Vraag je je ook weleens af welke vogelsoorten er allemaal je tuin bezoeken? Met een Raspberry Pi en een microfoon kun je de hele dag het geluid in je tuin opnemen. De software BirdNET-Pi herkent daarin vogeldeuntjes en toont je handige statistieken van wanneer welke vogels te horen zijn. In deze masterclass bouwen we een Raspberry Pi in een waterdichte doos in en installeren we er BirdNET-Pi op.

Vraag je je tijdens een wandeling weleens af welke vogel dat speciale deuntje laat horen? Om die vraag te beantwoorden, zou je BirdNET eens moeten kunnen proberen, een app voor Android en iOS die vogelsoorten kan onderscheiden aan de hand van geluidsopnames. Onder de motorkap draait een neuraal netwerk van onderzoekers van Cornell University dat op geluiden van drieduizend vogelsoorten is getraind. Je neemt enkele seconden van het deuntje op je mobieltje op, de app analyseert die vervolgens en benoemt daarna de vogels waarvan het geluid daar het meest op lijkt.

Patrick McGuire heeft een versie van BirdNET gemaakt die op de Raspberry Pi werkt. De software luistert continu naar het geluid van een usb-microfoon en herkent daarin realtime vogelgeluiden. Dat werkt op een Raspberry Pi 4B, 3B+ en Zero W 2. Om van alle mogelijkheden te kunnen genieten, is een Raspberry Pi 4B wel aangeraden.

Raspberry Pi OS Lite installeren

BirdNET-Pi vereist de 64bit-versie van Raspberry Pi OS. Je dient de Lite-variant te installeren. Dat gaat het eenvoudigst met het programma Raspberry Pi Imager. Klik op Selecteer OS / Raspberry Pi OS (other) / Raspberry Pi OS Lite (64-bit). Klik dan op Kies opslagapparaat en kies de microSD-kaart die je in je kaartlezer hebt gestoken.

Open met een klik op het tandwiel rechtsonder de geavanceerde instellingen. Geef je Pi een hostname, schakel ssh in en stel een gebruikersnaam en wachtwoord in. Stel ook het wifi-netwerk in waarmee de Pi moet verbinden en stel de juiste tijdzone in. Klik daarna op Opslaan en op Schrijf om het besturingssysteem op het microSD-kaartje te installeren. Wanneer dit klaar is, steek je het kaartje in je Raspberry Pi en start je die op.

BirdNET-Pi installeren

Wacht nu even tot je Raspberry Pi is opgestart. De eerste keer kan dat een tijdje duren. Log daarna in op je Raspberry Pi via een aangesloten toetsenbord en beeldscherm, of via ssh via het netwerk. Update de pakketbronnen en upgrade alle pakketten met deze twee opdrachten:

sudo apt update

sudo apt dist-ugprade

Voer daarna het installatieprogramma van BirdNET-Pi uit:

curl -s https://raw.githubusercontent.com/mcguirepr89/BirdNET-Pi/main/newinstaller.sh | bash

De installatie duurt even. Op het einde herstart de Raspberry Pi automatisch. Log daarna opnieuw in en schakel de Pi uit met de opdracht sudo poweroff.

Microfoon

Voordat we de software verkennen, gaan we eerst de hardware in orde brengen. Allereerst ga je ook zoek naar een geschikte microfoon. Op het discussieforum van BirdNET-Pi op GitHub vind je enkele suggesties voor microfoons, zoals de RØDE VideoMic NTG. Je kiest of een usb-microfoon of een usb-audiokaart waarop je dan via een 3,5mm-aansluiting een microfoon aansluit.

Wat je ook doet, gebruik altijd een usb-verlengkabel, want als de microfoon of geluidskaart zich te dicht bij de Raspberry Pi bevindt, levert dit elektromagnetische interferentie op in de microfoon en daardoor ruis in het audiosignaal. De kwaliteit van de vogelherkenning lijdt daaronder.

Waterdichte installatie

Als je in je tuin vogelgeluiden wilt herkennen, dan moet je Raspberry Pi in een waterdichte behuizing zitten. We gaan ervan uit dat je een stopcontact in de buurt hebt. Zo niet, dan moet je ook een grote powerbank in de behuizing inbouwen.

Wij kiezen een universele behuizing van Hammond Electronics van 220 × 165 × 85 cm gemaakt van ABS-kunststof en boren er een gat in om een inbouw-usb-connector voor twee kabels in te monteren. Aan de binnenzijde van de behuizing sluiten we ene usb-kabel via een usb-c-naar-usb-a-adapter aan op de usb-c-voedingspoort van de Raspberry Pi, en de andere op een usb-a-poort van de Raspberry Pi. Aan de buitenkant sluiten we op de ene usb-connector een kabel aan naar een usb-voedingsadapter (let op: de kabel moet hiervoor aan beide kanten een mannelijke usb-a-stekker hebben). Op de andere usb-connector sluiten we de usb-microfoon aan. Omdat het in de behuizing warm kan worden, monteren we ook een koelelement op de Raspberry Pi.

Instellingen

Als je alles aangesloten hebt, schakel dan je Raspberry Pi weer in. Bezoek nu in je browser het adres http://IP met in plaats van IP het ip-adres van je Raspberry Pi. Voorlopig is er nog niet veel te zien, maar als alles goed is, heeft je Raspberry Pi de microfoon automatisch herkend en is hij al continu bezig om geluid op te nemen en te analyseren op de aanwezigheid van bekende vogelgeluiden.

Maar voordat we in de resultaten duiken, lopen we eerst enkele basisinstellingen na en passen die eventueel aan. Klik bovenaan op Tools en meld je aan met gebruikersnaam birdnet en een leeg wachtwoord. Klik dan op Settings.

Kijk of de automatisch ingevulde coördinaten overeenkomen met je locatie, want het herkenningsalgoritme houdt hiermee rekening, zodat het geen vogels suggereert die alleen op een ander continent voorkomen. Stel ook bij Localization je taal in (Nederlands staat ertussen), zodat je de vogelnamen niet in het Engels krijgt en telkens moet opzoeken. Klik onderaan op Update Settings.

Afbeeldingen

BirdNET-Pi kan ook foto’s bij de gedetecteerde vogels tonen. Die haalt het dan van Flickr. Daarvoor heb je een Flickr API-sleutel nodig, die je gratis kunt aanvragen. Kies bij de aanvraag voor Apply for a non-commercial key en leg dan in enkele zinnen uit waarvoor je de API-sleutel nodig hebt. Na een klik op Submit krijg je een sleutel en geheim. Met dat geheim hoef je in deze masterclass verder niks.

De sleutel is een reeks van 32 hexadecimale cijfertekens. Vul die sleutel in op de pagina Tools / Settings van BirdNET-Pi, in het veld Flickr API Key, en klik op Update Settings. Vanaf nu verrijkt BirdNET-Pi zijn interface met foto’s van de gedetecteerde vogels. Als je niet zomaar foto’s van willekeurige bronnen vertrouwt, dan kun je in de instellingen ook een specifieke Flickr-gebruiker opgeven. BirdNET-Pi zoekt dan alleen bij die gebruiker naar foto’s.

Overzicht

Keer nu terug naar de overzichtspagina. Als BirdNET-Pi al even actief is, krijg je hier bovenaan statistieken te zien met de top tien herkende vogels, in totaal en per uur. Eronder krijg je een spectrogram te zien van de meest recente detectie. Zo’n spectrogram toont de frequenties die op elk moment in het audiosignaal aanwezig zijn. Het is een soort ‘vingerafdruk’ van het geluid, en het is deze afbeelding die het neurale netwerk als invoer krijgt en waarin het naar patronen zoekt die kenmerkend voor elke vogelsoort zijn.

Eronder krijg je een lijst met de vijf recentste gedetecteerde vogelgeluiden. Per tijdstip krijg je de gewone en wetenschappelijke naam van de herkende vogel, met links naar de websites All About Birds en Wikipedia voor meer informatie. Je krijgt ook te zien hoe zeker het algoritme is over de herkenning. Daarnaast krijg je telkens ook de mogelijkheid om het audiofragment te beluisteren. Helemaal onderaan de statuspagina bevindt zich overigens het spectrogram van het geluidsfragment dat BirdNET-Pi op dat moment aan het analyseren is.

Audio-instellingen

Beluister zelf zeker enkele van de audiofragmenten. Merk je dat het geluid nogal zwak is, dan dien je misschien nog wat aan de audio-instellingen aan te passen. Ga daarvoor weer naar de pagina Tools en open Web Terminal. Log in met de gebruikersnaam en het wachtwoord dat je voor je Raspberry Pi hebt ingesteld en typ de volgende opdracht in:

alsamixer -m

Klik nu bovenaan rechts op F6: Select sound card, klik op je usb-apparaat om het te selecteren en druk dan op Enter. Klik dan bovenaan links op F4: Capture om van het afspeel- naar opnameapparaat over te schakelen. Klik op de balk in het midden om het invoerniveau in te stellen of pas het aan met de pijltjestoetsen naar boven en onder. Druk op Esc wanneer je klaar bent en keer terug naar het overzicht. De audiofragmenten zouden nu luider moeten zijn.

Beluister de dag

Als je wilt nakijken welke vogels het systeem vandaag heeft gedetecteerd, klik dan bovenaan op Today’s Detections. Je krijgt dan niet alleen het aantal unieke soorten vandaag te zien, maar ook een spectrogram met bijbehorend geluidsfragment voor elke detectie, inclusief het tijdstip, de herkende soort en hoe zeker de herkenning is. In het zoekveld bovenaan kun je een naam intypen om alleen de resultaten van een specifieke vogelsoort te bekijken.

Klik je bij een opname op het icoontje van het vierkantje met het pijltje dat naar de rechterbovenhoek wijst, dan kom je op een webpagina specifiek voor deze opname. Je kunt de opname bijvoorbeeld opslaan met een rechtsklik op het spectrogram. Ook handig is het slotje bovenaan rechts het spectrogram: klik je hierop om het slot te vergrendelen, dan wordt deze opname bewaard wanneer BirdNET-Pi opnames verwijdert om weer voldoende vrije opslagruimte te krijgen.

BirdNET op je Pi of je smartphone?

Spectrogram en beste opnames

Op de pagina Spectrogram krijg je een live spectrogram te zien van het geluid dat de microfoon momenteel aan het opnemen is: je ziet de frequenties continu voorbij glijden. Ondertussen krijg je ook het geluid zelf te horen. Overigens kun je ook het live geluid op elke andere pagina te horen krijgen als je bovenaan rechts op Live Audio klikt.

De pagina Best Recordings biedt je voor elke gedetecteerde soort de geluidsopname aan waarvan BirdNET-Pi het meest zeker is. Je kunt de lijst alfabetisch sorteren of op het aantal keer dat het geluid gedetecteerd werd. Ook hier kun je weer op het vierkantje met het pijltje klikken om de webpagina van een opname te openen.

Uitgebreide statistieken

Op de pagina Species Stats vraag je in de kleinste details de statistieken op. Standaard worden statistieken getoond van de tien meest voorkomende vogelsoorten vandaag. Je kunt het datumbereik aanpassen, de resolutie en het aantal vogelsoorten. Je kunt ook de uitvoer beperken tot één specifieke vogelsoort, bijvoorbeeld als je wilt weten op welke uren die soort vooral actief is.

Die urenweergave is cirkelvormig, waardoor je eenvoudig op een klok kunt nagaan welke uren het actiefst zijn, of dat nu voor alle vogels of voor de geselecteerde soort is. Selecteer je een soort, dan krijg je rechts ook nog een uitklapmenu waarmee je elke beschikbare opname tevoorschijn kunt halen om te beluisteren. Als je je BirdNET-Pi-installatie overigens al lang hebt draaien, krijg je in de grafiek met resultaten per dag ook de trends te zien door de seizoenen heen.

Dagelijkse statistieken en opnames

Op de pagina Daily Charts kun je per dag opvragen wat de tien meest gedetecteerde en tien minst gedetecteerde vogelsoorten zijn, samen met het aantal detecties per uur, zoals ook getoond op de overzichtspagina. Vooral die tien minst gedetecteerde soorten zijn interessant: hier vind je misschien wat zeldzame soorten tussen. Maar het zou ook een verkeerde detectie kunnen zijn.

Helaas kun je vanuit deze pagina niet rechtstreeks doorklikken naar de ermee overeenkomende geluidsopnames. Daarvoor ga je naar de volgende pagina, Recordings, en kies je daar By Species of By Date. Daar kun je dan de opnames een voor een openen om ze te beluisteren.

Logs

Wil je meer details zien over de herkenning van soorten, open dan de pagina View Log. Hier zie je dat het analysescript elke vijftien seconden wordt opgestart. Na elke periode krijg je te zien welke vogels het script herkent. Maar laat je hier niet te veel door afleiden. Het neurale netwerk zal altijd een resultaat geven, ook al is het daar heel onzeker over.

De waarschijnlijkheidsscore staat in de logs na elke herkenning. Scores onder de 0,1 mag je gerust negeren. Pas bij een score boven de 0,70 mag je ervan uitgaan dat het om een redelijk resultaat gaat. BirdNET-Pi toont ook alleen maar resultaten waarvan de score boven de 70% ligt.

Notificaties

Tot slot kun je in de instellingen ook notificaties instellen, door meer dan zeventig notificatiediensten die ondersteund worden door Apprise, waaronder e-mail, Home Assistant, PushBullet, Signal en Twitter. Op de wiki van Apprise vind je de uitleg over de configuratieregels voor de diverse diensten.

Vul op de pagina Tools / Settings van BirdNET-Pi een of meer configuratieregels voor notificaties in. Je kunt ook de titel en boodschap van de notificatie veranderen, en daarin kun je variabelen gebruiken die worden vervangen door de naam van de vogel en andere parameters. Klik op Send Test Notification om het resultaat eerst eens uit te testen.

Doe mee als burgerwetenschapper

P.S. En vergeet ook het vogelvoer niet!

Een toestel als de Motorola Moto G35 kan laten zien hoe goed een smartphone-ervaring kan zijn, zelfs als je er minder dan 200 euro voor betaalt. Dit model heeft een adviesprijs van 179 euro en biedt daarvoor een aantal mooie eigenschappen aan.

Net zoals bij seriegenoot Moto G55 kunnen we het ontwerp en de gekozen materialen voor de behuizing waarderen. De Motorola Moto G35 oogt strak en ligt lekker in de hand. Hij glijdt er bovendien niet snel uit, vanwege het polycarbonaat op de achterkant. Het toestel is niet waterdicht, maar is wel waterafstotend – dat is tenminste iets. Verder waarderen we het lage gewicht van 188 gram, de koptelefoonaansluiting onderop en de vingerafdrukscanner in de powerknop. De G35 voelt derhalve compleet aan, in elk geval op het gebied van hardware.

De Moto G35 heeft een aantal overeenkomsten met de 70 euro duurdere Moto G55. Zo heeft het riante lcd-scherm van 6,72 inch veel dezelfde eigenschappen. De (HDR-)kleuren en het contrast ogen mooi, maar de kijkhoek is niet fraai. De maximale helderheid ligt lekker hoog, waardoor je op zonnige dagen goed ziet wat er gebeurt. Daarnaast is er een hoge resolutie (1080 × 2400 pixels) en verversingssnelheid van 120 Hertz. Ook dit model heeft helaas last van die goedkoop ogende luchtlaag en bijbehorend schaduwspel aan de randen.

©Wesley Akkerman

©Wesley Akkerman

©Wesley Akkerman

Begrijpelijke keuzes

Onder de motorkap zit de relatief onbekende Unisoc T760-processor, die qua prestaties net iets achterloopt op de cpu van de Sony Xperia 10 VI (de Snapdragon 6 Gen 1). Als je bedenkt dat de Sony twee keer zo duur is, dan is dat helemaal niet verkeerd voor de prijs.

In tegenstelling tot de Moto G55 merken we soms dat het scherm te snel wil voor de processor. Dat merk je tijdens het scrollen. Het kan daardoor zijn dat het display, ondanks die hoge verversingssnelheid, schokt. Ook hebben apps soms wat tijd en ruimte nodig om op gang te komen.

Dat valt een beetje tegen, maar hoort bij deze prijsklasse. Datzelfde geldt voor de hoeveelheid werkgeheugen en opslagruimte, die 4 en 128 GB bedragen. De eerste is echt het minimale voor een Android-apparaat, terwijl de tweede niet meer van deze tijd is gezien de ruimte die we nodig hebben, maar gelukkig kun je die uitbreiden met een micro-SD-kaart. Het updatebeleid is ook niet te scherp, maar voor minder dan 200 euro begrijpelijk. Je krijgt in twee upgrades en drie jaar aan updates. De vergelijkbare Samsung Galaxy A15 doet dat beter met vier en vijf jaar.

Groothoeklens in dit prijssegment?

Net zoals bij de Moto G55 beschikt de Motorola Moto G35 over een hoofdlens van 50 megapixel. Gezien de prijs zijn we iets vergevingsgezinder en willen we graag benadrukken dat het toestel kleurrijke en redelijk gebalanceerde foto's maakt. Echter, het ontbreekt her en der wel een detail. Daarvoor ogen de beelden helaas te wazig, ondanks de autofocus. Avondfotografie is helaas niets om over naar huis te schrijven, aangezien details nog meer opgaan in de achtergrond dan overdag. Als je hier dus een foto mee maakt, doe dat dan in goed verlichte omgevingen.

Wat de Motorola Moto G35 redelijk uniek maakt, is de toevoeging van een groothoeklens. Die komen we niet vaak tegen op toestellen voor minder dan 200 euro. Hoewel we over het algemeen de resultaten van deze cameralens een voldoende willen geven, moet je wel rekening houden met een aantal vervelende zaken. De beelden ogen soms onscherp, een beetje korrelig en ook de kleuren komen niet helemaal overeen met de werkelijkheid. Houd het dus lekker op de hoofdcamera voor wanneer je foto's maakt, voor zowel ver weg als heel dichtbij.

Motorola Moto G35 kopen?

Ook de Motorola Moto G55 biedt een accu met een totaalvermogen van 5000 mAh aan. Door de niet al te krachtige processor kun je er daarom van uitgaan dat je hem meer dan een dag kunt gebruiken zonder hem te hoeven opladen. Soms zelfs twee dagen, als je rustig aan doet. Opladen gaat niet ontzettend snel met maximaal achttien watt, waardoor het al snel meer dan twee uur kan duren voordat de batterij weer vol is. De oplader moet je overigens zelf even regelen, omdat die, volgens Europese regels, niet meer in de doos verpakt wordt.

Onderaan de streep doet de Motorola Moto G35 weinig fout, dus kun je hem prima meenemen in je overweging. De processor houdt hier en daar je input niet helemaal bij, maar dat is eigenlijk het grootste struikelblok, zeker gezien de prijs. Dat kan overigens ook voor problemen met HDR-content zorgen, aangezien die meer van een systeem vraagt. We zijn echter wel van mening dat de Samsung Galaxy A15 iets meer voor hetzelfde geld aanbiedt, helemaal als het gaat om het updatebeleid. Maar de Moto G35 is allesbehalve een slechte smartphone.

VLC is een alternatieve mediaspeler voor Windows en macOS die heel veel pluspunten heeft. De mediaspeler is gratis, kent geen reclame of spyware en is doorgaans krachtiger dan de videospeler die standaard op je systeem staat. Concreet betekent dit dat VLC audio en video van bijna elke bron kan afspelen zonder dat je extra software hoeft te downloaden.

VLC zit boordevol tools en opties die je helpen om video in te korten, om ondertitels te plaatsen of om het bestandsformaat om te zetten. Bovendien ondersteunt de mediaspeler functies en plug-ins van derden. Maar, eerst moet je deze applicatie natuurlijk nog downloaden en installeren op je computer. De installatieprocedure is vrij eenvoudig.

Afspeellijst maken

Het eerste wat je waarschijnlijk wilt doen als VLC geïnstalleerd is, is een video in de speler laden. Wanneer een andere mediaspeler zoals Windows Media Player, problemen heeft met een bepaald videobestand, dan lukt het vaak wel met VLC. Nadat je VLC media player hebt geopend, kies je het menu Media / Bestand openen. Vervolgens navigeer je naar het mediabestand op de harde schijf of op een usb-stick. Je kunt het videobestand ook in het werkvlak van VLC slepen om het af te spelen. Als je meerdere bestanden in het werkvlak plaatst, vorm je een afspeellijst. De video’s worden daarmee achter elkaar afgespeeld.

Als je de video bekijkt, zie je onderaan het scherm de bekende videobedieningen, zoals afspelen en pauzeren. Met de toetscombinatie Ctrl+H laat je de knoppen verdwijnen die je afleiden tijdens het bekijken van de video.

De standaardweergave voor video’s is de venstermodus. Je wijzigt deze weergave naar volledig scherm via het menu Video / Schermvullend. Daarmee geniet je comfortabel van de film zonder die bedieningsbalk. Je haalt de balk achteraf weer tevoorschijn met de Esc-toets.

Veel films zijn overigens verpakt als zip- of rar-bestand. Zulke gecomprimeerde archiefbestanden kun je met Bestand openen ook rechtstreeks in VLC bekijken.

Converteren

VLC is voorzien van een ingebouwde bestandsconverter om de indeling van mediabestanden te wijzigen. Gebruik het menu Media en ga voor de optie Converteren / Opslaan. In het pop-upvenster gebruik je Toevoegen, de knop met het plusteken. Daarmee maak je een selectie van bestanden waarvan je de bestandsindeling wilt aanpassen. Je kunt dus meerdere bestanden tegelijk omzetten. Is de lijst klaar? Klik dan rechtsonder op de knop Converteren / Opslaan. In het veld Profiel selecteer je een van de beschikbare voorinstellingen. Bij Doelbestand duid je via de knop Bladeren de map aan waar de nieuwe bestanden worden opgeslagen. Daarna klik je op Start en wacht je tot alles is geconverteerd.

Video streamen

Het is met VLC ook mogelijk om video’s te bekijken die op het internet staan. Ga hiervoor naar het menu Media en selecteer de optie Netwerkstream openen. Vervolgens plak je in het vak Netwerk-url het internetadres van het online videobestand. Onderaan zie je het vakje Meer opties weergeven. Hier kun je bijvoorbeeld aanduiden wat de start- en eindtijd is van de online video. Klik op de knop Afspelen. We willen meteen waarschuwen: dit lukt niet bij alle filmpjes en websites. YouTube beschermt zichzelf bijvoorbeeld. Als je het toch probeert, krijg je een foutmelding.

Schermopnames met audio

Het is makkelijk om een schermopname te maken met VLC. Zorg eerst dat de extra bedieningselementen in beeld zijn met Weergave / Geavanceerde bediening. Ga dan opnieuw naar Media en kies voor Opnameapparaat openen. Standaard staat de Opnamemodus ingesteld op DirectShow. Deze instelling wijzig je in Bureaublad. Daaronder staat de framerate ingesteld op één frame per seconde. Dat is veel te laag, wijzig dit bijvoorbeeld in 15 f/s. Onderaan zie je de knop Afspelen. Klik daar niet op, want daarmee krijg je een soort Droste-effect. Klik daarom op het pijltje dat naar beneden wijst en kies de opdracht Converteren.

Nu moet je doorgaan met het voltooien van de instellingen voor de VLC-opname. Selecteer het video-uitvoerformaat bij Profiel. Je kunt bijvoorbeeld MP4 selecteren. Daarna klik je op Bladeren om de locatie te bepalen waar de opname wordt opgeslagen. Gebruik de knop Start om de opname te beginnen. Zorg wel dat je het VLC-venster minimaliseert tijdens het opnameproces, anders wordt dat vastgelegd in de uitvoervideo. Het is overigens alleen mogelijk om het volledige scherm op te nemen. Als je dus slechts een deel van het scherm nodig hebt, dan moet je een externe videocropper gebruiken. Als je klaar bent met de opname, maximaliseer je het VLC-venster opnieuw en klik je op Stop.

Opname van de webcam

De stappen om een opname te maken van je webcam zijn vergelijkbaar. Opnieuw vertrek je van Media / Opnameapparaat openen. Laat deze keer de Opnamemodus wel op DirectShow staan, maar kies in het vak Apparaatselectie de geïnstalleerde webcam bij Video-apparaatnaam. Daaronder selecteer je de audiobron, bijvoorbeeld de microfoon van je webcam. Vervolgens klik je op Geavanceerde opties om de beeldverhouding en de framerate te selecteren.

Klik op Afspelen. Nu kun je de livebeelden van de webcam bekijken in VLC media player, maar de opname is nog niet begonnen. Die moet je nog handmatig starten door op de rode opnameknop in de onderste balk te klikken. Wanneer je klaar bent, gebruik je de knop Stop in de onderste balk, waardoor VLC de opname op de pc opslaat.

Vergeet je je webcam na gebruik niet uit te zetten? Geen pottenkijkers meer! Zo schakel je de webcam uit

Bladwijzers

Een erg handige navigatiehulp zijn de bladwijzers. Met VLC voeg je deze op een eenvoudige manier toe. Speel de video af en op de plaats waar je een nieuwe bladwijzer wilt, pauzeer je even. Het gemakkelijkste lukt dat door de spatiebalk in te drukken. Daarna gebruik je het menu Afspelen / Aangepaste bladwijzers / Beheren. In een klein venster kun je dan een nieuwe bladwijzer aanmaken. Daarnaast lees je telkens de tijdstempel.

Het is niet mogelijk om elke bladwijzer een aparte naam te geven. De bladwijzer krijgt standaard de naam van het bestand met daarachter een nummer. Om nog sneller het bladwijzerbeheervenster te openen kun je ook de toetscombinatie Ctrl+B indrukken. Als je alle bladwijzers hebt aangemaakt, schakel je snel via Afspelen / Aangepaste bladwijzers naar het juiste fragment.

Logo of watermerk toevoegen

Wil je een logo of een watermerk aan je project toevoegen? Ook dat kan in VLC. Denk eerst even na hoe je logo of watermerk eruitziet. In ons voorbeeld hebben we met een grafisch programma snel een logo gemaakt en opgeslagen als png-formaat. Dit formaat ondersteunt transparantie, zodoende heb je geen storende achtergrond in het logo. Je kunt als logo of watermerk ook simpelweg een tekst typen.

In VLC ga je naar het menu Gereedschap / Effecten en filters. Je kunt ook de toetscombinatie Ctrl+E gebruiken. In het venstertje dat verschijnt, gebruik je het tabblad Video-effecten. Daar kies je voor het subtabblad Overlay. Hier ben je op de plaats om het logo of het watermerk toe te voegen. Wil je een grafisch bestand plaatsen? Zet dan een vinkje bij Logo toevoegen. Klik vervolgens op de knop met de drie puntjes om te zoeken naar de afbeelding die op de harde schijf staat. Met een schuifregelaar bepaal je de dekking van het logo. Met de vier vakjes met pijltjes regel je de positie van het logo tot op de pixel. Rechtsonder zie je de mogelijkheid om tekst toe te voegen als watermerk. Ook daar is een optie om de positie van deze tekst in te stellen. Als je tevreden bent, klik je op Opslaan.

Effecten

VLC heeft veel mogelijkheden om te bepalen hoe de video eruitziet of klinkt. Er zijn twee manieren om naar Aanpassingen en effecten te gaan. Je kunt klikken op de equalizerknop onderaan het scherm. Of je gaat naar het menu Gereedschap en daar kies je voor Effecten en Filters.

Om het geluid van de video aan te passen, vink je eerst het vakje Inschakelen aan. Daarna gebruik je de schuifregelaars om het beste geluid te zoeken. Er is ook een optie om meer geavanceerde audio-opties te gebruiken. Dat doe je via het tabblad Compressor en Spatializer. Daarna ga je naar het tabblad Video-effecten dat zich in het midden van dit venster bevindt.

Alle bedieningselementen gebruiken je om de videobeelden te verbeteren en om speciale effecten toe te voegen. In ons voorbeeld worden de personages hierdoor een soort bewegende stripfiguren. Vaak is het een kwestie van experimenteren. Er is ook een optie om de video te roteren. Dit is handig voor als een video in een verkeerde stand is opgenomen. Je kunt de video ook bijsnijden.

Video trimmen

Vaak is een video te lang waardoor je deze wilt bijsnijden. Bij VLC doe je dit op een andere manier dan bij de meeste video-editors. Je gebruikt geen trimtool of digitaal schaartje, maar je maakt een nieuwe opname van de opname. Zorg dat via het menu Weergave de Geavanceerde bediening in beeld is. Hiermee krijg je onderaan vier extra knoppen: dit zijn de opnameknoppen.

Open nu het videobestand. Speel het filmpje af of sleep de afspeelknop naar het punt waar je wilt dat de video begint. Als je heel nauwkeurig wilt werken, gebruik je de laatste knop, dat is de functie Frame voor frame. Is de startpositie nauwkeurig bepaald? Klik dan op de knop met de rode stip: Opname. Je kunt ook de toetscombinatie Shift+R gebruiken. Laat de video lopen. Om de opname te stoppen, gebruik je nogmaals dezelfde toetscombinatie.

Het is een beetje vreemd, want je krijgt geen signaal of melding dat het ingekorte filmpje klaarstaat. De bijgesneden versie komt automatisch in de map Video’s terecht. In de bestandsnaam lees je wanneer je de video hebt bewerkt, want in de bestandsnaam worden datum en tijd toegevoegd (afbeelding 9). Deze truc werkt trouwens ook met audiobestanden.

Ondertitels

Wanneer een video niet de gebruikelijke ondertitels heeft, dan kun je deze met VLC alsnog toevoegen. Hiervoor moet je wel eerst het srt-ondertitelbestand vinden. Daar zijn behoorlijk veel webbronnen voor te gebruiken.

Plaats het srt-bestand in dezelfde map waar het videobestand staat en zorg dat deze dezelfde bestandsnaam heeft. Speel vervolgens de video af en klik met de rechtermuisknop op het filmpje zodat je bij de opdracht Ondertitels / Ondertitelbestand toevoegen komt.

Er bestaat ook de uitbreiding VLSub die ondertussen al aan de recente versie van VLC is toegevoegd. Via Weergave / VLSub beschik je over een interne zoekmachine waarmee je de ondertitels zoekt op taal, titel, seizoen en episode.