Er gebeurt veel op het gebied van speciale brillen die dienen als computerscherm voor op je hoofd: Google, Microsoft, Sony en Samsung zijn er al mee bezig. Je kunt nu al aan de slag met virtual reality: het enige wat je nodig hebt, is een smartphone, een pizzadoos en een paar lenzen.

Zelf een VR-bril maken

Tip 01: Google Cardboard

Het idee van Palmer Luckey's virtual reality-bril Oculus Rift is heel simpel. Via verschillende meetapparatuur die in vrijwel elke smartphone is terug te vinden, kan je gezichtspositie nauwkeurig worden bepaald. Het beeld kan hierdoor reageren op de beweging van je hoofd. Omdat het beeld meebeweegt, krijg je het gevoel alsof je echt in een virtuele wereld terechtkomt. Lees ook: Samsung start verkoop virtual reality-bril Gear VR.

Twee Google-engineers, David Coz en Damien Henry, bedachten een goedkope oplossing om virtual reality voor iedereen toereikend te maken. Op de ontwikkelaarsconferentie Google I/O in 2014 presenteerden zij Google Cardboard: een kartonnen headset waarin je een smartphone kunt plaatsen. De componenten voor deze VR-bril bestaan uit een stuk karton, twee lenzen, twee magneten met een diameter van 19 mm, een stukje klittenband en een elastiekje. Optioneel kun je een NFC-tag toevoegen zodat automatisch de Google Cardboard-app wordt geladen. Google Cardboard is uitgegroeid tot een enorm succes. Honderden ontwikkelaars hebben apps en games voor Google Cardboard uitgebracht en er zijn vele luxere modellen van Google Cardboard verschenen.

Via Google kun je gratis een bouwtekening downloaden en zelf aan het knutselen slaan. Het enige wat je nog nodig hebt, zijn een paar lenzen en magneten. Die kun je via Amazon, eBay of AliExpress aanschaffen.

©PXimport

Tip 01 Google Cardboard is een kartonnen doosje waarin je een smartphone kunt plaatsen.

Tip 02: Pizzadoos

Om een virtual reality-headset te maken, kun je vrijwel elk stuk karton gebruiken dat je kunt vinden. Wij zijn langs een pizzeria gereden en hebben een schone pizzadoos gevraagd. Pizzadozen hebben een perfecte dikte en zijn gemakkelijk te bewerken. Print de bouwtekening uit, knip de stukken op maat en plak de nummers 1 en 2 op elkaar vast. Plak de tekening vervolgens op de pizzadoos en laat het drogen. Als de lijm is opgedroogd, kun je de stukken uitknippen of uitsnijden met een stanleymesje. Snijd niet door de rode lijnen heen, want deze lijnen geven de vouwlijnen aan. Als alles is uitgesneden, zet je de onderdelen in elkaar.

©PXimport

Tip 02 Een pizzadoos heeft de ideale dikte en is perfect om een Google Cardboard headset mee te maken.

Tip 03: In elkaar zetten

Of je nu zelf de Google Cardboard hebt gemaakt of een kant-en-klaar exemplaar koopt, de bouwconstructie blijft hetzelfde. Neem eerst het deel waar je doorheen kijkt. Plaats de lenzen met de bolle kant naar beneden op de plek waar Place lens curved side down staat en vouw het dicht. Neem nu het grootste deel karton en druk de magneet in het ronde gat bij de tekst Fold this flap behind the other and affix the disc magnet to the reverse side. Vouw het deel met de magneet naar binnen bovenop het plaatje van de magneet. Plaats nu in het grootste onderdeel de lenzen en zet het tussenschot er tegenaan. Vouw het rechterdeel er overheen. Vouw het deel met de twee gaten naar elkaar toe en plak het vast tegen het deel met de magneet.

Plaats de tweede magneet in het gat, zodat de magneten elkaar vasthouden. Vouw het voorste deel naar binnen en plak het klittenband op de juiste plekken. Start de Google Cardboard-app en plaats de telefoon in de headset. Wikkel het elastiekje eromheen zodat de smartphone er niet uit kan vallen en geniet van virtual reality.

Tip 04: Cardboardklonen

Er zijn al veel ontwerpen gemaakt die geïnspireerd zijn op Google Cardboard. Deze ontwerpen hebben allemaal gemeen dat de smartphone dienst doet als scherm én computer. Alle apps voor Google Cardboard werken ook met de cardboardklonen. Er zijn apps waarvan de maker beweert dat het maar op één headset werkt, maar wij zijn er in de praktijk nog geen tegengekomen die niet werkt met Google Cardboard.

Wil je een iets comfortabelere headset na je ervaring met de Google Cardboard, dan is de Durovis Dive een leuke verbetering. Deze universele headset is geschikt voor verschillende smartphones en er is zelfs een versie beschikbaar voor tablets. De lenzen zijn in verschillende richtingen in te stellen. Hierdoor is de headset geschikt voor alle ogen en ook voor brildragende gebruikers. Een dikke laag schuim zorgt ervoor dat de headset comfortabel tegen het hoofd zit. Een vergelijkbare concurrent is de Fibrum. Deze maker biedt naast de Fibrum-headset een aantal zeer vermakelijke apps aan (die natuurlijk ook gewoon met de Google Cardboard werken). De Durovis Dive kost 65,50 euro inclusief verzending en de Fibrum ongeveer 150 euro.

©PXimport

Tip 04 Er zijn vele varianten op de Google Cardboard gemaakt, de Durovis Dive en de Fibrum zijn twee mooie varianten.

Tip 05: Samsung Gear VR

Een ontwerp dat boven alle andere cardboardklonen uitspringt, is de Samsung Gear VR. Deze headset is ontstaan uit de samenwerking tussen Samsung en Oculus VR (het bedrijf achter Oculus Rift). Hoewel de Gear VR veel lijkt op het concept Google Cardboard, zitten in deze headset veel extra sensoren, zodat de beweging van het apparaat nog beter wordt waargenomen. Ook zit er aan de zijkant van de headset een touchpad om software aan te sturen. De ervaring overstijgt die van Google Cardboard, helaas is er ook een keerzijde.

Zo werkt deze headset alleen in combinatie met de Samsung Galaxy Note 4, Samsung Galaxy S6 en S6 edge. Deze smartphones kosten al snel 700 euro en de headset kost daarnaast ook nog eens 200 euro. Via Oculus Home krijg je toegang tot de Oculus Store. Hierin hadden veel exclusieve games en apps speciaal voor de Oculus Rift en Gear VR moeten verschijnen, maar bijna een jaar na de lancering is het aanbod nog erg mager. Ben je al in het bezit van een compatibele smartphone en vind je Google Cardboard geweldig, dan is de Gear VR wellicht een volgende stap. Houd er echter rekening mee dat de Samsung Gear VR een leuke gadget is, maar dat deze door gebrek aan software misschien snel in de kast zal verdwijnen. Dan is zo'n zelfgemaakte VR-headset eigenlijk een stuk leuker!

©PXimport

Tip 05 De Gear VR is ontstaan uit de samenwerking tussen Samsung en Oculus VR.

VR-apps voor Google Cardboard

Tip 06: Cardboard-app

Naast je kartonnen headset heb je ook de gratis app Cardboard (ook voor Android) nodig, het is een soort startscherm voor je VR-headset. Zo kun je Googles diensten in virtual reality starten en andere geïnstalleerde VR-apps openen. Met Google Earth vlieg je bijvoorbeeld dwars door Chicago. Het is een immense ervaring en moeilijk te beseffen dat je door een kartonnen doosje kijkt.

Via de Camera-app van Google, die los te downloaden is, kun je een zogenoemde Photo Sphere maken. Deze Camera-app plakt foto's aan elkaar, zodat ze via de Cardboard-app in virtual reality te bekijken zijn. Het is een hele vreemde gewaarwording om ineens terug te zijn op je favoriete vakantieplaats - een echte aanrader om te proberen. Cardboard bevat ook de korte, vermakelijke virtuele 3D-animatiefilm Windy day. Kijk je liever je eigen filmpjes, ook dat is mogelijk op een gigantisch virtueel beeldscherm. Google Cardboard is slechts een klein voorbeeld van wat er allemaal mogelijk is met virtual reality.

©PXimport

Tip 06 Het is erg moeilijk te bevatten dat je door een kartonnen doosje met twee lenzen naar een telefoonbeeldscherm kijkt.

Tip 07: Go Show

Over tien jaar weten we misschien niet eens meer hoe het was om 'gewoon' een film te bekijken op het witte doek. Gelukkig kunnen we dan even terug in de tijd met Go Show (de demoversie is hier te verkrijgen. Deze app neemt je mee naar een virtuele biosscoop waar jij bepaalt welke film er draait en waar je zelf een plekje kunt uitzoeken om te gaan zitten. Met een paar kleine handelingen pas je de verlichting in de bioscoop aan en kun je rustig achterover zitten om te genieten van je film.

De ontwikkelaar raadt aan om voor een optimale ervaring mp4-bestanden te gebruiken. Dit mogen ook zogenoemde SBS (side-by-side) 3D-films zijn. Het is eveneens mogelijk om je favoriete YouTube-filmpjes te bekijken op het virtuele witte doek. De volledige versie kost 2,17 euro, maar we raden aan om eerst even de proefversie te proberen om te zien of je smartphone met de app overweg kan.

©PXimport

Tip 07 Neem plaats in een virtuele biosscoop en bekijk je favoriete film.

Tip 08: Titans of Space

Als je gek bent op alles wat met het universum te maken heeft, dan is Titans of Space een geweldige educatieve virtual reality-ervaring. Titans of Space neemt je mee op ruimtereis langs de planeten in ons zonnestelsel. Terwijl je in een ruimteschip zit, krijg je informatie over de omvang van planeten, de afstand van de zon en uit welke materialen ze bestaan. Naast planeten in ons eigen zonnestel wordt een aantal sterren van ver buiten ons zonnestelsel besproken.

De grootste ster wordt vergeleken met onze eigen zon. Ter illustratie wordt deze ster in ons eigen zonnestel geplaatst. Het geeft een uniek beeld van de immense omvang van het heelal. De besturing wordt gedaan via een cursor die je via de positie van je hoofd kunt verplaatsen. Titans of Space neemt flink wat ruimte in op je smartphone, maar het is het dubbel en dwars waard. De app is gratis te downloaden uit Play Store en de ontwikkelaar is op dit moment bezig met een versie voor Apples iOS.

©PXimport

Tip 08 Neem een educatieve reis door ruimte met Titans of Space.

Tip 09: Paul McCartney

Iets wat voor de meeste van ons altijd onbereikbaar was, is met virtual reality ineens wel denkbaar. Zo kun je het podium opstappen bij de legendarische artiest Paul McCartney. Terwijl je luistert naar het nummer Live and Let Die, ben je vrij om volledig 360 graden om je heen te kijken.

Niet alleen het beeld is in 360 graden opgenomen, het geluid verplaatst zich met je mee. Hierdoor krijg je echt het idee dat je aanwezig bent bij de voorstelling. Naast het concert van Paul McCartney kun je in de app-stores van Google en Apple nog meer zogenoemde cinematic VR-video's downloaden van Jaunt Inc (ook voor Android). Dit bedrijf heeft zich de afgelopen jaren gespecialiseerd in het opnemen van 360graden-video en -audio. Jaunt is op dit moment in gesprek met verschillende filmproducenten, we kunnen dus nog veel meer van dit bedrijf verwachten.

©PXimport

Tip 10: Rollercoaster

Een ervaring die niet mag ontbreken, is een ritje in de virtuele achtbaan. In de app-stores zijn tientallen achtbanen voor Google Cardboard te vinden. Wij hebben als voorbeeld gekozen voor Dive City Rollercoaster (Android). Het bijzondere aan virtuele achtbanen is de levensechte sensatie die je tijdens de rit ervaart. Dit komt omdat je hersenen je evenwichtsorgaan in combinatie met visuele signalen gebruiken.

Doordat het beeld meebeweegt, worden je hersenen gefopt en zullen ze belangrijke reflexen activeren. Hierdoor kun je zonder de aanwezigheid van versnelling, toch dezelfde sensaties beleven en vergeet je waar je werkelijk bent. De meeste mensen pakken de leuning van de stoel krampachtig vast en ervaren tijdens het afdalen exact dezelfde tintelingen in hun buik! Deze reflex is vermoedelijk een trigger van de hersenen om het lichaam te beschermen.

©PXimport

Tip 11: Lamper VR

Dit eenvoudige behendigheidsspelletje, dat ook voor Android-toestellen beschikbaar is, is waarschijnlijk een de meest verslavende spellen die nu verkrijgbaar zijn voor Google Cardboard. Het verhaal gaat over Lamper, een vuurvliegje dat op de vlucht is omdat zijn koninkrijk wordt aangevallen. Je neemt plaats achter Lamper de vuurvlieg, terwijl je door tunnels met verschillende obstakels heen vliegt. Het is de bedoeling dat je je steeds verder weet te manoeuvreren door het steeds moeilijkere level. Het spel is gratis voor zowel iOS als Android te downloaden.

©PXimport

Tip 12 Maneuvreer je door een oneindig lange tunnel met lastige obstakels.

Tip 12: Caaaaardboard!

Caaaaardboard is een van de weinige volwaardige spellen voor Google Cardboard. Het is een aangepaste versie van het basejumping-spel AaaaaAAaaaAAAaaAAAAaAAAAA!!!. In het spel neem je plaats in het lichaam van een futuristische basejumper met als missie zo veel mogelijk punten te halen. Punten verdien je door zo dicht mogelijk langs gebouwen te zweven, door glasplaten heen te vliegen en met een goede landing heel dicht in de landingszone. Gaandeweg ontgrendel je steeds moeilijkere levels. Je kunt je verplaatsen door je hoofd te kantelen. Caaaaardboard een fantastisch en zeer verslavend spelletje dat zich uitstekend leent voor virtual reality. De prijs is 1,59 euro.

©PXimport

Tip 13 Waag de sprong in duizelingwekkende spelletje.

Meer cardboard-apps en -games

Kun je geen genoeg krijgen van Google Cardboard, kijk dan eens op deze blog. Hier vind je veel virtual reality-apps en -spellen voor Google Cardboard, Samsung Gear VR, de Oculus Rift en allerlei andere virtual reality-gerelateerde onderwerpen.

©PXimport

Je smartphone is tegenwoordig veel meer dan een telefoon; het is de kluis van je digitale leven. Bankzaken, privéfoto's, e-mails en locatiegegevens: het staat er allemaal op. Het goed beveiligen van die toegang is dus geen overbodige luxe. Maar kies je voor het ouderwetse wachtwoord, je vingerafdruk of toch je gezicht? Wij leggen de voor- en nadelen van elke methode naast elkaar.

De klassieker: pincode of wachtwoord

Elke telefoon vraagt erom bij het opstarten: een code. Dit is de basisbeveiliging. Zonder code kun je vaak geen gezichtsherkenning of vingerafdruk instellen. Maar is het ook de beste methode voor dagelijks gebruik?

©ID.nl

Pincode of wachtwoord: de voordelen

• Veiligheid in eigen hand

Het sterke aan een code is dat het in je hoofd zit. Maar een code als 1234 of 0000 is zo gekraakt. Maar kies je voor een langere cijferreeks? Dan is het voor iemand die je smartphone in handen krijgt digitaal gezien nagenoeg onmogelijk om de code te kraken. Voeg je ook letters toe, (zie kader), dan is dit digitaal gezien de moeilijkste methode om te kraken.

• Juridisch sterker

Een interessant weetje: in veel rechtsgebieden val je met een toegangscode onder het zwijgrecht. De politie mag je vaak niet dwingen je code af te staan. Je vinger op een scanner leggen kan in sommige situaties wel als dwangmiddel worden ingezet.

Pincode of wachtwoord: de nadelen

• Afkijken

Iemand die in de trein over je schouder meekijkt, heeft je pincode zo gezien. Ook vette vingers op het scherm kunnen je patroon verraden.

• Gemak

Tachtig keer per dag een lange code intikken gaat vervelen. Mensen kiezen daardoor vaak voor een te simpele code, en dat maakt het juist onveilig.

©ID.nl

2. Lekker snel (maar niet altijd even veilig): vingerafdrukscanner

De vingerafdrukscanner is mateloos populair vanwege het enorme gebruiksgemak: in één soepele beweging pak je je telefoon en ben je vrijwel direct binnen. Toch is het belangrijk om te weten dat de ene scanner de andere niet is en dat dit systeem zowel sterke als zwakke punten heeft.

Vingerafdrukscanner: de voordelen

• Snelheid

Het is vaak de snelste manier om je telefoon te openen, zeker als de scanner in de aan-knop verwerkt zit.

• Betrouwbaarheid (bij de juiste techniek)

Heb je een toestel met een fysieke scanner (achterop/zijkant) of een moderne ultrasone scanner (zoals in de Samsung S-serie)? Dan is de beveiliging uitstekend. Ultrasone scanners maken een 3D-map van je vinger en zijn zeer moeilijk te foppen.

Vingerafdrukscanner: de nadelen

• Natte vingers en pleisters

Heb je natte handen? Dan weigeren veel scanners dienst. Ook met een pleister om je vinger herkent de telefoon je niet. Tip: zorg daarom dat je vingerafdrukken van allebei je handen opslaat.

• Ongewenste toegang

Een klein (maar reëel) risico is dat iemand toegang krijgt terwijl je slaapt of bewusteloos bent, door voorzichtig je vinger op de scanner te leggen.

• Onveilige optische scanners

Veel budget-telefoons hebben een 'optische scanner' onder het scherm. Deze maakt een 2D-foto van je vinger. Dit is minder veilig en makkelijker te foppen dan de ultrasone varianten.

©ID.nl

Gezichtsherkenning: gemak of schijnveiligheid?

Telefoon ontgrendelen door ernaar te kijken voelt als magie. Maar pas op: hier zit de grootste valkuil voor consumenten.

Gezichtsherkenning: de voordelen

• Ultiem gemak

Je hoeft niets aan te raken. Kijken is openen. Ideaal als je bijvoorbeeld handschoenen draagt in de winter.

• Extreem veilig (alleen bij 3D)

Heb je een iPhone (FaceID) of een dure Android met 3D-sensoren? Dan worden er duizenden onzichtbare puntjes op je gezicht geprojecteerd om diepte te meten. Dit is amper te misleiden.

Gezichtsherkenning: de nadelen

• Schijnveiligheid (bij 2D)

Veel goedkopere Android-telefoons gebruiken simpelweg de selfiecamera (2D-herkenning). Dit is niet veilig. Soms is een foto van jou (van Facebook of Instagram) al genoeg om in te breken. Gebruik dit type gezichtsherkenning zeker nooit voor je bank-app.

• Toegang tijdens slaap

Als je niet oplet, kan iemand je telefoon voor je gezicht houden terwijl je slaapt om hem te ontgrendelen. Tip: Zet in de instellingen altijd de optie "Aandacht vereist" of "Ogen open" aan. Dan werkt het alleen als je echt naar het scherm kijkt.

Vingerafdruk, pincode of gezichtsherkenning: wat is het best?

Wat de slimste keuze is, hangt volledig af van je toestel. Heb je een iPhone of een high-end Android-telefoon met 3D-scan? Dan kun je gerust gebruikmaken van gezichtsherkenning; dat is niet alleen snel en makkelijk, maar ook veilig. Bezit je echter een middenklasse- of budgettoestel, kies dan liever voor de vingerafdrukscanner. De gezichtsherkenning op deze modellen is namelijk vaak onveilig.

Vergeet ook de basis niet: zorg altijd voor een sterke toegangscode (liefst alfanumeriek of langer dan vier cijfers) als back-up. Start je telefoon bovendien af en toe opnieuw op. Hierdoor wordt de biometrische beveiliging tijdelijk uitgeschakeld, waardoor je telefoon op zijn veiligst is.

📱Ook interessant: Help! Ik ben het wachtwoord van mijn Apple ID vergeten

Ben je op zoek naar goede software voor het bewerken van foto’s en andere grafische bestanden? Dan is de kans groot dat je Gimp al kent als veelzijdig alternatief voor dure grafische pakketten. Nu is er een nieuwe versie beschikbaar: Gimp 3. Hoe verhoudt deze nieuwe versie zich ten opzichte van de andere grafische programma's?

Er is lange tijd gewerkt aan versie 3 van Gimp: het team heeft er maar liefst zeven jaar aan gesleuteld. De makers, bestaande uit vrijwilligers, begonnen direct aan deze editie na de release van Gimp 2.10 in 2018. Al terug in 2020 kregen we een voorproefje van Gimp 3.0 via een ontwikkelversie, maar pas in 2025 zag de definitieve editie het daglicht. Wie overigens nu denkt dat het Gimpt-team aan het uitrusten is, heeft het mis. Op dit moment is het team namelijk alweer bezig met een volgende versie: Gimp 3.2.

Indeling

Je kunt Gimp tot in detail naar je hand zetten . Dat is geen overbodige luxe: het programma kent een relatief grote hoeveelheid opties die je niet altijd gebruikt. Hoe je Gimp indeelt, heeft voornamelijk te maken met de acties die je ermee wilt uitvoeren, bijvoorbeeld foto’s bewerken, illustraties maken of digitale kunst maken. Om de omgeving te stroomlijnen, kun je gebruikmaken van dokbare vensters. Open het menu Vensters en kies Dokbare vensters. Bepaal vervolgens welke opties je snel toegankelijk wilt hebben. Je vindt verschillende opties, zoals de kleurenwaaier, lettertypes, lagen en penselen.

Wil je je volledig concentreren op het document zelf? Dan kun je de dokvensters ook (tijdelijk) uitschakelen. Kies Vensters / Dokken verbergen (en dezelfde optie om ze later weer zichtbaar te maken). Een tussenvorm is ook mogelijk, waarbij je de gedokte vensters laat zweven. Je hebt hierdoor meer vrijheid bij het optimaal inrichten van je werkomgeving. Kies voor Vensters en verwijder het vinkje bij Enkelvenstermodus.

Ben je tevreden over je eigen indeling? Dan kun je deze direct opslaan. Kies dan Bewerken / Voorkeuren / Interface / Vensterbeheer. Klik op Vensterposities nu opslaan. Standaard wordt de werkomgeving bewaard zodra je het programma afsluit (controleer of Vensterposities opslaan bij verlaten is geactiveerd).

Als je gebruikmaakt van meerdere beeldschermen, dan kun je Gimp hiermee rekening laten houden. Activeer Open vensters op dezelfde beeldschermen als eerder. Heb je vensters verschoven, maar wil je snel terugkeren naar eerdere posities? Klik op Opgeslagen vensterposities terugzetten.

Specifieke functies

Eerlijk is eerlijk: Gimp bevat een flinke hoeveelheid functies. De kans bestaat dat je een gewenste functie niet kunt vinden. In plaats van uren te zoeken, kun je de functie ook opzoeken in een overzicht. Kies Hulp / Een functie zoeken en deze uitvoeren. Typ de naam of omschrijving van de functie, bijvoorbeeld ‘lagen’.

In het zoekoverzicht toont Gimp alleen opties die met het trefwoord te maken hebben. Klik op een resultaat om de functie daadwerkelijk uit te voeren. Bij elke functie zie je ook waar deze zich in het programma bevindt, zodat je deze een volgende keer zelfstandig kunt uitvoeren.

Grootte aanpassen

Je kunt op elk gewenst moment het formaat van de afbeelding aanpassen. Kies Afbeelding / Afbeelding schalen. Bepaal de gewenste breedte en hoogte in de sectie Afbeeldingsgrootte. Standaard is de eenheid millimeter, maar je kunt ook een andere eenheid kiezen. Bijvoorbeeld Pixels of Percent.

Die laatste optie is interessant als je de volledige afbeelding in één keer wilt vergroten of juist verkleinen. Standaard zijn de verhoudingen tussen breedte en hoogte aan elkaar gekoppeld. Dat is niet verplicht: klik op het pictogram van de ketting om die koppeling te verbreken. Tevreden met de nieuwe waarden? Bevestig met een klik op Schalen.

De titelbalk van de afbeelding die je hebt geopend, geeft in Gimp belangrijke informatie. Zo lees je in de titelbalk onder meer de bestandsnaam af, maar ook welke afmetingen het bestand heeft. Ook zie je hier welke kleurindeling wordt gebruikt, bijvoorbeeld RGB-kleur 8-bit, en uit hoeveel lagen de afbeelding is opgebouwd.

Transformeren

Je kunt Gimp goed gebruiken om nieuw materiaal te maken, maar ook om bestaande grafische afbeeldingen aan te passen. Bijvoorbeeld door ze te roteren of bij te snijden. De meeste functies hiervoor vind je onder Gereedschap / Transformeren. Wil je bijvoorbeeld een afbeelding bijsnijden (croppen), dan kies je voor Gereedschap / Transformeren / Bijsnijden. Om een afbeelding te roteren, kies je in hetzelfde menu voor Draaien. Ook andere opties, zoals Schalen en Spiegelen, zijn ondergebracht in hetzelfde menu.

Je bent overigens niet afhankelijk van dit menu: je kunt de functies ook bereiken via de werkbalk die standaard links in het venster wordt getoond. Houd de muisaanwijzer boven een knop voor meer informatie. Veel functies hebben gedetailleerde eigenschappen. Klik je bijvoorbeeld op Penseel, dan kun je kiezen welke grootte het penseel heeft, welk inkttype en welke kleuropties worden gehanteerd. Gimp toont die eigenschappen in het venster Gereedschapsopties, direct onder de werkbalk waarop je de eerdergenoemde opties vindt.

Geschiedenis

Alle bewerkingen die je op een afbeelding toepast, worden vastgelegd in de geschiedenis. Dit tabblad wordt standaard links in het venster getoond en vult zich naarmate je de acties toepast. Om terug te keren naar een punt in het verleden, klik je op de actie in de lijst. De geschiedenis is handig, omdat je hiermee ziet welke acties je hebt uitgevoerd en kunt experimenteren met verschillende bewerkingen.

Herstellen

Gimp houdt bij welke acties je op een document uitvoert. Dat is handig: hierdoor kun je op een later moment terugkeren naar een eerder punt en wijzigingen ongedaan maken of juist doorvoeren. Je kunt deze geschiedenis op elk moment opvragen: kies voor Bewerken / Geschiedenis ongedaan maken. Linksonder verschijnt een venster met de verschillende stappen. Selecteer nu een bewerking en klik op de knop Ongedaan maken linksonder in het venster.

Heb je een aardige set bewerkingen gemaakt, ben je tevreden en wil je schoon schip maken? Dan kun je de geschiedenis van bewerkingen ook wissen. Afhankelijk van de hoeveelheid bewerkingen kan dit geheugen vrijmaken. Klik op de (verwarrende) knop Alles wissen uit Geschiedenis ongedaan maken. Je vindt deze knop rechtsonder in het geschiedenisvenster.

Filters

Gimp heeft een volwassen verzameling filters: open hiervoor het menu Filters. Er zijn verschillende categorieën. Met sommige filters kun je afbeeldingen verbeteren, bijvoorbeeld door ruis te verwijderen. Om een afbeelding te verbeteren door deze te verscherpen, kies je Filters / Verbeteren / Verscherpen. Ook kun je een afbeelding verbeteren door deze zachter en minder kartelig te maken, via Filters / Vervagen / Gaussiaanse vervaging of Focus vervaging. Om ruis uit een afbeelding (zoals een foto) te halen, kies je Filters / Ruis.

Ook de artistieke filters zijn het bekijken waard. Kies Filters / Artistiek. Zo kun je bijvoorbeeld kiezen voor het effect van een fotokopie, maar ook voor een getekende stijl (Cartoon) of voor verfeffect (Olieverven). Verder vind je in dezelfde categorie andere kenmerkende stijlen, zoals Textieldruk en Van Gogh.

Effecten

Je kunt filters gebruiken om effecten op een afbeelding toe te passen, bijvoorbeeld door de belichting van een afbeelding aan te passen of door een ‘lens flare’ (een schittering) na te bootsen. Kies Filters / Licht en schaduw. Selecteer je bijvoorbeeld Kies belichtingseffecten, dan opent een venster waarin je opties kiest. Open de tab Licht en bepaal het effect.

Ook via de andere tabbladen in hetzelfde venster, zoals Materiaal en Omgevingsprojectie, kun je de effecten naar je hand zetten. Klik op Instellingen opslaan, zodat je het profiel een volgende keer snel kunt gebruiken. 

Exporteren

Gimp ondersteunt een flinke hoeveelheid bestandsformaten. Standaard worden bestanden opgeslagen in xcf. Dit is de eigen bestandsindeling van Gimp. Een xcf-bestand bevat alle informatie, zoals lagen. Verder is er ondersteuning voor andere formaten. Dat is handig bij het opslaan van de bestanden.

Ben je klaar met een bestand, kies dan Bestand / Exporteren als. In het venster geef je een bestandsnaam op en bepaal je de locatie. Werp hierna een blik op Bestandstype selecteren. Kies de gewenste indeling, zoals gif-afbeelding of png-afbeelding. Het valt hierbij op dat Gimp ook exotischere grafische formaten ondersteunt, zoals Windows-pictogrammen of Windows-cursors.

Tevreden met de keuze? Bevestig met een klik op Exporteren. Afhankelijk van de keuze verschijnt een venster waarin je verregaande controle hebt over het eindresultaat. Kies je bijvoorbeeld voor jpeg, dan verschijnt het venster Afbeelding exporteren als JPEG. Via de balk Kwaliteit bepaal je de kwaliteit, en daarmee de bestandsgrootte van de afbeelding. Onder Geavanceerde instellingen kun je de afbeelding verder aanpassen, bijvoorbeeld door deze minder kartelig te maken. Onder Metadata kun je extra informatie aan de afbeelding meegeven, zoals wie de auteur van het beeld is. Maak je vaak gebruik van dezelfde instellingen, sla de set dan op als profiel via een klik op Instellingen opslaan.

Standaardafbeelding

 Mogelijk werk je vaak met dezelfde soort afbeeldingen, bijvoorbeeld met dezelfde afmetingen. Je kunt tijd besparen door in Gimp deze waarden als standaard in te stellen. Kies Bewerken / Voorkeuren / Standaardafbeelding. Ga uit van een sjabloon, dat je eventueel nog kunt aanpassen.

Kies Sjabloon en selecteer de afmeting. Voor specifieke formaten heb je niet voldoende aan de opties in dat menu. Je kunt de afmetingen ook handmatig opgeven bij Afbeeldingsgrootte. Nog interessanter is de sectie Geavanceerde opties. Hier kun je onder meer de resolutie en een kleurprofiel bepalen, zodat je volledige controle hebt over de nieuwe afbeelding.

Sneller werken

Grote kans dat je het grootste gedeelte van de tijd in Gimp werkt met muis of pen, maar je kunt het toetsenbord ook goed inzetten voor het uitvoeren van acties. De sneltoetsen vind je bij elke menuvermelding, maar je hoeft hiermee geen genoegen te nemen. In Gimp kun je ook eigen sneltoetsen samenstellen. Kies Bewerken / Voorkeuren / Interface. In de sectie Sneltoetsen klik je op Sneltoetsen configureren. Zoek de actie waarvoor je een sneltoets wilt maken of deze wilt aanpassen en selecteer de actie. Druk vervolgens op de toetscombinatie die je wilt toewijzen. Herhaal dit voor alle sneltoetsen die je gebruikt. Tevreden? Klik op Oké. 

Werken met raw-bestanden

Om met raw-bestanden in Gimp te werken, kun je gebruikmaken van externe hulp. Twee populaire uitbreidingen zijn RawTherapee (www.rawtherapee.com) en Darktable (www.darktable.org/install). Met deze uitbreidingen kun je de raw-bestanden klaarmaken en vervolgens verwerken in Gimp. Je mag beide programma’s kosteloos gebruiken.