De drie Hanzesteden Harderwijk, Elburg en Hattem zijn het perfecte uitgangspunt voor een heerlijke fietstocht. Denk aan pittoreske straatjes en gebouwen, en een interessante Hanzegeschiedenis. Als bonus zijn deze steden met elkaar verbonden door fietsroutes door de mooie buitengebieden van de Noord-Veluwe.

De Hanzesteden ontdekken

Vier fietsknooppuntroutes (zie onderaan) vormen een verbinding tussen de drie Veluwse Hanzesteden. De routes maken gebruik van het bestaande fietsknooppuntennetwerk. Op een kruising van twee of meer paden van dit netwerk vind je een fietsknooppunt met een eigen nummer. Dit nummer wordt onderweg met bordjes aangeduid zodat je nooit kunt verdwalen.

©Ivonne Wierink

Voor ieder Hanzestadje is ook een wandelroute verkrijgbaar, hiermee word je na het fietsen door de straten geleid en ontdek je wat de Hanze voor deze steden heeft betekend. Zo is in Hattem de Dijkpoort te zien, indertijd een belangrijke stadspoort. Rondom de St. Andreaskerk, die werd gebouwd omstreeks 1176, werden huizen en boerderijen gebouwd en zo ontstond de stad Hattem. Op het centraal gelegen marktplein werd de Hanze-koopwaar verhandeld.

©Jurjen Drenth, Visit Veluwe

Een belangrijk punt voor Elburg is de Vischpoort: deze toren deed dienst als verdedigingstoren. Ook het museum, gevestigd in een prachtig klooster, is een bezoek waard. In Harderwijk zijn eveneens diverse oude gebouwen goed bewaard gebleven en aan de Noordzijde kijk je uit over het water dat vroeger de Zuiderzee was.

©Visit Veluwe

Fiets van stad naar stad en weer terug

De route van Harderwijk via Elburg naar Hattem voert deels door de bossen van de Veluwe. Vanuit Harderwijk slinger je op het fietspad langs het Beekhuizerzand; een zeldzaam mooi gebied op de Noord-Veluwe met lichte hoogteverschillen. Dit maakt dat je soms de ondersteuning van je e-bike een tandje hoger moet zetten. Daarna gaat het via het Leuvenumse bos en de Elspeetse Heide richting het recreatiegebied Zandenplas. Via ’t Harde en het op een zandrug gelegen dorp Hoge Enk komt het stadje Elburg in zicht.

©Visit Veluwe

Vanuit Elburg fiets je langs de historische buitenplaats Huize Schouwenburg naar kasteel Zwaluwenburg en de tuinen van A. Vogel. In de tuinen, die je gratis kunt bezoeken, worden kruiden gekweekt bestemd voor de natuurlijke A. Vogel-producten. Na het dorp Wezep rij je over de Hessenweg. Hessenwegen zijn in de middeleeuwen ontstane handelswegen die vooral werden gevolgd door Duitse kooplieden uit Hessen. Eén kilometer voor aankomst in Hattem passeer je Landhuis Molecaten (1646). Op het landgoed bevonden zich twee papiermolens. Daarvan is er één na een brand in 1857 herbouwd als korenmolen en die is nog steeds in bedrijf. Eenmaal in Hattem aangekomen, is het verstandig om na ruim 68 kilometer een nachtje over te blijven.

©Visit Veluwe

Vanuit Hattem terug richting Harderwijk gaat het eerst langs het meertje De Waa, dat van oorsprong een oude IJssel-arm is. Daarna voert de route onder de A50 richting de dorpen Hattemerbroek en Wezep. Na de doorkomst van de Oldebroeker dorpskern opent zich een mooi buitengebied met allerlei boerenbedrijven. Via Elburg gaat de route richting Harderwijk en krijg je een prachtig uitzicht over het Veluwemeer. In het dorp Hierden wisselen mooie boerderijen en imposante villa’s met keurig aangelegde tuinen elkaar af. Na ruim 45 kilometer lonkt eindpunt Harderwijk.

©Jurjen Drenth, Visit Veluwe

De fietsknooppunten per route

Harderwijk-Elburg: 42,2 km

Volg knooppunten 11-10-46-64-06-50-20-42-53-73-72-71-12-13-29-98-27-28-06-23-02

Elburg-Hattem: 26,7 km

Volg knooppunten 02-23-06-05-55-52-54-56-01-39-60-58

Hattem-Elburg: 23,4 km

Volg knooppunten 58-57-99-78-51-50-07-14-05-22-04-03

Elburg-Harderwijk: 22,3 km

Volg knooppunten 02-01-32-61-31-82-81-80-18-55-76-74-90-46-10-11

Wat is de Hanze?

Een hanze of hanza was een samenwerkingsverband van handelaren en steden tijdens de Middeleeuwen. Door samenwerking werd getracht de handel te beschermen en uit te breiden. Vanaf de twaalfde eeuw ontstonden rond de Noord- en Oostzee samenwerkingsverbanden voor met name de overzeese handel van bijvoorbeeld hout, barnsteen, hars, huiden, rogge en meel.

De Duitse Hanze is veruit de belangrijkste en bekendste, en wordt vaak kortweg ‘de Hanze’ genoemd. Deze bestond op het hoogtepunt uit zo’n 200 steden, van Londen tot Novgorod. De meeste Hanzesteden lagen in Duitsland, maar ook in Nederland sloten steden zich aan bij de Duitse Hanze. Tegen het einde van de zestiende eeuw stortte de Hanze in. Het uitbreken van de Dertigjarige Oorlog (1618-1648) was de genadeklap.

Vele jaren later, in 1980, werd in Zwolle ‘de Nieuwe Hanze’ opgericht. Dit is een cultureel, sociaal, economisch en burgerlijk samenwerkingsverband van steden en plaatsen die vroeger lid waren van het bondgenootschap van handelsgilden (de Duitse Hanze) of daar veel handel mee gedreven hebben. Inmiddels hebben meer dan 180 steden zich aangesloten bij dit verbond.

©Luisa fumi

Meer informatie

Visit Hattem, Kerkhofstraat 2, 8051 Hattem | Telefoon: 038 - 444 8298 | www.visithattem.nl, info@visithattem.nl

VVV Elburg, Jufferenstraat 8, 8081 Elburg | Telefoon: 0525 - 681 341 | www.bezoek-elburg.nl, info@museumelburg.nl

Heerlijk Harderwijk, Markt 1, 3841 CE Harderwijk | Telefoon: 06 - 10006180 | www.heerlijkharderwijk.nl, tip@heerlijkharderwijk.nl

Op deze websites is ook meer informatie te vinden over overnachtingsmogelijkheden.

Odido schudt de markt van vast internet voor thuis op met Klik&Klaar, een dienst van 25 euro per maand die 5G-signaal omzet naar wifi voor al je apparaten. Klik&Klaar is zo een alternatief voor internet via de kabel of glasvezel, en waarschijnlijk ook goedkoper dan wat je nu betaalt voor bekabeld internet. Wij hebben Klik&Klaar een maand getest in een appartement en delen de plus- en minpunten van de dienst met je.

De eerste plus is de prijs. Met 25 euro per maand is Klik&Klaar lekker betaalbaar. Heb je al een geselecteerd mobiel abonnement van Odido, dan betaal je slechts 20 euro per maand voor Klik&Klaar. De dienst is maandelijks opzegbaar, waardoor je lekker flexibel bent.

Het bestellen via de Odido-website is eenvoudig en we ontvingen het pakket na twee werkdagen thuis, in ons appartement in Castricum. In de doos vind je een Zyxel 5G-modem en een 5G-simkaart, die je in de router stopt om internet te ontvangen. Het blijft fascinerend hoe je al je apparaten van wifi kunt voorzien dankzij een simkaartje ter grootte van je nagel.

©Rens Blom

Het simkaartje dat je bij de router krijgt.

Installatie

Om Klik&Klaar te installeren, download je de gratis Klik&Klaar-app op je iPhone of Android-smartphone. Die loodst je binnen het beloofde kwartiertje door de installatie heen. De app laat duidelijk zien waar je de router het beste kunt neerzetten. Neem die instructies serieus, want weggestopt in een hoek ontvangt de router geen goed internetsignaal en heb je dus ook weinig aan de dienst. Na de eenvoudige installatie geef je je wifinetwerk een naam en verbind je je apparaten. Vervolgens zijn je smartphone, computer, tablet, smart-tv en andere gadgets online. Je hebt onbeperkt internet op de hoogst mogelijke snelheid, zoals je gewend bent van internet voor thuis.

©Rens Blom

De installatie van Klik&Klaar is eenvoudig.

Ervaringen

Na ruim een maand gebruik zijn we over het algemeen erg tevreden over Odido Klik&Klaar, maar sturen we de router toch terug. Dat ligt niet aan de internetsnelheden. Odido belooft via deze dekkingskaart dat de router op ons adres een snelheid van 300 Mbit/s of meer biedt en dat klopt. In de woonkamer – waar de router voor het raam staat – halen we tussen de 300 en 600 Mbps download en 70 tot 200 Mbps upload. Dat zijn uitstekende snelheden. In andere kamers, verder weg van de router, halen we nog steeds meer dan 100/50 Mbps. Netjes.

Ons probleem met Odido Klik&Klaar is de betrouwbaarheid. Niet alleen viel de router in een maand twee keer uit (om na een herstart weer te functioneren), tijdens flinke regenbuien en een najaarsstorm had de router grote moeite om een stabiel thuisnetwerk te bieden. Dipjes in het wifisignaal verstoorden onze videobelvergaderingen, onderbraken de muziek uit de Sonos-speakers en lieten onze telefoons af en toe automatisch overschakelen naar het mobiele netwerk. Ongemakken die we tijdens slecht weer niet ervaren via een vaste internetverbinding, en ongemakken waar we niet op zitten te wachten in het gure Nederland.

©Rens Blom

De Klik&Klaar-router uit de doos.

Goed om te weten: de router heeft twee 2,5Gbit/s-ethernetpoorten om apparaten bekabeld aan te sluiten. Wij hebben de smart-tv rechtstreeks aangesloten en de andere poort verbonden met een switch. De smart-tv heeft tijdens het kijken van Videoland, YouTube en NPO Plus nooit problemen met zijn internetverbinding gehad, ook niet tijdens slecht weer.  

Wifirepeaters

Voor een volledige test hebben we ook twee wifirepeaters van Odido Klik&Klaar besteld. Die heten Wifipunten, zijn optioneel en kosten 2,50 euro per stuk per maand. Je huurt ze en moet ze als ze niet bevallen of bij het stoppen van Klik&Klaar dus terugsturen.

©Rens Blom

©Rens Blom

De installatie van de Wifipunten.

Onze ervaringen met de kleine repeaters, die je neerzet in de vensterbank of op je bureau, zijn gemengd. Enerzijds verbeteren ze het wifisignaal in ons appartement duidelijk. Op onze werkplek, een vide boven de keuken/woonkamer en net buiten de directe zichtlijn van de router in de woonkamer, haalden we via router een downloadsnelheid van 270 Mbps en een uploadsnelheid van 120 Mbps. Na het installeren van een wifirepeater op de wifi, met bijna een zichtlijn op de router, schoot de downloadsnelheid omhoog naar 425 tot 616 Mbps – op basis van vier tests verspreid over een uur. De uploadsnelheid bedroeg bij deze tests 107 tot 110 Mbps en verbeterde dus niet ten opzichte van de oude situatie.

©Rens Blom

Een snelheidstest na het koppelen van een wifirepeater.

Een Wifipunt-wifirepeater heeft twee 2,5Gbit/s-lanpoorten om apparatuur bekabeld aan te sluiten. Onze computer op de werkplek tikte bekabeld op de repeater vrijwel dezelfde snelheden aan als via de wifi.

©Rens Blom

De wifirepeater is handzaam en daarom op veel plekken neer te zetten.

Opmerkelijk is dat heel wat van onze apparaten in de war raakten van de Wifipunten. Smartphones, laptops en tablets leken soms niet meer te weten met welk wifipunt (router, wifipunt één of wifipunt twee) ze het beste konden verbinden, wat leidde tot verbindingsproblemen. Dat terwijl we de repeaters geïnstalleerd hebben volgens de instructies van deKlik&Klaar-app, die in de weken erna steevast aangaf dat ons wifinetwerk er keurig uitzag. Na het verwijderen van de Wifipunten waren de verbindingsproblemen ook opgelost.

©Rens Blom

Conclusie

Odido Klik&Klaar is kinderlijk eenvoudig te installeren, is – afhankelijk van je locatie – razendsnel en werkt over het algemeen goed. De verbindingsproblemen tijdens slecht weer zijn ons wel tegengevallen. Dit is voor ons reden om te blijven bij de stabielere vaste internetaansluiting in onze woning. Klik&Klaar lijkt ons wel ideaal voor een campingstandplaats, vakantiehuisje of andere plek zonder (betaalbare) vaste internetaansluiting.

Met iOS 18 krijg je toegang tot functies die eerder niet mogelijk waren, waardoor je je smartphone nog persoonlijker kunt maken. Ook de Notities-app heeft een update gekregen, zodat je teksten nu veel makkelijker kunt organiseren.

Lees ook: Personaliseer je iPhone: zo pas je in iOS 18 het beginscherm aan

De Notities-app van iOS 18 is onder handen genomen. Daardoor moet het ook gemakkelijker worden om bepaalde informatie terug te vinden. Als je een lange tekst in de app hebt geschreven, dan kan het lastig zijn om een specifieke passage op te zoeken, zelfs wanneer je al koppen en tussenkopjes hebt gebruikt om je tekst te structureren. Maar met iOS 18 is dat makkelijker geworden. Je kunt nu namelijk de kopjes – en daarmee de tekst die daarbij hoort – inklappen en uitvouwen wanneer je wilt.

Zodoende moet je veel sneller door je eigen werk heen kunnen. Wanneer je zo'n kop inklapt, verdwijnt de alinea die daarmee geassocieerd wordt. In beeld verschijnt dan een kleine pijl naast de betreffende kop. Als je daar op tikt, dan komt de alinea tevoorschijn. In dit artikel leggen we uit hoe je de koppen inklapbaar maakt en hoe je ze daarna ook weer kunt uitklappen. Heel moeilijk is het niet, maar je moet wel even weten waar het staat.

Inklapbare koppen voor Notities

Open de Notities-app op je iPhone, zodra je die hebt geüpdatet naar iOS 18. Je kunt nu een notitie selecteren en openen (eventueel vanuit een map), of een nieuwe aanmaken. Dat laatste doe je door rechts onderin op het knopje te drukken dat lijkt op een potlood in een vierkant. Maak de tekst op zoals je dat altijd zou doen en voeg de koppen toe die je wilt gebruiken. Koppen maak je aan door een regel te selecteren en onderin, op de balk met opties, op Aa te klikken. Zie je deze balk niet? Klik dan op het plusicoon.

Aa is de opmaakknop. Daarmee bepaal je wat voor type tekst het is: een titel, koptekst, subkop of hoofdtekst. Selecteer nu Koptekst of Subkop. Links van de (sub)kop zie je nu een pijltje staan, dat naar beneden gericht is. Dat betekent dat deze sectie uitgeklapt is. Als je op het pijltje tikt, kun je de alinea inklappen, zodat deze uit beeld verdwijnt. Klik je er nogmaals op, dan komt de alinea weer tevoorschijn.

Tot slot is het mogelijk de tekst, in welke opmaakvorm dan ook, van kleurtjes te voorzien. Selecteer dan wederom een regel of alinea, tik als dat nodig is op plus, dan op Aa en tik rechts op de kleurknop (bij ons staat die standaard op paars).