Vliegen met een flight-simulator is gaaf! En voor de echte enthousiasteling is goede software niet voldoende. Die bouwt voor vele duizenden euro’s een replica van een cockpit in zijn kelder. Inmiddels is er virtual reality en daarmee is ‘simvliegen’ opeens nog realistischer tegen een veel vriendelijkere prijs. Een flight-simulator van je VR-bril maken doe je zo.

Tip 01: Een goede vr-pc

Voor het gebruik van virtual reality en een vluchtsimulator heb je een Windows-computer nodig. De Mac is helaas niet geschikt voor vr. De systeemeisen voor vr-software zijn onlangs wat gezakt, maar je hebt nog steeds een sterke pc nodig. Voor een optimale simulatie-ervaring heb je minimaal een GTX 970- of R9 290-videokaart, een i5 6400-processor en minimaal drie vrije usb3.0-poorten. Bouw je zelf, dan moet je rekenen op een aanschaf van tussen de 700 en 1000 euro. Als je meer wilt uitgeven, investeer dan vooral in een goede videokaart. Dat levert veel meer op dan een betere processor. Voor vr kunnen we Windows 10 aanbevelen, dat draait net wat beter en sneller dan Windows 8.

©PXimport

Tip 02: HTC Vive

Er zijn op dit moment twee belangrijke fabrikanten van vr-brillen: HTC en Oculus. De HTC Vive (699 euro) wordt geproduceerd door HTC in samenwerking met software-uitgever Valve. De Vive werd in eerste instantie vooral gepositioneerd als een systeem waarmee je ‘kamervullende vr’ gebruikt. Dat wil zeggen dat je binnen een afgebakend speelgebied vrij kunt rondlopen en de virtuele wereld manipuleert met twee vr-controllers. De HTC Vive is ook zeker geschikt voor vluchtsimulators. Er zijn wel een paar kleine minpunten aan de Vive. Om te beginnen is het scherm net wat minder scherp dan concurrent Oculus Rift. Dit betekent helaas in de praktijk het verschil tussen metertjes net wel of net niet kunnen lezen. Daarnaast is de Vive wat benauwder en zwaarder, wat voor langere sessies (in realtime de oceaan over) echt te merken is. Toch is het een zeer degelijke headset met uitgebreide software-ondersteuning en zeker een optie voor simvliegen.

©PXimport

Tip 03: Oculus Rift

Hoewel de Oculus Rift (469 euro) in eerste instantie werd gepositioneerd als dé keuze voor zittende vr, zoals race-games en vluchtsimulators, is de Rift inmiddels net zo capabel in kamervullende vr. Voor de simulatiefanaat zal dat echter niet zo belangrijk zijn. Wat voor virtuele piloten belangrijker is, is het scherpe scherm, het lichte gewicht en de goede ingebouwde koptelefoons. Ook is de Rift een stuk goedkoper dan de Vive, zelfs als je er de vr-controllers voor kamervullende vr bij koopt.

Een ander voordeel van Rift is een technologie die ‘Asynchronous Space Warp’ heet. In een notendop komt het erop neer dat Oculus een speciale driver heeft die zwaardere vr-software soepeler laat draaien. Dit zorgt voor een comfortabelere en realistischere ervaring.

©PXimport

Waarom simvliegen

©PXimport

Tip 04: Mobiele vr-viewer

Wie een geschikte telefoon heeft, kan zelfs vr gebruiken met zijn mobiel en een viewer. Deze viewers zijn in diverse prijsklassen verkrijgbaar, van kartonnen maskertjes tot uitgebreide ergonomische headsets. Sommige telefoons van Samsung zijn ook geschikt voor Gear VR, een kwalitatief zeer goed vr-systeem. Google kwam onlangs met een concurrent, Daydream genaamd, wat ook een heel prettige mobiele vr-ervaring geeft. Deze vr-viewers geven toegang tot mobiele vr-apps, maar het is ook mogelijk om pc-vr op je mobiel te gebruiken, al is de kwaliteit ervan natuurlijk niet te vergelijken met een Rift of Vive. Als je al een geschikte Android-telefoon in huis hebt, is het natuurlijk wel een erg leuke manier om eens aan simvliegen te snuffelen. Zie het kader ‘Riftcat VRidge’ voor het gebruik van Riftcat met je mobiele vr-systeem.

©PXimport

Tip 05: FlyInside

De meeste populaire programma’s voor vluchtsimulatie zijn nog niet geschikt voor virtual reality. Gelukkig is er een bedrijf dat in dit gat is gesprongen en het pakket FlyInside op de markt bracht. FlyInside is een zogenaamde ‘mod’ die de Steam-versies van zowel Microsoft Flight Simulator X als X-Plane 11 converteert naar vr. En het pakket doet dit zeer goed. Opeens zit je werkelijk in de cockpit van het vliegtuig van je keuze. Alle scenerypakketten, optionele vliegtuigen en missies werken zonder problemen in vr. Wie dus al actief vliegt met een van deze twee pakketten, kan met FlyInside in één stap de sprong naar virtual reality maken. Het pakket ondersteunt zelfs de bewegingscontrollers van de Vive en Rift, waardoor je met je handen de knoppen van het toestel kunt bedienen en zelfs de virtuele stuurknuppel kunt pakken. Dat laatste blijft echter minder goed werken dan een echte flightstick. FlyInside kost 32 dollar (ca. 28,50 euro) voor FSX en 38 dollar (ca. 33,50 euro) voor X-Plane. Een gratis demo is hier beschikbaar.

©PXimport

Tip 06: Flight Simulator X

Microsoft Flight Simulator (24,99 euro) was ooit de koning van de sims. Microsoft stootte het pakket echter enkele jaren geleden af en daarmee leek een einde te komen aan de reeks. Tot het bedrijf Dovetail Games (bekend van Train Simulator) de rechten op de naam en de software overnam. Inmiddels is FSX via Steam verkrijgbaar en volledig speelbaar op moderne pc’s. En dankzij het eerder genoemde FlyInside werkt de Steam-versie ook in vr. Wie nog een oude diskversie van FSX heeft, heeft helaas pech: die versie werkt niet met FlyInside. Wel zijn al je oude add-ons gewoon te gebruiken in de Steam-versie en is het al met al dus geen grote investering om je oude simulatieomgeving naar de moderne tijd te brengen. Als je nieuwkomer bent, wees er dan er wel op voorbereid dat FSX grafisch in het verleden is blijven hangen. Maar qua realisme en vluchtgevoel is het nog steeds een zeer aangename en overtuigende ervaring.

©PXimport

Tip 07: X-Plane 11

Volgens sommigen was X-Plane (64,99 euro) de reden dat Microsoft de stekker uit FSX trok. X-Plane (waarvan versie 11 onlangs verscheen) is grafisch zeer indrukwekkend, heeft een heel realistisch vliegmodel en bevat standaard de ‘scenery’ van bijna de hele aarde. Dat betekent dat je ‘uit de doos’ meteen een wereldreis kunt maken in een van de burger- of gevechtsvliegtuigen. Het pakket bevat ook een modus voor online vliegen, zodat je met meerdere piloten hetzelfde luchtruim kunt delen. Ook interessant voor serieuze luchtvaartstudenten is de ‘instructiemodus’ waarbij een instructeur de vlucht van de student kan beïnvloeden door bijvoorbeeld defecten in het vliegtuig te activeren, zodat de piloot in spe daarop kan reageren. Ten slotte is er (net als voor FSX) een uitgebreid aanbod aan gratis extra’s, zoals stukken landschap of vliegtuigen, die door enthousiaste amateurs op internet worden aangeboden.

©PXimport

Simulatieziekte

©PXimport

Tip 08: Ultrawings

Dat een vluchtsimulator niet altijd heel serieus hoeft te zijn, bewees het aloude PilotWings voor de Super Nintendo (en zijn opvolgers op de N64 en 3DS). Ultrawings is een redelijk schaamteloze kloon van deze game, voor Oculus Rift en HTC Vive. Ultrawings draait om kleine lichte vliegtuigjes waarmee je over een aantal eilanden vliegt en missies uitvoert. Ultrawings speel je met de controllers van je vr-systeem, waarmee je handmatig de (eenvoudige) instrumenten bedient en de virtuele flightstick vastpakt. Ultrawings is vooral een heel ontspannende game en wat minder een sim. Toch is er naast de arcade-modus een realistisch vluchtmodel dat inderdaad wat realistischer overkomt. Dankzij de relatief eenvoudige maar kleurrijke graphics is de spelwereld aantrekkelijk en solide. Een erg leuke instap-vliegsim voor wie al een Rift of Vive in huis heeft.

©PXimport

Riftcat VRidge

Tip 09: T-flight Hotas X

Een vluchtsimulator komt pas echt tot leven met een goede controller, ook wel HOTAS (Hands On Throttle And Stick) genoemd. Een Hotas bestaat uit een joystick, een gashendel en (indien je daarvoor kiest) voetpedalen. Een heel goed instapmodel is de Thrustmaster T-Flight X die al voor zo’n 50 euro te vinden is. Hoewel de stick niet lijkt op een echt vliegtuigstuur, is hij zeer precies en dankzij de vele knoppen perfect voor lange vluchten. Niets is immers zo vervelend als halverwege een manoeuvre je toetsenbord moeten zoeken om een paneel te bedienen. De T-Flight Hotas X is ook buitengewoon geschikt voor ruimteschietspellen zoals Elite Dangerous of Star Citizen, zodat je je hiermee niet meteen vastlegt op simvliegen.

©PXimport

Tip 11: Logitech Flight Yoke

Net even realistischer is de Logitech G Saitek Pro Flight Yoke (ca. 130 euro). Deze vlieg-gadget is vormgegeven als het stuur van een Cessna-sportvliegtuig. Het is ook mogelijk om roerpedalen toe te voegen voor de complete vliegervaring. Ook zitten er diverse (programmeerbare) knoppen en handels op, waarmee de cockpit heel tastbaar en realistisch wordt. Zelfs met een vr-bril op is het heel makkelijk om deze knoppen en handels te vinden, waardoor je al snel gedachteloos je toestel over de baan taxiet en opstijgt. Duurdere versies van deze gespecialiseerde Hotas zijn uiteraard ook verkrijgbaar, soms zelfs met ‘force feedback’. Dat laatste wil zeggen dat het stuur weerstand geeft naargelang het vliegtuig beweegt. Force feedback maakt de ervaring bijna compleet. Deze instap-Saitek heeft dergelijke extra weerstand niet, maar voelt toch al net echt.

©PXimport

Een gazon is meer dan een stukje groen. Het kan een speelplek zijn voor kinderen of juist vooral de blikvanger zijn in een strak aangelegde tuin. Soms ligt het vol in de zon, soms grotendeels in de schaduw. Voor elke situatie is er een passend graszaadmengsel. Wat past het best bij jouw tuin?

Lees ook: Groener gras? Maaien en onderhouden doe je zo

Wat voor graszaad je nodig hebt, hangt helemaal af van het soort grasveld dat je wilt. Voor een veldje waarop je kinderen lekker kunnen ravotten en een balletje trappen heb je ander gras nodig dan voor een gazon dat vooral bedoeld is voor de sier. Hieronder lees je per toepassing welke grassoorten het meest geschikt zijn.

Speelveld: stevig en snel herstellend

Een gazon waarop gespeeld, gelopen of gevoetbald wordt, moet vooral sterk zijn. Het gras moet tegen een stootje kunnen én zich snel herstellen. Daarvoor heb je een mengsel nodig met veel Engels raaigras (Lolium perenne). Dit gras kiemt snel en vormt stevige sprieten. Het is goed bestand tegen intensief gebruik en groeit snel terug als het beschadigd raakt. Vaak wordt het aangevuld met veldbeemdgras (Poa pratensis), dat ondergronds uitlopers vormt en zo kale plekken opvult. Samen zorgen deze soorten voor een duurzaam speelgazon dat veel belasting aankan.

Siergazon: fijn, traag groeiend en egaal

Voor een siergazon gelden weer andere zaken. Het moet vooral fijn van structuur zijn, gelijkmatig groeien en een egaal, verzorgd beeld geven. Voor dit type gazon zijn roodzwenkgras (Festuca rubra) en struisgras (Agrostis capillaris) geschikt. Deze grassoorten groeien langzaam en blijven laag, waardoor je minder vaak hoeft te maaien. Ze vormen een dichte mat van fijne sprietjes die er netjes uitziet, vooral bij regelmatig onderhoud. Een siergazon vergt wel iets meer zorg, want het is minder sterk en herstelt trager bij schade.

Schaduwgazon: licht nodig, maar minder zon

In tuinen met veel schaduw, bijvoorbeeld door bomen, heeft gras het moeilijk. De meeste grassoorten groeien slecht zonder zon, wat ruimte geeft aan mos. Een schaduwgazon moet daarom vooral weinig licht nodig hebben en toch stevig genoeg zijn om een dichte mat te vormen. Mengsels voor schaduw bevatten vaak fijne vormen van roodzwenkgras en soms bosgras (Festuca heterophylla), een soort die beter groeit bij weinig licht. Een kleine hoeveelheid Engels raaigras zorgt voor stevigheid, maar alleen als er dagelijks toch wat zonlicht aanwezig is. Let op: ook schaduwgazon heeft minimaal 2 tot 4 uur daglicht nodig om goed te blijven groeien.

Droge (zand)grond: diep wortelend en hittebestendig

Op lichte zandgrond of op plekken waar je weinig sproeit, heb je gras nodig dat tegen droogte kan. Dit soort gras moet diep kunnen wortelen en niet te snel verdrogen. Mengsels voor droge omstandigheden bevatten vaak een aangepaste selectie van veldbeemdgras en speciaal geselecteerde varianten van Engels raaigras die minder water nodig hebben. Soms wordt er ook hard zwenkgras aan toegevoegd, dat goed bestand is tegen droogte en hitte. Deze soorten wortelen dieper dan gemiddeld, waardoor ze vocht uit lagere lagen kunnen opnemen. Zo blijft je gazon ook bij warme zomers langer groen.

©Elena Elisseeva | Elenathewise

Wanneer en hoe zaai je gras?

De ideale periode om gras te zaaien is in het voorjaar (maart tot mei) of het najaar (september tot half oktober). Dan is de bodem warm genoeg en valt er meestal voldoende regen. Ook tussentijds bijzaaien is mogelijk – bijvoorbeeld als je last hebt van kale plekken of na het verwijderen van mos – zolang de bodemtemperatuur boven de 10 °C ligt en de grond vochtig blijft.

Begin altijd met een goede voorbereiding. Maai het bestaande gras kort, en verwijder mos en dood materiaal door het gazon te verticuteren. Dat kan met een verticuteerhark of een verticuteermachine.

Bij het herstellen van kale plekken hark je de grond los, zodat het zaad goed contact maakt met de aarde. Zaai vervolgens het juiste graszaadmengsel voor jouw situatie. Druk het zaad licht aan, bijvoorbeeld met een plank of de achterkant van een hark. Belangrijk: houd de bodem vochtig tot het gras begint te kiemen. Dat duurt gemiddeld 7 tot 14 dagen, afhankelijk van de soort en temperatuur. Wil je extra bescherming bieden? Strooi dan een dun laagje potgrond of compost over het zaad. Dat helpt tegen uitdroging en beschermt tegen vogels.

Wacht met maaien tot het gras minstens 8 cm hoog is, en gebruik dan een hoge maaihoogte bij de eerste maaibeurt. Zo geef je jonge sprietjes de kans om zich goed te wortelen.

Lees ook: Gras vol mos? Dit wil je weten over het verticuteren van je gazon

Tabel: deze grassoorten heb je nodig

De markt voor koffiemachines is breed en beweegt snel. Veel apparaten bieden steeds meer functies, van eenvoudige espresso’s tot uitgebreide melk- en cold brew-specialiteiten. De Ninja Café Luxe-serie belooft precies dat: barista-kwaliteit, eindeloze mogelijkheden en gebruiksgemak in één apparaat. Maar maakt dit model die belofte waar in de praktijk?

De Ninja Café Luxe combineert een espressomachine, filterkoffiezetter en cold brew-maker in één apparaat. Met de geïntegreerde koffiemolen (25 maalstanden) en tamper stel je de koffie volledig naar wens af.

De machine biedt vijf espresso-opties, vier koffiestijlen en vier melkopschuimstanden – geschikt voor zowel dierlijke als plantaardige melk. Je kiest uit zeven drankformaten, van espresso tot cold brew-specialiteiten zoals iced latte of espresso martini.

Er zijn twee uitvoeringen:

De Essential kost 449,99 euro, de Premier 549,99 euro. De machine is groot en zwaar (34,4 x 33,6 x 37,2 cm) en weegt 16,65 kilo.

©Ninja

Eerste indruk: wat veel!

Wat fijn is aan huishoudelijke apparaten van Ninja, is dat ze doorgaans gebruiksvriendelijk en intuïtief te bedienen zijn, zo bleek uit eerdere ervaringen. Gebruiksvriendelijk blijkt – na enige tijd – zeker waar, maar intuïtief kunnen we dit apparaat zeker niet noemen direct na het uitpakken. De uitgebreide handleiding, verkorte snelstartgids en een inspiratiegids met allerlei recepten voor de verschillende koffievarianten komen dan ook direct van pas.

©Saskia van Weert

Uit de doos oogt de Ninja Café Luxe direct stevig en professioneel. De afwerking is netjes en het apparaat maakt een solide indruk op het aanrecht. Bij het uitpakken valt op hoeveel accessoires en onderdelen erbij zitten: van filterhouders en melkopschuimer tot een geïntegreerde molen.

Voordat er überhaupt koffie kan worden gezet, dient er een stapsgewijze kalibratie en watermeting te worden gedaan om te bepalen hoe hard het kraanwater is in de eigen regio. De stappen staan duidelijk beschreven in de gids, alle benodigdheden (behalve koffiebonen) zitten bijgesloten in de doos. Dat alles neemt een halfuurtje in beslag, daarna is de machine klaar voor het eerste gebruik.

©Ninja

De functies op een rij

De koffiemachine heeft allerlei onderdelen die een eigen plekje hebben in of op de machine. Er zitten drie filterbakjes bij om de gemalen koffie in te doen: eentje voor een enkele hoeveelheid, een wat grotere voor een dubbele hoeveelheid drank en een grote mand voor filterkoffie.

Dan is er het portafilter, oftewel het gedeelte waarin de gemalen koffie plus het gewenste filterbakje gaan, en dat je vastklikt onder de wateruitlaat.

Er is een losse trechter die je gebruikt tijdens het malen van de koffie, en een stamper om de koffie in het bakje samen te drukken. Tot slot is er nog het melkkannetje.

©Saskia van Weert

Links van de machine kun je de trechter en de stamper bewaren, het portafilter kan onder de koffiemaler en het kannetje heeft een vaste plek rechts onder het melktuitje.

Het bedieningspaneel verdient ook wat aandacht. Aan de linkerzijde zit een draaischijf waarmee je de maalgraad van de koffiebonen instelt. Dan is er nog het display met allerlei opties en een draai-/drukknop, en een gedeelte om het soort melkschuim in te stellen. Het bedieningspaneel is duidelijk vormgegeven, maar door het grote aantal opties is het niet direct intuïtief.

Boven op het apparaat is er een warmhoudplaat voor koffiebekers. Aan de achterzijde zit het waterreservoir, bovenin zit een dekseltje om toegang te krijgen tot het bonenreservoir, en geheel rechts zit een klein deurtje waar je de metalen filterbakjes in kunt opbergen.

Kortom: een hoop opties en een hoop uitzoekwerk!

©Saskia van Weert

In gebruik: goed resultaat (na even oefenen)

Bij het apparaat zit een dikke zwart-witte gebruikshandleiding. Het is aan te raden die goed door te nemen en bij de hand te hebben tijdens het leren kennen van het apparaat en de mogelijkheden. Na enige keren wat proberen wordt duidelijk dat de basishandelingen vrij overzichtelijk zijn. Een doorgewinterde thuisbarista zal deze machine vermoedelijk sneller weten te doorgronden.

Allereerst moet het gewenste filterbakje in het portafilter. Je zet de trechter op het filterbakje en zet de machine aan. Je kiest het gewenste programma, bijvoorbeeld espresso. De standaardinstelling is een dubbele shot; dat is eventueel aan te passen in het menu.

Vervolgens hang je het portafilter onder de koffiemaler. Er verschijnen twee getallen in beeld: de ideale maalgraad en de huidige instelling. Via de draaischijf links aan de machine zorg je dat de twee getallen identiek zijn. Je start de maler en neemt het portafilter met gemalen koffie uit de machine. Je stampt de boel aan met de stamper, verwijdert de trechter en bevestigt het portafilter onder de wateruitlaat. Dat doe je door de oranje stip op het filter gelijk te houden met de stip op de machine en het filter stevig naar rechts te bewegen om het te vergrendelen. Dat gaat vrij zwaar.

©Ninja

Dan is het tijd om het koffiezetten te starten met een druk op de draai-/drukknop. Vergeet niet om een passende kop of mok onder het filter te zetten. Er komt een beetje geconcentreerde koffie uit de machine, die wordt aangevuld met heet water om de gewenste sterkte te verkrijgen. Deze stappen zijn gelijk voor vrijwel alle koffiebereidingen – alleen filterkoffie gaat iets anders.

Melkschuim maken

Mocht je cappuccino willen maken, dan doe je dierlijke of plantaardige melk in de melkkan tot aan de streep, kies je de gewenste dikte en laat je de melk warm worden en opschuimen tot een pieptoon aangeeft dat de melk klaar is. Je hoort het kleine mixertje onder in de kan flink tekeergaan en dat levert een prima resultaat op. Na het leeggieten van de kan start een automatisch schoonmaakprogramma.

De smaak van de geteste koffievarianten is prima. De exacte uitkomst hangt uiteraard af van de gebruikte bonen.

©Saskia van Weert

Schoonmaken en onderhoud

Een deel van de accessoires en onderdelen mag gewoon in de vaatwasser. Zoals wel vaker is het vaak beter voor de duurzaamheid om alles op de hand af te wassen. Metalen onderdelen blijven daardoor langer glanzend. De melkopschuimer heeft een eigen reinigingsprogramma voor het binnenwerk en het tuitje, al moet het kannetje natuurlijk wel goed afgewassen worden.

Ninja Café Luxe kopen?

De Ninja Café Luxe is een krachtige en veelzijdige koffiemachine die de serieuze thuisbarista veel te bieden heeft. Met uitgebreide instellingen voor koffie, melk en formaat, en de mogelijkheid om zowel espresso als filterkoffie en cold brews te zetten, is dit apparaat een echte allrounder. De bouwkwaliteit is stevig en professioneel, en het apparaat wordt geleverd met handige accessoires en een eigen reinigingsprogramma voor de melkopschuimer.

Tegelijk vraagt de machine om tijd en aandacht. Het is geen instapmodel voor wie snel en zonder nadenken een kopje koffie wil zetten. De bediening is uitgebreid en vergt oefening, vooral in het begin. Ook neemt het apparaat de nodige ruimte in beslag en zijn er veel onderdelen om mee te werken.

De Ninja Café Luxe is vooral geschikt voor koffieliefhebbers die graag zelf de controle houden over het volledige zetproces, bereid zijn om het apparaat goed te leren kennen en de ruimte hebben voor een grotere machine. Wie dat ziet als een leuke uitdaging, haalt met de Ninja Café Luxe een complete koffie-oplossing in huis.