De keuze voor een nieuwe computer gaat vaak samen met de aanschaf van een nieuw beeldscherm. De oude monitor komt in het gunstigste geval bij familie of vrienden terecht, maar hij eindigt ook vaak op zolder of in de milieustraat. In dit artikel laten we zien welke nuttige toepassingen er nog mogelijk zijn voor een oud scherm, zodat u het een tweede leven kunt geven.

1. Wegdoen of houden?

Als u uw monitor vervangt, leidt het tot de vraag wat u met het oude apparaat moet doen. Weggooien lijkt zonde, u hebt er immers veel plezier van gehad en het scherm is niet stuk. Wat u er nog mee kunt, hangt af van het type scherm en de aansluiting. Een beeldbuisscherm (crt) biedt weinig mogelijkheden. U kunt er een baksteen in gooien en er tuinaarde aan toevoegen om zo een opmerkelijke plantenbak te creëren, maar bij deze creatieve kwinkslag houdt het op. De kans om een crt-scherm te verkopen via Marktplaats is bijzonder klein en u maakt waarschijnlijk niemand blij met zo'n 'weggevertje'. De gemeentewerven staan vol met oude crt's, en dat is dan ook een goede plek om het afgedankte beeldscherm naartoe te brengen. Een plat tft-scherm biedt, hoe klein ook, wel veel mogelijkheden: van hobbyproject tot tv en van tweede monitor tot vaste werkplek voor uw notebook.

©PXimport

Een beeldbuismonitor (crt) is onverkoopbaar en u maakt er ook niemand blij mee door het cadeau te geven.

Aansluitingen

De aansluitingen van uw monitor en uw computer (of ander apparaat) zijn belangrijk. Er kunnen drie veelgebruikte connectors worden onderscheiden: standaard-VGA, DVI en HDMI. HDMI is de modernste variant, deze aansluiting lijkt wat op een usb-poort. HDMI wordt niet alleen gebruikt voor de verbinding tussen een computer en een beeldscherm, maar ook voor huiskamerapparatuur. Zo wordt hij vaak ingezet om een dvd-speler of digitale tv-ontvanger aan te sluiten op de televisie. VGA is de oudste monitorverbinding en u herkent hem aan zijn vijftien pinnetjes. De DVI-aansluiting is iets breder en meer vierkant. Als u een monitor wilt aansluiten op een ander apparaat, dan moet dat apparaat beschikken over dezelfde aansluiting. Als u dus een VGA-monitor hebt en deze wilt gebruiken op uw computer, dan moet de grafische kaart van uw computer over een VGA-aansluiting beschikken. Als dit niet het geval is, kunt u het signaal omzetten. Dit kan op twee manieren: met een verloopstekkertje of een adapter. Een verloopstekkertje is het goedkoopst. U kunt het gebruiken om VGA aan te sluiten op DVI en omgekeerd. Voor HDMI is een speciale adapter nodig, en daar hangt een behoorlijk prijskaartje aan. Verloopkabels en adapters zijn eenvoudig te vinden op internet. Gebruik Google om de juiste adapter of verloopstekker te vinden.

©PXimport

De VGA-aansluiting heeft 15 pinnetjes.

©PXimport

De DVI-poort is de opvolger van de VGA-aansluiting.

©PXimport

De HDMI-aansluiting lijkt op een usb-poort. Behalve door computers wordt hij ook gebruikt door moderne televisies.

Projecten

2. Digitale tv

Als uw oude monitor beschikt over een HDMI-aansluiting, is het scherm met behulp van een decoder eenvoudig om te toveren tot televisie voor in de keuken of slaapkamer. De digitale decoder moet daarbij ook beschikken over een HDMI-aansluiting. Mogelijk hebt u voor het geluid een aparte kabel of zelfs een los speakersetje nodig. Niet alle HDMI-beeldschermen beschikken over luidsprekertjes en soms lukt het niet om het geluid via een HDMI-verbinding op een ander apparaat af te spelen. Als de decoder alleen een klassieke SCART-aansluiting heeft of de monitor beschikt over een VGA- of DVI-aansluiting, kunt u beter niet aan dit project beginnen, want dan wordt het te prijzig. Het videosignaal is mogelijk om te vormen met een adapter, maar die apparaten zijn kostbaar.

©PXimport

Met een digitale ontvanger tovert u uw HDMI-beeldscherm om in een extra televisietoestel voor in de keuken of slaapkamer.

3. Doneren

Kent u nog iemand met een logge crt-monitor? Dan kan het doneren van uw platte tft het overwegen waard zijn. Het beeldscherm doneren aan een stichting die ervoor zorgt dat het scherm bij een goed doel terecht komt klinkt goed, maar een speurtocht op internet geeft weinig resultaat. Dit soort stichtingen is vaak alleen geïnteresseerd in grote aantallen apparaten die door bedrijven zijn afgedankt. Een berichtje op het prikbord van de supermarkt is een beter alternatief. Of loop een keer bij een buurthuis binnen. Via deze weg is de kans veel groter dat u iemand blij maakt met uw oude tft-beeldscherm.

4. Verkopen

Uw oude beeldscherm verkopen behoort uiteraard tot de opties om er vanaf te komen, maar het levert meestal weinig op. Mensen zijn over het algemeen niet zo happig op een tweedehands scherm, omdat ze er het risico op mogelijke defecten zoals 'dode pixels' mee lopen. Hier komt bij dat de markt overspoeld is met schermen en dat komt uw vraagprijs natuurlijk niet ten goede. Een lokale advertentie (wederom bij de supermarkt in de buurt) levert wellicht resultaat op. Uitzondering op deze regel zijn kleine tft-schermen. Voor industriële/bedrijfsmatige doeleinden is hier soms ineens vraag naar. De verkoopprijs bepaalt u het eenvoudigst door op Marktplaats te zoeken naar uw beeldscherm of een exemplaar met vergelijkbare eigenschappen. Vermeld in uw advertentie het merk en type, de resolutie, de schermverhouding en het type aansluiting(en). Het merk en type vindt u op de monitor zelf. De resolutie is onder Windows 7 op te vragen via Start / Configuratiescherm / Vormgeving en persoonlijke instellingen / Beeldscherm / Resolutie aanpassen. De schermverhouding staat voor de relatie tussen de breedte en hoogte van het beeld. Bekend zijn 4:3 (standaard, bijna vierkant) en 16:9 (lange rechthoek, ook wel 'breedbeeld' genoemd).

©PXimport

Verwacht niet te veel van de verkoop van uw oude monitor. Marktplaats staat vol met afgedankte exemplaren!

5. Aquarium

Voor de creatieve knutselaar is het leuk om een tft-scherm om te bouwen tot een digitaal aquarium. Laat uw fantasie de vrije loop en verwerk het scherm in een behuizing, glazen aquarium of strakke lijst. Twee dingen zijn belangrijk: maak de behuizing van de monitor nooit open en gebruik geen water. Voor het aansturen van het aquariumbeeld is een computer vereist, bijvoorbeeld een oude laptop of pc. Op Screensaver.com (of via Google) vindt u prachtige virtuele aquaria. Veel gratis aquarium-screensavers installeren ongevraagd extra programma's (nagware) of passen de webbrowser aan. Let dus goed op tijdens de installatie.

©PXimport

Met een realistische aquarium-screensaver en een oude laptop creëert u een virtueel aquarium.

6. Weerstation

Ook om van uw beeldscherm een weerstation te maken, bijvoorbeeld voor in de hal of woonkamer, hebt u een oude computer nodig voor de aansturing. Door uw webbrowser automatisch met Buienradar of een andere site te laten starten, blijft u altijd op de hoogte! Het digitale weerstation YoWindow levert een nog mooier resultaat. Hierbij wordt de weersverwachting getoond met prachtige animaties. Het huidige weer verschijnt in een landschapstafereel dat verandert naar de weersomstandigheden: als het buiten regent, regent het op uw scherm. Ook de zon, sneeuwbuien, de windsnelheid (wolken) en andere weersfacetten worden op die manier op uw scherm getoond.

©PXimport

YoWindow maakt van uw oude scherm (en computer) een prachtig weerstation: een lust voor het oog!

Tweede Scherm

7. Voordelen

Een van de beste manieren om een ouder beeldscherm een tweede leven te geven, is door het in te zetten als tweede beeldscherm voor uw computer. U vraagt zich nu wellicht af wat u met twee schermen moet, maar het antwoord daarop krijgt u pas als u er eenmaal mee aan de slag bent gegaan. Zelf hebben we inmiddels geen idee meer hoe we ooit met 'maar' één scherm hebben kunnen werken! Een tweede scherm geeft u een breder bureaublad. Dit is uiteraard niet alleen handig voor pictogrammen, maar vooral voor toepassingen. Het werken achter de computer gaat met een tweede scherm sneller, omdat u meerdere Windows-vensters kunt bekijken en minder tussen functies hoeft te schakelen. Met sneltoetsen (zie tip 13) wordt het eenvoudig om bijvoorbeeld Word vanaf uw linkerbeeldscherm naar het hoofdscherm te dirigeren. Hierbij komen we bij de opstelling: uw hoofdscherm is het scherm voor uw neus. De oude monitor staat daar links van als u rechtshandig bent, en rechts ervan als u linkshandig bent.

©PXimport

De meest waardevolle manier om een oude monitor een nieuw leven te bieden, is door hem in te zetten als tweede beeldscherm.

8. Aansluiten

Om een tweede beeldscherm aan te kunnen sluiten, is ondersteuning door uw grafische kaart vereist. Als uw computer een geïntegreerde grafische kaart op het moederbord heeft, is dit meestal niet het geval. De meeste losse videokaarten beschikken echter wel over een dubbele aansluiting, bijvoorbeeld VGA of DVI en HDMI. Sluit uw hoofdscherm aan via 'de beste' aansluiting (bij voorkeur dus HDMI). Kies voor het tweede scherm de DVI-aansluiting of anders VGA. Uiteraard is de combinatie DVI-VGA ook mogelijk. Indien de tweede monitor niet over de juiste aansluiting beschikt, kunt u dit met een verloopstekkertje oplossen. De kabel en eventuele verloopstekker koopt u het beste via internet. In webwinkels zijn kabels meestal veel goedkoper dan in de gewone winkel en bovendien kunt u de aankoop direct terugsturen als het niet blijkt te werken. Bij online aankoop hebt u immers zeven dagen bedenktijd en kunt u zonder opgaaf van reden spullen terugsturen, zo is geregeld in de wet over 'koop op afstand'.

©PXimport

Om een tweede monitor aan te sluiten op uw computer, moet uw grafische kaart deze mogelijkheid uiteraard wel ondersteunen.

9. Grafische kaart vervangen

Als uw computer geen ondersteuning biedt voor een tweede monitor, is het vervangen van de grafische kaart de beste oplossing. Deze 'insteekkaarten' zijn al verkrijgbaar vanaf 40 euro. Omdat de computer geopend moet worden, is het vervangen of plaatsen van een nieuwe grafische kaart alleen weggelegd voor gevorderde computergebruikers. Bij de keuze van een kaart is het belangrijk om te weten wat u er mee gaat doen. Een kaart die ook goede ondersteuning biedt voor spellen is duurder (u betaalt er minstens 100 euro voor), laat u dus goed voorlichten. Voordat u een grafische kaart selecteert, moet u weten welke aansluiting er voor deze kaart aanwezig is op uw moederbord. Een moderne computer beschikt over PCIe (PCI Express), oudere systemen hebben mogelijk nog een AGP-slot. Zorg er bij aanschaf voor dat de grafische kaart beschikt over een dualmonitor-optie en dus over minimaal twee fysieke aansluitingen om de schermen mee aan te sluiten. Het is vaak niet mogelijk om een extra grafische kaart te plaatsen en deze gelijktijdig te gebruiken met een eventueel op het moederbord geïntegreerde grafische kaart.

10. Beeld via usb

Voor wie niet wil sleutelen en toch een tweede beeldschermaansluiting nodig heeft, kan ook kiezen voor een speciale usb-adapter. Dit kastje sluit u aan op uw tweede monitor, waarna u het scherm via usb verbindt met uw computer. Deze oplossing is ook geschikt voor laptopgebruikers. Globaal kunnen twee typen adapters worden onderscheiden: 'usb naar VGA' (ook geschikt voor DVI, meestal meegeleverd) en 'usb naar HDMI'. Ook voor deze aankoop geldt: doe hem bij voorkeur bij een goede webwinkel op interrnet, dan kunt u de koop binnen zeven werkdagen ongedaan maken als de oplossing niet werkt of niet aan uw wensen voldoet.

©PXimport

De Kensington K33928EU maakt het aansluiten van een tweede beeldscherm op laptops en computers zonder multimonitor-voorziening mogelijk.

iPad als tweede beeldscherm

De iPad leent zich goed voor gebruik als tweede monitor. Hiervoor zijn betaalde apps beschikbaar, maar het kan ook met behulp van het gratis DisplayLink. De iPad en Windows-computer moeten verbonden zijn met hetzelfde (draadloze) netwerk. Download de genoemde app via de App Store naar uw iPad. Download en installeer het programma DisplayLink iPad Software for Windows. Er wordt gevraagd om een wachtwoord dat u straks op uw iPad dient op te geven. Geef de iPad een plek naast uw monitor en open de beeldscherminstellingen om deze plek softwarematig in te stellen (meer daarover leest u in tip 11). Na het opstarten van de app kunt u verbinding maken met uw computer door deze te selecteren en het wachtwoord op te geven.

©PXimport

DisplayLink tovert uw iPad om in een tweede (of zelfs derde) monitor voor uw computer.

11. Beeldscherminstellingen

Zorg ervoor dat uw beeldscherm op de gewenste hoogte en plaats op uw bureaublad staat en is aangesloten. Het is geen probleem als het formaat van beide beeldschermen niet overeenkomt. Door de Windows-instellingen aan te passen kunt u uw bureaublad inregelen. Als u de muis van het ene naar het andere scherm verplaatst, voorkomt u door het aanpassen van een instelling dat de muisaanwijzer niet verspringt (en de vensters netjes virtueel doorlopen over beide schermen). Open in Windows 7 Start / Configuratiescherm / Vormgeving en persoonlijke instellingen / Beeldscherm / Beeldscherminstellingen wijzigen. Bij Meerdere schermen dient u aan te geven hoe u uw tweede beeldscherm wilt gebruiken. Met Deze beeldschermen dupliceren wordt het beeld van uw hoofdscherm ook weergegeven op het tweede scherm. Deze instelling wordt vaak gebruikt om een beamer aan te sluiten. Kies bij Meerdere schermen voor Deze beeldschermen uitbreiden. Met de toetscombinatie Windowstoets+P kunt u (tijdelijk) schakelen tussen Deze beeldschermen uitbreiden en Deze beeldschermen dupliceren. Windows toont een voorbeeldweergave van de beeldschermopstelling. Zorg dat deze overeenkomt met de fysieke beeldschermopstelling door de monitor te verplaatsen. Bevestig steeds met Toepassen en versleep een venster van beeldscherm 1 naar beeldscherm 2 om te kijken of de instelling correct werkt. Tevreden? Bevestig met Ok.

©PXimport

Pas de beeldscherminstellingen aan om uw fysieke beeldschermopstelling te bepalen.

Thuishaven voor de laptop

Een oud tft-beeldscherm kan een verademing zijn voor laptopgebruikers. U kunt het scherm instellen als tweede beeldscherm of als hoofdscherm gebruiken op een vaste werkplek in huis. In dit laatste geval is een draadloze toetsenbord/muis-combinatie geen overbodige luxe. Kies bij de beeldscherminstellingen voor Deze beeldschermen dupliceren (zie tip 11). Om uw notebook eenvoudig mee te nemen zonder eerst allerlei kabels los te trekken, kan een docking-station of port-replicator handig zijn. Hiermee verbindt u uw laptop met één of twee kabels, waarna alle aansluitingen een feit zijn. Ook printers, externe opslagmedia en andere randapparatuur kunt u aansluiten op het docking-station en vervolgens gebruiken zodra uw notebook is 'aangemeerd'.

©PXimport

Een port-replicator verbindt uw notebook via één kabel met uw beeldscherm en andere randapparatuur.

12. Word, Photoshop en mail

Het tweede beeldscherm is een verlengde van uw bureaublad. U kunt Windows-vensters eenvoudig over en weer verslepen. Ook kunt u er voor kiezen om bijvoorbeeld uw mail of Facebook altijd geopend te houden op uw tweede scherm. Zo hoeft u nooit meer tussen vensters te schakelen om te zien van wie u een nieuw bericht krijgt. Minder voor de hand liggend, maar zeer praktisch, is het gereedschap van Word, een videobewerkingsprogramma of Photoshop. Zo kunt u uw hoofdscherm gebruiken om in te werken en uw gereedschap stallen op het tweede beeldscherm. U houdt hierdoor beter overzicht en meer ruimte voor uw werk: de tekst of foto/video die u bewerkt.

©PXimport

Een tweede beeldscherm is ideaal voor het bekijken of behandelen van e-mail of om het gereedschap van Word of Photoshop te parkeren.

13. Handige sneltoetsen

Het verslepen van vensters tussen beide beeldschermen is eenvoudig, maar het kan nog sneller met sneltoetsen! Druk op de Windows-toets en houd deze ingedrukt. Vervolgens kunt u met de pijltjestoetsen het actieve Windows-venster verplaatsen. Hierbij verspringt het venster steeds in twee stappen naar links of naar rechts. Om bijvoorbeeld een Windows-venster van uw hoofdmonitor naar uw tweede beeldscherm te krijgen, drukt u op de Windows-toets en twee keer op de pijl naar links (als uw tweede scherm links staat van uw hoofdscherm). Gebruik de combinatie Windowstoets+'pijltje omhoog' om het Windows-venster vervolgens te maximaliseren.

14. Bureaubladachtergrond

Als u van mooie bureaubladfoto's houdt en twee schermen hebt, zijn de standaardmogelijkheden van Windows te beperkt. John's Background Switcher is een uitgebreid programma om foto's als bureaubladachtergrond te tonen en er tussen te wisselen. Het programma heeft goede ondersteuning voor meerdere beeldschermen. Leuk detail is dat John's Background Switcher niet alleen de bureaubladafbeeldingen kan gebruiken die op uw eigen computer staan, maar ook de foto's op sociale netwerken als Facebook en Flickr kan tonen.

©PXimport

John's Background Switcher is een fotowisselaar voor uw bureaublad. Hij biedt ondersteuning voor gebruik van meer dan één beeldscherm.

Aansluiten op iPad of iPhone

De opladeraansluiting van uw iPad of iPhone kan veel meer dan louter de accu van stroom voorzien. Met de juiste adapter - waar u ongeveer 30 euro voor betaalt - kunt u uw oude tft-beeldscherm aansluiten op uw mobiele apparaat. De iPhone/iPad-adapter is er in verschillende smaken, met aansluitingen voor VGA, DVI en HDMI. Onderweg kunt u er uiteraard helemaal niets mee, maar hij is erg handig voor in de slaapkamer of keuken. U kunt er uw monitor mee gebruiken om films te kijken of om via de Uitzendinggemist-app een programma terug te kijken. De standaard monitorvoet maakt uw beeldscherm (vooral in de keuken) een sta-in-de-weg. Deze voet is in veel gevallen echter eenvoudig te verwijderen, waarna u het scherm met een ophangsysteem (te koop voor een paar tientjes) een goede plek geeft aan de muur.

©PXimport

Met de juiste adapter sluit u uw iPhone of iPad aan op een monitor en tovert u uw beeldscherm om tot Uitzendinggemist-kijkdoos of kleine 'bioscoop'.

15. Tweedehands kopen

Als u enthousiast bent geworden door de mogelijkheden van een tweede scherm, maar geen plannen hebt om een nieuw scherm aan te schaffen, werp dan eens een balletje op bij vrienden en collega's. De kans is groot dat bij iemand thuis een exemplaar ligt te verstoffen. Als u overweegt om via Marktplaats een tweedehands scherm aan te schaffen, is het goed om de aansluitingen te controleren, zodat u het scherm ook daadwerkelijk kunt gebruiken. Als de verkoper dit niet vermeldt, moet u in Google de specificaties opzoeken. Het is handig als de monitorkabel wordt meegeleverd, anders moet u die apart aanschaffen en dat is relatief kostbaar voor een gebruikt apparaat. Als u er zeker van wilt zijn dat het scherm geen defecten heeft, zoals dode pixels, kies dan niet voor verzending via de post, maar haal het beeldscherm op. Gebruik een programma als Dead Pixel Tester, dat ook werkt vanaf een usb-stick, om het beeldscherm nog bij de verkoper te controleren op dode pixels. Een enkele dode pixel is niet voor iedereen een probleem, maar als u hem ontdekt maakt dat de vraagprijs onderhandelbaar. Meer informatie over wat 'dode' pixels zijn en hoe u ze herkent, vindt u onder andere op Wikipedia.

De Panasonic TV-55Z90BE6 is een premium OLED-tv, net onder het topmodel. Hij mikt op uitmuntende beeldkwaliteit en zal heel wat kijkers aantrekken, ongeacht wat hun favoriete kijkvoer is. Maar de concurrentie is zwaar en we vragen ons af of de tv iets extra te bieden heeft.

9

Fantastisch

Samenvatting

De Panasonic Z90B levert prachtige beelden dankzij het heldere Master OLED Pro-paneel en uitstekende kalibratie. De tv ondersteunt alle HDR-formaten en is met snelle HDMI 2.1-poorten ideaal voor gamers. Het geluid is prima en de draaivoet handig. Minpunten zijn het gebrek aan DTS en ontbrekende Belgische apps op Fire TV.

Plus- en minpunten

• Zeer goede piekhelderheid
• OLED-contrast en zeer goed schaduwdetail
• Goede kalibratie af fabrikant
• Goede bewegingsscherpte

• Gebrek aan lokale smart tv-apps voor België
• Geen ondersteuning voor DTS
• Hoge adviesprijs

Panasonic heeft nooit voor opvallende designs gekozen en dat is dit keer niet anders. Het zwarte toestel combineert een slank scherm met een relatief grote behuizing voor de elektronica en aansluitingen achteraan. De afwerking is piekfijn in orde. In tegenstelling tot veel concurrenten staat de Z90B op een draaivoet, een detail dat voor velen handig kan zijn. Opvallend is dat de Z90B voorwaarts gerichte luidsprekers heeft die in een balk onderaan het scherm zitten. Het toestel staat nauwelijks 2cm boven het meubel, maar wie een soundbar wil gebruiken kan die toch voor de tv zetten als de luidsprekerbalk in dat geval toch niet wordt gebruikt.

De aansluitingen staan allemaal zijwaarts of naar onder gericht zodat ze wandmontage niet bemoeilijken. De vier HDMI-poorten zijn onderverdeeld in twee HDMI 2.0-poorten en twee HDMI 2.1-poorten. Die laatste twee leveren 48Gbps bandbreedte en ondersteunen alle belangrijke gamerfuncties, ALLM, HDMI VRR, AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync en kunnen gebruikt worden voor gaming in 4K120 (consoles) of 4K144 (pc). Gamers genieten van een lage input-lag, 6,0ms in 2K120 en 10,5ms in 4K60. Verder vinden we drie usb-poorten, ethernet, WiFi 5, Bluetooth, een optische digitale audio-uitgang en hoofdtelefoonaansluiting. Die laatste is via het menu om te schakelen naar een subwoofer-uitgang. Voor live tv is er een dubbele tuner (DVB-T2/C/S2) met een CI+-slot. 

Referentie kalibratie en goede piekhelderheid

De Z90B is verder voorzien van een Master OLED Pro paneel, dat is hetzelfde of een gelijkwaardig paneel die we ook op de Philips OLED810 of LG C5 aantreft. Het paneel in ons testexemplaar toonde een bijzonder goede uniformiteit in heldere en donkere beelden, er is geen spoor van verticale strepen. De kijkhoek is zeer goed, zoals bij alle OLED-tv’s, en de anti-reflectielaag is degelijk, al blijft het van belang om sterke reflecties in het scherm te vermijden. Het toestel pakt uit met een bijzonder goede piekhelderheid. In HDR10 Filmmaker mode meten we 1316 nits op het 10%-venster, en 220 nits op het volledig wit scherm.

Lees ook: Zo testen we televisies voor ID.nl

Wat HDR-piekhelderheid betreft steekt de Z90B daarmee zelfs de LG C5 voorbij, al is het verschil klein. In SDR liggen de resultaten dichter bij elkaar, maar neem de LG C5 de leiding op het volledig wit veld waar hij 265 nits haalt, terwijl de Z90B op 202 nits zit. Voor SDR zal de C5 daardoor iets helderder lijken. Het kleurbereik van 98,3% P3 is wat we ondertussen al even gewend zijn van OLED-tv’s. Dat is zeer goed, en met die specificaties staat de Z90B uitstekend in de startblokken voor top HDR-beelden.

Veel hangt ook af van de kalibratie, en op dat vlak kunnen we de Z90B echt niets verwijten. We gebruiken graag Filmmaker Mode, in SDR is die erg donker ingesteld. Zet de Verlichtingssterkte op 70, en laat de lichtsensor aan en je bent klaar. De fouten die we meten zijn zo klein dat ze op een referentiemonitor niet zouden misstaan. Reken dan ook op mooie natuurlijke beelden, met veel kleurexpressie en goede schaduwdetails. Ook voor HDR10 is de Filmmaker Mode de beste keuze. De tv levert bijzonder goed schaduwdetail, zelfs in onze moeilijkste testscène, de strandscène uit House of Dragons.

Heb je iets meer detail nodig dan kan dat nog steeds door de ‘Dark Visibility’ instelling te gebruiken. Kleurweergave is erg goed, en heldere nuances blijven uitstekend bewaard. Enkel in de helderste tinten verliezen ze wat kleurintensiteit, dat is typisch voor W-OLED. De Z90B ondersteunt bovendien HDR10+ Adaptive en Dolby Vision IQ Precision Detail, voor de beste HDR-beeldkwaliteit. 

Beeldverwerking

De HCX Pro AI MkII processor die Panasonic ook in vorige modellen gebruikte levert bijzonder mooie prestaties. Deinterlacing van live tv (1080i) beeld en ruisonderdrukking scoren goed. Al dient gezegd dat Panasonic erg voorzichtig is met beeldverwerking. De ‘Min’ instelling is voor de meeste beeldverwerking een veilige keuze. Bevat de bron duidelijk ruis, dan zal dat vermoedelijk wat te voorzichtig zijn, de ‘Med’ instelling (voor ruisonderdrukking) levert dan betere resultaten. Upscaling zorgt voor mooie, scherpe beelden en met Resolutie Remasteren kan je zelfs wat extra accent leggen. Dat laat je echter best uitstaan bij erg oud (dvd-) beeldmateriaal, de processor accentueert immers ook ruis op dat soort bronnen.

In HDR was de processor erg goed in het vermijden van kleurstroken in zachte kleurovergangen. In SDR zien we nog wat ruimte voor verbetering op dat vlak. Zet ‘Vloeiende schakering’ op ‘Min’, eventueel kan je voor heel zware gevallen naar ‘Med’ schakelen. De processor vermijdt relatief goed dat er te veel detail verloren gaat. De bewegingsscherpte is uitstekend, en met Intelligent Frame Creation kan je de sportbeelden mooi vloeiend maken, of het schokken van het 24fps camerabewegingen in film wegwerken. 

Audiokwaliteit

De Z90B is uitgerust met een redelijk krachtige 2.1-audioconfiguratie van 60W. De stereoluidsprekers staan bovendien voorwaarts gericht, altijd een goed punt voor de audiokwaliteit. Hij ondersteunt Dolby Atmos, maar geen DTS. Voor wie de tv-luidsprekers gebruikt is dat geen belangrijk minpunt. Wie echter een soundbar of andere audio-oplossing gebruikt, moet weten dat de tv geen DTS-signalen doorgeeft via eARC/ARC. Sluit je bron in dat geval dan rechtstreeks aan op de soundbar. Onze filmfragmenten klonken vrij goed, met prima stereoscheiding en een vleugje surround. De woofermodule zorgt voor voldoende bas. De muziekpreset blies onze muziektesten wat extra leven in. De tv kan voldoende volume leveren, maar boven een bepaald niveau hoor je wel wat vervorming. 

Fire TV

Fire TV, het smart tv-systeem van Amazon, vervangt sinds vorig jaar het in huis ontwikkelde My Home Screen. De layout loopt gelijk met die andere smart tv-systemen. Op het Home-scherm neemt een content-caroussel de bovenste helft van het scherm in. Fire TV toont daar op dit moment enkel content-aanbevelingen, geen ongerelateerde reclame. We hopen dat dit zo blijft. Centraal in beeld vind je snelkoppelingen naar het ingelogde profiel, ingangen, bookmarks en de zoekfunctie. Daarnaast is er ruimte voor zes pictogrammen van favoriete apps. Heb je er meer, dan moet je even doorklikken. Verder naar onder zijn er talrijke rijen met aanbevelingen uit verschillende streamingdiensten al krijgt Prime Video duidelijk meer aandacht. De app-store bevat alle belangrijke internationale streamingdiensten, en ook Nederlandse lokale apps zijn vrij goed vertegenwoordigd. Belgische kijkers vinden helaas geen enkele lokale app, een onbegrijpelijk minpunt in 2025. Lees het artikel over Fire TV voor alle details.

De overstap naar Fire TV heeft Panasonic niet aangezet om voor een modernere afstandsbediening te kiezen. De grote afstandsbediening met afgeronde vorm ligt goed in de hand, en de aangename toetsen hebben een lichte aanslag met goede feedback. We zijn ook erg tevreden over de “My App”-toets die je zelf kunt toewijzen aan een app naar keuze, en de “Picture”-toets waarmee je snel van beeldmode verandert. Het ontwerp heeft echter ook nadelen. Door de afmetingen kan je niet alle toetsen bereiken zonder je hand te verplaatsen. En de veelheid aan toetsen is toch wat verouderd. Een compactere versie, met minder toetsen en een oplaadbare batterij zou beter scoren.

Conclusie

Dat de Panasonic TV-55Z90BE6 uitstekende beeldkwaliteit levert, daar mag je van op aan. Wat jammer dan dat de prijs zo hoog is, dat kost hem een half punt. Als we even vergelijken met concurrenten, dan is de Z90B zonder meer de duurste terwijl hij geen exclusieve features biedt. Minpunten zijn er vooral voor Belgische kijkers die geen enkele lokale app op Fire TV vinden. Het gebrek aan DTS-ondersteuning, daar tillen we minder zwaar aan. Deze tv levert prachtige beelden, zowel in SDR als HDR en hij ondersteunt dan ook nog eens alle belangrijke HDR-formaten. De audio-oplossing levert goede geluidskwaliteit en zorgt samen met de knappe beelden voor een hele mooie filmbeleving. Fire TV heeft alle internationale streaming-apps in huis. Gamers zullen deze televisie ook waarderen want ook voor hen heeft hij alle belangrijke features.

De Motorola Edge 70 volgt de recente trend van dunne, lichte smartphones, maar dan met een zachter prijskaartje van net geen 800 euro. Hoewel het geen directe concurrent is van vlaggenschepen als de S25 Edge, bewijst de Edge 70 dat een uniek premium ontwerp niet de hoofdprijs hoeft te kosten.

Met een dikte van nét iets minder dan 6 millimeter en een gewicht van slechts 159 gram is de Edge 70 een van de lichtste en slankste telefoons op de markt. Desondanks voelt het toestel niet goedkoop aan, en dat is te danken aan een stevig aluminium chassis en een op nylon geïnspireerde bekleding. De Edge 70 biedt bovendien uitstekende duurzaamheid: hij heeft een MIL-STD-810H-certificering (MIL staat voor military grade), IP68- en IP69-ratings én is voorzien van Gorilla Glass 7i.

Het 6,7-inch amoledscherm heeft een resolutie van 2712 bij 1220 pixels en een adaptieve verversingssnelheid van 1 tot 120 Hz. Het vlakke oledpaneel biedt daarnaast een hoog contrast. Vooral de levendige, licht verzadigde kleuren, mogelijk gemaakt door de Pantone-nabewerking, vallen positief op. Het enige nadeel aan het display is de laag geplaatste vingerafdrukscanner; om die te gebruiken moet je je duim in een oncomfortabele positie buigen.

©Wesley Akkerman

Uitstekende middenklasser

De Edge 70 wordt aangedreven door de middenklasse Qualcomm Snapdragon 7 Gen 4-processor, bijgestaan door 12 GB werkgeheugen en 256 GB aan opslagruimte. Vooral de cpu is op papier minder krachtig dan die van de duurdere vlaggenschepen, maar in de praktijk maakt dat weinig uit. Apps worden snel geopend en multitasking gaat het apparaat goed af. Een groot voordeel is dat de processor niet erg heet wordt onder hoge druk en zijn werk dus zonder morren doet.

Een ander voordeel is dat de 4800mAh-batterij het opvallend lang volhoudt; zelfs bij matig tot zwaar gebruik is dat al snel een volledige dag. Daarmee overtreft hij de duurdere concurrentie van Samsung en Apple. Opladen gaat eveneens vlot, met 68 W bedraad, waardoor je binnen 50 minuten weer een volledig opgeladen batterij hebt. Ook op dit punt scoort Motorola flink wat punten.

©Wesley Akkerman

©Wesley Akkerman

Typisch Motorola

Traditioneel doet Motorola het goed op het gebied van software dankzij de bijna stock Android 16-ervaring. Helaas treffen we deze keer behoorlijk wat bloatware aan en zijn er advertenties zichtbaar in de weerapp; dubieus voor een toestel van 800 euro. Tijdens de installatie word je bovendien meermaals gevraagd om voorgestelde apps te installeren. En als je daar nee op zegt, kom je alsnog applicaties tegen waar je niet om vroeg, zoals TikTok en Perplexity AI.

Wat betreft ondersteuning kan de Motorola Edge 70 rekenen op vier Android-upgrades (tot Android 20) en vijf jaar aan beveiligingspatches. Hoewel dat voldoende is voor een middenklasser, blijft het wel iets achter bij de langere support die Samsung en Google bieden. Daarnaast voelt Moto AI nog aan als een achtergesteld project. De functies werken niet allemaal in het Nederlands, waardoor de AI-knop op het toestel eigenlijk nog maar weinig waarde heeft.

Foto's maken gaat prima

Het camerasysteem bestaat uit een 50MP-hoofdcamera met optische beeldstabilisatie, een 50MP-ultragroothoeklens en een 50MP-selfiecamera. Bij voldoende licht leveren deze camera's prettig ogende foto's met een ruim dynamisch bereik. Vooral in het donker verrast het toestel: dankzij de grote sensoren blijven beelden helder en gedetailleerd. Jammer is wel dat de software kleuren soms te nadrukkelijk verzadigt, waardoor foto's iets minder natuurlijk overkomen. Voor gebruik op sociale media zijn ze echter meer dan prima.

Toch kent het camerasysteem duidelijke beperkingen. Video's kunnen slechts in 4K met 30 fps worden opgenomen, terwijl beeldstabilisatie alleen werkt bij 1080p en 30 fps. Daarnaast kan de handmatige scherpstelling onverwacht invloed hebben op de helderheid. En doordat er geen telelens aanwezig is, ben je volledig aangewezen op digitale zoom. Begrijpelijk gezien de slanke behuizing van de Edge 70, maar alsnog een teleurstellend compromis.

Motorola Edge 70 kopen?

De Motorola Edge 70 is een slimme aankoop als je een slank en licht toestel zoekt voor minder dan 1000 euro. De bouwkwaliteit, het scherm, de lange batterijduur en de robuustheid maken dit een fijne smartphone voor dagelijks gebruik. Ondanks de bloatware en de onvolwassen Moto AI bewijst dit toestel dat je geen duur vlaggenschip nodig hebt voor een vooruitstrevend ontwerp en vlotte prestaties.