De keuze voor een nieuwe computer gaat vaak samen met de aanschaf van een nieuw beeldscherm. De oude monitor komt in het gunstigste geval bij familie of vrienden terecht, maar hij eindigt ook vaak op zolder of in de milieustraat. In dit artikel laten we zien welke nuttige toepassingen er nog mogelijk zijn voor een oud scherm, zodat u het een tweede leven kunt geven.

1. Wegdoen of houden?

Als u uw monitor vervangt, leidt het tot de vraag wat u met het oude apparaat moet doen. Weggooien lijkt zonde, u hebt er immers veel plezier van gehad en het scherm is niet stuk. Wat u er nog mee kunt, hangt af van het type scherm en de aansluiting. Een beeldbuisscherm (crt) biedt weinig mogelijkheden. U kunt er een baksteen in gooien en er tuinaarde aan toevoegen om zo een opmerkelijke plantenbak te creëren, maar bij deze creatieve kwinkslag houdt het op. De kans om een crt-scherm te verkopen via Marktplaats is bijzonder klein en u maakt waarschijnlijk niemand blij met zo'n 'weggevertje'. De gemeentewerven staan vol met oude crt's, en dat is dan ook een goede plek om het afgedankte beeldscherm naartoe te brengen. Een plat tft-scherm biedt, hoe klein ook, wel veel mogelijkheden: van hobbyproject tot tv en van tweede monitor tot vaste werkplek voor uw notebook.

©PXimport

Een beeldbuismonitor (crt) is onverkoopbaar en u maakt er ook niemand blij mee door het cadeau te geven.

Aansluitingen

De aansluitingen van uw monitor en uw computer (of ander apparaat) zijn belangrijk. Er kunnen drie veelgebruikte connectors worden onderscheiden: standaard-VGA, DVI en HDMI. HDMI is de modernste variant, deze aansluiting lijkt wat op een usb-poort. HDMI wordt niet alleen gebruikt voor de verbinding tussen een computer en een beeldscherm, maar ook voor huiskamerapparatuur. Zo wordt hij vaak ingezet om een dvd-speler of digitale tv-ontvanger aan te sluiten op de televisie. VGA is de oudste monitorverbinding en u herkent hem aan zijn vijftien pinnetjes. De DVI-aansluiting is iets breder en meer vierkant. Als u een monitor wilt aansluiten op een ander apparaat, dan moet dat apparaat beschikken over dezelfde aansluiting. Als u dus een VGA-monitor hebt en deze wilt gebruiken op uw computer, dan moet de grafische kaart van uw computer over een VGA-aansluiting beschikken. Als dit niet het geval is, kunt u het signaal omzetten. Dit kan op twee manieren: met een verloopstekkertje of een adapter. Een verloopstekkertje is het goedkoopst. U kunt het gebruiken om VGA aan te sluiten op DVI en omgekeerd. Voor HDMI is een speciale adapter nodig, en daar hangt een behoorlijk prijskaartje aan. Verloopkabels en adapters zijn eenvoudig te vinden op internet. Gebruik Google om de juiste adapter of verloopstekker te vinden.

©PXimport

De VGA-aansluiting heeft 15 pinnetjes.

©PXimport

De DVI-poort is de opvolger van de VGA-aansluiting.

©PXimport

De HDMI-aansluiting lijkt op een usb-poort. Behalve door computers wordt hij ook gebruikt door moderne televisies.

Projecten

2. Digitale tv

Als uw oude monitor beschikt over een HDMI-aansluiting, is het scherm met behulp van een decoder eenvoudig om te toveren tot televisie voor in de keuken of slaapkamer. De digitale decoder moet daarbij ook beschikken over een HDMI-aansluiting. Mogelijk hebt u voor het geluid een aparte kabel of zelfs een los speakersetje nodig. Niet alle HDMI-beeldschermen beschikken over luidsprekertjes en soms lukt het niet om het geluid via een HDMI-verbinding op een ander apparaat af te spelen. Als de decoder alleen een klassieke SCART-aansluiting heeft of de monitor beschikt over een VGA- of DVI-aansluiting, kunt u beter niet aan dit project beginnen, want dan wordt het te prijzig. Het videosignaal is mogelijk om te vormen met een adapter, maar die apparaten zijn kostbaar.

©PXimport

Met een digitale ontvanger tovert u uw HDMI-beeldscherm om in een extra televisietoestel voor in de keuken of slaapkamer.

3. Doneren

Kent u nog iemand met een logge crt-monitor? Dan kan het doneren van uw platte tft het overwegen waard zijn. Het beeldscherm doneren aan een stichting die ervoor zorgt dat het scherm bij een goed doel terecht komt klinkt goed, maar een speurtocht op internet geeft weinig resultaat. Dit soort stichtingen is vaak alleen geïnteresseerd in grote aantallen apparaten die door bedrijven zijn afgedankt. Een berichtje op het prikbord van de supermarkt is een beter alternatief. Of loop een keer bij een buurthuis binnen. Via deze weg is de kans veel groter dat u iemand blij maakt met uw oude tft-beeldscherm.

4. Verkopen

Uw oude beeldscherm verkopen behoort uiteraard tot de opties om er vanaf te komen, maar het levert meestal weinig op. Mensen zijn over het algemeen niet zo happig op een tweedehands scherm, omdat ze er het risico op mogelijke defecten zoals 'dode pixels' mee lopen. Hier komt bij dat de markt overspoeld is met schermen en dat komt uw vraagprijs natuurlijk niet ten goede. Een lokale advertentie (wederom bij de supermarkt in de buurt) levert wellicht resultaat op. Uitzondering op deze regel zijn kleine tft-schermen. Voor industriële/bedrijfsmatige doeleinden is hier soms ineens vraag naar. De verkoopprijs bepaalt u het eenvoudigst door op Marktplaats te zoeken naar uw beeldscherm of een exemplaar met vergelijkbare eigenschappen. Vermeld in uw advertentie het merk en type, de resolutie, de schermverhouding en het type aansluiting(en). Het merk en type vindt u op de monitor zelf. De resolutie is onder Windows 7 op te vragen via Start / Configuratiescherm / Vormgeving en persoonlijke instellingen / Beeldscherm / Resolutie aanpassen. De schermverhouding staat voor de relatie tussen de breedte en hoogte van het beeld. Bekend zijn 4:3 (standaard, bijna vierkant) en 16:9 (lange rechthoek, ook wel 'breedbeeld' genoemd).

©PXimport

Verwacht niet te veel van de verkoop van uw oude monitor. Marktplaats staat vol met afgedankte exemplaren!

5. Aquarium

Voor de creatieve knutselaar is het leuk om een tft-scherm om te bouwen tot een digitaal aquarium. Laat uw fantasie de vrije loop en verwerk het scherm in een behuizing, glazen aquarium of strakke lijst. Twee dingen zijn belangrijk: maak de behuizing van de monitor nooit open en gebruik geen water. Voor het aansturen van het aquariumbeeld is een computer vereist, bijvoorbeeld een oude laptop of pc. Op Screensaver.com (of via Google) vindt u prachtige virtuele aquaria. Veel gratis aquarium-screensavers installeren ongevraagd extra programma's (nagware) of passen de webbrowser aan. Let dus goed op tijdens de installatie.

©PXimport

Met een realistische aquarium-screensaver en een oude laptop creëert u een virtueel aquarium.

6. Weerstation

Ook om van uw beeldscherm een weerstation te maken, bijvoorbeeld voor in de hal of woonkamer, hebt u een oude computer nodig voor de aansturing. Door uw webbrowser automatisch met Buienradar of een andere site te laten starten, blijft u altijd op de hoogte! Het digitale weerstation YoWindow levert een nog mooier resultaat. Hierbij wordt de weersverwachting getoond met prachtige animaties. Het huidige weer verschijnt in een landschapstafereel dat verandert naar de weersomstandigheden: als het buiten regent, regent het op uw scherm. Ook de zon, sneeuwbuien, de windsnelheid (wolken) en andere weersfacetten worden op die manier op uw scherm getoond.

©PXimport

YoWindow maakt van uw oude scherm (en computer) een prachtig weerstation: een lust voor het oog!

Tweede Scherm

7. Voordelen

Een van de beste manieren om een ouder beeldscherm een tweede leven te geven, is door het in te zetten als tweede beeldscherm voor uw computer. U vraagt zich nu wellicht af wat u met twee schermen moet, maar het antwoord daarop krijgt u pas als u er eenmaal mee aan de slag bent gegaan. Zelf hebben we inmiddels geen idee meer hoe we ooit met 'maar' één scherm hebben kunnen werken! Een tweede scherm geeft u een breder bureaublad. Dit is uiteraard niet alleen handig voor pictogrammen, maar vooral voor toepassingen. Het werken achter de computer gaat met een tweede scherm sneller, omdat u meerdere Windows-vensters kunt bekijken en minder tussen functies hoeft te schakelen. Met sneltoetsen (zie tip 13) wordt het eenvoudig om bijvoorbeeld Word vanaf uw linkerbeeldscherm naar het hoofdscherm te dirigeren. Hierbij komen we bij de opstelling: uw hoofdscherm is het scherm voor uw neus. De oude monitor staat daar links van als u rechtshandig bent, en rechts ervan als u linkshandig bent.

©PXimport

De meest waardevolle manier om een oude monitor een nieuw leven te bieden, is door hem in te zetten als tweede beeldscherm.

8. Aansluiten

Om een tweede beeldscherm aan te kunnen sluiten, is ondersteuning door uw grafische kaart vereist. Als uw computer een geïntegreerde grafische kaart op het moederbord heeft, is dit meestal niet het geval. De meeste losse videokaarten beschikken echter wel over een dubbele aansluiting, bijvoorbeeld VGA of DVI en HDMI. Sluit uw hoofdscherm aan via 'de beste' aansluiting (bij voorkeur dus HDMI). Kies voor het tweede scherm de DVI-aansluiting of anders VGA. Uiteraard is de combinatie DVI-VGA ook mogelijk. Indien de tweede monitor niet over de juiste aansluiting beschikt, kunt u dit met een verloopstekkertje oplossen. De kabel en eventuele verloopstekker koopt u het beste via internet. In webwinkels zijn kabels meestal veel goedkoper dan in de gewone winkel en bovendien kunt u de aankoop direct terugsturen als het niet blijkt te werken. Bij online aankoop hebt u immers zeven dagen bedenktijd en kunt u zonder opgaaf van reden spullen terugsturen, zo is geregeld in de wet over 'koop op afstand'.

©PXimport

Om een tweede monitor aan te sluiten op uw computer, moet uw grafische kaart deze mogelijkheid uiteraard wel ondersteunen.

9. Grafische kaart vervangen

Als uw computer geen ondersteuning biedt voor een tweede monitor, is het vervangen van de grafische kaart de beste oplossing. Deze 'insteekkaarten' zijn al verkrijgbaar vanaf 40 euro. Omdat de computer geopend moet worden, is het vervangen of plaatsen van een nieuwe grafische kaart alleen weggelegd voor gevorderde computergebruikers. Bij de keuze van een kaart is het belangrijk om te weten wat u er mee gaat doen. Een kaart die ook goede ondersteuning biedt voor spellen is duurder (u betaalt er minstens 100 euro voor), laat u dus goed voorlichten. Voordat u een grafische kaart selecteert, moet u weten welke aansluiting er voor deze kaart aanwezig is op uw moederbord. Een moderne computer beschikt over PCIe (PCI Express), oudere systemen hebben mogelijk nog een AGP-slot. Zorg er bij aanschaf voor dat de grafische kaart beschikt over een dualmonitor-optie en dus over minimaal twee fysieke aansluitingen om de schermen mee aan te sluiten. Het is vaak niet mogelijk om een extra grafische kaart te plaatsen en deze gelijktijdig te gebruiken met een eventueel op het moederbord geïntegreerde grafische kaart.

10. Beeld via usb

Voor wie niet wil sleutelen en toch een tweede beeldschermaansluiting nodig heeft, kan ook kiezen voor een speciale usb-adapter. Dit kastje sluit u aan op uw tweede monitor, waarna u het scherm via usb verbindt met uw computer. Deze oplossing is ook geschikt voor laptopgebruikers. Globaal kunnen twee typen adapters worden onderscheiden: 'usb naar VGA' (ook geschikt voor DVI, meestal meegeleverd) en 'usb naar HDMI'. Ook voor deze aankoop geldt: doe hem bij voorkeur bij een goede webwinkel op interrnet, dan kunt u de koop binnen zeven werkdagen ongedaan maken als de oplossing niet werkt of niet aan uw wensen voldoet.

©PXimport

De Kensington K33928EU maakt het aansluiten van een tweede beeldscherm op laptops en computers zonder multimonitor-voorziening mogelijk.

iPad als tweede beeldscherm

De iPad leent zich goed voor gebruik als tweede monitor. Hiervoor zijn betaalde apps beschikbaar, maar het kan ook met behulp van het gratis DisplayLink. De iPad en Windows-computer moeten verbonden zijn met hetzelfde (draadloze) netwerk. Download de genoemde app via de App Store naar uw iPad. Download en installeer het programma DisplayLink iPad Software for Windows. Er wordt gevraagd om een wachtwoord dat u straks op uw iPad dient op te geven. Geef de iPad een plek naast uw monitor en open de beeldscherminstellingen om deze plek softwarematig in te stellen (meer daarover leest u in tip 11). Na het opstarten van de app kunt u verbinding maken met uw computer door deze te selecteren en het wachtwoord op te geven.

©PXimport

DisplayLink tovert uw iPad om in een tweede (of zelfs derde) monitor voor uw computer.

11. Beeldscherminstellingen

Zorg ervoor dat uw beeldscherm op de gewenste hoogte en plaats op uw bureaublad staat en is aangesloten. Het is geen probleem als het formaat van beide beeldschermen niet overeenkomt. Door de Windows-instellingen aan te passen kunt u uw bureaublad inregelen. Als u de muis van het ene naar het andere scherm verplaatst, voorkomt u door het aanpassen van een instelling dat de muisaanwijzer niet verspringt (en de vensters netjes virtueel doorlopen over beide schermen). Open in Windows 7 Start / Configuratiescherm / Vormgeving en persoonlijke instellingen / Beeldscherm / Beeldscherminstellingen wijzigen. Bij Meerdere schermen dient u aan te geven hoe u uw tweede beeldscherm wilt gebruiken. Met Deze beeldschermen dupliceren wordt het beeld van uw hoofdscherm ook weergegeven op het tweede scherm. Deze instelling wordt vaak gebruikt om een beamer aan te sluiten. Kies bij Meerdere schermen voor Deze beeldschermen uitbreiden. Met de toetscombinatie Windowstoets+P kunt u (tijdelijk) schakelen tussen Deze beeldschermen uitbreiden en Deze beeldschermen dupliceren. Windows toont een voorbeeldweergave van de beeldschermopstelling. Zorg dat deze overeenkomt met de fysieke beeldschermopstelling door de monitor te verplaatsen. Bevestig steeds met Toepassen en versleep een venster van beeldscherm 1 naar beeldscherm 2 om te kijken of de instelling correct werkt. Tevreden? Bevestig met Ok.

©PXimport

Pas de beeldscherminstellingen aan om uw fysieke beeldschermopstelling te bepalen.

Thuishaven voor de laptop

Een oud tft-beeldscherm kan een verademing zijn voor laptopgebruikers. U kunt het scherm instellen als tweede beeldscherm of als hoofdscherm gebruiken op een vaste werkplek in huis. In dit laatste geval is een draadloze toetsenbord/muis-combinatie geen overbodige luxe. Kies bij de beeldscherminstellingen voor Deze beeldschermen dupliceren (zie tip 11). Om uw notebook eenvoudig mee te nemen zonder eerst allerlei kabels los te trekken, kan een docking-station of port-replicator handig zijn. Hiermee verbindt u uw laptop met één of twee kabels, waarna alle aansluitingen een feit zijn. Ook printers, externe opslagmedia en andere randapparatuur kunt u aansluiten op het docking-station en vervolgens gebruiken zodra uw notebook is 'aangemeerd'.

©PXimport

Een port-replicator verbindt uw notebook via één kabel met uw beeldscherm en andere randapparatuur.

12. Word, Photoshop en mail

Het tweede beeldscherm is een verlengde van uw bureaublad. U kunt Windows-vensters eenvoudig over en weer verslepen. Ook kunt u er voor kiezen om bijvoorbeeld uw mail of Facebook altijd geopend te houden op uw tweede scherm. Zo hoeft u nooit meer tussen vensters te schakelen om te zien van wie u een nieuw bericht krijgt. Minder voor de hand liggend, maar zeer praktisch, is het gereedschap van Word, een videobewerkingsprogramma of Photoshop. Zo kunt u uw hoofdscherm gebruiken om in te werken en uw gereedschap stallen op het tweede beeldscherm. U houdt hierdoor beter overzicht en meer ruimte voor uw werk: de tekst of foto/video die u bewerkt.

©PXimport

Een tweede beeldscherm is ideaal voor het bekijken of behandelen van e-mail of om het gereedschap van Word of Photoshop te parkeren.

13. Handige sneltoetsen

Het verslepen van vensters tussen beide beeldschermen is eenvoudig, maar het kan nog sneller met sneltoetsen! Druk op de Windows-toets en houd deze ingedrukt. Vervolgens kunt u met de pijltjestoetsen het actieve Windows-venster verplaatsen. Hierbij verspringt het venster steeds in twee stappen naar links of naar rechts. Om bijvoorbeeld een Windows-venster van uw hoofdmonitor naar uw tweede beeldscherm te krijgen, drukt u op de Windows-toets en twee keer op de pijl naar links (als uw tweede scherm links staat van uw hoofdscherm). Gebruik de combinatie Windowstoets+'pijltje omhoog' om het Windows-venster vervolgens te maximaliseren.

14. Bureaubladachtergrond

Als u van mooie bureaubladfoto's houdt en twee schermen hebt, zijn de standaardmogelijkheden van Windows te beperkt. John's Background Switcher is een uitgebreid programma om foto's als bureaubladachtergrond te tonen en er tussen te wisselen. Het programma heeft goede ondersteuning voor meerdere beeldschermen. Leuk detail is dat John's Background Switcher niet alleen de bureaubladafbeeldingen kan gebruiken die op uw eigen computer staan, maar ook de foto's op sociale netwerken als Facebook en Flickr kan tonen.

©PXimport

John's Background Switcher is een fotowisselaar voor uw bureaublad. Hij biedt ondersteuning voor gebruik van meer dan één beeldscherm.

Aansluiten op iPad of iPhone

De opladeraansluiting van uw iPad of iPhone kan veel meer dan louter de accu van stroom voorzien. Met de juiste adapter - waar u ongeveer 30 euro voor betaalt - kunt u uw oude tft-beeldscherm aansluiten op uw mobiele apparaat. De iPhone/iPad-adapter is er in verschillende smaken, met aansluitingen voor VGA, DVI en HDMI. Onderweg kunt u er uiteraard helemaal niets mee, maar hij is erg handig voor in de slaapkamer of keuken. U kunt er uw monitor mee gebruiken om films te kijken of om via de Uitzendinggemist-app een programma terug te kijken. De standaard monitorvoet maakt uw beeldscherm (vooral in de keuken) een sta-in-de-weg. Deze voet is in veel gevallen echter eenvoudig te verwijderen, waarna u het scherm met een ophangsysteem (te koop voor een paar tientjes) een goede plek geeft aan de muur.

©PXimport

Met de juiste adapter sluit u uw iPhone of iPad aan op een monitor en tovert u uw beeldscherm om tot Uitzendinggemist-kijkdoos of kleine 'bioscoop'.

15. Tweedehands kopen

Als u enthousiast bent geworden door de mogelijkheden van een tweede scherm, maar geen plannen hebt om een nieuw scherm aan te schaffen, werp dan eens een balletje op bij vrienden en collega's. De kans is groot dat bij iemand thuis een exemplaar ligt te verstoffen. Als u overweegt om via Marktplaats een tweedehands scherm aan te schaffen, is het goed om de aansluitingen te controleren, zodat u het scherm ook daadwerkelijk kunt gebruiken. Als de verkoper dit niet vermeldt, moet u in Google de specificaties opzoeken. Het is handig als de monitorkabel wordt meegeleverd, anders moet u die apart aanschaffen en dat is relatief kostbaar voor een gebruikt apparaat. Als u er zeker van wilt zijn dat het scherm geen defecten heeft, zoals dode pixels, kies dan niet voor verzending via de post, maar haal het beeldscherm op. Gebruik een programma als Dead Pixel Tester, dat ook werkt vanaf een usb-stick, om het beeldscherm nog bij de verkoper te controleren op dode pixels. Een enkele dode pixel is niet voor iedereen een probleem, maar als u hem ontdekt maakt dat de vraagprijs onderhandelbaar. Meer informatie over wat 'dode' pixels zijn en hoe u ze herkent, vindt u onder andere op Wikipedia.

Na een uitgebreid diner is de koffie vaak de afsluiter van de avond. In plaats van een standaard zwarte bak zet je met een paar simpele ingrediënten iets bijzonders op tafel. Je hoeft geen volleerd barista te zijn om indruk te maken; met wat kruiden of een restje chocolade geef je de koffie direct een feestelijke twist. Speciaal voor jou: vijf heerlijke koffierecepten.

Espresso met witte chocolade en kardemom

Witte chocolade is een goede match voor de sterke smaak van een espresso. Leg een paar blokjes witte chocolade onderin het glas en laat deze langzaam smelten door de hete koffie eroverheen te gieten. Als je een snufje kardemom door de melk mengt voordat je deze opschuimt, krijg je een heerlijke warme en kruidige geur. De kardemom zorgt ervoor dat de zoete chocolade niet de overhand krijgt, waardoor de koffiesmaak goed overeind blijft.

Tiramisu uit een glas

Je kunt de smaken van het bekende Italiaanse dessert ook gewoon drinken. Meng een sterke kop koffie met een drupje amandelsiroop voor de herkenbare smaak van amaretto, maar dan zonder de alcohol. In plaats van gewone melk kun je een mengsel van halfstijve slagroom en een beetje mascarpone bovenop de koffie leggen. Een flinke laag cacaopoeder over de room maakt het plaatje compleet. Dit koffierecept kan eigenlijk ook direct als vervanger van een dessert kan dienen, vooral het serveert met bijpassend koekje, zoals cantuccini of amaretti.

Mokka met sinaasappel en pure chocolade

De combinatie van pure chocolade en sinaasappel doet het altijd goed tijdens de feestdagen. Rasp de schil van een sinaasappel en roer dit samen met een blokje pure chocolade door je warme koffie totdat alles is opgelost. De olie uit de sinaasappelschil geeft een fris aroma dat heel goed samengaat met donker gebrande koffiebonen. Als je dit serveert met een klein stukje sinaasappelschil op de rand van het glas, ziet het er meteen feestelijk uit. De pure chocolade maakt de koffie wat dikker en voller, wat goed past bij een koude winteravond.

Karamel met een snufje zeezout

Gezouten karamel is al jaren populair en dat is niet zonder reden. Het zout versterkt namelijk de zoete tonen van de karamel en haalt tegelijkertijd de bittere randjes van de koffie af. Doe een scheutje karamelsiroop in je glas en voeg daar echt maar een heel klein beetje zeezout aan toe. Gebruik havermelk voor het schuim, omdat dit van zichzelf al een beetje romig en nootachtig smaakt. Het resultaat is een zachte koffie die het door de combinatie van zout en zoet bij bijna iedereen goed doet.

Koffie met honing en kaneel

Voor wie geen chocolade of room lust, is een combinatie van honing en kaneel een goed alternatief. Roer een goede lepel honing door de zwarte koffie en bestrooi de melkschuimlaag met wat kaneelpoeder. De honing geeft een andere soort zoetheid dan suiker en maakt de koffie zachter voor de keel. Het is een eenvoudige manier om een normale latte een feestelijke upgrade te geven met spullen die je waarschijnlijk al in je keukenkastje hebt staan. De geur van kaneel die van de warme melk afkomt, maakt meteen duidelijk dat het kerst is! 

©ID.nl

Zo maak je je koffie helemaal af

Je kunt de feestkoffie nog net wat mooier presenteren door aandacht te besteden aan de garnering. Een klein beetje kaneel, nootmuskaat of cacaopoeder op de melkschuimlaag doet bijvoorbeeld al wonderen. Gebruik een klein zeefje zodat de poeder gelijkmatig verdeeld wordt en er geen klontjes ontstaan. Voor een luxe effect kun je met een fijne rasp wat krullen van een blok pure of witte chocolade schaven. Dit smelt langzaam weg in het schuim en geeft bij elke slok een beetje extra textuur.

Ook met koekjes of fruit kun je creatief uit de hoek komen. Serveer de koffie met een typisch winters koekje op de schotel, zoals een speculaasje of een Italiaanse cantuccini. Een dunne reep sinaasappelschil die je even rond je vinger draait tot een krul staat erg chique aan de rand van het glas. Wil je echt uitpakken, dip de rand van het glas dan in wat water en daarna in suiker voor een bevroren effect. In plaats van een gewone lepel kun je tot slot een kaneelstokje in de koffie zetten, wat tijdens het drinken subtiel steeds meer smaak afgeeft.

Drie espressomachines voor je feestkoffie

De'Longhi PrimaDonna Soul

Dit apparaat van De'Longhi is een zeer uitgebreide volautomaat. Dankzij de 18 voorgeprogrammeerde recepten zet je met één druk op de knop een krachtige espresso of een zachte latte. Voor wie van variatie houdt, biedt dit toestel ook de mogelijkheid om de sterkte van de koffie nauwkeurig aan te passen, zodat je altijd die gewenste sterke kop koffie krijgt. De machine is bovendien via een smartphone-app te bedienen.

Siemens EQ.500

De Siemens EQ.500-serie staat bekend om het gebruiksvriendelijke display waarbij je de koffiespecialiteiten direct via sensorvelden selecteert. Naast de standaard espresso en latte beschikt dit apparaat over de zogenaamde 'aromaDouble Shot'-functie. Hiermee zet je een extra sterke koffie door middel van een dubbel maal- en zetproces, zonder dat de koffie een bittere nasmaak krijgt.

Melitta Barista Smart T

De Melitta Barista Smart TS blinkt uit in veelzijdigheid met maar liefst 21 voorgeprogrammeerde recepten. Een groot voordeel is de fluisterstille molen, waardoor je zonder veel lawaai geniet van versgemalen bonen. Dankzij het dubbele bonenreservoir kun je bovendien eenvoudig wisselen tussen een milde boon voor je latte en een krachtige variant voor de espresso. De machine is via een handige app op je smartphone te bedienen. Met de 'My Coffee Memory'-functie sla je de persoonlijke voorkeuren van acht verschillende personen op.

Het is dé klassieker tijdens de feestdagen: met de hele familie rondom een apparaat zitten om je eigen eten te bereiden. Maar sta je in de winkel of scrol je online door het aanbod, dan vliegen de termen je om de oren. Is racletten hetzelfde als gourmetten? Waarom zou je voor een steen kiezen in plaats van een metalen plaat? Wij leggen haarfijn (en hapklaar) uit wat de verschillen zijn.

Raclette: voor de echte kaasfans

Laten we beginnen met de term die vaak voor de meeste verwarring zorgt: raclette. Hoewel we het woord in Nederland vaak door elkaar gebruiken met gourmetten, is het van oorsprong een Zwitsers nationaal gerecht. De naam komt van het Franse woord racler, wat 'schrapen' betekent. Bij traditionele raclette verwarm je een groot stuk kaas aan één kant, waarna je de gesmolten laag over aardappelen, zilveruitjes en augurken schraapt.

Kijken we naar de consumentenapparaten die je nu in de winkel koopt, dan verwijst de term raclette specifiek naar het gebruik van de pannetjes die je onderin het apparaat schuift. Je gebruikt hierbij de hitte van het verwarmingselement om kaas te smelten of kleine gerechtjes, zoals een omelet of pannenkoekje, te garen. Vaak zit er bovenop het apparaat nog een grillplaat of steen, zodat je het racletten kunt combineren met grillen. Ben je een echte kaasliefhebber of houd je van afwisseling tussen bakken en gratineren, dan is de raclette-optie onmisbaar. Een handige tip is om altijd speciale raclettekaas te gebruiken; deze smelt perfect met een ideale romigheid.

Lees ook: 🧀 Ze smelten de kazen! Waarom raclette dé topper is voor de feestdagen

©Roland - stock.adobe.com

Steengrill: puur natuur en gezond

De naam geeft het eigenlijk al weg: bij een steengrill bak je het voedsel op een plaat van natuursteen, meestal gemaakt van graniet. Dit ziet er niet alleen robuust en chique uit op tafel, het werkt ook fundamenteel anders dan een metalen plaat. Een steen heeft namelijk wat meer tijd nodig om op te warmen, dus reken er bij het aanzetten op dat je zo'n twintig tot dertig minuten geduld moet hebben voordat de plaat goed heet is. Eenmaal op temperatuur houdt de steen de hitte echter extreem goed en lang vast.

Het grootste voordeel van de steengrill is het gezonde aspect. In tegenstelling tot andere bakplaten heb je op een steen geen boter of olie nodig. Vaak strooi je alleen wat zout op de steen om aanbakken te voorkomen. Hierdoor schroeit het vlees snel dicht en blijven de sappen optimaal bewaard, wat zorgt voor een pure smaak. Houd er wel rekening mee dat steen een poreus natuurproduct is. Je mag deze beslist niet met afwasmiddel schoonmaken, want dat trekt in de steen en proef je de volgende keer terug in je biefstukje. Even laten weken en schoon schrapen of schrobben met enkel warm water is hier het devies.

©Yaruniv-Studio - stock.adobe.com

De bakplaat: snelheid en gemak

De bakplaat, vaak ook grillplaat of Teppanyaki genoemd, is meestal gemaakt van metaal en voorzien van een sterke anti-aanbaklaag. Je ziet ze vaak in twee varianten: de geribbelde grillplaat voor die mooie, karakteristieke streepjes op je vlees of groente, en de vlakke plaat die ideaal is voor roerbakken of vis.

De grote kracht van de metalen bakplaat is snelheid en gebruiksgemak. Je stopt de stekker in het stopcontact en binnen enkele minuten kun je al beginnen met bakken, wat een stuk sneller is dan bij natuursteen. In tegenstelling tot de steengrill gebruik je hier wel een klein beetje boter of olie. Dankzij de gladde antiaanbaklaag glijdt je eten makkelijk over de plaat en blijft er zelden iets kleven. Ook na het eten wint de bakplaat het op punten van de steengrill: je kunt de plaat vaak losklikken en eenvoudig met een sopje afwassen. Sommige platen zijn zelfs bestand tegen de vaatwasser, al is het altijd verstandig om dat even in de handleiding te checken.

©Donghyun Kim - stock.adobe.com

In één oogopslag: De technische verschillen

Twijfel je nog over welk apparaat bij jou past? We hebben van alle drie de apparaten de technische eigenschappen naast elkaar gezet:

Kiezen? Dat hoeft niet!

Vroeger moest je echt een keuze maken tussen deze apparaten, maar fabrikanten snappen gelukkig dat wij consumenten van alles wat willen proberen. Tegenwoordig zijn de meeste apparaten die als 'gourmetstel' worden verkocht, slimme combi-apparaten. Deze bieden vaak ruimte voor de raclette-pannetjes onderin, terwijl de bovenkant bestaat uit een grill- en/of bakplaat is.

Er zijn ook modellen met verwisselbare platen, waarbij je de ene keer kiest voor de gezonde steengrill en de andere keer voor de snelle bakplaat. Als je een nieuw apparaat gaat kopen, is zo'n combi-set met verwisselbare opties vaak de beste keuze voor de meeste huishoudens. Let er bij aankoop ook op of het apparaat een 'parkeerdek' heeft; dat is een koude zone waar je je hete pannetje even veilig kwijt kunt als je een eetpauze inlast.

Lees ook: Gourmetten nieuwe stijl: topfavoriet met een eigen twist

❤️🧑‍🍳Matchmaker: welk ingrediënt op welke plaats?

Niet elk stukje vlees of groente wordt blij van dezelfde bereiding. Wil je de beste smaak? Hanteer dan deze vuistregels voor je ingrediënten:

Steengrill, raclette en bakplaat: bekende merken

Tefal levert veelzijdige sets zoals de Tefal Raclette Gourmet 3-in-1 RE610D , een tafelmodel dat grillen, raclette en bakken in één apparaat combineert. De stevige antiaanbaklaag en eenvoudige bediening maken dit dé keuze voor mensen die iets zoeken dat prettig werkt en makkelijk schoon blijft.
Princess biedt betaalbare en degelijke tafelgrills. Een goed voorbeeld is de Princess 162660 Raclette Purify. Dit apparaat is speciaal voor grotere gezelschappen en is niet alleen gebruiksvriendelijk(zo kun je met draaiknoppen de warmte instellen), maar heeft ook nog eens ingebouwde geurafzuiging!
Solis staat bekend om multifunctionele en duurzame tafelgrills. Met de Solis Table Grill 5-in-1, heb je de keuze uit verschillende bereidfingswijzen. Grillen, bakken of gourmetten: het kan allemaal.
Tristar levert voordelige sets voor kleinere of gemiddelde huishoudens. Neem bijvoorbeeld de Tristar RA-2996 Raclette Grill, een model dat simpel werkt en genoeg ruimte biedt voor een avondje samen eten.
Bourgini combineert toegankelijke prijzen met degelijke bouw. De Bourgini Gourmet Raclette Grill Plus – 8 personen is een combinatie van een raclette en grill. Hij is robuust van bouw en heeft (altijd fijn) een antiaanbaklaag en een cool grip handgreep.