Heb je een elektrische fiets die al een tijdje meegaat? Na zo’n vijf tot zes jaar ga je echt merken dat de accu aan capaciteit inboet. Je kunt minder kilometers maken en met name de laatste vijfentwintig procent lading verdwijnt vaak onverwacht als sneeuw voor de zon. Tijd voor een fietsaccu-check! ID.nl vertelt je over het hoe, wat en wanneer.

In het kort: in dit artikel bekijken we drie scenario’s waarbij het verstandig is om je fietsaccu te laten controleren: Teruglopende actieradius | Beschadigde accu | Tweedehands e-bike

Ook interessant: De accu van je e-bike veilig opladen en veilig gebruiken: zo doe je dat!

Hoewel met de huidige lithium-ion accu’s duizend laadcycli geen uitzondering zijn (een hele verbetering ten opzichte van de oude nikkelmetaalhydride- en loodaccu’s van vroeger) merk je na een aantal jaar toch dat je accu achteruitgaat. Wanneer een accu aan capaciteit verliest, is het verstandig om een accucheck bij de fietsenmaker te laten uitvoeren. Maar ook andere factoren kunnen een aanleiding zijn om de accu periodiek te laten testen.

1: De actieradius van mijn e-bike loopt terug

Er komt een dag dat je merkt dat de capaciteit van je fietsaccu terugloopt. De levensduur van een accu is sterk afhankelijk van de kwaliteit van de batterijcellen. Dagelijks gebruik, onjuiste opslag en ook natuurlijke veroudering belasten de batterijcellen van een accu, waardoor de capaciteit en dus ook de prestaties afnemen. In de praktijk loopt de capaciteit van kwaliteitsaccu’s 3 tot 10 procent per jaar terug, bij lowbudget-accu’s is dit 10-20 procent per jaar.

Niet alleen de capaciteit is belangrijk voor de conditie van een accu: ook de interne weerstand vormt een belangrijke factor. De interne weerstand veroorzaakt capaciteitsverlies en warmte-ontwikkeling tijdens het laden en ontladen van de accu. Een hoge interne weerstand uit zich in de praktijk door uitvallen van de accu als deze bijna leeg is en tijdens grote ontlaadstromen (bergritten).

In principe beschermt het BMS (Battery Management System) de accu door het systeem uit te schakelen bij hoge interne temperaturen. Een controle van de accu na ongeveer drie tot vier jaar is niet alleen nuttig om inzicht te krijgen in de restcapaciteit van de accu, maar geeft ook antwoord op de vraag of de accu nog veilig is.

Een accucheck kun je laten uitvoeren bij een fietsenwinkel, waar ze dikwijls werken met een zogenaamde Batterytester. Hoe gaat dit in zijn werk? Je geeft een volgeladen accu af, waarna de accu aan de Batterytester wordt gekoppeld. De Batterytester trekt vervolgens in een kleine twee uur de accu helemaal leeg. Na de test geeft een uitdraai een duidelijk beeld over de capaciteit en de interne weerstand van de bewuste accu. Als de Batterytester de accu niet kan uitlezen, is het verstandig om een nieuwe accu aan te schaffen of de e-bike in te ruilen. Ook als de capaciteit van de accu sterk is teruggelopen, is het verstandig om naar een nieuw exemplaar uit te zien. Natuurlijk is dit afhankelijk van hoeveel kilometer je per rit met de e-bike nog wilt gaan maken.

Als een fietsenwinkel een Batterytester heeft, kun je met zekerheid zeggen of je een goede of slechte accu hebt of koopt

2: Mijn accu is gevallen

Een ongeluk zit in een klein hoekje. Wanneer je de accu uit de e-bike haalt, kan het altijd gebeuren dat je de accu laat vallen. In zo’n geval is het raadzaam om eerst te behuizing van de accu goed te controleren op beschadigingen. Een barst in het kunststof betekent dat de accu in ieder geval vervangen moet worden. Vocht en vuil hebben dan vrij spel en dit komt de veiligheid en een goede werking van de accu niet ten goede. Ook als de e-bike is omgevallen, is het verstandig om de accu aan een check te laten onderwerpen. Zijn er geen uitwendige beschadigingen zichtbaar, dan zal een test met een Batterytester uitsluitsel geven over de toestand en werking van de accu. Komt de accu goed uit de test dan is er geen reden tot ongerustheid en is de accu gewoon weer te gebruiken.

Laat je je accu per ongeluk vallen? Laat hem dan voor de zekerheid controleren.

3: Ik wil een tweedehands e-bike kopen

Bij het kopen van een gebruikte e-bike is de gesteldheid van de accu van doorslaggevend belang. De algehele staat van de e-bike is tijdens een verkoopgesprek vaak goed in te schatten, maar de conditie van de accu is veel lastiger te bepalen. Heeft de e-bike buiten gestaan, is de accu weleens gevallen, hoe oud is de accu: allemaal vragen waar je vaak geen duidelijk antwoord op kunt krijgen. In zo’n geval moet je met de verkopende partij een compromis zien te sluiten. Je kunt overeenkomen dat de verkoper water bij de wijn doet en zakt met de prijs waardoor er ruimte ontstaat om een andere accu te kopen. Of anders dat de accu wordt onderworpen aan een test. Komt de accu goed uit deze test dan is de weg vrij om de tweedehands e-bike zonder risico aan te schaffen.

Lees ook: Checklist tweedehands e-bike kopen: dit zijn dé 6 dingen waar je op moet letten

Hoewel koken op gas voorlopig nog mag, is duidelijk dat de toekomst elektrisch is. Veel mensen stappen nu al over op elektrisch koken – vaak in combinatie met inductie. Ben jij toe aan een nieuwe kookplaat of wil je van het gas af? Dan is het goed om te weten hoe je zo’n elektrische kookplaat aansluit, waar je op moet letten en wanneer je beter een professional kunt inschakelen.

Eén, twee of drie fasen: wat betekent dat?

In tegenstelling tot een gaskookplaat, die je simpelweg aan een gasaansluiting koppelt, is een elektrische kookplaat net iets technischer. Zo'n kookplaat kan worden aangesloten op één, twee of drie elektrische fasen. Welke van de drie je nodig hebt, hangt af van het vermogen van je kookplaat én van de aansluiting in je keuken.

Een 1-fase kookplaat is het eenvoudigst. Die werkt op een gewone stekker met twee pinnen, precies zoals je gewend bent van andere apparaten in huis. Deze modellen hebben een beperkt vermogen – maximaal 3680 watt – maar zijn vaak krachtig genoeg voor wie niet al te fanatiek kookt. Aansluiten is simpel: stekker erin en je kunt aan de slag.

Voor een 2-fase kookplaat heb je een zogenoemde perilex-stekker nodig, met vijf pinnen. Die zie je vooral bij iets krachtigere inductiekookplaten. Meestal worden dit soort kookplaten zonder stekker geleverd, en is het slim om een elektricien in te schakelen voor de installatie. Het benodigde vermogen ligt tussen de 3681 en 7360 watt.

Een 3-fase kookplaat vraagt nog meer stroom en werkt op krachtstroom. Ook hier gebruik je een perilex-stekker met vijf pinnen, maar je moet wel eerst controleren of je meterkast daar op is voorbereid. De aansluitwaarde ligt boven de 7360 watt en het is belangrijk dat de aansluiting klopt – anders werkt de kookplaat niet of loop je zelfs risico op overbelasting. Laat dit daarom bij voorkeur aan een vakman over.

©vectorizer88 - stock.adobe.com

Hoe weet je welke kookplaat bij je keuken past?

Wat je kunt aansluiten, hangt af van het type stopcontact in je keuken. Heb je een standaard wandcontactdoos met twee gaten? Dan past daar alleen een 1-fase kookplaat op. Die worden meestal geleverd met stekker en snoer, zodat je hem meteen kunt gebruiken.

Zie je een perilex-stopcontact (met vijf gaten)? Dan is je keuken in principe geschikt voor een 2- of 3-fase kookplaat. Alleen weet je dan nog niet of je meterkast daadwerkelijk drie fasen aankan. Dat kun je op twee manieren controleren: met een multimeter of door in je meterkast te kijken.

Zo check je de aansluiting met een multimeter

Heb je een multimeter in huis? Dan kun je precies meten hoeveel fasen je aansluiting ondersteunt. Teken op een papier het patroon van het perilex-stopcontact en noteer per gat wat je meet. Prik met één pin in het middelste gat (de aarde) en meet met de andere pin de overige vier. Krijg je twee keer 230 volt en twee keer 0? Dan heb je een 2-fase aansluiting. Meet je drie keer 230 volt en één keer 0? Dan is het een 3-fase aansluiting. Label de gaten met ‘L’ voor stroom en ‘N’ voor nul, zodat je straks precies weet wat waar hoort.

©Dmitriy

Geen multimeter? Kijk in de meterkast

Heb je geen meetapparatuur? Dan kun je in de meterkast zien hoeveel fasen er beschikbaar zijn. Bij een 2-fase aansluiting zie je twee gekoppelde groepen met een hendel ertussen. Zie je vier gekoppelde groepen? Dan is er krachtstroom aanwezig en kun je dus ook een 3-fase kookplaat aansluiten – mits het stopcontact daar geschikt voor is.

©auremar

Zelf een kookplaat aansluiten

Ga je zelf aan de slag? Dan is het belangrijk dat je weet wat je doet. Elektriciteit is geen speelgoed, dus bij twijfel: bel een vakman. Heb je een 1-fase kookplaat met powermanagement die je op een normaal stopcontact wilt aansluiten? Dan moet je deze eerst correct instellen.

Leg om te beginnen een stuk piepschuim onder de kookplaat, zodat je hem veilig kunt omdraaien zonder krassen of barsten. Plak daarna de afdichtband rondom het apparaat, bij voorkeur zo dicht mogelijk bij de glasrand. Begin aan de achterkant, zodat de naad niet in het zicht valt.

Open het aansluitcompartiment onder de kookplaat en controleer het aansluitschema dat daar staat. Gebruik de bijgeleverde bruggetjes om de juiste verbindingen te maken. Sluit het snoer aan: bruin op L, blauw op N en geelgroen op aarde. Zet het snoer vast met trekontlasting en sluit het klepje.

Draai nu de kookplaat weer om en steek de stekker in het stopcontact. Leg de kookplaat op z’n plek in het aanrechtblad. Houd de pauzeknop vijf seconden ingedrukt om het menu te openen. Zoek via de plusknop naar het onderdeel ‘PO’ (power) en stel het vermogen in op 3.7 in plaats van 7.4. Bevestig dit door de pauzeknop nog eens vijf seconden ingedrukt te houden. Je kookplaat is nu geschikt voor een standaard aansluiting.

Een 2-fase kookplaat aansluiten: zo werkt het

Heb je een 2-fase kookplaat? Dan moet je eerst bepalen welke kleur draad bij welk contact hoort. Meet het snoer door met een multimeter, op de piepstand of op de Ohm-stand. Noteer welke draad bij welke stekkerpin hoort en gebruik die info bij het aansluiten.

Open vervolgens het aansluitvak onder de kookplaat en kijk welk aansluitschema je moet gebruiken. L1 en L2 koppel je aan de juiste stroomdraden, 01 en 02 aan de juiste nuldraad. Maak de trekontlasting los, sluit de draden aan zoals je eerder hebt gemeten, en zet alles weer stevig vast.

Steek daarna de stekker in het stopcontact en plaats de kookplaat netjes in het blad. Dankzij de afdichtband blijft alles goed op z'n plek. Zet vervolgens de kookplaat aan en test of alle kookzones werken. Krijg je een foutmelding? Dan is er waarschijnlijk iets misgegaan bij het aansluiten. Geen foutmelding? Dan is je kookplaat klaar voor gebruik.

©S.Engels

Vooral in de zomer is het vaak raak: code geel of code oranje wegens onweer. Weet jij wat je wél en juist níet moet doen als er een onweersbui nadert? Thuis kun je veel risico's beperken, maar juist buitenshuis – en zeker op de camping – is het opletten geblazen. In dit artikel lees je hoe je jezelf en anderen beschermt, of je nu binnen, buiten of aan het kamperen bent.

Lees ook: Regen, regen en nog eens regen … zo voorkom je wateroverlast

Thuis tijdens onweer: veilig, maar niet zonder risico's

In huis ben je relatief goed beschermd tegen blikseminslag, zeker als het gebouw voorzien is van een goede bliksemafleider. Toch zijn er een paar voorzorgsmaatregelen die je serieus moet nemen. Gebruik bij onweer liever geen apparaten die verbonden zijn met het stroomnet of met leidingen. Denk aan de wasmachine, een vaste telefoon of een bedrade computer. Bliksem kiest daarbij meestal de makkelijkste route naar de grond, en dat zijn vaak metalen onderdelen in huis zoals koperdraden of waterleidingen.

Trek bij voorkeur de stekkers uit het stopcontact van kwetsbare apparatuur zoals computers, tv's of de router. Een stekkerdoos met overspanningsbeveiliging biedt wel wat bescherming, maar niet bij een directe inslag. Ga liever ook niet douchen of in bad, want waterleidingen kunnen de elektrische spanning van een blikseminslag geleiden.

Ramen kun je gewoon dicht houden, en als je wilt kijken naar het natuurgeweld, doe dat dan vanaf een veilige plek binnenshuis. Zorg dat huisdieren binnen zijn en zet het alarmsysteem even uit als dat storingsgevoelig is bij blikseminslag.

Buiten bij onweer: voorkom dat je zelf bliksemafleider bent

Ben je onderweg of buiten als het begint te donderen, dan is het zaak om snel te handelen.

Onthoud: als je de bliksem ziet en binnen 10 seconden de donder hoort, zit je binnen de gevarenzone. Zoek dan zo snel mogelijk een veilige schuilplek.

De veiligste plek is een gebouw met muren en een dak – bijvoorbeeld een winkel, huis of station. Een auto met metalen carrosserie is ook een prima optie. Die werkt als een kooi van Faraday en geleidt de stroom om je heen in plaats van door je heen.

Vermijd tijdens onweer open velden zoals weilanden of sportterreinen, want daar ben je letterlijk het hoogste punt. Ook hooggelegen plekken zoals duinen of heuveltoppen vormen een risico. Zoek geen beschutting onder een boom die in z'n eentje op een veld staat – dat is juist een bliksemmagneet. Blijf verder uit de buurt van metalen objecten zoals hekken, masten of fietsen, en houd afstand van water – of dat nu een meer, sloot of zwembad is.

Kun je nergens heen? Maak jezelf dan zo klein mogelijk: hurk neer op je voetzolen, houd je voeten tegen elkaar en wikkel je armen om je knieën. Ga niet liggen; zo vergroot je je contactoppervlak met de grond, wat het risico op aardstroom vergroot.

©ID.nl

Kamperen met onweer: extra opletten in tent of caravan

Kamperen geeft een gevoel van vrijheid, maar bij onweer ben je juist extra kwetsbaar. Een tent biedt geen enkele bescherming tegen bliksem, hoe stevig het doek ook is. Het metalen frame vergroot het risico juist, vooral als je op een open veld kampeert of vlak bij een losse boom staat.

Als er onweer op komst is, zoek dan zo snel mogelijk een veilig onderkomen. Een stenen sanitairgebouw, de receptie of je auto bieden veel meer bescherming dan een tent. Zit je in een camper of caravan met een metalen buitenkant? Dan ben je redelijk veilig, mits je ramen en deuren gesloten houdt en geen contact maakt met metalen delen. Stacaravans met een houten of kunststof omhulsel bieden die bescherming niet: het klopt dat ze geen stroom geleiden, maar ze voeren die ook niet af. Daardoor kan een blikseminslag via leidingen of metalen onderdelen binnen alsnog gevaarlijk uitpakken. Tijdens onweer blijf je dus beter uit de buurt van dat soort constructies.

Laat ook je elektronische spullen niet in de tent of aan opladers zitten. Berg ze los op, zonder kabels of contact met de grond.

Staan er bomen op de camping? Zorg dat je tent daar niet direct onder staat. Bij inslag kunnen takken afbreken of kan de bliksem via de wortels naar de grond doorslaan. Ook op campings in de bergen of aan open water is het risico op blikseminslag extra hoog – check bij aankomst wat de aanbevolen schuilplaatsen zijn.

Tot slot: een goede voorbereiding helpt

Kijk altijd naar de weersvoorspelling voordat je op pad gaat. Veel weerapps geven een melding bij onweerskansen, vaak met een tijdsindicatie en locatie. Op de camping is het handig om bij aankomst al te weten waar je naartoe kunt bij slecht weer.

Zorg ook dat je zaklamp, powerbank en radio of noodaccu paraat hebt als je kampeert, voor het geval de stroom uitvalt. En vooral: blijf rustig. Onweer is gevaarlijk, maar met de juiste kennis en voorzorgsmaatregelen voorkom je ongelukken.