Het is erg wanneer je je laptop verliest of het toestel wordt gestolen. Niet alleen ben je het apparaat kwijt en sta je weer voor een dure aankoop, maar wat gaat de vinder of de dief met je bestanden doen? Als je de juiste voorzorgen hebt genomen in de vorm van dataversleuteling, hoef je nergens zorgen om te maken. Heb je dat nog niet gedaan? Het is nog niet te laat.

Veiligheid heeft altijd wel iets dubbels en dat is bij het beveiligen van je computer niet anders. Natuurlijk wil je graag dat je data veilig zijn, vergrendeld voor onbevoegden, maar anderzijds lever je een zekere mate van gebruikscomfort in. Je moet je bijvoorbeeld met een wachtwoord aanmelden en het versleutelen van data heeft een (lichte) impact op de systeemprestaties. Verder vergroot de gegevensversleuteling ook het risico op dataverlies. Immers, wat als je om een of andere reden niet meer lukt om je aan te melden of je bent je wachtwoord vergeten? Of als het besturingssysteem plots weigert te starten? Dan wordt dataherstel wel erg lastig, aangezien je na een opstart met bijvoorbeeld een live-medium alleen versleutelde bestanden terugvindt. 

In deze masterclass kiezen we toch voor meer veiligheid door encryptie en nemen we deze bedenkingen voor lief: een wachtwoord invullen is niet zo erg, de prestatie-impact is nauwelijks merkbaar en we beschikken over up-to-date back-ups, toch? 

Beveiligingsaanpak 

De vraag is natuurlijk: hoe ga je de gegevens op je computer beveiligen? We hebben in elk geval niet gekozen voor wat weleens ‘security by obscurity’ wordt genoemd. Daarmee verberg je de data alleen, maar wijzig je niets aan de gegevens zelf. Deze techniek is bijna altijd gedoemd te mislukken, want vroeg of laat vindt iemand toch je data. De sterkste methode is daarom nog altijd het aanpassen van de data zelf. Concreet betekent dit het versleutelen van je gegevens, bij voorkeur met een beproefd algoritme als AES 256-bit. 

Dan rest nog de vraag: met welke tool ga je de ‘data in rust’ versleutelen? Dit hangt samen met de vraag welke data je precies wilt versleutelen. Ga je voor een complete schijfversleuteling of beperk je je tot het versleutelen van specifieke bestanden, mappen of (data)partities? 

Voor beide methodes valt wel iets te zeggen en dus bespreken we in deze masterclass de nodige tools en technieken aan voor uiteenlopende encryptie-scenario’s. We noemen eerst enkele eenvoudige tools voor als je alleen mappen of bestanden wilt versleutelen. Daarna gaan we aan de slag met de gratis opensource-tool VeraCrypt. 

©corund - stock.adobe.com

Mappen en bestanden 

Wanneer je je bij Windows met een wachtwoord-beveiligd account aanmeldt en je je gegevensbestanden in je profielmap bewaart (%userprofile%), dan kan iemand die zich met een ander standaardaccount aanmeldt niet zomaar bij die data. Maar dit is helaas snel genoeg omzeild, bijvoorbeeld via een live-bootmedium (zie ook het kader ‘Halt! Wachtwoord?’). 

Een alternatief is dat je specifieke mappen versleutelt. Windows Pro en hoger beschikt hiervoor over een eigen functie (EFS, Encrypting File System), maar we gaan er vanuit dat je Windows Home gebruikt. In dit geval kun je nog een beroep doen op externe tools zoals het gratis en opensource AES Crypt, voor diverse platformen). 

Klik na de installatie met rechts op je bestandsselectie en kies AES Encrypt in het contextmenu van Verkenner. Na het invullen van een wachtwoord krijg je voor elk bestand een versleuteld AES-bestand dat je na het intikken van het wachtwoord op vergelijkbare wijze weer kunt ontsleutelen. Of je versleutelt bestanden vanaf de Opdrachtprompt met: 

/aescrypt -e <bestand> 

Bijvoorbeeld: 

aescrypt -e *.pdf 

Ontsleutelen doe je met de parameter -d in plaats van -e. 

Een degelijk en gratis alternatief is nog EncryptOnClick, (www.kwikr.nl/enclick). Je bedient het eveneens vanuit het contextmenu van Verkenner of vanuit een eenvoudig programmavenster. Tenzij je dit anders instelt, wordt het originele, niet-versleutelde bestand hier wel meteen verwijderd. Ontsleutelen lukt hier overigens ook met WinZip of 7-Zip. 

VeraCrypt 

Met de tools uit paragraaf 2 kun je dus snel afzonderlijke mappen versleutelen en weer ontsleutelen, maar wellicht vind je het handiger om dit in één keer met een hele schijf of partitie te doen waar alle belangrijke bestanden op staan. Het gratis VeraCrypt is daar zeer geschikt voor, maar in het kader ‘Alternatieven’ noemen we nog enkele opties. 

VeraCrypt is de feitelijke opvolger van het ooit zo populaire TrueCrypt. Het is beschikbaar voor zowel Windows (ook in een portable versie), macOS als Linux en het kan met diverse encryptie-algoritmes overweg, zoals AES, TwoFish en Serpent. Je systeem heeft er geen TPM-chip voor nodig (Trusted Platform Module) en de tool kan zowel datapartities, systeempartities als usb-sticks versleutelen. VeraCrypt is opensource, wat het risico op slinkse achterdeurtjes sterk verkleint. 

Via een slimme techniek kun je zelfs verbergen dat je een versleuteld volume hebt gemaakt, ook wel ‘plausible deniability’ genoemd. Je kunt geloofwaardig volhouden dat je niets op je systeem te verbergen hebt, want er zijn geen bewijzen. Deze ietwat paranoïde functie komt verder niet aan bod in deze masterclass. 

Installatie VeraCrypt 

We gaan aan de slag met Windows-versie 1.25.9. Je downloadt deze via www.kwikr.nl/veradown. Met een dubbelklik op het gedownloade exe-bestand start je de installatie. Je moet kiezen tussen Installeren en Uitpakken. De tweede optie is handig om VeraCrypt in draagbare modus uit te voeren, maar in dat geval kun je VeraCrypt niet gebruiken om je hele systeemschijf of -partitie te versleutelen. Wij kiezen dus voor Installeren en laten in het volgende venster alle vinkjes staan. Na een druk op de knop Installeren rond je de installatie af met Voltooien. 

Mogelijk duikt nu een waarschuwing op, want blijkbaar werkt VeraCrypt niet helemaal goed samen met de Windows-functie Snel opstarten. Op de vraag Wilt u Windows Snel opstarten uitschakelen? antwoord je daarom bij voorkeur met Ja. Herstart vervolgens je computer. Overigens kun je deze functie altijd zelf ook nog in- of uitschakelen. Open hiervoor het Windows-startmenu, kies Een energiebeheerschema selecteren / Het gedrag van aan/uit-knoppen bepalen / Instellingen wijzigen die momenteel niet beschikbaar zijn. Hier vind je de functie Snel opstarten inschakelen. 

Bestandscontainer configureren 

We maken als eerste een virtuele versleutelde bestandscontainer waarin we alle bestanden bewaren die we niet in verkeerde handen willen laten vallen. Start VeraCrypt en druk op Volume aanmaken. In het dialoogvenster selecteer je Een versleutelde bestandscontaineraanmaken. Bevestig met Volgende en laat Standaard VeraCrypt-volume geselecteerd. Druk op Volgende en Bestand selecteren. Het is nu de bedoeling dat je een pad naar een (nog niet bestaand) dummy-bestand invult, dat als container voor je virtuele schijf zal fungeren, bijvoorbeeld c:\users\<accountnaam>\encryptvolume.txt. 

Druk op Volgende en kies de gewenste versleutelings- en hash-algoritmes. De standaarden AES en SHA-512 voldoen meestal prima. Druk nogmaals op Volgende en stel de gewenste virtuele schijfgrootte in. Druk weer op Volgende en vul twee keer een stevig wachtwoord in. Eventueel kun je hier ook de optie Sleutelbestanden gebruiken aanvinken, waarna je via Sleutelbestanden naar een of meer bestanden verwijst die als ‘sleutel’ dienen. Druk op Volgende en selecteer Ja als je denkt bestanden groter dan 4 GB in je versleutelde volume te gaan bewaren. Druk nogmaals op Volgende en beweeg de muisaanwijzer tot de balk helemaal groen kleurt. Druk daarna op Formatteren. Na afloop klik je op Sluiten, wat je terugbrengt naar het hoofdvenster. 

Bestandscontainer gebruiken 

Bij Station selecteer je een vrije stationsletter. Klik vervolgens op Bestand selecteren en verwijs naar het zonet gemaakte containerbestand (encryptvolume.txt in ons voorbeeld). Bevestig met Koppelen en vul het wachtwoord in. Eventueel kun je via de knop Koppelopties het volume bijvoorbeeld koppelen als alleen-lezen. 

Na je bevestiging met OK koppelt VeraCrypt het gevraagde station aan het volume en kun je dit station zoals elk ander station benaderen en er data in bewaren. Druk op Ontkoppelen of Alles ontkoppelen wanneer je het station weer in versleutelde toestand wilt brengen. 

Je mag gerust het grafische venster sluiten, maar VeraCrypt moet wel op de achtergrond actief blijven (zie het icoontje in het systeemvak van Windows). Sluit je dit toch af, dan worden volumes bijvoorbeeld niet automatisch ontkoppeld wanneer je je bij Windows afmeldt en dat wil je vermoedelijk vermijden. Voor extra zekerheid kun je via het menu Instellingen / Voorkeuren bij Automatisch ontkoppelen niet alleen Allesontkoppelen als gebruiker afmeldt selecteren, maar ook als schermbeveiliging start of als gebruikerssessie wordt vergrendeld. Zo ben je zeker dat niemand bij je gegevens kan wanneer je even weg bent van je computer. 

Datapartitie 

Stel, je hebt op je computer een afzonderlijke partitie gemaakt voor alle belangrijke data. Dan is het wel zo handig als je deze partitie compleet laat versleutelen. 

In dit geval kies je in de Wizard Volume aanmaken de optie Een niet-systeempartitie/schijf versleutelen. Deze keer moet je dus wel op Apparaat selecteren drukken (en niet op Bestand selecteren), zodat je de gewenste partitie kunt aanduiden. De volgende stappen zijn nagenoeg identiek aan de procedures die we bij paragrafen 5 en 6 hebben beschreven. 

Houd er wel rekening mee dat je de oorspronkelijke stationsletter van de (onversleutelde) partitie niet langer mag gebruiken, maar alleen de stationsletter die vanuit VeraCrypt aan het versleutelde volume werd gekoppeld. Koppelen doe je door het station te selecteren en Apparaat selecteren te kiezen, waarna je op Koppelen drukt en het wachtwoord invult. 

Stationsversleuteling in Windows Home 

Het is ook mogelijk de complete systeemschijf of -partitie te versleutelen. Zelf zijn we daar niet zo’n voorstander van, want je zult maar meemaken dat je plots geen toegang meer hebt tot je gebruikersaccount of eventuele administratoraccounts. Maar het is dus wel degelijk mogelijk. In Windows Pro kan dit met BitLocker (zie het kader ‘Alternatieven’) en in Windows Home is er een afgeslankte versie hiervan, met de naam Stationsversleuteling. 

Op laptops waarop standaard al Windows 10 of 11 standaard is geïnstalleerd, is de kans trouwens groot dat deze functie al staat ingeschakeld en je dus al met een versleutelde schijf aan het werken bent. Dit kun je nagaan via de module Instellingen van Windows, waar je Privacy enbeveiliging (Windows 11) of Bijwerken en beveiliging (Windows 10) opent en Apparaatversleuteling selecteert. Hier kun je deze functie in- of ook weer uitschakelen, een langdurig proces dat je het best niet onderbreekt. 

Besef wel dat Apparaatversleuteling normaal gesproken alleen beschikbaar is als je gebruikersaccount aan een Microsoft-account is gekoppeld, je pc over een TPM-chip beschikt en in het BIOS zowel UEFI-secureboot als DMA-beveiliging zijn ingeschakeld. 

Druk op Windows-toets+R, voer msinfo32 uit en kijk bij Systeemoverzicht / Ondersteuningvoor apparaatversleuteling of jouw systeem aan deze eisen voldoet. Is dit niet het geval en wil je toch overgaan tot volledige schijfencryptie, dan kun je VeraCrypt hiervoor gebruiken. 

Systeempartitie met VeraCrypt 

We starten hiervoor opnieuw de Wizard Volume aanmaken in VeraCrypt. Deze keer gaan we voor de derde optie: De systeempartitie of de gehele systeemschijf versleutelen. Diverse stappen blijken goed vergelijkbaar met wat we eerder al in paragraaf 5 hebben besproken. Wel moet je hier kiezen tussen De Windows-systeempartitieversleutelen of De hele schijf versleutelen. Als het dan toch je bedoeling is om alle data te versleutel, dan vinden we de tweede optie de beste. Letterlijk alles wordt dan versleuteld, op de eerste schijftrack met de VeraCrypt Boot Loader na. 

Detecteert VeraCrypt een niet-standaard partitie, zoals een speciale herstelpartitie (wat geregeld het geval is bij laptops), dan geeft VeraCrypt het advies toch alleen de optie De Windows-systeempartitie versleutelen te kiezen, eventueel in combinatie met het versleutelen van een of meerdere datapartities (zie paragraaf 7). Dit is een advies waar we volmondig achterstaan. Je zult tevens moeten aangeven of je systeem Single-boot is (slechts één besturingssysteem), dan wel Multi-boot (meerdere parallelle besturingssystemen). Dit laatste scenario is behoorlijk delicaat en alleen weggelegd voor ervaren gebruikers, aldus VeraCrypt. 

Herstelmedium en test 

Als laatste stap moet je ook nog een VeraCrypt-herstelschijf laten aanmaken. Dit gebeurt in de vorm een iso-bestand dat via een Windows-hulpprogramma naar een live-cd/dvd wordt overgezet. Je kunt dit bestand ook naar een live bootstick omzetten met een tool als Ventoy. In dit geval plaats je in VeraCrypt wel een vinkje bij Controle van herstelschijf overslaan. 

Aan het einde van de procedure is er wel nog een verplichte knop Testen, waarmee VeraCrypt na een herstart nagaat of een systeemversleuteling geen problemen gaat opleveren. Pas daarna kun je de encryptie daadwerkelijk van start laten gaan door op Versleutelen te drukken. 

Heb je nog geen complete systeem- en databack-up gemaakt, druk hier dan op Uitstellen en zorg voor eerst zo’n back-up, bijvoorbeeld met EaseUS Todo Backup Free. Je weet immers nooit wat er mis kan gaan. 

Fresh 'n Rebel introduceert de Clam Ace 2, een draadloze over-ear koptelefoon die technologie en comfort slim samenbrengt. Hij klinkt niet alleen goed, maar past zich ook aan jou aan. Met gepersonaliseerd geluid, intelligente noise cancelling en een batterij die het moeiteloos meerdere dagen volhoudt is dit een koptelefoon die meebeweegt met jouw dag.

Partnerbijdrage - in samenwerking met Fresh 'n Rebel

Stilte wanneer jij dat wilt

Of je nu werkt, reist of ontspant: de Clam Ace 2 helpt je de juiste focus te vinden. Dankzij Adaptive Hybrid Active Noise Cancelling bepaal je zelf hoeveel van de wereld je hoort. De technologie filtert storend geluid weg, en jij bepaalt zelf hoeveel daarvan je wilt dempen. In de My Sound App stel je het niveau eenvoudig bij, afhankelijk van waar je bent – op kantoor, in de trein of thuis op de bank. Zo houd je zelf de controle over wat je wel en niet hoort.

Met de Ambient Sound Mode blijf je alert op wat er om je heen gebeurt. Het omgevingsgeluid wordt subtiel versterkt, zodat je bijvoorbeeld het verkeer hoort of iemand kort kunt aanspreken. De Quick Access-functie maakt het extra handig: houd kort de linkeroorschelp ingedrukt en je schakelt direct over naar hear-through, zonder instellingen te veranderen.

©Fresh ’n Rebel

Geluid dat zich aan jou aanpast

Iedereen hoort anders, en dat merk je pas echt met Personal Sound by Audiodo. Deze technologie, geïntegreerd in de My Sound App, meet met een gehoortest hoe goed jij verschillende frequenties waarneemt. Op basis daarvan wordt een geluidsprofiel aangemaakt dat de muziek afstemt op jouw gehoor. De lage tonen worden iets krachtiger waar nodig, de hoge juist helderder. Zo klinkt elke noot precies goed!

De app geeft bovendien volledige controle over je instellingen. Je kunt de equalizer aanpassen, knoppen een eigen functie geven, het volume begrenzen of batterijbesparing activeren. Alles in één overzichtelijke interface.

©Fresh ’n Rebel

Schakelen zonder onderbreking

De Clam Ace 2 ondersteunt Multipoint Bluetooth, waarmee je twee apparaten tegelijk kunt verbinden. Zo kun je moeiteloos wisselen tussen laptop en smartphone. Een inkomend telefoontje aannemen terwijl je muziek luistert of een video bekijkt? De koptelefoon schakelt automatisch over.

Tijdens gesprekken zorgen twee Environmental Noise Cancelling-microfoons dat je stem helder blijft, zelfs in een rumoerige omgeving. En met Wind Noise Cancelling blijft ook buiten het geluid helder, zelfs als het waait. Dankzij on-ear detectie pauzeert de muziek automatisch als je de koptelefoon afzet, en gaat hij verder zodra je hem weer opzet. Met het volumewieltje en de klikbare knop op de oorschelp bedien je muziek, noise cancelling en spraakassistent zonder je telefoon erbij te hoeven pakken.

©Fresh ’n Rebel

Dagenlang luisteren zonder opladen

Een van de grootste pluspunten van de Clam Ace 2 is de speeltijd. Met meer dan 100 uur luisteren op één lading hoef je nauwelijks nog aan opladen te denken. Zelfs met actieve noise cancelling ingeschakeld haal je nog 60 uur speeltijd, en met tien minuten snelladen heb je alweer acht uur muziek. Handig als je vaak onderweg bent.

Het draagcomfort is net zo goed doordacht. De zachte oorkussens vormen zich naar je oren, terwijl de flexibele hoofdband ook bij lange luistersessies prettig blijft zitten. Na gebruik klap je de Clam Ace 2 eenvoudig in en berg je hem op in het meegeleverde tasje.

Kleur en karakter

Fresh 'n Rebel staat bekend om zijn frisse kleuren, en dat zie je terug in de Clam Ace 2. Van subtiel Ice Grey en Storm Grey tot opvallender Dreamy Lilac, Dried Green, True Blue en Pastel Pink – er is altijd een uitvoering die bij je past. Welke kleur je kiest, maakt voor de prijs geen verschil: die is voor elke tint 99,99 euro.

©Fresh ’n Rebel

Dit maakt de Clam Ace 2 bijzonder

De Clam Ace 2 past zich aan jou aan. Hij filtert storend geluid weg, stemt het geluid af op jouw gehoor met Personal Sound by Audiodo en houdt het moeiteloos dagenlang vol. Een slimme koptelefoon die meedenkt, comfortabel zit en altijd klaarstaat. Zoals het hoort. Zoals jíj het hoort!

In de rubriek Waar voor je geld gaan we op zoek naar bijzondere producten voor een mooie prijs. Vinyl is de laatste jaren weer helemaal terug, maar die kun je natuurlijk alleen afspelen op een platenspeler. Wij vonden vijf interessante modellen voorzien van een stofklep, voor minder dan 275 euro.

Platenspelers worden steeds vaker aangeboden, en ook op Kieskeurig.nl zien we ze meer en meer in de verschillende aangesloten webshops. Wij vonden vijf mooie exemplaren voor je die ook nog eens zijn voorzien van een klep om het mechanisme en je platen te beschermen tegen stof.

Sony PS-LX310BT

De Sony PS-LX310BT is een volautomatische platenspeler. Dit betekent dat je met een druk op de knop de arm naar de plaat kunt bewegen om het afspelen te starten. Aan het einde van de plaat keert de arm automatisch terug naar zijn beginpositie. De speler is aangedreven met een snaar. Een kenmerkende functie is de ingebouwde Bluetooth-zender, waarmee je het geluid van je vinyl draadloos kunt doorsturen naar een Bluetooth-speaker, -soundbar of -hoofdtelefoon.

Mocht je de voorkeur geven aan een bekabelde opstelling, dan kan dat ook via de RCA-uitgang. De platenspeler heeft een ingebouwde phono-voorversterker. Dit maakt het mogelijk om de speler direct aan te sluiten op een versterker of actieve luidsprekers die geen speciale phono-ingang hebben. De aluminium draaischijf is ontworpen om trillingen te minimaliseren en een stabiele rotatie te waarborgen. De meegeleverde stofkap beschermt de plaat en de naald tegen stof.

Lenco L-3808

Bij de Lenco L-3808 heb je te maken met een direct aangedreven platenspeler, wat inhoudt dat de motor de draaischijf direct aandrijft zonder tussenkomst van een snaar. Dit zorgt voor een snelle start- en stoptijd. Een bijzondere eigenschap is de USB-aansluiting. Hiermee kun je de platenspeler verbinden met een computer om je vinylplaten te digitaliseren.

Verder beschikt dit model over een ingebouwde phono-voorversterker, die je naar wens kunt in- of uitschakelen. Hierdoor kun je hem aansluiten op een breed scala aan audiosystemen, zowel met als zonder specifieke phono-ingang. De arm is S-vormig en voorzien van een afneembare headshell, wat het wisselen van het element vereenvoudigt. De aanwezigheid van pitch control geeft je de mogelijkheid om de afspeelsnelheid handmatig fijn te stellen. Een doorzichtige stofkap houdt stof op afstand.

Audio-Technica AT-LP60XBT

De Audio-Technica AT-LP60XBT functioneert als een volautomatische, snaaraangedreven platenspeler. Het bedieningsgemak staat hierbij centraal: met knoppen voor start en stop kun je het afspeelproces eenvoudig beheren. De arm plaatst zichzelf op de groef en keert na afloop van de plaat vanzelf weer terug. Net als de Sony beschikt dit model over een geïntegreerde Bluetooth-functionaliteit. Dit maakt het mogelijk om draadloos verbinding te maken met maximaal acht verschillende Bluetooth-apparaten, zoals luidsprekers of een koptelefoon.

Voor een standaard opstelling is er een RCA-uitgang beschikbaar. De ingebouwde phono-voorversterker is uitschakelbaar, waardoor je de keuze hebt tussen aansluiting op een phono- of een lijningang van je versterker. De draaischijf is vervaardigd uit gegoten aluminium. Het meegeleverde element is een Dual Magnet-cartridge met een vervangbare naald. De stofkap is scharnierend en afneembaar.

Denon DP-29F

Dit model, de Denon DP-29F, is een snaaraangedreven en volautomatische platenspeler. Je bedient de speler met de start- en stopknoppen, waarna de toonarm automatisch naar het begin van de plaat beweegt en aan het einde weer terugkeert. Een belangrijk kenmerk is de ingebouwde, inschakelbare RIAA phono-equalizer. Dankzij deze voorversterker kun je de DP-29F direct aansluiten op een versterker of receiver via een standaard AUX- of lijningang, zonder dat een aparte phono-ingang nodig is.

De draaischijf is gemaakt van gegoten aluminium en de platenspeler wordt geleverd met een MM-element (Moving Magnet), zodat je na het aansluiten direct kunt beginnen met luisteren. Het geheel wordt beschermd door een stofkap die het mechanisme en je platen vrijhoudt van stof en vuil.

Lenco LBT-188

Ook deze Lencois uitgerust met een snaaraandrijving. Een opvallende functie van dit model is de ingebouwde Bluetooth-zender. Hiermee heb je de mogelijkheid om het geluid van je vinylplaten draadloos te streamen naar een compatibele Bluetooth-luidspreker of -hoofdtelefoon. Daarnaast is de platenspeler voorzien van een USB-aansluiting, waarmee je hem aan een computer kunt koppelen. Dit stelt je in staat om je platencollectie te digitaliseren.

De Lenco LBT-188 beschikt over een geïntegreerde phono-voorversterker, wat betekent dat je hem direct kunt aansluiten op de aux-ingang van vrijwel elke versterker of set actieve speakers. De toonarm is voorzien van een instelbaar contragewicht voor een nauwkeurige naalddruk. Het geheel wordt geleverd met een afneembare, doorzichtige stofkap die de draaitafel en de plaat beschermt.