ID.nl logo
E-bike kopen? Hier moet je op letten
© PXimport
Zekerheid & gemak

E-bike kopen? Hier moet je op letten

In steeds meer dagelijkse producten zien we geavanceerde technologie terug. Zo ook in e-bikes. De elektrische fietsen zijn niet meer uit het straatbeeld weg te denken en tegenwoordig zijn er ontzettend veel verschillende soorten op de markt. In dit artikel doen we een uitstapje binnen de moderne technologie, maar buiten de ‘ouderwetse’ computerwereld.

Wist je dat er enorme kwaliteitsverschillen zitten in de accu's van elektrische fietsen? En dat het ook nog uitmaakt hoe en hoe vaak je hem oplaadt? Computer!Totaal voert samen met Kieskeurig.nl en BesteProduct.nl een grote accutest uit. Houd de komende tijd de website in de gaten voor de resultaten!

Tip 01: Doel

Net als bij zoveel tech-producten begint je zoektocht met je af te vragen waar je het voor wilt gebruiken. Er is nogal een verschil of je alleen af en toe wat trapondersteuning nodig hebt van je fiets of dat je met 45 kilometer per uur door de provincie wilt zoeven. En waar ga je met je e-bike voornamelijk rijden? Is dat in de stad of wil je ook in de bossen kunnen crossen met je elektrische tweewieler. Een heel belangrijke vraag is ook hoelang je wilt kunnen rijden aan één stuk, met andere woorden: hoe ver de actieradius van de interne accu moet zijn. Veel e-bikes hebben bovendien veel slimme functies die je met je smartphone kunt uitlezen of zelfs bedienen, maar je moet je afvragen of dit interessant voor jou is.

En hoe zit het met fietskarren of andere accessoires? Ben je van plan om bijvoorbeeld je (klein)kinderen elke dag naar school te brengen of ze eens in een fietskar te zetten, dan is het slim om te kijken naar een elektrische fiets waar je een aanhanger-adapter aan kunt zetten. Kortom, veel vragen. Hopelijk lossen we een paar voor je op in deze checklist.

©PXimport

Tip 02: E-bike of Pedelec?

Er zijn heel veel verschillende soorten e-bikes en deze zijn niet gemakkelijk in twee of drie categorieën onder te verdelen. Veel e-bikes hebben namelijk eigenschappen van verschillende types en zou je dus in meerdere categorieën kunnen plaatsen. Puristen hebben het overigens over pedelecs (Pedal Assisted Electrical Bikes) of de iets minder sexy naam: elektrische fiets met trapondersteuning. Dat is namelijk volgens de wet belangrijk om een e-bike als normale fiets in het verkeer te kunnen gebruiken: meetrappen is nodig om vooruit te komen. Is dit niet het geval, dan hebben we het over een power-on-demand-fiets. Deze wordt gelijkgesteld aan een bromfiets en moet dus ook een kentekenplaat hebben. In dit artikel laten we deze puristische terminologie echter achterwege en hebben het gewoon over e-bikes.

Terug naar de onderverdeling. Als eerste zijn er de stadsfietsen oftewel city commuters. Deze e-bikes zijn bedoeld om je comfortabel van A naar B te brengen in de stad, ze zijn dan ook ideaal om van huis naar werk te rijden. De actieradius hoeft niet erg groot te zijn en je hoeft er niet mee in onherbergzaam gebied te rijden. Een elektrische stadsfiets kan er sportief uitzien, maar heeft ook steeds meer een klassiek uiterlijk. Voor offroad-functies heb je de elektrische mountainbikes of ATB e-bikes. Deze hebben bredere banden en een betere vering. Bij deze fietsen heb je meestal meer keuze wat betreft remmen, versnellingen en de derailleur. En dan zijn er nog speed pedelecs of high speed e-bikes. Deze kunnen tot 45 kilometer per uur rijden en zijn dus volgens de wet bromfietsen. Je kunt zelf een beetje meetrappen als je wilt.

©PXimport

Volgens de wet moet je bij een e-bike meetrappen om vooruit te komen

-

Tip 03: Motor

Elke elektrische fiets heeft een motor. Logisch, want anders zou het apparaat geen trapondersteuning kunnen bieden. Er is wel een verschil in de plek waar de motor zich bevindt. Eigenlijk zijn er maar twee opties: een (achter)wiel-motor of een midden-motor. De wiel-motor heet ook wel ‘hub motor’ en vind je precies in het midden van één van de twee wielen, vaak in het achterwiel. Er zijn echter ook modellen waar de hub motor in het voorwiel is geplaatst voor een betere gewichtsverdeling, zeker als de accu zich op de bagagedrager bevindt. Het grote voordeel van een hub motor is dat je er relatief weinig onderhoud aan hebt: alle onderdelen zitten in de motor verwerkt. Een midden-motor is vaak iets kleiner omdat deze in het frame weggewerkt moet worden en niet in de weg van de pedalen mag zitten. Daardoor zijn e-bikes met midden-motoren vaak wat prijziger. Midden-motoren hebben wel het voordeel dat trapkrachtsensoren (hierover later meer) beter werken omdat ze de motorkracht direct bij de pedalen kunnen meten.

©PXimport

Tip 04: Accu

Nadat je voor een bepaald type motor hebt gekozen, is het tijd om na te denken over de accu van je nieuwe elektrische fiets. De accu bepaalt namelijk hoe ver je kunt fietsen en er zit veel verschil in het vermogen van verschillende accu’s. Sommige accu’s moet je elke dag opladen, andere maar een paar keer per week. Ook de manier van opladen verschilt, sommige kun je van de fiets nemen en binnenshuis opladen, andere zitten in de fiets verwerkt en dit betekent dat je hele fiets bij een stopcontact moet staan om hem op te laden. Elke accu verliest bovendien bij elke oplaadbeurt een beetje aan vermogen en moet op een gegeven moment worden omgeruild. Het is dus handig om vooraf te informeren hoelang een accu meegaat en hoe duur een nieuwe accu kost. Een lithium-ion accu die in een e-bike wordt gebruikt, kan gemiddeld zo’n 800 volledige laadcycli doorlopen. Een snelle rekensom betekent dit dat als je je fiets elke dag gebruikt en ’s avonds oplaadt, je na drie tot vier jaar een nieuwe accu nodig hebt. Let op, het gaat hier om complete laadcycli. Als je af en toe je accu even bijlaadt, dan behalen sommige accu’s wel 1500 tot 2000 halve cycli. Hoelang je erover doet om de accu op te laden, ligt aan de fabrikant, de kwaliteit en het vermogen. Vaak ligt die tijd ergens tussen de twee en zes uur.

©PXimport

Sommige accu’s kun je van de fiets halen en opladen, andere zitten in de fiets verwerkt

-

Tip 05: Actieradius

Hoe ver wil je met een e-bike op één lading kunnen rijden? Als je een e-bike voornamelijk gebruikt om dagelijks tien tot twintig kilometer naar en van je werk te fietsen, dan hoef je je geen zorgen te maken om het vermogen van de accu. Zelfs de kleinste accu in een e-bike krijgt dit voor elkaar. Wil je echter dagtochtjes gaan maken, dan kan een actieradius van 50 tot 75 kilometer al snel te krap zijn. In de meeste gevallen geldt dat als een accu in het frame is ingebouwd, je ervan uit kunt gaan dat de actieradius minder groot is dan bij een accu die je op de bagagedrager vindt. Het vermogen van een accu wordt aangeduid in Wh. Een accu met 600 Wh zorgt voor een grotere actieradius. Bij veel e-bikes kun je gemakkelijk de accu zelf verwisselen, het is dan ook een slim idee om meteen een extra accu te kopen. Als je een langere tocht gaat maken neem je de extra accu mee. Als de eerste dan leeg raakt, zet je de tweede accu erin en rijd je vrolijk verder. Een extra accu varieert sterk in prijs, ga uit van zo’n 250 tot 500 euro.

Tip 06: Trapondersteuning

De reden waarom je een e-bike koopt, is dat hij trapondersteuning biedt. Er zijn twee verschillende sensoren die hiervoor gebruikt worden: de rotatiesensor en de trapkrachtsensor. Een rotatiesensor zet de trapondersteuning aan als het detecteert dat de pedalen ronddraaien. De sterkte van de trapondersteuning bepaal je in de meeste gevallen zelf met een knop op het stuur. Zet je de trapondersteuning op stand 3, dan geeft het systeem meer ondersteuning dan op stand 2. Naast de rotatiesensor kun je ook een trapkrachtsensor hebben. Die meet ook met hoeveel kracht je trapt, en past constant de trapondersteuning van de motor hierop aan. Het voordeel hiervan is dat je eigenlijk niet meer door hebt dat je op een e-bike rijdt, behalve dan dat je veel harder kunt fietsen dan dat je gewend bent op een normale fiets. Uiteraard is een fiets met trapkrachtsensor duurder dan een met alleen een normale rotatiesensor, je vind de trapkrachtsensor dan ook vrijwel alleen in de high-end-modellen.

©PXimport

De sensor meet hoe hard je op de pedalen trapt en past de trapondersteuning van de motor aan

-

Tip 07: Slim of niet?

Hoe slim wil je dat je e-bike is? Sommige e-bikes zijn net als normale fietsen maar hebben alleen een accu en knop op het stuur om de trapondersteuning te regelen. Andere elektrische fietsen zijn rijdende computers met meerdere sensoren. Vooral de hippe city commuters zetten in op slimme foefjes die je met je smartphone kunt bedienen. Zo kun je bijvoorbeeld de locatie van fiets tracken doordat er een gps-module is ingebouwd en zet je de fiets op slot middels een app. Sommige merken hebben ook anti-diefstal-systemen in hun e-bikes geïnstalleerd. Als een ongenode gast de fiets aanraakt, kan het bijvoorbeeld een geluidssignaal afspelen. Op duurdere modellen kan een e-bike zelf de sterkte van de lichten regelen door middel van sensoren en met een app kun je de trapondersteuning finetunen of een firmware-update doorvoeren.

©PXimport

Tip 08: Proefrit maken

Je kunt alle specificaties op het internet uitzoeken en je perfecte fiets online samenstellen, maar net als bij de aanschaf van een auto is het essentieel dat je een proefrit gaat maken met de fiets die je op het oog hebt. Gelukkig is dit geen probleem, alle grote merken die hun fietsen in Nederland aanbieden, laten je een proefrit maken. Veel dealers en fietshandelaren hebben een voorraad staan en grote fabrikanten als Sparta, Gazelle en Batavus hebben test centers waar je eenvoudig allerlei verschillende types kunt uitproberen en je kunt laten voorlichten door vakkundig personeel. Waar je ook over na moet denken, is dat je fiets om de zoveel tijd even nagekeken moet worden. Ga je dit zelf doen of wil je dat laten doen in een fietsenwinkel? In het laatste geval is het wellicht een goed idee om je e-bike bij een handelaar in de buurt te kopen.

©PXimport

Tip 09: Accessoires

Belangrijk bij de aanschaf van een e-bike is dat je ook kijkt naar welke accessoires er voor het model verkrijgbaar zijn. Wil je eens een fietskar achter je elektrische fiets hangen, dan moet een adapter wel gemakkelijk aan de achteras of onder het zadel kunnen worden bevestigd. Ook zijn er talloze upgrades voor je e-bike beschikbaar. In de meeste gevallen kies je deze extra’s zodra je de fiets koopt, maar in vaak kun je deze accessoires ook later installeren. Zo kun je kiezen voor anti-lek-banden die niet moeilijk doen over een stukje glas op de weg of een bagagedrager die op de accu past. Let erop dat veel van deze accessoires de totale prijs van de e-bike wel een stuk hoger kunnen maken, een fiets van duizend euro kan makkelijk 1500 euro worden met een paar ‘simpele’ accessoire-toevoegingen. Let ook op de kwaliteit van de onderdelen, het heeft geen zin om honderden euro’s in een e-bike te steken en er vervolgens de goedkoopste derailleur of versnellingen op te zetten.

©PXimport

Kooptips

We hebben drie verschillende e-bikes voor je geselecteerd. Welk type elektrische fiets het beste bij jou past, hangt natuurlijk af van je wensen en we raden je aan om sowieso een proefrit te maken voordat je een nieuwe fiets aanschaft.

Gazelle Orange C7 HMB v3

Prijs: vanaf € 2399,- De Gazelle Orange is één van de beste allround e-bikes die er op dit moment verkrijgbaar is. De elektrische fiets heeft zeven versnellingen, een midden-motor van Bosch en wordt standaard met een verwijderbare accu van 300 Wh geleverd. Hiermee wordt een actieradius van circa 100 kilometer gegarandeerd. De fiets weegt 22,5 kilo en is in twee verschillende kleuren voor zowel dames als heren beschikbaar.

Van Moof Electrified S2

Prijs: vanaf € 3398,- Ben je op zoek naar een hippe city commuter met heel veel slimme functies, kijk dan eens naar de Van Moof Electrified S2. De fiets is in het wit en zwart te krijgen, beschikt over een accu van 504 Wh en heeft veel sensoren aan boord zodat je de e-bike geheel naar jouw wensen kunt configureren. Er is ook een variant van de S2 beschikbaar: de Electrified X2. Deze e-bike heeft een kleinere wielmaat en een pakjesdrager aan de voorkant.

B’Twin Elops 500E

Prijs: vanaf € 699,99 Een e-bike voor nog geen 700 euro? Jawel, het huismerk van Decathlon levert je een solide e-bike met kleine accu. Je kunt er tot 45 kilometer mee rijden als je trapondersteuning wilt krijgen, daarna ben je op je eigen benen aangewezen. De fiets heeft zes versnellingen en weegt iets meer dan 26 kilo. In het frame is ledverlichting verwerkt waardoor je in ideale omstandigheden vanaf 150 meter afstand zichtbaar bent.

Conclusie

▼ Volgende artikel
Review Sony ULT Field 3 – Krachtpatser op de achtergrond
© Wesley Akkerman
Huis

Review Sony ULT Field 3 – Krachtpatser op de achtergrond

De Sony ULT Field 3 lijkt op het eerste gezicht wat onopvallend, maar de reflecterende ULT-knop heeft een hoop te bieden. Die belooft een diepe, voelbare bas, wat samen met zijn robuuste, waterdichte bouw de belangrijkste beloftes van dit model zijn.

Goed
Conclusie

Voor 199 euro (online al voor minder te vinden) is de Sony ULT Field 3 zeker een aanrader. De speaker transformeert met de ULT-knop van een subtiele achtergrondspeler naar een krachtpatser met een diepe bas. Gecombineerd met zijn robuuste bouw, lange accuduur en handige multipoint-connectiviteit, biedt hij een zeer compleet pakket. Het voornaamste nadeel is de beperkte equalizer, die je dwingt te kiezen. De luidspreker is minder geschikt voor de audiofielen onder ons – maar voor alle andere mensen is dit echt geen verkeerde aankoop.

Plus- en minpunten
  • Robuust en waterdicht
  • Lekker vol geluid
  • Meegeleverde schouderband
  • Doet dienst als powerbank
  • Equalizer niet altijd te gebruiken
  • Zonder ULT-knop wat karig

De Sony ULT Field 3 is een compacte en draagbare bluetoothspeaker met een adviesprijs van 199 euro. Op het eerste gezicht is dit een onopvallende luidspreker, met twee opvallende elementen. Zowel het Sony-logo als de bijzondere ULT-knop zijn voorzien van reflecterend materiaal, waardoor die een andere kleur dan zilver laten zien wanneer het licht erop valt. We zien groene, blauwe, roze en gele tinten voorbijkomen, waardoor het model toch een unieke uitstraling heeft. Om die ULT-knop (ULT staat trouwens voor Ultimate) is overigens een hoop te doen: dit is namelijk een centraal element.

Sony ULT Field 3

Wanneer je die knop indrukt, dan activeer je volgens Sony een diepe en voelbare bas. Daar vertellen we verderop in deze recensie meer over. De speaker beschikt daarnaast over Sound Field Optimization, dat het geluid aanpast aan de omgeving. Ook daar zou dan een betere geluidservaring uit moeten komen. Via de gratis te downloaden Sony Music Connect-app kun je een zevenbands equalizer gebruiken. Dit kun je alleen doen wanneer je de ULT-modus niet geactiveerd hebt, aangezien die de muziekbeleving al grotendeels aanpast voor je.

©Wesley Akkerman

Je kunt de Sony ULT Field 3 zowel binnen als buiten gebruiken, dankzij het IP67-certificaat. Het apparaat is niet alleen stof- en waterdicht, maar ook schokbestendig en roestvrij. De accu gaat tot 24 uur mee, maar dat is mede afhankelijk van het volume en overige instellingen. Voor een dagje weg is de accuduur meer dan prima. Je kunt de speaker bovendien als powerbank inzetten, voor als je onderweg je smartphone moet opladen. Sony levert tot slot een schouderband mee, wat het draagbare karakter van de Field 3 verder benadrukt.

Tweedeling van het geluid

De geluidskwaliteit van de speaker draait om de tweedeling die de ULT-knop creëert. Zodra je die functie activeert, dan hoor je een behoorlijke basversterking en vollere middentonen, zonder dat de zang aan helderheid verliest. Zonder die modus klinkt de muziek gedetailleerd, maar ook merkbaar vlakker. Prima voor op de achtergrond, maar de audio mist dan wel wat impact. Bij sommige genres, zoals hiphop, kan de verhoogde bas de vocalen soms wat overstemmen. De equalizer biedt in die gevallen dan helaas ook niet altijd soelaas.

©Wesley Akkerman

Je kunt het apparaat zowel liggend als staand gebruiken, maar we hebben gemerkt dat horizontaal gebruik fijner klinkt. Het volume kan ook lekker hoog, zonder dat dit ten koste gaat van de kwaliteit, waardoor je deze speaker prima in een tuin zou kunnen gebruiken. Ondanks dat we ons nooit ondergedompeld voelen in het geluid, zijn we toch positief over de Sony ULT Field 3. Dit is typisch zo'n speaker die je onderweg meeneemt of ergens neerzet waar je geen andere speakers kunt installeren. Denk dan aan de badkamer of misschien wel een slaapkamer.

De speaker bedienen

Je bedient de Sony ULT Field 3 op twee manieren: via de Music Connect-app of via de strip bovenop. Binnen de applicatie regel je diverse instellingen, zoals de bluetoothkwaliteit en geluidsoptimalisatie. We hebben de optimalisatie op een gegeven moment uitgeschakeld en gemerkt dat de speaker dan beter klinkt dan voorheen. Verder is het zo dat je zowel die stand als de ULT-knop moet uitschakelen om de equalizer te kunnen gebruiken. Dat is best jammer, zeker in het geval van ULT. Je eigen instellingen evenaren die van de Sony-geluidsoptie namelijk niet.

©Wesley Akkerman

De meeste functies zijn gelukkig direct toegankelijk via de knoppenstrip bovenop het apparaat. Hier vind je de standaard bediening en de specifieke ULT-toets. Aan de achterzijde bevindt zich een handige usb-c-poort voor het opladen van zowel de speaker als je telefoon. Daarnaast beschikt dit model over bluetooth multipoint (waardoor je gemakkelijk twee apparaten aansluit) en Party Connect. Door die laatste functie sluit je de ULT Field 3 naadloos aan op andere Sony-speakers die over dezelfde functionaliteit beschikken (bijna honderd momenteel).

Sony ULT Field 3 kopen?

Voor 199 euro (online al voor minder te vinden) is de Sony ULT Field 3 zeker een aanrader. De speaker transformeert met de ULT-knop van een subtiele achtergrondspeler naar een krachtpatser met een diepe bas. Gecombineerd met zijn robuuste bouw, lange accuduur en handige multipoint-connectiviteit, biedt hij een zeer compleet pakket. Het voornaamste nadeel is de beperkte equalizer, die je dwingt te kiezen. De luidspreker is minder geschikt voor de audiofielen onder ons – maar voor alle andere mensen is dit echt geen verkeerde aankoop.

▼ Volgende artikel
Dicteren in Word: typen is zilver, spreken is goud
© natrot - stock.adobe.com
Huis

Dicteren in Word: typen is zilver, spreken is goud

Je stem gebruiken om supersnel te typen wordt steeds makkelijker en veelzijdiger! De dicteerfunctie in Microsoft Word is zowel beschikbaar in de desktop-, web- als mobiele versie. Bovendien kan deze toepassing een audio-opname transcriberen en samenvatten.

In dit artikel laten we zien hoe je met Microsoft Word spraak omzet in tekst:

  • Activeer de dicteerfunctie in Microsoft Word
  • Spreek leestekens in of laat Word deze automatisch toevoegen
  • Laat Word opgenomen bestanden omzetten naar tekst met de transcribeerfucntie, of maak live-opnamen
  • Gebruik Copilot om lange transcripties automatisch samen te vatten

Vaker je stem gebruiken? Geen toetsenbord meer nodig: laat je stem het werk doen

Microsoft Word luistert naar je. Letterlijk. Het programma kan de tekst die je uitspreekt direct uitschrijven. Ook kan het een opname van een monoloog of zelfs een gesprek tussen verschillende mensen uitwerken. De spraakherkenning maakt deel uit van Microsoft 365 voor Windows en macOS. Het werkt ook op Microsoft Word online en in de mobiele Word-app voor Android en voor de iPad en iPhone.

Start met dicteren

Start Microsoft Word en open een nieuw leeg document. In het tabblad Start in de groep Spraak klik je op Dicteren. Als je deze knop ingedrukt houdt, heb je de keuze tussen Dicteren en Transcriberen. Op die tweede optie komen we dadelijk terug. Nadat je Dicteren hebt geselecteerd, verschijnt er een werkbalkje waarin een pictogram van een microfoon staat. Klik op deze knop en begin met praten.

Belangrijk: spreek ook alle leestekens uit die je wilt toevoegen. Klik opnieuw op het pictogram van de microfoon als je klaar bent met dicteren. Het is tijdens het inspreken mogelijk om via het toetsenbord tekst te corrigeren of gewoon iets extra bij te typen. Dan moet je natuurlijk even zwijgen en als je klaar bent, plaats je de cursor op de plek waar je verder wilt gaan met dicteren.

Wanneer de microfoonknop blauw is, weet je dat de opname loopt.

Instellingen regelen

In het werkbalkje staat een tandwieltje waarmee je de instellingen van de dicteerfunctie regelt. Bovenaan selecteer je de Gesproken taal. De functie is standaard ingesteld in het Nederlands. Daaronder kies je de microfoon die je aanspreekt. In dit voorbeeld werken we bijvoorbeeld met een laptop, waarop we een externe microfoon hebben aangesloten. Wij hebben er in de instellingen voor gezorgd dat Word onze woorden via een goede externe microfoon opvangt en niet via de interne microfoon van de laptop.

Daaronder kun je de Automatische interpunctie inschakelen. Met automatische interpunctie hoef je de leestekens als punt en komma in principe niet uit te spreken. De interpunctie wordt dan bepaald door de pauzes tijdens het dicteren. De onderste functie, Gevoelige woordgroepen filteren, gebruik je om grof taalgebruik te censureren. Wanneer de spraakherkenning een grof woord waarneemt, wordt de gemaskeerde versie getypt. Als je bijvoorbeeld het F-woord uitspreekt, typt Word ****. Ook deze optie staat standaard ingeschakeld.

Let erop dat de juiste microfoon is ingesteld.

Interpunctie

Zelfs als je de Automatische interpunctie hebt ingeschakeld, kun je voor de duidelijkheid toch nog de leestekens uitspreken. Word begrijpt dat en plaatst deze niet dubbel. Bij het inspreken van leestekens moet je ervoor zorgen dat ze op een manier worden uitgesproken die past bij hoe de dicteerfunctie ze verwerkt. Als je bijvoorbeeld zegt: “Nu moet je een komma plaatsen”, dan schrijft de dicteerfunctie deze woorden letterlijk uit in plaats van dat er daadwerkelijk een komma wordt ingevoegd.

De dicteerfunctie begrijpt daarnaast diverse opdrachten, zoals nieuwe regel, nieuwe alinea, euroteken, apostrof s, enkel aanhalingsteken, afbreekstreepje, vierkante haak openen, vierkante haak sluiten, aanhalingsteken open en aanhalingsteken sluiten. Tekst opmaken in vet of cursief en woorden verwijderen lukten bij ons met de dicteerfunctie niet. Dat moesten we handmatig doen. Na het inspreken kun je de tekst ter controle nog even laten voorlezen door Word. Gebruik de toetscombinatie Ctrl+A om alles te selecteren. Daarna ga je naar het tabblad Controleren en je klikt op de knop Voorlezen.

De dicteerfunctie begrijpt ook speciale tekens.

Ook mobiel

De dicteerfunctie werkt ook in de Word-app op een iPhone, iPad of Android-apparaat. Open de app en start een nieuw document door op het plusteken te tikken. Daarna tik je op het pictogram van de microfoon. Soms kan het nodig zijn om op een willekeurige plek in het document te tikken om de microfoon zichtbaar te maken. Weer spreek je de tekst in terwijl je de leestekens ook uitspreekt. Ben je klaar, dan tik je opnieuw op de knop Dicteren.

Ook op een mobiel apparaat werkt de dicteerfunctie van Word uitstekend.

Opname voor transcriptie

Microsoft Word kan ook opnamen transcriberen. Transcriberen is alles wat wordt uitgesproken omzetten in tekst. Je kunt hiervoor een live-opname maken of een bestaand audiobestand importeren. Windows heeft voor het opnemen een uitstekende tool in het systeem zitten. In Windows 10 heet deze toepassing Voicerecorder, in Windows 11 heet de nieuwe versie Geluidsrecorder.

Plug een microfoon in en open de app. In de linkerbenedenhoek controleer je of Geluidsrecorder de juiste microfoon gebruikt. Vervolgens start je de opname met de rode knop onderaan of door de toetscombinatie Ctrl+R (met de R van record) in te drukken. Om de opname te pauzeren, gebruik je de Pauzeknop of druk je op Alt+P. Herhaal dit om de opname verder te zetten. Ben je klaar, dan druk je op de Stop-knop, of druk op Enter of Escape.

In de nieuwe versie van Geluidsrecorder wordt het geluid met een diagram weergegeven.

Geen computer bij de hand?

Een voicerecorder werkt net zo goed!

Benoemen en lokaliseren

In de linkerkolom van de app lees je de namen van de opname. Iedere opname krijgt standaard de naam Aan het opnemen gevolgd door de datum en tijd. Ook zie je hoelang de opname duurt. Geef het bestand dat je dadelijk wilt transcriberen een eigen naam door met de rechtermuisknop in de linkerkolom op het bestand te klikken. Selecteer vervolgens de opdracht Naam wijzigen. Typ een nieuwe naam en bevestig.

Alle opnamen worden samen opgeslagen. Klik met de rechtermuisknop op het geluidsbestand dat je nodig hebt en selecteer in het contextmenu de opdracht Weergeven in map. Windows Verkenner opent de juiste map. Eventueel kun je het bestand hier kopiëren om het bijvoorbeeld tijdelijk op je bureaublad te plaatsen.

Via de rechtermuisknop open je de locatie waar het geluidsbestand staat.

Transcriptie starten

Terug naar Microsoft Word waar je de opdracht Transcriberen onder de knop Dicteren terugvindt. Deze functie zit in de Windows-versie van Microsoft Word, maar niet in de macOS-variant. Wat die laatste betreft, geen nood. De Apple-club die deze functie toch wil gebruiken, kan net zo goed een beroep doen op de webversie van Word die minstens even goed werkt. Ga naar https://office.com en klik op de knop Aanmelden. Typ het e-mailadres en wachtwoord van je Microsoft-account en klik op Aanmelden.

Klik nu links op het Word-pictogram, open een nieuw leeg document en daarna vind je ook hier in het tabblad Start de knop Dicteren / Transcriberen. Het maakt niet uit of je de online- of desktop-versie gebruikt. Door op de knop Transcriberen te klikken, opent aan de rechterkant een zijbalk waar je eerst de taal selecteert voor de transcriptie. In het keuzemenu vind je de lijst van alle talen waaronder het Nederlands. Deze lijst is alfabetisch gerangschikt, maar Nederlands staat hier net onder Deens. Waarschijnlijk is dit een overblijfsel van de alfabetische rangschikking op basis van de term ‘Dutch’.

Selecteer de taal om het audiobestand te interpreteren en start de opname.

Live-opname starten

Wil je rechtstreeks gesproken tekst transcriberen? Klik dan op de blauwe knop Opname starten. Hiermee opent rechts het deelvenster Transcribe. Laat het deelvenster open tijdens de opname. Je ziet in het midden een blauwe microfoonknop. Als je daarop klikt, kun je de opname pauzeren. Klik er opnieuw op om door te gaan. Je kunt zo vaak starten en stoppen als je zelf wilt. Ondertussen loopt een teller die aangeeft hoelang de opname bezig is.

In tegenstelling tot bij de dicteerfunctie wordt tekst die je uitspreekt nog niet automatisch in het geopende Word-document toegevoegd. Alle geluidsopnamen die je op deze manier maakt, worden opgeslagen als wav-bestanden in de cloud in de map Onedrive / Documenten / Geluidsopnamen. Ben je klaar, dan gebruik je de knop Nu opslaan en een transcriptie maken. Zodra het bestand is geüpload, gaat Word aan de slag met het converteren van de gesproken tekst naar geschreven woorden. Voor langere opnamen kan het transcriberen echt even duren.

Tijdens de opname loopt een teller die de duur aangeeft.

Transcriptie invoegen

Het resultaat krijg je te zien in de rechterbalk. Bovenaan staan de besturingsknoppen om de audio te beluisteren. Daaronder lees je de transcriptie. Is de tekst door dezelfde persoon ingesproken, dan lees je naast iedere tijdstempel Spreker 1.

Het transcript wordt opgeslagen en je kunt dit deelvenster sluiten en later teruggaan. Om de transcriptie in het Word-document in te sluiten klik je op de knop Toevoegen aan het document. Daarmee verschijnt er een keuzemenu met vier opties: Alleen tekst, Met sprekers, Met tijdcodes en Met tijdscodes en sprekers. Geef aan wat je nodig hebt. In het Word-bestand staat bovenaan een link naar het wav-bestand met de opname en daaronder komt de uitgeschreven versie. Helemaal rechts onderaan in de zijbalk staat de knop om een Nieuwe transcriptie te starten.

Er zijn vier manieren om de transcriptie in de Word-tekst toe te voegen.

Aandachtspunten

Transcriberen kan zelfs helpen om vergaderingen te notuleren. Als het om lange vergaderingen gaat, dan kun je de opname het beste vastleggen in onderdelen of agendapunten. Op die manier duurt het maken van de transcriptie niet te lang. Zorg vooral voor een goede microfoon. De kwaliteit van de audio is belangrijk om de transcriptie zo nauwkeurig mogelijk te maken. Wanneer het gaat om een vergadering in een grote ruimte, is een opname met de dictafoon van je mobiele toestel of je laptop niet van voldoende kwaliteit. Uiteraard kunnen ook verschillende dialecten de nauwkeurigheid van de transcriptie beïnvloeden. Microsoft zegt dat de audio-opname niet op haar servers wordt bewaard. Toch moet je uitkijken wanneer er privacygevoelige of vertrouwelijke onderwerpen worden besproken om die op te nemen en te transcriberen. Ten slotte moet je de transcriptie altijd nog controleren op fouten.

Voor de opname start, waarschuwt Microsoft dat je toestemming moet vragen van alle sprekers.

Opname inladen

De functie werkt ook met audio-opnamen die je vooraf hebt gemaakt met Windows Geluidsrecorder zoals we eerder hebben uitgelegd. Op die manier maak je rustig de opname om die achteraf thuis te verwerken. Nadat je in het tabblad Start de opdracht Dicteren / Transcriberen hebt gekozen, selecteer je eerst weer de taal en daarna gebruik je de knop Audio uploaden.

Voor de gelegenheid hebben we een dialoog opgenomen tussen twee personen. Opnieuw verschijnt het geluidsbestand bovenaan en de transcriptie in de zijbalk. Deze keer zie je duidelijk wat Spreker 1 heeft gezegd en hoe Spreker 2 heeft gereageerd. Om duidelijker te maken wie wat gezegd heeft, ga je met de muisaanwijzer over Spreker 1 en gebruik je het potloodje dat verschijnt. Op die manier wijzig je ‘Spreker 1’ bijvoorbeeld in de naam van deze persoon. Vink daarbij de optie Alles wijzigen Spreker 1 aan, zodat de aanpassing in de volledige transcriptie wordt uitgevoerd. Wanneer je met de muisaanwijzer over zo’n stukje tekst gaat, zie je niet alleen het potloodje, maar ook een plusteken. Door daarop te klikken voeg je dit stukje tekst toe aan het document zonder de link naar het audiofragment. Doorloop de tekst in de rechterbalk. Zitten er nog fouten in de tekst, dan kun je die daar corrigeren voordat je de inhoud toevoegt aan het openstaande Word-document.

Het is mogelijk om de aanduiding ‘Spreker 1’ en ‘Spreker 2’ te vervangen door namen of persoonsaanduidingen.

Transcriptie samenvatten

Heb je op deze manier een transcriptie gemaakt van een vergadering, dan kan dit behoorlijk uit de klauwen lopen. Om de tekst samen te vatten, zodat de lezer van dit verslag niet alles woordelijk moet verwerken, kun je een beroep doen op de AI van Copilot. Klik in het tabblad Start op de knop Copilot en voer een prompt in. Een prompt is een geschreven opdracht. Geef bijvoorbeeld als prompt: Dit document samenvatten. Klik op Enter en laat AI het werk doen.

Je kunt altijd Copilot inschakelen om een transcriptieverslag te laten samenvatten.

Watch on YouTube