De aloude handheld gps is inmiddels uitgegroeid tot een geavanceerd en tegelijkertijd energiezuinig apparaat. Ideaal voor een dagje helemaal weg, de natuur in! Te voet, op de fiets of met de boot, net wat je wilt. En er zijn ideeën genoeg te verzinnen om als POI (Point of Interest) aan je gps toe te voegen.

Zelfs in de Nederlandse bossen en (grotere) parken kun je behoorlijk verdwalen, bijvoorbeeld bij mistig weer. Nu verblijf je in zo’n park meestal niet zo heel lang en red je jezelf wel via de smartphone. Een ander verhaal wordt het als je grotere bossen en natuurparken (en al helemaal in het buitenland) intrekt. Dan kan een navigatiehulpmiddel soms zelfs het verschil tussen leven en dood betekenen.

Maar in de meeste gevallen is het vooral een techniek die je op het juiste pad houdt en tegelijkertijd ook zorgt dat je daar spontaan van kunt afwijken als je iets moois ziet onderweg. De weg naar je begin- of beoogde eindpunt vind je dan altijd wel. Inderdaad: de gemiddelde smartphone heeft tegenwoordig een gps-ontvanger aan boord. Werkt prima, maar heeft als nadeel dat je telefoonaccu er door continu gebruik behoorlijk snel door wordt leeg getrokken. En dát is niet handig, want dan kun je in geval van nood ook niet meer bellen. Een handheld gps lost dat probleem op.

Geoptimaliseerd voor laag energieverbruik

 Handheld gps-ontvangers zijn ontworpen voor een zo laag mogelijk energieverbruik. Veelal wordt dan ook gebruikgemaakt van transreflectieve beeldschermen, wat betekent dat je die in gewoon daglicht ook zonder achtergrondverlichting kunt aflezen. Verder is de resolutie van de gebruikte schermen – ten opzichte van een smartphone – laag. 320 x 200 pixels is al heel wat. Dat is overigens geen enkel probleem omdat je bij gebruik eigenlijk altijd inzoomt op het gebied waar je bent, wat ruim voldoende detail oplevert.

Ook zul je zien dat de updatefrequentie beduidend lager ligt dan die van navigatie-apps voor een smartphone. Geen supervloeiende animaties en 3D-effecten dus. De handheld-gps is niet bedoeld als speelgoed, maar om je weg te vinden en je in geval van nood uit de ellende te helpen navigeren.

AA-batterijen volstaan

Voordeel van het lage energieverbruik is dat veel van de handhelds op een standaard setje AA-batterijen werken. Je kunt voor oplaadbare exemplaren kiezen, maar neem altijd wat extra pakjes reserve-batterijen mee. Alkaline of – nog beter – lithium-batterijen houden het ook heel lang vol. Let wel op dat je in het menu van de handheld of via een schakelaartje in het batterijvak instelt welk type batterij je plaatst (oplaadbaar of niet). Dit om te voorkomen dat niet-oplaadbare batterijen opgeladen worden als je de handheld aan een laadadapter koppelt.

Soorten

Gps-handhelds zijn er in verschillende soorten. De eenvoudigste exemplaren beschikken over een zwart-wit lcd-scherm en bieden alleen positiebepaling en het loggen van je gelopen route als mogelijkheid. Ook kun je waypoints (ook wel bekend als POI’s of Points of Interest) toevoegen. Een kaart ontbreekt. Maar een heel groot probleem is dat meestal niet, zeker niet in de vrije natuur. Het enige wat dan belang is, zijn begin- en eindpunt. En hoe weer terug te keren naar het beginpunt, in geval van nood. Dat laatste kan makkelijk door de opgeslagen route in omgekeerde volgorde te navigeren; je hoeft dan slechts een aanwijspijl te volgen.

Voordeel van deze eenvoudige gps-handhelds is dat ze extreem weinig energie verbruiken. Meer geavanceerde exemplaren beschikken meestal over een kleurendisplay en de mogelijkheid om kaarten te gebruiken. Daarbij hoef je lang niet altijd voor de (veelal relatief dure) kaarten te kiezen die speciaal door jouw handheld-merk zijn gemaakt. Voor bekende merken als Garmin zijn de Open Street Map-kaarten (OSM) wellicht nog veel beter. Die zijn vaak veel meer up-to-date en bevatten de meeste minuscule kriebelpaadjes, overal ter wereld. Bijgehouden door deels professionals en deels mensen die er hun hobby van maken. Ideaal!

Satellieten

De huidige generatie geavanceerdere gps-handhelds ondersteunt meerdere satellietsystemen. Zorg bij aanschaf dat in elk geval gps (het oorspronkelijke Amerikaanse navigatiesysteem) en Galileo worden ondersteund. Galileo is nog niet zo heel lang in gebruik, maar wordt geleverd door de EU, dus zonder vreemde afwijkingen die in het Amerikaanse systeem ten tijde van oorlogen en onlusten bewust geïntroduceerd kunnen worden. Het Russische GLONASS wordt ook veel ondersteund, maar is momenteel vanwege voor de hand liggende redenen niet de verstandigste keuze om met vertrouwen op te navigeren.

Een deel van de handhelds gebruikt automatisch een mix van alle beschikbare systemen, wat zeer nauwkeurige posities oplevert. Soms moet je handmatig een tweetal opties in een menu selecteren, voor nu is dan de genoemde combi GP-Galileo het meest praktisch. Verder geldt dat de meeste handhelds over systemen beschikken waarmee de positie nog nauwkeuriger kan worden bepaald; bekende namen zijn WAAS en EGNOS.

Open veld

Een gps-handheld werkt (net als elke andere gps-ontvanger of radio-communicatiemiddel) het best in het open veld. Moderne antennetechnologie gekoppeld aan ultragevoelige ontvangers maken navigeren in bossen tegenwoordig niettemin ook prima te doen. Toch zul je daar soms door reflecties of te veel bladerdak (denk aan een tropisch woud) toch op het verkeerde been worden gezet. Zoek in dat geval een meer open plek op om je positie extra nauwkeurig te kunnen bepalen.

Lopen of… fietsen en varen

Veel handheld gps-ontvangers zijn met een (veelal optionele) montagekit ook aan het stuur van een fiets te monteren. Daarbij moet wel gezegd dat er voor fietsen ook geoptimaliseerde handhelds bestaan, dus als je de gps hoofdzakelijk of alleen voor fietsen wilt inzetten, dan is het beter om daar naar uit te kijken.

Verder geldt dat de meeste handhelds die over kaartmateriaal beschikken ook route-gebaseerd kunnen navigeren. Oftewel: geef een eindbestemming op en gaan. Daarbij kies je dan welk vervoermiddel wordt gebruikt: auto, benenwagen of fiets (soms ook paard). Er worden meestal geen spraakinstructies gegeven, maar een bescheiden piepje en een pijl in beeld bij afslagen.

Door voor vertrek POI’s toe te voegen kun je je naar leuke bestemmingen (laten) navigeren, zie ook dit artikel. Tot slot geldt dat je een handheld gps (mits gewapend met het juiste kaartmateriaal) ook kunt gebruiken op het water of desnoods in de lucht. Maar ook dan geldt weer: hiervoor zijn gespecialiseerde navigatie-apparaten beschikbaar die beduidend beter zijn afgestemd op hun gebruiksdoel.

Lange documenten in Word voorzie je natuurlijk van paginanummers. Maar wat als je project begint met een voorblad en een inhoudsopgave? Dan wil je de paginanummering misschien pas later laten starten, bijvoorbeeld bij het eerste hoofdstuk. Gelukkig kun je zelf bepalen vanaf welke pagina de nummering begint en hoe die wordt weergegeven.

Stap 1: Sectie-einde

Stel dat je de paginanummering pas op pagina vier wilt laten beginnen. Plaats dan de cursor aan het einde van de tekst op de derde pagina. Ga naar het tabblad Indeling, klik op Eindemarkeringen en kies onder Sectie-einden de optie Volgende pagina. Zo voeg je een sectie-einde toe tussen pagina drie en vier.

Stap 2: Ontkoppel de sectie

Klik in de kop- of voettekst van pagina vier. Je ziet nu het label Koptekst (Sectie 2) of Voettekst (Sectie 2) verschijnen. Zodra je dit doet, opent automatisch het tabblad Koptekst en voettekst. Klik op Aan vorige koppelen in de groep Navigatie om de kop- en voettekst van deze sectie los te koppelen van de vorige. Zo voorkom je dat de paginanummers ook op de eerste drie pagina’s verschijnen.

Stap 3: Nummering plaatsen

Plaats de cursor opnieuw in de kop- of voettekst van pagina vier waar je de nummering wilt starten. Ga naar Paginanummer, kies waar je het nummer wilt tonen (bovenaan of onderaan) en kies een stijl. Je ziet nu waarschijnlijk dat pagina vier het cijfer 4 krijgt. Dat wil je aanpassen. Klik opnieuw op Paginanummer en kies Opmaak paginanummers. Selecteer hier Beginnen bij en vul het gewenste startnummer in – in dit voorbeeld: 1. Klik op OK. Nu begint de nummering pas op pagina vier, met het cijfer 1.

De eerste drie pagina’s hebben nu geen nummering. Als je die drie pagina’s door middel van Romeinse cijfers wilt nummeren, dan ga je terug naar de allereerste pagina en weer klik je op Paginanummer. Je beslist of de nummering boven- of onderaan de pagina moet komen. In het pop-up venster Opmaakpaginanummers selecteer je bovenaan de Romeinse stijl en in het vak Beginnen bij selecteer je 1.

Vroeg of laat moet je bepaalde informatie digitaal delen. Denk aan contracten, medische gegevens of vertrouwelijke rapporten. Dat is vaak ook precies het moment waarop het mis kan gaan. Eén foutieve klik en je bestand belandt in verkeerde handen. Gelukkig zijn er slimme en relatief eenvoudige manieren om het risico te beperken, zonder paranoïde toestanden.

Lees ook: 20 tips om je online privacy te waarborgen

Om te voorkomen dat vertrouwelijke informatie terechtkomt bij onbevoegden, gebruik je bij voorkeur een combinatie van beveiligingsmaatregelen. Versleutel je bestanden vóór verzending, gebruik wachtwoorden of toegangsrechten en kies voor veilige overdrachtsdiensten in plaats van standaardmail. Beperk daarnaast de toegang tot enkel de juiste personen of groepen. Zo houd je je data echt privé, ook na verzending. 

Metadata verwijderen

Welke versie van Windows je ook gebruikt: als je gevoelige bestanden deelt, is het verstandig om eerst de metadata te wissen. Wanneer je een bestand aanmaakt, slaat het systeem automatisch extra gegevens op, zoals de naam van de auteur, de datum van de laatste wijziging, de computernaam en meer. Deze metadata kunnen onbedoeld gevoelige informatie prijsgeven.

Gelukkig kun je deze metadata in Windows Verkenner eenvoudig verwijderen. Navigeer naar het bestand dat je wilt delen. Klik er met de rechtermuisknop op en kies Eigenschappen. Of gebruik de toetscombinatie Alt+Enter. Ga naar het tabblad Details. Klik onderaan op Eigenschappen en persoonlijke gegevens verwijderen. Hier kun je ook de optie Maak een kopie waarbij alle mogelijke eigenschappen zijn verwijderd selecteren. Bevestig met OK. Hierdoor ontvang je een kopie van het bestand zonder de metadata.

➡️7-Zip

Installeren

Ben je van plan om een bestand via internet te versturen? Dan is versleuteling een slimme zet. Door een bestand te versleutelen, voorkom je dat onbevoegden toegang krijgen tot de inhoud, zelfs als ze dat per ongeluk in handen krijgen. Hoewel Windows 11 zelf versleutelingsopties biedt, zijn die alleen bedoeld voor lokale opslag en dus niet geschikt voor bestanden die je wilt delen. Gebruik daarom een externe tool zoals 7-Zip, een gratis, opensource-programma dat uitstekend werkt voor veilige compressie én encryptie.

7-Zip installeer je via de Opdrachtprompt: Open het Startmenu en zoek naar Opdrachtprompt. Klik met de rechtermuisknop op het resultaat en kies Als administrator uitvoeren. Typ de volgende opdracht en druk op Enter: winget install --id 7zip.7zip.

De tool wordt automatisch gedownload en geïnstalleerd. Zodra 7-Zip klaarstaat, kun je je bestand inpakken in een met een wachtwoord beveiligd archief (7z of zip) met sterke AES-256-encryptie. Op die manier kun je het bestand veilig versturen, bijvoorbeeld via e-mail of een cloudservice, mits je het wachtwoord apart en veilig deelt.

Versleutelen

Om 7-Zip te starten, zoek je via Startmenu naar 7-Zip File Manager. Open de app en navigeer naar het bestand dat je wilt beveiligen. Selecteer dat en klik op de groene knop Toevoegen. Onderaan, in het gedeelte Versleuteling, vul je een wachtwoord in om het bestand te beveiligen. Typ het wachtwoord twee keer ter bevestiging.

Je kunt ervoor kiezen om het wachtwoord zichtbaar te maken, zodat je zeker weet dat je geen typfouten maakt. Daarnaast kun je ook de bestandsnaam versleutelen. Dat zorgt ervoor dat zelfs de naam van het bestand niet meer herkenbaar is, wat de inhoud extra goed afschermt voor nieuwsgierige ogen. Het resultaat is een versleuteld archiefbestand - een soort digitale container - dat alleen geopend kan worden met het ingestelde wachtwoord.

Standaard blijft het originele, niet-versleutelde bestand behouden. Wil je dat automatisch laten verwijderen? Vink dan in het venster Toevoegen aan archief de optie Bestanden na inpakken verwijderen aan. Zo blijft enkel de beveiligde versie over.

Versleutelen en splitsen

Wil je nog een extra beveiligingslaag toevoegen? Dan kun je het bestand niet alleen versleutelen met 7-Zip, maar ook opsplitsen in meerdere delen. Vervolgens kun je elk deel apart versturen, eventueel zelfs op verschillende momenten of via verschillende kanalen.

Open opnieuw 7-Zip en voeg het bestand toe dat je op deze manier wilt beveiligen. Stel een encryptiewachtwoord in en bevestig dat. In het veld Opsplitsen in volumes, bytes kies je de gewenste bestandsgrootte per deel. Dit is vooral handig voor grote bestanden. Stel dat het originele bestand 40 MB groot is. Als je 10 MB opgeeft, maakt 7-Zip er automatisch vier gelabelde delen van.

Voor maximale veiligheid kun je elk deel via een andere dienst of e-mailaccount verzenden. De ontvanger selecteert alle delen in 7-Zip (houd hiervoor de Ctrl-toets ingedrukt tijdens het aanklikken) en kiest daarna Uitpakken. Zodra het juiste wachtwoord wordt ingevoerd, worden de delen automatisch samengevoegd en ontsleuteld.

➡️OneDrive

Machtigingen

Met OneDrive stel je eenvoudig machtigingenin waarmee je bepaalt wie er toegang krijgt tot het bestand dat je eerder met 7-Zip hebt versleuteld. Het delen kun je op elk moment weer stopzetten. Open OneDrive via verkenner en navigeer naar de map waarin de versleutelde container staat. Klik met de rechtermuisknop op het bestand en kies voor Delen.

In het pop-upvenster voer je het e-mailadres in van de persoon met wie je het bestand wilt delen. Je kunt ook meerdere e-mailadressen of een mailgroep invoeren. Klik vervolgens op het potloodicoon om aan te geven of de ontvanger het bestand mag Bewerken of Alleen mag bekijken. Ben je klaar? Klik dan op Verzenden. De ontvanger krijgt een e-mail met een link om het bestand te downloaden.

➡️Outlook

E-mailversleuteling

Heb je een Microsoft 365-abonnement? Dan kun je gebruikmaken van de ingebouwde versleutelfunctie in Outlook om je e-mails en bijlagen extra te beveiligen.

Open de Outlook-app en klik op Nieuwe e-mail om een nieuw bericht op te stellen.Ga eventueel naar het tabblad Invoegen en kies Bestand bijvoegen.Selecteer via Op deze computer zoeken het gewenste bestand en klik op Openen.

Daarnaga je naar het tabblad Opties bovenaan het Lint.Klik op de knop Versleutelen. Je kunt hier ook kiezen uit verschillende beveiligingsniveaus.Maak je bericht af zoals gewoonlijk en klik op Verzenden.De e-mail wordt nu automatisch versleuteld verstuurd. De inhoud is onderweg beschermd en kan alleen worden geopend door de bedoelde ontvanger.

Beveiligingsopties

Onder de knop Versleuteling zie je drie opties als je een Microsoft 365 Family- of Personal-abonnement gebruikt. De eerste optie is Niet doorsturen. Hierdoor blijft je bericht versleuteld binnen Microsoft 365 en kan de ontvanger het niet kopiëren of naar anderen doorsturen. Kies je Versleutelen, dan kunnen ontvangers met een Outlook.com- of Microsoft 365-account de bijlagen downloaden vanuit Outlook.com of de mobiele Outlook-app.

Wie een andere e-mailclient gebruikt, zoals Gmail, Thunderbird of Apple Mail, ontvangt een bericht dat er een Microsoft Office 365-versleutelde e-mail op hem wacht. Als de ontvanger op de link Bericht lezen klikt, dan schakelt hij naar het Microsoft 365 Portal voor berichtversleuteling en daar moet hij zich aanmelden met een eenmalige wachtwoordcode. Die code ontvangt hij in zijn e-mailclient en daarmee kan hij dan het bericht op de portal openen.

De derde optie is Geen machtiging ingesteld en daarmee verwijder je eerdere machtigingen. De versleutelfunctie in Outlook is ideaal voor wie snel en zonder technische omwegen gevoelige informatie wil delen binnen een professionele context. Je hoeft geen extra tools te installeren.

➡️Gmail

Vertrouwelijke modus

De extra beveiliging in Gmail heet Vertrouwelijke modus. Hiermee versleutel je je berichten, zodat alleen de bedoelde ontvanger ze kan lezen, zelfs als iemand anders toegang krijgt tot diens mailbox. Klik op Opstellen om een nieuw bericht te maken. Vul het e-mailadres van de ontvanger in, kies een onderwerp en typ je bericht. Voor je op Verzenden klikt, activeer je de extra beveiliging. Onderaan het berichtvenster zie je een aantal grijze knoppen. Helemaal rechts staat een pictogram van een slot met een wijzerplaat. Klik daarop om de Vertrouwelijke modus in te schakelen.

Gebruik je de mobiele app? Tik dan op de drie puntjes rechtsboven en kies daar het slotje. Ontvangers kunnen deze mail vervolgens niet doorsturen, kopiëren, afdrukken of downloaden. Er verschijnt ook een pop-upvenster waarin je de vervaltijd van het bericht instelt. Je kunt kiezen uit: 1 dag, 1 week, 1 maand, 3 maanden of 5 jaar. Na afloop van de gekozen periode verdwijnt het bericht automatisch uit de postbus.

Sms-beveiliging

In hetzelfde pop-upvenster kun je een extra beveiligingslaag toevoegen via de optie Toegangscode vereisen. Vink hier de optie Sms-toegangscode aan. De ontvanger kan het bericht dan pas lezen nadat hij of zij een code invoert die via sms op de mobiele telefoon wordt bezorgd. Hiermee voeg je een tweede beveiligingsfactor toe, wat het voor een indringer vrijwel onmogelijk maakt om toegang te krijgen. Die moet immers niet alleen de mailbox, maar ook de sms-berichten van de ontvanger onderscheppen. Dat is een bijzonder lastige combinatie.

Klik op Opslaan en vervolgens op Verzenden. Op dit moment kun je eventueel nog de vervaltijd van het bericht aanpassen. Dan verschijnt er nu een tweede pop-upvenster waarin je het telefoonnummer van de ontvanger moet invoeren. Klik opnieuw op Verzenden. De ontvanger krijgt vervolgens een e-mail met daarin een knop om het vertrouwelijke bericht in de browser te openen. Is sms-verificatie ingeschakeld? Dan ziet de ontvanger ter bevestiging de laatste twee cijfers van zijn of haar gsm-nummer. Na een klik op Send passcode wordt de toegangscode per sms verstuurd.

Lees ook: 20 (écht) onmisbare tips voor Gmail

Documenten ondertekenen op je iPhone? Zo maak je een handtekening aan

➡️Proton Mail

Zwitserse veiligheid

De grote mailproviders maken er geen geheim van dat ze het e-mailverkeer scannen. Volgens eigen zeggen doen ze dat om hun dienstverlening te verbeteren. Daarbij richten ze zich vooral op de metadata van berichten: wie met wie communiceert, wanneer en hoe vaak. Ben je op je privacy gesteld, dan geeft dit idee een onbehaaglijk gevoel, zeker wanneer het om vertrouwelijke informatie gaat.

In dat geval kun je overstappen naar een ultraveilige aanbieder zoals Proton Mail (https://proton.me), een dienst die privacy centraal stelt. De servers staan in Zwitserland, waardoor de dienst onderworpen is aan een van de strengste privacywetgevingen ter wereld. Proton Mail werkt standaard met end-to-end-encryptie. Bij gewone e-mails is de verbinding tussen jou en de server meestal wel versleuteld met TLS (Transport Layer Security), maar de e-mail zelf wordt op de server in leesbare vorm opgeslagen.

End-to-end-encryptie (E2EE) bij e-mail betekent dat alleen de afzender en de beoogde ontvanger de inhoud van het bericht kunnen lezen. Zelfs de e-maildienst zelf kan niet zien wat er in de e-mail staat, omdat de versleuteling pas wordt verwijderd op het toestel van de ontvanger.

De gratis versie, Proton Free, biedt dezelfde sterke beveiliging als de betaalde formules, maar met enkele beperkingen. Je beschikt over één e-mailadres en 1 GB e-mailopslag. Daar staat tegenover dat je volledig reclamevrij werkt, niet gevolgd wordt en je berichten niet worden geanalyseerd of gelogd. Wie meer nodig heeft, kan upgraden naar een betaald abonnement, zoals Mail Plus (3,99 euro per maand bij jaarlijkse betaling).