Op steeds meer plekken in Nederland raakt het elektriciteitsnet vol. Vervelend, want hierdoor kunnen netbeheerders geen nieuwe woningen en bedrijven meer aansluiten. Bovendien staat energiecongestie verdere verduurzaming in de weg. Naast het verzwaren van het stroomnet is er nog een andere (slimme) oplossing om meer capaciteit te creëren, namelijk een massale omarming van dynamische energiecontracten. Hoog tijd voor een nadere uitleg.

Partnerbijdrage - In samenwerking met Frank Energie

Begin november kreeg de gemeente van Almere een verontrustende boodschap. Volgens de plaatselijke netbeheerder is er in een groot deel van de stad geen ruimte meer om nieuwe woningen aan het elektriciteitsnet te koppelen. Hierdoor heeft een kersverse woonwijk vooralsnog geen stroom. Naar verwachting krijgen veel meer steden en dorpen de komende tijd met dit probleem te maken.

In de file op het stroomnet

Vanwege het toenemende aantal elektrische auto’s, warmtepompen en andere energievreters neemt de drukte op het stroomnet almaar toe. Is de vraag naar stroom groter dan het aanbod, dan ontstaat er netcongestie. Dit verschijnsel laat zich het best omschrijven als een file op het stroomnet. Op plekken met een vol elektriciteitsnet voegen netbeheerders al langere tijd geen nieuwe grootverbruikers meer toe, waaronder grote bedrijven, datacenters en zonneparken. In de drukste gebieden met congestie is er zelfs geen ruimte meer voor kleinverbruikers, zoals woningen en scholen.

Tijdrovende maatregelen

Netbeheerders werken momenteel hard om op de voornaamste knelpunten het elektriciteitsnet te verzwaren. Helaas gaat deze ontwikkeling niet snel genoeg. Vanwege gebrek aan technisch personeel en de voortrazende energietransitie neemt het risico op stroompieken in woonwijken de komende jaren alleen maar toe. Netbeheerders kunnen het laagspanningsnet in stedelijke gebieden kortgezegd niet vlot genoeg uitbreiden. Dat is ook niet zo vreemd, want de beoogde maatregelen zijn erg tijdrovend. Voor het verbeteren van de bekabeling is het openbreken van straten onvermijdelijk. Verder komen er op veel plekken elektriciteitshuisjes bij. Het bijbehorende papier- en vergunningswerk kost eveneens veel tijd.

De noodzakelijke maatregelen om het elektriciteitsnet overal te verzwaren, duren naar verwachting nog vele jaren. Naast capaciteitsvergroting op het stroomnet is het daarom óók belangrijk om slimmer met de beschikbare stroom om te gaan. Innovatieve energieleveranciers kunnen daarbij helpen.

Elk uur een ander stroomtarief

Drukte op het elektriciteitsnet is door kleinverbruikers relatief eenvoudig te voorkomen. Een dynamisch energiecontract stimuleert klanten om grote apparaten op goedkope momenten te gebruiken. Denk onder meer aan stofzuigen, wassen, elektrisch verwarmen en het opladen van de auto. Is het aanbod van stroom veel groter dan de vraag, dan resulteert dat in een laag stroomtarief. Bijvoorbeeld ’s nachts of op dagen met veel zon en/of wind.

Frank Energie loopt voorop in het aanbieden van dynamische energiecontracten. De stroomtarieven zijn gebaseerd op de actuele beursprijs. Ze veranderen om die reden elk uur. Het loont dus om slimmer om te gaan met energie. Een app op je smartphone helpt je daarbij. Aan de hand van pushberichten weet je precies wanneer het stroomtarief laag of juist hoog is. Je past vervolgens jouw energieverbruik daarop aan. Draai op de goedkoopste momenten van de dag een extra was of zet de vaatwasser aan.

©Frank Energie

Slimmer omgaan met energie

Naast het aanpassen van je eigen energieverbruik laten allerlei apparaten zich ook slimmer aansturen. Neem bijvoorbeeld de elektrische auto. De energie-app kiest op eigen houtje een voordelig tijdstip om het laadproces te starten. Bespaar zo al gauw meer dan duizend euro per jaar ten opzichte van ‘dom’ opladen via vaste energietarieven. Verder is het mogelijk om huishoudelijke apparaten op goedkope momenten te activeren, zoals de vaatwasser, wasmachine, wasdroger en warmtepomp. Je kunt zelfs een thuisbatterij op een prijsvriendelijk tijdstip laten opladen. De rest van de dag gebruiken alle apparaten in huis vervolgens de lokaal opgeslagen (budget)stroom.

Hoe meer mensen in de wijk slimmer omgaan met energie, hoe lager het risico op stroompieken. Mooi meegenomen zijn bovendien de lagere kosten voor klanten. Dynamische energiecontracten in combinatie met slimme aansturing van apparaten zijn een doeltreffende methode om het landelijke congestieprobleem te verminderen. Het is mogelijk om op deze wijze ongeveer dertig procent piekbelasting uit het net te halen. Zo kunnen de woningbouw en energietransitie in een hoog tempo blijven doorgaan. Om die reden werkt Frank Energie nauw samen met diverse gemeentes en projectontwikkelaars. Deze energieleverancier heeft als doel om verdere congestie zoveel mogelijk tegen te gaan.

Zo laad je pas écht slim op

Frank Energie kijkt bij het slim opladen van de elektrische auto niet louter naar de actuele beursprijs. Dat heeft een belangrijke reden. Zodra iedereen op de goedkoopste uren gaat laden, verhoogt dat juist het risico op stroomtekorten en congestie. Daar hebben landelijke en regionale netbeheerders iets op bedacht. Energieproviders die een actieve bijdrage leveren om drukte op het stroomnet te verhelpen, ontvangen van netbeheerders namelijk een vergoeding.

Vanwege dit beloningssysteem is het soms zelfs lucratiever om de goedkoopste uren te vermijden. Frank Energie kiest aan de hand van nieuwe algoritmes automatisch het voordeligste oplaadmoment. Hierbij berekent Frank Energie de ontvangen vergoedingen door aan zijn klanten. Onderaan de streep profiteer je zo van lagere uitgaven voor het opladen van de elektrische auto. Zie hier hoe je voortaan slimmer oplaadt dan ooit!

©tong2530

Dynamisch energiecontract afsluiten

Klanten met een dynamisch energiecontract zijn historisch gezien goedkoper uit dan klanten met een variabel of vast contract. Lijken dynamische energietarieven je wel wat en wil je jouw steentje bijdragen aan het verminderen van congestie? Word dan binnen drie minuten lid. Frank Energie maakt daarna de overstap in orde. Tot slot is het nuttig om te weten dat je na afloop van elke maand de werkelijk afgenomen stroom betaalt. Je ontvangt dus voortaan geen jaarrekening meer!

Amazon introduceerde kortgeleden een nieuwe generatie slimme speakers, waaronder de hier besproken Echo Dot Max. Volgens de fabrikant levert deze bescheiden luidspreker een verbeterde audiokwaliteit, terwijl de microfoon naar verluidt nauwkeuriger spraakopdrachten verwerkt. Met een adviesprijs van 109,99 euro is het ook nog eens een van de goedkopere smartspeakers in de markt. Hoog tijd voor een review!

Vergeleken met de voorgaande Echo Dot-speaker uit 2022 is het design ietwat op de schop gegaan. De behuizing oogt weliswaar nog altijd als een bolletje met als verschil dat er aan de voorzijde een stukje is 'afgesneden'. Je treft hier twee volumetoetsen en een aan-uitknop voor de microfoon. Rondom dit bedieningspaneel bevindt zich een blauwgekleurde ledring. Verder zit er aan de achterzijde een ingang voor de bijgesloten voedingsadapter.

©Maikel Dijkhuizen

Lichtgewicht wifi-speaker zonder accu

De bolvormige behuizing heeft een diameter van amper elf centimeter. Ondanks deze geringe afmetingen leent de wifi-speaker zich voornamelijk voor binnengebruik. Dit nieuwe model heeft namelijk, net zoals bij eerdere generaties het geval was, weer geen accu. Een gemiste kans, want de compacte constructie van 505 gram is in principe handzaam genoeg om ook als mobiele bluetooth-speaker te dienen.

De door ons geteste paarse uitvoering heeft naar onze smaak een nogal kitscherige uitstraling. Gelukkig is de Amazon Echo Dot Max er ook in een wit en grijs jasje. Die zien er al heel wat chiquer uit en zullen in jouw woonkamer niet misstaan. Het grootste deel van de kunststof behuizing is voorzien van een laagje stof. Dit materiaal voelt niet zo stevig aan zoals we bij veel bluetooth-speakers van onder andere JBL tegenkomen. Nou is dat niet zo'n probleem, want ten opzichte van weerbestendige speakers heeft dit exemplaar natuurlijk minder te lijden.

©Maikel Dijkhuizen

Verbinden en luisteren

De configuratie en bediening van het apparaat gebeurt via de Amazon Alexa-app op een smartphone. Dat gaat erg vlot. Na verbinding met wifi downloadt de Echo Dot Max eerst een firmwareupdate. In de behuizing zit trouwens een rappe wifi6E-adapter, waardoor het apparaat overweg kan met de snelste draadloze netwerken. Al met al duurt de configuratie slechts enkele minuten.

Je koppelt Spotify of een andere muziekdienst eenvoudig aan je Amazon-account. Zeg vervolgens hardop waarnaar je wilt luisteren. Met een spraakopdracht als “Alexa, speel Coldplay” hoor je binnen enkele ogenblikken de bijbehorende deuntjes. Gebruik je stem ook om bijvoorbeeld een liedje te skippen of het volume te wijzigen. De microfoon is zéér gevoelig. Zelfs zacht uitgesproken (fluister)opdrachten op enkele meters afstand verwerkt de speaker zonder morren.

Lees ook: Van mobiel naar desktop: waarom je Spotify op je pc moet proberen

De behuizing is weliswaar compact, maar toch slaagde Amazon erin om een tweeter en woofer te integreren. Kijken we binnen dezelfde prijscategorie naar de enigszins vergelijkbare Apple HomePod Mini, dan biedt dit nieuwe model van Amazon dus een extra audiodriver. Voor zo'n kleine speaker in deze prijsklasse hoef je uiteraard geen wonderen te verwachten, maar voor het opzetten van een achtergrondmuziekje voldoet dit product prima. Met name de hoge tonen klinken erg helder. Als we geconcentreerd luisteren, horen we ook een beetje bas. Deze lage tonen zijn ietwat ondervertegenwoordigd. Verder gaat het geluid op een hoog volume galmen en vervormen.

©Maikel Dijkhuizen

Smartspeaker met Alexa

Lange tijd legde Alexa van Amazon het af tegen de spraakassistenten van Google en Apple, maar sinds 2024 verstaat Alexa eindelijk ook Nederlands. Daarmee is de Echo Dot Max een serieus alternatief voor smartspeakers van de eerdergenoemde merken. Je kunt in de Alexa-app onder andere een wekker, timer, herinnering, agenda-afspraak en boodschappenlijst instellen.

De behuizing heeft een temperatuursensor, zodat je naar de kamertemperatuur kunt vragen. Je kunt ook allerlei andere verzoeken doen. Vraag bijvoorbeeld naar de weersverwachting of naar de leeftijd van een BN'er. Helaas gaat niet iedere stemopdracht even vlekkeloos. Zo weigert ons testmodel om een overzicht van het laatste nieuws af te spelen.

Een nuttige optie is dat je in huis andere smarthome-apparaten met Alexa-ondersteuning kunt bedienen, zoals slimme lampen, stekkers en thermostaten. Dat werkt eveneens via spraakopdrachten. Misschien komt de geïntegreerde aanwezigheidssensor goed van pas, zodat de smartspeaker geschikte apparaten zelfstandig kan in- en uitschakelen.

Amazon Echo Dot Max kopen?

Zoek je een slimme luidspreker met een redelijke audiokwaliteit voor het luisteren van achtergrondmuziek? Dan is de Amazon Echo Dot Max een interessante kandidaat. Dankzij een zeer gevoelige microfoon laat je allerlei stemopdrachten op deze smartspeaker los. Meestal verwerkt de Echo Dot Max probleemloos deze commando's, al gaat er soms ook weleens iets fout.

Heb je een pc met weinig opslagruimte dan loont het wellicht om in Windows 11 de bestandscompressie in te schakelen. Dan hebben we het niet over zip-archieven, maar de NTFS-compressie waarmee je bestanden, mappen en zelfs volledige schijven kunt verkleinen.

Eerst een waarschuwing

Dankzij compressie is het mogelijk om meer data op te slaan op dezelfde ruimte. In Windows 11 kun je NTFS (New Technology File System) aanspreken. Het nadeel van deze methode is dat het extra rekenkracht vraagt iedere keer dat je zo'n gecomprimeerd bestand opent. Hetzelfde gebeurt wanneer je na de bewerking het bestand sluit en er recompressie wordt toegepast. Gebruik deze methode dus voor data die je lange tijd niet gebruikt en waar extra laadtijd nauwelijks hinderlijk is.

Je kunt op deze manier ook een volledige schijf comprimeren, maar we raden af om dit met de opstartschijf te doen. Gebruik deze functie niet op usb-sticks en alleen op snelle schijven zoals ssd's. Het prestatieverlies zou teveel doorwegen. Bij jpg-afbeeldingen of mp3- of mp4-mediabestanden is de winst verwaarloosbaar.

Map comprimeren

Open Windows Verkenner en navigeer naar de map waarvan je de inhoud wilt verkleinen. Klik met de rechtermuisknop op de map en in het snelmenu selecteer je Eigenschappen. Open het tabblad Algemeen en klik op Geavanceerd. Bij de Geavanceerde kenmerken zie je onderaan Compressie en versleutelingskenmerken. Plaats een vinkje bij Inhoud comprimeren om schijfruimte vrij te maken. Klik op OK en klik daarna op Toepassen.

Selecteer indien nodig de optie Wijzigingen toepassen op deze map, submappen en bestanden en klik op de OK-knop. Net zoals voorheen kun je zo'n map openen en de bestanden bekijken in Verkenner. Om de volledige map te decomprimeren, open je opnieuw de Eigenschappen en volg je de beschreven stappen.

Station comprimeren

Het is mogelijk om een volledige schijf te comprimeren. Open Windows Verkenner en klik op Deze pc in het linkerdeelvenster. Klik met de rechtermuisknop op de opslagschijf die je wilt comprimeren. Selecteer onder het gedeelte Apparaten en stations de optie Eigenschappen. Daarna kun je opnieuw de optie aanvinken: Dit station comprimeren om schijfruimte te besparen.