Zoek je een veilige opslag voor je bitcoins of andere cryptomunten? Er wordt flink geïnnoveerd in deze jonge maar groeiende markt en recent verschenen nieuwe wallets van onbekendere merken zoals Tangem, OneKey en Keystone. We praten je bij over de laatste trends in hardware-wallets.

Als wallet voor cryptovaluta kun je onder andere een app op je smartphone of een extensie in je browser gebruiken. Maar daar kleven wel wat nadelen aan. Het grootste nadeel is dat het relatief onveilig is. Je zou je investeringen bijvoorbeeld kunnen verliezen door een hack of phishing. Bij een hardware-wallet verlaat de privésleutel nooit het bewuste apparaat. Het is opgeslagen in een chip die aan hoge veiligheidseisen voldoet. Daarnaast zijn wallets vaak voorzien van opensource-software en -firmware. Traditionele fabrikanten als Ledger en Trezor hebben er de laatste jaren wat concurrenten bijgekregen, die met interessante innovaties kwamen. We praten je bij over de laatste trends.

Werking hardware-wallet

Een wallet gebruik je om transacties te ondertekenen. Daarmee bedoelen we het versturen van cryptomunten vanuit je wallet naar een ander blockchain-adres. Bij een hardware-wallet moet je transacties altijd via die wallet bevestigen. Daar is immers de privésleutel opgeslagen die nodig is. Hoe makkelijk dat gaat, verschilt per model. Gebruiksgemak is vooral een aandachtspunt als je actief handelt.
Er is ook verschil in de ondersteunde blockchain-netwerken. Bitcoin, Ethereum, Solana en tokens binnen de ecosystemen van Ethereum, Binance Smart Chain en Solana zijn vrij gangbaar. Maar nieuwere projecten zoals Kaspa en Bittensor, die gemeten naar marktwaarde reeds in de top vijftig staan, worden niet altijd (direct) ondersteund. Een leverancier kan zich hiermee onderscheiden. Zo waren Tangem en OneKey er heel vroeg bij met ondersteuning voor Kaspa en brachten ze zelfs een limited edition van hun wallets uit.
Naast gebruiksgemak, moet je ook op de betrouwbaarheid en reputatie van de fabrikant letten. Jonge fabrikanten hebben wat dat betreft nog niet veel tijd gehad om die op te bouwen.

Herstelzin als back-up privésleutel

Als je een wallet in gebruik neemt, krijg je in de regel een door de wallet gegenereerde herstelzin te zien, ook wel seed phrase genoemd. Deze reeks van doorgaans 12 of 24 woorden dient als back-up voor de privésleutel. Je noteert ze op een papiertje dat je veilig opbergt in de kluis. Dit moet je om veiligheidsredenen volledig offline doen. Maak geen foto met je smartphone, zelfs niet tijdelijk. Met deze woorden kan immers je wallet worden hersteld waarna transacties gedaan kunnen worden. We raden ook aan om een hardware-wallet indien mogelijk direct bij de fabrikant zelf te bestellen. Dat geeft vaak meer zekerheid dat deze niet is gemanipuleerd.

Touchscreen

De lichte en compacte Keystone Pro 3 (149,95 euro) en OneKey Touch (299,95 euro) vallen op door hun touchscreen. Daarmee zijn ze Ledger voor: de innovatieve Stax (279 euro) van deze fabrikant laat nog zeker een aantal maanden op zich wachten. Opmerkelijk in die Stax is het zwart-witte e-ink scherm. De Keystone en OneKey hebben een traditioneler touchscreen in kleur van respectievelijk 4 en 3,1 inch. De OneKey is daarmee wat klein voor grotere vingers, maar reageert wel snel en soepel.
Een touchscreen biedt meer gebruiksgemak. Bij de meeste hardware-wallets heb je een minuscuul schermpje voor de belangrijkste details, en enkele knopjes om te navigeren en bevestigen. Acties als het controleren van het adres, en het bevestigen en versturen van een transactie gaan wat omslachtig. Een touchscreen is veel comfortabeler.

Wallet in kaartformaat

Uniek aan de wallet van Tangem is dat het de vorm van een fysieke kaart heeft, vergelijkbaar met een bankpas. De robuuste kaart is voorzien van een NFC-chip en bestand tegen water, stof en lage of hoge temperaturen. Met een smartphone en de Tangem-app (beschikbaar voor Android en iOS) kun je de wallet in gebruik nemen. Met de app beheer je daarna ook je cryptomunten en doe je bijvoorbeeld transacties.
Je koopt de kaartjes van Tangem meestal per set van twee of drie (ongeveer 65 euro). De herstelzin wordt bij de ingebruikname op al deze kaartjes bewaard. Deze blijft dus ook steeds offline en beschermd op de kaart. Je stelt aanvullend een toegangscode in. Die heb je samen met één van de kaartjes nodig om een transactie te bevestigen. Daarbij houd je een kaartje desgevraagd tegen je smartphone. Er is nog een extra biometrische beveiliging mogelijk in de vorm van je vingerafdruk. Het is raadzaam om na de ingebruikname de andere kaart(en) als back-up bij bijvoorbeeld kennissen in de kluis te bewaren. Dat is ook veilig: zonder toegangscode kan niemand iets met de kaart.

Set van twee of drie

We raden aan om een set van drie kaartjes te kopen, in plaats van twee. Koop je namelijk een set van twee, dan heb je bij verlies of diefstal van een van die kaartjes uiteraard nog maar één enkel exemplaar. Heb je een set van drie, dan heb je nog een extra kaartje als back-up. Dat is met name belangrijk als je de toegangscode verliest. Als je die opnieuw in wilt stellen via de app, dan kan dat namelijk alleen als je nog een tweede kaartje hebt.
Overigens kun je er bij het activeren voor kiezen om de herstelzin toch te zien te krijgen. Het voordeel is dat je dan altijd je wallet kunt herstellen. Dat heeft echter niet echt onze voorkeur. Immers, de oplossing van Tangem is juist zo elegant, omdat niemand de herstelzin krijgt te zien en je ook niet hoeft na te denken over het veiligstellen ervan.
Een extra voordeel van de wallet van Tangem is dat je deze overal mee naartoe kunt nemen. Je stopt een van de kaartjes gewoon bij je bankpasjes in je smartphone. Je hebt geen computer nodig om bijvoorbeeld wat cryptomunten naar een kennis te sturen of naar een exchange om te verhandelen. Wil je toch de wereld van DeFi (decentrale financiën) en Dapps (decentrale apps) verkennen, dan kun je in veel gevallen ook verbinding maken met WalletConnect.

Ben je een trouwe Spotify-abonnee of bezit je een omvangrijke muziekcollectie op je pc? Vrijwel iedereen kan muziek streamen. Heldere klanken klinken met de juiste apparatuur en eventuele uitbreidingen in elk hoekje van je woning. Dat hoeft niet eens veel te kosten, want er zijn allerlei prijsvriendelijke oplossingen. Misschien heb je zelfs al geschikte apparatuur in huis.

Dankzij het huidige streamingtijdperk kun je overal in huis van mooie muziek genieten. Daarvoor kun je zowel oude als recente afspeelapparatuur gebruiken. Zo heb je in de woonkamer misschien wel een klassieke versterker en forse zuilspeakers staan. Met een kleine aanpassing maak je zo'n traditioneel audiosysteem geschikt voor het luisteren naar moderne audiostreams. Daarnaast stream je favoriete afspeellijsten, albums, podcasts en luisterboeken ook met allerlei andere audiovisuele apparaten. We zetten verschillende luisteropties met de voornaamste voor- en nadelen op een rij.

Muziek-app op smart-tv

Wie denkt dat een smart-tv alleen video-apps ondersteunt, heeft het mis. Op een toestel van Samsung, LG, Sony en Philips kom je in de appcatalogus waarschijnlijk ook Spotify tegen. Daarnaast ontwikkelen de streamingmuziekdiensten Apple Music, Deezer en Qobuz tv-apps voor verschillende merken.

Liever via een soundbar dan via de tv-speakers

Een voordeel van deze luistermethode is dat je de muziekbibliotheek rechtstreeks op de smart-tv kunt bedienen. Selecteer met de afstandsbediening bijvoorbeeld een onlangs verschenen album of een leuke afspeellijst. Wel duurt het invoeren van een zoekterm via het virtuele toetsenbord op de beeldbuis iets langer. Veel televisies hebben tegenwoordig spraakondersteuning, zodat je de naam van een artiest of album ook hardop kunt uitspreken.

Houd er rekening mee dat de interne speakers van de televisie over het algemeen blikkerig klinken. Wegens de smalle behuizing is de klankkast te klein voor een kwalitatieve audioweergave. Dat doet natuurlijk geen recht aan je favoriete muziek! Stuur het geluid van de televisie daarom bij voorkeur naar een aangesloten soundbar, receiver of versterker. Dat kan onder meer via de HDMI-ARC-poort en optische uitgang van de televisie.

Mediaspeler op tv

Heeft je televisie geen app van een streamingmuziekdienst, dan is er nog geen man overboord. Spotify en andere muziekdiensten zijn op diverse mediaspelers beschikbaar. Dit aparte kastje koppel je met behulp van een HDMI-kabel aan een televisie. Het bekendste voorbeeld is de Apple TV. Logischerwijs is Apple Music al standaard in deze mediaspeler geïntegreerd, terwijl je voor nagenoeg alle andere muziekdiensten een app kunt installeren.

Overige mediaspelers gebruiken veelal Android als besturingssysteem. Installeer in dat geval je favoriete streamingdienst vanuit de Play Store. Als alternatief kun je een spelcomputer als veredelde mediastreamer gebruiken, zoals de PlayStation 4 / PlayStation 5 of Xbox Series X/S. Spotify is bijvoorbeeld op de genoemde gameconsoles beschikbaar.

Google Chromecast en TV Streamer

Tot slot zijn de Google Chromecast en Google TV Streamer het vermelden waard. Zodra je zo'n mediaspeler op een HDMI-poort aansluit, stream je nummers van je favoriete muziekdienst naar de televisie. Je smartphone of tablet fungeert in dat geval als afstandsbediening. Sommige televisies hebben al een Chromecast-functie ingebouwd.

Receiver en soundbar

Veel receivers en soundbars hebben verschillende streamingfuncties in huis. Je hoeft voor het luisteren van muziek dan geen televisie aan te zetten. De goedkoopste hedendaagse audioproducten bezitten in elk geval een bluetooth-adapter. Je verbindt in dat geval je smartphone rechtstreeks met de receiver of soundbar. Open je favoriete muziek-app en start een album of afspeellijst.

Deze draadloze techniek heeft twee nadelen. Allereerst past bluetooth compressie toe op de stream. Mogelijk gaat dat ten koste van de audiokwaliteit. Overigens leveren de bluetooth aptX- en LDAC-codecs wel een goed geluid. Een voorwaarde is dat zowel de zender als ontvanger de genoemde codecs ondersteunt. Het tweede nadeel is het beperkte bereik van bluetooth. Loop je met de smartphone even weg, dan hapert of stopt wellicht de muziekweergave op de receiver of soundbar.

De betere audioproducten hebben een bekabelde en/of draadloze netwerkaansluiting. Vergeleken met bluetooth ervaar je mogelijk een hogere geluidskwaliteit. Zowel wifi als ethernet laten de oorspronkelijke audiobestanden namelijk met rust, want zij passen geen compressie toe op de stream. In de meeste gevallen kies je met een app op een smartphone de gewenste muziek, waarna het audiosysteem zelf de benodigde data vanaf het web ophaalt. Dat kan vaak rechtstreeks vanuit de Spotify- of Tidal-app. Veel recente audioproducten ondersteunen deze muziekdiensten. Sommige hififabrikanten ontwikkelen trouwens een eigen app, zoals Denon/Marantz (HEOS) en Yamaha (MusicCast).

Spotify op oude versterker

Wanneer jouw oude vertrouwde versterker en aangesloten luidsprekers nog prima werken, is het natuurlijk zonde om deze audioapparatuur af te danken. Dat hoeft ook helemaal niet, want aan de hand van diverse betaalbare oplossingen luister je alsnog naar Spotify-streams. De goedkoopste optie is het aansluiten van een bluetooth-audioadapter. Die verbind je met de analoge tulpingangen of lijnaansluiting achter op de versterker, waardoor je vanaf een smartphone of tablet kunt streamen. Uitgebreidere modellen kun je wellicht ook digitaal verbinden. Dat gebeurt meestal via een optische uitgang. Check dus goed de aansluitmogelijkheden van jouw versterker. Onder meer Logitech, Pro-Ject, Sennheiser, Ugreen en Marmitek ontwikkelen geschikte bluetooth-audioadapters.

Klassiek hifisysteem koppelen

Een klassiek hifisysteem koppel je net zo makkelijk aan het (draadloze) thuisnetwerk. Je hebt daar wel een audiostreamer of netwerkspeler voor nodig. Dit apparaat verbind je met wifi of ethernet, waarna het zelfstandig streams van Spotify en overige bronnen kan ophalen. Vervolgens geeft de audiostreamer het geluidsspoor analoog of digitaal door aan de versterker. Voor de bediening gebruik je meestal een smartphone. Diverse bekende hififabrikanten ontwikkelen geschikte producten, waaronder Sonos, WiiM, Cambridge Audio, Bluesound en NAD.

Extra luxe: met display

Luxe modellen hebben zelfs een display met afspeelinformatie, zoals de artiest, het liedje en de albumhoes. Ten slotte zijn er ook genoeg apparaten te koop die zowel bluetooth, wifi als ethernet ondersteunen.

©OLIVER BEAMISH 4407973354259

Losse luidspreker

Voor het luisteren van Spotify-streams kun je ook de aanschaf van een losse luidspreker overwegen. Je hebt keuze uit grofweg drie smaken. Bluetooth-speakers zijn er in overvloed. Deze prijsvriendelijke producten hebben meestal een oplaadbare accu, waardoor je ze overal kunt gebruiken. Als je een exemplaar met een stof- en waterdichte behuizing koopt, luister je ook buitenshuis naar je favoriete klanken.

Voor binnengebruik is een wifi-speaker interessant. Bedenk vooraf goed waar je dit apparaat wilt neerzetten. Is er geen nabijgelegen stroompunt, dan ligt een exemplaar met een accu voor de hand. Vaak kun je twee soortgelijke speakers draadloos aan elkaar koppelen. Luister zo naar stereogeluid! Voor de bediening ben je aangewezen op je smartphone.

Slimme speaker

Verder kun je ook nog een zogeheten smartspeaker overwegen. Vanwege de ingebouwde microfoon bedien je deze modellen met je stem. Roep bijvoorbeeld de naam van een mooi muziekalbum en je hoort meteen de bijbehorende deuntjes. Mogelijk kun je via een smartspeaker ook nog andere slimme apparaten in je thuisnetwerk aansturen, zoals een lamp of thermostaat. Controleer in dat geval goed welke smarthomeplatformen het beoogde product ondersteunen. Apple, Google, JBL, Sonos en Denon hebben meerdere smartspeakers in hun gamma.

Multiroom audio

Veel receivers en soundbars met netwerkfunctie ondersteunen tegenwoordig multiroom audio. Ook diverse smartspeakers en audiostreamers gebruiken deze techniek. Zoals de Engelse naam al doet vermoeden, luister je hiermee in meerdere kamers naar muziek. Kies in een app voor iedere ruimte de gewenste afspeellijst. Je kunt hetzelfde album ook in meerdere kamers afspelen. Loop je vanuit de woonkamer bijvoorbeeld even naar de keuken, dan hoor je dezelfde klanken. Lijkt multiroom audio je handig? Schaf dan bij voorkeur producten van hetzelfde merk aan, zodat alle afspeelapparaten naadloos met elkaar samenwerken. Sonos, Denon en Bluesound staan bekend om hun brede assortiment met multiroom audioproducten.

Mediaserver installeren

Als je een uitgebreide muziekcollectie op de computer hebt staan, stel je die eenvoudig aan andere afspeelapparaten beschikbaar. Stream deze nummers bijvoorbeeld naar een smart-tv, receiver, soundbar, wifi-speaker of netwerkspeler. Dat werkt veelal via het DLNA/UPnP-protocol.

Je installeert voor dit doeleinde eerst een mediaserver of muziekserver op de computer. Dat kan met verschillende programma's. Voor beginners is het hulpje Universal Media Server erg geschikt. Er zijn hiervan versies voor Windows, macOS en Linux beschikbaar. Een pluspunt is dat deze mediaserver alle gangbare audioformaten ondersteunt. Zo accepteert het onder andere mp3-, wma-, wav- en flac-bestanden. Bovendien kun je als alternatief video's naar een geschikte smart-tv streamen.

Tijdens de installatie gaan in Windows mogelijk alarmbellen af. Ten onrechte, want Universal Media Server is volledig te vertrouwen. VirusTotal herkent geen bedreigingen in het exe-bestand. Na de installatie opent de freeware in een browser. 

Lees ook: Zelf een mediaserver maken op je pc of NAS met Jellyfin

Lokaal streamen

Je maakt in Universal Media Server eerst een gebruikersaccount aan. Nadat je bent ingelogd, herkent het programma wellicht al enkele geschikte apparaten in jouw thuisnetwerk. Dat is bijvoorbeeld een ingeschakelde smart-tv of wifi-speaker.

Het is nu zaak om de juiste bestandslocaties aan het programma toe te voegen. Klik rechtsboven op het pictogram met de drie horizontale streepjes en kies Gedeelde inhoud. Waarschijnlijk zijn er al wat standaard-mediamappen geselecteerd. Via Nieuwe webinhoud toevoegen en het blauwe mappictogram blader je naar de muziekmap. Bevestig daarna met Toevoegen en Opslaan.

Zodra de mediaserver eenmaal is ingericht, stream je de nummers eenvoudig naar een afspeelapparaat. Vanzelfsprekend is het wel een voorwaarde dat de computer en pakweg een receiver, soundbar of smart-tv met hetzelfde netwerk zijn verbonden. Open op een televisie de bronlijst of mediaplayer-app en kies de zojuist ingestelde mediaserver. Je navigeert vervolgens naar het gewenste album. Bij geschikte soundbars, receivers en wifi-speakers maak je meestal vanuit een smartphone-app verbinding met de mediaserver.

Amazon introduceerde kortgeleden een nieuwe generatie slimme speakers, waaronder de hier besproken Echo Dot Max. Volgens de fabrikant levert deze bescheiden luidspreker een verbeterde audiokwaliteit, terwijl de microfoon naar verluidt nauwkeuriger spraakopdrachten verwerkt. Met een adviesprijs van 109,99 euro is het ook nog eens een van de goedkopere smartspeakers in de markt. Hoog tijd voor een review!

Vergeleken met de voorgaande Echo Dot-speaker uit 2022 is het design ietwat op de schop gegaan. De behuizing oogt weliswaar nog altijd als een bolletje met als verschil dat er aan de voorzijde een stukje is 'afgesneden'. Je treft hier twee volumetoetsen en een aan-uitknop voor de microfoon. Rondom dit bedieningspaneel bevindt zich een blauwgekleurde ledring. Verder zit er aan de achterzijde een ingang voor de bijgesloten voedingsadapter.

©Maikel Dijkhuizen

Lichtgewicht wifi-speaker zonder accu

De bolvormige behuizing heeft een diameter van amper elf centimeter. Ondanks deze geringe afmetingen leent de wifi-speaker zich voornamelijk voor binnengebruik. Dit nieuwe model heeft namelijk, net zoals bij eerdere generaties het geval was, weer geen accu. Een gemiste kans, want de compacte constructie van 505 gram is in principe handzaam genoeg om ook als mobiele bluetooth-speaker te dienen.

De door ons geteste paarse uitvoering heeft naar onze smaak een nogal kitscherige uitstraling. Gelukkig is de Amazon Echo Dot Max er ook in een wit en grijs jasje. Die zien er al heel wat chiquer uit en zullen in jouw woonkamer niet misstaan. Het grootste deel van de kunststof behuizing is voorzien van een laagje stof. Dit materiaal voelt niet zo stevig aan zoals we bij veel bluetooth-speakers van onder andere JBL tegenkomen. Nou is dat niet zo'n probleem, want ten opzichte van weerbestendige speakers heeft dit exemplaar natuurlijk minder te lijden.

©Maikel Dijkhuizen

Verbinden en luisteren

De configuratie en bediening van het apparaat gebeurt via de Amazon Alexa-app op een smartphone. Dat gaat erg vlot. Na verbinding met wifi downloadt de Echo Dot Max eerst een firmwareupdate. In de behuizing zit trouwens een rappe wifi6E-adapter, waardoor het apparaat overweg kan met de snelste draadloze netwerken. Al met al duurt de configuratie slechts enkele minuten.

Je koppelt Spotify of een andere muziekdienst eenvoudig aan je Amazon-account. Zeg vervolgens hardop waarnaar je wilt luisteren. Met een spraakopdracht als “Alexa, speel Coldplay” hoor je binnen enkele ogenblikken de bijbehorende deuntjes. Gebruik je stem ook om bijvoorbeeld een liedje te skippen of het volume te wijzigen. De microfoon is zéér gevoelig. Zelfs zacht uitgesproken (fluister)opdrachten op enkele meters afstand verwerkt de speaker zonder morren.

Lees ook: Van mobiel naar desktop: waarom je Spotify op je pc moet proberen

De behuizing is weliswaar compact, maar toch slaagde Amazon erin om een tweeter en woofer te integreren. Kijken we binnen dezelfde prijscategorie naar de enigszins vergelijkbare Apple HomePod Mini, dan biedt dit nieuwe model van Amazon dus een extra audiodriver. Voor zo'n kleine speaker in deze prijsklasse hoef je uiteraard geen wonderen te verwachten, maar voor het opzetten van een achtergrondmuziekje voldoet dit product prima. Met name de hoge tonen klinken erg helder. Als we geconcentreerd luisteren, horen we ook een beetje bas. Deze lage tonen zijn ietwat ondervertegenwoordigd. Verder gaat het geluid op een hoog volume galmen en vervormen.

©Maikel Dijkhuizen

Smartspeaker met Alexa

Lange tijd legde Alexa van Amazon het af tegen de spraakassistenten van Google en Apple, maar sinds 2024 verstaat Alexa eindelijk ook Nederlands. Daarmee is de Echo Dot Max een serieus alternatief voor smartspeakers van de eerdergenoemde merken. Je kunt in de Alexa-app onder andere een wekker, timer, herinnering, agenda-afspraak en boodschappenlijst instellen.

De behuizing heeft een temperatuursensor, zodat je naar de kamertemperatuur kunt vragen. Je kunt ook allerlei andere verzoeken doen. Vraag bijvoorbeeld naar de weersverwachting of naar de leeftijd van een BN'er. Helaas gaat niet iedere stemopdracht even vlekkeloos. Zo weigert ons testmodel om een overzicht van het laatste nieuws af te spelen.

Een nuttige optie is dat je in huis andere smarthome-apparaten met Alexa-ondersteuning kunt bedienen, zoals slimme lampen, stekkers en thermostaten. Dat werkt eveneens via spraakopdrachten. Misschien komt de geïntegreerde aanwezigheidssensor goed van pas, zodat de smartspeaker geschikte apparaten zelfstandig kan in- en uitschakelen.

Amazon Echo Dot Max kopen?

Zoek je een slimme luidspreker met een redelijke audiokwaliteit voor het luisteren van achtergrondmuziek? Dan is de Amazon Echo Dot Max een interessante kandidaat. Dankzij een zeer gevoelige microfoon laat je allerlei stemopdrachten op deze smartspeaker los. Meestal verwerkt de Echo Dot Max probleemloos deze commando's, al gaat er soms ook weleens iets fout.