De Raspberry Pi 4 wordt geroemd als de beste optie om oude retrogames op te emuleren. Maar wie op een nog authentiekere manier wil retrogamen, kiest voor een Terasic DE10-Nano FPGA met MiSTer. Het installeren en configureren van MiSTer op deze ontwikkelaarskit is qua moeilijkheid vergelijkbaar met het configureren van een Raspberry Pi of een Arduino. Je hebt geen programmeerkennis nodig.

1 Benodigdheden

Naast het Terasic DE10-Nano-ontwikkelbordje zijn er wat extra uitbreidingen om nog meer uit het MiSTer-project te halen. De belangrijkste onderdelen zijn de MiSTer SDRAM-geheugenmodule om de juiste geheugensnelheden mee te kunnen reproduceren en een koelelement voor de FPGA-chip. Het MiSTer FPGA IO Board v6.1 XL is geen overbodige luxe, maar ook niet direct noodzakelijk. Het geeft veel extra functionaliteit, zoals een vga-connector, resetknoppen, een fan om de FPGA te koelen en 3,5mm-audiopoort. Optionele is de USB Hub v2.1. Een webshop met een compleet aanbod is www.misterfpga.co.uk.

©PXimport

2 Geheugenmodule en koelelement

De vorm en maat van de geheugenmodules kunnen verschillen, wij kozen voor de verticale module van www.misterfpga.co.uk. Deze rechtopstaande module blokkeert de fan tussen het IO Board en het koelelement niet, in tegenstelling tot het liggende model. De SDRAM-geheugenmodule wordt in de GPIO0-header van het DE10-Nano-bordje geplaatst. Druk de module met twee duimen naar beneden en let erop dat de tekst this side face outwards naar buiten gericht staat. Bevestig vervolgens het koelelement op de grote Altera Cyclone V-chip (de FPGA), in het midden van het bordje.

©PXimport

3 Usb-hub

De USB Hub v2.1 is ontworpen om usb-apparaten aan te sluiten op je MiSTer-systeem. Het bordje biedt zeven extra usb-poorten. Koop je deze usb-hub via de eerdergenoemde webshop, dan krijg je een micro-usb-connector die tussen de twee printplaten past en een splitter voor je stroomadapter, zodat beide apparaten energie krijgen van dezelfde adapter. Druk de micro-usb-connector op de usb-hub. Vervang de voetjes onder de DE10-Nano voor de meegeleverde afstandhouders. Sluit de micro-usb-connector die nu op de usb-hub is aangesloten, aan op de usb-otg-connector van de DE10-Nano, zodat ze netjes boven elkaar staan. Schroef de voetjes van de DE10-Nano onder de usb-hub, zodat beide printplaten aan elkaar vast zitten.

©PXimport

4 MiSTer IO Board

Het MiSTer IO Board v6.1 is voor liefhebbers een onmisbare uitbreiding. Via de standaard vga-connector kun je een analoge videoverbinding gebruiken. Een must voor het authentieke gevoel van vroeger. Zet het IO Board voorzichtig met de pinnetjes recht boven de connector van de DE10-Nano. Controleer goed of de pinnetjes recht zitten en druk dan voorzichtig het IO Board naar beneden. Zit het IO Board op zijn plek, schroef hem dan vast op de DE10-Nano.

©PXimport

5 Micro-sd-kaart voorbereiden

Bij de Terasic DE10-Nano Development Kit krijg je een micro-sd-kaartje van 8 GB. Deze kun je gebruiken om MiSTer op te installeren (of gebruik een grotere micro-sd-kaart). De gebruiksvriendelijkste manier om MiSTer te installeren, is via het Mr Fusion-script. Download de laatste versie van Mr Fusion van GitHub en pak het archief uit. Download en installeer Win32 Disk Imager. Steek de micro-sd-kaart in een kaartlezer gekoppeld aan je pc, start Win32 Disk Imager en open het Mr Fusion-imagebestand. Selecteer het juiste doelapparaat (de micro-sd-kaart) en klik op Schrijven.

©PXimport

6 MiSTer-systeem aansluiten

Steek de micro-sd-kaart in het sd-kaart-slot op de Terasic DE10-Nano (dus niet het slot op het IO Board). Sluit een toetsenbord en een netwerkkabel aan, en zorg dat de hardware via de hdmi-poort is aangesloten op een monitor of televisie. Sluit als laatst de stroom aan en wacht geduldig tot het installatieproces klaar is. Dit kan enige tijd duren. Als de installatie klaar is, zal MiSTer automatisch opnieuw opstarten.

©PXimport

7 Wifi instellen

Naast de bekabelde netwerkaansluiting kun je ook wifi gebruiken. Daarvoor heb je wel een usb-hub en een wifi-usb-adapter nodig. Hier kun je zien welke wifi-adapters compatibel zijn. Sluit de wifi-adapter aan op de usb-hub en start MiSTer op. Druk op F12 als het systeem is gestart en ga naar Scripts. Kies Yes en open onder in het script wifi. Kies vervolgens je wifi-netwerk en vul het wifi-wachtwoord in.

©PXimport

8 Alle cores installeren

MiSTer is slechts de basis en volledig afhankelijk van de cores (de systemen). Je kunt de cores los downloaden en vervolgens naar de micro-sd-kaart kopiëren, maar het is een stuk gemakkelijker ze automatisch via een script te installeren. Dit script wordt met Mr Fusion geleverd. Druk op de F12-toets en navigeer met de pijtjestoetsen op het toetsenbord naar Scripts. Druk op Enter, selecteer Yes en druk nogmaals op Enter om te bevestigen. Ga nu met de pijltjestoetsen naar update en druk op Enter om de installatie van de cores te starten. Je moet hiervoor wel verbonden zijn met internet.

©PXimport

9 Ftp instellen

Je kunt MiSTer natuurlijk telkens uitschakelen en de micro-sd-kaart op de pc aansluiten om wat gegevens uit te wisselen, maar het kan eenvoudiger via een ftp-verbinding. Standaard staat op MiSTer een ftp-server geïnstalleerd. Druk op F12 en druk een keer op PijltjeLinks om het ip-adres te zien. Download op je pc het programma FileZilla en start het programma na de installatie. Vul het ip-adres in, en gebruik de gebruikersnaam root en het wachtwoord 1 om verbinding te maken.

11 Image maken

Voor de AO486-core is een image van een virtuele harde schijf nodig. Deze kun je zelf op je eigen computer maken. Druk op Windows-toets+R en geef de opdracht diskmgmt.msc. Klik op Actie / Virtuele harde schijf maken. Geef een tijdelijke locatie en de naam voor het imagebestand. Omdat het micro-sd-kaartje het bestandssysteem fat32 gebruikt, mag deze een maximale grootte van 4 GB krijgen. Kies voor een vaste grootte en de indeling VHD / OK. Als de schijf klaar is, wordt hij toegevoegd aan het overzicht. Klik erop met de rechtermuisknop en kies Schijf initialiseren. Selecteer MBR / OK. Klik er nogmaals met rechts op en kies Virtuele harde schijf ontkoppelen.

©PXimport

12 Dos kopiëren

Start FileZilla op je computer en maak een ftp-verbinding met MiSTer (zoals in stap 9 beschreven). Ga naar media/fat/games/AO486 en kopieer de bestanden boot0.rom en boot1.rom uit stap 10 naar deze locatie. Kopieer vervolgens ook de drie virtuele imagebestanden van de dos-installatiediskettes en het vhd-bestand met de virtuele harde schijf uit stap 11.

©PXimport

13 Dos installeren

Ga weer verder met het MiSTer-systeem. Druk op F12, open Computer en ao486. Open het menu met de toetsencombinatie Windows-toets+F12. Kies Floppy A: *.IMG. en open DISK01. Ga vervolgens naar IDE 0-0 *.VHD en open het bestand van de virtuele harde schijf uit stap 11. Kies als laatst Reset and apply HDD. Als het goed is, start de installatie van ms-dos en doorloop de installatie. Wissel diskettes door het menu te openen en via Floppy A: *.IMG. de volgende diskette te selecteren. Vervolgens kies je niet voor Reset and apply HDD, maar sluit je het venster door op de Esc-toets te drukken.

©PXimport

14 Dos-gegevens overdragen

Schakel het MiSTer-systeem uit en sluit de micro-sd-kaart op de pc aan. Druk op Windows-toets+R en geef de opdracht diskmgmt.msc om Schijfbeheer te openen. Klik op Actie / Virtuele harde schijf koppelen, selecteer het vhd-bestand dat op de micro-sd-kaart in de map games / AO486 staat en klik op OK. De virtuele harde schijf is nu als station toegevoegd onder Computer. Op dit station kun je spellen, applicaties en drivers zetten. Download het bestandatapicd.sys en kopieer het naar de map DOS op het virtuele station. Open Schijfbeheer, klik met de rechtermuisknop op de schijf en kies Virtuele harde schijf ontkoppelen.

©PXimport

15 Optisch station

Stop de micro-sd-kaart in het MiSTer-systeem, zet hem aan en start de ao486-core. Koppel de virtuele harde schijf en start op met ms-dos. Typ de opdracht edit config.sys en voeg hier twee regels toe: DEVICEHIGH=C:\DOS\atapicd.sys /D:mscd001 en LASTDRIVE=Z. Druk op de Alt-toets, kies Opslaan / Afsluiten. Geef de opdracht edit autoexec.bat en voeg de regel LH MSCDEX.EXE /D:mscd001 /l:D toe. Sla de wijziging op en sluit af. Druk op Windows-toets+F12 en kies Reset en apply HDD. Het systeem zou met cd-rom-ondersteuning moeten opstarten. Via Windows-toets+F12 en EDE 1-1 *.VHD, ISO, CUE kunnen schijfimages worden geladen die je via ftp in de map media/fat/games/AO486 zet.

©PXimport

16 Beeld aanpassen

Het gebruik van een modern beeldscherm haalt wel een beetje de magie van de oude systemen weg. Gelukkig zijn er filters die de bekende scan-line-patronen in het beeld nabootsen. Druk op Windows-toets+F12 tijdens het gebruik van de ao486-core en druk als het menu openstaat op PijltjeRechts. Selecteer Scale filter – Internal en druk op Enter, zodat er Scale filter – Custom komt te staan. Selecteer < none > en druk op Enter. Er zijn verschillende opties om uit te kiezen. Kies bijvoorbeeld Scanlines (Bright) / Brightness 120% en open SL_Br_120_050_Sharp.

©PXimport

17 Echt analoog signaal gebruiken

Via het IO Board kun je een vga-connector aansluiten. Dit mag zowel een vga-naar-scart-aansluiting zijn of direct een aansluiting op een oude crt-monitor. Om de poort te activeren, pas je het configuratiebestand aan. De eenvoudigste manier om zo’n configuratiebestand aan te maken, is deze website. Selecteer de juiste resolutie onder Video Resolution en MiSTer PC, en schakel Force Scaled Video Over Analog in. Wijzig eventueel nog andere instellingen en klik op MiSTer.ini om het bestand te downloaden. Via de ftp upload je het bestand naar de map /media/fat.

©PXimport

18 Geluid configureren

Het standaardgeluid dat normaal via de pc-speaker hoorbaar is, werkt via hdmi en de analoge poort zonder dat een configuratie nodig is. Wie graag een Sound Blaster wil toevoegen, voegt een regel toe aan autoexec.bat. Start de ao486-core en je gewenste dos-installatie en geef de opdracht edit autoexec.bat. Voeg deze regel toe: SET BLASTER=A220 I5 D1 T3 P330. Druk op de Alt-toets en sla de wijziging op. Herstart dos en spellen kunnen nu met standaard SB16-configuratie worden gestart.

©PXimport

19 Meer cores

Naast de ao468-core zijn er nog vele andere cores. We kunnen ze niet allemaal bespreken, maar via de wiki wordt alles goed gedocumenteerd en uitgelegd. Elke core heeft een eigen handleiding die vrij gemakkelijk te volgen is. Ook vind je op het forum www.misterfpga.org veel informatie en hulp bij het configureren van MiSTer. Naast de cores die op dit moment beschikbaar zijn, is er nog een aantal mooie cores in ontwikkeling, waaronder een Atari Jaguar-core en zelfs een PlayStation-core.

©PXimport

20 Controller kiezen

Bij pc-software heb je vaak geen controller nodig, maar speel je graag een spelletje op een ander systeem, dan is de controller een belangrijk onderdeel. Sluit eerst een bluetoothmodule aan op de usb-hub. Via www.tiny.cc/mrbluet vind je welke bluetooth-usb-adapters compatibel zijn. Via het hoofdmenu (F12) vind je onder Scripts de optie Bluetooth pair vinden. Hier kun je toetsenborden, muizen en controllers aan MiSTer koppelen. PlayStation 4- en Xbox One-controllers behoren ook tot de mogelijkheden.

©PXimport

21 Zonder vertraging

Iets wat je speelplezier flink kan bederven, is vertraging (ook wel lag of latency genoemd). Zeker als het tussen de controller en het systeem zit. Via een zogenoemde SNAC Adapter (Serial Native Accessory Converter) kun je controllers via de gebruikerspoort op het IO Board aansluiten (de poort die er als een usb-connector uitziet). Op de SNAC Adapter sluit je weer een andere adapter aan waarop je een originele controller kunt aansluiten. Het lijkt ingewikkeld, maar het valt mee en je krijgt er een verbinding zonder inputlatentie voor terug. Op www.misterfpga.co.uk vind je de SNAC Adapter en verschillende poorten voor de originele controllers van SNES, SEGA, Atari en pc.

©PXimport

22 Behuizing

Het mooie aan een opensource-project is dat vrijwel alles vrij verkrijgbaar is. Zo kun je via www.thingiverse.com/thing:4059606 een ontwerp vinden van een behuizing voor het MiSTer-systeem die je zelf kunt uitprinten. In dit geval gaat het om een behuizing inclusief de usb-hub, maar ze zijn er ook zonder usb-hub. Heb je geen 3D-printer? Er zijn verschillende webshops die behuizingen in verschillende vormen, maten en kleuren aanbieden.

Zes op de tien Nederlanders vervangen nooit het filter van hun afzuigkap. Dat blijkt uit recent onderzoek van Afzuigkapwinkel.nl. Veel mensen weten niet eens dat dit nodig is. Een vervuild filter vangt vet en geur niet meer goed op. Daardoor wordt de luchtkwaliteit slechter en het risico op oververhitting of zelfs brand groter. Regelmatig vervangen dus. Hoe, dat leggen we stap voor stap uit.

Waarom een schoon filter belangrijk is

Een afzuigkap werkt alleen goed als lucht vrij door het filter kan stromen. Zodra dat filter verzadigd raakt met vet of vuil, moet de motor harder werken en neemt de zuigkracht af. Daardoor blijven kooklucht, vocht en vetdeeltjes in huis hangen. Op termijn kan dat leiden tot schimmelvorming en een vettige aanslag op kastjes en muren. Door het filter op tijd schoon te maken of te vervangen, houd je de luchtstroming stabiel en de motor in conditie.

De verschillende filters in een afzuigkap

Elke afzuigkap bevat minstens één vetfilter. Dat zit aan de onderkant en vangt vetdeeltjes op die vrijkomen bij het koken. Bij moderne modellen wordt vaak een metalen vetfilter gebruikt, meestal van aluminium of roestvrij staal. Dat type kun je schoonmaken en hergebruiken. Oudere of goedkopere afzuigkappen hebben soms schuim- of papieren vetfilters die niet te reinigen zijn en dus regelmatig vervangen moeten worden.

Bij afzuigkappen die lucht niet naar buiten afvoeren, maar via de kap terug de keuken inblazen (recirculatie), komt er nog een extra filter bij: het koolstoffilter. Dit filter bevat actieve kool, een fijn zwart poeder dat geurmoleculen bindt. De lucht wordt door het filter gezogen, geuren blijven aan de koolstof kleven en de schone lucht stroomt weer naar buiten. Zodra de kool verzadigd raakt, neemt de werking af en komen kookgeuren weer terug in de keuken. Daarom is het belangrijk het koolstoffilter meerdere keren per jaar te vervangen.

Nieuwere afzuigkappen gebruiken soms een gecombineerd vet- en geurfilter, of zelfs een zogenoemd plasmafilter. Dat laatste werkt met elektrische ontladingen die vet- en geur­deeltjes afbreken en hoeft vrijwel nooit vervangen te worden. Dit systeem is vooral te vinden in duurdere keukens, maar wint terrein omdat het duurzamer en onderhoudsarm is.

©Maksims_Liene | fotoduets

Hoe vaak onderhoud je de filters?

De frequentie hangt af van hoe vaak en hoe vet je kookt. Wie dagelijks bakt of frituurt, moet het vetfilter elke maand schoonmaken. Reinig een metalen vetfilter in de vaatwasser op een heet programma met een normaal vaatwasmiddel. Vermijd agressieve reinigingsmiddelen, want die kunnen aluminium dof maken – dat is op zich niet schadelijk, maar vooral een kwestie van uiterlijk. Het koolstoffilter moet gemiddeld om de drie tot zes maanden vervangen worden. Wie minder kookt, kan iets langer wachten, maar wacht niet tot de zuigkracht merkbaar afneemt.

Zo vervang je het filter stap voor stap

Begin altijd met veiligheid. Zet de afzuigkap uit, trek de stekker uit het stopcontact en laat de lampen even afkoelen. Verwijder daarna het oude vetfilter door de onderkant van de kap te openen of de clips los te maken. Maak meteen van de gelegenheid gebruik om de binnenzijde van de afzuigkap schoon te vegen met een sopje van warm water en ontvetter. Vet dat zich daar ophoopt, hindert de luchtstroom en kan nare geurtjes veroorzaken.

Plaats vervolgens het nieuwe filter op dezelfde plek. Zorg dat het goed aansluit en geen kieren heeft. Bij ronde koolstoffilters draai je ze vast op hun houder, terwijl vlakke filters meestal klemmen of klikken. Steek daarna de stekker weer in het stopcontact en test of de kap goed werkt. Als de luchtstroom krachtig aanvoelt en het geluid gelijkmatig is, zit alles goed gemonteerd.

©Andrii

Wanneer weet je dat het tijd is voor vervanging?

Er zijn duidelijke signalen dat het filter zijn werk niet meer doet. De afzuigkap maakt meer geluid, de zuigkracht neemt af en kooklucht blijft langer hangen. Sommige modellen hebben een lampje dat gaat branden zodra het filter aan vervanging toe is. Ruik je bij het aanzetten van de kap een muffe geur, dan is dat vaak een teken dat het vetfilter verzadigd is of dat het koolstoffilter zijn opnamecapaciteit kwijt is.

Maak er een gewoonte van

Een afzuigkapfilter hoort net zo goed op je onderhoudskalender als de batterij van je rookmelder. Noteer de vervangdatum of stel een herinnering in op je telefoon. Zo blijft het een vaste gewoonte in plaats van een klus die je telkens vergeet. Regelmatig onderhoud zorgt niet alleen voor frisse lucht, maar ook voor een langere levensduur van je afzuigkap.

Dus?

Een schone afzuigkap begint bij goed filteronderhoud. Het vetfilter houdt vet tegen, het koolstoffilter verwijdert geuren. Reinig het vetfilter maandelijks en vervang het koolstoffilter minstens twee keer per jaar. Zo blijft de lucht in je keuken fris, werkt de motor stiller en voorkom je onnodige slijtage of risico op brand.

Je kiest een wasmachine niet op gevoel alleen. Je wilt schoon wasgoed, lage kosten per wasbeurt en een wasmachine die stil en betrouwbaar zijn werk doet. Vier namen domineren de markt: Miele, Siemens, Bosch en AEG. Alle vier sterk, maar elk met een eigen signatuur. In dit artikel ontdek de sterke punten van elk merk. Zo kun je goed vergelijken en de wasmachine kiezen die helemaal past bij jouw gezin en dagelijkse was.

Partnerbijdrage - in samenwerking met Bemmel & Kroon

Miele: voor langdurige prestaties en doseergemak

Wasmachines van Miele staan bekend om de hoge kwaliteit, nauwkeurige programma's en stille werking. Dat merk je aan het stabiele centrifugeren en een trommel die zorgvuldig met textiel omgaat. Het TwinDos-systeem neemt je dosering uit handen: twee reservoirs zorgen automatisch voor de juiste hoeveelheid wasmiddel en wasverzachter. Zo voorkom je verspilling, blijft er minder schuim achter en blijven kleuren en vezels langer mooi. Heb je haast, dan is er PowerWash, dat in minder dan een uur een volle trommel schoon krijgt. SteamCare vermindert kreuk en frist gedragen kleding op zonder dat je een volledige wasbeurt hoeft te draaien. Miele koppelt deze functies aan de bekende duurzaamheid: je krijgt maar liefst 20 jaar garantie op onderdelen.

©Miele

Siemens: slimme sensoren en opfrissen zonder water

Wasmachines van Siemens delen techniek met zustermerk Bosch, maar het accent ligt op anders. Dankzij iSensoric-sensoren past de machine het programma voortdurend aan op belading en vervuiling, zodat je minder water en energie verbruikt zonder in te leveren op resultaat. Wie tijd wil besparen, gebruikt varioSpeed: programma's zijn merkbaar sneller klaar. Siemens biedt daarnaast de unieke sensoFresh-functie, waarmee je geurtjes uit kleding verwijdert met actieve zuurstof, zonder water of wasmiddel. Ideaal voor blazers, truien of sportkleding die alleen muf ruiken. Veel modellen beschikken ook over i-DOS automatische dosering en een antivlekkensysteem, zodat de was er met minimale moeite fris en schoon uitkomt.

©Siemens

Bosch: zuinig wassen met i-DOS en stabiele werking

Bij wasmachines van Bosch ligt de nadruk op gemak en efficiënt omgaan met water en wasmiddel. Belangrijk daarbij is i-DOS: je vult de reservoirs en de machine bepaalt zelf de juiste hoeveelheid wasmiddel, door met sensoren het  gewicht én de vuilgraad van je wasgoed te meten. Dat scheelt wasmiddel en zorgt ook voor de beste resultaten.. Dankzij varioPerfect kies je per wasbeurt tussen sneller of energiezuiniger draaien. Handig is ook dat je een programma kunt pauzeren om nog snel een kledingstuk toe te voegen. Staat de machine in de buurt van de woonkamer of op een houten vloer, dan zorgt het AntiVibration-ontwerp voor extra stabiliteit en minder geluid. Met ActiveWater Plus past Bosch het waterverbruik aan kleine ladingen aan, zodat je ook bij halve trommels zuinig wast.

©Bosch

AEG: zorg voor stoffen met slimme dosering en stoom

Wasmachines van AEG staan bekend om technologie die kleding langer mooi houdt. Een goed voorbeeld is AutoDose, waarbij de machine automatisch de juiste hoeveelheid wasmiddel en wasverzachter doseert. ProSense past de duur en het verbruik van elk programma aan op de hoeveelheid was, zodat kleding nooit langer wordt gewassen dan nodig is. AEG wasmachines van de 8000 en 9000-serie beschikken bovendien over ÖKOMix: wasmiddel en wasverzachter worden eerst opgelost in water en pas daarna toegevoegd aan de trommel. Zo worden zelfs de meest delicate stoffen beschermd en blijven ze langer mooi. Tot slot helpt ProSteam om kreuk te verminderen en kleding op te frissen zonder volledige wasbeurt. Samen zorgen deze functies ervoor dat kleding schoner wordt, minder slijt en langer meegaat.

©Robert Rieger | Miele

Zo kies je gericht tussen deze vier merken

Begin bij je wasprofiel. Draai je veel en gevarieerd, dan ligt automatisch doseren met TwinDos (Miele), i-DOS (Bosch/Siemens) of AutoDose (AEG) voor de hand: je voorkomt verspilling en houdt resultaten stabiel. Leg je de nadruk op tijdswinst, dan bieden Siemens-functies als varioSpeed en de SpeedPerfect-opties bij Bosch uitkomst. Vind je het belangrijk dat je kleding langer mooi blijft en minder kreukt, kijk dan naar AEG met ProSense, ÖKOMix en ProSteam. Staat de wasmachine in of naast de woonkamer, let op demping en het geluidsniveau: Miele staat bekend om een stille werking, bij Bosch zorgt AntiVibration voor extra stabiliteit.

Kijk vervolgens naar de praktische kant. Het vulgewicht bepaalt hoeveel je per keer kwijt kunt: 7–8 kilo is ideaal voor kleinere huishoudens, terwijl 9–10 kilo beter past bij gezinnen of als je regelmatig beddengoed meedraait. Het toerental beïnvloedt hoe droog de was uit de trommel komt. Met 1400 toeren zit je in de meeste gevallen goed; 1600 toeren maakt wasgoed nog wat droger, al is dat niet voor elke stof geschikt. Het energielabel geeft een duidelijk beeld van het verbruik per cyclus. Hoe vaker je wast, hoe sneller een zuinige keuze zich terugverdient. Let tot slot op de programma's die jij vaak gebruikt, zoals korte wasbeurten, hygiënewas op 60 graden, speciale vlekkenprogramma's of stoomfuncties om kleding op te frissen en minder te hoeven strijken.

©Siemens

Conclusie

Miele, Bosch, Siemens en AEG leveren allemaal moderne, zuinige wasmachines met hun eigen sterke punten. De keuze hangt af van wat jij het belangrijkst vindt: automatisch doseren, een kortere programmaduur, extra stabiliteit en stilte of kleding langer mooi houden met stoom. Door je wasprofiel, capaciteit en gewenste functies te combineren, maak je snel een shortlist. Die kun je verder verfijnen door te filteren op vulgewicht, toerental en energielabel. Zo kom je uit bij de wasmachine die past bij jouw huishouden en manier van wassen.