ID.nl logo
Is OLED geschikt voor gamen?
© PXimport
Zekerheid & gemak

Is OLED geschikt voor gamen?

De voordelen van OLED-tv’s zijn evident: diepere kleuren, perfect zwart, hogere scherpte en een indrukwekkend contrastniveau. De beeldkwaliteit van OLED-panelen is vele malen beter dan zelfs het beste dat LCD te bieden heeft. OLED-tv’s en OLED-monitoren lijken dan ook uitermate geschikt voor het spelen van games, maar wie probeert uit te zoeken of dit echt zo is loopt tegen een aantal hardnekkige en vaak tegenstrijdige beweringen aan over burn-in en input lag. Gamer.nl zoekt uit wat hiervan waar is en welke adviezen je in de wind kunt slaan.

Omdat de prijs van OLED-tv’s gestaag daalt, wordt het ook voor gamers steeds aantrekkelijker om een tv aan te schaffen die voorzien is van een OLED-paneel. Dat geldt zelfs voor pc-gamers die liever in de woonkamer zitten dan achter een bureau, want OLED-monitoren zijn nog nergens te bekennen.

Aansluiten

Moderne monitoren, met name de modellen gemaakt voor gamen, beschikken vaak over alle moderne video-ingangen: van HMDI en DisplayPort tot VGA en DVI. Dat is bij OLED-tv’s helaas een ander verhaal: hier is alleen HDMI gangbaar. Voor consoles is dit geen bezwaar, omdat die berekend zijn op televisies en derhalve beschikken over een HDMI-uitgang die alles automatisch regelt, maar voor pc’s kan dit problemen opleveren met 4K HDR-games.

De meeste moderne videokaarten beschikken over HDMI 2.0a of hoger, de minimale standaard om 4K beelden te weergeven op 60Hz. Voor hogere verversingssnelheden (zoals 120Hz), of 60Hz + HDR is het echter noodzakelijk om chroma subsampling (kleurencompressie) aan te zetten, iets wat de videokaart niet altijd automatisch regelt of überhaupt aangeeft. Als dit niet automatisch gaat, dan overschrijdt het signaal de maximale bandbreedte van de HDMI-verbinding en is er alleen een zwart beeld zichtbaar.

©PXimport

Bij Nvidia-kaarten zitten de chroma subsampling-instelling in het controlepaneel verwerkt, waar je voor 4K/60Hz/HDR het kleurenspectrum op YCbCr422 moet zetten, of zelfs YCbCr420 als de bandbreedte nog steeds ontoereikend blijkt. Voor 4K/120Hz is HDR geen mogelijkheid met de huidige versie van HDMI. Bovendien moet hier voor het kleurenspectrum gereduceerd worden naar YCbCr420. Bij AMD-kaarten zijn deze instellingen te vinden in de Additional Settings onder de noemer Color Pixel Format.

Burn-in

Met de opkomst van OLED-panelen in televisies krijgen we ook de terugkeer van een oud probleem: het inbranden van het scherm. De lcd-panelen die inmiddels enkele jaren de standaard zijn hebben hier geen last van, maar de véél oudere CRT-modellen en de fonkelnieuwe OLED-panelen zijn hier wel vatbaar voor – in theorie tenminste.

©PXimport

Waar oudere CRT-panelen eigenlijk geen goede manier hadden om inbranden te voorkomen, zijn er bij OLED-tv’s juist een heel scala aan nieuwe (en oude) technieken om het inbranden tegen te gaan. De meeste tv’s verschuiven bijvoorbeeld elke paar minuten het beeld met enkele millimeters. Zo wordt voorkomen dat pixels voor langere periodes dezelfde kleur moeten weergeven, iets dat anders zou leiden tot inbranden.

Daarnaast hebben de meeste OLED-tv’s een screensaver die na een aantal minuten aan gaat. Hoe lang het duurt voordat deze wordt ingeschakeld kan bovendien worden ingesteld door de gebruiker. Een lagere waarde zorgt er over het algemeen voor dat het paneel langer meegaat. Een andere manier om de kwaliteit van het paneel langer te behouden is de helderheid zo laag mogelijk houden.

Input lag

OLED-tv’s zijn notoir voor een hoge input lag: de tijd tussen het versturen van een signaal en de weergave van dit signaal op het scherm. Voor games is dit natuurlijk onwenselijk, met name als snel kunnen reageren op een tegenstander van levensbelang is. Zelfs bij de meest moderne OLED-panelen is het probleem van hoge input lag nog niet opgelost, al zijn meeste tv’s inmiddels op het niveau dat het goed speelbaar is.

LG’s topmodel van dit moment, de Signature OLED TV W, heeft bijvoorbeeld een input lag van 21ms. Dat is nog steeds ver boven de één tot vijf milliseconden van de meeste gaming monitoren, maar ver onder de honderden milliseconden van de vroege OLED-modellen. De meest courante modellen van fabrikanten als Samsung en Sony hebben een vergelijkbare input lag, al zijn er uitschieters naar boven en naar onder die bijvoorbeeld een vertraging hebben van dertien milliseconden.

©PXimport

Let wel op dat de meeste tv’s pas de 20ms bereiken als de ‘game mode’ is ingeschakeld. Sommige modellen regelen dit automatisch wanneer een console is aangesloten op een video-ingang, maar bij de meeste tv’s, of bij het aansluiten van een pc, moet dit handmatig gedaan worden.

De verwachting is dat de gemiddelde input lag voorlopig nog met elke generatie OLED-panelen blijft dalen. Mocht je dus erg gehecht zijn aan de lage input lag van (gaming) monitoren, dan kan het lonen om de aankoop van een nieuwe tv met een jaar uit te stellen.

Content

Technisch staat er dus weinig in de weg van OLEDs geschiktheid voor games, maar zelfs aan het beste paneel heb je weinig wanneer je er geen games op kunt spelen. Consoles zijn hierin aanzienlijk verder dan pc, wat vooral te danken is aan de standaard HDR-ondersteuning van zowel de PlayStation 4 Pro als de Xbox One X/S. First party-titels, zoals Horizon: Zero Dawn op PlayStation 4 en Forza Horizon 3 op Xbox One en S, kunnen hierdoor altijd rekenen op HDR-ondersteuning. Bij third party-titels blijft de ondersteuning helaas beperkt tot grote AAA-games, zoals Assassin’s Creed Origins en Call of Duty: WW2.

Op pc is de ondersteuning voor HDR in games nog ver te zoeken. Dit heeft deels te maken met het kleine aanbod van HDR-monitoren en deels met de matige ondersteuning voor HDR vanuit Windows 10. Terwijl iedereen met een PlayStation 4 Pro of Xbox One X/S gegarandeerd HDR-inhoud kan afspelen, kunnen ontwikkelaars er niet vanuit gaan dat dit op pc het geval is.

©PXimport

Elk onderdeel, van de game en het OS tot aan de grafische kaart en het beeldscherm, moet HDR ondersteunen – iets wat in de praktijk moeilijk blijkt waar te maken. Als gevolg hiervan zijn er slechts een handjevol games die officiële ondersteuning hebben voor HDR. De games die wel ondersteuning hebben zijn, net als op console, games van grote ontwikkelaars die genoeg tijd en budget hebben om HDR-ondersteuning te implementeren. Battlefield 1, Destiny 2 en Elite: Dangerous zijn enkele van de games die wel ondersteuning bieden.

Conclusie

Voor een pc-gamer zijn er nog té veel beren op de weg om gamen op een OLED-tv zondermeer aan te raden. Maar voor console-eigenaren is gamen op OLED feitelijk een plug-and-play ervaring, waarbij er bovendien een veel grotere keur aan games beschikbaar is. Omdat zelfs budgetmodellen tegenwoordig over een game mode met lage input lag beschikken, is er vaak ook geen reden meer om actiegames links te laten liggen op een OLED-paneel – al ligt deze vertraging wellicht nog niet laag genoeg om de hardcore fps-speler te bekoren.

▼ Volgende artikel
Stofzuiger met of zonder zak: welke moet je hebben?
© ER | ID.nl
Huis

Stofzuiger met of zonder zak: welke moet je hebben?

Een stofzuiger kopen klinkt simpel, maar wie zich een beetje verdiept in het aanbod, ontdekt al snel dat er nogal wat te kiezen valt. Eén van de eerste vragen die je tegenkomt: neem je er een mét zak of ga je voor een zakloos model? Beide opties hebben hun plus- en minpunten. We leggen het je allemaal uit, zodat jij weet wat het beste bij je past.

In dit artikel kijken we naar de verschillen tussen de zakstofzuigers en de zakloze stofzuigers. Van beide uitvoeringen vertellen we je wat de voordelen zijn, maar ook wat de nadelen zijn.

Lees ook: Je stofzuiger onderhouden: dit moet je weten

Stofzuigers met zak: klassiek en krachtig

Stofzuigers met zak zijn de klassieke modellen die we al decennialang kennen. Al het opgezogen vuil en stof wordt hierin opgevangen in een vervangbare stofzak. Zodra de zak vol is, haal je hem eruit en vervang je hem eenvoudig door een nieuwe. Het systeem is bewezen effectief, en veel huishoudens zweren er nog steeds bij – niet voor niets zijn er talloze varianten van op de markt.

Een belangrijk pluspunt van stofzuigers met zak is dat ze vaak net wat krachtiger zijn dan zakloze modellen. De directe luchtstroom tussen de zuigmond en de zak zorgt voor een efficiënte werking en sterke zuigkracht, zeker zolang de zak niet té vol is. Daarnaast is dit type stofzuiger doorgaans hygiënischer. Het stof en vuil blijft netjes opgesloten in de zak, die je in zijn geheel kunt weggooien zonder dat je zelf in contact komt met de inhoud – handig voor mensen met allergieën. Ook maken stofzuigers met zak over het algemeen minder geluid, wat prettig is als je gevoelig bent voor lawaai of bijvoorbeeld graag stofzuigt terwijl er iemand thuiswerkt of slaapt.

©Georgy Dzyura

Lees ook: Waarom een ouderwetse sledestofzuiger nog best handig kan zijn

Toch zitten er ook nadelen aan dit type. Het vervangen van de zakken brengt extra kosten met zich mee, en je moet er maar net aan denken om een voorraadje in huis te hebben. Niets is zo frustrerend als een volle stofzak ontdekken net wanneer je wilt stofzuigen. Bovendien neemt de zuigkracht vaak iets af naarmate de zak voller raakt – iets om rekening mee te houden als je veel of grof vuil opzuigt.

Zakloze stofzuigers: modern en milieuvriendelijk

Zakloze stofzuigers werken anders: in plaats van een stofzak hebben ze een opvangbak of reservoir waarin al het vuil terechtkomt. Vaak zijn dit zogenaamde cyclonische stofzuigers, die gebruikmaken van een ronddraaiende luchtstroom om stofdeeltjes van de lucht te scheiden. Het vuil blijft achter in de bak, de lucht stroomt er gefilterd weer uit.

©Axel Bueckert

Een groot voordeel is dat je nooit meer stofzakken hoeft te kopen. Dat is niet alleen fijn voor je portemonnee, maar ook voor het milieu: minder afval en minder verpakkingsmateriaal. Bovendien zijn de meeste zakloze modellen voorzien van een doorzichtige opvangbak, waardoor je precies kunt zien wanneer het tijd is om deze te legen. En anders dan bij stofzakken, blijft de zuigkracht meestal consistent – ook als het reservoir aardig vol zit.

Toch is het niet alleen maar rozengeur. Het legen van het reservoir kan een stoffige bedoening zijn, zeker als je dat boven de vuilnisbak doet. Voor mensen met allergieën of een stofgevoelige neus is dat geen pretje. Daarnaast vragen zakloze modellen doorgaans wat meer onderhoud: de filters moeten regelmatig worden schoongemaakt of vervangen om te voorkomen dat de zuigkracht afneemt of de motor overbelast raakt. Ook zijn sommige zakloze stofzuigers een stuk luider – niet allemaal, maar het loont zeker om het geluidsniveau (in decibel) van een model even te checken. Alles onder de 60 decibel wordt als stil beschouwd.

Lees ook: Stofzuiger zonder stofzak schoonmaken: zo doe je dat!

©dusanpetkovic1

Wat is uiteindelijk de beste keuze?

De keuze tussen een stofzuiger met zak en een zakloos model hangt vooral af van je persoonlijke voorkeur en levensstijl. Zoek je een stille, krachtige en hygiënische oplossing zonder al te veel gedoe? Dan is een stofzuiger met zak waarschijnlijk de beste optie. Vind je duurzaamheid en gebruiksgemak belangrijker, en heb je geen bezwaar tegen wat extra onderhoud? Dan past een zakloze stofzuiger misschien beter bij je. En anders kun je je nog altijd laten adviseren.

Hoe dan ook: het is slim om gebruikerservaringen te lezen van de modellen die je overweegt. Die geven vaak een eerlijk beeld van de prestaties, het gebruiksgemak én de dingen die je uit de folder niet direct haalt. Zo weet je zeker dat je kiest voor een stofzuiger waar je echt tevreden over gaat zijn – of je nu team zak of team zakloos bent.

▼ Volgende artikel
Ondanks privacy-zorgen: WhatsApp blijft groeien in Nederland
© Ascannio - stock.adobe.com
Huis

Ondanks privacy-zorgen: WhatsApp blijft groeien in Nederland

WhatsApp blijft met ruime voorsprong het populairste socialmediaplatform van Nederland. Zelfs na vijftien jaar social media verandert daar weinig aan. Nieuwe alternatieven zoals Signal winnen wel aan gebruikers, maar spelen nog geen grote rol in het dagelijks leven, blijkt uit een nieuw onderzoek.

Dat blijkt uit het Nationale Social Media Onderzoek – Tussentijdse rapportage juli 2025, uitgevoerd door Newcom Research & Consultancy. Hiervoor werden 1.536 Nederlanders van 15 jaar en ouder ondervraagd over hun social media-gebruik.

WhatsApp blijft de standaard

Met 13,7 miljoen gebruikers in juli 2025 blijft WhatsApp met afstand het populairste platform. Slechts 2% van de Nederlanders heeft de app van hun telefoon gehaald, en nog geen 1% heeft daadwerkelijk hun account opgeheven. Daarmee is WhatsApp niet alleen alomtegenwoordig, maar ook opmerkelijk stabiel. Sterker nog: in de eerste helft van 2025 kwamen er zelfs nog 200.000 gebruikers bij.

Lees ook: Bezorgd over je privacy? Zo zet je Meta AI uit in je WhatsApp-chats

Waarom er zorgen zijn om WhatsApp

De datadeling met moederbedrijf Meta, de beperkte transparantie over wat er precies met persoonlijke gegevens gebeurt en de groeiende commerciële inzet van het platform: allemaal zorgen die draaien om privacy. Voor veel gebruikers wringt het dat WhatsApp wel berichten versleutelt, maar tegelijk metadata verzamelt en deelt. Ook de afhankelijkheid van WhatsApp – van schoolgroepen tot werkchats – wordt soms als benauwend ervaren. En terwijl chats zelf goed beveiligd zijn, blijven back-ups en gekoppelde apparaten zoals WhatsApp Web kwetsbare punten.

Signal groeit, maar heeft last van verloop

Signal noteert bijna een verdubbeling ten opzichte van een jaar eerder, en komt nu uit op 1,8 miljoen gebruikers. Op papier een forse groei, maar het platform heeft zichtbaar moeite om gebruikers vast te houden. Van de Nederlanders zegt 5% dat ze Signal ooit geprobeerd hebben, maar er alweer mee gestopt zijn. Ruim 40% van deze afhakers zegt bovendien hun account direct te hebben opgezegd. Signal scoort vooral onder hoger opgeleiden en mensen van middelbare leeftijd (Generatie X).

Lees ook: WhatsApp of Signal: kies je voor meer functies of voor meer privacy?

Nieuwe platforms blijven klein

De veelbesproken nieuwkomers BlueSky en Truth Social maken nog weinig indruk in Nederland. BlueSky telt zo'n 350.000 gebruikers, Truth Social blijft steken rond de 190.000. Beide platforms hebben bovendien net zo veel ex-gebruikers als actieve gebruikers. Ook hier geldt: wie stopt, wist meestal direct het account. De platforms zijn wel bekend, maar weten gebruikers moeilijk aan zich te binden.

©Koshiro - stock.adobe.com

X (voorheen Twitter) verliest verder terrein

X raakt in hoog tempo gebruikers kwijt. In de eerste helft van 2025 haakten opnieuw 430.000 Nederlanders af. Daarmee is het aantal actieve gebruikers gedaald tot 2,3 miljoen. Opvallend is dat de redenen voor vertrek vooral inhoudelijk zijn. Gebruikers zeggen dat ze het platform niet meer vertrouwen, zich er niet meer thuis voelen of het simpelweg niet leuk meer vinden. Nepnieuws, oplichters en negatieve media-aandacht worden veel genoemd, net als de invloed van Elon Musk.

Voorzichtige conclusies

Het beeld dat uit het onderzoek naar voren komt, is dat er wel iets verandert, maar dat grote verschuivingen uitblijven. WhatsApp blijft veruit het sterkst aanwezig in het dagelijks leven van Nederlanders. Signal groeit, maar weet de loyaliteit nog niet te winnen. Nieuwe initiatieven vinden lastig hun plek. Grote verliezer is X, dat structureel terrein verliest.