Do's en don'ts voor je Android-smartphone

Het komt je wellicht bekend voor. Nadat je je Android een tijdje in gebruik hebt, merk je dat het toestel trager wordt en de accu minder lang meegaat. Optimalisatie kan nooit kwaad. Dat ben je wellicht ook gewend van je pc, die ook af en toe wat extra liefde en aandacht nodig heeft om optimaal te blijven presteren. Maar niet iedere goede gewoonte voor je pc is even goed voor je smartphone of tablet.

01 Play Store

De applicatiewinkel van Android (Google Play Store) is niet echt behulpzaam in het afleren van computergewoontes. Het open karakter hiervan zorgt ervoor dat veel onzinnige apps in de digitale schappen van de winkel terechtkomen, alleen gevaarlijke malware wordt geweerd. Daarmee komen we ook meteen bij de belangrijkste tip: installeer nooit apps buiten de Play Store om. Bij Windows download je van allerlei verschillende websites je installatiebestanden of je plukt ze van een dvd of usb-stickje. Veel mensen halen hun neus op voor het aanbod van de Store van Windows 8 en 10, en komen hier nooit voor hun software. Voor Android kún je apk-installatiebestanden downloaden, die zich laten installeren als app, mits je in de instellingen bij beveiliging hebt aangegeven dat je apps uit onbekende bronnen wilt installeren.

Terwijl je bij Windows dus gewend bent je programma’s buiten de applicatiewinkel om te installeren, is het installeren van apps buiten de applicatiewinkel om voor Android echt af te raden. Het aanbod in de Play Store wordt gecontroleerd op malware, de apk-bestanden die je daarbuiten tegenkomt niet. Vrijwel alle malwarebesmettingen op Android vinden plaats door installaties buiten de Play Store om. Download je alleen uit de Play Store, dan hoef je je Android ook niet lastig te vallen met een virusscanner. Wil je echt apps buiten de Play Store om downloaden, dan is APK Mirror een van de veiligere bronnen.

Veiligheidstips Android

02 Werken met geheugen

Windows en Android gaan beide heel anders om met werkgeheugen. Het is een verschil van inzicht. Windows wil te allen tijde graag zoveel mogelijk werkgeheugen beschikbaar houden. Android (in feite Linux) kijkt daar anders tegenaan: ongebruikt werkgeheugen is verspild werkgeheugen. Het besturingssysteem probeert daardoor altijd zo veel mogelijk recente apps in het geheugen beschikbaar te houden, naast de gewone processen. Hierdoor zijn ze snel weer beschikbaar als de gebruiker er naartoe schakelt. Wanneer het werkgeheugen vol begint te raken, schakelt Android de app automatisch uit, waardoor hij opnieuw moet laden wanneer je hem uit de recente apps-lijst selecteert.

Hetzelfde geldt voor apps die actief zijn op de achtergrond. Daar zijn er meer van dan je denkt. Denk bijvoorbeeld aan de Reisplanner-app die je waarschuwingen kan geven, een nieuwsapp die een melding geeft dat er belangrijk nieuws is of een game die opeens via een melding begint te jammeren dat je weer moet spelen. Om deze meldingen te kunnen geven, zijn ze actief als achtergrondproces. 

03 Apps voor ‘optimalisatie’

Kortom, Android is op de achtergrond druk bezig om processen en apps te stroomlijnen en zo zijn beschikbare werkgeheugen zo optimaal mogelijk te besteden. Er is een manier om dit werk van Android heftig te verstoren, namelijk met apps als task-managers, geheugenoptimalisatie, ruimte-opschoners of batterijbespaarders. Wat veel van deze apps doen, kun je in feite ook zelf doen: naar Instellingen / Apps gaan, een app selecteren en dan voor Nu stoppen en Cache verwijderen kiezen. Zo wordt een app en het bijbehorende proces stopgezet en uit het werkgeheugen gewist. Hierdoor wordt je toestel merkbaar sneller, je Android heeft opeens meer geheugen én processorkracht ter beschikking voor ander werk. Op de lange termijn kost het je echter meer dan het oplevert. Alle apps die een actief achtergrondproces hebben, starten weer op en moeten weer gegevens laden in het cachegeheugen. Dit kost je Android uiteindelijk meer energie, dan bij het stroomlijnproces dat het zelf bijhoudt. Bovendien maak je je toestel uiteindelijk een stuk instabieler als je de hele tijd apps en hun gegevens wist en uiteindelijk opnieuw inlaadt.

04 Opschonen

Het hilarische is dat in de Play Store zelfs apps staan die claimen je Android te defragmenteren of een register op te schonen. Dit zijn gewoontes die je op Windows zelfs al niet meer nodig hebt, maar die voor Android al helemaal volkomen onzin zijn. Android heeft niet eens een register en flashopslaggeheugen valt niet te defragmenteren. Maar hoe ruim je dan wel op? Allereerst kun je naar in de Instellingen van je Android-toestel naar Opslag gaan. Hier krijg je een exact overzicht van de beschikbare ruimte op je interne opslag en geheugenkaart te zien. Je ziet hier hoeveel ruimte je apps, foto’s, muziek enzovoort innemen. Ieder onderdeel kun je afzonderlijk aantikken om het handmatig op te schonen.

Apps nemen doorgaans de meeste ruimte in. Wanneer je in het opslaggebruik-overzicht op Apps drukt, krijg je een overzichtje van alle geïnstalleerde apps. Handig is dat er meteen bij staat hoeveel ruimte de app inneemt. Loop deze lijst door en verwijder alle apps die je niet nodig hebt. Ga ook na of sommige apps ook een goede mobiele site hebben. De app van Facebook bijvoorbeeld is enorm groot en belastend voor je toestel, er is echter ook een goede mobiele site die je via de browser Chrome meldingen kan geven van nieuwe gebeurtenissen. Wanneer je wat apps hebt verwijderd, win je niet alleen wat opslagruimte terug, maar verwijder je ook achtergrondprocessen, wat weer een positieve invloed heeft op de prestaties.

05 Media opschonen

Heb je erg veel foto’s en video’s op je Android staan, dan kun je de app Google Foto’s gebruiken. Hiermee maak je een back-up van je foto’s in de cloud, zodat je ze niet meer op je toestel hoeft op te slaan. Een miniatuur wordt bewaard, zodat je nog altijd al je foto’s kunt laten zien of bekijken, zelfs zonder internetverbinding. Wanneer je veel muziek op je toestel hebt staan, dan kun je overwegen je muziekbibliotheek online te plaatsen naar Google Play Music, zodat je de muziek streamt naar je Android-apparaat. Dan hoef je ook geen muziek meer op te slaan op je toestel. Uiteraard kun je mediabestanden ook makkelijk naar je geheugenkaart verplaatsen, als je die mogelijkheid op jouw toestel hebt natuurlijk.

Apps versus sites

06 Schoonmaak-apps

De Play Store staat ook vol met accu-besparingsapps en schoonmaak-apps. Geloof de makers hiervan niet allemaal op hun blauwe ogen. Veel apps lijken in eerste instantie goed te doen, maar hebben op lange termijn een averechts effect. Maar er zijn uitzonderingen. Zo is de app SD Maid goed in staat de restjes op te ruimen die reeds verwijderde apps hebben achtergelaten. Eventueel, als je de achtergrondprocessen wilt temmen, kun je de app Greenify gebruiken. Deze app gaat anders te werk dan andere accu-optimalisatie-apps die lomp processen stoppen. Greenify verhindert dat apps zich als achtergrondproces starten. Dit werkt echter niet op ieder toestel even goed, dus garantie voor een betere accuduur geeft het niet. Heb je root-toegang op je Android-apparaat, dan heeft Greenify net even wat meer mogelijkheden om zijn werk goed te doen.

CCleaner is een oude bekende van Windows die ook zijn weg naar de Play Store gevonden heeft. Hiermee kun je ook veel ruimte vrijmaken, vooral bij WhatsApp, dat met zijn foto’s, video’s en reservekopieën al gauw veel opslagruimte opslokt. Pas wel even op met de mogelijkheid om cache te verwijderen. Ook kun je in CCleaner bij App beheer precies zien welke apps automatisch mee opstarten en als achtergrondproces actief zijn. Deze apps kun je met Greenify in slaap proberen te krijgen, maar ga ook nog even goed na of je die apps ook écht nodig hebt.

Root en admin

07 Gegevens veiligstellen

Merk je dat alle tips tevergeefs zijn geweest en is je toestel vol en traag? Dan kun je er altijd nog voor kiezen een frisse start te maken door je Android-apparaat terug te zetten naar fabrieksinstellingen. Dat is vergelijkbaar met een herinstallatie van Windows. Voordat je zoiets doet, is het natuurlijk erg belangrijk om eerst al je belangrijke gegevens veilig te stellen. Je contactpersonen kun je het beste via Google Contacten beheren en je foto’s en bestanden kun je naar je pc of naar je cloudopslag overhevelen. WhatsApp heeft een ingebouwde mogelijkheid om een reservekopie van je gesprekken en verstuurde bestanden te maken. Verder ontbeert Android helaas nog altijd een fatsoenlijke mogelijkheid om apps inclusief hun gegevens te back-uppen, tenzij je root-toegang hebt en een app als Titanium Backup gebruikt.

08 Een schone lei

Wanneer je er zeker van bent dat je alles geback-upt hebt dat je nodig hebt, dan kun je naar de instellingen gaan en Back-up maken en resetten kiezen. De optie Fabrieksinstellingen herstellen brengt je toestel weer helemaal in de beginstaat. Wanneer je je toestel naar fabrieksinstellingen hebt teruggezet en je start hem opnieuw op, dan krijg je de instellingenwizard. Wanneer je vervolgens inlogt met je Google-account, merk je algauw dat veel van je gegevens automatisch weer teruggezet worden.

Merk je toch dat de accuduur bedroevend slecht blijft, zelfs nadat je het toestel hebt gereset? Wees dan wel realistisch. Accu’s slijten na verloop van tijd. Bij sommige toestellen is het eenvoudig om de batterij te (laten) vervangen, maar de meeste moderne smartphones (en zeker tablets) hebben geen vervangbare batterij. Dit kan een prijzig reparatieproces worden of je moet overwegen een nieuw toestel kopen. Dat is helaas iets wat in de wegwerpcultuur van vooral smartphones past.

Toestelkeuze