De voordelen van OLED-tv’s zijn evident: diepere kleuren, perfect zwart, hogere scherpte en een indrukwekkend contrastniveau. De beeldkwaliteit van OLED-panelen is vele malen beter dan zelfs het beste dat LCD te bieden heeft. OLED-tv’s en OLED-monitoren lijken dan ook uitermate geschikt voor het spelen van games, maar wie probeert uit te zoeken of dit echt zo is loopt tegen een aantal hardnekkige en vaak tegenstrijdige beweringen aan over burn-in en input lag. Gamer.nl zoekt uit wat hiervan waar is en welke adviezen je in de wind kunt slaan.

Omdat de prijs van OLED-tv’s gestaag daalt, wordt het ook voor gamers steeds aantrekkelijker om een tv aan te schaffen die voorzien is van een OLED-paneel. Dat geldt zelfs voor pc-gamers die liever in de woonkamer zitten dan achter een bureau, want OLED-monitoren zijn nog nergens te bekennen.

Aansluiten

Moderne monitoren, met name de modellen gemaakt voor gamen, beschikken vaak over alle moderne video-ingangen: van HMDI en DisplayPort tot VGA en DVI. Dat is bij OLED-tv’s helaas een ander verhaal: hier is alleen HDMI gangbaar. Voor consoles is dit geen bezwaar, omdat die berekend zijn op televisies en derhalve beschikken over een HDMI-uitgang die alles automatisch regelt, maar voor pc’s kan dit problemen opleveren met 4K HDR-games.

De meeste moderne videokaarten beschikken over HDMI 2.0a of hoger, de minimale standaard om 4K beelden te weergeven op 60Hz. Voor hogere verversingssnelheden (zoals 120Hz), of 60Hz + HDR is het echter noodzakelijk om chroma subsampling (kleurencompressie) aan te zetten, iets wat de videokaart niet altijd automatisch regelt of überhaupt aangeeft. Als dit niet automatisch gaat, dan overschrijdt het signaal de maximale bandbreedte van de HDMI-verbinding en is er alleen een zwart beeld zichtbaar.

©PXimport

Bij Nvidia-kaarten zitten de chroma subsampling-instelling in het controlepaneel verwerkt, waar je voor 4K/60Hz/HDR het kleurenspectrum op YCbCr422 moet zetten, of zelfs YCbCr420 als de bandbreedte nog steeds ontoereikend blijkt. Voor 4K/120Hz is HDR geen mogelijkheid met de huidige versie van HDMI. Bovendien moet hier voor het kleurenspectrum gereduceerd worden naar YCbCr420. Bij AMD-kaarten zijn deze instellingen te vinden in de Additional Settings onder de noemer Color Pixel Format.

Burn-in

Met de opkomst van OLED-panelen in televisies krijgen we ook de terugkeer van een oud probleem: het inbranden van het scherm. De lcd-panelen die inmiddels enkele jaren de standaard zijn hebben hier geen last van, maar de véél oudere CRT-modellen en de fonkelnieuwe OLED-panelen zijn hier wel vatbaar voor – in theorie tenminste.

©PXimport

Waar oudere CRT-panelen eigenlijk geen goede manier hadden om inbranden te voorkomen, zijn er bij OLED-tv’s juist een heel scala aan nieuwe (en oude) technieken om het inbranden tegen te gaan. De meeste tv’s verschuiven bijvoorbeeld elke paar minuten het beeld met enkele millimeters. Zo wordt voorkomen dat pixels voor langere periodes dezelfde kleur moeten weergeven, iets dat anders zou leiden tot inbranden.

Daarnaast hebben de meeste OLED-tv’s een screensaver die na een aantal minuten aan gaat. Hoe lang het duurt voordat deze wordt ingeschakeld kan bovendien worden ingesteld door de gebruiker. Een lagere waarde zorgt er over het algemeen voor dat het paneel langer meegaat. Een andere manier om de kwaliteit van het paneel langer te behouden is de helderheid zo laag mogelijk houden.

Input lag

OLED-tv’s zijn notoir voor een hoge input lag: de tijd tussen het versturen van een signaal en de weergave van dit signaal op het scherm. Voor games is dit natuurlijk onwenselijk, met name als snel kunnen reageren op een tegenstander van levensbelang is. Zelfs bij de meest moderne OLED-panelen is het probleem van hoge input lag nog niet opgelost, al zijn meeste tv’s inmiddels op het niveau dat het goed speelbaar is.

LG’s topmodel van dit moment, de Signature OLED TV W, heeft bijvoorbeeld een input lag van 21ms. Dat is nog steeds ver boven de één tot vijf milliseconden van de meeste gaming monitoren, maar ver onder de honderden milliseconden van de vroege OLED-modellen. De meest courante modellen van fabrikanten als Samsung en Sony hebben een vergelijkbare input lag, al zijn er uitschieters naar boven en naar onder die bijvoorbeeld een vertraging hebben van dertien milliseconden.

©PXimport

Let wel op dat de meeste tv’s pas de 20ms bereiken als de ‘game mode’ is ingeschakeld. Sommige modellen regelen dit automatisch wanneer een console is aangesloten op een video-ingang, maar bij de meeste tv’s, of bij het aansluiten van een pc, moet dit handmatig gedaan worden.

De verwachting is dat de gemiddelde input lag voorlopig nog met elke generatie OLED-panelen blijft dalen. Mocht je dus erg gehecht zijn aan de lage input lag van (gaming) monitoren, dan kan het lonen om de aankoop van een nieuwe tv met een jaar uit te stellen.

Content

Technisch staat er dus weinig in de weg van OLEDs geschiktheid voor games, maar zelfs aan het beste paneel heb je weinig wanneer je er geen games op kunt spelen. Consoles zijn hierin aanzienlijk verder dan pc, wat vooral te danken is aan de standaard HDR-ondersteuning van zowel de PlayStation 4 Pro als de Xbox One X/S. First party-titels, zoals Horizon: Zero Dawn op PlayStation 4 en Forza Horizon 3 op Xbox One en S, kunnen hierdoor altijd rekenen op HDR-ondersteuning. Bij third party-titels blijft de ondersteuning helaas beperkt tot grote AAA-games, zoals Assassin’s Creed Origins en Call of Duty: WW2.

Op pc is de ondersteuning voor HDR in games nog ver te zoeken. Dit heeft deels te maken met het kleine aanbod van HDR-monitoren en deels met de matige ondersteuning voor HDR vanuit Windows 10. Terwijl iedereen met een PlayStation 4 Pro of Xbox One X/S gegarandeerd HDR-inhoud kan afspelen, kunnen ontwikkelaars er niet vanuit gaan dat dit op pc het geval is.

©PXimport

Elk onderdeel, van de game en het OS tot aan de grafische kaart en het beeldscherm, moet HDR ondersteunen – iets wat in de praktijk moeilijk blijkt waar te maken. Als gevolg hiervan zijn er slechts een handjevol games die officiële ondersteuning hebben voor HDR. De games die wel ondersteuning hebben zijn, net als op console, games van grote ontwikkelaars die genoeg tijd en budget hebben om HDR-ondersteuning te implementeren. Battlefield 1, Destiny 2 en Elite: Dangerous zijn enkele van de games die wel ondersteuning bieden.

Conclusie

Voor een pc-gamer zijn er nog té veel beren op de weg om gamen op een OLED-tv zondermeer aan te raden. Maar voor console-eigenaren is gamen op OLED feitelijk een plug-and-play ervaring, waarbij er bovendien een veel grotere keur aan games beschikbaar is. Omdat zelfs budgetmodellen tegenwoordig over een game mode met lage input lag beschikken, is er vaak ook geen reden meer om actiegames links te laten liggen op een OLED-paneel – al ligt deze vertraging wellicht nog niet laag genoeg om de hardcore fps-speler te bekoren.

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt of zijn voorzien van bijzondere functies. Bijvoorbeeld apparaten om zelf baksels te maken. Een broodbakmachine is daar een goed voorbeeld van. De redactie van ID.nl vond vijf mooie broodbakmachines met een prettig prijsje.

Met een broodbakmachine maak je snel en gemakkelijk je eigen versgebakken brood. Doordat de machines een uitsteltimer hebben, kun je het bakproces ook 's-nachts laten verlopen zodat je 's-ochtends met de geur van vers brood wakker wordt. Wij bekeken vijf betaalbare broodbakmachines.

Inventum BM95

Met deze broodbakmachine kun je broden bakken van 700 of 900 gram. De machine beschikt over twaalf verschillende automatische programma’s, waarmee je niet alleen uiteenlopende broodsoorten kunt maken, maar bijvoorbeeld ook jam of cake. Er is een specifiek programma beschikbaar voor het bereiden van glutenvrij brood. De bediening van de machine vindt plaats via drukknoppen en een lcd-scherm. Een handige functie is de timer, waarmee je de start van het bakproces tot 13 uur kunt uitstellen. Zo kun je de ingrediënten 's avonds toevoegen en 's ochtends wakker worden met de geur van vers brood. Mocht je niet direct in de gelegenheid zijn om het brood uit de machine te halen, dan houdt de warmhoudfunctie het nog een uur voor je op temperatuur. De machine geeft tijdens het kneden een signaal wanneer je eventueel extra ingrediënten zoals noten of rozijnen kunt toevoegen.

Moulinex Pain Doré OW210130

Voor het maken van zelfgebakken brood biedt de Moulinex Pain Doré een reeks aan mogelijkheden met zijn twaalf automatische programma’s. Hiermee bereid je onder andere klassiek witbrood, Frans brood, volkorenbrood en zoet brood. Ook is er een programma voor glutenvrij brood, deeg, cake en zelfs voor het maken van jam of havermoutpap. Je kunt de grootte van het brood instellen op 500 gram, 750 gram of 1 kilogram, afgestemd op jouw behoefte. Daarnaast is de bruiningsgraad van de korst in drie niveaus instelbaar, van licht tot een donkere, krokante korst. Via het bedieningspaneel met een groot scherm kun je alle instellingen selecteren. Met de uitgestelde startfunctie kun je het bakken tot vijftien uur van tevoren plannen. De machine heeft een warmhoudfunctie van een uur en wordt geleverd met een maatbeker, een lepel en een receptenboekje.

Princess 152009

De digitale timer van deze broodbakmachine maakt het mogelijk om het bakproces uit te stellen, zodat je op elk gewenst moment van vers brood kunt genieten. Het apparaat is uitgerust met vijftien voorgeprogrammeerde bakprogramma’s. Naast de gangbare broodsoorten zijn er ook programma’s voor het bereiden van glutenvrij brood, jam, yoghurt en cake. De capaciteit van de bakvorm is geschikt voor broden van 680 tot 900 gram, wat neerkomt op zo’n acht tot veertien sneden. Na afloop van het bakprogramma schakelt de machine automatisch over op de warmhoudfunctie, die het brood tot 60 minuten warm houdt. De mate van korstbruining is instelbaar. Het bakblik is voorzien van een antiaanbaklaag. Bij de machine worden een maatbeker, een maatlepel en een deeghaak meegeleverd.

Inventum BM55

Het proces van brood bakken met dit apparaat is volledig geautomatiseerd: je voegt de ingrediënten toe in het bakblik en de machine neemt het kneden, mengen, rijzen en bakken voor zijn rekening. Je hebt de keuze uit twaalf automatische programma’s voor verschillende soorten brood, waaronder basis, Frans, volkoren en zoet brood. Tevens zijn er programma's beschikbaar voor glutenvrij brood, deeg en jam. De machine is ontworpen voor broden met een gewicht van 650 of 800 gram. Via de instelbare timer kun je het startmoment van het bakprogramma plannen. Handig is het geluidssignaal dat aangeeft wanneer je eventuele extra’s zoals zaden of krenten aan het deeg kunt toevoegen. De korstkleur kan naar wens worden ingesteld op licht, medium of donker. Een warmhoudfunctie zorgt ervoor dat het brood na het bakken nog een uur op temperatuur blijft.

Tristar BM-4586

Door het kijkvenster in de deksel van deze broodbakmachine kun je het bakproces volgen zonder het programma te onderbreken. Het apparaat is voorzien van negentien verschillende bakprogramma’s, waaronder een speciaal programma voor glutenvrij brood en programma's voor bijvoorbeeld speltbrood. Je kunt zelf de gewenste bruiningsgraad van de korst instellen. De broodbakmachine is geschikt voor het bakken van broden tot 1 kilogram. Mocht je niet direct aanwezig zijn wanneer het brood klaar is, dan houdt de warmhoudfunctie het brood nog 60 minuten warm. De timerfunctie geeft je de vrijheid om ingrediënten van tevoren klaar te zetten en het bakken later te laten beginnen, bijvoorbeeld 's nachts. De bediening van de programma's en instellingen gaat via het digitale display. Het bakblik heeft een antiaanbaklaag.

Acer heeft onlangs de Chromebook Plus Spin 514 gepresenteerd, de eerste Acer Chromebook met de nieuwe MediaTek Kompanio Ultra 910-processor. Deze convertible laptop is voorzien van een geïntegreerde NPU (Neural Processing Unit) voor AI-functies. Daarmee wordt hij niet alleen sneller en energiezuiniger, maar ook slimmer in dagelijks gebruik.

AI en lange accuduur

De MediaTek Kompanio Ultra 910 levert tot 50 TOPS aan AI-rekenkracht. Dat betekent dat deze Chromebook taken zoals schrijven, beeldbewerking en zoeken sneller en deels offline kan uitvoeren. Denk aan functies zoals Smart Grouping, waarmee documenten, tabbladen en apps automatisch worden geordend, of het met één klik oproepen van Google Lens. Ook beeldbewerking via Gallery Image Generation verloopt direct op het apparaat.

Ondanks deze rekenkracht belooft Acer een accuduur tot 17 uur. Daarmee is de Chromebook geschikt voor een volle werk- of studiedag zonder oplader.

Scherm en ontwerp

De Acer Chromebook Plus Spin 514 is een convertible laptop met een 14 inch touchscreen, verkrijgbaar in WQXGA+ (2800x1800) of WUXGA (1920x1200). Beide varianten hebben een 16:10-beeldverhouding, smalle schermranden en bescherming door Corning Gorilla Glass. Het scherm ondersteunt USI 2.0-stylussen (los verkrijgbaar), zodat je aantekeningen kunt maken of tekst en afbeeldingen met gebaren kunt bewerken.

Het ontwerp voldoet aan de MIL-STD 810H-standaard en kan tegen een val tot 122 cm hoogte. De stevige scharnieren zijn getest voor 25.000 keer openen en sluiten, zodat de Chromebook probleemloos inzetbaar is als laptop, tablet of in tentstand. Met een gewicht van 1,36 kilo en een dikte van 15,5 millimeter is hij bovendien makkelijk mee te nemen.

Voor werk, school en ontspanning

Tijdens videogesprekken profiteer je van een 5 MP-webcam met automatische helderheidsaanpassing, ruisonderdrukking en achtergrondvervaging. Voor het geluid zorgen twee omhoog gerichte luidsprekers met DTS-audio. De laptop is uitgerust met wifi 7, bluetooth 5.4 en twee USB-C-poorten. Het OceanGlass-touchpad, gemaakt van gerecycled plastic dat anders in de oceaan terecht zou komen, is bestand tegen vocht en voelt glad aan tijdens gebruik.

©Acer | andresr

Beschikbaarheid

De Acer Chromebook Plus Spin 514 (CP514-5HN) heeft een adviesprijs vanaf 699 euro. De Acer Chromebook Enterprise Plus Spin 514 (CPE594-2N) heeft een adviesprijs vanaf 879 euro. Beide uitvoeringen zijn vanaf oktober beschikbaar in de Benelux.