ID.nl logo
Inloggen zonder wachtwoorden, zo kun jij het ook
© Thapana_Studio - stock.adobe.com
Zekerheid & gemak

Inloggen zonder wachtwoorden, zo kun jij het ook

Om je ergens in te loggen, tik je waarschijnlijk een wachtwoord in, eventueel gecombineerd met een tweede authenticatiefactor. Echt comfortabel is dit helaas niet, maar zogenoemde passkeys beloven beterschap: aanmelden kan voortaan ook veilig zonder wachtwoord.

Na het lezen van dit artikel stap jij ook over op wachtwoordloos inloggen. Dat kan onder meer via:

  • Een pc met Windows Hello, gekoppeld aan een Google- of Microsoft-account
  • Je smartphone
  • Een fysieke sleutel

Zolang je nog met wachtwoorden werkt, kan dit je weleens overkomen: Windows-wachtwoord vergeten? Zo krijg je weer toegang

Mensen gebruiken al eeuwenlang wachtwoorden om zich te authenticeren en toegang te krijgen. Helaas kleven hier, vooral in deze digitale tijd, enkele nadelen aan. Je hebt waarschijnlijk tientallen sets met inloggegevens nodig en om te voorkomen dat je wachtwoorden vergeet, gebruik je vaak eenvoudige wachtwoorden of hergebruik je dezelfde voor verschillende diensten (wat niet veilig is).

Als je verschillende, complexe wachtwoorden wilt gebruiken, is een wachtwoordmanager de beste optie. Deze versleutelt je wachtwoorden en synchroniseert ze mogelijk via de cloud zodat je ze op verschillende apparaten kunt gebruiken. Veel gebruikers zien echter op tegen het gebruik van zulke software.

Maar zelfs complexe wachtwoorden kunnen in verkeerde handen terechtkomen, bijvoorbeeld als hackers een wachtwoorddatabase kraken of wanneer iemand je jouw wachtwoord heeft zien intikken. Daarom wordt sinds begin van deze eeuw gesleuteld aan twee-factor-authenticatie (2FA). Deze vereist naast een wachtwoord een extra verificatiefactor, zoals een eenmalige code die naar je mobiele telefoon wordt gestuurd. Dit is veiliger, maar maakt het aanmelden weer complexer. Kan dit nu echt niet eenvoudiger?

Werking

Passkeys, of het minder gebruikelijke Nederlandse toegangssleutels, beloven een einde te maken aan ingewikkelde aanmeldprocedures op basis van inherent onveilige wachtwoorden. Verder in dit artikel gaan we er praktisch mee aan de slag, maar je moet natuurlijk eerst weten waarover het precies gaat, en hoe een en ander in elkaar zit.

Het systeem bestaat uit een publieke en een private cryptosleutel, die beide veilig worden opgeslagen op het systeem waarmee je je aanmeldt, zoals je pc of mobiele telefoon. De webserver ontvangt alleen de publieke sleutel van dit paar en koppelt deze aan je account. Bij een latere aanmeldpoging stuurt de server een cryptografische string door die je systeem digitaal ondertekent met je veilig bewaarde private sleutel. Op basis van deze respons verifieert de webserver dat het om jou – of op zijn minst jouw systeem – gaat en krijg je toegang.

Deze aanpak maakt gebruik van de beproefde FIDO2-technologie, die op zijn beurt werkt met de protocollen WebAuthn en CTAP2. WebAuthn is een API (Application Programming Interface) die door webbeheerders wordt gebruikt om de sleutelverificatie uit te voeren, terwijl CTAP2 (Client To Authenticator Protocol) de communicatie tussen de systeemhardware en de inlogsoftware regelt.

Passkeys zijn gebaseerd op het FIDO2-framework met WebAuthn en CTAP2.

Veiligheid

Uit het voorgaande kun je afleiden dat passkeys niet alleen gebruiksvriendelijker, maar ook veiliger zijn dan authenticatie met een wachtwoord. Passkeys, met name de private sleutel, verlaten je systeem immers niet. Ze zijn versleuteld opgeslagen en gekoppeld aan het originele webdomein om phishingpraktijken tegen te gaan. Maar je vraagt je waarschijnlijk af: wat als mijn laptop of telefoon gestolen wordt? Kan de dief zich dan niet met jouw passkeys aanmelden, aangezien deze op het systeem zelf worden bewaard en er niet langer een inlogwachtwoord vereist is?

Dat is inderdaad zo, maar daarom werkt dit in de praktijk alleen op een toestel dat is afgeschermd met schermbeveiliging, zoals een pincode of een biometrische methode als een vingerafdruk of gezichtsherkenning.

Ook diverse wachtwoordmanagers werken momenteel aan oplossingen waarmee je toegang kunt krijgen tot je passkeys via het hoofdwachtwoord van zo’n manager.

Op een Windows-pc moet je Windows Hello inschakelen voor je met passkeys aan de slag gaat.

Voorwaarden

We gaan dadelijk daadwerkelijk met passkeys aan de slag. De beoogde webdienst of -applicatie moet dit dan wel ondersteunen. Het aantal diensten is vooralsnog helaas vrij beperkt. Op onder meer www.passkeys.directory vind je een lijst met ondersteunende diensten. Op het moment van schrijven zijn er ongeveer zestig diensten, waaronder bekende namen als Adobe, GitHub, Google, Microsoft, Nvidia en PayPal. Andere bekende diensten zoals Amazon, Facebook, Instagram en X (Twitter) ontbreken nog steeds.

Bij sommige diensten zie je hier Sign In en/of MFA staan. Sign In betekent dat je met een passkey kunt inloggen bij de dienst, terwijl MFA inhoudt dat je passkeys als een extra authenticatiefactor kunt gebruiken, naast bijvoorbeeld een wachtwoord. Handig is dat je bij elke site de link Details vindt met concrete instructies.

Ook je eigen systeem moet met passkeys kunnen werken. Op dit moment geldt dit voor pc’s met Windows 10 of 11 (met Windows Hello), macOS vanaf Ventura, Android vanaf versie 9 en iOS vanaf versie 16. Ondersteuning voor externe wachtwoordmanagers zal beschikbaar zijn op Android 14 en iOS 17, maar dat is momenteel nog even wachten.

Ten slotte heb je een recente browser nodig die passkeys soepel ondersteunt. Dit is bijvoorbeeld het geval voor Chrome, Edge, Brave en Safari, maar nog niet volledig voor Firefox.

De lijst met sites die passkeys ondersteunen is helaas nog vrij beperkt. 

Online demo Wil je niet meteen voor een echt account aan de slag met passkeys, probeer dan gerust de demo uit. Vul een (al dan niet verzonnen) e-mailadres in, klik op Continue, op Sign up en vervolgens op Save a passkey. Normaal gesproken verschijnt er nu een dialoogvenster met twee opties: Windows Hello of externe beveiligingssleutel of Een telefoon of tablet gebruiken. Laten we ervan uitgaan dat je je smartphone als passkey wilt gebruiken. Klik dan op de tweede optie, scan de getoonde QR-code met de camera-app van je telefoon en open het webadres. Bevestig met Toestaan. Houd je telefoon dicht bij je pc en tik op Doorgaan. Nadat je op de smartphone de code van het vergrendelingsscherm hebt ingevuld, ben je op je pc aangemeld bij Passkeys.io. Meld je af en vervolgens weer aan met hetzelfde e-mailadres. Deze keer klik je op Sign in with a passkey en volg je deels dezelfde stappen.

Test passkeys veilig uit met deze demosite.

Windows Hello

Om zelf passkeys uit te proberen, beginnen we met een populair duo: een Google-account op Windows (10 of 11). Als je nog geen aanmeldingsmethode van Windows Hello hebt geactiveerd, ga dan naar de Windows-instellingen (Windows-toets+I), open Accounts en kies Aanmeldingsopties. Er zijn drie methoden: Gezichtsherkenning, Vingerafdrukherkenning en Pincode. Klik (bijvoorbeeld) op de laatste optie en kies Toevoegen. Vul je wachtwoord in en kies een pincode (2x). Bevestig met OK. Je kunt nu verder.

We hebben succesvol Windows Hello met een pincode geactiveerd.

Geen Windows Hello?

Met deze software wel

Google-account

De kans is groot dat je al over een Google-account beschikt, met een wachtwoord en mogelijk ook Verificatie in twee stappen (2FA) ingeschakeld. Je kunt dit controleren met een recente Chromium-browser zoals Chrome of Edge op https://myaccount.google.com/security. Als je nog geen Google-account hebt, moet je er eerst een aanmaken door te klikken op Inloggen / Account maken, waarna je de verdere instructies volgt.

Eenmaal aangemeld, ga je naar de website en in de rubriek Inloggen bij Google klik je op de knop Toegangssleutels, gevolgd door + Toegangssleutel maken / Doorgaan. Windows Hello wordt geactiveerd en vraagt je om je pincode. Zodra je deze correct hebt ingevuld, kun je op Klaar klikken en bevestigt de website dat er een toegangssleutel op basis van Windows Hello is toegevoegd. Je kunt deze toegangssleutel eventueel een andere naam geven via het potloodicoon.

Probeer het uit door uit te loggen bij Google en je weer aan te melden. Nu wordt standaard gevraagd om je toegangssleutel te gebruiken. Klik op Doorgaan, voer je pincode in en je bent ingelogd bij Google.

Ons Google-account is nu voorzien van een toegangssleutel op basis van een Windows Hello-pincode.

Microsoft-account

Waar Google is, kan Microsoft natuurlijk niet achterblijven. Laten we daarom ook even kijken hoe je je via een passkey aanmeldt bij je Microsoft-account. We gaan ervan uit dat je al over zo’n account beschikt. Als dat niet het geval is, kun je er alsnog een aanmaken. Kies hier Aanmelden / Maak nu een account en volg de verdere instructies.

Ga nu met een Chromium-browser zoals Edge of Chrome naar de genoemde site, open Beveiliging en kies Geavanceerde beveiligingsopties. Klik op Een methode voor aanmelden of verifiëren kiezen. Laten we eerst de eenvoudigste optie nemen, in de veronderstelling dat je vanaf een Windows-pc werkt: Uw Windows-pc gebruiken. Hiervoor moet je Windows Hello wel hebben ingeschakeld (zie paragraaf ‘Windows Hello’). Klik op Volgende / OK en gebruik de aanmeldingsmethode van Windows Hello, zoals je pincode. Geef de aanmeldingsmethode een naam, klik op Volgende / OK zodat deze wordt toegevoegd.

Test het door je af en weer aan te melden bij Microsoft. In het inlogvenster kies je hiervoor Aanmelden met Windows Hello of met een beveiligingssleutel. Tik je pincode in en even later ben je ingelogd.

Ook bij Microsoft kun je je voortaan zonder wachtwoord aanmelden.

Smartphone

Je kunt ook je smartphone of tablet gebruiken om je met passkeys aan te melden. We nemen opnieuw Google als voorbeeld en gebruiken hiervoor een Android-apparaat waarop we reeds schermvergrendeling hebben geactiveerd (via Instellingen / Beveiliging of Instellingen / Vergrendelscherm). Start je browser op (bij voorkeur Chrome) en ga naar https://g.co/passkeys. Tik (nog eenmaal) je Google-wachtwoord in en als het goed is, heeft je Android-apparaat even later automatisch een passkey voor je mobiele toestel aangemaakt. Je kunt dit overigens ook doen vanaf je pc.

Meld je aan bij je Google-account en ga naar Beveiliging. Bij Inloggen bij Google klik je op Toegangssleutels. Klik op + Toegangssleutel maken en kies Een ander apparaat gebruiken. Kies Een telefoon of tablet gebruiken, waarna een QR-code verschijnt. Scan deze met de camera-app van je smartphone. Zorg dat op beide apparaten bluetooth is ingeschakeld en houd de telefoon dicht bij je pc. Tik op het webadres, bevestig met Toestaan en zodra je door de schermvergrendeling bent, wordt de passkey toegevoegd. Je kunt voortaan nu ook je smartphone gebruiken om je (ook op je pc) bij Google aan te melden.

Maak een passkey op je smartphone.

Beveiligingssleutel

Naast een pc met Windows Hello of je smartphone kun je ook een beveiligingssleutel met FIDO2-ondersteuning voor het inloggen met passkeys gebruiken. Er zijn al exemplaren vanaf zo’n 20 euro, maar we nemen de beproefde YubiKey 5 NFC (circa 60 euro) als voorbeeld. Via de gratis app YubiKey Manager, die je als administrator dient op te starten, kun je de FIDO2-functionaliteit van zo’n beveiligingssleutel desgewenst eerst naar de fabrieksinstellingen terugzetten (kies Applications / FIDO2 / Reset / Yes).

Met de YubiKey Manager kun je de FIDO2-functionalieit van je sleutel resetten.

Als voorbeeld nemen we nogmaals een Microsoft-account, maar het kan net zo goed met Google. Meld je dus aan bij Microsoft en ga naar Beveiliging. Kies Geavanceerde beveiligingsopties, laat desgevraagd je identiteit controleren en klik op Een methode voor aanmelden of verifiëren kiezen. Selecteer deze keer Een beveiligingssleutel gebruiken en druk op Volgende. Kies Een ander apparaat gebruiken en klik op Windows Hello of externe beveiligingssleutel. In het venster Beveiligingssleutel instellen klik je op OK (2x) en stop je de sleutel in je toestel. Desgevraagd vul je een pincode voor de sleutel in (2x). Raak je sleutel even aan, vul een naam in voor je beveiligingssleutel en bevestig je keuze: de sleutel is als passkey toegevoegd en kun je voortaan (ook) gebruiken om je voor allerlei Microsoft-diensten aan te melden. Momenteel is het aantal passkeys dat je op zo’n sleutel kunt bewaren beperkt tot 25.

Vanuit het overzicht in je Microsoft-account kun je trouwens ook gedetailleerde activiteiten van elke passkey opvragen en kun je een passkey ook weer verwijderen.

Vanuit je Microsoft-account kun je de bijbehorende passkeys beheren.

Synchronisatie

Je kunt de passkeys op je mobiele telefoon dus ook delen met een pc via een QR-code, zoals beschreven in de paragraaf ‘Smartphone’. Dit maakt het ook mogelijk om de passkeys op je Android-toestel of iPhone te gebruiken om je bijvoorbeeld op je Windows- of zelfs Linux-pc met Chrome aan te melden.

Het is ook zo dat passkeys via je Google- en Microsoft-account of via iCloud worden gesynchroniseerd met je andere apparaten, maar het is nog niet mogelijk om je passkeys in een openbaar formaat te exporteren om die vervolgens in bijvoorbeeld een wachtwoordmanager (met passkey-ondersteuning) te importeren en te gebruiken.

Lees ook: 16 wachtwoordmanager gestest: welke is de beste?

Wachtwoordmanager

Je kunt je vanuit sommige wachtwoordmanagers al aanmelden met passkeys. Als voorbeeld nemen we NordPass vanuit Chrome, voor een Nvidia-account.

Ga naar NordPass en klik op Get Started om de gratis versie te proberen, inclusief een Premium-proefversie van dertig dagen. Download en installeer de desktopapplicatie en maak een account aan. Vul een hoofdwachtwoord in (2x) en laat de applicatie geopend.

Ga vervolgens naar NordPass for Chrome, klik op Add Extension en op Toev. aan Chrome / Extensie toevoegen.

Ga nu naar Nvidia en maak een account aan met een wachtwoord. Eenmaal aangemeld bij Nvidia, open je het tabblad Profile in je accountpagina en kies je Update bij Security. Klik op Hardware-apparaat voor beveiliging en kies +Nieuw Beveiligingsapparaat Toevoegen. Een dialoogvenster van NordPass verschijnt, waar je een naam aan je passkey kunt geven. Bevestig met Create. Even later vind je de passkey terug in het hoofdvenster van NordPass, in de rubriek Passkeys. Vanuit NordPass is het niet mogelijk passkeys te exporteren of te importeren, maar je kunt ze wel delen met andere NordPass-gebruikers, mocht je dit wensen.

Om je opnieuw aan te melden bij Nvidia klik je in het aanmeldvenster op Log In Met Beveiligingsapparaat. In het pop-upvenster van NordPass vul je desgevraagd je hoofdwachtwoord in en bevestig je met Log In. Je bent aangemeld.

Je kunt je via een wachtwoordmanager als NordPass ook met passkeys aanmelden.

Watch on YouTube
▼ Volgende artikel
Zelf je elektrische kookplaat aansluiten? Zo doe je dat slim en veilig!
© andrey
Huis

Zelf je elektrische kookplaat aansluiten? Zo doe je dat slim en veilig!

Hoewel koken op gas voorlopig nog mag, is duidelijk dat de toekomst elektrisch is. Veel mensen stappen nu al over op elektrisch koken – vaak in combinatie met inductie. Ben jij toe aan een nieuwe kookplaat of wil je van het gas af? Dan is het goed om te weten hoe je zo’n elektrische kookplaat aansluit, waar je op moet letten en wanneer je beter een professional kunt inschakelen.

Na het lezen van dit artikel weet je:
  • Dat er 1-, 2- en 3-fase-aansluitingen en -kookplaten zijn
  • Hoe je met de multimeter bepaalt wat voor aansluiting jij hebt
  • Hoe je de elektrische kookplaat aansluit

Dit vind je vast ook interessant: Wat voor soort kookplaten zijn er?

Eén, twee of drie fasen: wat betekent dat?

In tegenstelling tot een gaskookplaat, die je simpelweg aan een gasaansluiting koppelt, is een elektrische kookplaat net iets technischer. Zo'n kookplaat kan worden aangesloten op één, twee of drie elektrische fasen. Welke van de drie je nodig hebt, hangt af van het vermogen van je kookplaat én van de aansluiting in je keuken.

Een 1-fase kookplaat is het eenvoudigst. Die werkt op een gewone stekker met twee pinnen, precies zoals je gewend bent van andere apparaten in huis. Deze modellen hebben een beperkt vermogen – maximaal 3680 watt – maar zijn vaak krachtig genoeg voor wie niet al te fanatiek kookt. Aansluiten is simpel: stekker erin en je kunt aan de slag.

Voor een 2-fase kookplaat heb je een zogenoemde perilex-stekker nodig, met vijf pinnen. Die zie je vooral bij iets krachtigere inductiekookplaten. Meestal worden dit soort kookplaten zonder stekker geleverd, en is het slim om een elektricien in te schakelen voor de installatie. Het benodigde vermogen ligt tussen de 3681 en 7360 watt.

Een 3-fase kookplaat vraagt nog meer stroom en werkt op krachtstroom. Ook hier gebruik je een perilex-stekker met vijf pinnen, maar je moet wel eerst controleren of je meterkast daar op is voorbereid. De aansluitwaarde ligt boven de 7360 watt en het is belangrijk dat de aansluiting klopt – anders werkt de kookplaat niet of loop je zelfs risico op overbelasting. Laat dit daarom bij voorkeur aan een vakman over.

©vectorizer88 - stock.adobe.com

Een kookplaat voor 1- en 2-fase

Je kunt ook kiezen voor een kookplaat met powermanagement. Dat is een kookplaat die je op een normaal stopcontact of op een perilex-stopcontact aansluit. Deze kookplaat kun je in de toekomst uitbreiden, als je dat wilt, maar hiervoor hoef je nu nog niet meteen de aanpassingen in de meterkast en aansluiting door te voeren. Als je wel de aanpassingen in de meterkast laat doen, heb je profijt van de kracht van een 2-fase kookplaat.

Hoe weet je welke kookplaat bij je keuken past?

Wat je kunt aansluiten, hangt af van het type stopcontact in je keuken. Heb je een standaard wandcontactdoos met twee gaten? Dan past daar alleen een 1-fase kookplaat op. Die worden meestal geleverd met stekker en snoer, zodat je hem meteen kunt gebruiken.

Zie je een perilex-stopcontact (met vijf gaten)? Dan is je keuken in principe geschikt voor een 2- of 3-fase kookplaat. Alleen weet je dan nog niet of je meterkast daadwerkelijk drie fasen aankan. Dat kun je op twee manieren controleren: met een multimeter of door in je meterkast te kijken.

Zo check je de aansluiting met een multimeter

Heb je een multimeter in huis? Dan kun je precies meten hoeveel fasen je aansluiting ondersteunt. Teken op een papier het patroon van het perilex-stopcontact en noteer per gat wat je meet. Prik met één pin in het middelste gat (de aarde) en meet met de andere pin de overige vier. Krijg je twee keer 230 volt en twee keer 0? Dan heb je een 2-fase aansluiting. Meet je drie keer 230 volt en één keer 0? Dan is het een 3-fase aansluiting. Label de gaten met ‘L’ voor stroom en ‘N’ voor nul, zodat je straks precies weet wat waar hoort.

©Dmitriy

Voordat je een kookplaat aanschaft, check je eerst de nismaat van je aanrechtblad. Meet met een rolmaat eerst de nis op in het aanrechtblad. Doe dit voor de breedte, de diepte en de hoogte. Komen de afmetingen niet overeen met de kookplaat die je graag wilt? Kijk dan of je het aanrechtblad kunt aanpassen.

Geen multimeter? Kijk in de meterkast

Heb je geen meetapparatuur? Dan kun je in de meterkast zien hoeveel fasen er beschikbaar zijn. Bij een 2-fase aansluiting zie je twee gekoppelde groepen met een hendel ertussen. Zie je vier gekoppelde groepen? Dan is er krachtstroom aanwezig en kun je dus ook een 3-fase kookplaat aansluiten – mits het stopcontact daar geschikt voor is.

©auremar

Zelf een kookplaat aansluiten

Ga je zelf aan de slag? Dan is het belangrijk dat je weet wat je doet. Elektriciteit is geen speelgoed, dus bij twijfel: bel een vakman. Heb je een 1-fase kookplaat met powermanagement die je op een normaal stopcontact wilt aansluiten? Dan moet je deze eerst correct instellen.

Leg om te beginnen een stuk piepschuim onder de kookplaat, zodat je hem veilig kunt omdraaien zonder krassen of barsten. Plak daarna de afdichtband rondom het apparaat, bij voorkeur zo dicht mogelijk bij de glasrand. Begin aan de achterkant, zodat de naad niet in het zicht valt.

Open het aansluitcompartiment onder de kookplaat en controleer het aansluitschema dat daar staat. Gebruik de bijgeleverde bruggetjes om de juiste verbindingen te maken. Sluit het snoer aan: bruin op L, blauw op N en geelgroen op aarde. Zet het snoer vast met trekontlasting en sluit het klepje.

Draai nu de kookplaat weer om en steek de stekker in het stopcontact. Leg de kookplaat op z’n plek in het aanrechtblad. Houd de pauzeknop vijf seconden ingedrukt om het menu te openen. Zoek via de plusknop naar het onderdeel ‘PO’ (power) en stel het vermogen in op 3.7 in plaats van 7.4. Bevestig dit door de pauzeknop nog eens vijf seconden ingedrukt te houden. Je kookplaat is nu geschikt voor een standaard aansluiting.

Houd de stekker op de juiste positie tijdens het meten met de multimeter. Kijk hoe je de stekker in het getekende stopcontact zou steken, zodat je de juiste kleuren van de draden noteert op je tekening.

Een 2-fase kookplaat aansluiten: zo werkt het

Heb je een 2-fase kookplaat? Dan moet je eerst bepalen welke kleur draad bij welk contact hoort. Meet het snoer door met een multimeter, op de piepstand of op de Ohm-stand. Noteer welke draad bij welke stekkerpin hoort en gebruik die info bij het aansluiten.

Open vervolgens het aansluitvak onder de kookplaat en kijk welk aansluitschema je moet gebruiken. L1 en L2 koppel je aan de juiste stroomdraden, 01 en 02 aan de juiste nuldraad. Maak de trekontlasting los, sluit de draden aan zoals je eerder hebt gemeten, en zet alles weer stevig vast.

Steek daarna de stekker in het stopcontact en plaats de kookplaat netjes in het blad. Dankzij de afdichtband blijft alles goed op z'n plek. Zet vervolgens de kookplaat aan en test of alle kookzones werken. Krijg je een foutmelding? Dan is er waarschijnlijk iets misgegaan bij het aansluiten. Geen foutmelding? Dan is je kookplaat klaar voor gebruik.

©S.Engels

Het is gebruikelijk dat de pannen een licht tikkend of zoemend geluid maken tijdens het koken. Dit heeft te maken met het magnetisch veld van de kookplaat. Ruik je een vreemde geur na het installeren van de kookplaat? Dit is ook gebruikelijk en de geur trekt uiteindelijk weg.

▼ Volgende artikel
⛈️ Wat te doen bij onweer: thuis, buiten en op de camping
© Olga Yastremska, New Africa, Africa Studio
Huis

⛈️ Wat te doen bij onweer: thuis, buiten en op de camping

Vooral in de zomer is het vaak raak: code geel of code oranje wegens onweer. Weet jij wat je wél en juist níet moet doen als er een onweersbui nadert? Thuis kun je veel risico's beperken, maar juist buitenshuis – en zeker op de camping – is het opletten geblazen. In dit artikel lees je hoe je jezelf en anderen beschermt, of je nu binnen, buiten of aan het kamperen bent.


In het kort:

⚡ Onweer & thuis ⚡ Onweer & buiten ⚡ Onweer en kamperen: 🏕️ Tent 🚐 Caravan

Lees ook: Regen, regen en nog eens regen … zo voorkom je wateroverlast

Thuis tijdens onweer: veilig, maar niet zonder risico's

In huis ben je relatief goed beschermd tegen blikseminslag, zeker als het gebouw voorzien is van een goede bliksemafleider. Toch zijn er een paar voorzorgsmaatregelen die je serieus moet nemen. Gebruik bij onweer liever geen apparaten die verbonden zijn met het stroomnet of met leidingen. Denk aan de wasmachine, een vaste telefoon of een bedrade computer. Bliksem kiest daarbij meestal de makkelijkste route naar de grond, en dat zijn vaak metalen onderdelen in huis zoals koperdraden of waterleidingen.

Trek bij voorkeur de stekkers uit het stopcontact van kwetsbare apparatuur zoals computers, tv's of de router. Een stekkerdoos met overspanningsbeveiliging biedt wel wat bescherming, maar niet bij een directe inslag. Ga liever ook niet douchen of in bad, want waterleidingen kunnen de elektrische spanning van een blikseminslag geleiden.

Ramen kun je gewoon dicht houden, en als je wilt kijken naar het natuurgeweld, doe dat dan vanaf een veilige plek binnenshuis. Zorg dat huisdieren binnen zijn en zet het alarmsysteem even uit als dat storingsgevoelig is bij blikseminslag.

Buiten bij onweer: voorkom dat je zelf bliksemafleider bent

Ben je onderweg of buiten als het begint te donderen, dan is het zaak om snel te handelen.

Onthoud: als je de bliksem ziet en binnen 10 seconden de donder hoort, zit je binnen de gevarenzone. Zoek dan zo snel mogelijk een veilige schuilplek.

De veiligste plek is een gebouw met muren en een dak – bijvoorbeeld een winkel, huis of station. Een auto met metalen carrosserie is ook een prima optie. Die werkt als een kooi van Faraday en geleidt de stroom om je heen in plaats van door je heen.

Vermijd tijdens onweer open velden zoals weilanden of sportterreinen, want daar ben je letterlijk het hoogste punt. Ook hooggelegen plekken zoals duinen of heuveltoppen vormen een risico. Zoek geen beschutting onder een boom die in z'n eentje op een veld staat – dat is juist een bliksemmagneet. Blijf verder uit de buurt van metalen objecten zoals hekken, masten of fietsen, en houd afstand van water – of dat nu een meer, sloot of zwembad is.

Kun je nergens heen? Maak jezelf dan zo klein mogelijk: hurk neer op je voetzolen, houd je voeten tegen elkaar en wikkel je armen om je knieën. Ga niet liggen; zo vergroot je je contactoppervlak met de grond, wat het risico op aardstroom vergroot.

©ID.nl

Kamperen met onweer: extra opletten in tent of caravan

Kamperen geeft een gevoel van vrijheid, maar bij onweer ben je juist extra kwetsbaar. Een tent biedt geen enkele bescherming tegen bliksem, hoe stevig het doek ook is. Het metalen frame vergroot het risico juist, vooral als je op een open veld kampeert of vlak bij een losse boom staat.

Als er onweer op komst is, zoek dan zo snel mogelijk een veilig onderkomen. Een stenen sanitairgebouw, de receptie of je auto bieden veel meer bescherming dan een tent. Zit je in een camper of caravan met een metalen buitenkant? Dan ben je redelijk veilig, mits je ramen en deuren gesloten houdt en geen contact maakt met metalen delen. Stacaravans met een houten of kunststof omhulsel bieden die bescherming niet: het klopt dat ze geen stroom geleiden, maar ze voeren die ook niet af. Daardoor kan een blikseminslag via leidingen of metalen onderdelen binnen alsnog gevaarlijk uitpakken. Tijdens onweer blijf je dus beter uit de buurt van dat soort constructies.

Laat ook je elektronische spullen niet in de tent of aan opladers zitten. Berg ze los op, zonder kabels of contact met de grond.

Staan er bomen op de camping? Zorg dat je tent daar niet direct onder staat. Bij inslag kunnen takken afbreken of kan de bliksem via de wortels naar de grond doorslaan. Ook op campings in de bergen of aan open water is het risico op blikseminslag extra hoog – check bij aankomst wat de aanbevolen schuilplaatsen zijn.

En hoe zit het met de tentstokken?

Metalen tentstokken zijn niet per definitie gevaarlijk, maar ze kunnen wel extra risico opleveren bij onweer. Omdat tenten vrijwel altijd met metalen haringen in de grond staan, is er al snel sprake van een geleidende verbinding met de bodem. Bij een blikseminslag kan de stroom zich dan via het frame en de haringen verspreiden, met risico voor wie zich in de tent bevindt. Daarom blijft het advies: verlaat bij onweer de tent en zoek een écht veilige plek op.

Tot slot: een goede voorbereiding helpt

Kijk altijd naar de weersvoorspelling voordat je op pad gaat. Veel weerapps geven een melding bij onweerskansen, vaak met een tijdsindicatie en locatie. Op de camping is het handig om bij aankomst al te weten waar je naartoe kunt bij slecht weer.

Zorg ook dat je zaklamp, powerbank en radio of noodaccu paraat hebt als je kampeert, voor het geval de stroom uitvalt. En vooral: blijf rustig. Onweer is gevaarlijk, maar met de juiste kennis en voorzorgsmaatregelen voorkom je ongelukken.

🔦 Voor als de stroom uitvalt

Licht in de duisternis!