De drie Hanzesteden Harderwijk, Elburg en Hattem zijn het perfecte uitgangspunt voor een heerlijke fietstocht. Denk aan pittoreske straatjes en gebouwen, en een interessante Hanzegeschiedenis. Als bonus zijn deze steden met elkaar verbonden door fietsroutes door de mooie buitengebieden van de Noord-Veluwe.

De Hanzesteden ontdekken

Vier fietsknooppuntroutes (zie onderaan) vormen een verbinding tussen de drie Veluwse Hanzesteden. De routes maken gebruik van het bestaande fietsknooppuntennetwerk. Op een kruising van twee of meer paden van dit netwerk vind je een fietsknooppunt met een eigen nummer. Dit nummer wordt onderweg met bordjes aangeduid zodat je nooit kunt verdwalen.

©Ivonne Wierink

Voor ieder Hanzestadje is ook een wandelroute verkrijgbaar, hiermee word je na het fietsen door de straten geleid en ontdek je wat de Hanze voor deze steden heeft betekend. Zo is in Hattem de Dijkpoort te zien, indertijd een belangrijke stadspoort. Rondom de St. Andreaskerk, die werd gebouwd omstreeks 1176, werden huizen en boerderijen gebouwd en zo ontstond de stad Hattem. Op het centraal gelegen marktplein werd de Hanze-koopwaar verhandeld.

©Jurjen Drenth, Visit Veluwe

Een belangrijk punt voor Elburg is de Vischpoort: deze toren deed dienst als verdedigingstoren. Ook het museum, gevestigd in een prachtig klooster, is een bezoek waard. In Harderwijk zijn eveneens diverse oude gebouwen goed bewaard gebleven en aan de Noordzijde kijk je uit over het water dat vroeger de Zuiderzee was.

©Visit Veluwe

Fiets van stad naar stad en weer terug

De route van Harderwijk via Elburg naar Hattem voert deels door de bossen van de Veluwe. Vanuit Harderwijk slinger je op het fietspad langs het Beekhuizerzand; een zeldzaam mooi gebied op de Noord-Veluwe met lichte hoogteverschillen. Dit maakt dat je soms de ondersteuning van je e-bike een tandje hoger moet zetten. Daarna gaat het via het Leuvenumse bos en de Elspeetse Heide richting het recreatiegebied Zandenplas. Via ’t Harde en het op een zandrug gelegen dorp Hoge Enk komt het stadje Elburg in zicht.

©Visit Veluwe

Vanuit Elburg fiets je langs de historische buitenplaats Huize Schouwenburg naar kasteel Zwaluwenburg en de tuinen van A. Vogel. In de tuinen, die je gratis kunt bezoeken, worden kruiden gekweekt bestemd voor de natuurlijke A. Vogel-producten. Na het dorp Wezep rij je over de Hessenweg. Hessenwegen zijn in de middeleeuwen ontstane handelswegen die vooral werden gevolgd door Duitse kooplieden uit Hessen. Eén kilometer voor aankomst in Hattem passeer je Landhuis Molecaten (1646). Op het landgoed bevonden zich twee papiermolens. Daarvan is er één na een brand in 1857 herbouwd als korenmolen en die is nog steeds in bedrijf. Eenmaal in Hattem aangekomen, is het verstandig om na ruim 68 kilometer een nachtje over te blijven.

©Visit Veluwe

Vanuit Hattem terug richting Harderwijk gaat het eerst langs het meertje De Waa, dat van oorsprong een oude IJssel-arm is. Daarna voert de route onder de A50 richting de dorpen Hattemerbroek en Wezep. Na de doorkomst van de Oldebroeker dorpskern opent zich een mooi buitengebied met allerlei boerenbedrijven. Via Elburg gaat de route richting Harderwijk en krijg je een prachtig uitzicht over het Veluwemeer. In het dorp Hierden wisselen mooie boerderijen en imposante villa’s met keurig aangelegde tuinen elkaar af. Na ruim 45 kilometer lonkt eindpunt Harderwijk.

©Jurjen Drenth, Visit Veluwe

De fietsknooppunten per route

Harderwijk-Elburg: 42,2 km

Volg knooppunten 11-10-46-64-06-50-20-42-53-73-72-71-12-13-29-98-27-28-06-23-02

Elburg-Hattem: 26,7 km

Volg knooppunten 02-23-06-05-55-52-54-56-01-39-60-58

Hattem-Elburg: 23,4 km

Volg knooppunten 58-57-99-78-51-50-07-14-05-22-04-03

Elburg-Harderwijk: 22,3 km

Volg knooppunten 02-01-32-61-31-82-81-80-18-55-76-74-90-46-10-11

Wat is de Hanze?

Een hanze of hanza was een samenwerkingsverband van handelaren en steden tijdens de Middeleeuwen. Door samenwerking werd getracht de handel te beschermen en uit te breiden. Vanaf de twaalfde eeuw ontstonden rond de Noord- en Oostzee samenwerkingsverbanden voor met name de overzeese handel van bijvoorbeeld hout, barnsteen, hars, huiden, rogge en meel.

De Duitse Hanze is veruit de belangrijkste en bekendste, en wordt vaak kortweg ‘de Hanze’ genoemd. Deze bestond op het hoogtepunt uit zo’n 200 steden, van Londen tot Novgorod. De meeste Hanzesteden lagen in Duitsland, maar ook in Nederland sloten steden zich aan bij de Duitse Hanze. Tegen het einde van de zestiende eeuw stortte de Hanze in. Het uitbreken van de Dertigjarige Oorlog (1618-1648) was de genadeklap.

Vele jaren later, in 1980, werd in Zwolle ‘de Nieuwe Hanze’ opgericht. Dit is een cultureel, sociaal, economisch en burgerlijk samenwerkingsverband van steden en plaatsen die vroeger lid waren van het bondgenootschap van handelsgilden (de Duitse Hanze) of daar veel handel mee gedreven hebben. Inmiddels hebben meer dan 180 steden zich aangesloten bij dit verbond.

©Luisa fumi

Meer informatie

Visit Hattem, Kerkhofstraat 2, 8051 Hattem | Telefoon: 038 - 444 8298 | www.visithattem.nl, info@visithattem.nl

VVV Elburg, Jufferenstraat 8, 8081 Elburg | Telefoon: 0525 - 681 341 | www.bezoek-elburg.nl, info@museumelburg.nl

Heerlijk Harderwijk, Markt 1, 3841 CE Harderwijk | Telefoon: 06 - 10006180 | www.heerlijkharderwijk.nl, tip@heerlijkharderwijk.nl

Op deze websites is ook meer informatie te vinden over overnachtingsmogelijkheden.

In de rubriek Waar voor je geld gaan we op zoek naar leuke aanbiedingen of producten met bijzondere eigenschappen. Dit keer hebben we een selectie van vijf 65-inch televisies voor je, met uiteenlopende prijzen van zo'n 800 tot 1.600 euro, voor ieder budget dus.

LG OLED65C46LA

Met de LG OLED65C46LA haal jij een televisie in huis die een groot 65‑inch scherm combineert met de uitstekende contrasten van OLED. Elke pixel kan individueel oplichten of uitstaan, zodat zwarte beelden echt donker worden en er geen achtergrondverlichting nodig is. In de praktijk levert dat scherp beeld en een prettige kijkhoek op, waardoor je zelfs vanuit de hoek van je woonkamer naar films of series kunt kijken. De 4K‑resolutie (3.840 × 2.160 pixels) zorgt ervoor dat ondertitels en fijne details bij natuurdocumentaires of sportwedstrijden scherp blijven.

Dankzij het 120 Hz‑paneel worden snelle bewegingen vloeiend weergegeven, wat vooral bij games of sport handig is. De tv draait op LG’s WebOS‑systeem; daarmee kun je eenvoudig navigeren tussen apps zoals Netflix, Disney+ en YouTube. Vier HDMI 2.1‑poorten bieden ruimte voor gameconsoles en randapparatuur. Ook beschikt de tv over eARC voor het doorgeven van geluid naar een externe soundbar.

Samsung QE65Q73D

Als je graag een groot scherm wilt met levendige kleuren, dan is de Samsung QE65Q73D een model om naar te kijken. Deze QLED‑televisie heeft eveneens een schermdiagonaal van 165 centimeter, maar maakt gebruik van een Quantum‑Dot laag om licht om te zetten in een breed kleurvolume. Hierdoor zijn kleuren uit films, series of games aanwezig zonder dat je zelf iets hoeft bij te stellen. Met een verversingssnelheid van 100 Hz worden bewegingen soepel weergegeven en dankzij de Motion Xcelerator 120 Hz‑functie profiteer je bij gameconsoles die hogere verversingsfrequenties ondersteunen.

De 4K AI‑upscaler in Samsungs Quantum‑processor schaalt beelden op tot de volledige Ultra‑HD‑resolutie, zodat je oudere HD‑films scherper ervaart. Het besturingssysteem Tizen biedt toegang tot apps en streamingdiensten en je kunt via SmartThings andere

slimme apparaten bedienen. Er zijn vier HDMI‑poorten en wifi aan boord en energieklasse E geeft aan dat het verbruik gemiddeld is voor een groot QLED‑scherm.

LG OLED65G45LW

De LG OLED65G45LW uit 2024 is een zogeheten Gallery‑model, bedoeld om strak tegen de muur te hangen. Het scherm is slechts enkele centimeters dik, zodat het toestel in je interieur opgaat. Binnenin zit een OLED evo‑paneel met 4K‑resolutie, waardoor elk beeldpunt individueel wordt aangestuurd en kleurenkrachtig zijn. De televisie ondersteunt een verversingssnelheid van 120 Hz en biedt daardoor vloeiende beelden bij sport of snel bewegende films.

Via vier HDMI‑2.1‑aansluitingen kun je gameconsoles aansluiten en profiteren van variabele refresh rates. WebOS 8 vormt de basis voor het smart‑platform; hiermee navigeer je door apps en diensten en kun je via spraakassistenten als Google Assistant of Amazon Alexa de tv bedienen. De set wordt geleverd met een wandbeugel, zodat hij strak tegen de muur bevestigd kan worden.

LG OLED65B42LA

In de B‑serie van LG vind je de OLED65B42LA, een toestel dat in 2024 op de markt kwam. Deze televisie biedt de voordelen van OLED – elk pixel kan apart aan of uit – maar in een iets betaalbaarder segment dan de G‑ of C‑series. Het 65‑inch scherm combineert een 4K‑resolutie met een verversingssnelheid van 120 Hz. Hierdoor zijn bewegingen bij games of sportprogramma’s soepel en blijven details scherp.

WebOS maakt het mogelijk om streamingapps en live‑tv makkelijk te combineren en je kunt de tv bedienen met de meegeleverde Magic Remote. De televisie heeft vier HDMI‑poorten voor randapparatuur en ondersteunt eARC voor lossless audiotransport naar een soundbar of receiver. Door het slanke ontwerp staat de tv op twee subtiele pootjes of kun je hem aan de muur hangen via een VESA‑beugel.

Sony XR‑65A80L

Sony’s XR‑65A80L combineert een 65‑inch OLED‑scherm met het Google TV‑platform. Hierdoor kun je eenvoudig door streamingapps scrollen en de tv koppelen aan je Google‑account. Het XR‑paneel gebruikt Sony’s Cognitive Processor XR, die beelden analyseert en optimaliseert voor contrast en kleur. Met een vernieuwingsfrequentie van 120 Hz en ondersteuning voor HDMI 2.1 zijn snelle games of films geen probleem; variabele refresh rates en Auto Low Latency worden ondersteund.

De luidsprekers zitten achter het scherm verwerkt zodat het geluid direct uit het beeld lijkt te komen; met ondersteuning voor Dolby Atmos sluit je ook eenvoudig een soundbar aan. Vier HDMI‑poorten, wifi en Bluetooth zorgen voor verbinding met randapparatuur, en via de ingebouwde microfoon kun je spraakopdrachten geven. Dankzij de ingebouwde standaard kun je de tv neerzetten of via VESA aan de muur hangen. Het 55-inch model van deze televisie is eerder door ID.nl getest.

Gezellig, zo'n avondje gourmetten. Maar na afloop blijft er op het gourmetstel vaak aangebakken vet, gesmolten kaas en saus achter. Logisch dat je niet meteen zin hebt om de boel schoon te maken. Als je het slim aanpakt, is alles binnen een half uurtje weer schoon!

Laten afkoelen, maar wacht niet te lang

Zet het gourmetstel na gebruik uit en trek de stekker uit het stopcontact. Laat het geheel afkoelen tot het handwarm is. Wacht je te lang, dan koeken vet en kaas vast en wordt schoonmaken lastiger. Haal losse onderdelen zoals pannetjes, spatels en bakplaatjes eraf voordat je begint met schoonmaken.

Losse onderdelen schoonmaken

Gourmetpannetjes en bakplaatjes hebben meestal een antiaanbaklaag. Die blijft het mooist als je ze niet hardhandig schoon schrobt. Leg ze in warm water met een beetje afwasmiddel en laat ze tien tot vijftien minuten weken. Aangekoekte resten laten dan vanzelf los. Gebruik daarna een zachte spons of borstel en spoel alles goed af. Controleer altijd even de handleiding: sommige onderdelen kun je in de vaatwasser doen, andere juist niet.

©Saskia van Weert

Zo maak je het elektrische deel veilig schoon

Terwijl de pannetjes, spatels en losse bakplaatjes staan te weken, ga je door met het verwarmingselement. Dat element zelf mag nooit nat worden. Zie je vetspetters of etensresten, veeg die dan weg met keukenpapier zodra het gourmetstel is afgekoeld. Voor hardnekkiger vuil gebruik je een licht vochtige doek met een klein beetje afwasmiddel. Knijp de doek goed uit en zorg dat er geen water bij het snoer of in openingen komt. Droog alles direct na met een schone doek.

De bak- of grillplaat weer vetvrij krijgen

Heeft je gourmetstel een losse bak- of grillplaat, haal dan eerst het overtollige vet weg met keukenpapier. Leg de plaat vervolgens in warm water, zodat aangekoekte resten kunnen losweken. Is de bakplaat vast onderdeel van het gourmetstel, dan kun je deze uiteraard niet in water onderdompelen. Neem in dat geval de plaat af met een licht vochtige doek zodra hij is afgekoeld, eventueel met een beetje afwasmiddel. Zo voorkom je dat vet tijdens het schoonmaken uitsmeert. Gebruik vooral geen schuursponsjes of schrapers om het vet weg te krijgen, want die beschadigen de coating en zorgen ervoor dat eten de volgende keer sneller blijft plakken. 

Vergeet je tafel niet!

Vetspetters en gemorste saus zijn bijna niet te voorkomen. Leg daarom vooraf een afwasbaar tafelkleed of gebruik een papieren tafelkleed. Dat kan na het gourmetten rechtstreeks de vuilnisbak in. Houd tijdens het eten keukenpapier of doekjes bij de hand om gemorste resten meteen weg te vegen. Is de tafel toch vies geworden, neem hem dan zo snel mogelijk af met warm water en een mild schoonmaakmiddel.

Schoon wegzetten voor de volgende keer

Laat alle onderdelen volledig drogen voordat je het gourmetstel opbergt. Berg je alles nog vochtig op in de doos of kast, dan kunnen er snel muffe geurtjes ontstaan. Bewaar pannetjes en platen apart van elkaar, eventueel met een vel keukenpapier ertussen. Berg pannetjes en platen apart op, eventueel met een velletje keukenpapier ertussen. Zo voorkom je krassen. Zo is het volgende keer alleen nog maar een kwestie van de boel weer tevoorschijn halen en lekker gaan eten. Veel gourmetplezier!