De beeldschermen vandaag de dag zijn zo groot dat je eigenlijk wel wat trucjes nodig hebt om optimaal gebruik te maken van die ruimte. We beginnen met wat simpele mogelijkheden in Windows. Om echt controle te krijgen over je schermindeling ben je aangewezen op de 10 tooltjes die we daarna bespreken.

1 Links en rechts

Windows heeft standaard wat beperkte mogelijkheden om beter gebruik te maken van je schermoppervlakte. In Windows 7 heette dit Aero Snap en in latere versies gewoon Snap. Alle Windows-versies vanaf 7 ondersteunen de toetscombinaties WIN+PijltjeLinks of WIN+PijltjeRechts: daarmee zet je in één keer een Windows-venster op de halve monitor links of rechts neer. Hetzelfde werkt door de titelbalk van een venster helemaal naar link of rechts te slepen. Lees ook: Op zoek naar de beste monitor voor je pc.

Heb je meerdere monitoren, dan kun je de toetscombinatie WIN+PijltjeRechts (of -Links) meerdere malen uitvoeren, dan fietst het venster in allerlei posities van links, midden naar rechts en naar de volgende monitor tot je weer terug bent op de beginpositie.

©PXimport

1 Het is de simpelste manier om twee vensters naast elkaar te zetten: met de standaard sneltoetsen Windows-toets+PijltjeLinks of -PijltjeRechts.

2 Maximaliseren en minimaliseren

Een venster helemaal maximaliseren doe je met WIN+PijltjeOmhoog of omgekeerd gebruik je de toetsencombinatie WIN+PijltjeOmlaag om een venster van maximaal formaat naar het laatst bekende 'normale' formaat terug te krijgen. Met een tweede keer WIN+PijltjeOmlaag minimaliseer je het venster naar de taakbalk.

©PXimport

2 Met de Windows-toets in combinatie met de pijltjes omhoog en omlaag fiets je snel tussen een maximaal en gewoon venster, en geminimaliseerd naar de taakbalk.

3 Slepen met de muis

Door in Windows met je muis te slepen, kun je ook een venster in één keer een bepaalde indeling geven. Sleep een venster dat op een willekeurige plek op je monitor staat aan de onderzijde verder naar onderen naar je taakbalk en het venster wordt van boven naar beneden uitgevuld tussen de bovenrand van je monitor en de taakbalk. De breedte is ongewijzigd.

©PXimport

3 Omgekeerd werkt ook: trek het venster omhoog naar je monitorrand en dan blijft ie ook ineens 'kleven'.

4 Windows 10 Snap

Sinds Windows 7 wordt de Snap-functie elke versie ietsje uitgebreider. In Windows 8(.1) kun je twee Metro-apps naast elkaar zetten, dat kan via een 50/50-verdeling zijn, maar door aan de middenbalk te trekken kun je dat ook veranderen in 60/40 of 70/30. Maar ja, dan moet je de Metro-apps überhaupt gebruiken.

Windows 10 laat veel meer vooruitgang zien: daar werkt het veranderen van de 50/50-verdeling als je twee venster naast elkaar hebt gezet ook met gewone desktop-vensters. Superhandig! En je bent behoorlijk vrij in hoe je de verdeling maakt (zij het dat je sommige vensters niet té smal kunt maken omdat de interface dan niet meer werkt).

Erg jammer is dat twee vensters boven elkaar niet makkelijk mogelijk is. Iets wat tijdens de preview van Windows 10 wel een tijdje mogelijk was.

©PXimport

4 In Windows 10 zet je niet alleen makkelijk twee vensters naast elkaar, daarna versleep je eenvoudig de scheidslijn om de verhouding te veranderen.

5 Vier venster in een kwadrant

Wat wel heel fijn is in Windows 10, is dat je ook snel vier vensters in een kwadrant kunt zetten. Op papier klinkt het omslachtig, maar de sneltoetsen zijn heel logisch. Om een venster in de linkerbovenhoek van je scherm te plaatsen, gebruik je de toetscombinatie WIN+PijltjeLinks+Omhoog. De rest laat zich dan makkelijk raden:

- WIN+PijltjeLinks+Omlaag

- WIN+PijltjeRechts+Omhoog

- WIN+PijltjeRechts+Omlaag

Het hoeven niet per se vier vensters in kwadrant te zijn, het kunnen het ook drie zijn: twee vensters boven elkaar aan een kant en één venster van boven tot onder aan de andere kant (daarvoor gebruik je dan gewoon WIN+PijltjeRechts (of -Links) zoals in tip 1.

Ook dit trucje werkt met de muis door de titelbalk ingedrukt te houden en de cursor helemaal in de gewenste hoek te slepen.

©PXimport

5 Heb je nou een knoepergrote monitor? Dan is het heel handig om snel vier vensters in een kwadrant te zetten.

6 Sizer

Windows 10 biedt dan wat trucjes voor het indelen van je scherm, echt flexibel is het niet. Je kunt aan elk venster net zo lang trekken tot het een bepaalde maat heeft, maar je kunt nooit met één toets (of klik) naar die maat (en positie) terugkeren. Wil je dat wel: probeer het gratis tooltje Sizer eens. Dit tooltje verdwijnt na installatie in je systeemvak. Maar als je met rechts op het pictogram klikt en een voorgedefinieerde maat kiest, krijgt het venster dat actief was precies die afmeting.

Via de instellingen kun je extra maten (en posities) toevoegen. De tool is bedoeld voor Windows-versies tot Windows 7, maar werkt ook op Windows 8 en 10. Eén tip: verplaats de tool van het verborgen deel van je systeemvak naar het zichtbare deel van je systeemvak, anders krijgt bij gebruik alleen het uitklapmenu van het systeemvak een andere maat en dat is niet de bedoeling.

7 AutoSizer

Het tooltje AutoSizer is alweer wat slimmer: hiermee kun je bepaalde vensters automatisch een bepaalde afmeting of plek op je scherm geven. Welke vensters je op die manier automatisch wilt laten aanpassen, bepaal je in het hoofdvenster van AutoSizer (dubbeklikken op het bijbehorende pictogram in je systeemvak). Het aan te passen venster moet op dat moment wel open staan op je pc. Je kunt ook een sneltoets aan AutoSizer koppelen, op het moment dat je die indrukt, krijgen alle venster die je hebt gedefinieerd in AutoSizer allemaal de opgegeven afmeting en positie.

De ontwikkeling van deze gratis tool is nooit verder gegaan dan Windows 7, maar lijkt het ook prima te doen op Windows 8 en 10.

©PXimport

7 AutoSizer zoekt specifiek naar vensters van de door jou gedefinieerde programma's en forceert die daar een bepaalde maat en plek.

8 GridMove

GridMove is een gouwe ouwe: er is sinds 2009 niets meer aan veranderd. In grote lijnen doet het hetzelfde als de 2x2-snapfunctie in Windows, maar heb je veel meer mogelijkheden in rasters. Standaard worden er al wat rasters meegeleverd, maar je kunt ook zelf rasters maken. Dat is wel even puzzelen, want je moet zelf een tekstbestand maken met de definities van de rasters (grids). De helpfunctie (klik met rechts op het pictogram in het systeemvak en kies About/Help / tabblad Help) biedt gelukkig wel uitleg.

©PXimport

8 Met de rastersjablonen van GridMove maak je veel complexere indelingen dan standaard in Windows mogelijk is.

9 MaxTo

Betaalde tools zijn er ook en over het algemeen worden die beter onderhouden dan de gratis tegenhangers (logisch op zich). Neem MaxTo, ook een tooltje in de categorie 'schermrasters' dat volledig geschikt is voor Windows-versies van Vista tot en met versie 10. Dit programma is veel intuïtiever bij het maken van nieuwe rasters (dat is namelijk een kwestie van klikken en opdelen). Handig is dat je kunt werken met twee verschillende rasters en dat MaxTo uitstekend omgaat met meerdere schermen. Wat wij fijn vinden: je kunt een venster maximaliseren binnen een voorgedefinieerde regio. Het loont bij MaxTo wel om even goed de sneltoetsen uit je hoofd te leren.

©PXimport

9 Het maken van nieuwe indelingen in MaxTo is kinderspel.

10 Zmover ($ 19,-)

ZMover lijkt enigszins op AutoSizer. Deze tool is zeer complex om de eerste keer te configureren, maar is wel enorm krachtig. Sommige gebruikers zweren erbij. Bijzonder is dat je ook controle hebt over de laag waarop de vensters zich bevinden (top of achtergrond).

©PXimport

10 ZMover is een ingewikkelde tool om te leren gebruiken, maar wel erg krachtig.

11 Dual Monitor Tools

Als je meerdere monitoren op je bureau hebt staan, heb je misschien ook behoefte aan wat extra functies. Het gratis en opensource Dual Monitor Tools bijvoorbeeld is een verzameling van diverse (soms aparte) functies in één interface. Je kunt bijvoorbeeld een snapshot (screenshot) van het beeld op je ene monitor maken en die tonen op de andere. Handig bij demonstraties of in een lesomgeving. Je kunt ook sneltoetsen definiëren om vensters tussen twee monitoren uit te wisselen, of sneltoetsen maken die de beweging van de cursor tussen twee monitoren bepaalt. Standaard staan alle sneltoetsen uit, je bepaalt zelf welke functies je activeert.

©PXimport

11 Bij Dual Monitor Tools bepaal je zelf een sneltoets voor de functies die je wilt activeren.

12 UltraMon ($ 39,95)

UltraMon is nog steeds een supertool voor als je meerdere monitoren hebt. Het voegt handige knopjes toe aan de titelbalk van ieder venster waarmee je makkelijker vensters naar een ander scherm verplaatst. Ook kun je met één klik een venster over alle aangesloten beeldschermen uitrekken. Ook kun je het beeld van één monitor naar andere schermen 'klonen' op een veel geavanceerdere manier dan in Windows mogelijk is. Deze tool zit nog boordevol andere handige functies. Jammer is wel dat de huidige versie nog niet helemaal klaar is voor Windows 10 en daar nog wat bugjes heeft. Een nieuwe versie staat voor later dit jaar gepland.

13 Actual Window Manager ($ 49,95)

Niet alle hier besproken tools doen hetzelfde. Je kunt sommige tools echter prima naast elkaar gebruiken. Wil je liever alles in één programma en vind je het niet erg om daarvoor te betalen: probeer dan eens Actual Window Manager. Deze suite biedt onder meer schermsplit-functies, virtuele desktops, multimonitor-tools en nog veel meer.

©PXimport

13 De virtuele bureaubladen van Actual Window Manager werken veel beter dan de functie die nu in Windows 10 zit.

14 Fences ($ 9,99)

Fences is geen tool om puur je scherm mee in te delen, maar wel je bureaublad. Wij beginnen soms te schuimbekken als we de hoeveelheid pictogrammetjes zien op de desktops van collega's. Voor tien dollar koop je dit briljante programma of je probeert hem 30 dagen gratis uit. Het programma organiseert alles wat je op je bureaublad hebt staan, zoals snelkoppelingen, iconen en bestanden. Het toverwoord bij Fences is 'groeperen'. Met Fences zet je alles bij elkaar wat bij elkaar hoort met een 'hekje' (fence) eromheen. Zo heb je een soort virtuele weilandjes met hierin programma's, bestanden of mappen waarvan jij vindt dat ze bij elkaar horen. Fences heeft nog meer handige functies, zoals virtuele bureabladen, het opslaan van instellingen en het maken van momentopnames en het op basis van regels automatisch plaatsen van groepen en iconen. Te goed om niet te gebruiken!

15 DesktopOK

DesktopOk is veel minder chic en geavanceerd dan Fences, maar is daarentegen wel gratis. Het is vooral handig als je af en toe de resolutie van je monitor wisselt (omdat dat ervoor zorgt dat de indeling van je icoontjes helemaal door de war gaat). Sla je de positie van al je iconen eerst op met DesktopOK, dan kun je altijd terug naar die momentopname, wat er ook gebeurt.Fijn is dat deze tool portable gebruikt kan worden.

Tijdens de feestdagen heb je alle tijd om van een simpel kopje koffie iets bijzonders te maken. Met perfect melkschuim en prachtige latte art geef je jouw bakkie troost een feestelijke upgrade. Hoe je dat doet, ontdek je in deze video's.

Stap 1: Melk opschuimen

Door melk op te schuimen krijgt je koffie een romige, volle smaak die aanvoelt als een warme omhelzing op koude winterdagen. Voor het beste resultaat kies je magere melk met minstens anderhalf procent vet. Hoe vetter de melk, hoe beter het schuimt. Haal de melk van tevoren uit de koelkast, zodat deze op kamertemperatuur komt.

Melkschuim maken kan op drie manieren: met het stoompijpje van een espressomachine, een elektrische melkschuimer of met de hand. Welke methode je ook kiest, zorg ervoor dat je de melk goed opschuimt tot het volume verdubbeld is en de melk een glanzende, gladde structuur heeft.

Ook met plantaardige melk maak je heerlijk schuim voor een cappuccino of latte. Kies bij voorkeur voor een barista-editie van soja- of havermelk. Deze bevatten extra eiwitten en vetten, wat zorgt voor beter schuim.

Stap 2: Latte art

Op de schuimlaag kun je prachtige patronen maken in de vorm van latte art. Denk aan kerstboompjes, rendieren of andere evrsieringen. Latte art is een leuke, creatieve bezigheid voor jong en oud, en het resultaat ziet er geweldig uit op de feesttafel of op je Instagram.

P.S. Geen zin in latte art, maar wel in versierde koffie? Met cacao, kaneel en een koffiestencil strooi je prachtige vormen of patronen op je laagje opgeschuimde melk.

Reageert Windows op jouw (oude) pc of laptop stroperig? Via allerlei kunstgrepen kun je de boel mogelijk nog wat vlottrekken, maar verwacht geen wonderen. Iets wat écht helpt, is de installatie van een lichtgewicht besturingssysteem. De relatief nieuwe en gratis Linux-distributie CachyOS is hiervoor heel geschikt. Je komt in de overzichtelijke gebruikersomgeving heel wat vertrouwde namen tegen.

CachyOS is tot dusver onderbelicht gebleven. Ten onrechte, want volgens de bekende informatieve website Distrowatch wint dit besturingssysteem in rap tempo terrein. Niet voor niets staat CachyOS inmiddels in de top tien van populairste Linux-systemen.

Opstartbare usb-stick maken

Je hebt van CachyOS een zogeheten image nodig. Hiermee ga je op een later moment de installatie in orde maken. Er bestaan verschillende versies van het besturingssysteem. In dit artikel gaan we aan de slag met de desktopeditie. Surf naar www.cachyos.org/download en klik op Download Desktop Edition / Direct om het iso-bestand op te slaan.

Je kunt CachyOS het beste vanaf een opstartbare usb-stick installeren. Je moet het opslagmedium hiervoor klaarmaken. Er bestaan diverse hulpprogramma’s waarmee dat kan. De ontwikkelaar adviseert balenaEtcher. Dit tooltje is voor Windows, macOS en Linux beschikbaar. Verbind eerst een usb-stick met minimaal 8 GB opslagruimte met een willekeurige computer en start het programma daarna op. Via Flash from file selecteer je in de verkenner het iso-bestand. Klik nu op Select target en vink de usb-stick aan. Bevestig met Select. Je klikt als laatste op Flash om de opstartbare usb-stick te creëren.

Live-omgeving

Het is nu de bedoeling om de beoogde CachyOS-computer met de zojuist gemaakte usb-stick op te starten. Sluit de opslagdrager aan en schakel het systeem in. Druk tijdens de opstartfase op een specifieke toets om het computermenu (BIOS of UEFI) te openen. Vaak is dat F2, maar het kan bijvoorbeeld ook F10, F12 of Delete zijn. Dat verschilt per computer. Het is nu zaak om de usb-stick als eerste opstartschijf te selecteren. Kijk of je een onderdeel als Boot, Boot Priority of iets soortgelijks kunt vinden. Met behulp van de muis of pijltjestoetsen kun je vaak de opstartvolgorde wijzigen. Als dat eenmaal is gelukt, herstart je de computer.

Zodra het menu van CachyOS verschijnt, kies je voor een standaardinstallatie. Dat is doorgaans de bovenste optie. Bevestig vervolgens met Enter. Na even wachten komt de live-omgeving tevoorschijn. Dat is in feite een voorproefje van het besturingssysteem waarin je alvast wat zaken kunt uitproberen. Klik in het welkomstvenster op Launch installer om de definitieve installatie te starten.

Voorafgaand aan de installatie kom je eerst in de live-omgeving van CachyOS terecht.

Installatie uitvoeren

Je controleert in het installatiescherm of de Nederlandse taal is geselecteerd en kiest in het volgende venster de juiste regio. Via Volgende selecteer je de gewenste toetsenbordindeling. Klik verder en bepaal op welke partitie je CachyOS wilt installeren. Wil je met een schone lei beginnen, dan ligt de optie Wis schijf voor de hand. Wijs daarna in het uitrolmenu ext4 aan als bestandssysteem. Daarmee creëer je namelijk een stabiele werkomgeving.

Overigens kun je CachyOS eventueel ook naast Windows installeren. Voor het inrichten van zo’n dualboot-systeem moet je de juiste partitie aan de Linux-distributie toewijzen. Maak een keuze en bevestig met Volgende.

Het besturingssysteem is in allerlei sausjes beschikbaar. Voor deze workshop selecteren we Plasma Desktop, maar het staat je vrij om een ander uiterlijk te kiezen. In het volgende scherm voeg je eventueel extra onderdelen toe, al kan dat ook op een later moment. Laat de standaardinstellingen ongewijzigd en klik wederom op Volgende. Vul nu een naam, gebruikersnaam en computernaam in. Je bedenkt ook een wachtwoord. Via Volgende / Installeer / Install Now wordt de installatie uitgevoerd. Je zet na afloop een vinkje voor Nu herstarten en klikt op Voltooid.

Je kunt tussen maar liefst zeventien lay-outs kiezen!

Eerste kennismaking

Als de installatie is gelukt, start het zojuist geïnstalleerde Linux-systeem voor het eerst op. Typ het wachtwoord om door te gaan naar het bureaublad. Elke keer dat CachyOS opent, verschijnt er een welkomstvenster. Klik dat nog niet weg, want je hebt hiermee snel toegang tot enkele handige onderdelen. Daar gaan we zo dadelijk mee aan de slag.

Vanaf het prille begin hebben andere personen niet zomaar toegang tot jouw computer.

Wie Windows gewend is, hoeft vermoedelijk niet lang te wennen aan de navigatiestructuur. Klik linksonder op het logo van CachyOS om het startmenu te openen. Hier zijn flink wat applicaties over verschillende categorieën verdeeld. Kies bijvoorbeeld Systeem / Dolphin om een bestandsbrowser te openen. Hier vind je alle lokaal opgeslagen foto’s, video’s, documenten en overige bestanden. Daarnaast bevindt zich in Dolphin ook een prullenbak met verwijderde items.

Verder staan helemaal rechts van de taakbalk diverse systeempictogrammen. Daarmee regel je onder andere het geluid en de netwerktoegang. Via het kleine pijltje komen er nog meer pictogrammen tevoorschijn. Vraag bijvoorbeeld een overzicht van recente meldingen op of pas de energie-opties aan. Tot slot kun je hier ook scherminstellingen wijzigen.

Dolphin is een soort verkenner waarin je alle bestanden kunt terugvinden.

CachyOS bijwerken

Net zoals bij elk besturingssysteem is het belangrijk om de boel regelmatig bij te werken. Hiervoor komt het eerder genoemde welkomstvenster goed van pas. Heb je dat weggeklikt, dan haal je het weer tevoorschijn. Klik in het menu op Systeem en CachyOS Hello. Ga nu naar Programma’s / Aanpassingen en Systeem bijwerken. Na opgave van het juiste wachtwoord checkt een hulpprogramma of er updates zijn. Tik op de J-toets en Enter om het besturingssysteem bij te werken. Je sluit na afloop het venster met Enter.

Vertrouwde tooltjes

Elk besturingssysteem valt of staat met de beschikbare programma’s. Dat zit bij CachyOS wel goed. Er zijn zelfs een aantal nuttige tooltjes voorgeïnstalleerd. Zo gebruik je Cachy Browser om op internet te surfen en VLC Media Player om naar video’s te kijken. Verder vind je in het menu een fotoviewer (Gwenview), tekstverwerker (KWrite) en analyseprogramma (Systeemmonitor).

In Systeemmonitor zie je in hoeverre de processor en het werkgeheugen worden belast.

Je kunt in CachyOS nog veel meer toepassingen installeren. Klik in het welkomstscherm rechtsonder op Programma’s installeren. Er opent een venster met vijftien categorieën. Je klikt voor een categorie op het pijltje om de onderliggende tooltjes te tonen. Op die manier kom je allerlei vertrouwde namen op het spoor. Firefox is bijvoorbeeld een bekende browser, terwijl je met Thunderbird e-mailaccounts kunt beheren. Voor kantoortoepassingen is het LibreOffice-pakket een aanrader. Je komt daarnaast onder andere toepassingen voor e-bookbeheer (Calibre), fotobewerking (GIMP) en videomontages (Kdenlive) tegen. De keuze is reuze!

Wil je iets installeren? Zet dan achter een of meerdere programma’s een vinkje. Je kiest daarna Systeem bijwerken. Typ in het verschenen commandovenster het juiste wachtwoord en bevestig met Enter. Nadat alle programmagegevens zijn opgehaald, druk je achtereenvolgens op de J-toets en Enter. Is de installatie afgerond? Sluit dan met Enter het commandovenster. De freeware nestelt zich automatisch in het startmenu.

Je kunt vanuit CachyOS in één klap diverse bekende programma’s installeren.

Tot slot

In dit artikel komen alleen de basisbeginselen van CachyOS aan bod. Je kunt je ontdekkingstocht natuurlijk op eigen houtje vervolgen, want het besturingssysteem kent verrassend veel mogelijkheden. Bekijk alle onderdelen in het startmenu, zodat je CachyOS goed leert kennen.

Vooral het hulpprogramma Systeeminstellingen is de moeite waard. Hier kun je diverse zaken van de computer naar eigen wens aanpassen. Denk bijvoorbeeld aan het gedrag van de muis, het touchpad, het toetsenbord en de monitor. Je kunt ook de achtergrond, het thema en het lettertype wijzigen. Gebruik bovenaan zo nodig de zoekfunctie om een bepaalde instelling te vinden. Veel computerplezier!

In de Systeeminstellingen pas je talloze zaken naar eigen smaak aan, zoals het kleurenschema.