De keuze voor een nieuwe computer gaat vaak samen met de aanschaf van een nieuw beeldscherm. De oude monitor komt in het gunstigste geval bij familie of vrienden terecht, maar hij eindigt ook vaak op zolder of in de milieustraat. In dit artikel laten we zien welke nuttige toepassingen er nog mogelijk zijn voor een oud scherm, zodat u het een tweede leven kunt geven.

1. Wegdoen of houden?

Als u uw monitor vervangt, leidt het tot de vraag wat u met het oude apparaat moet doen. Weggooien lijkt zonde, u hebt er immers veel plezier van gehad en het scherm is niet stuk. Wat u er nog mee kunt, hangt af van het type scherm en de aansluiting. Een beeldbuisscherm (crt) biedt weinig mogelijkheden. U kunt er een baksteen in gooien en er tuinaarde aan toevoegen om zo een opmerkelijke plantenbak te creëren, maar bij deze creatieve kwinkslag houdt het op. De kans om een crt-scherm te verkopen via Marktplaats is bijzonder klein en u maakt waarschijnlijk niemand blij met zo'n 'weggevertje'. De gemeentewerven staan vol met oude crt's, en dat is dan ook een goede plek om het afgedankte beeldscherm naartoe te brengen. Een plat tft-scherm biedt, hoe klein ook, wel veel mogelijkheden: van hobbyproject tot tv en van tweede monitor tot vaste werkplek voor uw notebook.

©PXimport

Een beeldbuismonitor (crt) is onverkoopbaar en u maakt er ook niemand blij mee door het cadeau te geven.

Aansluitingen

De aansluitingen van uw monitor en uw computer (of ander apparaat) zijn belangrijk. Er kunnen drie veelgebruikte connectors worden onderscheiden: standaard-VGA, DVI en HDMI. HDMI is de modernste variant, deze aansluiting lijkt wat op een usb-poort. HDMI wordt niet alleen gebruikt voor de verbinding tussen een computer en een beeldscherm, maar ook voor huiskamerapparatuur. Zo wordt hij vaak ingezet om een dvd-speler of digitale tv-ontvanger aan te sluiten op de televisie. VGA is de oudste monitorverbinding en u herkent hem aan zijn vijftien pinnetjes. De DVI-aansluiting is iets breder en meer vierkant. Als u een monitor wilt aansluiten op een ander apparaat, dan moet dat apparaat beschikken over dezelfde aansluiting. Als u dus een VGA-monitor hebt en deze wilt gebruiken op uw computer, dan moet de grafische kaart van uw computer over een VGA-aansluiting beschikken. Als dit niet het geval is, kunt u het signaal omzetten. Dit kan op twee manieren: met een verloopstekkertje of een adapter. Een verloopstekkertje is het goedkoopst. U kunt het gebruiken om VGA aan te sluiten op DVI en omgekeerd. Voor HDMI is een speciale adapter nodig, en daar hangt een behoorlijk prijskaartje aan. Verloopkabels en adapters zijn eenvoudig te vinden op internet. Gebruik Google om de juiste adapter of verloopstekker te vinden.

©PXimport

De VGA-aansluiting heeft 15 pinnetjes.

©PXimport

De DVI-poort is de opvolger van de VGA-aansluiting.

©PXimport

De HDMI-aansluiting lijkt op een usb-poort. Behalve door computers wordt hij ook gebruikt door moderne televisies.

Projecten

2. Digitale tv

Als uw oude monitor beschikt over een HDMI-aansluiting, is het scherm met behulp van een decoder eenvoudig om te toveren tot televisie voor in de keuken of slaapkamer. De digitale decoder moet daarbij ook beschikken over een HDMI-aansluiting. Mogelijk hebt u voor het geluid een aparte kabel of zelfs een los speakersetje nodig. Niet alle HDMI-beeldschermen beschikken over luidsprekertjes en soms lukt het niet om het geluid via een HDMI-verbinding op een ander apparaat af te spelen. Als de decoder alleen een klassieke SCART-aansluiting heeft of de monitor beschikt over een VGA- of DVI-aansluiting, kunt u beter niet aan dit project beginnen, want dan wordt het te prijzig. Het videosignaal is mogelijk om te vormen met een adapter, maar die apparaten zijn kostbaar.

©PXimport

Met een digitale ontvanger tovert u uw HDMI-beeldscherm om in een extra televisietoestel voor in de keuken of slaapkamer.

3. Doneren

Kent u nog iemand met een logge crt-monitor? Dan kan het doneren van uw platte tft het overwegen waard zijn. Het beeldscherm doneren aan een stichting die ervoor zorgt dat het scherm bij een goed doel terecht komt klinkt goed, maar een speurtocht op internet geeft weinig resultaat. Dit soort stichtingen is vaak alleen geïnteresseerd in grote aantallen apparaten die door bedrijven zijn afgedankt. Een berichtje op het prikbord van de supermarkt is een beter alternatief. Of loop een keer bij een buurthuis binnen. Via deze weg is de kans veel groter dat u iemand blij maakt met uw oude tft-beeldscherm.

4. Verkopen

Uw oude beeldscherm verkopen behoort uiteraard tot de opties om er vanaf te komen, maar het levert meestal weinig op. Mensen zijn over het algemeen niet zo happig op een tweedehands scherm, omdat ze er het risico op mogelijke defecten zoals 'dode pixels' mee lopen. Hier komt bij dat de markt overspoeld is met schermen en dat komt uw vraagprijs natuurlijk niet ten goede. Een lokale advertentie (wederom bij de supermarkt in de buurt) levert wellicht resultaat op. Uitzondering op deze regel zijn kleine tft-schermen. Voor industriële/bedrijfsmatige doeleinden is hier soms ineens vraag naar. De verkoopprijs bepaalt u het eenvoudigst door op Marktplaats te zoeken naar uw beeldscherm of een exemplaar met vergelijkbare eigenschappen. Vermeld in uw advertentie het merk en type, de resolutie, de schermverhouding en het type aansluiting(en). Het merk en type vindt u op de monitor zelf. De resolutie is onder Windows 7 op te vragen via Start / Configuratiescherm / Vormgeving en persoonlijke instellingen / Beeldscherm / Resolutie aanpassen. De schermverhouding staat voor de relatie tussen de breedte en hoogte van het beeld. Bekend zijn 4:3 (standaard, bijna vierkant) en 16:9 (lange rechthoek, ook wel 'breedbeeld' genoemd).

©PXimport

Verwacht niet te veel van de verkoop van uw oude monitor. Marktplaats staat vol met afgedankte exemplaren!

5. Aquarium

Voor de creatieve knutselaar is het leuk om een tft-scherm om te bouwen tot een digitaal aquarium. Laat uw fantasie de vrije loop en verwerk het scherm in een behuizing, glazen aquarium of strakke lijst. Twee dingen zijn belangrijk: maak de behuizing van de monitor nooit open en gebruik geen water. Voor het aansturen van het aquariumbeeld is een computer vereist, bijvoorbeeld een oude laptop of pc. Op Screensaver.com (of via Google) vindt u prachtige virtuele aquaria. Veel gratis aquarium-screensavers installeren ongevraagd extra programma's (nagware) of passen de webbrowser aan. Let dus goed op tijdens de installatie.

©PXimport

Met een realistische aquarium-screensaver en een oude laptop creëert u een virtueel aquarium.

6. Weerstation

Ook om van uw beeldscherm een weerstation te maken, bijvoorbeeld voor in de hal of woonkamer, hebt u een oude computer nodig voor de aansturing. Door uw webbrowser automatisch met Buienradar of een andere site te laten starten, blijft u altijd op de hoogte! Het digitale weerstation YoWindow levert een nog mooier resultaat. Hierbij wordt de weersverwachting getoond met prachtige animaties. Het huidige weer verschijnt in een landschapstafereel dat verandert naar de weersomstandigheden: als het buiten regent, regent het op uw scherm. Ook de zon, sneeuwbuien, de windsnelheid (wolken) en andere weersfacetten worden op die manier op uw scherm getoond.

©PXimport

YoWindow maakt van uw oude scherm (en computer) een prachtig weerstation: een lust voor het oog!

Tweede Scherm

7. Voordelen

Een van de beste manieren om een ouder beeldscherm een tweede leven te geven, is door het in te zetten als tweede beeldscherm voor uw computer. U vraagt zich nu wellicht af wat u met twee schermen moet, maar het antwoord daarop krijgt u pas als u er eenmaal mee aan de slag bent gegaan. Zelf hebben we inmiddels geen idee meer hoe we ooit met 'maar' één scherm hebben kunnen werken! Een tweede scherm geeft u een breder bureaublad. Dit is uiteraard niet alleen handig voor pictogrammen, maar vooral voor toepassingen. Het werken achter de computer gaat met een tweede scherm sneller, omdat u meerdere Windows-vensters kunt bekijken en minder tussen functies hoeft te schakelen. Met sneltoetsen (zie tip 13) wordt het eenvoudig om bijvoorbeeld Word vanaf uw linkerbeeldscherm naar het hoofdscherm te dirigeren. Hierbij komen we bij de opstelling: uw hoofdscherm is het scherm voor uw neus. De oude monitor staat daar links van als u rechtshandig bent, en rechts ervan als u linkshandig bent.

©PXimport

De meest waardevolle manier om een oude monitor een nieuw leven te bieden, is door hem in te zetten als tweede beeldscherm.

8. Aansluiten

Om een tweede beeldscherm aan te kunnen sluiten, is ondersteuning door uw grafische kaart vereist. Als uw computer een geïntegreerde grafische kaart op het moederbord heeft, is dit meestal niet het geval. De meeste losse videokaarten beschikken echter wel over een dubbele aansluiting, bijvoorbeeld VGA of DVI en HDMI. Sluit uw hoofdscherm aan via 'de beste' aansluiting (bij voorkeur dus HDMI). Kies voor het tweede scherm de DVI-aansluiting of anders VGA. Uiteraard is de combinatie DVI-VGA ook mogelijk. Indien de tweede monitor niet over de juiste aansluiting beschikt, kunt u dit met een verloopstekkertje oplossen. De kabel en eventuele verloopstekker koopt u het beste via internet. In webwinkels zijn kabels meestal veel goedkoper dan in de gewone winkel en bovendien kunt u de aankoop direct terugsturen als het niet blijkt te werken. Bij online aankoop hebt u immers zeven dagen bedenktijd en kunt u zonder opgaaf van reden spullen terugsturen, zo is geregeld in de wet over 'koop op afstand'.

©PXimport

Om een tweede monitor aan te sluiten op uw computer, moet uw grafische kaart deze mogelijkheid uiteraard wel ondersteunen.

9. Grafische kaart vervangen

Als uw computer geen ondersteuning biedt voor een tweede monitor, is het vervangen van de grafische kaart de beste oplossing. Deze 'insteekkaarten' zijn al verkrijgbaar vanaf 40 euro. Omdat de computer geopend moet worden, is het vervangen of plaatsen van een nieuwe grafische kaart alleen weggelegd voor gevorderde computergebruikers. Bij de keuze van een kaart is het belangrijk om te weten wat u er mee gaat doen. Een kaart die ook goede ondersteuning biedt voor spellen is duurder (u betaalt er minstens 100 euro voor), laat u dus goed voorlichten. Voordat u een grafische kaart selecteert, moet u weten welke aansluiting er voor deze kaart aanwezig is op uw moederbord. Een moderne computer beschikt over PCIe (PCI Express), oudere systemen hebben mogelijk nog een AGP-slot. Zorg er bij aanschaf voor dat de grafische kaart beschikt over een dualmonitor-optie en dus over minimaal twee fysieke aansluitingen om de schermen mee aan te sluiten. Het is vaak niet mogelijk om een extra grafische kaart te plaatsen en deze gelijktijdig te gebruiken met een eventueel op het moederbord geïntegreerde grafische kaart.

10. Beeld via usb

Voor wie niet wil sleutelen en toch een tweede beeldschermaansluiting nodig heeft, kan ook kiezen voor een speciale usb-adapter. Dit kastje sluit u aan op uw tweede monitor, waarna u het scherm via usb verbindt met uw computer. Deze oplossing is ook geschikt voor laptopgebruikers. Globaal kunnen twee typen adapters worden onderscheiden: 'usb naar VGA' (ook geschikt voor DVI, meestal meegeleverd) en 'usb naar HDMI'. Ook voor deze aankoop geldt: doe hem bij voorkeur bij een goede webwinkel op interrnet, dan kunt u de koop binnen zeven werkdagen ongedaan maken als de oplossing niet werkt of niet aan uw wensen voldoet.

©PXimport

De Kensington K33928EU maakt het aansluiten van een tweede beeldscherm op laptops en computers zonder multimonitor-voorziening mogelijk.

iPad als tweede beeldscherm

De iPad leent zich goed voor gebruik als tweede monitor. Hiervoor zijn betaalde apps beschikbaar, maar het kan ook met behulp van het gratis DisplayLink. De iPad en Windows-computer moeten verbonden zijn met hetzelfde (draadloze) netwerk. Download de genoemde app via de App Store naar uw iPad. Download en installeer het programma DisplayLink iPad Software for Windows. Er wordt gevraagd om een wachtwoord dat u straks op uw iPad dient op te geven. Geef de iPad een plek naast uw monitor en open de beeldscherminstellingen om deze plek softwarematig in te stellen (meer daarover leest u in tip 11). Na het opstarten van de app kunt u verbinding maken met uw computer door deze te selecteren en het wachtwoord op te geven.

©PXimport

DisplayLink tovert uw iPad om in een tweede (of zelfs derde) monitor voor uw computer.

11. Beeldscherminstellingen

Zorg ervoor dat uw beeldscherm op de gewenste hoogte en plaats op uw bureaublad staat en is aangesloten. Het is geen probleem als het formaat van beide beeldschermen niet overeenkomt. Door de Windows-instellingen aan te passen kunt u uw bureaublad inregelen. Als u de muis van het ene naar het andere scherm verplaatst, voorkomt u door het aanpassen van een instelling dat de muisaanwijzer niet verspringt (en de vensters netjes virtueel doorlopen over beide schermen). Open in Windows 7 Start / Configuratiescherm / Vormgeving en persoonlijke instellingen / Beeldscherm / Beeldscherminstellingen wijzigen. Bij Meerdere schermen dient u aan te geven hoe u uw tweede beeldscherm wilt gebruiken. Met Deze beeldschermen dupliceren wordt het beeld van uw hoofdscherm ook weergegeven op het tweede scherm. Deze instelling wordt vaak gebruikt om een beamer aan te sluiten. Kies bij Meerdere schermen voor Deze beeldschermen uitbreiden. Met de toetscombinatie Windowstoets+P kunt u (tijdelijk) schakelen tussen Deze beeldschermen uitbreiden en Deze beeldschermen dupliceren. Windows toont een voorbeeldweergave van de beeldschermopstelling. Zorg dat deze overeenkomt met de fysieke beeldschermopstelling door de monitor te verplaatsen. Bevestig steeds met Toepassen en versleep een venster van beeldscherm 1 naar beeldscherm 2 om te kijken of de instelling correct werkt. Tevreden? Bevestig met Ok.

©PXimport

Pas de beeldscherminstellingen aan om uw fysieke beeldschermopstelling te bepalen.

Thuishaven voor de laptop

Een oud tft-beeldscherm kan een verademing zijn voor laptopgebruikers. U kunt het scherm instellen als tweede beeldscherm of als hoofdscherm gebruiken op een vaste werkplek in huis. In dit laatste geval is een draadloze toetsenbord/muis-combinatie geen overbodige luxe. Kies bij de beeldscherminstellingen voor Deze beeldschermen dupliceren (zie tip 11). Om uw notebook eenvoudig mee te nemen zonder eerst allerlei kabels los te trekken, kan een docking-station of port-replicator handig zijn. Hiermee verbindt u uw laptop met één of twee kabels, waarna alle aansluitingen een feit zijn. Ook printers, externe opslagmedia en andere randapparatuur kunt u aansluiten op het docking-station en vervolgens gebruiken zodra uw notebook is 'aangemeerd'.

©PXimport

Een port-replicator verbindt uw notebook via één kabel met uw beeldscherm en andere randapparatuur.

12. Word, Photoshop en mail

Het tweede beeldscherm is een verlengde van uw bureaublad. U kunt Windows-vensters eenvoudig over en weer verslepen. Ook kunt u er voor kiezen om bijvoorbeeld uw mail of Facebook altijd geopend te houden op uw tweede scherm. Zo hoeft u nooit meer tussen vensters te schakelen om te zien van wie u een nieuw bericht krijgt. Minder voor de hand liggend, maar zeer praktisch, is het gereedschap van Word, een videobewerkingsprogramma of Photoshop. Zo kunt u uw hoofdscherm gebruiken om in te werken en uw gereedschap stallen op het tweede beeldscherm. U houdt hierdoor beter overzicht en meer ruimte voor uw werk: de tekst of foto/video die u bewerkt.

©PXimport

Een tweede beeldscherm is ideaal voor het bekijken of behandelen van e-mail of om het gereedschap van Word of Photoshop te parkeren.

13. Handige sneltoetsen

Het verslepen van vensters tussen beide beeldschermen is eenvoudig, maar het kan nog sneller met sneltoetsen! Druk op de Windows-toets en houd deze ingedrukt. Vervolgens kunt u met de pijltjestoetsen het actieve Windows-venster verplaatsen. Hierbij verspringt het venster steeds in twee stappen naar links of naar rechts. Om bijvoorbeeld een Windows-venster van uw hoofdmonitor naar uw tweede beeldscherm te krijgen, drukt u op de Windows-toets en twee keer op de pijl naar links (als uw tweede scherm links staat van uw hoofdscherm). Gebruik de combinatie Windowstoets+'pijltje omhoog' om het Windows-venster vervolgens te maximaliseren.

14. Bureaubladachtergrond

Als u van mooie bureaubladfoto's houdt en twee schermen hebt, zijn de standaardmogelijkheden van Windows te beperkt. John's Background Switcher is een uitgebreid programma om foto's als bureaubladachtergrond te tonen en er tussen te wisselen. Het programma heeft goede ondersteuning voor meerdere beeldschermen. Leuk detail is dat John's Background Switcher niet alleen de bureaubladafbeeldingen kan gebruiken die op uw eigen computer staan, maar ook de foto's op sociale netwerken als Facebook en Flickr kan tonen.

©PXimport

John's Background Switcher is een fotowisselaar voor uw bureaublad. Hij biedt ondersteuning voor gebruik van meer dan één beeldscherm.

Aansluiten op iPad of iPhone

De opladeraansluiting van uw iPad of iPhone kan veel meer dan louter de accu van stroom voorzien. Met de juiste adapter - waar u ongeveer 30 euro voor betaalt - kunt u uw oude tft-beeldscherm aansluiten op uw mobiele apparaat. De iPhone/iPad-adapter is er in verschillende smaken, met aansluitingen voor VGA, DVI en HDMI. Onderweg kunt u er uiteraard helemaal niets mee, maar hij is erg handig voor in de slaapkamer of keuken. U kunt er uw monitor mee gebruiken om films te kijken of om via de Uitzendinggemist-app een programma terug te kijken. De standaard monitorvoet maakt uw beeldscherm (vooral in de keuken) een sta-in-de-weg. Deze voet is in veel gevallen echter eenvoudig te verwijderen, waarna u het scherm met een ophangsysteem (te koop voor een paar tientjes) een goede plek geeft aan de muur.

©PXimport

Met de juiste adapter sluit u uw iPhone of iPad aan op een monitor en tovert u uw beeldscherm om tot Uitzendinggemist-kijkdoos of kleine 'bioscoop'.

15. Tweedehands kopen

Als u enthousiast bent geworden door de mogelijkheden van een tweede scherm, maar geen plannen hebt om een nieuw scherm aan te schaffen, werp dan eens een balletje op bij vrienden en collega's. De kans is groot dat bij iemand thuis een exemplaar ligt te verstoffen. Als u overweegt om via Marktplaats een tweedehands scherm aan te schaffen, is het goed om de aansluitingen te controleren, zodat u het scherm ook daadwerkelijk kunt gebruiken. Als de verkoper dit niet vermeldt, moet u in Google de specificaties opzoeken. Het is handig als de monitorkabel wordt meegeleverd, anders moet u die apart aanschaffen en dat is relatief kostbaar voor een gebruikt apparaat. Als u er zeker van wilt zijn dat het scherm geen defecten heeft, zoals dode pixels, kies dan niet voor verzending via de post, maar haal het beeldscherm op. Gebruik een programma als Dead Pixel Tester, dat ook werkt vanaf een usb-stick, om het beeldscherm nog bij de verkoper te controleren op dode pixels. Een enkele dode pixel is niet voor iedereen een probleem, maar als u hem ontdekt maakt dat de vraagprijs onderhandelbaar. Meer informatie over wat 'dode' pixels zijn en hoe u ze herkent, vindt u onder andere op Wikipedia.

Gourmetten is misschien wel dé nationale volkssport tijdens de feestdagen. Maar hoe leuk de avond ook is, de ochtend erna is vaak minder feestelijk. Die doordringende vetlucht die in je gordijnen, bank en kleding is getrokken, ben je liever kwijt dan rijk. Met deze tien tips – verdeeld over wat je eet en wat je doet – blijft je huis een stuk frisser!

Lees ook: Gourmetten nieuwe stijl: topfavoriet met een eigen twist

Ingrediënten & materialen

De meeste stank ontstaat niet door het gourmetstel zelf, maar door wat we erop leggen. Verbrande boter, karamelliserende suikers en spetterend vet zijn de grote boosdoeners. Met een paar slimme aanpassingen aan je boodschappenlijstje ben je de rookwolken voor.

Tip 1: Investeer in hittebestendige olie

De fout die bijna iedereen maakt: bakken in roomboter of standaard olijfolie. Deze vetten verbranden snel bij de hoge temperaturen van het gourmetten, wat zorgt voor die zware, scherpe walm. Kijk in de supermarkt eens schuin boven de olijfolie; daar vind je rijstolie of arachideolie. Deze oliesoorten hebben een veel hoger rookpunt en blijven stabiel als ze heet worden. Wil je het jezelf helemaal makkelijk maken? Koop dan een bakspray. Daarmee nevel je de pannetjes of de plaat licht in, waardoor je nooit te veel gebruikt en het vet niet onnodig staat te walmen.

Tip 2: Laat de kant-en-klare marinades staan

Die voorgemarineerde schotels uit de supermarkt zijn makkelijk, maar funest voor de luchtkwaliteit. De marinades zitten namelijk vaak vol suiker en water. Zodra dat de hete pan raakt, verbrandt de suiker en verdampt het vocht, met veel rook tot gevolg. Je kunt beter ongemarineerd vlees of vis kopen. Wil je toch smaak? Gebruik dan een dry rub (een droog kruidenmengsel) om het vlees vooraf te kruiden. Als je echt van sausjes houdt, kun je die beter koud op je bord toevoegen dan warm in het pannetje.

Tip 3: Kies voor 'droger' vlees en meer groente

Hoe meer vet er in het vlees zit, hoe meer het spettert en rookt. Hamburgers, worstjes en speklapjes zijn in feite kleine rookbommen. Kies liever voor magere opties zoals biefstuk, kipfilet, kalkoen of witvis. Daarnaast kun je de geuroverlast flink beperken door de verhouding vlees/groente om te draaien. Plakjes courgette, paprika, champignons en aubergine bakken vrijwel geurloos. Met een goede mandolineof groentesnijder maak je in een handomdraai dunne plakjes die snel gaar zijn, waardoor je minder lang hoeft te bakken.

Tip 4: Vervang die oude, bekraste pannetjes

Kijk voordat je begint eens kritisch naar je huidige gourmetstel. Zitten de pannetjes vol krassen en is de antiaanbaklaag versleten? Dan koekt je eten sneller aan, wat zorgt voor verbrandingsluchtjes die je de dag erna nog ruikt. Het is vaak helemaal niet nodig om een compleet nieuw apparaat te kopen; veel fabrikanten verkopen losse pannetjes of nieuwe bakplaten. Voor een paar tientjes bak je weer op een glad oppervlak, heb je minder olie nodig en ben je niet de hele avond bezig aangekoekte resten weg te schrapen.

Tip 5: Gebruik een gourmetstel met keramische coating

Ben je toch toe aan een heel nieuw apparaat? Let dan goed op de coating. Tegenwoordig zijn er gourmetstellen met een keramische bakplaat. Deze kunnen vaak hogere temperaturen aan zonder dat de laag beschadigt en ze zijn veel makkelijker schoon te maken.

Zo ga je de strijd aan met de luchtjes in huis

Zelfs met de beste ingrediënten ontkom je niet aan enige baklucht. Gelukkig zijn er genoeg manieren om te voorkomen dat die geur permanent blijft hangen.

Tip 6: Zet een aromadiffuser aan

Een geurkaars maskeert de lucht vaak alleen maar, waardoor je een weeïge mengeling krijgt van lavendel en hamburger. Een betere optie is een elektrische aromadiffuser (ook wel vernevelaar genoemd). Dit apparaat verspreidt via koude waterdamp een constante, frisse geur naar keuze door de kamer, zonder dat er verbranding aan te pas komt. Kies voor essentiële oliën die bekend staan om hun verfrissende werking, zoals citroengras, eucalyptus of dennen. De waterdamp helpt bovendien meteen tegen de droge lucht in huis als de verwarming hoog staat.

Tip 7: Laat de luchtreiniger draaien

Misschien heb je er al eentje staan, en anders is dit het moment: de luchtreiniger. Let er bij aanschaf op dat het apparaat een koolstoffilter heeft, want alleen HEPA is niet genoeg voor kookluchtjes. Een koolstoffilter absorbeert gassen en geuren. Zet het apparaat niet pas aan als je naar bed gaat, maar laat hem al draaien zodra het gourmetstel aangaat. Heb je een modern exemplaar met een app? Zet hem dan alvast op de hoogste stand voordat de eerste walm ontstaat.

Tip 8: Ventileer flink

Ramen openzetten klinkt logisch, maar doe het wel slim. Eén raampje op een kier doet weinig. Je hebt trek nodig. Zet aan weerszijden van de woning een raam of rooster open zodat de luchtstroom de damp direct meeneemt. Vind je het te koud worden? Zet de verwarming gerust tijdelijk wat hoger; de kosten daarvan wegen niet op tegen de stomerijkosten van je gordijnen. Plaats eventueel een simpele tafelventilator in de buurt van het gourmetstel (niet erop gericht, maar richting het open raam) om de rook een handje te helpen de juiste kant op te gaan.

Tip 9: Azijn & koffie

Het is een klassieker uit grootmoeders tijd, maar hij werkt nog steeds: azijn neutraliseert. Je kunt bakjes azijn neerzetten, maar voor het zware werk kun je na het eten beter even een pannetje water met een flinke scheut schoonmaakazijn op het fornuis koken. Laat de afzuigkap uit en laat de damp door de kamer trekken. Vind je de azijnlucht zelf te heftig? Gooi er dan wat citroenschillen, een kaneelstokje of kruidnagel bij. Zo ruikt je huis direct weer naar winterse gezelligheid in plaats van naar een snackbar. Wat ook kan, is koffie. Zet na het eten een paar schaaltjes met gemalen koffie (snelfiltermaling) in de woonkamer. De koffie neutraliseert de zware baklucht en vervangt deze door een neutraal, aards aroma. Voor een nog sterker effect kun je wat koffiebonen op een warme onderzetter leggen; door de restwarmte verspreiden ze een subtiele geur die de gourmetlucht naar de achtergrond verdrijft.

Tip 10: Maak meteen met schoon

Het is verleidelijk om na het eten uit te buiken op de bank en de ravage te laten voor wat het is. Doe het niet. Zolang het gourmetstel vet en warm in de kamer staat, blijft het geur verspreiden. Haal direct na het eten een stuk keukenrol over de plaat. Gebruik daarna een sopje van afwasmiddel en warm water om de plaat en de tafel (want ja, vetnevel komt overal) af te nemen. Geloof ons, door hier na het eten even een paar minuten tijd voor vrij te maken, bespaar je jezelf de volgende ochtend een hoop gourmetluchtfrustratie!

Er zijn weinig dingen zo gezellig als kerstverlichting. Maar laten we eerlijk zijn: elke avond achter de bank of onder de boom kruipen (🤬 naalden in je knieën) om de stekker eruit te trekken: kan dat niet handiger? Zeker wel: met een slimme stekker maak je in één klap je 'domme' lichtsnoeren slim.

Met een slimme stekker, ook wel smart plug genoemd, stuur je de kerstverlichting aan via je telefoon, stel je tijdschema's in of roep je simpelweg naar je slimme speaker dat de kerstboom aan moet. Maar waar moet je op letten bij de aanschaf en welke stekkers zijn nu echt handig voor die specifieke kerstsituatie? Wij leggen het uit.

Waar moet je op letten bij een slimme stekker voor kerst?

Niet elke slimme stekker is even geschikt voor de decembermaand. Het eerste waar je goed op moet letten is het formaat van de stekkerbehuizing. Kerstverlichting zit namelijk vaak met meerdere adapters en stekkers in één verdeeldoos. Veel oudere modellen slimme stekkers zijn vrij breed, waardoor ze onbedoeld de stopcontacten links en rechts ervan blokkeren. Zoek daarom specifiek naar een compact of smal ontwerp, zodat je geen kostbare stroompunten verliest rondom de kerstboom.

Daarnaast is de manier waarop de stekker verbinding maakt, het zogenaamde protocol, een belangrijke keuze. De meest laagdrempelige optie is een wifi-stekker. Deze werkt direct samen met je router zonder dat je extra kastjes nodig hebt, wat het ideaal maakt voor beginners. Heb je echter al slimme verlichting zoals Philips Hue of IKEA Tradfri, dan is een stekker met het Zigbee-protocol vaak slimmer. Deze stekkers vormen samen een eigen netwerkje, waardoor je wifi niet overbelast raakt als je veel lampjes ophangt. Tegenwoordig zie je ook steeds vaker 'Matter' op de verpakking staan; dit is de nieuwe standaard die garandeert dat de stekker moeiteloos samenwerkt met zowel Apple, Google als Amazon.

Vergeet ook de locatie van je verlichting niet. Wil je lampjes in de heg, aan de schutting of langs de gevel slim maken, gebruik dan nooit een binnenstekker. Voor buitengebruik is een model met een IP44-certificering nodig. Dat betekent dat de behuizing beschermd is tegen spatwater, zoals regen of opspattend water, en geschikt is voor normaal gebruik buitenshuis. Let wel op: IP44 is niet waterdicht. De stekker mag dus niet onder water liggen en ook niet langdurig in een plas staan. Een plek waar water kan blijven staan, bijvoorbeeld op de grond zonder goede afwatering, is daarom minder geschikt. Je kunt dan beter een stekker met IP65 of hoger kiezen.

Tot slot kan een slimme stekker waarbij je het energieverbruik kunt aflezen in de app (zoals de TP-Link Tapo P115)  een fijne extra optie zijn. Zeker oudere kerstverlichting kan ongemerkt veel stroom verbruiken. Een stekker die het verbruik meet, geeft je inzicht en helpt je grip te houden op de energierekening in december.

©ID.nl

Lees ook: Kerstsfeer in huis? Dit kun je allemaal met Philips Hue

Zo stel je het perfecte tijdschema in

Het grote voordeel van een slimme stekker is dat je hem één keer instelt en er vervolgens niet meer naar om hoeft te kijken. Maar wat is nu een handig schema? Wij raden aan om te werken met een schema dat gebaseerd is op jouw leefritme én de stand van de zon.

Een ideaal weekschema voor werkende mensen begint vaak 's ochtends vroeg. Stel de stekker zo in dat de kerstverlichting rond 06:30 of 07:00 uur aangaat. Er is niets fijner dan opstaan in een donker huis waar de kerstboom al gezellig staat te branden. Laat de verlichting automatisch weer uitgaan rond 09:00 uur, wanneer je naar je werk vertrekt of het daglicht fel genoeg is.

Voor de avondinstelling is de 'zonsondergang-functie' (astro-timer) de beste optie. Bijna elke app van slimme stekkers heeft deze functie. Hiermee gaan de lampjes automatisch aan zodra het buiten donker wordt, wat in december al rond 16:30 uur kan zijn. Zo kom je nooit thuis in een donker huis. Stel als eindtijd een vast moment in waarop je meestal naar bed gaat, bijvoorbeeld 23:30 uur. Zo voorkom je dat de boom de hele nacht stroom staat te verbruiken voor de kat of de inbrekers. Heb je vakantie? Gebruik dan een aangepast schema. Laat de verlichting bijvoorbeeld pas om 09:30 uur aanspringen (lekker uitslapen!), zet hem uit tussen 11:30 en 16:00 uur (wanneer je veel daglicht hebt), laat hem daarna weer aanspringen en stel in dat alles weer uitgaat wanneer jij naar bed gaat.

FAQ: Kan ik mijn kerstboom laten knipperen op Spotify-muziek?

Een veelgestelde vraag is of je met een slimme stekker je kerstverlichting kunt laten meebewegen op de maat van je favoriete kerstplaylist op Spotify. Het korte antwoord is: nee, dat is met een slimme stekker helaas niet mogelijk en zelfs af te raden.

Een slimme stekker is namelijk een mechanische schakelaar. Als je die heel snel achter elkaar aan en uit zou laten gaan om een 'disco-effect' te creëren, hoor je de stekker niet alleen constant klikken, maar zal hij door de slijtage ook binnen de kortste keren kapotgaan. Bovendien zit er vaak een kleine vertraging op het wifi-signaal, waardoor het licht nooit strak in de maat zou lopen.

Wil je toch een lichtshow op 'All I Want for Christmas is You'? Dan heb je geen slimme stekker nodig, maar slimme verlichting. Kijk hiervoor bijvoorbeeld naar de speciale kerstverlichting van het merk Twinkly of de Festavia-snoeren van Philips Hue. Deze systemen zijn digitaal en kunnen via hun app (en een koppeling met Spotify of de microfoon van je telefoon) wél vloeiend van kleur veranderen en knipperen op de beat, zonder dat er iets slijt. Gebruik de slimme stekker dus puur voor het aan- en uitzetten van je traditionele 'domme' verlichting.

Koopgids: 5 slimme stekkers voor je kerstverlichting

Philips Hue Smart Plug: voor iedereen die al slimme lampen van Philips Hue in huis heeft, is de Philips Hue Smart Plug veruit de meest logische keuze. Deze stekker integreert naadloos met je bestaande Hue Bridge en app. Het grote voordeel hiervan is dat je kerstboom direct onderdeel wordt van je lichtscènes. Als je via je slimme speaker het commando geeft om de 'Kerstsfeer' te activeren, gaat zowel je boom als je normale sfeerlicht in de juiste dimstand aan. Hij werkt via Zigbee, maar ondersteunt ook bluetooth voor directe aansturing.

Lees ook: Review Philips Hue Bridge Pro: dé bridge voor de toekomst

TP-Link Tapo P115: als je zoekt naar een betaalbare en zeer compacte oplossing, dan is de TP-Link Tapo P115 een goede kandidaat. TP-Link staat bekend om betrouwbare smarthome-producten voor een zachte prijs en dit model is zo klein ontworpen dat hij in een stekkerdoos geen andere stopcontacten blokkeert. De stekker werkt direct op je wifi-netwerk, dus je hebt geen extra hub nodig. Een prettige bijkomstigheid is dat dit kleine apparaatje ook nog eens nauwkeurig je stroomverbruik meet via de bijbehorende app.

Hombli Smart Outdoor Socket: wie lampjes wil in de voortuin of op het balkon, kan niet om de Hombli Smart Outdoor Socket heen. Hombli is een Nederlands merk dat bekendstaat om gebruiksvriendelijkheid en deze stekker is speciaal gebouwd voor buiten. Hij is robuust, heeft een IP44-classificatie en een stevig klepje dat het stopcontact beschermt tegen vocht en vuil. Via de app stel je eenvoudig in dat de buitenverlichting automatisch aangaat bij zonsondergang en weer uitgaat wanneer jij naar bed gaat.

Innr Smart Plug (SP 240): wil je wel gebruikmaken van het stabiele Zigbee-netwerk, bijvoorbeeld in combinatie met een Homey of Hue Bridge, maar vind je de originele Philips-stekker aan de prijzige kant? Dan is de Innr Smart Plug het perfecte alternatief. Innr specialiseert zich in producten die compatibel zijn met grote systemen, maar dan voor een lagere prijs. De SP 240 is slank vormgegeven en werkt in vrijwel alle gevallen vlekkeloos samen met je bestaande Zigbee-setup. Let er wel op dat deze stekker, wanneer gekoppeld via de Hue Bridge, niet zichtbaar is in Apple HomeKit.

Eve Energy: voor de Apple-gebruiker die zijn hele huis bedient via de Woning-app op de iPhone, is de Eve Energy de beste keuze. Deze robuuste stekker ondersteunt de moderne standaarden Matter en Thread. Dit zorgt ervoor dat het apparaat razendsnel reageert en het bereik van je smarthome-netwerk vergroot zonder je wifi te belasten. Handig: de app geeft uiterst gedetailleerde grafieken over je stroomverbruik en de geschatte kosten. 

©Philips