De principes van opensourcesoftware, waarbij je de broncode van je software vrijgeeft, zijn ook te extrapoleren tot volledige producten. Dan kom je tot open design: de ontwikkeling van producten waarvan je de ontwerpinformatie publiekelijk deelt. Dit zijn enkele goede voorbeelden daarvan.

Open design, opensourcesoftware, open hardware, open standaarden, open innovatie – het zijn allemaal termen die dicht bij elkaar liggen en ze worden niet altijd even goed van elkaar onderscheiden. In essentie is open design een proces om producten te ontwikkelen. Om van open design te kunnen spreken, moeten zowel de software als de hardware van die producten open zijn en moeten ook gebruikte standaarden (bijvoorbeeld van communicatieprotocollen) open en dus publiek beschikbaar zijn.

Een van de modellen die bij open design kunnen worden gebruikt om producten te ontwikkelen, is open innovatie, waarbij je als producent niet alles zelf wilt ontwikkelen, maar tijdens de ontwikkeling vrij informatie met partners, klanten enzovoort deelt om samen een beter product te kunnen ontwikkelen.

Lees ook: Open design is niet iets van de laatste jaren

De opendesignbeweging heeft sterke banden met websites voor doe-het-zelvers. Dat is ook logisch: beide bewegingen vinden het belangrijk dat je zelf de controle hebt over producten en ze zelf kunt repareren en verbeteren. Een website als Instructables is dan ook onontbeerlijk voor wie zelf aan de slag wil. Je vindt er instructies van doe-het-zelvers om letterlijk alles te maken – van elektronische apparaten, meubelen, juwelen en gerechten tot zelfs volledige huizen.

FabLabs

©PXimport

Wie geïnteresseerd is in open design, komt al snel in aanraking met FabLabs (van ‘fabrication laboratory’). Een FabLab is een werkplaats die laagdrempelige toegang biedt tot machines als een 3d-printer, lasersnijder, cnc-freesmachine enzovoort. Deelnemers kunnen er zelf allerlei dingen maken. Samenwerking en openlijk delen van ideeën en ontwerpen wordt er sterk aangemoedigd. FabLabs delen hun kennis ook met andere FabLabs.

In de Benelux is de Stichting FabLab Benelux actief, die een spreekbuis vormt voor de FabLab-community in onze contreien. De stichting heeft ook een kaart waarop momenteel 73 FabLabs in de Benelux staan. Zoek je een FabLab in de buurt om eens van de mogelijkheden van open design te proeven? Dan begin je dus hier eenvoudig je zoektocht.

Elk FabLab heeft zo zijn eigen huisregels, maar die zijn meestal vrij vanzelfsprekend. Je mag gratis gebruikmaken van de machines van de werkplaats, zolang je je kennis en de resultaten maar deelt met anderen. Doorgaans tonen FabLabs op hun website de door de deelnemers gemaakte producten, inclusief de ontwerpbestanden, instructies, gebruikslicentie (vaak Creative Commons) en foto’s van het resultaat. Zo kan iedereen eenvoudig een in een FabLab gecreëerd product namaken of erop voortbouwen.

Lees ook: FabLab - Doe-het-zelven ten top (deel 1) en (deel 2).

Prothetische en bionische ledematen

©PXimport

Open design komt pas echt tot zijn recht als je er zaken mee kunt bouwen die anders niet of slechts veel te duur beschikbaar zijn. Zo wil Open Prosthetics goedkope protheses ontwikkelen voor gehandicapte mensen in ontwikkelingslanden. Het project ziet zichzelf vooral als een open forum waar gebruikers en ontwerpers kunnen samenwerken aan nieuwe ontwerpen. Voorlopig staan er vooral links op naar interessante producten, doe-het-zelfartikelen en wetenschappelijke studies, maar je vindt er ook statusupdates over de ontwikkeling van protheses door Open Prosthetics.

Een andere partij met interessant werk in dit domein is Open Bionics, dat zich momenteel op bionische armen richt. Met hun Hero Arm hebben ze ‘s werelds eerste klinisch geteste en medisch gecertificeerde bionische arm – voorlopig alleen verkrijgbaar in het Verenigd Koninkrijk en alleen via een ziekenhuis. Elke Hero Arm wordt op maat van de patiënt ge-3d-print. Sensoren in de arm detecteren bewegingen van je armspieren en bewegen vervolgens de arm en bijbehorende vingers.

Op Open Bionics Labs deelt het bedrijf zijn onderzoek en ontwikkelingen. Je kunt er een bionische hand, spiersensoren en andere accessoires kopen. En je vindt er ook de ontwerpbestanden en firmware van diverse soorten bionische handen. Hiermee heb je alles om je eigen onderzoek naar bionische ledematen uit te voeren én deze zelf te produceren. Overigens bestaat er ook een ander project met de slechts in één spatie verschillende naam OpenBionics, dat zich op goedkope (minder dan 100 euro) opensource-robothanden focust.

Machines voor een postapocalyptische beschaving

©PXimport

Iets wat nog veel verder gaat, is de Global Village Construction Set van de organisatie Open Source Ecology. Dat zijn vijftig industriële machines die je nodig hebt om een beschaving opnieuw op te bouwen met al ons moderne comfort. Een groep van boeren, ingenieurs en architecten ontwikkelt blauwdrukken en bouwt prototypen, die dan in een echte boerderij met boomgaard en kas worden getest. Alle ontwerpbestanden worden vrij gepubliceerd.

De vijftig machines zijn nog niet voltooid, maar er is al wel 95 tot 99 procent vooruitgang met projecten als de MicroTractor, Seed Eco-Home, Aquaponic Greenhouse, Open Source Hydronic Stove, Open Source PV System, Biodigester, CNC Torch Table, CEB Press, Power Cube en 3D Printer. Het zijn allemaal prototypen van machines die onmisbaar zijn op een boerderij. Het moet uiteindelijk boeren toelaten om zelf machines te maken en te repareren voor een kostprijs die veel lager ligt dan wat ze nu moeten betalen.

Bouw zelf je huis met WikiHouse...

©PXimport

WikiHouse past de principes van open design dan weer toe op het bouwen van een huis. Hun missie is om iedereen de kans te geven om zelf goedkope, energiezuinige huizen te bouwen. Dat doen ze door de plannen voor een huis te publiceren, met gebruik van zo goedkoop en duurzaam mogelijke materialen en een modulair ontwerp. Momenteel bevat WikiHouse plannen voor één huis: een Micro House van 37,5 m² met één slaapkamer en een U-waarde (warmtedoorgangscoëfficiënt) van 0,14 W/m²K. De plannen komen met een volledige montagehandleiding.

Er bestaat ook een Nederlandse afdeling van WikiHouse, namelijk WikiHouseNL. Je vindt er onder meer de plannen en montagehandleiding (in het Nederlands) van woningen die Ontwerpburo Muller in Almere heeft gebouwd. Deze Pionierswoning heeft een oppervlakte van 50 m². Zeven vrijwilligers zonder veel bouwervaring hebben de ruwbouw van dit huis in tien dagen gebouwd. WikiHouseNL verwacht dat je deze woning in drie maanden kunt bouwen.

Uiteraard is een huis meer dan wat plannen. Je dient nog altijd in regel te zijn met de wetgeving, de geijkte procedures voor een bouwaanvraag te volgen en alle nodige bouwprofessionals in te schakelen. In het Verenigd Koninkrijk is WikiHouse een netwerk van partners aan het opbouwen die hun huizen voor je kunnen bouwen. Volgens WikiHouse kost het zo’n 1100 euro per vierkante meter om een huis volgens hun plannen te bouwen.

... en je eigen auto met Open Motors

©PXimport

De laatste jaren zijn er diverse projecten ontstaan die een open design voor een auto creëren. Voorlopig blijft het allemaal nog bij prototypen, maar het toont wel aan dat met open design zelfs iets complex als een auto mogelijk is. Zo heeft WikiSpeed een roadster ontwikkeld en wil het team nu ook een bestelwagen, taxi, racewagen en sedan bouwen. Open Motors, vroeger OSVehicle, biedt met Tabby EVO een open en modulair platform voor elektrische auto’s aan.

Je steekt volgens de fabrikant in een uur tijd zelf je Tabby EVO in elkaar als je de onderdelen hebt gekocht. Dat is overigens alleen maar het platform, zonder koetswerk.

Bezit je veel audiobestanden van uiteenlopende artiesten? Het is dan een hele uitdaging om de boel enigszins netjes te ordenen. De gratis versie van MediaMonkey helpt je hierbij. Maak met dit Windows-programma een overzichtelijke muziekbibliotheek en speel je favoriete liedjes op de computer af.

Tip 1 Digitale jukebox

MediaMonkey is eigenlijk een digitale jukebox. Het programma ondersteunt nagenoeg alle gangbare audioformaten, zoals flac, ogg, wma, ape en natuurlijk mp3. Alle liedjes die je aan dit programma toevoegt, belanden in een overzichtelijke catalogus. Het maakt niet uit of je nou honderden, duizenden of honderdduizenden nummers toevoegt, want MediaMonkey ordent zorgvuldig alle bestanden.

Om MediaMonkey te downloaden, klik onder Standard Version op DOWNLOAD [versienummer]. Dubbelklik op het exe-bestand en selecteer de Nederlandse taal, waarna je bevestigt met OK. Je klikt nu telkens op Volgende om de installatie te doorlopen. Accepteer hierbij de licentieovereenkomst. Klik als laatste op Installeren / Voltooien.

Download de gratis Windows-versie van MediaMonkey naar je computer.

Tip 2 Liedjes toevoegen

Misschien heb je op de computer of NAS flink wat muziek opgeslagen. In de tijd dat downloaden voor eigen gebruik nog min of meer gedoogd werd, lagen de audiobestanden immers voor het oprapen. Wellicht kun je omstreden downloadnetwerken als Napster, Kazaa, LimeWire, bittorrent en usenet (nieuwsgroepen) nog herinneren. Daarnaast kun je natuurlijk ook kopieën van cd’s op de computer bewaren (zie tip 6).

MediaMonkey wil eerst weten waar jouw digitale audiocollectie zich bevindt. Hierbij selecteert het programma automatisch de standaard muziek- en video-map in Windows. Staan daar geen liedjes in, dan haal je de vinkjes voor deze bestandslocaties weg. Klik rechtsboven op LOCATIE TOEVOEGEN en kies Lokale opslag. Zodra je de juiste map met muziek hebt gevonden, zet je hier een vinkje voor. Je kunt zo meerdere bestandslocaties selecteren. Klik daarna op OK.

Naast lokale mappen voeg je net zo eenvoudig muziek van andere apparaten toe, zoals een NAS of pc. Kies in dat geval LOCATIE TOEVOEGEN / Netwerk of Mediaserver, waarna je de juiste map of server selecteert. Klik daarna op OK.

Via VOLGENDE / VOLGENDE / VOLTOOIEN importeert MediaMonkey alle nummers in de bibliotheek. Dit proces kan even duren. Klik tot slot op SLUITEN.

Geef aan in welke (netwerk)map de muziek staat opgeslagen.

Tip 3 Eerste blik

Het hoofdvenster van MediaMonkey opent eerst met een welkomstscherm. Klik linksboven op Home om je muziekcollectie te tonen. Als het goed is, zie je verschillende albumhoesjes. Met de standaardinstellingen staan de secties Artiesten en Albums op alfabetische volgorde gerangschikt. Klik achter een sectie op alles weergeven om een volledig overzicht te tonen. Gebruik als alternatief bovenaan de knoppen Alle bestanden, Albums en Genres om binnen jouw muziekverzameling te snuffelen. Via Home keer je op ieder moment weer terug naar het beginvenster.

Zeker in een omvangrijke collectie is het nog een hele kunst om dat ene liedje te vinden. Gelukkig heeft MediaMonkey een snelle zoekfunctie. Klik rechtsboven op het vergrootglas om het zoekveld te ontvouwen. Je hoeft maar een deel van een liedje, albumtitel of artiest te typen. Het programma laat namelijk meteen de bijbehorende resultaten zien. Klik voor een uitgebreidere zoekfunctie bovenaan op Naar Geavanceerd.

MediaMonkey maakt van alle muziek een overzichtelijke bibliotheek met albumhoesjes.

Tip 4 Muziek luisteren

Uiteraard wil je de muziek ook graag beluisteren. Als je op een albumhoesje klikt, komen de onderliggende nummers tevoorschijn. Afhankelijk van in welke sectie je zit, dien je mogelijk nogmaals op de afbeelding te klikken. Gebruik achter de albumtitel de afspeelknop om alle liedjes in chronologische volgorde af te spelen. Je hoort meteen geluid.

Je kunt de liedjes ook husselen. Klik in dat geval op het pictogram met de twee gekruiste pijlen en luister in willekeurige volgorde naar de nummers. Wil je een specifiek liedje van het album horen? Zweef dan met de muisaanwijzer boven een titel en klik daarna op de afspeelknop.

Achter ieder albumhoesje schuilen er meerdere nummers.

Tip 5 Afspeellijst maken

Je maakt in MediaMonkey eenvoudig een eigen afspeellijst. Daarmee luister je naar jouw favoriete nummers van verschillende artiesten. Klik in de menubalk op Bewerken / Nieuwe afspeellijst. Er verschijnt aan de rechterkant een nieuw deelvenster. Typ een relevante naam en bevestig met Enter.

Zoek nu een nummer dat je aan de lijst wilt toevoegen. Klik eerst op de naam van het liedje en sleep deze audiotrack met ingedrukte muisknop naar het rechterdeelvenster. Je kunt als alternatief ook met de rechtermuisknop op een nummer klikken. Navigeer vervolgens naar Verzenden naar / Afspeellijst en klik op de juiste naam. Je maakt zoveel favorietenlijstjes als je maar wilt. Alle afspeellijsten zijn in het linkermenu bereikbaar.

Geen zin om zelf een afspeellijst te maken? Laat MediaMonkey dit dan voor je doen. Ga naar Bewerken / Nieuwe Auto-Afspeellijst. Er verschijnt een nieuw venster waarin het programma volgens zelfgekozen criteria liedjes selecteert. Misschien wil je bijvoorbeeld alleen maar rockmuziek horen. Klik in dat geval op het plusteken en kies Genre. Je typt volgens bovengenoemd voorbeeld Rock, waarna je bevestigt met Enter. Uiteraard staat het je vrij om andere criteria te gebruiken. Geef de automatische afspeellijst tot slot een andere naam.

Voeg via het contextmenu goede nummers aan een afspeellijst toe.

Tip 6 Audio-cd’s rippen

Wil je een digitale kopie van een fysiek muziekalbum op de computer bewaren? Dan komt de ripfunctie van MediaMonkey goed van pas. Daarmee kopieer je de inhoud van een audio-cd naar de pc. Een voorwaarde is dat het systeem is voorzien van een (extern) cd/dvd-station.

Doe eerst een muziek-cd in de lade van de optische drive. Na even wachten verschijnt in MediaMonkey vanzelf het venster Albumgegevens kiezen. Selecteer in het overzicht het juiste muziekalbum. Dat is belangrijk, want het programma koppelt zo de juiste eigenschappen aan elk liedje. Denk onder meer aan de artiest, de naam van het nummer en het genre. Maak een keuze en bevestig met OK.

Klik in de menubalk op Extra / Audio-CD rippen. De nummers van het album komen tevoorschijn. Standaard staan voor alle liedjes vinkjes. Als je een bepaald nummer niet op de computer wilt bewaren, haal je het desbetreffende vinkje weg.

Heb je alleen interesse in de grootste hits van een album? Verwijder voor de overige nummers dan de vinkjes.

Tip 7 Ripinstellingen

Voordat je de cd naar de computer kopieert, neem je eerst de instellingen door. Geef aan in welke map je de nummers wilt opslaan. Zodra je op CONFIGUREREN klikt, komt er een nieuw venster tevoorschijn. Ga via BLADEREN naar de gewenste map en bevestig met OK om deze opslaglocatie te selecteren. MediaMonkey plaatst elk geript album in een eigen submap. Sluit het venster met OK.

Met de huidige instellingen maakt het programma mp3’tjes. Je kunt desgewenst ook een ander audioformaat instellen. Klik dan eerst op MP3 en kies bijvoorbeeld WMA, WAV of FLAC. De twee laatstgenoemde bestandsformaten bieden over het algemeen een hogere audiokwaliteit. Daarentegen nemen de liedjes wel meer opslagruimte in beslag. Mp3 staat bekend om zijn acceptabele geluidskwaliteit en geringe bestandsomvang.

Bij sommige audioformaten kun je de kwaliteit aanpassen, zoals in het geval van ogg, wav, wma, aiff en flac. Klik dan achter de gekozen indeling op INSTELLINGEN. Een hogere waarde resulteert doorgaans in een betere geluidskwaliteit. Houd hierbij wel rekening met grotere bestanden en een langere ripduur. Maak een keuze en klik op OK. Bevestig nogmaals met OK om het ripproces te starten. Na afloop belanden de nummers vanzelf in de bibliotheek van MediaMonkey.

Bepaal in welke (sub)map je de geripte nummers wilt opslaan.

Tip 8 Schijfjes branden

De omgekeerde route werkt ook: niet rippen, maar brand een album naar een schijfje en speel deze cd vervolgens af op een cd-speler. Handig voor wie nog een klassieke audioset met goede speakers bezit. Overigens heb je voor dit klusje wel een (externe) cd-brander en leeg schijfje nodig.

Doe een beschrijfbare cd-r in de lade van de cd-brander. Je kunt hier normaal gesproken tachtig minuten muziek op kwijt. Klik nu met de rechtermuisknop op een albumhoes en kies Verzenden naar / Audio-CD (Branden). Belangrijk is dat in het kleine venster achter Schijf: de juiste cd-brander is geselecteerd. Klik op BRANDEN om het proces te starten. Na afloop hoor je een geluidssignaal en wordt de cd uitgeworpen. Overigens kun je deze opties eventueel uitvinken.

Je brandt desgewenst ook nummers van verschillende albums en artiesten op een cd. Het is dan handig om van jouw favoriete liedjes eerst even een afspeellijst te maken (zie tip 5). Je navigeert in het linkermenu daarna naar Afspeellijsten. Klik met de rechtermuisknop op de bewuste lijst en kies Verzenden naar / Audio-CD (Branden) / BRANDEN.

Brand een muziekalbum of afspeellijst eenvoudig naar een lege cd.

Tip 9 Metadata wijzigen

Elk digitaal opgeslagen liedje bevat metadata. Dit noemt men ook wel tags. Hierin staan allerlei gegevens, zoals de artiest(en), de naam van het nummer en het uitgiftejaar. Het is belangrijk dat alles klopt, want MediaMonkey deelt op basis van deze informatie zijn bibliotheek in. Bovendien bevindt zich in de metadata ook een hoesafbeelding.

Met name bij gedownloade bestanden klopt de metadata soms niet. Gelukkig herstel je eenvoudig een foutje. Klik in MediaMonkey met de rechtermuisknop op het bewuste liedje en kies Eigenschappen. Er verschijnt een venster met verschillende kenmerken. Pas naar eigen inzicht een of meerdere velden aan. Bij Score laat je eventueel ook nog jouw waardering voor het nummer blijken. Kies tussen een waarde van één tot vijf sterren.

Bij het tabblad Details staan nog meer kenmerken van het liedje. Die kun je eveneens allemaal wijzigen. Verder voeg je via Songteksten vrijblijvend een complete liedtekst toe. Kijk tot slot ook nog even bij Illustraties, want je kunt hier zo nodig een andere albumhoes selecteren. Klik op OK om eventuele wijzigingen op te slaan.

Controleer in de Eigenschappen of het liedje aan de juiste albumhoes is gekoppeld.

Tip 10 Automatisch taggen

Het aanpassen van metadata heet ook wel het taggen van muziek. MediaMonkey heeft hiervoor een slimme functie, want het programma wijst op jouw verzoek automatisch de juiste metadata aan alle nummers van een album toe.

Klik met rechts op een muziekalbum en kies Auto-labelen. Het programma gaat nu op zoek naar de correcte gegevens. Hebben liedjes bijvoorbeeld geen titels, dan probeert de software deze via een zogenoemde audiovingerafdruk te achterhalen. Door de huidige audiodata met dat van een database te vergelijken, komt MediaMonkey de juiste tags op het spoor. Er wordt zo nodig ook een verse albumhoes opgehaald. Vink de nummers aan waarvan je de metadata wilt aanpassen en bevestig met LABELEN EN DOORGAAN.

Wijs in één klap correcte tags aan alle liedjes van een muziekalbum toe.

Tip 11 Mediaserver

Tijdens de installatie activeert MediaMonkey op de achtergrond een mediaserver. Het voordeel hiervan is dat je met andere apparaten in je thuisnetwerk de muziekbibliotheek kunt benaderen. Denk onder andere aan een geschikte smart-tv, netwerkreceiver, wifi-speaker en soundbar. Je speelt de nummers op deze apparaten af.

Open maar eens met de afstandsbediening de bronlijst van een smart-tv en kies MediaMonkey Bibliotheek. Daarachter staat waarschijnlijk ook nog de naam van jouw computer vermeld. Je dient deze televisie nu toegang tot de muziekbibliotheek te geven. Klik in MediaMonkey op JA. Zodra je de bibliotheek op de smart-tv vernieuwt, heb je toegang tot alle albums en afspeellijsten.

Stream de nummers over je thuisnetwerk naar andere apparaten, zoals een smart-tv.

IJskoffie is populairder dan ooit. Om in te spelen op die trend lanceert L'OR de Barista Absolu: een nieuwe koffiemachine die niet alleen warme, maar ook gekoelde koffie zet. Samen met de speciale capsules zet je er thuis gewoon zelf een goede ijskoffie mee – mét smaak en cremalaag.

Gekoelde koffie met één druk op de knop

De Barista Absolu is de eerste koffiemachine van L'OR die speciaal is ontworpen met ijskoffie in gedachten. Een opvallend detail is de knop 'Enjoy Over Ice'. Die activeert een langzamere, zachte extractie van de koffie, zodat de smaken behouden blijven en niet verwateren door het ijs. Voeg zelf ijsklontjes toe aan het glas en je krijgt een koude koffie met een volle cremalaag en een verfrissende smaak.

Wie liever iets romigs of zoets drinkt, kan de basis eenvoudig aanvullen met melk, siroop of slagroom. Ook warme koffievarianten zijn mogelijk: van ristretto en espresso tot lungo of twee koppen tegelijk. Dankzij 19 bar pompdruk en geavanceerde extractietechnologie belooft de machine koffie met de intensiteit van een barista.

©L'OR

Tot 18 koffievariaties

De L'OR Barista Absolu is geschikt voor zowel standaard- als XXL-capsules van L'OR, waarmee je tot 18 verschillende koffievariaties kunt bereiden. Met de knop 'Intensity Boost' verhoog je de extractieduur voor een krachtiger kopje. De machine is beschikbaar in zwart, wit en grijs, met een adviesprijs van 129 euro.