🔗 De fietsketting: de schakel naar comfortabel fietsen
Een gemiddelde fietsketting bestaat uit wel 650 losse onderdelen en is een van de belangrijkste onderdelen aan je fiets. Als een ketting goed functioneert, loopt alles gesmeerd. Maar o wee als de ketting slecht werkt, dan erger je je dood aan knarsende geluiden, belabberde schakelprestaties en in het ergste geval een kettingbreuk. Onderhoud aan de fietsketting is dus essentieel en bezorgt je veel fietsplezier en een lange levensduur.
In dit artikel lees je onder meer over:
-
Het belang van regelmatig onderhoud voor een soepel werkende fietsketting
-
Een stapsgewijze uitleg voor het effectief schoonmaken van de ketting
-
Tips voor het smeren met olie of wax
-
Factoren die de levensduur van de ketting beïnvloeden en richtlijnen voor vervanging
-
Methoden om slijtage te meten en wanneer de ketting te vervangen
-
Ook interessant: Hier moet je op letten bij het kopen van een fatbike (voor je kind)
Tijd voor een mooie nieuwe fiets?
Bekijk hier de mooiste e-bikes voor de beste prijzen!
Hoewel veel fietsen in Nederland zijn voorzien zijn van een dichte kettingkast en het onderhoud aan de ketting in zo'n geval te verwaarlozen is, zien we tegenwoordig ook veel fietsen met een open of half-open kettingsysteem. Vooral fietsen van Duitse makelij hebben dikwijls een sportief design en worden daarom bewust niet voorzien van een dichte kettingkast.
Aan de bovenzijde van het grote tandwiel is dan slechts een smalle beschermstrip aangebracht. In zo'n geval is de ketting overgeleverd aan alle weers- en terreininvloeden. Ook de populaire trekkingfietsen met derailleur zijn voorzien van een open kettingsysteem, waardoor regelmatig onderhoud moet worden ingecalculeerd. Â
©Hans de Looij
🔗 Met welke punten moet je rekening houden om je fietsketting in goede conditie te houden?
- Periodiek onderhoud
- Reiniging
- Smering
- Levensduur
- Slijtagetests
Regelmatig onderhoud is een mustÂ
Hoe vaak een ketting onderhoud nodig heeft, hangt sterk af van het gebruik en de omstandigheden. Rijd je veel over onverharde paden of gebruik je de fiets voor dagelijks woon-werkverkeer, dan heb je dikwijls te maken met extreme omstandigheden. Dat vraagt meer verzorging van de ketting dan wanneer je de fiets alleen recreatief gebruikt op een verharde weg onder ideale omstandigheden. Als je de fiets intensief gebruikt, is het verstandig om elke 250 kilometer of tenminste één keer per maand de ketting even na te lopen. In andere gevallen is vier keer per jaar voldoende om de ketting goed gangbaar te houden.
©Hans de Looij
Fietsketting eerst grondig reinigen
Onderhoud aan de fietsketting begint eerst met het reinigingsproces. Voordat je aan de gang gaat, is het verstandig om een stuk karton of oude doek onder de fiets te leggen. Bij het schoonmaken van de ketting van een nieuwe fiets zul je merken dat de ketting plakkerig is door de resten van hoogwaardig vet dat bij de montage is aangebracht.
Dat fabrieksvet kun je eenvoudig verwijderen met een doek in combinatie met een speciale kettingreiniger. Gebruik nooit een zuur of alkalisch reinigingsmiddel in de vorm van een roestverwijderaar. Ook het gebruik van agressieve ontvetters is sterk af te raden. Dat soort middelen zullen het in de fabriek aangebrachte vet ook tussen de schakels verwijderen, waardoor vuil en vocht kan binnendringen en de levensduur van de ketting aanzienlijk wordt verkort.
Naast de ketting is het ook belangrijk om direct de tandwielen te reinigen. Gebruik een borstel of een oude tandenborstel om grof vuil en zand te verwijderen. Als de ketting erg vuil is, kan lauw water met een beetje afwasmiddel in eerste instantie het meeste vuil verwijderen.
©Hans de Looij
Soepele loop van de ketting dankzij smering
Wanneer de fietsketting goed schoon is, volgt de smering. Hiervoor kun je dunne kettingolie uit een flesje gebruiken. Druppel de olie op de ketting terwijl je deze ronddraait. Vervolgens laat je de olie even inwerken. Om overtollige olie te verwijderen, neem je de ketting daarna af met een doek. Zo voorkom je ook vetspetters op je kleding. Smeerolie is er overigens ook in de vorm van een spuitbus.
Daarnaast kun je er ook voor kiezen om de fietsketting van wax te voorzien. Vergeleken met kettingolie heeft wax het voordeel dat het geen vuil aantrekt. Wel duurt het aanbrengen van de wax langer, omdat de ketting eerst helemaal schoon moet zijn en de wax de tijd moet krijgen om uit te harden. Daarna ben je echter minder tijd kwijt aan het onderhoud, want je hoeft periodiek alleen overtollige wax te verwijderen en een beetje nieuwe wax aan te brengen.
©Hans de Looij
Hoelang gaat een fietsketting mee?
Veel fietsers vragen zich af wat de levensduur van een ketting is en hoeveel kilometers je er mee kunt rijden. In eerste instantie is dat afhankelijk van het gebruik. Rijd je op een mountainbike, dan krijgt een ketting het behoorlijk voor z'n kiezen en kan het na 700 kilometer al noodzakelijk zijn om naar een nieuwe ketting uit te kijken. Doe je het rustiger aan en vertroetel je de ketting op de juiste manier, dan zijn afstanden tot meer dan 15.000 kilometer geen uitzondering.
Slijtage aan de ketting is ook afhankelijk van het schakelgedrag van de berijder, waarbij frequentie, kettinglijn en schakelen onder belasting meetellen. Rijd je veel in de regen of omstandigheden waarbij vuil, zand en zout invloed hebben, dan zal de ketting sneller moeten worden vervangen. Bij e-bikes speelt de intensiteit van de motorondersteuning een belangrijke rol. Door de kracht van de motor wordt er harder aan de ketting getrokken en zal deze vaker moeten worden vervangen.   Â
Ketting testen op slijtage
Een fietsketting slijt op zijn draaipunten en wordt daardoor in de loop der tijd langer. Aangezien de ketting dan niet meer perfect over de tandwielen loopt, slijt hij sneller. Er zijn verschillende manieren om te ontdekken of een ketting daadwerkelijk versleten is en moet worden vervangen. Je kunt de ketting bijvoorbeeld op het grote tandwiel plaatsen. Probeer vervolgens de ketting in het midden van het kettingblad op te tillen. Als je de ketting meer dan een halve kettingschakel kunt optillen, is het tijd voor een nieuw exemplaar.
©Hans de Looij
Ook zijn er speciale kettingslijtagemeters te koop; voor minder dan 10 euro heb je er al een. Zo'n kettingslijtagemeter is een heel eenvoudig stukje gereedschap. Je steekt de meter aan de ene kant tussen een schakel en aan de andere zijde valt de punt tussen twee andere kettingschakels. Wanneer de schakels door slijtage verder uit elkaar staan, zal de punt van de slijtagemeter volledig tussen de schakels vallen en zul je de ketting direct moeten vervangen.