Om je ergens in te loggen, tik je waarschijnlijk een wachtwoord in, eventueel gecombineerd met een tweede authenticatiefactor. Echt comfortabel is dit helaas niet, maar zogenoemde passkeys beloven beterschap: aanmelden kan voortaan ook veilig zonder wachtwoord.

Mensen gebruiken al eeuwenlang wachtwoorden om zich te authenticeren en toegang te krijgen. Helaas kleven hier, vooral in deze digitale tijd, enkele nadelen aan. Je hebt waarschijnlijk tientallen sets met inloggegevens nodig en om te voorkomen dat je wachtwoorden vergeet, gebruik je vaak eenvoudige wachtwoorden of hergebruik je dezelfde voor verschillende diensten (wat niet veilig is).

Als je verschillende, complexe wachtwoorden wilt gebruiken, is een wachtwoordmanager de beste optie. Deze versleutelt je wachtwoorden en synchroniseert ze mogelijk via de cloud zodat je ze op verschillende apparaten kunt gebruiken. Veel gebruikers zien echter op tegen het gebruik van zulke software.

Maar zelfs complexe wachtwoorden kunnen in verkeerde handen terechtkomen, bijvoorbeeld als hackers een wachtwoorddatabase kraken of wanneer iemand je jouw wachtwoord heeft zien intikken. Daarom wordt sinds begin van deze eeuw gesleuteld aan twee-factor-authenticatie (2FA). Deze vereist naast een wachtwoord een extra verificatiefactor, zoals een eenmalige code die naar je mobiele telefoon wordt gestuurd. Dit is veiliger, maar maakt het aanmelden weer complexer. Kan dit nu echt niet eenvoudiger?

Werking

Passkeys, of het minder gebruikelijke Nederlandse toegangssleutels, beloven een einde te maken aan ingewikkelde aanmeldprocedures op basis van inherent onveilige wachtwoorden. Verder in dit artikel gaan we er praktisch mee aan de slag, maar je moet natuurlijk eerst weten waarover het precies gaat, en hoe een en ander in elkaar zit.

Het systeem bestaat uit een publieke en een private cryptosleutel, die beide veilig worden opgeslagen op het systeem waarmee je je aanmeldt, zoals je pc of mobiele telefoon. De webserver ontvangt alleen de publieke sleutel van dit paar en koppelt deze aan je account. Bij een latere aanmeldpoging stuurt de server een cryptografische string door die je systeem digitaal ondertekent met je veilig bewaarde private sleutel. Op basis van deze respons verifieert de webserver dat het om jou – of op zijn minst jouw systeem – gaat en krijg je toegang.

Deze aanpak maakt gebruik van de beproefde FIDO2-technologie, die op zijn beurt werkt met de protocollen WebAuthn en CTAP2. WebAuthn is een API (Application Programming Interface) die door webbeheerders wordt gebruikt om de sleutelverificatie uit te voeren, terwijl CTAP2 (Client To Authenticator Protocol) de communicatie tussen de systeemhardware en de inlogsoftware regelt.

Passkeys zijn gebaseerd op het FIDO2-framework met WebAuthn en CTAP2.

Veiligheid

Uit het voorgaande kun je afleiden dat passkeys niet alleen gebruiksvriendelijker, maar ook veiliger zijn dan authenticatie met een wachtwoord. Passkeys, met name de private sleutel, verlaten je systeem immers niet. Ze zijn versleuteld opgeslagen en gekoppeld aan het originele webdomein om phishingpraktijken tegen te gaan. Maar je vraagt je waarschijnlijk af: wat als mijn laptop of telefoon gestolen wordt? Kan de dief zich dan niet met jouw passkeys aanmelden, aangezien deze op het systeem zelf worden bewaard en er niet langer een inlogwachtwoord vereist is?

Dat is inderdaad zo, maar daarom werkt dit in de praktijk alleen op een toestel dat is afgeschermd met schermbeveiliging, zoals een pincode of een biometrische methode als een vingerafdruk of gezichtsherkenning.

Ook diverse wachtwoordmanagers werken momenteel aan oplossingen waarmee je toegang kunt krijgen tot je passkeys via het hoofdwachtwoord van zo’n manager.

Op een Windows-pc moet je Windows Hello inschakelen voor je met passkeys aan de slag gaat.

Voorwaarden

We gaan dadelijk daadwerkelijk met passkeys aan de slag. De beoogde webdienst of -applicatie moet dit dan wel ondersteunen. Het aantal diensten is vooralsnog helaas vrij beperkt. Op onder meer www.passkeys.directory vind je een lijst met ondersteunende diensten. Op het moment van schrijven zijn er ongeveer zestig diensten, waaronder bekende namen als Adobe, GitHub, Google, Microsoft, Nvidia en PayPal. Andere bekende diensten zoals Amazon, Facebook, Instagram en X (Twitter) ontbreken nog steeds.

Bij sommige diensten zie je hier Sign In en/of MFA staan. Sign In betekent dat je met een passkey kunt inloggen bij de dienst, terwijl MFA inhoudt dat je passkeys als een extra authenticatiefactor kunt gebruiken, naast bijvoorbeeld een wachtwoord. Handig is dat je bij elke site de link Details vindt met concrete instructies.

Ook je eigen systeem moet met passkeys kunnen werken. Op dit moment geldt dit voor pc’s met Windows 10 of 11 (met Windows Hello), macOS vanaf Ventura, Android vanaf versie 9 en iOS vanaf versie 16. Ondersteuning voor externe wachtwoordmanagers zal beschikbaar zijn op Android 14 en iOS 17, maar dat is momenteel nog even wachten.

Ten slotte heb je een recente browser nodig die passkeys soepel ondersteunt. Dit is bijvoorbeeld het geval voor Chrome, Edge, Brave en Safari, maar nog niet volledig voor Firefox.

De lijst met sites die passkeys ondersteunen is helaas nog vrij beperkt. 

Test passkeys veilig uit met deze demosite.

Windows Hello

Om zelf passkeys uit te proberen, beginnen we met een populair duo: een Google-account op Windows (10 of 11). Als je nog geen aanmeldingsmethode van Windows Hello hebt geactiveerd, ga dan naar de Windows-instellingen (Windows-toets+I), open Accounts en kies Aanmeldingsopties. Er zijn drie methoden: Gezichtsherkenning, Vingerafdrukherkenning en Pincode. Klik (bijvoorbeeld) op de laatste optie en kies Toevoegen. Vul je wachtwoord in en kies een pincode (2x). Bevestig met OK. Je kunt nu verder.

We hebben succesvol Windows Hello met een pincode geactiveerd.

Google-account

De kans is groot dat je al over een Google-account beschikt, met een wachtwoord en mogelijk ook Verificatie in twee stappen (2FA) ingeschakeld. Je kunt dit controleren met een recente Chromium-browser zoals Chrome of Edge op https://myaccount.google.com/security. Als je nog geen Google-account hebt, moet je er eerst een aanmaken door te klikken op Inloggen / Account maken, waarna je de verdere instructies volgt.

Eenmaal aangemeld, ga je naar de website en in de rubriek Inloggen bij Google klik je op de knop Toegangssleutels, gevolgd door + Toegangssleutel maken / Doorgaan. Windows Hello wordt geactiveerd en vraagt je om je pincode. Zodra je deze correct hebt ingevuld, kun je op Klaar klikken en bevestigt de website dat er een toegangssleutel op basis van Windows Hello is toegevoegd. Je kunt deze toegangssleutel eventueel een andere naam geven via het potloodicoon.

Probeer het uit door uit te loggen bij Google en je weer aan te melden. Nu wordt standaard gevraagd om je toegangssleutel te gebruiken. Klik op Doorgaan, voer je pincode in en je bent ingelogd bij Google.

Ons Google-account is nu voorzien van een toegangssleutel op basis van een Windows Hello-pincode.

Microsoft-account

Waar Google is, kan Microsoft natuurlijk niet achterblijven. Laten we daarom ook even kijken hoe je je via een passkey aanmeldt bij je Microsoft-account. We gaan ervan uit dat je al over zo’n account beschikt. Als dat niet het geval is, kun je er alsnog een aanmaken. Kies hier Aanmelden / Maak nu een account en volg de verdere instructies.

Ga nu met een Chromium-browser zoals Edge of Chrome naar de genoemde site, open Beveiliging en kies Geavanceerde beveiligingsopties. Klik op Een methode voor aanmelden of verifiëren kiezen. Laten we eerst de eenvoudigste optie nemen, in de veronderstelling dat je vanaf een Windows-pc werkt: Uw Windows-pc gebruiken. Hiervoor moet je Windows Hello wel hebben ingeschakeld (zie paragraaf ‘Windows Hello’). Klik op Volgende / OK en gebruik de aanmeldingsmethode van Windows Hello, zoals je pincode. Geef de aanmeldingsmethode een naam, klik op Volgende / OK zodat deze wordt toegevoegd.

Test het door je af en weer aan te melden bij Microsoft. In het inlogvenster kies je hiervoor Aanmelden met Windows Hello of met een beveiligingssleutel. Tik je pincode in en even later ben je ingelogd.

Ook bij Microsoft kun je je voortaan zonder wachtwoord aanmelden.

Smartphone

Je kunt ook je smartphone of tablet gebruiken om je met passkeys aan te melden. We nemen opnieuw Google als voorbeeld en gebruiken hiervoor een Android-apparaat waarop we reeds schermvergrendeling hebben geactiveerd (via Instellingen / Beveiliging of Instellingen / Vergrendelscherm). Start je browser op (bij voorkeur Chrome) en ga naar https://g.co/passkeys. Tik (nog eenmaal) je Google-wachtwoord in en als het goed is, heeft je Android-apparaat even later automatisch een passkey voor je mobiele toestel aangemaakt. Je kunt dit overigens ook doen vanaf je pc.

Meld je aan bij je Google-account en ga naar Beveiliging. Bij Inloggen bij Google klik je op Toegangssleutels. Klik op + Toegangssleutel maken en kies Een ander apparaat gebruiken. Kies Een telefoon of tablet gebruiken, waarna een QR-code verschijnt. Scan deze met de camera-app van je smartphone. Zorg dat op beide apparaten bluetooth is ingeschakeld en houd de telefoon dicht bij je pc. Tik op het webadres, bevestig met Toestaan en zodra je door de schermvergrendeling bent, wordt de passkey toegevoegd. Je kunt voortaan nu ook je smartphone gebruiken om je (ook op je pc) bij Google aan te melden.

Maak een passkey op je smartphone.

Beveiligingssleutel

Naast een pc met Windows Hello of je smartphone kun je ook een beveiligingssleutel met FIDO2-ondersteuning voor het inloggen met passkeys gebruiken. Er zijn al exemplaren vanaf zo’n 20 euro, maar we nemen de beproefde YubiKey 5 NFC (circa 60 euro) als voorbeeld. Via de gratis app YubiKey Manager, die je als administrator dient op te starten, kun je de FIDO2-functionaliteit van zo’n beveiligingssleutel desgewenst eerst naar de fabrieksinstellingen terugzetten (kies Applications / FIDO2 / Reset / Yes).

Met de YubiKey Manager kun je de FIDO2-functionalieit van je sleutel resetten.

Als voorbeeld nemen we nogmaals een Microsoft-account, maar het kan net zo goed met Google. Meld je dus aan bij Microsoft en ga naar Beveiliging. Kies Geavanceerde beveiligingsopties, laat desgevraagd je identiteit controleren en klik op Een methode voor aanmelden of verifiëren kiezen. Selecteer deze keer Een beveiligingssleutel gebruiken en druk op Volgende. Kies Een ander apparaat gebruiken en klik op Windows Hello of externe beveiligingssleutel. In het venster Beveiligingssleutel instellen klik je op OK (2x) en stop je de sleutel in je toestel. Desgevraagd vul je een pincode voor de sleutel in (2x). Raak je sleutel even aan, vul een naam in voor je beveiligingssleutel en bevestig je keuze: de sleutel is als passkey toegevoegd en kun je voortaan (ook) gebruiken om je voor allerlei Microsoft-diensten aan te melden. Momenteel is het aantal passkeys dat je op zo’n sleutel kunt bewaren beperkt tot 25.

Vanuit het overzicht in je Microsoft-account kun je trouwens ook gedetailleerde activiteiten van elke passkey opvragen en kun je een passkey ook weer verwijderen.

Vanuit je Microsoft-account kun je de bijbehorende passkeys beheren.

Synchronisatie

Je kunt de passkeys op je mobiele telefoon dus ook delen met een pc via een QR-code, zoals beschreven in de paragraaf ‘Smartphone’. Dit maakt het ook mogelijk om de passkeys op je Android-toestel of iPhone te gebruiken om je bijvoorbeeld op je Windows- of zelfs Linux-pc met Chrome aan te melden.

Het is ook zo dat passkeys via je Google- en Microsoft-account of via iCloud worden gesynchroniseerd met je andere apparaten, maar het is nog niet mogelijk om je passkeys in een openbaar formaat te exporteren om die vervolgens in bijvoorbeeld een wachtwoordmanager (met passkey-ondersteuning) te importeren en te gebruiken.

Lees ook: 16 wachtwoordmanager gestest: welke is de beste?

Wachtwoordmanager

Je kunt je vanuit sommige wachtwoordmanagers al aanmelden met passkeys. Als voorbeeld nemen we NordPass vanuit Chrome, voor een Nvidia-account.

Ga naar NordPass en klik op Get Started om de gratis versie te proberen, inclusief een Premium-proefversie van dertig dagen. Download en installeer de desktopapplicatie en maak een account aan. Vul een hoofdwachtwoord in (2x) en laat de applicatie geopend.

Ga vervolgens naar NordPass for Chrome, klik op Add Extension en op Toev. aan Chrome / Extensie toevoegen.

Ga nu naar Nvidia en maak een account aan met een wachtwoord. Eenmaal aangemeld bij Nvidia, open je het tabblad Profile in je accountpagina en kies je Update bij Security. Klik op Hardware-apparaat voor beveiliging en kies +Nieuw Beveiligingsapparaat Toevoegen. Een dialoogvenster van NordPass verschijnt, waar je een naam aan je passkey kunt geven. Bevestig met Create. Even later vind je de passkey terug in het hoofdvenster van NordPass, in de rubriek Passkeys. Vanuit NordPass is het niet mogelijk passkeys te exporteren of te importeren, maar je kunt ze wel delen met andere NordPass-gebruikers, mocht je dit wensen.

Om je opnieuw aan te melden bij Nvidia klik je in het aanmeldvenster op Log In Met Beveiligingsapparaat. In het pop-upvenster van NordPass vul je desgevraagd je hoofdwachtwoord in en bevestig je met Log In. Je bent aangemeld.

Je kunt je via een wachtwoordmanager als NordPass ook met passkeys aanmelden.

Windows kent flink wat verborgen of mogelijk vergeten programma’s die je waarschijnlijk niet of nog nauwelijks gebruikt. Het zijn een beetje de ‘vergeten groenten’ van Windows. Denk aan het klassieke Configuratiescherm, het Windows X-menu, het venster met speciale tekens en nog meer verborgen parels. Laten we ze eens afstoffen!

Vreemde tekens

Ben je druk aan het typen en kom je erachter dat je een vreemd teken nodig hebt? Vraag een overzicht op via het venster met speciale tekens. Dit onderdeel is diep verborgen in Windows, maar is wel handig. Het laat je snel vreemde tekens verwerken in je document, bijvoorbeeld in Word.

Open het Startmenu en typ Speciale tekens. Een overzicht verschijnt. Kies het gewenste lettertype boven in het venster. Heb je een teken gevonden, dan selecteer je het en dubbelklik je erop om het te plaatsen in Te kopiëren tekens. Klik op Kopiëren. Vervolgens kun je het teken in je eigen document plakken (met de toetscombinatie Ctrl+V). In het venster vind je ook de optie Geavanceerde weergave. Hiermee krijg je toegang tot extra opties, zoals het kiezen van een tekenset en het zoeken naar specifieke karakters door ze te beschrijven (bijvoorbeeld: ‘uitroepteken’).

Snelle toegang tot vreemde tekens, ongeacht de gebruikte app.

Gebruikersaccounts

Heb je behoefte aan een snel overzicht van de gebruikersaccounts in Windows? Je kunt een lijst opvragen. Open het venster Uitvoeren en typ Control userpasswords2. Klik op OK. Op de tab Gebruikers zie je welke gebruikers op de computer aanwezig zijn. Dubbelklik erop om de details te bekijken. Zo zie je onder meer op de tab Groepslidmaatschap welke rechten de gebruiker heeft (bijvoorbeeld Administrator of Standaardgebruiker).

ClearType aanpassen

ClearType is ingebakken in Windows en zorgt ervoor dat letters vloeiend op je scherm worden getoond. Wist je dat ClearType meerdere modi kent en je normaal gesproken de kans niet krijgt om de meest optimale modus voor je ogen en het gebruikte beeldscherm te selecteren? Open het Startmenu en typ cttune, gevolgd door Enter. Een wizard opent. Doorloop de verschillende vensters en geef aan van welke ClearType-modus je gebruik wilt maken.

Laat de letters op het beeldscherm er nog beter uitzien.

Schijfbeheer

Dacht je dat de verkenner alle informatie toont over de schijven en indeling van de computer? Dan heb je Schijfbeheer nog niet gezien. Open het Startmenu en typ diskmgmt.msc. Boven in het venster zie je de aanwezige schijven en partities. Je ziet van welk bestandssysteem gebruik wordt gemaakt, wat de status van de schijf is, welke capaciteit deze heeft en welk gedeelte van de schijf nog beschikbaar is. De onderste helft van het venster visualiseert de schijven en geeft aan hoe elke schijf is ingedeeld. Veel computers beschikken bijvoorbeeld over een verborgen Windows-herstelpartitie: of dat het geval is, zie je in dit overzicht. Klik erop met de rechtermuisknop voor aanvullende opties. Zo kun je hier de stationsletter aanpassen, maar ook de grootte van een partitie aanpassen. Veiligheid staat natuurlijk voorop; zorg daarom altijd voor een goede back-up van de bestanden voordat je wijzigingen aanbrengt via Schijfbeheer.

Gedetailleerde informatie over de schijven en partities.

Systeemconfiguratie

Ook deze verborgen tool mag niet ontbreken in ons lijstje: Systeemconfiguratie. Open wederom het Startmenu en tik msconfig. Het onderdeel geeft je informatie over de manier waarop Windows wordt opgestart (via de tab Algemeen), maar geeft ook controle over de services en andere onderdelen die tijdens de start worden geladen.

Open de tab Services voor een overzicht van aanwezige services. Bij Status zie je of ze actief of gestopt zijn. Verwijder het vinkje bij een service die je niet nodig hebt. Die functie is uiteraard alleen bedoeld voor de meer gevorderde gebruiker en als je weet waarvoor de services zijn bedoeld.

Op de tab Hulpprogramma’s vind je een lijst met handige programma’s en hun beschrijving. Maak je gebruik van een multibootsysteem met meerdere besturingssystemen? Op de tab Computer opstarten kun je kiezen welk besturingssysteem standaard moet worden geladen en hoelang het opstartmenu in beeld moet blijven.

Systeeminformatie

Wil je álles weten over je computer? Dan komt het onderdeel Systeeminformatie goed van pas. In het geopende Startmenu typ je msinfo. Aan de linkerkant zie je de verschillende categorieën waarover je de informatie kunt opvragen. Rechts in het venster vind je alle relevante details. Kies Systeemoverzicht voor een totaalweergave, waarin je onder meer ziet welke processor wordt gebruikt en welke versie de firmware van je computer heeft.

Wil je bepaalde informatie delen met anderen (bijvoorbeeld voor probleemoplossing), dan kies je voor Bestand / Exporteren. Je kunt de gegevens daarmee in een tekstbestand opslaan. Via het zoekvenster onderin (of via Ctrl+F) kun je met behulp van trefwoorden zoeken naar specifieke informatie.

Alles wat je moet weten over de computer vind je hier.

Netwerk onder controle

Je kent het ongetwijfeld: bij problemen even snel de netwerkverbinding willen herstellen door deze in en uit te schakelen. In Windows 11 is dat aardig weggestopt en al helemaal voor bekabelde verbindingen. Gelukkig is het klassieke Configuratiescherm-onderdeel nog beschikbaar. Open het Startmenu en typ ncpa.cpl. Het venster netwerkverbindingen verschijnt: alle draadloze én bekabelde verbindingen overzichtelijk in beeld, zonder opsmuk. Klik erop met rechts voor snelle acties, zoals Uitschakelen of Eigenschappen.

Handig: snel je netwerk in- en uitschakelen.

Betrouwbaar of niet

Windows houdt bij hoe het is gesteld met de prestaties van de machine. Heeft de computer een vastloper of gebeurt er iets onverwachts, dan wordt dit bijgehouden. De betrouwbaarheidscontrole geeft je een goed beeld van wat er mogelijk misgaat. Open het Startmenu en typ Betrouwbaarheid. Kies Betrouwbaarheidsgeschiedenis weergeven. In een tijdlijn lees je hoe de machine zich in de afgelopen tijd heeft ontwikkeld. Er wordt onderscheid gemaakt tussen verschillende incidenten, zoals kritieke gebeurtenissen, waarschuwingen en informatieve meldingen. Klik op een datum om te zien wat er op die dag aan de hand is. Dubbelklik op een onderdeel om de details te bekijken.

Hoe betrouwbaar is jouw computer?

Logboeken

Heb je de betrouwbaarheidsgeschiedenis bekeken en behoefte aan iets meer informatie over bepaalde gebeurtenissen op de computer? Het onderdeel Logboeken komt hiervoor van pas (in Startmenu typ je Logboeken). Klik links op Windows-logboeken. Bij Systeem zie je bijvoorbeeld welke systeemactiviteiten (inclusief fouten) hebben plaatsgevonden. Selecteer een vermelding om de details te bekijken. Op deze manier kun je eventuele fouten die je eerder in de betrouwbaarheidsgeschiedenis hebt gezien, koppelen aan meer informatie over de fout zelf.

Lokaal groepsbeleid

‘Editor voor lokaal groepsbeleid’ is niet de meest uitnodigende naam, maar in de praktijk is dit wel een interessant verborgen onderdeel van Windows 11 Pro. Hoewel dit programma primair is bedoeld voor bedrijven en netwerken met meerdere computers, kun je het ook thuis prima gebruiken om Windows naar je hand te zetten. Open het Startmenu en typ gpedit.msc. Klap de sectie Computerconfiguratie / Beheersjablonen uit. Hier vind je de verschillende Windows-onderdelen die je onder handen kunt nemen.

Via Startmenu en Taakbalk kun je bijvoorbeeld specifieke opties uit het Startmenu verwijderen of alle pop-upmeldingen laten verdwijnen. Ga wel voorzichtig te werk: dit verborgen Windows-onderdeel is krachtig en kan problemen geven als je onzorgvuldig te werk gaat. En helaas: in de Home-editie van Windows 11 is het niet beschikbaar.

Dit zijn veel opties die je normaal alleen via het Windows-register kunt aanpassen.

Windows Sandbox

Maak je gebruik van de Pro-versie van Windows 11, lees dan even verder. Die versie bevat namelijk Windows Sandbox. Met Sandbox kun je een instantie van Windows draaien in een afgebakende omgeving (ofwel in een virtuele machine). In de Sandbox kun je vervolgens programma’s (of bestanden die je niet helemaal vertrouwt) proberen, zonder dat je hiermee je primaire Windows-omgeving vervuilt. Bij het sluiten van Sandbox wordt alles gewist: de volgende keer begin je weer met een schone lei.

Open het Startmenu, typ Windows-onderdelen en kies Windows-onderdelen in- of uitschakelen. Zet een vinkje bij Windows Sandbox. Na installatie open je het via het Startmenu. Een nieuw venster met volledige Windows-omgeving verschijnt. Houd je het voor gezien? Sluit het venster simpelweg om alles te wissen.

In Windows Sandbox kun je zonder problemen zaken uitproberen.

Klembordgeschiedenis

Op een gemiddelde dag kopieer en plak je aardig wat items. Heb je een item nodig dat je eerder hebt gekopieerd? Maak dan gebruik van de klembordgeschiedenis. Druk op Windows-toets+V en zie daar: een compact venster met een overzicht van eerder gekopieerde items. Klik op het item dat je nodig hebt om het weer te plakken. Of klik op de drie puntjes om het item uit de lijst te verwijderen (als je het toch niet meer nodig hebt). Je kunt items ook vastmaken: klik op de bijbehorende punaise zodat het onderdeel altijd zichtbaar blijft. Handig!

De klembordgeschiedenis houdt bij wat je eerder hebt gekopieerd.

Bestandsgeschiedenis

We blijven nog even in de geschiedenismodus en wel met het verborgen onderdeel Bestandsgeschiedenis. Hiermee kun je kopieën maken van je bestanden en in geval van nood terugkeren naar een eerdere versie van dat bestand. Je kunt Bestandsgeschiedenis alleen gebruiken in combinatie met een externe schijf (inclusief een netwerkschijf).

Open het Startmenu en typ bestandsgeschiedenis. Klik op Inschakelen. Vervolgens geef je aan welke locatie je wilt gebruiken: klik links op Station selecteren. Wil je dat er van specifieke mappen niet een back-up wordt gemaakt, dan kies je hierna voor Mappen uitsluiten / Toevoegen en wijs je deze mappen aan. Via Geavanceerde instellingen kun je de werking verder naar je hand zetten. Zo geef je hier op hoe vaak een kopie van bestanden moet worden gemaakt en hoelang de back-ups bewaard moeten blijven. Om bestanden later terug te zetten, kies je links in het venster voor Persoonlijke bestanden terugzetten.

Broncontrole

Heb je zin om écht de diepte in te gaan, bijvoorbeeld om te zien waardoor de computer opeens trager wordt of slecht reageert? Maak dan gebruik van Broncontrole (open het Startmenu en typ broncontrole). Hier zie je per belangrijk systeemonderdeel (processor, schijf, netwerk en geheugen) hoe de prestaties zijn. Broncontrole geeft aan welke processen beslag leggen op het systeem. Reageert de computer bijvoorbeeld traag omdat de processor continu in gebruik is, dan kun je in het vak Processor de processen sorteren en ontdekken wie hieraan schuldig is. Je kunt vervolgens de boosdoener uitschakelen: klik erop met de rechtermuisknop en kies Proces beëindigen.

Geheugencontrole

Sommige programma’s helpen je met het opsporen van mogelijke computerproblemen. Goed voorbeeld hiervan is Geheugencontrole, waarmee je het werkgeheugen van de machine controleert. Open het Startmenu en typ geheugencontrole. Zorg ervoor dat je al je werk hebt gesloten en klik op Nu opnieuw opstarten en zoeken naar problemen. De computer start opnieuw op en de controle wordt uitgevoerd. Bij eventuele problemen stelt Geheugencontrole je hiervan op de hoogte.

Het werkgeheugen neem je onder de loep met de Geheugencontrole.

Opslaginzicht

Veel van de besproken vergeten Windows-onderdelen gaan al flink wat Windows-versies mee. Dat geldt niet voor alle onderdelen, zoals Opslaginzicht. Dit onderdeel helpt je bij het in bedwang houden van de bestanden op je computer. Het maakt bijvoorbeeld automatisch ruimte vrij en verwijdert tijdelijke bestanden.

Open de Windows-instellingen (Windows-toets+I) en kies Systeem / Opslag / Opslaginzicht. Uiteraard zorg je dat de optie Windows probleemloos laten werken door automatisch tijdelijke systeem- en app-bestanden op te schonen is geactiveerd. Onder Gebruikersinhoud automatisch opschonen kun je opslaginzicht inschakelen en aangeven wanneer het moet worden uitgevoerd. Standaard is dat bij weinig vrije schijfruimte, maar dagelijks, wekelijks of maandelijks behoort ook tot de mogelijkheden. Om de controle en optimalisatie direct uit te voeren, klik je op de knop Opslaginzicht nu uitvoeren (onder in het venster).

Stappenbeschrijving

Uiteraard word je regelmatig door vrienden en familie gevraagd om ze op computergebied uit de brand te helpen. Juist dan kan het verborgen onderdeel Stappenbeschrijving goed van pas komen (open het Startmenu en typ Stappenbeschrijving). Dit programma maakt screenshots van de schermen waarin je iets uitlegt en geeft aan waarop je klikt. Op basis van die stappen kun je anderen helpen en laten zien hoe je het probleem oplost.

Klik op Opname starten en voer de stappen uit. Klik hierna op Stoppen en beoordelen. Een overzicht van alle stappen verschijnt. Via Opmerking toevoegen kun je aanvullende informatie opgeven. Klik hierna op Opslaan om het bestand als zip-bestand te bewaren en met anderen te delen. Microsoft geeft overigens al enige tijd via een melding in het programma aan dat Stappenbeschrijving wordt uitgefaseerd, maar gelukkig is dat nog niet gebeurd.

Mini-LED-technologie staat bekend om zijn uitstekende contrast, diepe zwartwaarden en hoge helderheid. Het mooie nieuws? Je hoeft er tegenwoordig geen duizend euro meer voor neer te leggen. We zetten vijf aantrekkelijke modellen voor je op een rij, allemaal onder de 800 euro en elk met hun eigen pluspunten.

1. Philips 55PML9009/12 'The Xtra'

Met z’n driezijdige Ambilight, quantum dot mini-LED-scherm en een native verversingssnelheid tot 144 Hz biedt de Philips 55PML9009/12 'The Xtra' een bijzonder complete kijkervaring. De tv ondersteunt Dolby Vision, HDR10+ en HLG, en beschikt over het intuïtieve Titan OS. Een opvallende eigenschap is het 4-speakersysteem van 4x 10 watt, dat Dolby Atmos ondersteunt voor een krachtig en meeslepend geluid. De helderheid piekt tot 1000 nits, wat HDR-content prachtig tot zijn recht laat komen.

2. Hisense 50U6NQ

De Hisense 50U6NQ is een uitstekende keuze voor wie mini-LED-techniek zoekt binnen een beperkt budget. Het 50-inch VA-paneel levert diepe zwarttinten en sterke contrasten, met een piekhelderheid van 600 nits. De tv ondersteunt Dolby Vision en HDR10+, en komt met Dolby Atmos-geluid via 2x 10 watt-speakers. De verversingssnelheid van 60 Hz is minder geschikt voor fanatieke gamers, maar voor dagelijks gebruik en filmavonden is dit een meer dan degelijke keuze.

3. TCL 50C803

Deze 50-inch QD-mini-LED-tv van TCL combineert snelheid en beeldkwaliteit. Dankzij een native verversingssnelheid van 100 Hz (uitbreidbaar naar 144 Hz) en ondersteuning voor Dolby Vision IQ, HDR10+ en HLG komt content vloeiend en levendig over. De lage input lag van circa 6 ms maakt dit toestel bovendien zeer geschikt voor gamers. Dolby Atmos-audio en Google TV als platform zorgen voor gebruiksgemak en rijke content.

4. LG 65QNED866RE

Met zijn 65 inch schermformaat biedt deze LG een bioscoopervaring in huis. Het QNED-paneel is gebaseerd op mini-LED-technologie en werkt met de α7 AI Processor Gen6, die beelden slim analyseert en opschaalt. De verversingssnelheid van 120 Hz en ondersteuning voor Dolby Vision, HDR10 en HLG maken dit toestel veelzijdig. WebOS biedt intuïtieve toegang tot apps en instellingen, en Dolby Atmos ondersteunt ruimtelijke audio.

5. Hisense 65U7NQ

De Hisense 65U7NQ biedt indrukwekkende prestaties in een betaalbare jas. Mini-LED PRO-techniek, meer dan 300 dimming zones en een piekhelderheid van 1500 nits zorgen voor levendige beelden. Het paneel ververst tot 144 Hz – ideaal voor snelle games en sport. Het audiosysteem bestaat uit 2x 10 watt-speakers plus een 20 watt-subwoofer voor een krachtig, vol geluid. Met Dolby Vision IQ, Google TV, VRR en HDMI 2.1 is dit een allround topkeuze.