Zoek je een veilige opslag voor je bitcoins of andere cryptomunten? Er wordt flink geïnnoveerd in deze jonge maar groeiende markt en recent verschenen nieuwe wallets van onbekendere merken zoals Tangem, OneKey en Keystone. We praten je bij over de laatste trends in hardware-wallets.

Als wallet voor cryptovaluta kun je onder andere een app op je smartphone of een extensie in je browser gebruiken. Maar daar kleven wel wat nadelen aan. Het grootste nadeel is dat het relatief onveilig is. Je zou je investeringen bijvoorbeeld kunnen verliezen door een hack of phishing. Bij een hardware-wallet verlaat de privésleutel nooit het bewuste apparaat. Het is opgeslagen in een chip die aan hoge veiligheidseisen voldoet. Daarnaast zijn wallets vaak voorzien van opensource-software en -firmware. Traditionele fabrikanten als Ledger en Trezor hebben er de laatste jaren wat concurrenten bijgekregen, die met interessante innovaties kwamen. We praten je bij over de laatste trends.

De OneKey Touch is een hardware-wallet met touchscreen.

Werking hardware-wallet

Een wallet gebruik je om transacties te ondertekenen. Daarmee bedoelen we het versturen van cryptomunten vanuit je wallet naar een ander blockchain-adres. Bij een hardware-wallet moet je transacties altijd via die wallet bevestigen. Daar is immers de privésleutel opgeslagen die nodig is. Hoe makkelijk dat gaat, verschilt per model. Gebruiksgemak is vooral een aandachtspunt als je actief handelt.
Er is ook verschil in de ondersteunde blockchain-netwerken. Bitcoin, Ethereum, Solana en tokens binnen de ecosystemen van Ethereum, Binance Smart Chain en Solana zijn vrij gangbaar. Maar nieuwere projecten zoals Kaspa en Bittensor, die gemeten naar marktwaarde reeds in de top vijftig staan, worden niet altijd (direct) ondersteund. Een leverancier kan zich hiermee onderscheiden. Zo waren Tangem en OneKey er heel vroeg bij met ondersteuning voor Kaspa en brachten ze zelfs een limited edition van hun wallets uit.
Naast gebruiksgemak, moet je ook op de betrouwbaarheid en reputatie van de fabrikant letten. Jonge fabrikanten hebben wat dat betreft nog niet veel tijd gehad om die op te bouwen.

Via knopjes op een hardware-wallet kun je transacties ondertekenen.

Herstelzin als back-up privésleutel

Als je een wallet in gebruik neemt, krijg je in de regel een door de wallet gegenereerde herstelzin te zien, ook wel seed phrase genoemd. Deze reeks van doorgaans 12 of 24 woorden dient als back-up voor de privésleutel. Je noteert ze op een papiertje dat je veilig opbergt in de kluis. Dit moet je om veiligheidsredenen volledig offline doen. Maak geen foto met je smartphone, zelfs niet tijdelijk. Met deze woorden kan immers je wallet worden hersteld waarna transacties gedaan kunnen worden. We raden ook aan om een hardware-wallet indien mogelijk direct bij de fabrikant zelf te bestellen. Dat geeft vaak meer zekerheid dat deze niet is gemanipuleerd.

Touchscreen

De lichte en compacte Keystone Pro 3 (149,95 euro) en OneKey Touch (299,95 euro) vallen op door hun touchscreen. Daarmee zijn ze Ledger voor: de innovatieve Stax (279 euro) van deze fabrikant laat nog zeker een aantal maanden op zich wachten. Opmerkelijk in die Stax is het zwart-witte e-ink scherm. De Keystone en OneKey hebben een traditioneler touchscreen in kleur van respectievelijk 4 en 3,1 inch. De OneKey is daarmee wat klein voor grotere vingers, maar reageert wel snel en soepel.
Een touchscreen biedt meer gebruiksgemak. Bij de meeste hardware-wallets heb je een minuscuul schermpje voor de belangrijkste details, en enkele knopjes om te navigeren en bevestigen. Acties als het controleren van het adres, en het bevestigen en versturen van een transactie gaan wat omslachtig. Een touchscreen is veel comfortabeler.

De Keystone Pro 3 kun je via een touchscreen bedienen.

Wallet in kaartformaat

Uniek aan de wallet van Tangem is dat het de vorm van een fysieke kaart heeft, vergelijkbaar met een bankpas. De robuuste kaart is voorzien van een NFC-chip en bestand tegen water, stof en lage of hoge temperaturen. Met een smartphone en de Tangem-app (beschikbaar voor Android en iOS) kun je de wallet in gebruik nemen. Met de app beheer je daarna ook je cryptomunten en doe je bijvoorbeeld transacties.
Je koopt de kaartjes van Tangem meestal per set van twee of drie (ongeveer 65 euro). De herstelzin wordt bij de ingebruikname op al deze kaartjes bewaard. Deze blijft dus ook steeds offline en beschermd op de kaart. Je stelt aanvullend een toegangscode in. Die heb je samen met één van de kaartjes nodig om een transactie te bevestigen. Daarbij houd je een kaartje desgevraagd tegen je smartphone. Er is nog een extra biometrische beveiliging mogelijk in de vorm van je vingerafdruk. Het is raadzaam om na de ingebruikname de andere kaart(en) als back-up bij bijvoorbeeld kennissen in de kluis te bewaren. Dat is ook veilig: zonder toegangscode kan niemand iets met de kaart.

De Tangem-hardware-wallet communiceert via NFC met je smartphone.

Set van twee of drie

We raden aan om een set van drie kaartjes te kopen, in plaats van twee. Koop je namelijk een set van twee, dan heb je bij verlies of diefstal van een van die kaartjes uiteraard nog maar één enkel exemplaar. Heb je een set van drie, dan heb je nog een extra kaartje als back-up. Dat is met name belangrijk als je de toegangscode verliest. Als je die opnieuw in wilt stellen via de app, dan kan dat namelijk alleen als je nog een tweede kaartje hebt.
Overigens kun je er bij het activeren voor kiezen om de herstelzin toch te zien te krijgen. Het voordeel is dat je dan altijd je wallet kunt herstellen. Dat heeft echter niet echt onze voorkeur. Immers, de oplossing van Tangem is juist zo elegant, omdat niemand de herstelzin krijgt te zien en je ook niet hoeft na te denken over het veiligstellen ervan.
Een extra voordeel van de wallet van Tangem is dat je deze overal mee naartoe kunt nemen. Je stopt een van de kaartjes gewoon bij je bankpasjes in je smartphone. Je hebt geen computer nodig om bijvoorbeeld wat cryptomunten naar een kennis te sturen of naar een exchange om te verhandelen. Wil je toch de wereld van DeFi (decentrale financiën) en Dapps (decentrale apps) verkennen, dan kun je in veel gevallen ook verbinding maken met WalletConnect.

De kaartjes van Tangem koop je per set van twee of drie kaarten.

Denk je net goed bezig te zijn met een A+++-wasdroger, blijkt die vanaf juli 2025 opeens een magere C te scoren. Wat is hier aan de hand? Geen paniek: je apparaat is niet plotseling minder efficiënt geworden, het energielabel wordt een stuk strenger. In dit artikel lees je waarom de regels zijn veranderd, wat het nieuwe label precies meet en hoe je wél de juiste conclusies trekt bij je volgende aankoop.

Partnerbijdrage - in samenwerking met Bemmel & Kroon

Vanaf 1 juli 2025 – morgen dus! – verandert het energielabel van wasdrogers in heel Europa. De bekende klassen als A+, A++ en A+++ verdwijnen en maken plaats voor een overzichtelijker schaal van A tot en met G. Hierdoor krijgen veel huidige A+++-drogers voortaan een label C. Niet omdat ze slechter presteren, maar omdat de normering strenger en toekomstbestendiger wordt.

Waarom een nieuw energielabel nodig was

Het oude systeem was zijn doel voorbijgeschoten. Doordat fabrikanten steeds energiezuinigere apparaten ontwikkelden, werden er voortdurend plussen aan de A-klasse toegevoegd. Daardoor ontstond een wildgroei aan energielabels die de consument eerder in verwarring bracht dan hielp. Met het nieuwe label keert de rust terug: één heldere schaal die opnieuw ruimte laat aan de top. De zuinigste klasse A blijft voorlopig zelfs leeg, zodat alleen uitzonderlijk efficiënte apparaten die plek mogen innemen.

©Bemmel & Kroon

Wat je ziet op het nieuwe label

Het nieuwe energielabel bevat veel meer informatie dan alleen een letter. Naast de energieklasse geeft het label nu ook inzicht in het verbruik per honderd droogbeurten, gemeten volgens een gestandaardiseerd Eco-programma. Ook de programmaduur, het maximale vulgewicht van de trommel, het geluidsniveau in decibel en de condensatie-efficiëntie staan erop vermeld. Via een QR-code kun je bovendien extra technische details opzoeken in de Europese EPREL-database. Deze toevoegingen zorgen ervoor dat je als consument beter kunt inschatten welk apparaat past bij jouw huishouden en gebruik. Meer informatie vind je op deze pagina.

©Bemmel & Kroon

1. QR-code met link naar de EU database
2. Energie-efficiëntieklasse
3. Energieverbruik in kWh/100 droogcycli*
4. Condensatie-efficiëntieklasse en -percentage

5. Geluidklasse en geluidemissie in dB(A)**
6. Maximale laadcapaciteit (nominale capaciteit in kg)**
7. Duur in uren en minuten**

* Waarden gelden voor een gewogen gemiddelde van halve en volle ladingen met een verhouding van 0,62 (24x volle lading, 76x halve lading).
** Droogcyclus van katoen eco-programma bij volle lading.

Het lastige van vergelijken

Oude en nieuwe energielabels kun je niet zomaar naast elkaar leggen. Een A+++-droger uit 2024 kan volgens de nieuwe testmethodes een label C krijgen, terwijl het apparaat in de praktijk nog steeds even zuinig is. Dat verschil komt puur door de aangescherpte meetnormen, en niet door een verandering in prestaties. Laat je dus niet misleiden door een ogenschijnlijke 'verslechtering' van het label, maar kijk naar de echte verbruiksgegevens en technische kenmerken van jouw wasdroger.

Wat dit voor jouw keuze betekent

Bij het kopen van een nieuwe droger is het dus belangrijk om verder te kijken dan alleen de letter op het label. De vermelding van het energieverbruik per honderd droogcycli geeft je een veel concreter beeld van de stroomkosten op jaarbasis. Ook het geluidsniveau, de capaciteit van de trommel en de duur van het droogprogramma bepalen in sterke mate hoe comfortabel en efficiënt het apparaat in de praktijk is. Dankzij de QR-code kun je bovendien snel en eenvoudig controleren of de technische gegevens aansluiten bij je verwachtingen.

©Viktoria

Slim kiezen met het nieuwe label

De vernieuwde energielabels maken het makkelijker om een slimme, bewuste keuze te maken. Niet alleen zie je in één oogopslag hoe energiezuinig een apparaat is volgens de nieuwste normen, je hebt ook toegang tot de details die er écht toe doen. Zo kun je jouw keuze afstemmen op wat je belangrijk vindt: lage kosten, weinig geluid, korte droogtijd of een groot vulgewicht. Door te letten op de werkelijke prestaties in plaats van alleen op een letter, maak je een duurzame keuze die ook op de lange termijn rendeert.

Wil je hulp bij het kiezen van een energiezuinige droger of persoonlijk advies over welk type het best bij jouw huishouden past? Laat je dan informeren door een specialist, zodat je met vertrouwen de juiste keuze maakt voor nu én de toekomst.

Een nieuwe oven, koelkast of vaatwasser kiezen begint niet bij het design of de functies – het begint met een meetlint. Want hoe mooi of geavanceerd een apparaat ook is, als het nét niet past, zit je met een kostbare misser. Een paar millimeter speling kan het verschil maken tussen een perfect passende keuken en een frustrerende inbouwervaring. Met deze meetinstructies weet je zeker dat je straks niet voor verrassingen komt te staan.

Goed meten is het halve werk

Voordat je aan de slag gaat met meten, is het slim om een paar basisregels aan te houden. Gebruik altijd een betrouwbare rolmaat en eventueel een digitale schuifmaat voor extra precisie. Meet de binnenafmetingen van de nis (dus niet de buitenkant van je keukenkast) en noteer breedte, hoogte én diepte.

Houd daarnaast rekening met de ventilatieruimte: meestal is 2 tot 5 cm aan de achterkant en zijkanten nodig. En check of er ruimte is voor stopcontacten, wateraansluitingen en kabeldoorvoeren – die bepalen vaak óók of het apparaat goed kan worden geplaatst.

©Andrey Sinenkiy

Waar moet je op letten per apparaat?

Elk soort inbouwapparaat heeft zijn eigen eisen en aandachtspunten. Hieronder lees je per type waar je bij het opmeten en installeren specifiek op moet letten. Zo kom je niet voor verrassingen te staan.

Inbouwkoelkast of -vriezer

De hoogte van de nis is hier allesbepalend. Veelvoorkomende maten voor inbouwkoelkasten en -vriezers zijn 88, 140 en 178 cm, maar afwijkingen komen vaak voor. Let op het deursysteem: een sleepdeurmechanisme vraagt meestal om iets meer ruimte in de breedte. Diepte is vaak 55 cm, maar modellen met een ventilator achterop kunnen richting de 60 cm gaan.

Inbouwoven of -magnetron

Standaard? Niet helemaal. De nisbreedte is meestal 56 cm, terwijl het frontpaneel iets breder is (ca. 59,5 cm) voor een nette aansluiting. Hoogtes verschillen: compacte ovens zijn 45 cm hoog, standaardmodellen 60 cm. Magnetrons vragen soms extra ruimte aan de bovenkant voor uitstekende bedieningspanelen.

Inbouwvaatwasser

Hier draait het vooral om hoogte. Die varieert tussen 81,5 en 87 cm, met verstelbare poten voor wat speling. Meet ook de plinthoogte (van vloer tot onderkant kast), en vergeet de watertoevoer niet – reken op zo’n 5 cm extra ruimte in de diepte voor de slang.

Inbouw-espressomachine

Kleiner apparaat, maar niettemin precisiewerk. De breedte is vaak rond de 56 cm, maar de diepte varieert sterk. Let vooral op het waterreservoir (dat tot 55 cm diep kan zijn) en op kleppen of deurtjes die naar voren openen: die hebben extra werkruimte nodig.

©Cristina Villar Martin | Ladanifer

Veelgemaakte fouten die je makkelijk voorkomt

Zelfs met zorgvuldige metingen kan het misgaan, vaak doordat kleine details worden vergeten. Denk aan ventilatieruimte, uitstekende stekkers of leidingen die net in de weg zitten. Een handige tip: plak een strook tape op de vloer op de plek waar de achterkant van het apparaat komt, en markeer waar stekkers en leidingen zitten. Zo zie je snel of er iets in de weg zit.

Ook niet onbelangrijk: controleer of de nis waterpas is! Zeker bij koelkasten met uitschuiflades kan een scheve ondergrond voor problemen zorgen. Pas waar nodig je kast of ondervloer aan voordat je installeert.

Bij renovaties gelden vaak afwijkende maten. Oudere keukens hebben soms dikkere wanden of ongebruikelijke dieptes. Meet dus altijd de huidige situatie én de specificaties van je nieuwe apparaat. Twijfel je? Schakel een keukenexpert in, zeker bij combinaties zoals een oven met magnetron, waarbij elk detail telt.

En tot slot: de allerbelangrijkste stap

Het klinkt als een open deur, maar het voorkomt de meeste problemen: meet altijd twee keer! Schrijf je maten op en leg ze naast de officiële productspecificaties. Let daarbij op details als verstelbare voetjes, uitsparingen voor de deur of een uitschuifbaar bedieningspaneel. Zo weet je zeker dat jouw nieuwe inbouwapparaat niet alleen technisch past, maar ook mooi aansluit bij de rest van je keuken. Want uiteindelijk draait het om één ding: alles moet kloppen – tot op de millimeter.