De keuze voor een nieuwe computer gaat vaak samen met de aanschaf van een nieuw beeldscherm. De oude monitor komt in het gunstigste geval bij familie of vrienden terecht, maar hij eindigt ook vaak op zolder of in de milieustraat. In dit artikel laten we zien welke nuttige toepassingen er nog mogelijk zijn voor een oud scherm, zodat u het een tweede leven kunt geven.

1. Wegdoen of houden?

Als u uw monitor vervangt, leidt het tot de vraag wat u met het oude apparaat moet doen. Weggooien lijkt zonde, u hebt er immers veel plezier van gehad en het scherm is niet stuk. Wat u er nog mee kunt, hangt af van het type scherm en de aansluiting. Een beeldbuisscherm (crt) biedt weinig mogelijkheden. U kunt er een baksteen in gooien en er tuinaarde aan toevoegen om zo een opmerkelijke plantenbak te creëren, maar bij deze creatieve kwinkslag houdt het op. De kans om een crt-scherm te verkopen via Marktplaats is bijzonder klein en u maakt waarschijnlijk niemand blij met zo'n 'weggevertje'. De gemeentewerven staan vol met oude crt's, en dat is dan ook een goede plek om het afgedankte beeldscherm naartoe te brengen. Een plat tft-scherm biedt, hoe klein ook, wel veel mogelijkheden: van hobbyproject tot tv en van tweede monitor tot vaste werkplek voor uw notebook.

©PXimport

Een beeldbuismonitor (crt) is onverkoopbaar en u maakt er ook niemand blij mee door het cadeau te geven.

Aansluitingen

De aansluitingen van uw monitor en uw computer (of ander apparaat) zijn belangrijk. Er kunnen drie veelgebruikte connectors worden onderscheiden: standaard-VGA, DVI en HDMI. HDMI is de modernste variant, deze aansluiting lijkt wat op een usb-poort. HDMI wordt niet alleen gebruikt voor de verbinding tussen een computer en een beeldscherm, maar ook voor huiskamerapparatuur. Zo wordt hij vaak ingezet om een dvd-speler of digitale tv-ontvanger aan te sluiten op de televisie. VGA is de oudste monitorverbinding en u herkent hem aan zijn vijftien pinnetjes. De DVI-aansluiting is iets breder en meer vierkant. Als u een monitor wilt aansluiten op een ander apparaat, dan moet dat apparaat beschikken over dezelfde aansluiting. Als u dus een VGA-monitor hebt en deze wilt gebruiken op uw computer, dan moet de grafische kaart van uw computer over een VGA-aansluiting beschikken. Als dit niet het geval is, kunt u het signaal omzetten. Dit kan op twee manieren: met een verloopstekkertje of een adapter. Een verloopstekkertje is het goedkoopst. U kunt het gebruiken om VGA aan te sluiten op DVI en omgekeerd. Voor HDMI is een speciale adapter nodig, en daar hangt een behoorlijk prijskaartje aan. Verloopkabels en adapters zijn eenvoudig te vinden op internet. Gebruik Google om de juiste adapter of verloopstekker te vinden.

©PXimport

De VGA-aansluiting heeft 15 pinnetjes.

©PXimport

De DVI-poort is de opvolger van de VGA-aansluiting.

©PXimport

De HDMI-aansluiting lijkt op een usb-poort. Behalve door computers wordt hij ook gebruikt door moderne televisies.

Projecten

2. Digitale tv

Als uw oude monitor beschikt over een HDMI-aansluiting, is het scherm met behulp van een decoder eenvoudig om te toveren tot televisie voor in de keuken of slaapkamer. De digitale decoder moet daarbij ook beschikken over een HDMI-aansluiting. Mogelijk hebt u voor het geluid een aparte kabel of zelfs een los speakersetje nodig. Niet alle HDMI-beeldschermen beschikken over luidsprekertjes en soms lukt het niet om het geluid via een HDMI-verbinding op een ander apparaat af te spelen. Als de decoder alleen een klassieke SCART-aansluiting heeft of de monitor beschikt over een VGA- of DVI-aansluiting, kunt u beter niet aan dit project beginnen, want dan wordt het te prijzig. Het videosignaal is mogelijk om te vormen met een adapter, maar die apparaten zijn kostbaar.

©PXimport

Met een digitale ontvanger tovert u uw HDMI-beeldscherm om in een extra televisietoestel voor in de keuken of slaapkamer.

3. Doneren

Kent u nog iemand met een logge crt-monitor? Dan kan het doneren van uw platte tft het overwegen waard zijn. Het beeldscherm doneren aan een stichting die ervoor zorgt dat het scherm bij een goed doel terecht komt klinkt goed, maar een speurtocht op internet geeft weinig resultaat. Dit soort stichtingen is vaak alleen geïnteresseerd in grote aantallen apparaten die door bedrijven zijn afgedankt. Een berichtje op het prikbord van de supermarkt is een beter alternatief. Of loop een keer bij een buurthuis binnen. Via deze weg is de kans veel groter dat u iemand blij maakt met uw oude tft-beeldscherm.

4. Verkopen

Uw oude beeldscherm verkopen behoort uiteraard tot de opties om er vanaf te komen, maar het levert meestal weinig op. Mensen zijn over het algemeen niet zo happig op een tweedehands scherm, omdat ze er het risico op mogelijke defecten zoals 'dode pixels' mee lopen. Hier komt bij dat de markt overspoeld is met schermen en dat komt uw vraagprijs natuurlijk niet ten goede. Een lokale advertentie (wederom bij de supermarkt in de buurt) levert wellicht resultaat op. Uitzondering op deze regel zijn kleine tft-schermen. Voor industriële/bedrijfsmatige doeleinden is hier soms ineens vraag naar. De verkoopprijs bepaalt u het eenvoudigst door op Marktplaats te zoeken naar uw beeldscherm of een exemplaar met vergelijkbare eigenschappen. Vermeld in uw advertentie het merk en type, de resolutie, de schermverhouding en het type aansluiting(en). Het merk en type vindt u op de monitor zelf. De resolutie is onder Windows 7 op te vragen via Start / Configuratiescherm / Vormgeving en persoonlijke instellingen / Beeldscherm / Resolutie aanpassen. De schermverhouding staat voor de relatie tussen de breedte en hoogte van het beeld. Bekend zijn 4:3 (standaard, bijna vierkant) en 16:9 (lange rechthoek, ook wel 'breedbeeld' genoemd).

©PXimport

Verwacht niet te veel van de verkoop van uw oude monitor. Marktplaats staat vol met afgedankte exemplaren!

5. Aquarium

Voor de creatieve knutselaar is het leuk om een tft-scherm om te bouwen tot een digitaal aquarium. Laat uw fantasie de vrije loop en verwerk het scherm in een behuizing, glazen aquarium of strakke lijst. Twee dingen zijn belangrijk: maak de behuizing van de monitor nooit open en gebruik geen water. Voor het aansturen van het aquariumbeeld is een computer vereist, bijvoorbeeld een oude laptop of pc. Op Screensaver.com (of via Google) vindt u prachtige virtuele aquaria. Veel gratis aquarium-screensavers installeren ongevraagd extra programma's (nagware) of passen de webbrowser aan. Let dus goed op tijdens de installatie.

©PXimport

Met een realistische aquarium-screensaver en een oude laptop creëert u een virtueel aquarium.

6. Weerstation

Ook om van uw beeldscherm een weerstation te maken, bijvoorbeeld voor in de hal of woonkamer, hebt u een oude computer nodig voor de aansturing. Door uw webbrowser automatisch met Buienradar of een andere site te laten starten, blijft u altijd op de hoogte! Het digitale weerstation YoWindow levert een nog mooier resultaat. Hierbij wordt de weersverwachting getoond met prachtige animaties. Het huidige weer verschijnt in een landschapstafereel dat verandert naar de weersomstandigheden: als het buiten regent, regent het op uw scherm. Ook de zon, sneeuwbuien, de windsnelheid (wolken) en andere weersfacetten worden op die manier op uw scherm getoond.

©PXimport

YoWindow maakt van uw oude scherm (en computer) een prachtig weerstation: een lust voor het oog!

Tweede Scherm

7. Voordelen

Een van de beste manieren om een ouder beeldscherm een tweede leven te geven, is door het in te zetten als tweede beeldscherm voor uw computer. U vraagt zich nu wellicht af wat u met twee schermen moet, maar het antwoord daarop krijgt u pas als u er eenmaal mee aan de slag bent gegaan. Zelf hebben we inmiddels geen idee meer hoe we ooit met 'maar' één scherm hebben kunnen werken! Een tweede scherm geeft u een breder bureaublad. Dit is uiteraard niet alleen handig voor pictogrammen, maar vooral voor toepassingen. Het werken achter de computer gaat met een tweede scherm sneller, omdat u meerdere Windows-vensters kunt bekijken en minder tussen functies hoeft te schakelen. Met sneltoetsen (zie tip 13) wordt het eenvoudig om bijvoorbeeld Word vanaf uw linkerbeeldscherm naar het hoofdscherm te dirigeren. Hierbij komen we bij de opstelling: uw hoofdscherm is het scherm voor uw neus. De oude monitor staat daar links van als u rechtshandig bent, en rechts ervan als u linkshandig bent.

©PXimport

De meest waardevolle manier om een oude monitor een nieuw leven te bieden, is door hem in te zetten als tweede beeldscherm.

8. Aansluiten

Om een tweede beeldscherm aan te kunnen sluiten, is ondersteuning door uw grafische kaart vereist. Als uw computer een geïntegreerde grafische kaart op het moederbord heeft, is dit meestal niet het geval. De meeste losse videokaarten beschikken echter wel over een dubbele aansluiting, bijvoorbeeld VGA of DVI en HDMI. Sluit uw hoofdscherm aan via 'de beste' aansluiting (bij voorkeur dus HDMI). Kies voor het tweede scherm de DVI-aansluiting of anders VGA. Uiteraard is de combinatie DVI-VGA ook mogelijk. Indien de tweede monitor niet over de juiste aansluiting beschikt, kunt u dit met een verloopstekkertje oplossen. De kabel en eventuele verloopstekker koopt u het beste via internet. In webwinkels zijn kabels meestal veel goedkoper dan in de gewone winkel en bovendien kunt u de aankoop direct terugsturen als het niet blijkt te werken. Bij online aankoop hebt u immers zeven dagen bedenktijd en kunt u zonder opgaaf van reden spullen terugsturen, zo is geregeld in de wet over 'koop op afstand'.

©PXimport

Om een tweede monitor aan te sluiten op uw computer, moet uw grafische kaart deze mogelijkheid uiteraard wel ondersteunen.

9. Grafische kaart vervangen

Als uw computer geen ondersteuning biedt voor een tweede monitor, is het vervangen van de grafische kaart de beste oplossing. Deze 'insteekkaarten' zijn al verkrijgbaar vanaf 40 euro. Omdat de computer geopend moet worden, is het vervangen of plaatsen van een nieuwe grafische kaart alleen weggelegd voor gevorderde computergebruikers. Bij de keuze van een kaart is het belangrijk om te weten wat u er mee gaat doen. Een kaart die ook goede ondersteuning biedt voor spellen is duurder (u betaalt er minstens 100 euro voor), laat u dus goed voorlichten. Voordat u een grafische kaart selecteert, moet u weten welke aansluiting er voor deze kaart aanwezig is op uw moederbord. Een moderne computer beschikt over PCIe (PCI Express), oudere systemen hebben mogelijk nog een AGP-slot. Zorg er bij aanschaf voor dat de grafische kaart beschikt over een dualmonitor-optie en dus over minimaal twee fysieke aansluitingen om de schermen mee aan te sluiten. Het is vaak niet mogelijk om een extra grafische kaart te plaatsen en deze gelijktijdig te gebruiken met een eventueel op het moederbord geïntegreerde grafische kaart.

10. Beeld via usb

Voor wie niet wil sleutelen en toch een tweede beeldschermaansluiting nodig heeft, kan ook kiezen voor een speciale usb-adapter. Dit kastje sluit u aan op uw tweede monitor, waarna u het scherm via usb verbindt met uw computer. Deze oplossing is ook geschikt voor laptopgebruikers. Globaal kunnen twee typen adapters worden onderscheiden: 'usb naar VGA' (ook geschikt voor DVI, meestal meegeleverd) en 'usb naar HDMI'. Ook voor deze aankoop geldt: doe hem bij voorkeur bij een goede webwinkel op interrnet, dan kunt u de koop binnen zeven werkdagen ongedaan maken als de oplossing niet werkt of niet aan uw wensen voldoet.

©PXimport

De Kensington K33928EU maakt het aansluiten van een tweede beeldscherm op laptops en computers zonder multimonitor-voorziening mogelijk.

iPad als tweede beeldscherm

De iPad leent zich goed voor gebruik als tweede monitor. Hiervoor zijn betaalde apps beschikbaar, maar het kan ook met behulp van het gratis DisplayLink. De iPad en Windows-computer moeten verbonden zijn met hetzelfde (draadloze) netwerk. Download de genoemde app via de App Store naar uw iPad. Download en installeer het programma DisplayLink iPad Software for Windows. Er wordt gevraagd om een wachtwoord dat u straks op uw iPad dient op te geven. Geef de iPad een plek naast uw monitor en open de beeldscherminstellingen om deze plek softwarematig in te stellen (meer daarover leest u in tip 11). Na het opstarten van de app kunt u verbinding maken met uw computer door deze te selecteren en het wachtwoord op te geven.

©PXimport

DisplayLink tovert uw iPad om in een tweede (of zelfs derde) monitor voor uw computer.

11. Beeldscherminstellingen

Zorg ervoor dat uw beeldscherm op de gewenste hoogte en plaats op uw bureaublad staat en is aangesloten. Het is geen probleem als het formaat van beide beeldschermen niet overeenkomt. Door de Windows-instellingen aan te passen kunt u uw bureaublad inregelen. Als u de muis van het ene naar het andere scherm verplaatst, voorkomt u door het aanpassen van een instelling dat de muisaanwijzer niet verspringt (en de vensters netjes virtueel doorlopen over beide schermen). Open in Windows 7 Start / Configuratiescherm / Vormgeving en persoonlijke instellingen / Beeldscherm / Beeldscherminstellingen wijzigen. Bij Meerdere schermen dient u aan te geven hoe u uw tweede beeldscherm wilt gebruiken. Met Deze beeldschermen dupliceren wordt het beeld van uw hoofdscherm ook weergegeven op het tweede scherm. Deze instelling wordt vaak gebruikt om een beamer aan te sluiten. Kies bij Meerdere schermen voor Deze beeldschermen uitbreiden. Met de toetscombinatie Windowstoets+P kunt u (tijdelijk) schakelen tussen Deze beeldschermen uitbreiden en Deze beeldschermen dupliceren. Windows toont een voorbeeldweergave van de beeldschermopstelling. Zorg dat deze overeenkomt met de fysieke beeldschermopstelling door de monitor te verplaatsen. Bevestig steeds met Toepassen en versleep een venster van beeldscherm 1 naar beeldscherm 2 om te kijken of de instelling correct werkt. Tevreden? Bevestig met Ok.

©PXimport

Pas de beeldscherminstellingen aan om uw fysieke beeldschermopstelling te bepalen.

Thuishaven voor de laptop

Een oud tft-beeldscherm kan een verademing zijn voor laptopgebruikers. U kunt het scherm instellen als tweede beeldscherm of als hoofdscherm gebruiken op een vaste werkplek in huis. In dit laatste geval is een draadloze toetsenbord/muis-combinatie geen overbodige luxe. Kies bij de beeldscherminstellingen voor Deze beeldschermen dupliceren (zie tip 11). Om uw notebook eenvoudig mee te nemen zonder eerst allerlei kabels los te trekken, kan een docking-station of port-replicator handig zijn. Hiermee verbindt u uw laptop met één of twee kabels, waarna alle aansluitingen een feit zijn. Ook printers, externe opslagmedia en andere randapparatuur kunt u aansluiten op het docking-station en vervolgens gebruiken zodra uw notebook is 'aangemeerd'.

©PXimport

Een port-replicator verbindt uw notebook via één kabel met uw beeldscherm en andere randapparatuur.

12. Word, Photoshop en mail

Het tweede beeldscherm is een verlengde van uw bureaublad. U kunt Windows-vensters eenvoudig over en weer verslepen. Ook kunt u er voor kiezen om bijvoorbeeld uw mail of Facebook altijd geopend te houden op uw tweede scherm. Zo hoeft u nooit meer tussen vensters te schakelen om te zien van wie u een nieuw bericht krijgt. Minder voor de hand liggend, maar zeer praktisch, is het gereedschap van Word, een videobewerkingsprogramma of Photoshop. Zo kunt u uw hoofdscherm gebruiken om in te werken en uw gereedschap stallen op het tweede beeldscherm. U houdt hierdoor beter overzicht en meer ruimte voor uw werk: de tekst of foto/video die u bewerkt.

©PXimport

Een tweede beeldscherm is ideaal voor het bekijken of behandelen van e-mail of om het gereedschap van Word of Photoshop te parkeren.

13. Handige sneltoetsen

Het verslepen van vensters tussen beide beeldschermen is eenvoudig, maar het kan nog sneller met sneltoetsen! Druk op de Windows-toets en houd deze ingedrukt. Vervolgens kunt u met de pijltjestoetsen het actieve Windows-venster verplaatsen. Hierbij verspringt het venster steeds in twee stappen naar links of naar rechts. Om bijvoorbeeld een Windows-venster van uw hoofdmonitor naar uw tweede beeldscherm te krijgen, drukt u op de Windows-toets en twee keer op de pijl naar links (als uw tweede scherm links staat van uw hoofdscherm). Gebruik de combinatie Windowstoets+'pijltje omhoog' om het Windows-venster vervolgens te maximaliseren.

14. Bureaubladachtergrond

Als u van mooie bureaubladfoto's houdt en twee schermen hebt, zijn de standaardmogelijkheden van Windows te beperkt. John's Background Switcher is een uitgebreid programma om foto's als bureaubladachtergrond te tonen en er tussen te wisselen. Het programma heeft goede ondersteuning voor meerdere beeldschermen. Leuk detail is dat John's Background Switcher niet alleen de bureaubladafbeeldingen kan gebruiken die op uw eigen computer staan, maar ook de foto's op sociale netwerken als Facebook en Flickr kan tonen.

©PXimport

John's Background Switcher is een fotowisselaar voor uw bureaublad. Hij biedt ondersteuning voor gebruik van meer dan één beeldscherm.

Aansluiten op iPad of iPhone

De opladeraansluiting van uw iPad of iPhone kan veel meer dan louter de accu van stroom voorzien. Met de juiste adapter - waar u ongeveer 30 euro voor betaalt - kunt u uw oude tft-beeldscherm aansluiten op uw mobiele apparaat. De iPhone/iPad-adapter is er in verschillende smaken, met aansluitingen voor VGA, DVI en HDMI. Onderweg kunt u er uiteraard helemaal niets mee, maar hij is erg handig voor in de slaapkamer of keuken. U kunt er uw monitor mee gebruiken om films te kijken of om via de Uitzendinggemist-app een programma terug te kijken. De standaard monitorvoet maakt uw beeldscherm (vooral in de keuken) een sta-in-de-weg. Deze voet is in veel gevallen echter eenvoudig te verwijderen, waarna u het scherm met een ophangsysteem (te koop voor een paar tientjes) een goede plek geeft aan de muur.

©PXimport

Met de juiste adapter sluit u uw iPhone of iPad aan op een monitor en tovert u uw beeldscherm om tot Uitzendinggemist-kijkdoos of kleine 'bioscoop'.

15. Tweedehands kopen

Als u enthousiast bent geworden door de mogelijkheden van een tweede scherm, maar geen plannen hebt om een nieuw scherm aan te schaffen, werp dan eens een balletje op bij vrienden en collega's. De kans is groot dat bij iemand thuis een exemplaar ligt te verstoffen. Als u overweegt om via Marktplaats een tweedehands scherm aan te schaffen, is het goed om de aansluitingen te controleren, zodat u het scherm ook daadwerkelijk kunt gebruiken. Als de verkoper dit niet vermeldt, moet u in Google de specificaties opzoeken. Het is handig als de monitorkabel wordt meegeleverd, anders moet u die apart aanschaffen en dat is relatief kostbaar voor een gebruikt apparaat. Als u er zeker van wilt zijn dat het scherm geen defecten heeft, zoals dode pixels, kies dan niet voor verzending via de post, maar haal het beeldscherm op. Gebruik een programma als Dead Pixel Tester, dat ook werkt vanaf een usb-stick, om het beeldscherm nog bij de verkoper te controleren op dode pixels. Een enkele dode pixel is niet voor iedereen een probleem, maar als u hem ontdekt maakt dat de vraagprijs onderhandelbaar. Meer informatie over wat 'dode' pixels zijn en hoe u ze herkent, vindt u onder andere op Wikipedia.

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Gek op Italiaans eten? Kijk dan eens naar een pizzarette: een elektrische tafeloven waarbij iedereen aan tafel zijn eigen mini-pizza's kan beleggen en bakken. Wij vonden er vijf voor je.

Een pizzarette is een elektrische tafeloven met een terracotta koepel, vergelijkbaar met gourmetten. Iedereen aan tafel belegt zijn eigen mini-pizza en schuift deze via openingen in de oven. Binnen enkele minuten heb je een versgebakken, krokante pizza. Het is een gezellige, sociale manier om samen te eten. Wij vonden vijf mooie modellen voor een gezellige avond voor minder dan 100 euro.

Emerio PO‑115848 Pizzarette

Dit model van Emerio is geschikt voor zes personen maar heeft een iets ander ontwerp. De terracottadom is gecombineerd met een stevige kunststof basis met antislipvoetjes. Het apparaat gebruikt ongeveer 1200 watt, wat betekent dat de pizzarette snel op temperatuur komt. De bakplaat is voorzien van een antiaanbaklaag waardoor deeg niet blijft plakken en je weinig tot geen olie nodig hebt. Je kunt de pizzarette niet alleen voor pizza gebruiken; met de zes bijgeleverde spatels maak je ook minipannenkoekjes of wraps. Bovenop de dom bevinden zich kleine openingen zodat stoom kan ontsnappen, wat een knapperige korst bevordert. Een controlelampje laat zien wanneer de oven klaar is voor gebruik.

Review.nlis hét testpanel-platform van Kieskeurig.nl waar je als consument de unieke kans krijgt om de nieuwste producten, zoals elektronica en huishoudelijke apparaten, uitgebreid thuis te proberen. Het concept is eenvoudig: je meldt je aan voor specifieke testacties die jou aanspreken. Word je geselecteerd, dan ontvang je het product om het enkele weken in je eigen omgeving te gebruiken.

In ruil voor deze ervaring deel je jouw ongezouten, eerlijke mening in een review om andere kopers te helpen. Na de testperiode is het zelfs soms mogelijk om het product met een mooie korting over te nemen.

Ariete 919 pizzaoven

Wat deze pizzarette uniek maakt, is de speciale 'Pre-Bake' functie op de platte bovenkant van de handgemaakte terracotta koepel. Hiermee bak je het deeg kort voor voordat je het belegt, wat garandeert dat je pizza’s een perfecte, krokante bodem krijgen en niet zompig worden door de tomatensaus. De poreuze terracotta koepel absorbeert bovendien vocht tijdens het bakken, wat bijdraagt aan die authentieke steenoven-smaak. Dankzij het krachtige vermogen van 1500 Watt zijn de creaties in slechts enkele minuten gaar en knapperig. De set is compleet uitgevoerd met acht geïsoleerde bakspatels en een handige deeguitsteker, zodat je direct aan de slag kunt. Of het nu voor een kinderfeestje is of een uitgebreid diner, met deze Emerio Pizzarette wordt samen eten een culinair feestje zonder gedoe.

Emerio PO‑115985 Pizzarette

Voor kleinere gezelschappen is er de Emerio PO‑115985. Deze compacte pizzarette is ontworpen voor vier personen en heeft een vermogen van 900 watt. Net als bij de andere modellen zorgt een terracottadom voor een gelijkmatige warmteverdeling. De bakplaat is voorzien van een antiaanbaklaag waardoor je deeg of andere ingrediënten eenvoudig omdraait. Het apparaat wordt geleverd met vier hittebestendige spatels en heeft ventilatieopeningen om overtollige stoom af te voeren. Met dit toestel bak je niet alleen pizza’s; je kunt er ook kleine broodjes of taartjes mee maken. Doordat het model compacter is, neemt het minder ruimte in op tafel.

Tristar PZ‑9160 Pizza Festa Gourmet

De Tristar PZ‑9160 onderscheidt zich doordat hij drie functies combineert: pizza’s bakken, raclette en gourmetten. Dit tafeltoestel van 1800 watt heeft een grote ronde bakplaat waarboven je een terracottadom plaatst voor pizza’s. Onder dezelfde kap kun je ook kleine pannetjes gebruiken voor kaas of vlees; ze zijn voorzien van een antiaanbaklaag en worden verlicht door een indicatielampje. De temperatuur stel je handmatig in via een draaiknop en een controlelampje geeft aan wanneer het toestel warm is. De set wordt geleverd met zes spatels, zodat je met zes personen kunt koken. Dankzij de antislipvoetjes blijft de unit stabiel op tafel. De PZ‑9160 is sinds 2021 verkrijgbaar.

Emerio Pizzarette PO‑1158471

De Emerio PO‑1158471 is de vierpersoonsversie van de bekende pizzarette. Dit apparaat verbruikt ongeveer 1100 watt en heeft een keramische bakplaat met een antiaanbaklaag, zodat pizza’s niet vastplakken. De terracottadom zorgt voor een gelijkmatige warmte en een knapperige korst. Openingen aan de bovenkant laten stoom ontsnappen en voorkomen dat de pizza te vochtig wordt. Bij de set krijg je vier spatels met geïsoleerde handvatten. Omdat dit model kleiner is, neemt het niet veel plaats in op tafel en is het ook geschikt voor kleinere huishoudens. De pizzarette is geschikt voor gebruik met kant‑en‑klare pizzabodems of zelfgemaakt deeg.

Hoewel wachtwoordloze technieken als toegangssleutels snel terrein winnen, doe je er voorlopig goed aan slim om te gaan met je huidige wachtwoorden. De tips en (gratis) tools in dit artikel helpen je bij het opzetten van degelijk wachtwoordbeheer.

Cloudbeheer

Telkens hetzelfde wachtwoord gebruiken voor meerdere apps en diensten is sterk af te raden, maar verschillende complexe wachtwoorden onthouden lukt haast niet zonder een wachtwoordbeheerder. Een degelijke, gratis optie is het opensource Bitwarden. Kies eerst een hoofdwachtwoord en installeer daarna de desktop-app, browserextensies (voor automatisch invullen) en/of de mobiele app. Je wachtwoordkluis wordt end-to-end versleuteld in de cloud bewaard en wordt via je account gesynchroniseerd. Kies bij voorkeur bitwarden.eu als serverlocatie. Je kunt ook creditcards en andere gevoelige gegevens in je kluis bewaren.

Lokaal beheer

Bitwarden is een uitstekende wachtwoordmanager, maar functies als TOTP-authenticatie (Time-based One-Time Password) zijn alleen beschikbaar in de betaalde versie. Misschien stoort het je ook dat je wachtwoordkluis in de cloud wordt opgeslagen. Een gratis, opensource-alternatief is KeePassXC. Deze bewaart alles lokaal in een versleuteld bestand, van wachtwoorden en creditcards tot notities. De app werkt volledig offline, ondersteunt ook TOTP-authenticatie en vult inloggegevens automatisch in via een browserextensie. Wil je toch synchronisatie, dan kun je de database delen via een cloudopslagdienst als Google Drive of Dropbox, of met Syncthing.

Algoritme

Bij wachtwoordbeheerders als Bitwarden en KeePassXC worden je wachtwoorden opgeslagen. LessPass pakt het anders aan. Deze bewaart niets, maar genereert je wachtwoorden telkens opnieuw via een algoritme op basis van je hoofdwachtwoord, gebruikersnaam en sitenaam. Uit veiligheidsoverwegingen gebruik je hiervoor liefst de browserextensie of mobiele app, zodat alles lokaal gebeurt. Omdat nergens iets wordt opgeslagen, is dit systeem veilig, maar je moet bij elke herberekening wel exact dezelfde gegevens ingeven. Automatisch invullen of ondersteuning voor notities ontbreekt helaas.

Browsers

Gebruik je bijna uitsluitend je browser voor allerlei aanmeldingen, dan kun je ook de ingebouwde wachtwoordbeheerfunctie gebruiken. Deze zit in de meeste Chromium-browsers en in Firefox. In Chrome ga je naar Instellingen / Jij en Google / Synchronisatie en Google-services. Schakel de functie in en zorg dat bij Beheren wat je synchroniseert ook Wachtwoorden en toegangssleutels is aangevinkt. Wil je liever niet synchroniseren, dan kun je wachtwoorden ook handmatig exporteren en importeren via Instellingen / Automatisch invullen en wachtwoorden / Google Wachtwoordmanager. Kies daar Instellingen en Wachtwoorden exporteren. Je kunt het opnieuw inladen via Wachtwoorden importeren. Verwijder eventueel het csv-bestand na gebruik. Firefox biedt vergelijkbare opties.

2FA

Zelfs met een degelijke wachtwoordbeheerder blijven wachtwoorden een zwakke schakel: ze zijn te eenvoudig, je vergeet of verliest ze, je geeft ze in op phishing-sites of malware onderschept ze. Daarom is het aangeraden om 2FA, oftewel tweestapsverificatie, te activeren. Daarbij is naast je wachtwoord een extra factor nodig, zoals een pincode, TOTP, sms, pushmelding, biometrie of een beveiligingssleutel. Een handig overzicht van sites en diensten die 2FA ondersteunen, met info over de gebruikte methoden en links naar de instelinstructies, vind je op https://2fawebsites.github.io en op de thematische https://2fa.directory.

Authenticator

Er bestaan meerdere verificatiemethoden voor 2FA, maar vrijwel alle diensten ondersteunen verificatie zowel via sms als via TOTP. Bij TOTP is geen internet of gsm-netwerk nodig, wat het minder kwetsbaar maakt voor onderschepping of sim-swapping. Om zulke codes te genereren heb je een TOTP-authenticator-app nodig. Goede gratis opties zijn Google Authenticator, Microsoft Authenticator (ondersteunt geen wachtwoordbeheer en autofill meer), Aegis Authenticator en Authy. Alle vier ondersteunen TOTP en bieden een back-upfunctie. Wil je je codes exporteren, dan lukt dit het best met Google of Aegis. Deze laatste is ook opensource, maar is enkel beschikbaar voor Android. Authy is veelzijdigst, want bruikbaar op Android, iOS, macOS en Windows.

Herstelcodes

De meeste diensten met 2FA laten je ook herstelcodes gebruiken. Deze bieden een uitweg als je tijdelijk geen toegang hebt tot andere aanmeldopties, bijvoorbeeld bij verlies van je smartphone. Bewaar deze herstelcodes tevens digitaal, zoals in het notitiegedeelte van je favoriete wachtwoordmanager, in een versleutelde VeraCrypt-container of in een versleuteld cloudbestand. Bij Google vind je tot 10 herstelcodes via https://myaccount.google.com/security, bij Back-upcodes. Bij Microsoft is dit beperkt tot één code: ga naar https://account.microsoft.com/security, klik op Beheren hoe ik me aanmeld en kies Een nieuwe code genereren.

Gehackt?

Het is verstandig om regelmatig te controleren of een van je login-id's al in een online datalek voorkomt. Dit kan via Have I Been Pwned. Hier vul je e-mailadres in en je ziet meteen hoeveel en welke datalekken er zijn. Klik bovenaan op Notify Me voor een gratis melding zodra je adres in een nieuw lek opduikt. Klik op Passwords om te controleren of een wachtwoord reeds voorkomt in een datalek.

In Chrome kun je via chrome://password-manager/checkup?start=true eveneens een wachtwoordcheck uitvoeren. Je ziet ook hoeveel wachtwoorden zwak zijn of worden hergebruikt.

Anti-phishing

Wachtwoorden bieden weinig bescherming tegen phishing-sites, dus zorg ervoor dat je hiertegen zo goed mogelijk beveiligd bent. In je browser, zoals Chrome, ga je naar Instellingen, kies Privacy en beveiliging / Beveiliging en activeer bij voorkeur Geoptimaliseerde beveiliging bij Safe Browsing, of anders Standaardbeveiliging. Daarnaast kun je via DNS phishing-sites al blokkeren voor ze laden. Een optie is het gebruik van de nieuwe Europese publieke DNS4EU-resolvers. Kies hier voor Protective resolution (86.54.11.1 en 86.54.11.201), eventueel aangevuld met kinderbescherming en/of advertentieblokkering. Op de site vind je stap-voor-stap-instructies.

E-mailadres

Veel diensten laten je een e-mailadres opgeven ingeval je je wachtwoord vergeet of je account wordt geblokkeerd. Je ontvangt dan een mail om je identiteit te bevestigen en een herstellink te krijgen. Gebruik hiervoor liefst niet je hoofdadres, want als iemand dat via een datalek bemachtigt, kan die herstelmails onderscheppen en je accounts via wachtwoordherstel overnemen. Je kiest dus beter een apart e-mailadres dat je nergens anders voor gebruikt. Bij Google kun je dit instellen op https://myaccount.google.com/security, bij Herstelmailadres.

Lees ook: Zo meld je phishing in Outlook en Gmail

Browserprofiel

Voor gevoelige accounts zoals online bankieren of je wachtwoordkluis kun je overwegen een apart browserprofiel te gebruiken. Malafide scripts of extensies uit je standaardprofiel worden zo niet geactiveerd. Zo beperk je ook tracering en fingerprinting, en voorkom je dat je per ongeluk ingelogd blijft, aangezien je in dat profiel geen andere sites bezoekt.

In Chrome maak je een nieuw profiel aan via het profielicoon rechtsboven. Kies Chrome-profiel toevoegen. Je kunt inloggen met een Google-account of klikken op Doorgaan zonder account. Kies een zoekmachine, vul een profielnaam in, selecteer een opvallend thema en klik op Klaar.

Aanmeldpogingen

Bij sommige diensten, zoals Google en Microsoft, ontvang je automatisch een e-mail of pushmelding zodra een nieuw apparaat of een nieuwe browser inlogt. Zo kun je snel ingrijpen, bijvoorbeeld door je wachtwoord aan te passen of verdachte sessies uit te loggen. Bij Google ga je naar https://myaccount.google.com/security. Scrol naar Je apparaten en klik op Apparaten beheren. Selecteer een sessie en kies Uitloggen. Bij Microsoft ga je naar https://account.microsoft.com/security en klik je op Mijn aanmeldactiviteiten weergeven.

Beveiligingssleutel

Je kunt een fysieke beveiligingssleutel (zoals de meeste YubiKeys) ook gebruiken om je wachtwoordkluis te openen in combinatie met je hoofdwachtwoord.

Installeer eerst Yubikey Manager en start dit programma. Ga naar Applications/OTP en klik op Configure bij een vrij slot. Kies Challenge-response en klik op Generate voor een geheime sleutel. Vink Require touch aan voor extra veiligheid. Bevestig met Finish.

Open vervolgens je database in KeePassXC en ga naar Database / Databasebeveiliging. Kies Aanvullende bescherming toevoegen / Challenge-Response toevoegen. Selecteer het juiste slot van je ingeplugde beveiligingssleutel en bevestig met OK.

Browserwachtwoorden

Gebruik je meerdere browsers en zoek je het wachtwoord van een specifieke site, wil je alle wachtwoorden exporteren voor import in een andere browser, of is je systeem gecrasht en wil je de wachtwoorden uit je browserprofielen halen? Dan kan het gratis WebBrowserPassView handig van pas komen (let op: je virusscanner kan een foutpositief geven). Pak het zip-bestand uit met het wachtwoord wbpv28821@ en start de portable app. Je krijgt een overzicht van alle gevonden sites en log-ins. Via Bestand / Geselecteerde items opslaan kun je exporteren naar diverse csv-formaten, zoals voor Chrome, KeePass en Firefox.

Toegangssleutels

Een mooie afsluiter lijkt ons een tip rond passkeys, oftewel toegangssleutels. Immers, steeds meer diensten (en wachtwoordmanagers) ondersteunen deze aanmeldmethode waarbij je geen wachtwoord meer hoeft in te voeren. Een passkey is een cryptografisch sleutelpaar: de publieke sleutel wordt bewaard bij de onlinedienst, terwijl de (afgeleide) private sleutel veilig op je toestel blijft, zoals je pc, smartphone of een fysieke beveiligingssleutel zoals een Yubikey.

Zo maak je een toegangssleutel aan bij Google. Ga naar https://g.co/passkeys en meld je aan. Klik twee keer op Toegangssleutel maken. Je toestel stelt nu een methode voor, zoals gezichtsherkenning, vingerafdruk of pincode. Bevestig de koppeling. Vanaf nu kun je je bij Google aanmelden vanaf dit toestel, zonder wachtwoord.