Microsoft werkt hard aan de opvolger van Windows 7, maar er zijn nog tal van computergebruikers die met Windows Vista of Windows XP werken. Inmiddels gaan deze Windows-versies al een behoorlijke tijd mee. Met de 23 tips uit dit artikel blaast u uw besturingssysteem nieuw leven in en zorgt u ervoor dat u nog jaren plezier hebt van uw huidige Windows-versie.

1. Windows versnellen

1. Taakbeheer

Benieuwd hoe Windows XP of Vista presteert? Dan kunt u terecht bij Taakbeheer. U ziet bij dit onderdeel in één keer hoe de componenten van Windows functioneren. U opent Taakbeheer met de toetsencombinatie Ctrl+Shift+Esc. Op het tabblad Toepassingen ziet u welke programma's er zijn geopend. Op het tabblad ernaast, Processen, kunt u zien welke processen momenteel actief zijn. Het tabblad Services toont welke services op de achtergrond van Windows worden uitgevoerd. Interessanter is het tabblad Prestaties. De sectie cpu-gebruik laat u zien hoeveel procent van de totale processor-capaciteit is gereserveerd voor de eerstvolgende taak. In de vakken Geschiedenis van het cpu-gebruik en Geschiedenis van het wisselbestandsgebruik leest u hoe de onderdelen in het verleden hebben gepresteerd.

Het vak Geheugengebruik geeft aan hoeveel geheugen er wordt gebruikt (bij de regel Totaal). Is deze waarde hoger dan de waarde die Totaal aangeeft bij Fysiek geheugen? Windows gebruikt dan een wisselbestand om het gat te overbruggen. Als u regelmatig benieuwd bent naar het processorgebruik, kunt u een pictogram in het systeemvak van Windows plaatsen, zodat u altijd op de hoogte blijft. In het venster Taakbeheer kiest u voor Opties / Verbergen indien geminimaliseerd. Vervolgens kunt u het ventster minimaliseren. Er verschijnt een pictogram in het systeemvak - dat is het gedeelte op van de taakbalk waar de Windows-klok staat. Plaats de muis op het pictogram om het processorgebruik te lezen. Om het venster op te vragen, dubbelklikt u op het pictogram.

Is er een programma dat u wat meer aandacht wilt geven? Taakbeheer helpt u hierbij. Windows heeft een beperkte hoeveelheid processortijd, die uiteraard netjes wordt verdeeld over de actieve programma's. Toch kunt u hier invloed op uitoefenen. In Taakbeheer opent u het tabblad Toepassingen en zoekt u het programma dat u wat meer aandacht wilt geven. Klik erop met rechts en kies Ga naar proces. Op het geopende tabblad Processen klikt u met rechts op het bijbehorende proces en kiest u Prioriteit instellen. Geef de prioriteit op, waarbij u kunt kiezen tussen Realtime, Hoog, Hoger dan normaal, Normaal, Lager dan normaal, en Laag.

©PXimport

U kunt ervoor zorgen dat een bepaald programma iets meer aandacht krijgt.

2. Systeemmonitor

Als u Windows XP gebruikt, kunt u voor gedetailleerde informatie terecht bij Systeemmonitor. Kiest Start / Uitvoeren, typ vervolgens Perfmon.msc en klik op OK. Er wordt nu een nieuw venster geopend, bestaande uit twee onderdelen: Systeemmonitor en Prestatielogboeken en signalen. Klik op Systeemmonitor. Klik met rechts in de grafiek en kies Items toevoegen. Bij Prestatieobject kiest u het onderdeel waarover u gedetailleerde informatie wilt zien. Vervolgens kiest u bij In deze lijst geselecteerde items voor het aspect dat u in het oog wilt houden, waarna u op Toevoegen klikt. Meer informatie krijgt u via de knop Uitleg. Daar blijft het niet bij. U kunt de weergave van dit venster namelijk naar smaak aanpassen. Dat is handig als u het onderdeel vaker wilt gebruiken. Klik met rechts op de grafiek, kies voor Eigenschappen en daarna voor het tabblad Algemeen. Bij Weergeven als geeft u aan op welke manier de informatie wordt gepresenteerd, bijvoorbeeld als rapport of als histogram. Bij Weergave-elementen geeft u aan welke onderdelen in beeld moeten verschijnen. Middels het tabblad Vormgeving kunt u het uiterlijk van de grafiek aanpassen, zoals de kleur en het lettertype. Ook kunt u de grafiek zelf verder opmaken, via het gelijknamige tabblad.

©PXimport

Systeemmonitor geeft gedetailleerde informatie over onderdelen van XP.

3. Meer aanpassen

Met Tweak UI kunt u via een centraal venster niet-alledaagse instellingen van Windows XP aanpassen. U vindt Tweak UI op de website van Microsoft (klik in het venster rechts op TweakUI.exe). Het programma is opgebouwd uit twee vensters. In het venster links vindt u alle opties hiërarchisch gerangschikt. Rechts in het venster vindt u de bijbehorende instellingen. Klik bijvoorbeeld op Explorer (links in het venster) om alle opties voor de algemene gebruikersinterface van Windows op te roepen. Onder Taskbar and Start menu vindt u instellingen voor het menu Start en de Windows-taakbalk.

©PXimport

Systeemmonitor geeft gedetailleerde informatie over onderdelen van XP.

4. Meer stabiliteit

Bij elke nieuwe Windows-versie wordt geprobeerd de stabiliteit van het systeem te verbeteren. In de meeste gevallen lukt dat Microsoft. Zelf kunt u bij uw huidige besturingssysteem ook maatregelen nemen om de stabiliteit van de computer te verbeteren. Een goed voorbeeld hiervan is Windows Verkenner. Door in te stellen dat elk venster van Windows Verkenner in een apart proces wordt geopend, zal een vastloper niet meer tot gevolg hebben dat alle Verkenner-vensters worden afgesloten. Open het venster van Deze computer (via Start / Deze computer) en maak de menukeuze Extra / Mapopties. Op het tabblad Weergave plaatst u een vinkje bij de optie Mapvensters in een afzonderlijk proces openen. Klik tot slot op OK.

5. Services

Op de achtergrond van Windows zijn verschillende services actief. U maakt lang niet altijd gebruik van alle functies, dus allerlei services zijn actief zonder dat dit nodig is. U kunt een overzicht van alle services opvragen. Kies Start / Uitvoeren en typ Services.msc. Aan de rechterzijde van het venster vindt u een overzicht van de services. Klik op een service om de bijbehorende beschrijving links weer te geven. Dubbelklik op een service om het eigenschappenvenster te openen. Kies bij Opstarttype of - en wanneer - de service moet worden geladen. Bij Automatisch wordt de service geladen bij de start van Windows XP. Bij Uitgeschakeld wordt de service niet geladen en bij Handmatig wordt hij pas gestart als de gebruiker of een andere, afhankelijke service dat aangeeft.

©PXimport

U kunt zien welke services op de achtergrond worden geladen.

6. MSConfig

De installatie van nieuwe programma's, het verwijderen van software en computergebruik in het algemeen zorgen ervoor dat het opstartproces van u computer wordt vertraagd. Het is dan ook verstandig regelmatig te controleren welke items bij de start van Windows XP worden geladen. Dit doet u met het programma MSConfig. Kies Start / Uitvoeren en typ Msconfig. Open het tabblad Opstarten en zoek naar items waarvan u weet dat u ze niet meer nodig hebt. Haal het corresponderende vinkje erbij weg. Natuurlijk hangen de items die u op dit tabblad vindt af van de programma's die zijn geïnstalleerd. Klik vervolgens op het tabblad Services van MSConfig. Hierop vindt u een overzicht van services en de bijbehorende status. Plaats een vinkje bij Alle Microsoft-services verbergen als u alleen de services wilt weergeven die niet bij Windows zelf horen. Hierbij kunt u het vinkje naast een service weghalen om de service uit te schakelen. Klik nu op het tabblad System.ini, zodat u een overzicht ziet met de drivers en andere software die tijdens de start van Windows worden geladen. Meestal gaat het hier om verouderde software die u in lang niet alle gevallen nog nodig hebt. Door een vinkje weg te halen, wordt de betreffende regel inactief gemaakt.

©PXimport

Met MSConfig ziet u welke programma's bij de start van Windows worden geladen.

7. AutoRuns

Wilt u snel zien welke programma's worden geladen? Surf dan naar Media-Center7.fr en haal het gratis programma AutoRuns binnen. Dit toont in één oogopslag wat er wordt geladen. Het programma is opgebouwd uit verschillende tabbladen. Klik op Everything voor een totaaloverzicht van alle geladen programma's. Haal het vinkje weg naast de items die u niet meer wilt laden. AutoRuns geeft een keur aan informatie, bijvoorbeeld over de geladen services, achtergrondprogramma's, plug-ins en dll-bestanden. Haal alleen het vinkje weg bij items waarvan u zeker weet dat ze niet zijn vereist voor een goede werking van uw computer.

8. Opstartprogramma's beheren

De prestaties van Windows Vista worden beïnvloed door de programma's die tijdens de start van het besturingssysteem worden geladen. Windows Defender, het ingebouwde antispywareprogramma van Vista, heeft een ingebouwd beheeronderdeel waarmee u tot in detail kunt bepalen welke programma's wel of niet mogen worden geladen. Open Windows Defender (via Start / Alle programma's / Windows Defender). In het hoofdvenster kiest u voor Hulpprogramma's. Klik vervolgens op Softwareverkenner. Nu ziet u welke onderdelen bij de start van Windows worden geladen. Via het menu Categorie bepaalt u welk overzicht u wilt zien. Wilt u een onderdeel niet meer laden? Klik erop en klik op de knop Uitschakelen (rechtsonder in het venster). Klik op de knop Voor alle gebruikers weergeven als u de opstartprogramma's van alle gebruikers wilt tonen.

©PXimport

Het onderdeel Softwareverkenner van Windows Defender toont welke onderdelen bij de start van Windows worden geladen.

2. Windows verbeteren

9. Security Essentials

In de loop der jaren zijn de beveiligingseisen die aan computers worden gesteld, omhoog gegaan. Het is dan ook belangrijk dat u een goed beveiligingspakket gebruikt. Veel geld hoeft dit inmiddels niet meer te kosten. Onlangs bracht Microsoft zijn Security Essentials uit. Dit pakket is gratis beschikbaar - voor onder meer Windows XP en Windows Vista - en beschermt de computer tegen aanvallen en virussen. U vindt het op de website van Microsoft. Na installatie is het menu Start uitgebreid met een verwijzing naar het programma, zodat u het kunt starten via Start / Alle programma's / Microsoft Security Essentials. In het hoofdvenster leest u of de computer voldoende is beveiligd. Driemaal daags worden er updates gedownload, voor zover die beschikbaar zijn.

©PXimport

Security Essecitals biedt gratis beveiliging, onder meer voor Windows XP en Windows Vista.

10. Betrouwbaarheidscontrole

Met Betrouwbaarheids- en prestatiecontrole van Windows Vista ziet u in één oogopslag hoe het is gesteld met de prestaties van de processor, harde schijf, netwerkkaart en het geheugen. In het menu Start typt u Betrouwbaarheid, zodat in het zoekresultatenvenster Betrouwbaarheids- en prestatiecontrole verschijnt. Het venster wordt geopend en op de hoofdpagina vindt u al direct nuttige informatie: hier ziet u hoe de processor, harde schijf, netwerkkaart en het geheugen presteren. Klik op een balk om de sectie uit te klappen en meer informatie op te vragen.

Vallen de prestaties van uw computer tegen, dan gebruikt u betrouwbaarheidscontrole om de systeemstabiliteit te controleren. Bekijk de grafiek voor informatie over hoe de stabiliteit van de machine zich heeft ontwikkeld. Daalt de grafiek, dan betekent dit dat de stabiliteit van de machine achteruit is gegaan. Klik op een datum om de oorzaak te achterhalen. De betrouwbaarheidscontrole maakt onderscheid tussen toepassingsfouten, hardwarefouten, Windows-fouten en uiteenlopende andere fouten. In het linkermenu van hetzelfde venster vindt u de sectie Rapporten. De sectie Systeemdiagnose (klik op Systeem en selecteer Systeemdiagnose) kan interessante informatie tonen met betrekking totr waarschuwingen en diagnoses. Wilt u een rapport lezen, dan dubbelklikt u erop. Het rapport is opgesplitst in verschillende onderdelen, zoals Softwareconfiguratie, Hardwareconfiguratie, CPU-gebruik en netwerkactiviteit. U klikt op een balk om het rapport te bekijken.

©PXimport

Hoe staat de gezondheid van uw computer ervoor?

11. Effecten beheren

Allemaal goed en wel, die speciale effecten die Windows biedt. Maar mogelijk hebt u er toch minder aan dan Microsoft denkt. Onder Windows Vista kunt u de effecten in bedwang houden en hun impact zelfs terugdringen. In het menu Start typt u Hulpprogramma's in het zoekvak, waarna u in het resultatenvenster klikt op Hulpprogramma's voor en informatie over prestaties. Klik hierna op Visuele effecten aanpassen. U vindt deze optie links in het venster. In het nieuw geopende venster kiest u bijvoorbeeld voor Beste prestaties. Hierbij worden de visuele effecten zoveel mogelijk uitgeschakeld. Er bestaat echter ook een middenweg, waarbij u zelf opgeeft welke effecten mogen worden uitgevoerd. Plaats vinkjes naast de items die u in stand wilt houden. De rest van de opties laat u achterwege. Bevestig met een klik op OK.

©PXimport

Vanuit een centraal venster kunt u de visuele effecten van Windows beheren.

12. Groepsbeleid

Wie Windows XP Professional gebruikt en op zoek is naar goede beheerprogramma's, kan eenvoudigweg niet om Groepsbeleid heen. Het is een wat verborgen, maar bijzonder krachtig programma waarmee u meer invloed kunt uitoefenen op de werking van het besturingssysteem. Klik op Start / Uitvoeren, typ Gpedit.msc en klik op OK. Het venster dat u krijgt te zien, is opgebouwd uit twee delen: Computerconfiguratie en Gebruikersconfiguratie. Kies hier voor Computerconfiguratie / Beheersjablonen / Windows-onderdelen. Aan de rechterzijde vindt u de bijbehorende instellingen. Klik op het tabblad Uitgebreid en selecteer een instelling. Aan de linkerkant vindt u de bijbehorende beschrijving. Dubbelklik op een instelling om hem te veranderen. Op het tabblad Instelling kunt u kiezen tussen Niet geconfigureerd, Ingeschakeld en Uitgeschakeld. Vaak vindt u daarnaast nog een los instellingenvak waarin u aanvullende opties kunt opgeven. Klik op Volgende instelling om stuksgewijs door alle instellingen te lopen. Wees voorzichtig met het aanpassen van instellingen waarvan u niet weet wat het effect is.

©PXimport

Groepsbeleid biedt een veelvoud aan opties.

13. Schijfbeheer

Windows Vista beschikt over een redelijk geavanceerde schijfbeheerfunctie, zodat u voor veelvoorkomende schijftaken geen aparte programma's nodig hebt. Goed voorbeeld hiervan is het indelen van de harde schijf op basis van partities. In Windows Vista kunt u de omvang van partities verkleinen en vergroten. Hiervoor opent u het configuratiescherm en kiest u Systeem en onderhoud. Onder Systeembeheer kiest u voor Partities op vaste schijf maken en formatteren. Klik met rechts op de lege partitie die u onder handen wilt nemen en kies Volume uitbreiden of Volume verkleinen. Vervolgens geeft u de gewenste grootte aan en bevestigt u met een klik op OK. Het volume wordt nu aangepast.

14. Oud? Niks oud!

Als iemand u vertelt dat u een verouderde Windows-omgeving hebt, kunt u dat met een flinke korrel zout nemen. Zeker als u na een herinstallatie de nodige tijd besteedt aan het actualiseren van de programma's, valt dat namelijk reuze mee. Hebt u bijvoorbeeld zojuist Microsoft Office geïnstalleerd, maar het nog niet bijgewerkt? Er zijn inmiddels de nodige servicepacks voor uitgebracht. Door uw programma's te controleren, weet u of het nodig is om te gaan updaten. De lijst met geïnstalleerde programma's biedt daarvoor een handig overzicht. Kies Start / Configuratiescherm, klik op Software en bekijk de lijst met Geïnstalleerde programma´s. Vervolgens brengt u een bezoek aan de websites van de softwareleveranciers en controleert u of er inmiddels nieuwe updates zijn verschenen. Bij sommige programma's kunt u vanuit de software zelf een controle op updates uitvoeren. Ga in dat geval op zoek naar een optie met een naam die lijkt op Controleren op updates. Als zo'n optie aanwezig is, vindt u hem doorgaans in het menu Info.

©PXimport

Als u uw besturingssysteem herinstalleert, is het goed om vervolgens ook meteen al uw opnieuw te installeren programma's te upgraden.

15. Modern zoeken

Maakt u nog steeds gebruik van de ingebouwde zoekfunctie van Windows XP? Deze is inmiddels hopeloos verouderd. De eenvoudige zoekfunctie via het menu Start (zoals bekend uit Windows Vista en Windows 7) is standaard niet beschikbaar in Windows XP. Geen nood, want nadat u Windows Search 4.0 hebt geïnstalleerd, beschikt u over een volwassen zoekmethode in uw vertrouwde besturingssysteem. Ga naar de website van Microsoft en haal de nieuwste versie van Windows Search binnen. Na installatie kunt u de Windows-taakbalk gebruiken om zoekopdrachten op te geven. De resultaten (niet alleen afkomstig uit uw documenten, maar ook van andere locaties. zoals internetfavorieten en e-mail) worden direct getoond. Zo hoeft u de achterhaalde zoekassistent van Windows XP dus niet meer te gebruiken. U kunt overigens ook gebruikmaken van Google Desktop Search. Ook als u deze uitbreiding installeert, kunt u via de taakbalk van Windows gaan zoeken. De programma's werken op basis van een index waarin de locatie van veelgezochte items is opgeslagen. Dankzij deze technologie verlopen uw zoekacties aanzienlijk sneller.

©PXimport

Het zoekmechanisme van Windows XP is ernstig verouderd. Vervang het daarom door Windows Search.

16. Taakbalk bij de tijd

Eerlijk is eerlijk: de prominente Windows-taakbalk van XP kan inmiddels wel een flinke update gebruiken. Het is immers best handig om de taakbalkknoppen onderling te kunnen verschuiven, waarbij u bijvoorbeeld het meest gebruikte programma vooraan plaatst en minder vaak gebruikte programma's wat verderop. Deze functie kunt u in Windows XP inbouwen met behulp van het gratis programma Taskbar Shuffle. Ook voor gebruikers van Windows Vista komt deze uitbreiding overigens goed van pas. Na installatie start u Windows opnieuw op. U kunt vervolgens de knoppen op de taakbalk verschuiven naar een nieuwe positie. Overigens beperken de mogelijkheden van het programma zich niet alleen tot taakbalkknoppen. Ook de pictogrammen in het systeemvak (het gedeelte naast de klok in de taakbalk) kunt u van positie verschuiven. Handig!

©PXimport

Met Taskbar Shuffle kunt u de taakbalkknoppen onderling verschuiven.

©PXimport

Als u een fervent MSN-gebruiker bent, kunt u de Messengerknop op een meer prominente positie zetten.

Geen zin om over te stappen naar een nieuwe Windows-versie, maar kijkt u wel met een schuin oog naar de vernieuwde Windows-taakbalk in Windows 7? Met een slimme uitbreiding kunt u dezelfde balk ook in Windows XP gebruiken. Het gratis programma ViGlance neemt de taakbalk van Windows XP onder handen, Het zorgt er onder meer voor dat u een miniatuurweergaven van geopende programma's kunt bekijken en uw favoriete programma's kunt vastpinnen aan de taakbalk. Daarnaast wordt de groene knop Start van Windows XP vervangen door de ronde Start-knop van Windows 7. U kunt het programma downloaden via Lee Soft.

©PXimport

ViGlance vervangt de groene knop van Windows XP door de variant die voor Windows 7 is ontworpen.

17. Video's

De versie van Windows Media Player die in Windows XP en Windows Vista zit, is aardig verouderd. Zo kan deze mediaspeler minder soorten video's afspelen dan de versie van Media Player die u bij Windows 7 aantreft. Hebt u de speler bijgewerkt naar versie 11 (zie verderop in dit artikel), maar bent u nog steeds niet tevreden? Geef Windows XP een flinke opkikker met VLC Media Player. Deze opensource-videospeler speelt standaard een grote hoeveelheid verschillende videobestanden af. Denk hierbij aan mpeg-1, mpeg-2, mpeg-4, maar ook mp3, DivX en dvd's. U kunt VLC Media Player downloaden via VideoLAN. Ook voor Windows Vista vormt VLC Media Player een waardig alternatief.

©PXimport

VLC Media Player is een interessant alternatief voor Windows Media Player.

18. Windows Media Player

Hoewel Windows 7 is uitgerust met versie 12 van Windows Media Player, kunt u ook Windows XP en Windows Vista tot op zekere hoogte up-to-date brengen. Windows Media Player 11 is geschikt voor deze twee besturingssystemen. U kunt de versie gratis downloaden via de website van Microsoft (kies in het menu aan de linkerzijde achtereenvolgens voor Windows Media Player / For Windows XP of Windows Media Player / For Windows Vista).

19. Snel inzoomen

Wilt u snel kunnen inzoomen op een bepaald onderdeel van uw scherm? Helaas kennen zowel Windows XP als Windows Vista geen mogelijkheid om specifieke gedeelten uit te vergroten. Tijd om deze functie bij de tijd te brengen. Ga naar Microsoft en haal het gratis programma ZoomIt binnen. Met dit programma, dat zich in het systeemvak nestelt en pas in actie komt wanneer u hierom vraagt, kunt u gedeelten van het scherm uitvergroten. Na installatie kunt u het programma zelf aanpassen naar uw wensen. In het optievenster kunt u aangeven hoe de zoommodus moet worden geactiveerd (bijvoorbeeld met de toetsencombinatie Ctrl+1). Het inzoomen doet u vervolgens met het scrollwiel van de muis. Daarnaast kunt u aangeven of u gebruik wilt maken van de optie om op het scherm te 'tekenen', bijvoorbeeld als u een specifiek gebied wilt uitlichten. Tot slot is het mogelijk om een timer te gebruiken en hiervoor de gewenste toetsencombinatie en vertraging op te geven. Tevreden met de instellingen? Klik op OK. Het programma en de opties zijn bereikbaar via een pictogram in het systeemvak.

©PXimport

Met ZoomIt kunt u snel inzoomen op een onderdeel van de gebruikersomgeving.

20. Verbeterd vensterbeheer

Om in Windows XP en Windows Vista vensters naast elkaar te plaatsen, moet u aardig wat handelingen verrichten. Het venster simpelweg naar links of rechts verplaatsen en boven de rand loslaten (zoals in Windows 7) is standaard helaas niet mogelijk. U kunt deze functie echter zelt toevoegen en het vensterbeheer een flinke opfrisbeurt geven. Met WinShake - een compact programma dat u kosteloos mag gebruiken - voegt u de Aero-vensteropties toe aan Windows XP en Windows Vista. Hier vindt u ook Aero Peek, een nieuwe functie waarmee u de geopende vensters transparant kunt maken om het achterliggende bureaublad te zien, zonder dat u de vensters hoeft te minimaliseren.

21. Alt+Tab,maar nu goed

Wie bij Windows XP de toetsencombinatie Alt+Tab gebruikt om te schakelen tussen geopende vensters en programma's, krijgt alleen maar de saaie pictogrammen van de programma's te zien. Veel eenvoudiger is het om ook een miniatuurweergave van het betreffende venster te zien. Het is dan ook niet zo vreemd dat nieuwe Windows-versies standaard over deze functionaliteit beschikken. Gelukkig kunt u deze extra gemakkelijk toevoegen aan Windows XP. Ga naar Microsoft en download Alt-Tab Replacement. Na installatie drukt u op Alt+Tab om snel naar een ander venster te schakelen, terwijl u netjes ziet welke inhoud elk venster heeft.

©PXimport

De standaardfunctie Alt+Tab is voor verbetering vatbaar.

22. XP Media Center

Gebruikt u Windows XP Media Center? Nadeel van Media Center is dat sommige onderdelen slechts beperkt kunnen worden aangepast. Met Tweak MCE kunt u opties aanpassen die niet via de gebruikersomgeving toegankelijk zijn. U gebruikt het programma via de gebruikersomgeving van Media Center. Het is opgedeeld in vijf gebieden: General, TV, Music, Remote Control en Extender. Via Tweak MCE kunt u onder meer de instellingen van de afstandsbediening aanpassen en de weergave via een eventuele Extender optimaliseren. Ook kunt u de instellingen voor weergave aan uw wensen aanpassen en opgeven waar de opgenomen televisieprogramma´s standaard moeten worden opgeslagen.

23. Snapshot maken

Als u de vorige 22 tips het doorgelopen, zit uw taak erop: Windows gaat weer jaren mee. Als laatste tip willen we u nog meegeven dat het de overweging waard is om met behulp van een imaging-programma een volledige systeemback-up te maken. Gaat er in de toekomst onverhoopt iets mis of bent u genoodzaakt om het systeem opnieuw in te richten, dan kunt u de gemaakte image gebruiken om de systeemstaat te herstellen. Bekende image-software is Norton Ghost van Symantec.

©PXimport

Maak eventueel een image van uw volledige systeem, zodat u het bij onverhoopte problemen snel kunt herstellen.

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Daarom gaan we een paar keer per week voor je op zoek naar zulke aanbiedingen. Met Kerst en Oud en Nieuw voor de deur is het weer tijd om te bedenken wat je wil gaan eten. Wat dacht je van fondueen? Met deze vijf fonduesets maak je indruk op je vrienden en familie.

Met een fondueset smelt je de lekkerste kazen en dep je je broodje of vlees in bouillon of kaas. Fonduesets zijn de ultieme sfeermakers voor de feestdagen, of het nu met vrienden is of familie en of je kiest voor romige kaas, bouillon of chocolade; het is op en top genieten. Een absolute must-have voor elke levensgenieter en perfect voor de feestdagen. Wij vonden vijf betaalbare fonduesets voor je.

Boska Elektrische Fondueset Pro - 8 personen

De Boska Elektrische Fondueset Pro is ontworpen voor liefhebbers van kaas‑ en vleesfondue. De set bestaat uit een geëmailleerde gietijzeren pot met een inhoud van circa 2,15 liter, waardoor je genoeg ruimte hebt voor een volledige kaasfondue of bouillon. Het verwarmingselement is elektrisch en beschikt over een instelbare thermostaat; hierdoor kun je de temperatuur naar wens aanpassen voor verschillende soorten fondue. Een handig indicatielampje laat zien wanneer het element aan staat. De pot staat op een stevige basis en heeft een extra lang snoer van twee meter, zodat je hem makkelijk midden op tafel plaatst. Bij de set worden acht fonduevorken geleverd die zijn voorzien van gekleurde markeringen. De combinatie van gietijzer en emaille zorgt voor een gelijkmatige warmteverdeling en eenvoudige reiniging.

Swissmar Lausanne 11‑delige fondueset - 6 personen

De Zwitserse fabrikant Swissmar levert met de Lausanne een 11‑delige fondueset die is gericht op traditioneel fonduen. De set bestaat uit een koperen pan met een geëmailleerde binnenkant en een zware RVS‑branderschaal. Doordat koper de warmte snel opneemt en verdeelt, is de fondue snel op temperatuur. De pan staat op een robuuste stalen houder waarin een brander met regelaar zit; hiermee pas je de vlamsterkte aan voor kaas‑, bouillon‑ of chocoladefondue. In de doos zitten verschillende accessoires, waaronder zes vorkjes en een branderschaal. Deze set is niet elektrisch, waardoor je hem zelfs buiten of op de camping kunt gebruiken.

Mäser Fondueset - 4 personen

De fondueset van Mäser bestaat uit een roestvrijstalen pan met bijbehorende brander. Roestvrij staal is slijtvast en eenvoudig te reinigen; je kunt de pan na gebruik in de vaatwasser zetten. De set heeft een inhoud van rond één liter, voldoende voor een kaas‑ of chocoladefondue voor een klein gezelschap. Er worden meerdere fonduevorkjes meegeleverd met gekleurde puntjes om ze te onderscheiden. Dankzij de stevige basis staat de pan stabiel op tafel, terwijl de gelijkmatige warmteverdeling voorkomt dat de inhoud aanbrandt. Omdat het geen elektrisch toestel is, gebruik je de brander met brandgel of spiritus.

Baumalu 385050 fondueset - 6 personen

Deze fondueset van Baumalu bestaat uit een zware gietijzeren pan die op een decoratieve houten plaat staat. Gietijzer houdt de warmte goed vast en is geschikt voor zowel kaas‑ als chocoladefondue. De bijgeleverde brander plaats je onder de pan; je regelt de vlamsterkte met een draaiknop. Omdat de pot stevig op de houten plaat staat, blijft hij stabiel en kras je niet op de tafel. In de set zitten fonduevorkjes met houten handvatten.

Tristar FO‑1107 Fonduepan - 8 personen

De Tristar FO‑1107 is een elektrische fondueset met een inhoud van ongeveer 1,5 liter. Je gebruikt deze pan voor verschillende soorten fondue, zoals kaas, bouillon of chocolade. Het verwarmingselement levert circa 1000 watt en heeft een instelbare thermostaat, zodat je de temperatuur kunt aanpassen aan het type fondue. Een indicatielampje geeft aan wanneer het apparaat actief is. De pan heeft een antiaanbaklaag, een cool‑touch handgreep en staat op een antislipvoet voor extra stabiliteit. Er worden acht fonduevorkjes meegeleverd en door de ring bovenop blijven de vorkjes op hun plek tijdens het fonduen.

Papieren facturen, garantiebonnetjes, contracten en andere documenten slingeren al snel overal rond. Waarom niet alles digitaal bewaren, zodat je het in enkele klikken terugvindt? In dit artikel vind je gratis tools en praktische tips om je administratie te scannen, te taggen, doorzoekbaar te maken en veilig op te slaan zonder veel gedoe.

Tip 1: Scanner

Stel, je wilt een hele reeks documenten digitaliseren, zoals garantiebewijzen of facturen. We gaan ervan uit dat je een scanner in huis hebt, eventueel als onderdeel van een all-in-one-printer. Zo’n toestel is goed geschikt voor stabiele, rechte scans, en een (soms optionele) documentinvoer maakt het extra handig bij grotere aantallen. Je scant het best op zo’n 300 dpi, in grijswaarden of kleur, en bewaart het resultaat bij voorkeur als pdf. Helaas genereert de meegeleverde scansoftware vaak alleen pdf’s met een afbeelding van de tekst, waardoor je die later niet kunt doorzoeken of kopiëren.

©OttoPles

Tip 2: NAPS2

Gebruik in dit geval beter scansoftware met geïntegreerde OCR, zoals het gratis en opensource NAPS2 (www.naps2.com, Windows, macOS en Linux). Start de app, klik op Nieuw profiel en op Apparaat kiezen om je scanner te selecteren. Je kunt kiezen uit drie drivertypes: WIA (ingebouwd in Windows, beperkt), TWAIN (krachtiger) en ESCL (voor moderne netwerk- of wifi-scanners, vergelijkbaar met Apple AirScan). Doorgaans kies je voor TWAIN. Stel de scanopties in en open Geavanceerd voor extra instellingen. Typ een profielnaam en bevestig met OK.

Klik nu op de knop OCR en download de gewenste talen, zoals Dutch en English. Plaats een vinkje bij PDFs doorzoekbaar maken middels OCR en kies taal en modus (Snel of Beste). Vink ook de andere opties aan en druk op Scannen.

Klik daarna op het pijlknopje bij PDF opslaan en kies PDF-instellingen. Vul bij Standaard bestandspad een bestandsnaam in – gebruik eventueel ‘placeholders’ als $(YY)-$(MM)-$(DD) – en kies bij Compatibiliteit bij voorkeur PDF/A, zoals PDF/A-2b. Dit formaat slaat namelijk alle lettertypes, kleurprofielen en structuurinformatie in het bestand zelf op, wat ‘garandeert’ dat je het document ook jaren later nog in zijn oorspronkelijke vorm te zien krijgt. Vink Onthoud deze instellingen aan, klik op OK, selecteer de scans en kies PDF opslaan. Het is trouwens ook mogelijk om een (niet-doorzoekbaar) pdf-bestand in NAPS2 te importeren, dit vervolgens te OCR’en en als PDF/A te bewaren.

Tip 3: Mobiel

Een vlakbedscanner is zeker handig, maar niet noodzakelijk, want je kunt tegenwoordig ook prima scannen met je smartphone. Met de juiste app wordt het beeld automatisch ge-OCR’d en indien nodig rechtgetrokken. Een van de betere apps is Adobe Scan, beschikbaar via www.kwikr.nl/adobescan of in de appstore van Android en iOS.

Installeer en start de app. De gratis versie volstaat meestal, al laat de betaalde versie (circa 10 euro per maand) je onder meer tot 100 pagina’s per bestand scannen (in plaats van 25) en pdf’s exporteren naar Office 365-formaten.

Meld je aan, bijvoorbeeld via je Google-account, en tik op Scan. Je kunt het resultaat onder meer uitsnijden, roteren en de helderheid en het contrast aanpassen. Kies Blijven scannen voor extra pagina’s of tik op PDF opslaan zodra je klaar bent. De pdf belandt standaard in je Adobe-account (https://acrobat.adobe.com), maar je kunt het bestand ook delen of (via Meer) bijvoorbeeld opslaan in Google Drive. Het pdf-bestand is standaard doorzoekbaar, controleer bij Voorkeuren of Tekstherkenning uitvoeren op opgeslagen PDF wel is ingeschakeld, maar het is geen PDF/A. Wil je dat, dan kun je het bestand alsnog omzetten met reeds eerder vermelde, gratis tools als NAPS2 of PDFCreator (zie ook kader ‘Pdf-printer’).

Tip 4: Tags koppelen

Om naderhand snel het gewenste document te kunnen terugvinden, zorg je er dus allereerst voor dat je documenten doorzoekbaar zijn (bij pdf’s kan dit via OCR: zie tip 2). Je kunt gerust ook zelf extra trefwoorden, zeg maar digitale kleefbriefjes, aan je documenten koppelen.

Met een tool als TagSpaces (www.tagspaces.org, Windows, macOS en Linux) tag je in één keer meerdere bestanden en mappen met eigen trefwoorden. Bestaande tags voeg je simpelweg toe door ze naar bestanden te slepen. TagSpaces heeft ook een krachtige zoekfunctie waarmee je snel documenten met de juiste tag(s) terugvindt.

Handig zijn ook ‘smart tags’: je bepaalt dan zelf de criteria, waarna nieuwe bestanden automatisch de juiste tags krijgen. Deze tags kun je opslaan in aparte sidecar-bestanden (JSON) of je voegt ze achteraan de bestandsnaam toe: een bestand als aanpassing.pdf bijvoorbeeld wordt dan iets als aanpassing[huur indexering].pdf. De betaalde Pro-versie (42 euro per jaar) heeft enkele geavanceerde opties, zoals het toekennen van tags op basis van lokale AI-taalmodellen.

Tip 5: Tags zoeken

Vind je TagSpaces toch wat overkill, dan zijn er andere manieren om documenten van (doorzoekbare) trefwoorden te voorzien. Je kunt in Verkenner (met sneltoets F2) trefwoorden toevoegen aan de bestandsnaam, maar het kan ook anders. Klik met rechts op een bestand of selectie, kies Eigenschappen en open het tabblad Details. Afhankelijk van het bestandstype kun je hier tags toevoegen bij velden als Titel, Onderwerp, Labels, Categorieën en Opmerkingen. Dit werkt goed bij bijvoorbeeld Office-bestanden en afbeeldingen, maar pdf-documenten laten zich minder makkelijk taggen. Dit kan bijvoorbeeld wel bij het aanmaken van zo’n document vanuit NAPS2 of PDFCreator. Bij deze laatste kun je bij een profiel titel, auteur, onderwerp en trefwoorden meegeven.

Vanuit de Verkenner kun je vervolgens zoeken op deze tags, ook in pdf-bestanden (ook al zijn ze niet zichtbaar op het tabblad Details). Navigeer naar de juiste map of het station en typ in de zoekbalk van de Verkenner labels:<trefwoord>.

Werkt dit niet, dan ontbreekt waarschijnlijk een geschikt zoekfilter. Je kunt zo’n Adobe-IFilter alsnog installeren via deze link. Je kunt dit controleren vanuit het Configuratiescherm: open Indexeringsopties, klik op Geavanceerd en scrol op het tabblad Bestandstypen naar pdf. Daar hoort PDF Filter (of eventueel Reader Search Handler) te staan, en Eigenschappen en inhoud van het bestand indexeren moet zijn ingeschakeld. Zorg er tevens voor dat alle gewenste mappen zijn opgenomen bij Deze locaties beheren (via de knop Wijzigen).

Tip 6: Opslagstructuur

Je documenten zijn nu doorzoekbaar en mogelijk ook getagd, maar er is nog een derde belangrijk aspect: bewaar alles met logische bestandsnamen in een doordachte mappenstructuur.

Voor bestandsnamen plaats je de belangrijkste info, zoals projectnaam en/of datum, liefst vooraan. Gebruik de ISO-notatie (JJJJ-MM-DD), zodat je bestanden makkelijk chronologisch sorteert. Zoals vermeld in tips 4 en 5 kun je de naam aanvullen met trefwoorden, gescheiden door een koppelteken of onderstrepingsteken (vermijd spaties of speciale tekens). Eventueel voeg je achteraan een versienummer toe, zoals _v1. Een voorbeeld is 2025-08-31_Huurcontract_Appartement_v1.pdf.

Breng de bestanden onder in een logische structuur, bijvoorbeeld op datum, per project of klant, of per categorie (zoals Huis, Werk, Gezondheid, Financieel enzovoort). Je zult merken: dankzij consistente map- en bestandsnamen vind je documenten sneller terug.

Tip 7: Organisatietool

Je hebt een logische mappenhiërarchie opgezet, maar je moet natuurlijk ook zorgen dat documenten in de juiste map terechtkomen. Externe hulp van een organisatietool als het gratis Dropit (www.dropitproject.com, werkt nog onder Windows 11) of File Juggler (www.filejuggler.com, betaalde versie 44 euro) kan daarbij handig zijn. We bekijken kort deze laatste.

Start de geïnstalleerde tool op en klik op Add rule (of eerst op Add rule group als je de regels wilt categoriseren). Stel dat je alle pdf’s die in de map \gedeeld terechtkomen automatisch wilt verplaatsen op basis van trefwoorden. Vul dan Description in en klik op de knop met drie puntjes bij Monitor om de bronmap te kiezen. Via het tandwielpictogram kun je eventueel Examine everything regularly <frequentie> between checks instellen, wat ook goed werkt voor gedeelde netwerkmappen.

Klik daarna op de plus-knop bij If en stel het filtercriterium in, bijvoorbeeld: Any of the following / Other / PDF Properties / Keywords. Bevestig met Insert en geef het trefwoord op bij Contains / Text. Je kunt via de plus-knop extra filters instellen en kiezen tussen Any of All of the following.

Leg nu de gewenste actie vast bij Then: klik op de plusknop, kies bijvoorbeeld Move file en vul de doelmap in bij to. Bewaar je filter met Save and close. Op het tabblad Rules klik je op de pijlknop naast je filter om het te activeren. Test het resultaat.

Tip 8: Zoektool

Zoals gezegd laat de ingebouwde zoektool in Windows je met de juiste filters en instellingen ook zoeken naar metadata, zoals trefwoorden in pdf’s. Met zoekfilters en operatoren zijn zelfs complexe opdrachten mogelijk, zoals labels:factuur auteur:Toon van Daele grootte:>300kB gewijzigdop:dit jaar. Echt gebruiksvriendelijk of handig is deze functie helaas niet. Je bent dan beter af met een tool als Agent Ransack (alias Filelocator Pro, www.mythicsoft.com/agentransack). Ook de gratis Lite-versie ondersteunt netwerkshares, Booleaanse operatoren, reguliere expressies en zoeken naar metadata via IFilter.

Start de tool, zet deze op Expert en open het tabblad Hoofd. Vul bij Bevat tekst je zoekterm in en bij Zoek in het gewenste station of de map. Eventueel kun je ook filters instellen voor Grootte en Gewijzigd Na / Voor. Op het tabblad Datum voeg je extra tijdsfilters toe en op het tabblad Opties vink je zeker Office en PDF documenten aan. Vul je bij Bevat tekst een pdf-trefwoord in, dan vindt Agent Ransack ook de bijbehorende bestanden. In het tabblad Treffers (rechtsonder) zie je bij gevonden bestanden bijvoorbeeld Keywords: <gezocht_trefwoord>. Met een dubbelklik open je meteen het bestand.

Tip 9: Back-ups

Je administratie digitaliseren is een goed idee, maar dit is pas veilig met een degelijke back-upstrategie. Het best hanteer je hier de 3-2-1-regel: drie datakopieën (hoofdversie en twee back-ups), op twee soorten media, waarvan minstens één kopie op een andere locatie. Zo bescherm je je data tegen hardwarestoringen, ransomware, brand en diefstal.

Een uitstekende gratis en opensource back-uptool is Duplicati (www.duplicati.com, Windows en macOS), die we zelf al jaren dagelijks geautomatiseerd gebruiken voor back-ups naar zowel een netwerkschijf (NAS) als de cloud (Google Drive).

Installeer het gedownloade msi-bestand. Klik na afloop met rechts op het programma-pictogram in het Windows-systeemvak en kies Open om het browserdashboard te starten. Verschijnt First Run Setup, klik dan op Yes en stel een wachtwoord in. Je kunt Duplicati in je browser openen via http://localhost:8200. Wil je ook toegang vanaf een andere pc in je netwerk, open Instellingen in Duplicati en vink Remote toegang toestaan aan, zodat het dashboard bereikbaar is via http://<intern_ip-adres>:8200. Klik vervolgens op +Back-up toevoegen, laat Een nieuwe back-up instellen geselecteerd en vul een naam in. Schakel bij opslag buiten je netwerk versleuteling in. Geef vervolgens doel- en bronlocatie op en bepaal wanneer en hoe vaak de back-up wordt uitgevoerd. Duplicati maakt standaard incrementele back-ups, waarbij alleen nieuwe of gewijzigde data worden opgeslagen, waardoor het back-upvolume beperkt blijft.

Tip 10: Beveiliging

Een goede back-upstrategie is cruciaal om je data veilig te bewaren, maar veiligheid draait ook om privacy. De beste manier om te voorkomen dat onbevoegden inzage krijgen in je (medische, financiële …) gegevens is versleuteling. In tip 9 vermeldden we al dat je in Duplicati back-ups automatisch kunt versleutelen met sterke AES-256-encryptie. Maar ook de data op je originele opslaglocatie wil je wellicht beveiligen.

Hiervoor kun je een gratis opensource-tool als VeraCrypt gebruiken, die naast containerbestanden ook complete partities of schijven kan versleutelen met sterke algoritmen als AES-256. We hebben niet de ruimte hier verder op in te gaan, maar hier vind je meer uitleg. Ook handig is Cryptomator om via je lokale synchronisatiemap data te versleutelen bij cloudopslagdiensten als Google Drive, OneDrive of Dropbox. Je vindt hier meer uitleg daarover.

Daarnaast kun je voor diverse documenttypes ook individuele bestanden beveiligen met een wachtwoord, al is dit vaak minder robuust dan een volledig versleutelde opslaglocatie. Dit kan bijvoorbeeld vanuit verschillende Office-applicaties, maar ook met pdf-tools zoals NAPS2 (bij PDF-instellingen vink je PDF versleutelen aan) en PDFCreator (bij Profielen, via Actie toevoegen / Versleuteling).