Van belangrijke bestanden is het altijd goed om een recente back-up te hebben. Een foutje is tenslotte zo gemaakt of er kan een virus optreden. Of misschien heb je de bestanden simpelweg nodig op een ander toestel. Back-ups met de hand uitvoeren is tijdrovend, saai en foutgevoelig. Gelukkig zijn er tools als jaBuT Backup waarmee je meerdere back-upsessies kunt automatiseren.

De tool jaBuT Backup is van Duitse origine en werd in 2011 ontwikkeld. Inmiddels heeft de ijverige maker al voor meer dan honderd releases gezorgd. Wij gingen aan de slag met de recentste versie van juli 2020. Je vindt de Windows-tool op www.jabut.de, zowel in 32 bit als 64 bit. Je downloadt de versie die past bij je systeem. Weet je niet welke dat moet zijn? Open dan de Windows Verkenner, klik met rechts op Deze PC en kies voor Eigenschappen: je vindt de informatie bij Type systeem. JaBuT Backup is beschikbaar in zowel een installeerbare als in een portable versie. De werking is identiek, de portable versie heeft als voordeel dat je die ook op een usb-stick kunt zetten. Overigens is het wel zo dat je vanuit de installeerbare versie op het einde toch nog voor Install as a portable version kunt kiezen. Een beetje verwarrend, maar goed.

Kennismaking

Na de installatie krijg je een venster te zien dat je met zeven tabbladen wegwijs maakt in de werkingsprincipes van jaBuT Backup. Wat we hiervan vooral onthouden is dat de tool op basis van profielen werkt, met diverse back-upopties die je met de hand of geautomatiseerd kunt laten uitvoeren.

De eerste keer krijg je enkele geanimeerde instructies die je met de grafische omgeving van jaBuT Backup kennis laten maken. Je doet er goed aan meteen het menu Edit te openen en Settings te kiezen. Hier vind je onder meer linksonder de knop Help terug waarmee je uitgebreide feedback over het programma krijgt.

Ook goed om weten: in de rubriek Update kun je zelf aangeven of de tool zichzelf up-to-date mag houden en hoe vaak die daarop mag checken. Bij Notifications kun je een mailserver aangeven, zodat je na afloop van een back-upsessie ook via de e-mail op de hoogte wordt gebracht.

©PXimport

Bron- en doelmap

Gezien jaBuT Backup met profielen werkt moet je dus eerst zo’n profiel creëren. Druk hiervoor op de groene plusknop, zodat het venster Create or edit profile verschijnt, inclusief de Help-knop. In het welkomstvenster kies je tussen een Express setup en een Custom setup. In de meeste gevallen volstaat de eerste. Je stelt de bron- en doelmap, de back-upinterval en -type in.

Kies je voor Custom setup dan kun je onder meer inclusie- en exclusieregels vastleggen en aangeven op basis van welke criteria jaBuT Backup bestanden in bron- en doelmap moet vergelijken. We houden het hier voorlopig bij Express setup. Denk je dit profiel later nog te kunnen gebruiken, kies dan Save as a preset en geef een passende naam op. Naderhand kun je dit ophalen via de optie Load data from preset.

Bevestig met Forward. Verwijs naar je bronmap en laat Include subdirectories aangevinkt als je ook submappen wilt meenemen. In de volgende stap duid je een doelmap aan, bij voorkeur op een ander medium. Let wel, kies je bijvoorbeeld e:\backups en gebruik je deze doelmap ook voor andere back-upprofielen, dan belanden alle back-ups standaard in dezelfde map. Je kunt daarom beter kiezen voor zoiets als e:\back-ups\<profiel-x>, zodat elk profiel naar een eigen submap back-upt.

©PXimport

Interval en modus

Vervolgens leg je het back-upinterval vast. Standaard staat dit ingesteld op Manual maar je kunt nog uit vijf andere, geautomatiseerde modi kiezen, waaronder Every few hours en When files change. Bij When files change bijvoorbeeld bepaal je onder meer het minimumaantal vastgestelde wijzigingen voor de back-up mag starten. Rechts kun je dagen selecteren waarop de back-up niet moet worden uitgevoerd.

In het volgende venster kies je de back-upmodus. Standaard gaat jaBuT Backup uit van het type Simple copy, waarbij alle (nieuwe of gewijzigde) bestanden in de bronmap die niet in de doelmap staan, worden gekopieerd. Niets meer, niets minder.

Bij Exact copy daarentegen worden bestanden uit de doelmap die niet in de bronmap staan zonder meer verwijderd. Move verplaatst alle bestanden uit de bronmap naar de doelmap. Hierbij worden bestanden in de doelmap niet overschreven. Kies je voor Exact Move dan worden identieke bestanden in de doelmap verwijderd evenals bestanden die niet in de bronmap staan.

Het type Mirror Copy zorgt ervoor dat de doelmap exact dezelfde inhoud krijgt als je bronmap. Bij Synchronize wordt een kopieeroperatie in twee richtingen gestart, zodat alle bestanden van de bronmap naar de doelmap gaan en omgekeerd.

©PXimport

Afronding en uitvoering

In de laatste stap kies je een profielnaam. Laat hier, zeker de eerste paar keren, het vinkje staan Show preview before the operation starts staan. Eventueel breng je je profiel nog een in groep onder: klik op (New profile group) en vul een groepsnaam in. Bevestig met Save. Je profiel wordt aan de lijst toegevoegd.

Wanneer je met rechts op dit profiel klikt, kun je allerlei acties uitvoeren, zoals Activate/deactivate profile waarmee je de uitvoering tijdelijk opschort. Er zijn verder nog belangrijke opties als Rename profile, Delete profile, Duplicate profile en Run profile. Met de laatste start je het profiel. Door het vinkje bij Show preview duikt nu eerst een venster op waarin je in een oogopslag ziet wat er precies met de data gebeurt wanneer je met OK bevestigt. Druk op Cancel als je deze operatie alsnog wilt tegenhouden.

Om het profiel aan te passen kies je   Profiel properties: je belandt nu in het venster Create or edit profile. Profielen importeren en exporteren doe je via het Tools-menu. Vanuit het tabblad All profiles kun je volgens diverse criteria en met zoektermen naar profielen zoeken.

©PXimport

Aangepaste set-up

Je kunt nu uiteraard nog andere back-upprofielen creëren. Laten we eens kijken wat er gebeurt als je voor Custom setup kiest. Je merkt dat er nu drie extra rubrieken beschikbaar komen: Select data,File comparison en Other options. De eerste twee stappen, het bepalen van je bron- en doelmap, zijn je inmiddels al bekend. Bij Source directory kun je er deze keer wel voor kiezen om de mappenstructuur van de bronmap naar de doelmap over te zetten. Stel, de bronmap is c:\data\computertotaal, dan worden in de doelmap de submappen \c\data\computertotaal gecreëerd.

Nadat je bron- en doelmap hebt vastgelegd kun je bij Select data via de optie Process only selected data from the source directory aangeven welke bestanden en mappen je zeker wel of zeker niet mee in de back-up wilt nemen. Dat doe je met behulp van jokertekens, zoals \*.docx of \data?.*. Een ? vertegenwoordigt hierbij één teken, terwijl een * meerdere tekens symboliseert.

©PXimport

Vergelijking en compressie

In de rubriek File comparison kun je bijbehorende criteria vastleggen waaraan bestanden in je bron- en/of doelmap moeten voldoen voor ze in de profieluitvoering worden betrokken. Alleen het back-type Mirror Copy trekt zich hier niets aan. Er zijn zeven vergelijkingsmethodes waarvan je er twee kunt combineren: via and (er moet aan beide worden voldaan) of met or (het volstaat als aan één van beide is voldaan).

Stel, je kiest Compare file size and Compare last access date, dan worden uitsluitend de bestanden verwerkt waarvan niet alleen de grootte in de bron- en doelmap verschilt, maar waarbij het bronbestand ook recenter werd benaderd dan het doelbestand. De Help-functie geef je meer feedback over alle methodes.

De rubrieken Interval en Mode bevatten nauwelijks extra’s, maar het is wel een goed moment om de twee resterende back-uptypes toe te lichten: Compress en Exact Compress. Hiermee creëer je in de doelmap een gecomprimeerd archiefbestand van alle data uit de bronmap. Het tweede type verwijdert hierbij ook alle data uit de doelmap als die niet in de bronmap staan. Klik je bij een van beide types op Show advanced archive options, dan kun je uit twee archiefformaten kiezen: ZIP en 7z (de laatste is compacter maar werkt trager). De archieven uit beide types kun je encrypteren en met een wachtwoord afschermen, maar bij ZIP moet je op het tabblad ZIP options dan wel eerst een Encryption method aanduiden, zoals AES-256.

©PXimport

Extra opties

Over naar Other options, waar je oudere versies kunt laten bewaren van bestanden die door een profieluitvoering uit de doelmap werden verwijderd. Wanneer je hier op de knop Show advanced profile options drukt komen nog extra opties beschikbaar op vier tabbladen.

Zo bijvoorbeeld kun je op het tabblad Execute programs toepassingen selecteren die bij aanvang of na afloop van de profieluitvoering automatisch moeten opstarten. Bij Removable media laat je profielen uitvoeren zodra je een usb-stick inplugt.

Er zijn trouwens nog meer mogelijkheden. Zo laat jaBuT Backup zich via allerlei parameters nauwgezet aansturen vanaf de opdrachtregel en kun je een Silent Mode activeren waarmee je zowat alle visuele feedback van jaBuT Backup uitschakelt.

Een functie of tool om geback-upte data terug te zetten is er niet, maar dat valt goed te regelen met je reguliere bestandsverkenner, desnoods met wat hulp van een (de)archiveringstool als het gratis 7-Zip. Een excuus van dat je geen recente back-ups hebt, gaat met jaBuT Backup niet meer op.

©PXimport

Je hebt net een klein fortuin uitgegeven aan een gloednieuwe 4K- of zelfs 8K-televisie. Je installeert hem, start je favoriete filmklassieker en zakt onderuit op de bank. Maar in plaats van een bioscoopervaring bekruipt je het gevoel dat je naar een goedkope soapserie of een homevideo zit te kijken. De acteurs bewegen vreemd soepel, de actiescènes lijken versneld en de magie is ver te zoeken. Geen zorgen, je televisie is niet stuk. Hij doet eigenlijk iets te goed zijn best.

Dit fenomeen is zo wijdverspreid dat er een officiële term voor is: het 'soap opera effect'. In technische kringen wordt dit ook wel bewegingsinterpolatie of 'motion smoothing' genoemd. Hoewel fabrikanten deze functie met de beste bedoelingen in hun televisies bouwen, is het voor filmfanaten vaak een doorn in het oog. Gelukkig is het eenvoudig op te lossen... als je tenminste weet waar je moet zoeken.

Nooit meer te veel betalen? Check Kieskeurig.nl/prijsdalers!

Wat is het 'soap opera effect' precies?

Om te begrijpen wat er misgaat, moeten we kijken naar hoe films worden gemaakt. De meeste bioscoopfilms en veel dramaseries worden opgenomen met 24 beelden per seconde. Die snelheid geeft films hun karakteristieke, dromerige uitstraling. Een beetje bewegingsonscherpte hoort daarbij; dat is wat onze hersenen associëren met 'cinema'. Moderne televisies verversen hun beeld echter veel vaker: meestal 60 of zelfs 120 keer per seconde.

Om dat verschil te overbruggen, verzint je slimme televisie er zelf beelden bij. De software kijkt naar beeld A en beeld B, en berekent vervolgens hoe een tussenliggend beeld eruit zou moeten zien. Dit voegt de tv toe aan de stroom. Het resultaat is een supervloeiend beeld waarin elke hapering is gladgestreken.

Voor een voetbalwedstrijd of een live-uitzending is dat geweldig, omdat je de bal en spelers scherper kunt volgen. Maar bij een film zorgt die kunstmatige soepelheid ervoor dat het lijkt alsof je naar een achter de schermen-video zit te kijken, of dus naar een soapserie zoals Goede Tijden, Slechte Tijden, die traditioneel met een hogere beeldsnelheid werd opgenomen. De filmische illusie wordt hierdoor verbroken.

©ER | ID.nl

De winkelmodus is ook een boosdoener

Naast beweging is er nog een reden waarom het beeld er thuis soms onnatuurlijk uitziet: de beeldinstellingen staan nog op standje zonnebank. Veel televisies staan standaard in een modus die 'Levendig' of 'Dynamisch' heet. Deze stand is ontworpen om in een felverlichte winkel de aandacht te trekken met knallende, bijna neon-achtige kleuren en een extreem hoge helderheid. Bovendien is de kleurtemperatuur vaak nogal koel en blauw, omdat dat witter en frisser oogt onder tl-licht. In je sfeervol verlichte woonkamer zorgt dat echter voor een onrustig beeld waarbij huidtinten er onnatuurlijk uitzien en details in felle vlakken verloren gaan.

Hoe krijg je de magie terug?

Het goede nieuws is dat je deze 'verbeteringen' gewoon kunt uitzetten. De snelste manier om van het soap opera effect en de neonkleuren af te komen, is door in het menu van je televisie de beeldmodus te wijzigen. Zoek naar een instelling die Film, Movie, Cinema of Bioscoop heet. In deze modus worden de meeste kunstmatige bewerkingen, zoals bewegingsinterpolatie en overdreven kleurversterking, direct uitgeschakeld of geminimaliseerd. Het beeld wordt misschien iets donkerder en warmer van kleur, maar dat is veel dichter bij wat de regisseur voor ogen had.

Sinds kort hebben veel moderne televisies ook de zogeheten Filmmaker-modus. Dat is de heilige graal voor puristen. Als je deze modus activeert, zet de tv met één druk op de knop alle onnodige nabewerkingen uit en respecteert hij de originele beeldsnelheid, kleuren en beeldverhouding van de film.

Wil je de beeldmodus niet volledig veranderen, maar alleen dat vreemde, soepele effect kwijt? Dan moet je in de geavanceerde instellingen duiken. Elke fabrikant geeft het beestje een andere naam. Bij Samsung zoek je naar Auto Motion Plus of Picture Clarity, bij LG-televisies ga je naar TruMotion, bij Sony naar Motionflow en bij Philips naar Perfect Natural Motion. Door deze functies uit te schakelen of op de laagste stand te zetten, verdwijnt het goedkope video-effect en krijgt je film zijn bioscoopwaardige uitstraling weer terug.

Een apparaat op afstand bedienen hoeft geen geld te kosten en is verrassend eenvoudig. Of je nu bestanden wilt openen, technische problemen wilt oplossen of meerdere toestellen wilt beheren: met Chrome Remote Desktop kan het allemaal, gratis en zonder gedoe.

De helper begint

Een groot voordeel van Chrome Remote Desktop is de brede compatibiliteit: het werkt met Windows, macOS, Linux en ChromeOS. Bovendien is het veilig – verbindingen worden versleuteld – en je hebt alleen een Chrome-browser nodig. We beginnen aan de kant van degene die op afstand toegang wilt tot een andere computer, degene die ondersteuning biedt vanaf computer A. Op computer A opent de gebruiker Chrome en surft naar https://remotedesktop.google.com. Daar verschijnen twee opties: Dit scherm delen en Verbinding maken met een andere computer. Omdat computer A support wil geven aan een extern apparaat, kiest de gebruiker voor de tweede optie. In dat scherm verschijnt een veld om een toegangscode in te geven, de code volgt zo meteen.

Acties voor de hulpvrager

Op computer B, de computer die toegang zal verlenen, moet de gebruiker ook in Chrome surfen naar dezelfde website. Daar kiest hij voor de optie Dit scherm delen. Voordat dat mogelijk is, moet Chrome Remote Desktop eerst worden gedownload en geïnstalleerd. De gebruiker klikt daarvoor op de ronde blauwe knop met het witte downloadpijltje. Hiermee wordt een Chrome-extensie geïnstalleerd. Na de installatie verschijnt in het vak Dit scherm delen een blauwe knop met de tekst Code genereren. Wanneer de gebruiker daarop klikt, wordt een toegangscode van 12 cijfers aangemaakt. Die code geeft hij of zij door aan gebruiker A.

Scherm delen

Op computer A geeft de gebruiker de code op in Chrome Remote Desktop. Vervolgens wacht hij tot gebruiker B bevestigt dat A toegang mag krijgen tot zijn scherm. Zodra dat is gebeurd, verschijnt het volledige bureaublad van computer B in een nieuw Chrome-venster op computer A. Door dit venster schermvullend weer te geven, kan A probleemloos handelingen uitvoeren op de pc van B. Voor de veiligheid beschikken beide gebruikers over een knop om de sessie op elk moment te beëindigen. Uiteraard is een stabiele internetverbinding noodzakelijk. Daarnaast krijgen beide partijen de melding dat ze klembordsynchronisatie kunnen inschakelen. Hiermee wordt het mogelijk om eenvoudig tekst of bestanden te kopiëren en te plakken tussen beide apparaten.