Surround geluid op de computer, wie wil dat nu niet? Veel heb je er niet voor nodig: een 5.1-geluidskaart, een surround luidsprekerset en software voor de weergave. Toch klinkt het eenvoudiger dan het is. Daarom vertellen we u precies aan de hand van twee nieuwe geluidskaarten waarop u moet letten bij de aanschaf én het aansluiten van een surroundset.

Gebruik je de pc alleen maar voor Office, dan is geluid niet zo belangrijk. Maar als je wel eens een filmpje kijkt of bijvoorbeeld aan geluids- of videobewerking doet, dan is een goede geluidsweergave van essentieel belang. Voor een surround geluid heb je in principe niet veel nodig: met een 5.1-geluidskaart, een surround luidsprekerset, eventueel een externe decoder en natuurlijk de juiste software bent u er al. Maar dan moet u alle onderdelen nog met elkaar verbinden, configureren en kalibreren. Juist dit onderdeel levert nog wel eens problemen op. Daarom bij deze: praktische tips voor de aanschaf, installatie en kalibratie van uw surroundset. Kabels Eenmaal de geluidskaart in de pc geïnstalleerd is het aansluiten van de kabels de eerste stap op weg naar surround geluid. Meestal krijgt u bij geluidskaarten en luidsprekersets de juiste kabels meegeleverd. Bij de geluidskaarten die in dit verhaal als voorbeeld dienen – de Creative Audigy 2 ZS Pro en Terratec Aureon Universe – verloopt het aansluiten zeer eenvoudig. We sluiten de analoge uitgangen op de geluidskaart aan op de subwoofer die ook de uitgangen heeft voor de verschillende luidsprekers. Lastiger wordt het als u luidsprekers hebt die niet passen bij de geluidskaart, of als u de geluidskaart wil doorlinken naar een externe decoder voor het decoderen van surround geluid. Dan is de kans groot dat de analoge aansluitingen van uw geluidskaart niet overeenkomen met de ingangen van de decoder, of dat de connectoren van uw luidsprekers niet passen op de ingangen van uw geluidskaart. Gelukkig biedt in zo'n geval de elektronicawinkel uitkomst: voor een paar euro kunt u zelf de door u gewenste kabels laten maken en het maakt hierbij niet uit welke connectoren u wilt gebruiken. Overigens is de kwaliteit van de meeste bijgeleverde kabels bij luidsprekersets en geluidskaarten niet al te best. Maar de vraag is of dit ook echt nodig is. Bedenk, voordat u honderden euro's uitgeeft aan professionele kabels, dat u waarschijnlijk het verschil in geluidskwaliteit niet zult kunnen horen. Want de ervaring leert dat goed geluid ook afhankelijk is van de gebruikte geluidskaart, receiver en luidsprekers. Externe decoder Vanzelfsprekend kan iedere surround kaart de dolby digital- of dts-signalen decoderen. Voor een nóg betere geluidskwaliteit kunt u ook een externe decoder inschakelen, zowel de Audigy 2 ZS pro als de Aureon Universe kunnen deze geluidssignalen doorsturen. Zeker als u een externe av-receiver of een goed actieve luidsprekerset met decoder hebt, is dit een prima oplossing. Om van een externe decoder gebruik te kunnen maken, moet u natuurlijk allereerst de geluidskaart met een optische of spdif-kabel vastknopen aan de externe decoder (zie ook het kader 'Spdif'). En u moet u aan de slag met zowel de software van de geluidskaart als de instellingen van de afspeelsoftware. Bij de Audigy 2 ZS Pro zien we dat Creative gebruik maakt van de term 'Spdif Passthrough' om aan te geven dat een externe decoder de signalen gaat decoderen. Om dit in te stellen moet u in het configuratiescherm de AudioHQ starten en kiezen voor Device Controls. Bij het tabblad Decoder kiest u voor spdif Passthrough. Ook de Aureon Universe van Terratec heeft een configuratiescherm waar u kunt aangeven dat het spdif -signaal moet worden doorgeven – alleen is het hier een stuk ingewikkelder. Behalve de keuze voor spdif moet u namelijk ook aangeven of het om een analoog signaal gaat of een 'Wave' en – ook belangrijk – dat het om non-audio materiaal gaat; er worden immers pakketjes data verstuurd. Als laatste moet u ook in de afspeelsoftware aangeven dat spdif wordt gebruikt: ga naar bijvoorbeeld WinDVD of PowerDVD en kies bij de 'Audio options' voor spdif in plaats van het aantal luidsprekers. Wilt u geluiden importeren op uw computer? Of via uw surround luidsprekerset een dvd in een externe speler beluisteren? Verbind dan met een optische of spdif-kabel de digitale uitgang van uw dvd-speler met de digitale ingang van uw geluidskaart. Zo kan de Creative Audigy kan overweg met AC-3 en dts geëncodeerde signalen. Hiervoor moet u wel bij de AudioHQ aangeven dat het om een 'Spdif -in decodering' gaat. De Terratec-kaart kan dit niet. Deze accepteert alleen ongecodeerde pcm-stereosignalen. In dit geval moet u in de set-up van uw dvd-speler aangeven dat de Dolby Digitale signalen moeten worden omgezet naar pcm. Kalibreren luidsprekers Als alles naar behoren is aangesloten kunt u beginnen met het afstellen van de luidsprekers. Bij surround geluid is het belangrijk dat de luidsprekers goed zijn opgesteld en dat u de afstanden weet van de toehoorder ten op zichte van iedere luidspreker. U moet het geluid namelijk zo instellen dat het precies op tijd bij de luisteraar komt, alleen op die manier ontstaat er een logisch geluidsbeeld. Let daarbij ook op dat iedere luidspreker de juiste hoeveelheid decibels produceert. Creative levert twee tools om alles zo precies mogelijk in te stellen: een eigen kalibratiesysteem en een THX Set-up Console. Bij de Terratec hebt u alleen de mogelijkheid de afzonderlijk luidsprekers harder of zachter te zetten, ieder vorm van kalibratie ontbreekt. Gelukkig kunt u op www.dolby.com gratis de zeer gedetailleerde handleidingen downloaden voor het op- en instellen van uw luidsprekerset. Dvd-audio Als alles goed is ingesteld kunt u gaan genieten van surround geluid. Nieuw is dat u met de laatste geluidskaarten ook kunt luisteren naar dvd-audio: hoogwaardig multikanaals geluid van 24-bit 96 kHz. Zowel de Audigy 2 als de Aureon Universe hebben decoders aan boord om dit signaal weer te geven. Het enige wat u dus nog nodig hebt is software die met deze 24 bit 96 kHz-signalen overweg kan. Creative levert hiervoor een dvd-audioplayer mee. De Terratec-kaart maakt gebruik van WinDVD voor het afspelen van dvd-audio. Helaas hoorden we met de meegeleverde WinDVD-versie alleen maar stereo geluid. Toch maar even de nieuwste versie van WinDVD geïnstalleerd en deze laat inderdaad wel alle zes geluidskanalen horen. Asio 2.0 compatible Behalve te luisteren naar dvd's en cd's met surround sound, kunt u ze ook zelf maken. Hiervoor is het wel belangrijk dat uw geluidskaart asio 2.0 (audio stream input output) ondersteunt. Pas dan kunt u geluiden versturen naar de afzonderlijke luidsprekers en deze tegelijkertijd beluisteren. De Audigy 2 en de Aureon Universe ondersteunen beide asio 2.0 en zijn dus geschikt voor het maken van surround geluid in bijvoorbeeld Première Pro, Cubasis VST en Nuendo. Gaat u hiermee aan de slag, dan zult u nóg meer gebruik maken van alle aansluitingen op uw geluidskaart. Gelukkig hebt u dan de installatie en kalibratie al achter de rug en begint surround geluid pas echt leuk te worden! Conclusie Het aansluiten van surroundset op de computer kan een hele klus zijn als u niet van tevoren goed hebt gekeken naar de connectoren van bestaande hardware in vergelijking met de nieuwe. U kunt een miskoop voorkomen door vooraf de installatiehandleidingen te downloaden bij de fabrikant en de aansluitmogelijkheden te controleren. Functioneert de hardware eenmaal naar behoren, dan is het tijd om de luidsprekers af te stellen. Levert uw geluidskaart hiervoor geen tools? Dan kunt u altijd terecht op www.dolby.com waar alles haarfijn wordt uitgelegd. Bent u daarnaast ook van plan zelf surround geluid te maken, let er dan op dat uw geluidskaart asio 2.0 ondersteunt. In het verhaal op pagina XX geven we u een overzicht van software waarmee u surround geluid kunt maken. De Creative Audigy 2 ZS Pro is één van de meest uitgebreide geluidskaarten van dit moment: geen gebrek aan software, ondersteuning van veel geluidsformaten en véél informatie. Creative Audigy 2 ZS Pro De meest uitgebreide geluidskaart van Creative Labs is de Audigy 2 ZS Pro. Deze kaart kan bijna ieder geluidsformaat aan, of het nu gaat om dolby digital (ex), dts (es), dts neo:6 of dvd-audio, het is geen enkel probleem. De Audigy 2 ZS Pro wordt geleverd met een break-out box die door een firewirekabel met de geluidskaart wordt verbonden. Op de geluidskaart zitten drie analoge uitgangen voor de 7.1 luidsprekers, bijvoorbeeld de Inspire T7700 set. Op de break-out module van de Audigy zitten drie analoge ingangen, een optische en spdif in- en uitgang, een aansluiting voor de koptelefoon en twee firewire-aansluitingen. Zoals gewoonlijk bij Creative krijgt u een berg aan software waaronder Cubasis VST 4.0 CE, Wavelab Lite 2.0 en FL Studio CE meegeleverd. Voor meer informatie: www.creative.com. Prijs: € 299,90 De Terratec Aureon Universe is een prima kaart voor surround geluid. De bijgeleverde software is echter minimaal. Terratec Aureon Universe 7.1 De nieuwste geluidskaart van Terratec speelt ook dolby digital- en dts-geluidssignalen af. Bij deze kaart ontbreken de mogelijkheden voor dolby digital ex, dts es en dts neo:6. De Aureon Universe wordt geleverd met een break-out box die u moet inbouwen. Op de geluidskaart kunt u bijvoorbeeld de Home Arena TXP 884 7.1 luidsprekerset aansluiten. Daarnaast beschikt de geluidskaart ook over een optische uitgang. De break-out module is uitgerust met één optische en één spdif in- en uitgang, twee analoge uitgangen, een microfoon ingang en een aansluiting voor een koptelefoon. Terratec levert weinig bruikbare software mee: een configuratiescherm voor het instellen van de geluidskaart, de applicatie WinDVD 5.0 voor het afspelen van dolby digital-, dts en dvd-audio en het pakket Sound Rescue voor het opschonen van geluidsbestanden. Voor meer informatie: www.terratec.com Prijs: € 229,00 Voor het doorsturen van Dolby Digital- en dts-signalen naar een externe decoder gebruikt Creative de instelling 'Spdif Passthrough'. Wat is spdif? Begin jaren tachtig werd door Sony en Philips een nieuwe transportstandaard ontwikkeld voor digitale geluidsformaten: spdif (Sony/Philips digital interface). De aanleiding hiervoor was de komst van de compact disc. Hiermee werd het wenselijk digitale signalen zolang mogelijk in hun digitale omgeving te houden om verlies door omzetting naar analoge signalen te voorkomen. Tegenwoordig zit de spdif-aansluiting op bijna alle dvd-spelers en av-receivers. Daarnaast wordt deze transportmethode ook in de computer gebruikt om digitale gegevens van cd-rom- of dvd-speler te versturen naar de geluidskaart. Het spdif -signaal kan overweg met ongecomprimeerde pcm-signalen (mono en stereo) en multikanaals geëncodeeerde signalen (dts, dolby digital, mpeg-audio). De ongecodeerde pcm-signalen kunnen een samplerate hebben van 96 kHz en bitlengte van 24. De specificatie van spdif (IEC60958) geeft echter aan dat de ondersteuning van analoge signalen ophoudt bij maximaal 48 kHz en 24 bit. Deze beperking van spdif is de reden dat fabrikanten hard op zoek zijn naar andere mogelijkheden om digitale informatie te transporteren. Pioneer heeft als eerste fabrikant een dvd-speler en av-receiver ontwikkeld waarbij de digitale gegevens via firewire worden overgezet. Deze snelle firewire-poort kan met gemak zes gescheiden analoge kanalen van 192 kHz 24 bit doorgeven. Dit is nodig omdat alleen op deze manier de signalen van dvd-audio en sacd kunnen worden doorgegeven zonder gebruik te maken van analoge aansluitingen. Wilt u dvd-audio beluisteren op de computer, dan kan dit bij alle geluidskaarten die dit ondersteunen, maar alleen via de analoge uitgangen op de geluidskaart. Digitale doorvoer Om een digitale doorvoer van de cd- of dvd-rom-speler naar de geluidskaart te maken kunt u een 2-polig kabeltje gebruiken. Maar er is een manier die betere kwaliteit oplevert. Het is namelijk ook mogelijk om digitale informatie te versturen via de ide-kabel. Deze techniek heet digital audio extraction en kan gebruikt worden bij alle versies van Windows 98 en hoger. Het enige dat u moet doen is deze optie inschakelen. Ga naar Eigenschappen van uw cd-rom-speler, kies het tabblad Eigenschappen en zet een vinkje bij 'Digitale cd-audio voor dit cd-rom-station inschakelen'. Beschikt u over een erg oude cd-rom speler, dan kan het zijn dat deze optie nog niet wordt ondersteund. Om uw signalen digitaal te kunnen doorsturen van de geluidskaart naar een externe luidsprekerset of receiver, kunt u (afhankelijk van uw geluidskaart) gebruik maken van een spdif -kabel of optische kabel (Toslink). De spdif-kabel is 75 Ohm en heeft twee rca-aansluitingen. De optische kabel werkt door middel van glasvezels. Spelen met surround geluid Alsof je in de bioscoop zit – dat is het grote voordeel van surround geluid. Maar ook bij het spelen van games of het beluisteren van muziek is surround sound niet meer weg te denken. Maar wist u dat u ook zelf – thuis achter uw pc – surround geluid kunt maken? De hedendaagse software beschikt over genoeg mogelijkheden om zelf goede mixen te maken, bijvoorbeeld om uw eigen geschoten videomateriaal te voorzien van begeleidende muziek. Hoe u dit het beste aan kunt pakken, leest u op pagina XX

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Met de feestdagen in aantocht gaan we weer gezellig met z'n allen eten. En omdat gourmetten daarbij erg populair is, zijn we op zoek gegaan naar vijf betaalbare modellen geschikt voor tot 10 personen.

Met een gourmetstel maak je avonden extra gezellig en informeel. Iedereen eet in zijn eigen tempo omdat je zelf bepaalt hoeveel je in je pannetje of op je grill legt. En zo is er ook meer tijd om lekker te kletsen. Wij vonden vijf mooie gourmetstellen geschikt tot wel 10 personen.

Tristar RA‑2746 Gourmetstel – 8 personen

De Tristar RA‑2746 is een gourmetstel waarmee je samen met het hele gezin of vriendengroep kunt bakken en grillen. Het apparaat heeft een vermogen van ongeveer 1400 watt en is voorzien van één grote bak‑ en grillplaat, zodat je tegelijk vlees, vis en groenten kunt bereiden. Dankzij de PFAS‑vrije antiaanbaklaag koeken ingrediënten niet vast en maak je het oppervlak na het eten eenvoudig schoon.. Bij de set worden acht kleine pannetjes meegeleverd, zodat iedereen zijn eigen gerecht kan samenstellen. De antislipvoetjes houden het toestel stevig op tafel en het snoer is lang genoeg voor gebruik aan een eettafel. Verder is het gourmetstel geschikt voor maximaal acht personen.

Tefal Inox & Design RE4588 - 10 personen

Bij de Tefal Inox & Design RE4588 richt alles zich op een combinatie van raclette en gourmet. Je beschikt over een groot vermogen van 1350 watt en een verstelbare thermostaat, zodat je de temperatuur precies kunt regelen voor vlees, groenten of raclettekaas. De tien bijgeleverde pannetjes en de grillplaat hebben een antiaanbaklaag waardoor je weinig olie hoeft te gebruiken en het schoonmaken minder tijd kost. Tefal heeft het snoer met ongeveer twee meter vrij lang gemaakt, waardoor je meer vrijheid hebt om het toestel op tafel te plaatsen. Een ingebouwd indicatielampje toont wanneer het apparaat de ingestelde temperatuur heeft bereik. Het apparaat wordt geleverd met hittebestendige handgrepen voor veilig gebruik en is geschikt voor maximaal tien personen.

Princess Raclette Gourmetstel XL - 10 personen

Met de Princess Raclette XL haal je een gourmet‑ en raclette‑stel voor tien personen in huis. De set gebruikt een vermogen van ongeveer 1500 watt en heeft een extra grote bakplaat voor vlees en groenten. De plaat is uitneembaar en heeft een PFAS‑vrije antiaanbaklaag, waardoor je niet veel olie nodig hebt en het toestel gemakkelijk schoonmaakt. Bij het apparaat worden tien pannetjes geleverd; zo kan iedereen tegelijkertijd minipannetjes gebruiken. De temperatuur regel je via een draaiknop, terwijl een controlelampje aangeeft dat het toestel opwarmt. Koelblijvende handgrepen en antislipvoetjes dragen bij aan veilig gebruik.

Princess Dinner4All Circle - 4 personen

De Princess Dinner4All Circle is een ronde gourmetset bedoeld voor kleinere groepen. Het apparaat is voorzien van een ronde bakplaat met een diameter van ongeveer 30 centimeter en gebruikt een vermogen van 1000 watt. Via een draaiknop stel je de temperatuur in tot circa 250 °C, waardoor je van langzaam garen tot snel grillen verschillende bereidingswijzen kunt kiezen. De set wordt geleverd met meerdere individueel te gebruiken kooktegels, zodat iedereen op zijn eigen tegel kan bakken zonder smaken te mengen. Dankzij de antiaanbaklaag zijn de platen eenvoudig schoon te maken, terwijl antislipvoetjes het toestel stabiel houden. Het snoer is ongeveer twee meter lang, waardoor je het gemakkelijk midden op tafel zet.

Princess Dinner4All Pure - 4 personen

Deze Dinner4All Pure‑gourmetset van Princess is opgebouwd uit meerdere kleine bakplaten, zodat elke gebruiker zijn eigen kookgedeelte heeft. Het systeem bestaat uit vier bamboe plates met antiaanbaklaag en afzonderlijke bakplaatjes, die samen op één centrale powerbox van 1000 watt worden aangesloten. Doordat iedere plaat een eigen stekker heeft, kun je de opstelling uitbreiden of verkleinen; handig als je met twee, drie of vier personen wilt eten. Het apparaat heeft een controlelampje en een eenvoudige bediening; je steekt de stekker in het stopcontact en kiest een temperatuur met de draaiknop. Dankzij de non‑stick afwerking maak je de platen na afloop gemakkelijk schoon.

De Ring Outdoor Cam Pro is een redelijk prijzige, slimme beveiligingscamera voor buiten die flink wat in zijn mars heeft. Het apparaat kost 199,99 euro en daar komt – waarschijnlijk – nog maandelijks een abonnement bovenop.

De nieuwe Ring Outdoor Camera Pro heeft een compact, stabiel en minimalistisch ontwerp waardoor je hem direct als een Ring-apparaat herkent. Dankzij de compacte afmetingen kun je hem subtiel aan de muur ophangen. Je bent verzekerd van bescherming tegen weer en wind (een IP-rating is niet bekend) en er is een extra afdekking voor de kabelaansluitingen. Ring levert de camera daarnaast met een kogel-gelagerde muurbeugel en montagemateriaal. De stroomvoorziening verloopt via de usb-c-kabel achterop; dit is helaas geen model met eigen batterij.

De installatie is, zoals gebruikelijk bij Ring, snel en ongecompliceerd. Je maakt verbinding via wifi na het scannen van de QR-code en over het algemeen is de verbinding stabiel. We hebben gedurende de testperiode geen storingen opgemerkt. Mocht je de camera willen ophangen, dan moet je wel zelf even een gaatje boren; daar zit voornamelijk het werk in. In de doos zit overigens alles wat je nodig hebt om dat te doen. Denk dan aan die eerdergenoemde muurbeugel, maar ook aan alle schroeven en dergelijke. Je hoeft alleen de boor er zelf bij te pakken.

©Wesley Akkerman

Weinig zeggenschap over het beeld

De Ring Outdoor Cam Pro heeft een 4K-resolutie en een brede kijkhoek van 140 graden. Overdag zorgen natuurlijke kleuren en HDR-ondersteuning ervoor dat details en gezichten duidelijk herkenbaar blijven, zelfs bij tegenlicht. 's Nachts schakelt de camera automatisch over op helder zwart-witbeeld dankzij infrarood. Het systeem is bovendien in staat nachtvisie in kleur te leveren, maar daarvoor is er wel voldoende licht nodig. Hij schakelt automatisch van stand op basis van de hoeveelheid licht; je kunt helaas niet zelf bepalen of je in kleur of zwart-wit filmt.

Ring maakt verder gebruik van betrouwbare bewegingsdetectie, waarbij je via de app zones kunt instellen om vals alarm te voorkomen. De Ring Outdoor Cam Pro heeft 3D-bewegingsdetectie en Bird's Eye View (een typische Ring-uitvinding) voor nauwkeurige afstandsmetingen en het volgen van bewegingen. Met een Ring Protect-abonnement krijg je toegang tot geavanceerde herkenning van personen, dieren en voertuigen. Voor zaken als tweewegcommunicatie en de live-feed hoef je gelukkig niet in de buidel te tasten.

Verplichte cloudopslag

Over het abonnement gesproken: daarmee krijg je ook nog toegang tot een uitgebreide videohistorie. Dat kost je wel minimaal 3,99 euro per maand. De opgenomen beelden blijven dan voor 180 dagen bewaard. Een belangrijk punt blijft echter de cloud-exclusiviteit; Ring maakt het nog steeds niet mogelijk om beelden lokaal op te slaan. Je bent dus verplicht een abonnement af te nemen als je je huisbeveiliging een beetje serieus neemt. De app faciliteert wel een overzichtelijk rechtenbeheer voor gezinsleden en waarschuwt bij allerlei ongeregeldheden.

De Ring-camera integreert tot slot met Alexa (de slimme assistent van Amazon) en IFTTT (een gratis en eenvoudige service voor smarthome-automatiseringen), maar mist helaas ondersteuning voor Google Home en Apple HomeKit (zoals dat al jaren het geval is). Via de Ring-app, beschikbaar voor Android en iOS, heb je de controle over de instellingen, inclusief het in- of uitschakelen van de sirene en bewegingsdetectie. De app toont een overzicht van gebeurtenissen en maakt het mogelijk voorgeprogrammeerde berichten af te spelen voor je bezoekers.

Lees ook onze review van de Ring Floodlight Cam Pro (2e gen)

Ring Outdoor Cam Pro kopen?

De Ring Outdoor Cam Pro biedt fijne hardware, waaronder 4K-video met 10x digitale zoom (die nog redelijk acceptabel is ook). De installatie is eenvoudig, maar de beveiligingscamera mist wel de nodige smarthome-integraties (waardoor hij dus niet voor iedereen heel handig is). Bovendien is hij aan de prijzige kant en heb je voor het optimale gebruik een abonnement nodig, waardoor je maandelijks of jaarlijks terugkerende kosten hebt. Daardoor betaal je hier meer voor dan bij Eufy, en daarom is de Outdoor Cam Pro alleen interessant als je al andere Ring-producten hebt.