ID.nl logo
Hoeveel kost rijden in een elektrische auto?
© Audi
Mobiliteit

Hoeveel kost rijden in een elektrische auto?

Als je overweegt een elektrische auto te kopen, is het handig om te weten waar je aan toe bent. Ook – en misschien wel vooral – op financieel gebied. Gemiddeld heeft een elektrische auto een hogere aanschafprijs dan een benzineauto, maar in gebruik kun je profiteren van lagere gebruikskosten. Hier vind je een overzicht van de kosten voor elektrisch rijden.

Elektrisch rijden, wat kost dat nou? Er zijn een paar factoren die meewegen in het bepalen van de maandelijkse/jaarlijkse kosten, te weten:

  • Afschrijving: hoeveel waarde verliest je auto?

  • Energiekosten: hoeveel stroom verbruik je en hoe laad je op?

  • Wegenbelasting: welk tarief geldt op welk moment?

  • Onderhoud: is een EV nu écht goedkoper dan een benzineauto?

  • Verzekering: afhankelijk van je persoonlijke situatie

  • Ook interessant: Auto opladen in het buitenland? Dit zijn de valkuilen

Download nu GRATIS het EV Duurtest-rapport 2024!

In het EV Duurtest-rapport zijn nieuwe elektrische auto's door verschillende consumenten getest. Alle resultaten vind je terug in dit digitale rapport. Door het invullen van je naam en e-mailadres meld je je aan voor ontvangst van het Kieskeurig EV Duurtest-rapport. Tevens ben je ingeschreven voor de Kieskeurig.nl EV-nieuwsbrief.

Afschrijving

De afschrijving is een van de grootste kostenposten van een elektrische auto. De afschrijving van een elektrische auto is namelijk relatief hoog in vergelijking met andere soorten auto's, inclusief mild- of plug-in hybride auto's, zo meldt BOVAG. Dat heeft onder meer te maken met de snelle technologische ontwikkelingen en onzekerheid over het financiële plaatje.

De afschrijving van een auto is het proces waarbij de waarde van een auto geleidelijk vermindert over de tijd. Dat gebeurt omdat een auto ouder wordt, slijtage ondervindt en omdat er nieuwe modellen op de markt komen. De afschrijving begint op het moment dat je de auto koopt en gaat door zolang je de auto in bezit hebt. In financiële termen betekent afschrijving dat je de kosten van de auto over meerdere jaren verspreidt, waardoor je elk jaar een deel van de waarde als kosten kunt boeken. De mate van afschrijving kan afhankelijk zijn van factoren zoals het merk, model, het gebruik en de staat van de auto. Over het algemeen is de afschrijving het grootst in de eerste paar jaar na aankoop.

Een analyse van het Center Automotive Research (CAR) uit Duitsland wijst echter uit dat EV's de laatste jaren aanzienlijk waardevaster zijn geworden. De restwaarde is verbeterd van 69 procent tot 79 procent of in sommige gevallen zelfs 83 procent. Dat is mede te danken aan de lange levensduur van accupakketten en de goede fabrieksgarantie van 8 jaar of soms nog langer. 

Stel dat je een elektrische auto koopt voor 30.000 euro en deze na twee jaar weer verkoopt voor 24.000 euro. De afschrijving bedraagt dan 6000 euro, oftewel 250 euro per maand. Koop je een elektrische auto voor 45.000 euro en is deze na drie jaar nog 35.000 euro waard, dan bedraagt de afschrijving 10.000 euro, ofwel 277,77 euro per maand.

©Ford NL

Energiekosten

De energiekosten (of brandstofkosten) voor je elektrische auto zijn afhankelijk van jouw laadgedrag. Er zijn namelijk meerdere manieren om je EV op te laden: thuis, aan een openbare laadpaal of met een snellader. De prijs van laag naar hoog is in diezelfde volgorde. Wat het thuis kost om je elektrische auto op te laden, ligt aan het energiecontract dat je hebt afgesloten. In juli 2024 is de prijs van een kilowattuur (kWh) volgens het CBS gemiddeld 0,28 euro. Openbare laadpalen en snelladers zijn een stuk duurder. De stroomprijs bedraagt hier respectievelijk gemiddeld 0,50 en 0,70 euro. Let wel: er zijn uitschieters van meer dan een euro per kWh.

Ontdek jouw ideale elektrische auto

Vergelijk en vind de beste deals op Kieskeurig.nl!

Wat ook meespeelt in de energiekosten, is het verbruik van de elektrische auto. Net als bij een benzine- of dieselauto kan dat ook bij een EV variëren, afhankelijk van je rijgedrag, maar ook het merk/model speelt mee. Gewicht is een belangrijke factor in dit verhaal: compacte EV's als de Dacia Spring en Mini Electric verbruiken bijvoorbeeld minder dan 15 kWh per 100 kilometer, terwijl een grote zware EV als de Audi e-tron over diezelfde afstand meer dan 20 kWh verbruikt.

Stel dat je 65 kWh 'tankt' tegen een prijs van 0,30 euro, dan betaal je daarvoor 19,50 euro. Diezelfde laadbeurt kost bij een openbare laadpaal 35,75 euro als de stroomprijs 0,55 euro bedraagt. Bij een snellader met een stroomprijs van 0,80 euro moet je zelfs 52 euro aftikken.

©Opel Automobile GmbH

Motorrijtuigenbelasting

Voor een elektrische auto hoef je momenteel geen motorrijtuigenbelasting (wegenbelasting) te betalen. De Rijksoverheid heeft dat zo bedacht om elektrisch rijden te stimuleren. Toch is 2024 het laatste jaar dat je van het nultarief profiteert. Vanaf 2025 betaal je namelijk een kwarttarief, ofwel 25 procent wegenbelasting. De korting neemt de komende jaren geleidelijk af. Na 2030 moet je voor een elektrische auto de volledige wegenbelasting betalen. In de Voorjaarsnota van 2024 deed het kabinet het volgende voorstel betreffende de korting voor elektrische auto's:

  • 2025: 75 procent korting (25 procent betalen)

  • 2026-2028: 40 procent korting (60 procent betalen)

  • 2029: 35 procent korting (65 procent betalen)

  • 2030: 30 procent korting (70 procent betalen)

  • Vanaf 2031: geen korting meer

Stel dat de wegenbelasting van een elektrische auto per kwartaal 200 euro bedraagt. Dan betaal je in 2025 50 euro per kwartaal, of 200 euro per jaar. Voor een personenauto met verbrandingsmotor betaal je jaarlijks al snel 320-720 euro per jaar. Vanwege het stijgende belastingtarief zullen de kosten tussen 2026 en 2031 in deze situatie toenemen tot 120-140 euro per kwartaal.

Naast korting op wegenbelasting zijn er ook andere belastingvoordelen. Je betaalt vooralsnog 16 procent bijtelling in plaats van het reguliere tarief van 21 procent. Vanaf 2025 wordt dat in twee jaar afgebouwd tot het reguliere tarief.

©Irwin Versteegh

Onderhoud

Een kostenpost die bij elektrische auto's een stuk lager ligt dan bij auto's met een verbrandingsmotor, is het onderhoud. Dat heeft vooral te maken met het feit dat een benzine- of dieselauto veel meer bewegende en daardoor slijtagegevoelige onderdelen heeft dan een elektrische auto. Een ander voordeel is dat de elektromotoren en het accupakket niet heel onderhoudsgevoelig zijn. Onderhoud bestaat dus vooral uit relatief voordelige ingrepen zoals het vervangen van de banden en de remmen. Overigens worden die remmen ook nog eens veel minder belast, omdat je bij een elektrische auto op de elektromotor kunt afremmen, waarmee je weer extra energie genereert.

Afhankelijk van wat er precies gedaan moet worden, zal een onderhoudsbeurt bij een elektrische auto veelal tussen de 100 en 600 euro kosten.

©Daisy Daisy

Verzekering

De verzekering van een elektrische auto is gemiddeld iets duurder dan bij een auto op benzine of diesel – denk aan een procent of 10. Het tarief wordt namelijk berekend aan de hand van verschillende factoren, waaronder gewicht en aanschafprijs. Een elektrische auto is gemiddeld zwaarder en duurder dan een auto met een verbrandingsmotor. Natuurlijk zijn de exacte verzekeringskosten afhankelijk van jouw situatie. Zaken als je leeftijd en het aantal schadevrije jaren dat je hebt opgebouwd, kunnen zorgen voor een lagere premie.

©Tibo//The Good Click

Voorbeelden maandelijkse kosten

Hieronder vind je twee voorbeelden van de maandelijkse kosten van een elektrische auto.

Kosten elektrische auto (2024)Bedrag
Afschrijving275 euro
Energiekosten110 euro
Motorrijtuigenbelasting (0%)0 euro
Onderhoud45 euro
Verzekering95 euro
Gemiddelde kosten per maand525 euro
Kosten van een elektrische auto (2026)Bedrag
Afschrijving215 euro
Energiekosten135 euro
Motorrijtuigenbelasting (60%)90 euro
Onderhoud35 euro
Verzekering75 euro
Gemiddelde kosten per maand550 euro
▼ Volgende artikel
Slimme stekker voor kerstverlichting: hier moet je op letten
© detry26 - stock.adobe.com
Zekerheid & gemak

Slimme stekker voor kerstverlichting: hier moet je op letten

Er zijn weinig dingen zo gezellig als kerstverlichting. Maar laten we eerlijk zijn: elke avond achter de bank of onder de boom kruipen (🤬 naalden in je knieën) om de stekker eruit te trekken: kan dat niet handiger? Zeker wel: met een slimme stekker maak je in één klap je 'domme' lichtsnoeren slim.

In dit artikel

Kerstverlichting slim maken hoeft niet ingewikkeld te zijn. In dit artikel lees je waar je op let bij het kiezen van een slimme stekker voor de feestdagen, welke modellen in Nederland goed scoren en hoe je een handig tijdschema instelt. Ook leggen we uit wat wel en niet kan met slimme stekkers, bijvoorbeeld als je verlichting wilt laten meebewegen met muziek.

Lees ook: Slimme stekkers: welke modellen zijn echt zuinig?

Met een slimme stekker, ook wel smart plug genoemd, stuur je de kerstverlichting aan via je telefoon, stel je tijdschema's in of roep je simpelweg naar je slimme speaker dat de kerstboom aan moet. Maar waar moet je op letten bij de aanschaf en welke stekkers zijn nu echt handig voor die specifieke kerstsituatie? Wij leggen het uit.

Waar moet je op letten bij een slimme stekker voor kerst?

Niet elke slimme stekker is even geschikt voor de decembermaand. Het eerste waar je goed op moet letten is het formaat van de stekkerbehuizing. Kerstverlichting zit namelijk vaak met meerdere adapters en stekkers in één verdeeldoos. Veel oudere modellen slimme stekkers zijn vrij breed, waardoor ze onbedoeld de stopcontacten links en rechts ervan blokkeren. Zoek daarom specifiek naar een compact of smal ontwerp, zodat je geen kostbare stroompunten verliest rondom de kerstboom.

Daarnaast is de manier waarop de stekker verbinding maakt, het zogenaamde protocol, een belangrijke keuze. De meest laagdrempelige optie is een wifi-stekker. Deze werkt direct samen met je router zonder dat je extra kastjes nodig hebt, wat het ideaal maakt voor beginners. Heb je echter al slimme verlichting zoals Philips Hue of IKEA Tradfri, dan is een stekker met het Zigbee-protocol vaak slimmer. Deze stekkers vormen samen een eigen netwerkje, waardoor je wifi niet overbelast raakt als je veel lampjes ophangt. Tegenwoordig zie je ook steeds vaker 'Matter' op de verpakking staan; dit is de nieuwe standaard die garandeert dat de stekker moeiteloos samenwerkt met zowel Apple, Google als Amazon.

Vergeet ook de locatie van je verlichting niet. Wil je lampjes in de heg, aan de schutting of langs de gevel slim maken, gebruik dan nooit een binnenstekker. Voor buitengebruik is een model met een IP44-certificering nodig. Dat betekent dat de behuizing beschermd is tegen spatwater, zoals regen of opspattend water, en geschikt is voor normaal gebruik buitenshuis. Let wel op: IP44 is niet waterdicht. De stekker mag dus niet onder water liggen en ook niet langdurig in een plas staan. Een plek waar water kan blijven staan, bijvoorbeeld op de grond zonder goede afwatering, is daarom minder geschikt. Je kunt dan beter een stekker met IP65 of hoger kiezen.

Tot slot kan een slimme stekker waarbij je het energieverbruik kunt aflezen in de app (zoals de TP-Link Tapo P115)  een fijne extra optie zijn. Zeker oudere kerstverlichting kan ongemerkt veel stroom verbruiken. Een stekker die het verbruik meet, geeft je inzicht en helpt je grip te houden op de energierekening in december.

©ID.nl

Lees ook: Kerstsfeer in huis? Dit kun je allemaal met Philips Hue

Zo stel je het perfecte tijdschema in

Het grote voordeel van een slimme stekker is dat je hem één keer instelt en er vervolgens niet meer naar om hoeft te kijken. Maar wat is nu een handig schema? Wij raden aan om te werken met een schema dat gebaseerd is op jouw leefritme én de stand van de zon.

Een ideaal weekschema voor werkende mensen begint vaak 's ochtends vroeg. Stel de stekker zo in dat de kerstverlichting rond 06:30 of 07:00 uur aangaat. Er is niets fijner dan opstaan in een donker huis waar de kerstboom al gezellig staat te branden. Laat de verlichting automatisch weer uitgaan rond 09:00 uur, wanneer je naar je werk vertrekt of het daglicht fel genoeg is.

Voor de avondinstelling is de 'zonsondergang-functie' (astro-timer) de beste optie. Bijna elke app van slimme stekkers heeft deze functie. Hiermee gaan de lampjes automatisch aan zodra het buiten donker wordt, wat in december al rond 16:30 uur kan zijn. Zo kom je nooit thuis in een donker huis. Stel als eindtijd een vast moment in waarop je meestal naar bed gaat, bijvoorbeeld 23:30 uur. Zo voorkom je dat de boom de hele nacht stroom staat te verbruiken voor de kat of de inbrekers. Heb je vakantie? Gebruik dan een aangepast schema. Laat de verlichting bijvoorbeeld pas om 09:30 uur aanspringen (lekker uitslapen!), zet hem uit tussen 11:30 en 16:00 uur (wanneer je veel daglicht hebt), laat hem daarna weer aanspringen en stel in dat alles weer uitgaat wanneer jij naar bed gaat.

FAQ: Kan ik mijn kerstboom laten knipperen op Spotify-muziek?

Een veelgestelde vraag is of je met een slimme stekker je kerstverlichting kunt laten meebewegen op de maat van je favoriete kerstplaylist op Spotify. Het korte antwoord is: nee, dat is met een slimme stekker helaas niet mogelijk en zelfs af te raden.

Een slimme stekker is namelijk een mechanische schakelaar. Als je die heel snel achter elkaar aan en uit zou laten gaan om een 'disco-effect' te creëren, hoor je de stekker niet alleen constant klikken, maar zal hij door de slijtage ook binnen de kortste keren kapotgaan. Bovendien zit er vaak een kleine vertraging op het wifi-signaal, waardoor het licht nooit strak in de maat zou lopen.

Wil je toch een lichtshow op 'All I Want for Christmas is You'? Dan heb je geen slimme stekker nodig, maar slimme verlichting. Kijk hiervoor bijvoorbeeld naar de speciale kerstverlichting van het merk Twinkly of de Festavia-snoeren van Philips Hue. Deze systemen zijn digitaal en kunnen via hun app (en een koppeling met Spotify of de microfoon van je telefoon) wél vloeiend van kleur veranderen en knipperen op de beat, zonder dat er iets slijt. Gebruik de slimme stekker dus puur voor het aan- en uitzetten van je traditionele 'domme' verlichting.

Watch on YouTube

Koopgids: 5 slimme stekkers voor je kerstverlichting

Philips Hue Smart Plug: voor iedereen die al slimme lampen van Philips Hue in huis heeft, is de Philips Hue Smart Plug veruit de meest logische keuze. Deze stekker integreert naadloos met je bestaande Hue Bridge en app. Het grote voordeel hiervan is dat je kerstboom direct onderdeel wordt van je lichtscènes. Als je via je slimme speaker het commando geeft om de 'Kerstsfeer' te activeren, gaat zowel je boom als je normale sfeerlicht in de juiste dimstand aan. Hij werkt via Zigbee, maar ondersteunt ook bluetooth voor directe aansturing.

Lees ook: Review Philips Hue Bridge Pro: dé bridge voor de toekomst

TP-Link Tapo P115: als je zoekt naar een betaalbare en zeer compacte oplossing, dan is de TP-Link Tapo P115 een goede kandidaat. TP-Link staat bekend om betrouwbare smarthome-producten voor een zachte prijs en dit model is zo klein ontworpen dat hij in een stekkerdoos geen andere stopcontacten blokkeert. De stekker werkt direct op je wifi-netwerk, dus je hebt geen extra hub nodig. Een prettige bijkomstigheid is dat dit kleine apparaatje ook nog eens nauwkeurig je stroomverbruik meet via de bijbehorende app.

Hombli Smart Outdoor Socket: wie lampjes wil in de voortuin of op het balkon, kan niet om de Hombli Smart Outdoor Socket heen. Hombli is een Nederlands merk dat bekendstaat om gebruiksvriendelijkheid en deze stekker is speciaal gebouwd voor buiten. Hij is robuust, heeft een IP44-classificatie en een stevig klepje dat het stopcontact beschermt tegen vocht en vuil. Via de app stel je eenvoudig in dat de buitenverlichting automatisch aangaat bij zonsondergang en weer uitgaat wanneer jij naar bed gaat.

Innr Smart Plug (SP 240): wil je wel gebruikmaken van het stabiele Zigbee-netwerk, bijvoorbeeld in combinatie met een Homey of Hue Bridge, maar vind je de originele Philips-stekker aan de prijzige kant? Dan is de Innr Smart Plug het perfecte alternatief. Innr specialiseert zich in producten die compatibel zijn met grote systemen, maar dan voor een lagere prijs. De SP 240 is slank vormgegeven en werkt in vrijwel alle gevallen vlekkeloos samen met je bestaande Zigbee-setup. Let er wel op dat deze stekker, wanneer gekoppeld via de Hue Bridge, niet zichtbaar is in Apple HomeKit.

Eve Energy: voor de Apple-gebruiker die zijn hele huis bedient via de Woning-app op de iPhone, is de Eve Energy de beste keuze. Deze robuuste stekker ondersteunt de moderne standaarden Matter en Thread. Dit zorgt ervoor dat het apparaat razendsnel reageert en het bereik van je smarthome-netwerk vergroot zonder je wifi te belasten. Handig: de app geeft uiterst gedetailleerde grafieken over je stroomverbruik en de geschatte kosten. 

©Philips

Kerstverlichting

Vrolijke lichtjes in de tuin
▼ Volgende artikel
Waar voor je geld: 5 geavanceerde scheerapparaten tot 120 euro
© LoloStock - stock.adobe.com
Gezond leven

Waar voor je geld: 5 geavanceerde scheerapparaten tot 120 euro

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Ben je op zoek naar een nieuw scheerapparaat? Vandaag hebben we vijf betaalbare modellen voor je gespot.

Philips S5885/35 Shaver series 5000

Met dit waterdichte scheerapparaat kun je droog én nat scheren. Handig voor onder de douche! Een pluspunt is dat de snelheid van de roterende mesjes zich aanpast aan de dichtheid van je baard. Zo voorkom je irritaties aan de huid. Het flexibele scheerhoofd bestaat uit 45 zelfslijpende mesjes, zodat ze continu scherp zijn. Na een periode van ongeveer twee jaar kun je de mesjes eenvoudig vervangen. Aan de achterkant zit een uitklapbare trimmer waarmee je eventuele bakkebaarden bijwerkt.

De Philips S5885/35 Shaver series 5000 heeft een display waarop je onder meer de resterende accucapaciteit kunt aflezen. Een volgeladen batterij biedt een gebruikersduur van een uur. Ben je klaar met scheren? Klik dan op een knopje om het scheerhoofd te openen en spoel de binnenzijde onder de kraan af. Philips levert een stevige reishoes, reinigingsborsteltje en oplaadstandaard mee.

Philips Shaver Series 3000 S3134/51

De Shaver Series 3000 is volgens Philips ontworpen voor een comfortabele scheerbeurt en volgt nauwkeurig de contouren van het gezicht. Dit wordt mogelijk gemaakt door de 5D Pivot & Flex-scheerhoofden, die in vijf verschillende richtingen kunnen bewegen en kantelen. Hierdoor blijft het scheerhoofd goed in contact met de huid, wat zorgt voor een glad resultaat zonder irritatie.

Het apparaat is uitgerust met zelfslijpende PowerCut-mesjes en is volledig waterdicht. Dit betekent dat het geschikt is voor zowel een snelle droge scheerbeurt als nat scheren met gel of schuim, zelfs onder de douche. Daarnaast beschikt het over een handige uitklapbare precisietrimmer voor het bijwerken van bakkebaarden en snor. De accu biedt na één uur opladen ongeveer 60 minuten scheertijd.

Philips Shaver 3000X Series X3053/00

Zoek je een goedkoop scheerapparaat zonder allerlei poespas? De Philips Shaver 3000X Series X3053/00 kost op het moment van schrijven nog geen zes tientjes! Drie roterende scheerkoppen hebben in totaal 27 zelfslijpende mesjes. Gunstig is dat deze koppen in vier richtingen bewegen, waardoor ze de contouren van je gezicht volgen. Je kunt met dit product zowel droog als nat scheren. Zelfs een snor of bakkebaarden finetunen is geen enkel probleem. Klap gewoon de ingebouwde trimmer open en werk de boel bij.

Je gebruikt de bijgesloten usb-kabel om het apparaat op te laden. Een volle batterij resulteert in een scheertijd van drie kwartier. Moet je snel de deur uit en is de accu onverhoopt leeg? Geen zorgen, want vijf minuten opladen is voldoende voor een enkele scheerbeurt. De afgesneden haartjes belanden in het scheerhoofd. Dat kun je met behulp van een knopje eenvoudig legen, waarna je de behuizing afspoelt onder de kraan. Een pluspunt is dat het handvat is voorzien van een laagje rubber. Hierdoor houd je het scheerapparaat stevig vast. Na pakweg twee jaar zijn de mesjes versleten. Tip: haal ruim op tijd alvast een reserveset in huis.

Lees ook: Gladde praatjes: je scheerapparaat schoonmaken en onderhouden

Remington R4002

Dit eenvoudige scheerapparaat doet wat het moet doen en dat is jouw gezicht glad scheren. De fabrikant hanteert op zijn eigen website een adviesprijs van 59,99 euro, maar diverse bekende webwinkels vragen op het moment van schrijven een bedrag van onder de 45 euro. Lekker goedkoop dus! Lijkt een stoppelbaard je wel wat? Gebruik dan het speciale opzetstuk. De drie roterende koppen realiseren vervolgens een drie-dagen-baard met een haarlengte van 1,5 millimeter. Verder bevat de Remington R4002 ook nog een opklapbare detailtrimmer.

Het scheerapparaat heeft een oplaadbare accu. Die is goed voor een scheertijd tot zo'n veertig minuten. In tegenstelling tot diverse duurdere producten is dit model niet waterdicht. Houd er dus rekening mee dat je het scheerhoofd niet onder stromend water kunt afspoelen. Als je dit product bij Remmington registreert, ontvang je één jaar extra garantie. De totale garantietermijn bedraagt dan drie jaar.

Panasonic ES-LT4B

De Panasonic ES-LT4B is een foliescheerapparaat met een goede reputatie. Lees maar eens deze reviews van Kieskeurig.nl-bezoekers. Zo waarderen gebruikers onder meer het gladde resultaat, de lange batterijduur en de waterdichte behuizing. Het product is ook nog eens betaalbaar, want de aanschafprijs is momenteel lager dan ooit. Je kunt met de ES-LT4B droog en nat scheren. De kop bestaat uit drie scheerelementen met verschillende snijbladen. Dit verzorgingsproduct genereert maar liefst 39 duizend snijbewegingen per minuut.

Een opvallende eigenschap is de aanwezige baardsensor. Op basis van de dikte en dichtheid van de stoppels levert het scheerapparaat op bepaalde plekken meer vermogen. Daarmee wordt de kans op huidirritaties verkleind. Heb je bakkebaarden? Klap in dat geval de geïntegreerde trimmer open en werk ze bij onder een comfortabele hoek van 45 graden. Fijn is dat je de accu in een uur kunt opladen. Afhankelijk van hoeveel vermogen de ES-LT4B levert, bedraagt de maximale scheertijd hoogstens 45 minuten.