ultra naar de 15 Ultra is echter klein, waardoor een upgrade voor bestaande gebruikers weinig toevoegt. Bekende minpunten blijven: een relatief beperkt updatebeleid, vooraf geïnstalleerde apps en AI-functies die niet overtuigen. Verder wordt de Snapdragon 8 Gen 3 (Elite)-chipset flink heet bij hoge belasting – maar dat is meer een Qualcomm-probleem. Geen enkele smartphonefabrikant lijkt dat probleem op te kunnen lossen. Kies je voor de 15 Ultra, dan krijg je wel een krachtige camerasmartphone die heel wat in zijn mars heeft.

Plus- en minpunten
  • Kwaliteit foto's en video's
  • Verschillende opnamemogelijkheden
  • Snel besturingssysteem
  • Prachtig beeldscherm
  • Veel invloed op uitkomst foto's en video's
  • Bloedsnelle processor
  • Periscooplens van 200 megapixel
  • Prijs is behoorlijk hoog
  • Overige functies zijn modern, maar niet uniek
  • Wat vooraf geïnstalleerde apps
  • Dure Photography Kit
  • Updatebeleid kan beter
  • Chipset wordt bloedheet

Dat gezegd hebbende kost de Xiaomi 15 Ultra nog steeds 1499 euro, maar daar krijg je dan 16 GB aan werkgeheugen en 512 GB aan interne opslagruimte voor terug. Koppel dat aan de Qualcomm Snapdragon 8 Elite-chipset, waarmee onder meer ook de Galaxy S25 Ultra en Zenfone 12 zijn uitgerust, en je houdt een indrukwekkend pakket over. Maar eerlijk is eerlijk, daar betaal je dan ook een flinke duit voor. En we vonden de OnePlus 13 destijds al prijzig…

Over de processor hebben we inmiddels veel geschreven in andere recensies. De cpu is extreem krachtig en eigenlijk overgekwalificeerd voor dagelijkse dingen als mailen, bellen of WhatsAppen. Zwaardere taken vormen dan ook geen probleem: – er zal geen Android-game zijn die hier niet soepel op draait. Die rekenkracht heeft wel een nadeel. Onder hoge belasting wordt de chipset gloeiendheet, en die warmte verspreidt zich over het hele toestel.

©Wesley Akkerman

Prestaties dalen onder druk, maar het gebruik blijft soepel

Daar hebben meerdere premium smartphones van dit moment last van. Geen enkele Elite-telefoon kan het hoofd koel houden. Anders dan bij andere smartphones met dezelfde processor lijkt het erop dat Xiaomi de prestaties afknijpt. Vrijwel direct nadat we het toestel onder druk zetten, zakken de prestaties naar tachtig procent van het vermogen. Dat blijft een kwartier stabiel, waarna ze verder zakken – maar in de praktijk merk je daar weinig van.

Het grote oled-paneel van 6,7 inch is net zo high-end als de processor en vrijwel gelijk aan dat van de 14 Ultra. De verschillen zijn klein: een sterkere beschermlaag die beter tegen krassen en vallen zou moeten beschermen, en een iets hogere piekhelderheid van 3200 nits in plaats van 3000. Kleuren ogen rijk en natuurlijk, en dankzij de hoge verversingssnelheid voelt alles soepel aan.

©Wesley Akkerman

©Wesley Akkerman

Snel en uitgebreid

De accu heeft wel een boost gekregen. Xiaomi maakt gebruik van een relatief nieuwe batterijtechnologie (met meer siliciumcarbide, net als de OnePlus 13) om meer vermogen in de accu te stoppen. Dit keer is dat iets meer dan 5400 mAh. Daarmee houd je het twee dagen uit op een volle accu, afhankelijk van wat je doet. Opladen gaat nog altijd razendsnel met 90 watt via de kabel en 80 watt draadloos. Met de juiste oplader heb je het toestel binnen 40 minuten vol.

Net als zijn voorganger draait ook de Xiaomi 15 Ultra op HyperOS, dit keer gebaseerd op Android 15. De software is snel en overzichtelijk, maar lijkt in de praktijk nog altijd op het oude MIUI. Je krijgt bovendien te maken met wat overbodige apps en een beperkte updatebeleid (slechts vier upgrades). Het systeem biedt wel voldoende ruimte voor personalisatie. Zo kun je dit keer meer doen met het vergrendelscherm, maar op een Galaxy S25 is het aantal opties uitgebreider.

©Wesley Akkerman

©Wesley Akkerman

120x

AI-mogelijkheden, alleen met een account

En net zoals op veel andere smartphones kom je ook op de Xiaomi 15 Ultra flink wat AI-opties tegen. Het gros daarvan werkt op basis van Google Gemini. Dit is dan ook de standaard-assistent die je tegenkomt wanneer je de powerknop ingedrukt houdt. Verder beschikt de smartphone over de handige zoekfunctie Circle to Search. Uiteraard moet je dan wel inloggen met een Google-account, anders kun je daar geen gebruik van maken.

Nu zullen veel mensen dat standaard doen. Maar helaas moet je óók inloggen met een Xiaomi-account als je de exclusieve AI-toestelopties wilt gebruiken. Als je dat doet, houd er dan rekening mee dat niet alles vlekkeloos werkt. Je hebt altijd een internetverbinding nodig, je moet plugs-in downloaden en je moet rekening houden met AI-fouten. De opvulfunctie (een AI-functie waarmee je een deel van een foto kunt laten opvullen, bijvoorbeeld wanneer je iets weghaalde, zoals een persoon of boom) laat duidelijke softwarefouten zien; je kunt het beter bij de opties houden die Google standaard aanbiedt.

©Wesley Akkerman

4,3x

©Wesley Akkerman

2x

Dat mooie camerasysteem

Net zoals bij de Xiaomi 14 Ultra draait het bij de Xiaomi 15 Ultra natuurlijk allemaal om het camerasysteem. Dat is waar een groot deel van die 1500 euro naartoe gaat. Net als bij de voorganger kun je ook nu kiezen uit twee duidelijke modi: Leica Vivid of Authentic. Met de eerste optie ogen foto's wat meer verzadigd en geschikt voor sociale media, terwijl de tweede mogelijkheid beelden op een veel natuurlijke manier vastlegt.

Binnen de overzichtelijke camera-app tref je behoorlijk veel opties aan waarmee je foto's precies zo kunt maken zoals je wilt. Toegegeven, op een Sony Xperia 1-model tref je meer knopjes en opties aan, maar we zijn van mening dat Xiaomi een mooie middenweg vindt tussen functionaliteit en ontwerp. Je raakt niet snel verdwaald binnen de app, aangezien alles netjes en op logische plekken neergezet is. Kudos, want dat is ook wel eens anders.

©Wesley Akkerman

1x

©Wesley Akkerman

1x

200 megapixel

Ten opzichte van de 14 Ultra is er niet ontzettend veel veranderd. Begrijp ons niet verkeerd, dat bedoelen we niet negatief. De 14 Ultra maakt immers immens mooie foto's en bij de 15 Ultra is dat niet anders. Nieuw is dit keer de periscooplens van 200 megapixel, die tot 4,3 keer optisch kan inzoomen. Dat is iets lager dan de vijf keer op de vorige Ultra, maar dit keer zijn de sensor en de resolutie hoger en is de opening sneller. Dat levert in de praktijk betere foto's op.

De andere drie camera's beschikken over 50 megapixel en presteren grotendeels hetzelfde. Het systeem kiest veelal automatisch de juiste brandpuntafstanden voor je wanneer je wat instellingen aanpast, waardoor je behoorlijk gemakkelijk mooie foto's maakt. Het reageert bovendien bijzonder snel. Je kunt heel snel een kiekje ergens van maken. Echter, foto's openen gaat dan wat trager – het is duidelijk dat er nog flink wat nabewerking plaatsvindt.

©Wesley Akkerman

2x

©Wesley Akkerman

4,3x

Mooie foto's

Over het algemeen maakt de Xiaomi 15 Ultra mooi belichte foto's met een fijn en subtiel contrast, waar kleuren precies vastgelegd worden zoals in het echt (in de Authentic-modus, waar we het meest mee gespeeld hebben). De groothoekcamera is de minst sterke van het stel, met iets eenvoudigere specificaties en zonder optische beeldstabilisatie. Toch kun je er prima mee uit de voeten. Zeker als je even stil blijft staan, levert ook deze lens gewoon mooie beelden op.

Ook is het jammer dat de variabele diafragma-opening van de Xiaomi 14 Ultra is verdwenen. In plaats daarvan krijg je nu een vaste f/1.63-opening. Die zorgt voor een korte scherptediepte, waardoor je soms onbedoeld veel waas in beeld krijgt. Tegelijkertijd levert dat juist een sterk diepte-effect op, wat handig is als je daar bewust naar zoekt. Portretmodus is daardoor minder vaak nodig. Afhankelijk van wat je belangrijk vindt, kan dit dus ook positief uitpakken.

©Wesley Akkerman

10x

Het beste systeem?

Het systeem doet an sich niets onder voor de concurrentie. Sterker nog: waarschijnlijk is dit de beste smartphonecamera-ervaring van dit moment. Dat komt door de grote hoeveelheid opties en de algemene camerakwaliteit, waar we bijna niets over te klagen hebben. Ook niet in het donker. Het systeem laat genoeg licht door voor foto's die gedetailleerd en kleurrijk ogen. Daarnaast legt het details in de schaduw ook goed vast.

Tegelijk met de Xiaomi 15 Ultra brengt het bedrijf wederom een nieuwe fotografiekit op de markt. Voor zover wij hebben kunnen zien is dit hetzelfde product als van de Xiaomi 14 Ultra. De kit biedt extra ringen, een powerbank en een cameraknop en kost 199 euro. Het is leuk om te zien dat Xiaomi hier in investeert, want het zou je ervaring kunnen verbeteren. Maar echt essentieel vinden we het pakket niet. Extra lenzen moet je helaas zelf nog apart kopen.

©Wesley Akkerman

0,5x

Xiaomi 15 Ultra kopen?

Xiaomi speelt het dit jaar op veilig, en dat is op zich geen bezwaar. De stap van de 14 Ultra naar de 15 Ultra is echter klein, waardoor een upgrade voor bestaande gebruikers weinig toevoegt. Bekende minpunten blijven: een relatief beperkt updatebeleid, vooraf geïnstalleerde apps en AI-functies die niet overtuigen. Verder wordt de Snapdragon 8 Gen 3 (Elite)-chipset flink heet bij hoge belasting – maar dat is meer een Qualcomm-probleem. Geen enkele smartphonefabrikant lijkt dat probleem op te kunnen lossen. Kies je voor de 15 Ultra, dan krijg je wel een krachtige camerasmartphone die heel wat in zijn mars heeft.