Versleutel je bestanden met Cryptomator

1 Extra encryptie

Gelukkig bieden bijna alle clouddiensten encryptie aan voor de opslag. Dit houdt in dat je bestanden onleesbaar worden bewaard op de server(s). Maar als iemand je gebruikersnaam en wachtwoord heeft bemachtigd, kan de diegene vanaf elke computer met internetverbinding bij je bestanden. Omdat je geen idee hebt welke overheden en bedrijven jouw bestanden ook kunnen inzien en napluizen, is een extra encryptie-laag meer dan welkom. Met Cryptomator krijg je dit eenvoudig voor elkaar: iedereen kan het instellen en het werkt op elk apparaat.

2 Cryptomator

Cryptomator biedt een extra beveiligingslaag aan de kant van ‘de client’: jouw computer, smartphone of tablet. Zodra je iets bewaart in de kluis van Cryptomator, krijgen je bestanden eerst een speciale behandeling. Ze worden onleesbaar gemaakt met extra encryptie voordat ze in de cloud belanden. Zelfs de namen van bestanden en mappen zijn niet te herleiden. Als je een map die door Cryptomator is behandeld opent in Windows Verkenner, is hier niets uit op te maken en zie je alleen maar ‘rommelbestanden’.

3 Client

Cryptomator is een opensource-project en de software wordt volledig gratis aangeboden. Hier stijgt Cryptomator ver uit boven de concurrentie die extra veiligheid beloven voor je cloudbestanden. Registratie is niet nodig, en er wordt niets dat met jouw Cryptomator of jou als persoon te maken heeft online bewaard. Alles gebeurt op jouw computer (of via een andere client van jou). Om toegang te krijgen tot de met Cryptomator beveiligde bestanden, heb je een Cryptomator-‘client-programma’ nodig. Cryptomator is er voor Windows, macOS, Linux, iOS en Android. In dit artikel bespreken we de Windows-versie.

4 Beginpunt

In dit voorbeeld gebruiken we Cryptomator met Dropbox, maar dat mag elke andere clouddienst zijn. Voorwaarde is wel dat de clouddienst integreert met Windows. We hebben het programma van Dropbox geïnstalleerd. Hiermee is een speciale map aangemaakt die je kunt openen via Windows Verkenner. Alles wat je opslaat in deze map, belandt automatisch bij de gelijknamige clouddienst op internet. Op alle apparaten waar je Dropbox installeert, zijn deze bestanden automatisch toegankelijk.

5 Veilig experimenteren

Het fijne aan Cryptomator is dat je niet je volledige clouddienst beveiligt. Zelfs als je Cryptomator installeert en gebruikt, kun je ervoor kiezen om bepaalde bestanden via de ‘standaardmethode’ op te slaan. Als je al een ‘volle’ Dropbox hebt, kun je dus veilig met Cryptomator experimenteren zonder dat de huidige bestanden in je Dropbox risico lopen verloren te gaan als je bijvoorbeeld een foutje maakt. Download en installeer Cryptomator. De eerste keer dat je het programma start krijg je een leeg controlepaneel te zien.

Waarom? Daarom!

6 Kluis aanmaken

Klik op het plusteken en kies Creëer nieuwe kluis. Blader naar je Dropbox-map en geef je Cryptomator-kluis een naam. Wij kiezen in dit voorbeeld voor enigma. Je hoeft – tegenstelling tot bij andere encryptieprogramma’s – vooraf geen omvang voor je kluis te bepalen. Elk bestand dat je straks bewaart in de ‘enigma-kluis’ wordt individueel beveiligd. Stel nu een goed wachtwoord in. Nadat je twee keer het wachtwoord hebt getypt, is je kuis klaar voor gebruik. De naam van je kluis verschijnt in het controlepaneel van Cryptomator.

7 Kluis openen

Omdat je kluis nog niet geopend is, heeft deze een rode markering in het controlepaneel. Klik op je kluis, voer je wachtwoord in en bevestig met Ontgrendel kluis. Er wordt een virtuele schijfletter geopend, bijvoorbeeld Y. Alles wat je hierin opslaat, wordt automatisch door de beveiliging van Cryptomator gehaald. Hierna belanden de bestanden in je Dropbox-map. Hier is een nieuwe map zichtbaar met dezelfde naam die je aan je kluis gegeven hebt bij de vorige stap. Als je deze map in je Dropbox opent met Verkenner, zie je alleen onleesbare bestanden.

8 Kluis sluiten

Vanaf nu heb je dankzij Cryptomator een veilige plek gemaakt in een publieke clouddienst. Je kluis sluit automatisch als je Windows afsluit, maar je kunt dit ook ‘handmatig’ doen. Open het controlepaneel van Cryptomator, selecteer de kluis die je wilt sluiten en klik op Vergrendel kluis. De virtuele schijfletter verdwijnt en je beveiligde bestanden zijn niet langer toegankelijk. Uiteraard is het raadzaam om dan geen bestanden uit de kluis geopend te hebben (bijvoorbeeld in Microsoft Word) als je de kluis afsluit! Overigens sluit de kluis niet automatisch wanneer Windows in slaapstand gaat of hieruit ontwaakt.

Gebruiksgemak

9 Alles door elkaar

Je kunt meerdere kluisbestanden aanmaken door stap 6 te herhalen. Ook ben je vrij om Cryptomator gelijktijdig te gebruiken met Dropbox, OneDrive, Google Drive of een andere clouddienst. Er is maar één dringende ‘leefregel’: stel voor elke kluis een goed uniek wachtwoord in en onthoud dit wachtwoord. Ben je je wachtwoord kwijt? Dan zijn je bestanden die je bewaard hebt in je Cryptomator-kluis voor altijd verloren. Dit mag je verwachten van goede encryptiesoftware, maar het kan ook een groot probleem worden als je je wachtwoord kwijt bent: er is geen herstelmogelijkheid.

10 Automatisch openen

Zoals je leest is een handeling nodig om bij je extra beveiligde bestanden te komen: je moet je wachtwoord opgeven. Als je de Cryptomator puur gebruikt omdat je publieke clouddiensten niet vertrouwt, kun je het openen van je kluis op je computer automatiseren. Klik op je kluis in het controlepaneel, geef je wachtwoord op en kies Meer opties. Plaats een vinkje bij Wachtwoord bewaren. De keerzijde van deze tip is dat als iemand je computer hackt of steelt je bestanden direct toegankelijk zijn vanaf je systeem.

11 Meer dan één computer

Als je meerdere computers hebt, dien je ook hier Cryptomator te installeren om toegang te krijgen tot je beveiligde Cryptomator-kluis, anders zie je alleen de beveiligde bestanden. Bij stap 7 kies je niet voor Creëer nieuwe kluis, maar voor Open bestaande kluis. Wijs het kluisbestand aan in de map van de clouddienst, geef je wachtwoord op en je hebt toegang tot je bestanden. Als je een kluis niet langer wilt gebruiken, zijn twee handelingen nodig. Sluit de kluis zoals beschreven bij stap 8. Selecteer in het Cryptomator-controlepaneel het kluisbestand en klik op het minteken. Vervolgens kun je de map van je kluisbestand weggooien via de verkenner.

12 iOS en Android

Om je beveiligde bestanden ook op een smartphone of tablet te openen, heb je de Cryptomator-app nodig. De iOS-app kost 4,99 euro. De Android-app is schrijven gratis, maar is alleen beschikbaar als bèta. Om de app te gebruiken, heb je ook de app nodig van de clouddienst(en) waar je beveiligde kluisbestand te vinden is. Vanuit de Cryptomator-app kun je een bestaande kluis openen en toevoegen. Nadat je de dienst hebt gekozen die je gebruikt (Dropbox in dit voorbeeld) dien je Cryptomator toegang te verlenen tot deze dienst. Wijs vervolgens je kluisbestand aan, voer je wachtwoord in en je bestanden zijn toegankelijk.