Als u uw foto's of video's aan het verwerken of bewerken bent op uw computer, is het wel zo prettig als uw beeldscherm de beelden correct weergeeft. De kleuren dienen bij voorkeur natuurgetrouw te zijn. De eerste stap daarbij is natuurlijk een goede foto- of videocamera. Als u daar veel geld in hebt gestoken, is het zonde als u het beeldmateriaal op een matig beeldscherm verwerkt. Gelukkig hoeft een beeldscherm met een goede kleurreproductie tegenwoordig niet duur te zijn. We testen schermen van 23 en 24 inch.

Beeldschermen worden steeds goedkoper, een simpel 22inch-scherm met een TN-paneel koopt u al voor zo'n 120 euro. Lagere prijzen zien we ook terug bij de wat betere schermen met panelen die ook geschikt zijn voor foto- en filmbewerking. De hoogste tijd dus om kwaliteitsschermen te testen die vriendelijk voor de portemonnee zijn. Wij hebben bij diverse fabrikanten daarom een 23- of 24inch-scherm aangevraagd met een (variant op) VA- of IPS-paneel. De monitoren mochten nier meer dan 500 euro kosten. De achterliggende gedachte van de test is kleurreproductie, waardoor we geen schermen met TN-paneel hebben meegenomen in de test.

Testmethode

Het belangrijkste punt waar we de schermen op testen is de kleurreproductie. Dit meten wij met een 'Colorvision Spyder 3 Elite'. De kleurreproductie van een scherm wordt uitgedrukt in Delta E. Dit is de afwijking tussen de gemeten kleuren en de weergegeven kleuren. Hoe lager de Delta E, hoe beter de kleurreproductie. Een Delta E van 3 is goed genoeg voor fotobewerking. Een waarde van 1 of lager is een niet waarneembaar verschil, een nagenoeg perfecte kleurreproductie. Dit is doorgaans alleen haalbaar na kalibratie. De schermen zijn eerst niet-gekalibreerd getest en daarna gekalibreerd. Wij kalibreren de schermen met een helderheid van 120 cd/m², kleurwarmte van 6500K en een gamma van 2.2. Een helderheid van 120 cd/m² is, afhankelijk van het omgevingslicht, ideaal. De meeste beeldschermen staan standaard veel te helder afgesteld. Naast de kleurreproductie kijken we naar het contrast, de inkijkhoek en de zwartweergave. Ook testen we beeldkwaliteit van de schermen in Full HD-films, foto's en games. Het weergeven van games is voor deze test van ondergeschikt belang, maar wel bekeken.

Paneeltypes

TN (Twisted nematic)

Dit type paneel komt het meest voor. Het voordeel van TN is dat het fabriceren goedkoop is, daarnaast heeft het een snelle responstijd. Voor de fanatieke gamers zijn TN-panelen van 120 Hz de beste keuze. Nadeel van TN is de matige inkijkhoek en kleurreproductie.

VA (Vertical Alignment)

Dit paneel type kent een redelijk aantal variaties, waarvan de bekendste S-PVA en MVA zijn. Het voordeel van de huidige generatie MVA-panelen is voornamelijk het hoge contrast en de erg goede zwartweergave. Zwart is diepzwart. Daarnaast hebben de MVA-panelen nagenoeg geen last van lichtlekkage. VA-panelen hebben een goede kleurreproductie en inkijkhoek, maar nog niet zo goed als IPS-panelen. De responstijd van de meeste VA-panelen is matig.

IPS (In Plane Switching)

IPS kent ook een aantal variaties. Het is het duurste paneeltype, met de beste kleurreproductie en een zeer goede inkijkhoek. Het beste type is P-IPS, dat ook wordt gebruikt voor professionele 10bit-beeldschermen. De nieuwere e-IPS-panelen maken IPS betaalbaar. De responstijd van de moderne IPS-panelen is goed genoeg voor games, maar haalt het niet bij het niveau van TN-panelen. Het zwakke punt van de IPS-panelen is de zwartweergave. De goedkopere schermen kunnen last van lichtlekkage en 'clouding' (lichte en donkere plekken) hebben. Bij aanschaf van een beeldscherm met IPS is dit een punt om goed op te letten.

PLS (Plane to Line Switching)

Dit paneeltype is Samsungs variant op de IPS-technologie. Het heeft, ten opzichte van IPS, een verbeterde inkijkhoek en een betere responstijd. Samsung gebruikt de PLS-techniek in zijn tablets en nu ook in zijn beeldschermen.

Gebruikte apparatuur

Videokaart Sapphire Radeon HD 6970

Processor Intel Core i7-965

Moederbord ASUS Rampage II Gene (Intel X58-chipset)

Geheugen Kingston 6 GB DDR3 1600 MHz (KHX1600C8D3K3/6GX)

Blu-ray-station LG CH10LS20

Energiemeter Voltcraft Energy Monitor 3000

Kalibratie Colorvision Spyder 3 Elite

Besturingssysteem Windows 7 Home Premium SP1 (64 bit)

ASUS PA246Q

De PA246Q van ASUS is de enige uit de test met een PIPS-Paneel. Dit type paneel is duurder dan HIPS- en e-IPS-panelen. De prijs van de ASUS PA246Q is dan ook de hoogste uit de test. Het PIPS-paneel heeft een 10bit-kleurdetail, goed voor 1,07 miljard kleuren. De PA246Q behaalt dit 10bit-kleurdetail met 8 bit + AFRC (Advanced Frame Rate Control). Door middel van 'dithering' wordt er een groter kleurdetail behaald dan normaal met 8 bit mogelijk is. Doordat het scherm gebruikmaakt van WCG-CCFL-backlight heeft het scherm naast een groot kleurdetail ook een groot kleurbereik. Voor fotobewerking een erg mooie combinatie. De standaard kleurreproductie van het scherm is uitstekend. ASUS heeft het scherm zelf al gekalibreerd en levert het rapport hiervan ook mee. Alsnog zelf kalibreren is niet nodig, maar natuurlijk wel optimaal. Het scherm is erg compleet, alle wenselijke aansluitingen zijn aanwezig en er is ook nog een 7-in-1-kaartlezer aanwezig. Daarnaast is het scherm in hoogte verstelbaar en heeft het een pivot-functie. Het OSD-menu is het uitgebreidste van alle geteste schermen, u kunt handmatig de kleuren tot in het kleinste detail aanpassen. Ook is er een 1:1 pixelmapping-functie aanwezig. Het contrast is vergeleken met de VA-panelen uit de test laag, maar nog steeds voldoende. Het scherm heeft een erg goede inkijkhoek en geen last van lichtlekkage. Echt slechte punten kunnen wij niet ontdekken aan het scherm, op het hoge energieverbruik na. Zelfs na kalibratie is dit nog 46,5 watt. Een ander nadeel is de prijs, voor al dit moois moet u de hoofdprijs betalen. We geven deze monitor het keurmerk Best Getest.

©PXimport

ASUS PA246Q

Straatprijs € 479,-

Oordeel 9/10

Pluspunten

Resolutie van 1920 x 1200

Veel aansluitingen

Ergonomisch

Groot kleurbereik en kleurdetail

Goede inkijkhoek

Minpunten

Hoge prijs

Energieverbruik

LG E2370V

LG is een van de grootste leveranciers van IPS-panelen, veel van de schermen uit onze test hebben een IPS-paneel van LG aan boord. Het mag dan ook geen verrassing zijn dat de LG E2370V ook voorzien is van een eigen IPS-paneel. De kleurreproductie is, direct uit de doos, met een Delta E van 6,9 de minste uit de test. Dat is gemeten met de kleurinstellingen op 'sRGB', de standaardinstellingen geven een nog minder goed resultaat. Na kalibratie is de kleurreproductie dik in orde. LG positioneert het scherm als een scherm voor gamers met goede beeldkwaliteit. Voor de fanatieke gamers zal de 14 ms grijs-grijs responstijd wat aan de hoge kant zijn, de casual gamer zal er prima mee overweg kunnen. Wij hebben geen storende 'ghosting' (dubbel beeld) kunnen waarnemen. Het scherm heeft een aantal handige extra's zoals een afstandsbediening, erg handig om snel even wat instellingen aan te passen of het geluid vanaf een afstandje te bedienen. Het scherm beschikt over de 1:1 pixelmapping-functie, die het mogelijk maakt om een afwijkende resolutie onaangepast weer te geven. De E2370V beschikt over een lichtsensor die aan de hand van het omgevingslicht de helderheid van het scherm aanpast, vergelijkbaar met de NEC EA232WMi. De LG E2370V heeft als grootste nadeel de standaard kleurreproductie. Als u over de mogelijkheid beschikt om het scherm te kalibreren, is het scherm door zijn lage prijs een aanrader. Het scherm combineert dan een scherpe prijs met goede beeldkwaliteit en handige extra's.

©PXimport

LG E2370V

Straatprijs € 220,-

Oordeel 7/10

Pluspunten

Prijs

Goede inkijkhoek

Afstandsbediening

Minpunten

Standaard kleurreproductie

Geen DisplayPort

Geen DVI-kabel

NEC MultiSync EA232WMi

Het beeldscherm van NEC combineert een IPS-paneel met led-backlight. Het belangrijkste voordeel van led is dat dit type verlichting energiezuinig is. Het scherm is voorzien van twee eco-functies die de helderheid en het energieverbruik van het scherm verlagen. Dat is op zich niet vernieuwend, maar NEC gaat een stap verder. Op het scherm zit een sensor die het omgevingslicht meet, het scherm gebruikt deze sensor in samenwerking met een 'auto brightness' functie. Als deze functie aan staat, kan het scherm de helderheid aanpassen aan de hand van het omgevingslicht en de witheid van het getoonde beeld. De functie zorgt voor optimale helderheid en resulteerde in ons geval tot een energieverbruik van minder dan 20 watt. Voor het testen en kalibreren hebben wij deze functie uitgezet. Het scherm heeft standaard al een redelijk goede kleurreproductie, we meten een Delta E van 3,7. Ondanks het lagere contrast vergeleken met een aantal andere schermen, is het contrast van het scherm prima in orde. Het scherm heeft een goede zwartweergave en details in donkere films en games worden goed weergegeven. Helaas gooit lichtlekkage in de linkeronderhoek roet in het eten. Dit is zichtbaar bij het kijken van films of donkere foto's, vooral als er weinig omgevingslicht is. Dit is het enige echt belangrijke minpunt van het scherm. De EA232WMi is een uitstekend scherm voor foto- en videobewerking, helemaal als u het scherm hebt gekalibreerd.

©PXimport

NEC MultiSync EA232WMi

Straatprijs € 350,-

Oordeel 8/10

Pluspunten

Ergonomisch

Goede inkijkhoek

Standaard al een redelijke kleurreproductie

Minpunten

Lichtlekkage in linkeronderhoek

Geen HDMI

Dell UltraSharp U2412M

Dell zet zijn nieuwe UltraSharp U2412M niet als opvolger van de succesvolle U2410 in de markt. Beide schermen zullen naast elkaar verkocht worden. De U2410 lijkt qua specs meer op de ASUS PA246Q uit onze test. De U2412M is wat goedkoper, maar ook minder uitgebreid. Het scherm is voorzien van een e-IPS paneel en WLED-backlight. De voordelen van e-IPS zijn bij de U2412M direct zichtbaar, het scherm heeft een erg goede inkijkhoek. De weergave van zwart en het contrast bij de U2412M zijn prima in orde, alleen komt het scherm niet in de buurt van het niveau van de VA-schermen. Het belangrijkste punt van onze test, de kleurreproductie, is bij de U2412M ook goed. Standaard scoort het scherm een Delta E van 3,2, waarmee hij goed genoeg is voor fotobewerking. Het scherm heeft een resolutie van 1920 x 1200 (WUXGA), hier zijn wij een groot voorstander van. WUXGA heeft slechts 180 extra beeldlijnen, maar het maakt wel degelijk verschil. Het OSD-menu dat Dell gebruikt is een van de prettigste in zijn soort en heeft voldoende instellingen. Het scherm is in hoogte verstelbaar, heeft een pivotfunctie en een goede solide voet. Er zijn voldoende aansluitmogelijkheden, het enige wat we missen is HDMI. De Dell U2412M is een scherm met een goede prijs-kwaliteitverhouding. De verkoopprijs van nog geen 350 euro is heel redelijk, u krijgt daarvoor een goede beeldkwaliteit, voldoende aansluitmogelijkheden en ergonomische functies. Met een budget van 350 euro vindt u op dit moment geen betere monitor.

©PXimport

Dell UltraSharp U2412M

Straatprijs € 344,-

Oordeel 9/10

Pluspunten

Resolutie van 1920 x 1200

Prijs-kwaliteitverhouding

Standaard een redelijke kleurreproductie

Ergonomisch

Minpunten

Geen HDMI

AOC i2353fh

AOC levert ons een scherm met een erg fraai ontwerp. Het scherm heeft een omlijsting van geborsteld aluminium en is slechts 9,6 mm dun. Dit is mogelijk door het gebruik van een led-backlight en doordat de aansluitingen in de voet van het scherm zijn verwerkt. De bediening van het scherm verloopt via tiptoetsen op de voet. Deze zijn gevoelig, waardoor de bediening aardig wat gewenning vergt. AOC heeft het scherm voorzien van een e-IPS paneel. De standaard kleurreproductie is redelijk, maar wel één van de mindere uit deze test. Onze metingen zijn gedaan met de kleurinstelling op 'sRGB', hier kregen wij het beste resultaat mee. Na kalibratie behaalt het scherm een Delta E van 1,6. Dit is meer dan voldoende voor foto en videobewerking. De zwartweergave van het scherm is redelijk, maar wordt verstoord door lichtlekkage. Bij normaal gebruik hebben we er weinig last van, maar bij donkere games en het kijken van films stoort het wel degelijk. Het scherm heeft tweemaal HDMI en een analoge aansluiting, helaas ontbreken DisplayPort en DVI. Vooral het ontbreken van DVI is vervelend, als u wilt werken met een digitaal beeldsignaal zit u vast aan HDMI met eventueel een verloopje naar DVI. De prijs van het scherm is het grootste pluspunt, voor zo'n 175 euro hebt u een erg fraai scherm dat ook nog eens geschikt is voor foto- en videobewerking.

©PXimport

AOC i2353fh

Straatprijs € 175,-

Oordeel 7/10

Pluspunten

Prijs

Fraai design

Minpunten

Geen DVI en DisplayPort

Geen overscan voor HDMI

Lichtlekkage

Samsung SyncMaster S24A850D

Samsung leverde ons twee schermen met zijn nieuwe PLS-paneel, een 24- en 27inch-uitvoering. De 27inch-uitvoering vindt u los terug in de rubriek Hardware (p. 84). PLS is de nieuwe techniek die Samsung heeft ontwikkeld als tegenhanger van IPS. Samen met de 27inch-uitvoering betreft dit het eerste beeldscherm dat gebruikmaakt van deze techniek. De PLS-techniek wordt ook gebruikt in de tablets Galaxy Tab 8.9 en 10.1. Eén van de speerpunten van de nieuwe techniek is de inkijkhoek en we moeten toegeven dat deze erg goed is. Het scherm heeft de beste inkijkhoek van de geteste schermen, er is nagenoeg geen verloop in kleur zichtbaar als we verticaal of horizontaal kijken. De kleurreproductie laat te wensen over als we het scherm direct uit de doos controleren. We zetten 'Magic Bright' op 'standard' en krijgen dan wel een redelijke kleurreproductie met een Delta E van 5,5. Dit is helaas niet zo goed als een aantal andere schermen uit de test. Wij maken voor de test gebruik van een preproductie-model. Samsung heeft ons verteld dat de standaard kleurreproductie van de schermen zal worden verbeterd. Na kalibratie van het scherm is de Delta E met 0,2 perfect. De zwartweergave is redelijk, maar komt niet in de buurt van de MVA-beeldschermen uit de test. Ook het contrast is minder dan dat van de IPS-panelen en helemaal vergeleken met MVA. Toch hebben wij dit niet als een storende factor ervaren. De beeldkwaliteit, zeker na kalibratie, is dik in orde. Het scherm heeft als extraatje vier usb3.0-poorten, handig voor wie daar al apparatuur voor heeft, want zoveel usb3.0-hubs zijn er nog niet. De monitor heeft een resolutie van 1920 x 1200. De S24A850D is een goede introductie van de PLS-techniek, vooral de inkijkhoek is indrukwekkend. De prijs is wat aan de hoge kant, maar na kalibratie is het een van de betere schermen uit de test.

©PXimport

Samsung SyncMaster S24A850D

Straatprijs € 411,-

Oordeel 9/10

Pluspunten

Resolutie van 1920 x 1200

Erg goede inkijkhoek

Ergonomisch

Usb3.0-hub

Minpunten

Hoge prijs

Geen DVI-kabel meegeleverd

Iiyama ProLite XB2472HD

Het scherm van iiyama is voorzien van een AMVA-paneel met led-backlight. Een mooie combinatie die een laag

energieverbruik combineert met een goede beeldkwaliteit. De kleurreproductie is zonder kalibratie met een Delta E van 4,5 redelijk. Na kalibratie is ook dit scherm uitstekend geschikt voor foto- en videobewerking. Het contrast van het scherm is opvallend goed, we meten een waarde van 1269:1 na kalibratie. Het scherm beschikt ook over een dynamisch contrast, deze staat standaard uit. De zwartwaarde van het scherm is met een gemeten waarde van 0,10 erg laag, zwart is dan ook echt zwart. Daarnaast is er geen sprake van lichtlekkage. De beeldkwaliteit van het scherm is voor zowel foto's als video's zeer goed. Het scherm is door zijn matige responstijd minder geschikt voor snelle games. Zoals we mogen verwachten van een led-scherm is het energieverbruik bij de XB2472HD laag. Met de eco-functie is het verbruik slechts 20,3 watt. Ergonomie ontbreekt niet, het scherm kan in hoogte worden versteld en gedraaid met de stevige voet. De pivot-functie zorgt dat het scherm in een handomdraai van landschap- naar portretstand wordt gedraaid. Het OSD-menu is eenvoudig, gelukkig is het wel voorzien van een aspect-functie om een 4:3-beeldverhouding ongewijzigd weer te geven. Het scherm heeft een DVI, HDMI en een analoge VGA-aansluiting, maar DisplayPort ontbreekt. De ProLite XB2472HD van iiyama is een aanrader, met een goed contrast, ergonomie en een goede beeldkwaliteit. Tot slot is de prijs van ongeveer 220 euro ook erg prettig.

©PXimport

Iiyama ProLite XB2472HD

Straatprijs € 217,-

Oordeel 8/10

Pluspunten

Ergonomisch

Goed contrast

Goede zwartweergave

Prijs

Minpunten

Responstijd

Geen DisplayPort

BenQ EW2430

Ook BenQ combineert een VA-paneel met een led-backlight. Een jaar geleden testten wij de VW2420H, een scherm met dezelfde combinatie. De VW2420H had problemen met het goed weergeven van een grijsgradiënt. Gelukkig heeft de EW2430 hier totaal geen last van. Standaard staat de gamma-instelling bij het scherm op stand '3', na meting geeft dit een gammawaarde van 2,7. Dat is veel te hoog, een gamma van 2,2 is ideaal. Nadat we de gamma in het OSD-menu op stand '1' zetten komt de meting op 2,25 uit. Niet alleen de gamma wordt hier beter van, ook de kleurreproductie. We zien een verbetering in Delta E-waarde van 4,8 naar 2,2. Zolang bij de EW2430 de gamma op stand '1' wordt gezet, hebt u zonder te kalibreren al een goede kleurreproductie. De zwartweergave van het scherm is ook goed, het scherm heeft geen zichtbare lichtlekkage. We meten een contrast van 1654:1 na kalibratie, dat is erg hoog. Het scherm heeft geen ergonomische functies, maar is wel voorzien van een usb2.0-hub met vier aansluitingen. Het scherm beschikt over VGA, DVI en twee keer HDMI. Helaas zien we nog steeds dat BenQ geen DVI-kabel met het scherm meelevert. Ook ontbreekt een DisplayPort-aansluiting. Het energieverbruik is net als bij de meeste led-schermen laag. De EW2430 van BenQ is beduidend beter dan de vorig jaar geteste VW2420H. We kunnen hem aanbevelen voor foto- en videobewerking. Voor games is het scherm door zijn responstijd wat minder geschikt.

©PXimport

BenQ EW2430

Straatprijs € 243,-

Oordeel 8/10

Pluspunten

Erg goed contrast

Goede zwartweergave

Standaard kleurreproductie

Prijs

Minpunten

Geen DVI-kabel meegeleverd

Geen DisplayPort

Responstijd

Eizo EV2333W

Het scherm dat wij van Eizo hebben getest, is hetzelfde model als dat we in Computer!Totaal nummer 1-2011 in onze monitortest hebben getest. Toen kwam het scherm als 'Best Getest' uit de bus. Dit keer moet het scherm het tegen wat meer zwaargewichten opnemen. De EV2333W is 23 inch en voorzien van een PVA-paneel. Eizo heeft ook schermen met IPS-panelen in zijn assortiment, maar het voorgestelde 22inch-scherm is te klein voor onze test en het 24inch-scherm kost meer dan 500 euro. Het scherm heeft direct uit de doos al een goede kleurreproductie. Met een Delta E-score van 2,4 is er met kalibreren geen haast. Ook blinkt het scherm uit in het contrast: het heeft het hoogst gemeten contrast van alle schermen uit de test. De zwartwaarde is goed, net als bij de meeste andere schermen uit de test met een VA-paneel. Voor games is het scherm minder geschikt, het scherm is voornamelijk een aanrader voor fotobewerking. Het is voorzien van een stevige voet met een aantal ergonomische functies. Het scherm is 17 centimeter in hoogte verstelbaar, heeft een pivot-functie en kan op zijn voet draaien. De EV2333W biedt een analoge aansluiting, DVI-D en DisplayPort, helaas geen HDMI. Zoals wij van Eizo gewend zijn heeft het scherm een garantie van 5 jaar. De EV2333W is het beste VA-scherm uit de test. Als contrast en de zwartwaarde het grootste belang hebben, dan is de EV2333W de beste keuze.

©PXimport

Eizo EV2333W

Straatprijs € 305,-

Oordeel 9/10

Pluspunten

5 jaar garantie

Ergonomisch

Standaard kleurreproductie

Goede zwartweergave

Erg goed contrast

Minpunten

Hoge prijs

Responstijd

Conclusie

Alle schermen uit de test zijn geschikt voor foto en videobewerking. U zult alleen wel een keuze moeten maken of u een scherm wilt met een VA-paneel of een scherm met een IPS/PLS-paneel. Het zou mooi zijn als de voordelen van de VA-panelen worden gecombineerd met die van de IPS/PLS. De zwartheid en het hoge contrast van de VA-panelen missen we bij IPS/PLS, terwijl de inkijkhoek en responstijd van de VA-panelen te wensen over laat. Als u op zoek bent naar een compleet en betaalbaar beeldscherm met een goede kleurreproductie kunnen wij de iiyama Prolite XB2472HD aanraden. Onze voorkeur gaat nog steeds uit naar schermen met een 1920 x 1200 resolutie. Onze tweede aanrader is daarom de Dell UltraSharp U2412M. Dit scherm combineert deze resolutie met een goede kleurreproductie en een schappelijke prijs. De ASUS PA246Q is het beste scherm uit onze test, het scherm heeft alles aan boord dat wij zoeken in een kwaliteitsscherm onder de 500 euro.

©PXimport

Als je de specificatielijst van een moderne televisie of monitor bekijkt, zie je achter het kopje 'verversingssnelheid' vaak een getal staan gevolgd door 'Hz'. Jarenlang was 50 of 60 Hz de standaard, maar tegenwoordig pronken fabrikanten met 100, 120 of zelfs 144 Hz. Klinkt sneller, en sneller is meestal beter, maar wat betekent het nou eigenlijk voor jouw kijkervaring? Is het een noodzaak voor iedereen, of vooral leuk voor fanatieke gamers?

Om te begrijpen wat die Hertz (Hz) doet, moet je een televisie of monitor niet zien als een statisch schilderij, maar als een soort digitale flipbook. Het beeld dat je ziet, wordt immers continu opnieuw opgebouwd. Een standaard 60Hz-scherm ververst het beeld 60 keer per seconde. Dat is voor het menselijk oog snel genoeg om een vloeiende beweging waar te nemen bij normaal tv-kijken, zoals het nieuws of een dramaserie. Een 120Hz-scherm doet dat dus dubbel zo vaak: 120 keer per seconde.

©DC Studio

Waarom zou je meer beelden per seconde willen?

Het grootste voordeel van een hogere verversingssnelheid is soepelheid. Hoe meer beelden er per seconde worden getoond, hoe vloeiender bewegingen eruitzien. Bij 60 Hz kunnen snelle acties soms wat schokkerig ogen of last hebben van bewegingsonscherpte, ook wel 'motion blur' genoemd. Bij 120 Hz blijven details scherp, zelfs als de camera snel draait of als er bijvoorbeeld een raceauto voorbij raast. Daarnaast voelt de besturing van games directer aan. Tussen het moment dat je een knop indrukt en het moment dat je actie op het scherm ziet, zit minder tijd. Dat verschil in milliseconden lijkt verwaarloosbaar, maar je brein pikt het direct op als een responsievere ervaring.

Het verschil tussen 120 en 144 Hz (en hoger)

Terwijl 120 Hz de nieuwe gouden standaard is voor televisies, zie je bij computermonitors vaak getallen als 144 Hz, 165 Hz of zelfs 240 Hz en hoger. Het principe blijft hetzelfde, maar de toepassing verschilt. 120 Hz is de limiet voor de huidige generatie spelcomputers, zoals de PlayStation 5 en Xbox Series X. Televisies richten zich daarom specifiek op dat getal. Pc-gamers hebben echter vaak krachtiger videokaarten die nóg meer beelden per seconde kunnen produceren. Daarom zie je monitors met 144 Hz of meer.

Is het verschil tussen 120 en 144 Hz zichtbaar? Voor de gemiddelde gebruiker nauwelijks. Waar de stap van 60 naar 120 Hz een wereld van verschil is die bijna iedereen direct ziet, is de stap naar 144 Hz of hoger vooral voer voor professionele e-sporters die elke mogelijke fractie van een seconde winst nodig hebben. Voor de consument die een monitor zoekt voor thuisgebruik en gaming, is alles boven de 120 Hz doorgaans een uitstekende keuze.

©ER | ID.nl

Heb jij het nodig?

Het antwoord op die vraag hangt volledig af van wat je met je scherm doet; of dat nu een tv of een gamemonitor is. Kijk je voornamelijk lineaire televisie, films en series via streamingdiensten? Dan is een 120Hz-scherm geen harde noodzaak, aangezien films doorgaans in 24 beelden per seconde worden geschoten. Toch hebben 100/120Hz-panelen in televisies vaak wel een betere beeldkwaliteit en kunnen ze die films rustiger weergeven dan goedkopere 60Hz-panelen.

Ben je echter een gamer? Dan is het antwoord volmondig ja. De nieuwste spelcomputers en moderne videokaarten zijn gemaakt om die hoge snelheden te benutten. Games spelen soepeler, zien er scherper uit tijdens actiescènes en je reageert sneller op wat er gebeurt. Als je nu een nieuwe tv of monitor koopt met het oog op de toekomst en gaming, is 120 Hz of hoger eigenlijk een vereiste op je wensenlijstje. Let er bij televisies wel op dat je beschikt over een HDMI 2.1-aansluiting, want alleen die kabel kan de enorme hoeveelheid data van 4K-beeld met 120 Hz verwerken.

Drie tv's met 120 Hz of meer

De meeste high-end tv's van dit moment ondersteunen 120 Hz voor spelcomputers (PS5/Xbox Series X) en gaan zelfs tot 144 Hz als je ze aan een krachtige gaming-pc hangt.

Als we kijken naar de huidige generatie televisies, kunnen we niet om de LG OLED evo C5 heen. Dit is de gloednieuwe opvolger van de populaire C4 en wordt gezien als de standaard voor gamers en filmliefhebbers. Hij beschikt over vier HDMI 2.1-poorten die de volle 144 Hz ondersteunen, wat hem toekomstbestendig maakt voor pc-gamers, terwijl hij naadloos samenwerkt met de PlayStation 5 en Xbox Series X op 120 Hz. Het nieuwe paneel heeft een nog hogere helderheid dan zijn voorganger, waardoor HDR-beelden nog meer impact hebben.

Daarnaast is de Samsung OLED S95F een absolute blikvanger in de winkels. Waar Samsung vorig jaar hoge ogen gooide met de S95D, doet de F-serie er nog een schepje bovenop met een vernieuwde antireflectielaag die nog beter werkt in lichte kamers. Dit model combineert de diepe zwartwaarden van OLED met de intense kleuren van Quantum Dots. Ook dit scherm ondersteunt verversingssnelheden tot 144 Hz en beschikt over de uitgebreide Gaming Hub van Samsung, waarmee je zelfs zonder console games kunt streamen.

Voor wie liever geen OLED wil, is de Samsung Neo QLED QN90F de meest courante keuze in het high-end lcd-segment. Dit 2025-model maakt gebruik van geavanceerde Mini-LED-technologie, waardoor de helderheid veel hoger ligt dan bij OLED-schermen. Dat maakt hem ideaal voor een zonovergoten woonkamer. Met een verversingssnelheid die oploopt tot 144 Hz en een extreem lage invoervertraging, is dit voor veel competitieve gamers de favoriete keuze.

Drie monitors met 120 Hz of meer

Bij monitors ligt de standaard tegenwoordig al hoger dan 120 Hz, omdat snelheid de uitkomst van een potje schieten of racen bepaalt. Deze modellen zijn populair op Kieskeurig.

Op het gebied van monitoren zien we dat 240 Hz langzaam de nieuwe standaard wordt voor de serieuze gamer. Een model dat momenteel erg goed scoort op Kieskeurig is de LG UltraGear 27GR83Q. Dit is een 27-inch IPS-scherm met een razendsnelle verversingssnelheid van 240 Hz. In tegenstelling tot oudere modellen biedt dit scherm een extreem snelle responstijd van 1 milliseconde, waardoor je in snelle shooters geen last hebt van wazige beelden. Het is een van de meest complete monitoren van dit moment die zowel voor pc als console geschikt is.

Zoek je de absolute top in beeldkwaliteit, dan is de Samsung Odyssey G6 (G60SD) een model dat je veel ziet. Dit is een moderne OLED-monitor met een verversingssnelheid van maar liefst 360 Hz. Hoewel dat misschien overkill klinkt, zorgt de combinatie van de OLED-techniek en deze snelheid voor een ongekend vloeiende en scherpe ervaring. Het scherm heeft bovendien een nieuw koelsysteem waardoor de kans op inbranden – een angst bij oudere OLED-monitoren – aanzienlijk is verkleind.

Voor wie een beperkter budget heeft maar wel snelheid wil, is de MSI MAG 27CQ6F een actuele hardloper. Dit is een gebogen scherm (Curved) met een snelheid van 180 Hz, wat net dat beetje extra soepelheid geeft ten opzichte van de standaard 144 Hz-schermen. Het paneel biedt een hoog contrast en is daarmee een uitstekende instapper voor wie zijn game-ervaring wil upgraden zonder direct de hoofdprijs te betalen.

QD-OLED is steeds vaker terug te vinden in gamingmonitoren. Waar deze techniek eerst vooral was voorbehouden aan het hogere segment, zie je steeds vaker in modellen die voor een veel bredere groep gamers betaalbaar zijn. De vraag is natuurlijk of je dat verschil in beeldkwaliteit ook echt merkt tijdens het spelen. In dit artikel lees je hoe QD-OLED werkt en wanneer je het verschil in de praktijk merkt.

Wat QD-OLED anders maakt

Een traditioneel LCD-paneel werkt met achtergrondlicht dat door meerdere lagen heen moet voordat je een beeld ziet. Dat kost tijd en maakt dat zwart nooit volledig zwart wordt. QD-OLED laat die tussenlagen achterwege. Elke pixel geeft zelf licht en schakelt onafhankelijk van de rest. Daardoor reageert het beeld direct. De quantum-dot-laag zet het blauwe OLED-licht om in diepe en zuivere kleuren. Het voelt alsof je condens van een raam veegt: zodra de waas verdwijnt, zie je het beeld helder en zonder vertraging.

©ID.nl

Vloeiende beelden bij snelle actie

Die directe pixelreactie merk je vooral wanneer je snelle spellen speelt. Omdat pixels vrijwel meteen overschakelen naar een nieuwe kleurstand, blijven objecten die over het scherm vliegen scherp in beeld. In shooters, racespellen en andere games waarbij snelheid telt, bijvoorbeeld voetbalgames, ontstaat daardoor een rustiger beeld met minder bewegingsonscherpte. Je ogen hoeven zich minder vaak aan te passen. Daardoor raken ze minder snel vermoeid en houd je makkelijker overzicht, ook wanneer je langere tijd achter elkaar speelt.

©ID.nl

Zicht in donkere scènes

QD-OLED blinkt uit in donkere scènes. Pixels die geen licht hoeven te geven, staan volledig uit en leveren een diep zwart dat je bij LCD-panelen zelden ziet. Doordat heldere elementen hier direct naast kunnen staan zonder dat ze licht lekken, ontstaat een sterk contrast dat schaduwen en lichte accenten duidelijker scheidt. Daardoor verdwijnen grijze waasjes in schaduwhoeken en blijven contouren van objecten helder zichtbaar. Vooral in stealth-games, horrorspellen en shooters waarin je tegenstanders soms alleen als silhouet ziet, levert dat een tastbaar voordeel op.

©ID.nl

Kleurrijk zonder overdrijven

De quantum-dot-laag zorgt voor een breed kleurbereik waardoor lichteffecten, huidtinten en subtiele schaduwen goed zichtbaar blijven. Veel QD-OLED-monitoren tonen kleuren standaard wat verzadigd, vooral in de felste modi. In een sRGB- of filmmodus wordt het beeld zachter en natuurgetrouwer, wat beter aansluit bij fotobewerking en dagelijks gebruik. Zodra je de juiste modus gebruikt, lopen kleuren vloeiend in elkaar over en blijven ze gelijkmatig, terwijl uitgesproken elementen zoals neon en magie juist duidelijk opvallen. Dat merk je niet alleen in games, maar ook wanneer je foto's bewerkt of films kijkt.

Helderheid en HDR in perspectief

QD-OLED heeft op het gebied van helderheid flinke stappen gezet ten opzichte van eerdere OLED-generaties. In HDR-games kunnen lichte delen krachtig oplichten zonder dat fel zacht of dof oogt; explosies, glinsteringen op water en fel tegenlicht komen daardoor beter tot hun recht. Toch is het goed om te weten dat deze techniek niet alle beperkingen wegneemt. De helderheid van QD-OLED hangt sterk af van de schermvulling. Bij SDR (standaard dynamisch bereik, het normale helderheidsniveau voor dagelijkse pc-taken) op een volledig wit scherm ligt de helderheid meestal rond de 200 tot 250 nits. Bij kleinere, heldere onderdelen kan dit oplopen richting 400 tot 500 nits. In HDR kunnen pieken van 1000 tot 1300 nits worden bereikt, maar die waarden gelden vooral voor kleine accenten en niet voor het hele scherm. Mini-LED-monitoren houden hogere helderheidsniveaus langer vast, wat in fel verlichte kamers zichtbaar voordeel geeft in extreme highlights. QD-OLED compenseert veel daarvan met perfect zwart, waardoor het contrast wel krachtig blijft (zie ook kader QD-OLED versus Mini-LED) .

Reflecties in daglicht

De meeste QD-OLED-monitoren hebben een glanzende afwerking. Dat helpt bij de kleurweergave en het contrast, maar maakt het paneel gevoeliger voor reflecties bij daglicht. Daarnaast ontbreekt een polarisatiefilter. Daardoor kunnen zwartwaarden in fel licht een paarse of grijze waas krijgen: het diepe zwart wordt zichtbaar opgelicht, meer dan bij een gewone spiegeling. Dat drukt het contrast in een goed verlichte kamer en kan afleiden bij gamen. Gebruik je de monitor vooral in een donkere of gelijkmatig verlichte ruimte, dan speelt dit nauwelijks. In kamers met veel direct zonlicht of grote ramen komt een matte Mini-LED-monitor daarom vaak rustiger over.

©ID.nl

Minimale inputvertraging

Naast de snelle pixelreacties is ook de invoervertraging laag. Moderne QD-OLED-modellen reageren direct op elke muisbeweging en elke controlleractie. Vooral in competitieve shooters is dat een voordeel, omdat elke handeling zonder merkbare vertraging op het scherm verschijnt. 

Burn-in en levensduur

Burn-in blijft bij elke OLED-variant een punt van aandacht, al zijn moderne QD-OLED-schermen duidelijk verder dan eerdere generaties. Ze gebruiken meerdere beschermingsmechanismen die de belasting door statische beelden beperken. Voor normaal gamegebruik werkt dat in de praktijk goed en blijft het risico klein.

Dat neemt niet weg dat enige nuance op zijn plaats is. Gebruik je een monitor dagelijks vele uren voor taken met veel vaste elementen, zoals spreadsheets, fotobewerkingspanelen of het steeds terugkerende HUD van één game, dan is de kans op inbranden groter dan bij LCD- of Mini-LED-panelen. Afwisseling in wat je op het scherm toont en af en toe even pauze nemen helpt om het paneel langer in goede staat te houden. Even pauze nemen is ook voor jezelf goed trouwens!

Wat voor beschermingstechnieken kun je tegenkomen?

©AGON by AOC

Voorbeeld: bescherming in de praktijk

Veel QD-OLED-monitoren combineren verschillende beschermingsmechanismen om het risico op burn-in te beperken. In onderstaande tabel zie je bijvoorbeeld wat je kunt vinden in een aantal recente modellen uit de AGON PRO line-up van AOC. Je kunt al deze functies zelf in- en uitschakelen en je kunt de intensiteit ervan aanpassen. Dat betekent dat je zelf kunt bepalen hoe sterk de bescherming is.

Voor wie QD-OLED vooral interessant is

Gamers die veel snelle actie spelen, halen het meeste uit QD-OLED. De voordelen van de techniek zijn in elk genre zichtbaar, maar vallen vooral op in shooters en racespellen, waar tempo en directe reacties tellen. Ook filmische games die sterk leunen op licht-donkercontrasten winnen zichtbaar aan sfeer en detail.

Conclusie

QD-OLED combineert diepe zwartwaarden met snelle pixelreacties en een breed kleurbereik. Dat zorgt voor een vloeiend beeld in snelle games en meer overzicht in donkere scènes. HDR komt overtuigend tot zijn recht, al blijven Mini-LED-schermen beter overeind bij zeer hoge helderheid en fel daglicht. Inbranden blijft een punt van aandacht wanneer hetzelfde element lange tijd in beeld staat, maar moderne modellen beschikken over uitgebreide beschermingsmaatregelen. Voor veel gamers is QD-OLED daarmee een goede keuze: snel, sfeervol en klaar voor de komende jaren.