Sinds de invoering van de lithium-ion accu op elektrische fietsen moet je je als berijder bewust zijn van de gevaren die een accu tijdens het gebruik met zich meebrengt. Natuurlijk is niet iedere accu een potentiële brandbom, maar toch is voorzichtigheid en preventie geboden.

Ook interessant voor jou: E-biketips: zo kom je het verst op één acculading

Maatregelen in en om het huis

In principe hoef je als eigenaar van een e-bike niet bang te zijn dat de accu van je fiets spontaan in brand vliegt. Toch is het zeer verstandig om secuur om te gaan met de accu en het opladen daarvan. Mocht er om een of andere reden toch kortsluiting ontstaan in de accu, dan zijn de gevolgen vaak niet te overzien en kan dit een zeer grote impact hebben voor mens en omgeving. De lithium-ion cellen in een accu zijn enorm brandgevaarlijk en de heftige rookgassen die vrijkomen bevatten zeer schadelijke stoffen als waterstoffluoride en lithiumhydroxide. Daarom is het belangrijk om maatregelen te treffen om een veilig laadproces te waarborgen.

🔋 Nooit ’s nachts opladen

Het laadproces van een accu neemt enige uren in beslag. Sluit de accu bij voorkeur aan de lader als je in de namiddag of vroege avond thuiskomt. Er is dan voldoende tijd om de accu volledig op te laden voordat de nacht invalt. Kleurt het lampje van de oplader groen, koppel de lader dan direct af. Laden tijdens de nachtelijke uren is zeer onverstandig en onveilig!

🔋 Liever opladen in schuur, garage of berging

Het geniet de voorkeur om een fietsaccu niet in je woning op te laden. Een schuur, garage of berging zijn in dit geval de aangewezen plek om de e-bike aan de lader te hangen. Maak je in de winter niet druk over kou in deze ruimtes; lage temperaturen hebben een geringe invloed op de capaciteit en levensduur van lithium-cellen. Staat je e-bike in een gezamenlijke berging, meld dan aan de eigenaar dat je daar een e-bike oplaadt.

©Micha Klootwijk

🔋 Toch in huis opladen?

Heb je geen mogelijkheid om buitenshuis te laden, dan is het verstandig om voorzorgsmaatregelen te nemen. Blijf tijdens het laadproces van de accu altijd in de buurt: zo kun je bij een calamiteit tijdig ingrijpen. Maak bijvoorbeeld gebruik van een speciaal hulpmiddel als een veiligheidskoffer. Bij een beginnende ontbranding heb je dan de tijd om de koffer snel buiten de deur te plaatsen.

Hulpmiddelen voor & bij veilig opladen

🔋 Rookmelder

Zorg voor een rookmelder in de ruimte waar de accu wordt opgeladen. Een beginnende brand wordt zodoende snel gesignaleerd.

🔋 Accu-veiligheidskoffer

Een tegen brand gecertificeerde veiligheidskoffer biedt je de mogelijkheid om twee accu’s veilig op te laden en te vervoeren. De binnenzijde van de koffer is voorzien van vuurvaste veiligheidskussens die de accu’s geheel afdekken. Deze kussen zorgen ervoor dat een eventuele accubrand in eerste instantie beperkt blijft tot in de koffer. Ook biedt de koffer prima bescherming bij het vervoer van accu’s in de auto, caravan of camper.

🔋 De Battery Alert

De Battery Alert is een ingenieus apparaatje dat een waarschuwing geeft tien minuten voor een eventuele accu-ontbranding. Bij het opladen van de fietsaccu leg je de Battery Alert op de accu. Bij een ontbranding van de accu zal de Battery Alert een luid waarschuwingssignaal geven. Hierdoor heb je ruim tijd om de accu en jezelf in veiligheid te brengen.

🔋 Hittebestendige handschoenen

Handschoenen met een grote hittebestendigheid zijn uitermate geschikt om kortstondig een heet voorwerp als een ontbrandende fietsaccu beet te pakken en uit een ruimte te verwijderen.

🔋 Lithium brandblusser

Om nog meer zekerheid in te bouwen, is de aanschaf van een speciale lithium brandblusser (6 liter) aan te raden. Genoemde brandblusser bevat het nieuwe blusmiddel Lithex-AVD met als hoofdbestandsmiddel Vermiculiet. Met deze brandblusser kun je een accubrand in de beginfase snel en efficiënt blussen en een grote brand voorkomen. Het blusmiddel Lithex isoleert de brandbron en accucellen waardoor verdere ontbranding wordt afgeremd of gestopt.

🔋 Blusdeken

Met een blusdeken die voldoet aan de Europese kwaliteitsnorm NEN-EN 1869 kun je een brandende fietsaccu afdekken, de zuurstoftoevoer verkleinen en zodoende de ontbranding van de fietsaccu vertragen.

Wat kun je nog meer doen? 4 tips!

🔋 Denk aan stekkervolgorde bij het laden

Bij het laadproces van de accu is het zeer verstandig om eerst de stekker op de accu aan te sluiten en dan pas de stekker in het stopcontact te steken. Is de accu opgeladen, dan eerst de stekker uit het stopcontact verwijderen en vervolgens de accu ontkoppelen. Zo voorkom je een eventuele vonkoverslag en kortsluiting.

🔋 Gebruik de juiste lader

Zeker als er meer dan één e-bike in huis is, loert het gevaar van verwisseling van oplader. Gebruik alleen de oplader die bij de fiets is geleverd! Opladen met een ander type acculader kan resulteren in oververhitting met brand tot gevolg. Is de originele oplader niet voorzien van een merknaam, plak er dan zelf een sticker op met de merk- en typenaam van de bewuste e-bike.

🔋 Accu gevallen? Wat dan?

Mocht je de accu per ongeluk hebben laten vallen, controleer de behuizing dan eerst op beschadigingen of barsten. Schakel daarna de plaatselijke fietsenmaker in om de accu te laten testen met een BatteryTester. Komt de accu goed door de test en is er geen uitwendige schade, dan is de accu nog goed bruikbaar.

🔋 Stekkerafdichting ontbreekt

Bij de meeste accu’s wordt de ingang van de stekkerverbinding afgedekt met een rubber afdichting. Eigenlijk een heel knullige oplossing en in de praktijk blijkt genoemde afdichting na een paar maanden al niet meer te functioneren. Of het rubber past niet meer of het is in z’n geheel verdwenen. Vocht heeft dan vrij spel en dit kan op termijn grote gevolgen hebben voor het functioneren van de accu met kortsluiting als grootste gevaar. Vertrouw je de afdichting niet, plak het rubber of de opening af met een stukje ducttape. Niet mooi, wel functioneel!

Word de held van je (klein)kinderen door hen te verrassen met een uniek, zelfgemaakt verhalenboek. Laat hen zelf de grote lijnen van het verhaal bedenken en zie hoe je dankzij Storybook in een handomdraai een prachtig digitaal boekje creëert, compleet met een mooie cover en bijpassende illustraties.

Stap 1: De prompt

Storybook draait op de Gemini AI-chatbot van Google. De functie is gloednieuw en op dit moment alleen te gebruiken via het web, niet via de Gemini-apps voor Android of iPhone. Het goede nieuws: Storybook is helemaal gratis. Je hoeft dus geen betaald abonnement te nemen om het uit te proberen. Wel moet je ingelogd zijn met je Google-account. Surf vervolgens naar: https://gemini.google.com/gem/storybook

Net als bij andere generatieve AI-tools start je met een tekstopdracht, de zogeheten prompt. In een paar zinnen beschrijf je het onderwerp. Of je kiest voor een uitgebreidere instructie, bijvoorbeeld: "Kun je een verhaal maken dat aan een kind uitlegt hoe het leven van een vlinder eruitziet?"

Stap 2: Prentenboek van 10 pagina's

Boven het tekstvak vind je alvast enkele inspirerende voorbeelden van recente prompts, compleet met het bijbehorende verhaal. Denk aan: 'Mijn kind van 7 wil niet logeren bij oma. Maak een Storybook om haar te helpen hiermee om te gaan.' Je kunt je eigen prompt typen, maar ook inspreken: klik op het microfoontje, geef Gemini toegang tot je microfoon en vertel je opdracht. Enkele seconden later verschijnt het prentenboek op het scherm. Elk boek telt tien pagina's, inclusief een prachtige omslag én een door Gemini bedachte titel. Met iedere klik blader je door het verhaal. De tekst is verzorgd opgemaakt en de illustraties zijn verrassend sfeervol. Wij waren aangenaam verrast door de kwaliteit.

Stap 3: Lezen of luisteren

Je kunt het verhaal natuurlijk gewoon lezen, maar Storybook heeft nog een extra troef: een ingebouwde voorleesfunctie. Daarbij kun je kiezen om alleen de huidige pagina te beluisteren of om vanaf de eerste pagina te beginnen. De hoogte van de stem is instelbaar, zodat je een toon kunt kiezen die het best bij het verhaal of de luisteraar past. En het plezier stopt daar niet: via de Deel-knop krijg je een unieke link naar jouw persoonlijke Storybook. Die kun je eenvoudig doorsturen naar familie, vrienden of de kinderen zelf, zodat ze het boekje op hun eigen toestel kunnen bekijken en beluisteren. Bovendien kun je het boekje ook downloaden als pdf. Wil je dat je kind ook offline kan bladeren, dan kun je het dus voor hem of haar printen.

Gourmetten is misschien wel dé nationale volkssport tijdens de feestdagen. Maar hoe leuk de avond ook is, de ochtend erna is vaak minder feestelijk. Die doordringende vetlucht die in je gordijnen, bank en kleding is getrokken, ben je liever kwijt dan rijk. Met deze tien tips – verdeeld over wat je eet en wat je doet – blijft je huis een stuk frisser!

Lees ook: Gourmetten nieuwe stijl: topfavoriet met een eigen twist

Ingrediënten & materialen

De meeste stank ontstaat niet door het gourmetstel zelf, maar door wat we erop leggen. Verbrande boter, karamelliserende suikers en spetterend vet zijn de grote boosdoeners. Met een paar slimme aanpassingen aan je boodschappenlijstje ben je de rookwolken voor.

Tip 1: Investeer in hittebestendige olie

De fout die bijna iedereen maakt: bakken in roomboter of standaard olijfolie. Deze vetten verbranden snel bij de hoge temperaturen van het gourmetten, wat zorgt voor die zware, scherpe walm. Kijk in de supermarkt eens schuin boven de olijfolie; daar vind je rijstolie of arachideolie. Deze oliesoorten hebben een veel hoger rookpunt en blijven stabiel als ze heet worden. Wil je het jezelf helemaal makkelijk maken? Koop dan een bakspray. Daarmee nevel je de pannetjes of de plaat licht in, waardoor je nooit te veel gebruikt en het vet niet onnodig staat te walmen.

Tip 2: Laat de kant-en-klare marinades staan

Die voorgemarineerde schotels uit de supermarkt zijn makkelijk, maar funest voor de luchtkwaliteit. De marinades zitten namelijk vaak vol suiker en water. Zodra dat de hete pan raakt, verbrandt de suiker en verdampt het vocht, met veel rook tot gevolg. Je kunt beter ongemarineerd vlees of vis kopen. Wil je toch smaak? Gebruik dan een dry rub (een droog kruidenmengsel) om het vlees vooraf te kruiden. Als je echt van sausjes houdt, kun je die beter koud op je bord toevoegen dan warm in het pannetje.

Tip 3: Kies voor 'droger' vlees en meer groente

Hoe meer vet er in het vlees zit, hoe meer het spettert en rookt. Hamburgers, worstjes en speklapjes zijn in feite kleine rookbommen. Kies liever voor magere opties zoals biefstuk, kipfilet, kalkoen of witvis. Daarnaast kun je de geuroverlast flink beperken door de verhouding vlees/groente om te draaien. Plakjes courgette, paprika, champignons en aubergine bakken vrijwel geurloos. Met een goede mandolineof groentesnijder maak je in een handomdraai dunne plakjes die snel gaar zijn, waardoor je minder lang hoeft te bakken.

Tip 4: Vervang die oude, bekraste pannetjes

Kijk voordat je begint eens kritisch naar je huidige gourmetstel. Zitten de pannetjes vol krassen en is de antiaanbaklaag versleten? Dan koekt je eten sneller aan, wat zorgt voor verbrandingsluchtjes die je de dag erna nog ruikt. Het is vaak helemaal niet nodig om een compleet nieuw apparaat te kopen; veel fabrikanten verkopen losse pannetjes of nieuwe bakplaten. Voor een paar tientjes bak je weer op een glad oppervlak, heb je minder olie nodig en ben je niet de hele avond bezig aangekoekte resten weg te schrapen.

Tip 5: Gebruik een gourmetstel met keramische coating

Ben je toch toe aan een heel nieuw apparaat? Let dan goed op de coating. Tegenwoordig zijn er gourmetstellen met een keramische bakplaat. Deze kunnen vaak hogere temperaturen aan zonder dat de laag beschadigt en ze zijn veel makkelijker schoon te maken.

Zo ga je de strijd aan met de luchtjes in huis

Zelfs met de beste ingrediënten ontkom je niet aan enige baklucht. Gelukkig zijn er genoeg manieren om te voorkomen dat die geur permanent blijft hangen.

Tip 6: Zet een aromadiffuser aan

Een geurkaars maskeert de lucht vaak alleen maar, waardoor je een weeïge mengeling krijgt van lavendel en hamburger. Een betere optie is een elektrische aromadiffuser (ook wel vernevelaar genoemd). Dit apparaat verspreidt via koude waterdamp een constante, frisse geur naar keuze door de kamer, zonder dat er verbranding aan te pas komt. Kies voor essentiële oliën die bekend staan om hun verfrissende werking, zoals citroengras, eucalyptus of dennen. De waterdamp helpt bovendien meteen tegen de droge lucht in huis als de verwarming hoog staat.

Tip 7: Laat de luchtreiniger draaien

Misschien heb je er al eentje staan, en anders is dit het moment: de luchtreiniger. Let er bij aanschaf op dat het apparaat een koolstoffilter heeft, want alleen HEPA is niet genoeg voor kookluchtjes. Een koolstoffilter absorbeert gassen en geuren. Zet het apparaat niet pas aan als je naar bed gaat, maar laat hem al draaien zodra het gourmetstel aangaat. Heb je een modern exemplaar met een app? Zet hem dan alvast op de hoogste stand voordat de eerste walm ontstaat.

Tip 8: Ventileer flink

Ramen openzetten klinkt logisch, maar doe het wel slim. Eén raampje op een kier doet weinig. Je hebt trek nodig. Zet aan weerszijden van de woning een raam of rooster open zodat de luchtstroom de damp direct meeneemt. Vind je het te koud worden? Zet de verwarming gerust tijdelijk wat hoger; de kosten daarvan wegen niet op tegen de stomerijkosten van je gordijnen. Plaats eventueel een simpele tafelventilator in de buurt van het gourmetstel (niet erop gericht, maar richting het open raam) om de rook een handje te helpen de juiste kant op te gaan.

Tip 9: Azijn & koffie

Het is een klassieker uit grootmoeders tijd, maar hij werkt nog steeds: azijn neutraliseert. Je kunt bakjes azijn neerzetten, maar voor het zware werk kun je na het eten beter even een pannetje water met een flinke scheut schoonmaakazijn op het fornuis koken. Laat de afzuigkap uit en laat de damp door de kamer trekken. Vind je de azijnlucht zelf te heftig? Gooi er dan wat citroenschillen, een kaneelstokje of kruidnagel bij. Zo ruikt je huis direct weer naar winterse gezelligheid in plaats van naar een snackbar. Wat ook kan, is koffie. Zet na het eten een paar schaaltjes met gemalen koffie (snelfiltermaling) in de woonkamer. De koffie neutraliseert de zware baklucht en vervangt deze door een neutraal, aards aroma. Voor een nog sterker effect kun je wat koffiebonen op een warme onderzetter leggen; door de restwarmte verspreiden ze een subtiele geur die de gourmetlucht naar de achtergrond verdrijft.

Tip 10: Maak meteen met schoon

Het is verleidelijk om na het eten uit te buiken op de bank en de ravage te laten voor wat het is. Doe het niet. Zolang het gourmetstel vet en warm in de kamer staat, blijft het geur verspreiden. Haal direct na het eten een stuk keukenrol over de plaat. Gebruik daarna een sopje van afwasmiddel en warm water om de plaat en de tafel (want ja, vetnevel komt overal) af te nemen. Geloof ons, door hier na het eten even een paar minuten tijd voor vrij te maken, bespaar je jezelf de volgende ochtend een hoop gourmetluchtfrustratie!