Volvo voegde onlangs de EC40 en EX40 toe aan zijn modellijn. In feite gaat het om de welbekende elektrische versies van de C40 en de XC40, maar dan met een nieuw naamplaatje. In de tijd dat deze compacte SUV's op de markt zijn, heeft Volvo echter meer geschroefd en gesleuteld dan alleen aan de naam. We maken in dit EV-profiel nader kennis met de C40 ... nee, de Volvo EC40 Single Motor Extended Range.

©Igor Stuifzand

Eerst even een rondje om de Volvo EC40

De Volvo C40 verscheen in de zomer van 2021 op de Nederlandse weg, als tweede carrosserievariant van de populaire, elektrisch aangedreven XC40 Recharge Electric. Met zijn vloeiend aflopende daklijn bracht de uitsluitend als EV leverbare C40 wat meer sportiviteit, elegantie en een betere stroomlijn in het ontwerp van Volvo’s populaire compacte SUV.

Maar voor zo veel toegevoegde schoonheid betaalde je wel de rekening. Niet eens zozeer een meerprijs in muntvorm, maar wel in de vorm van ruimte. Met de achterbank platgelegd kan er onder de vlak liggende achterruit immers minder vracht worden opgestapeld. Met de bank in stelling verschilt het laadvolume van de C40 nauwelijks met dat van de XC40, maar zitten de passagiers wel eerder met hun hoofd tegen het dak.

In eerste instantie werd de C40 uitsluitend geleverd met de krachtigste aandrijflijn van de XC40, voorzien van twee elektromotoren en met een vermogen van 408 pk. Later voegde Volvo daar nog een tweede vermogensvariant aan toe met een enkele 231 pk sterke elektromotor op de vooras. Eind 2022 stak Volvo daar echter alweer een stokje voor. Het Zweedse merk had een nieuwe, efficiëntere elektromotor ontwikkeld. Die werd in de eenmotorige XC40 en C40 niet meer tussen de voorwielen gelegd, maar kreeg een plekje op de achteras.

Deze switch van voor- naar achterwielaandrijving (zoals ook bij de Polestar 2) moest zorgen voor een betere tractie en minder aandrijfreacties in de besturing. Optisch zag je er helemaal niets van, maar in technische zin waren de volledig elektrische Volvo XC40 en C40 na deze grondige update in feite compleet andere auto's.

©Igor Stuifzand

Voor modeljaar 2024 heeft Volvo opnieuw een belangrijke wijziging doorgevoerd. Uiterlijk veranderde er wederom niets, de technische componenten bleven deze keer eveneens op hun plek. Het verschil zit 'm nu alléén in de naam: de XC40 en C40 Recharge Electric gaan voortaan namelijk door het leven als EX40 en EC40.

Op die manier zitten beide EV's meer op een lijn met de geheel elektrische Volvo EX30 en EX90, zo is de achterliggende gedachte van de Zweden. Eerlijk is eerlijk: wij reden voor dit EV-profiel nog met een C40 Recharge Electric van vóór de naamsverandering. We kunnen de testauto echter zonder bezwaren bij z'n nieuwe naam noemen: EC40.

©Igor Stuifzand

Wat valt er op aan boord van de Volvo EC40?

Tegenwoordig heeft zo'n beetje elke EV een futuristisch dashboard met grote beeldschermen, maar de Volvo EX40 en EC40 maken op die regel graag een uitzondering. Het dashboard oogt traditioneel, met achter het stuur een digitaal instrumentarium in een ovale behuizing en in de middenconsole een staand aanraakscherm met een (bescheiden) diameter van 9 inch.

Volvo heeft getracht de bediening eenvoudig te houden. Dankzij toepassing van Google Assistant en navigatie op basis van Google Maps is het Zweedse merk daar zeker in geslaagd. De informatie op het touchscreen is echter nogal pietepeuterig. Door de kleine belettering word je er toch weer aan herinnerd dat je gauw eens die afspraak met de opticien moet gaan maken...

©Igor Stuifzand

De stoelen van de EC40 zitten heerlijk – zoals het een Volvo betaamt. Ze bieden een comfortabele combinatie van relatief zachte kussens en een goede ondersteuning van je rug en zitvlak. Na een urenlange rit stap je wakker uit. In onze testauto zijn de stoelen bekleed met zwarte microtech-bekleding, die is afgebiesd met banen van textiel. Maar je kunt ook kiezen voor zwart suède in combinatie met blauw tapijt of voor lichtgrijze wol.

De sierlijsten in camouflagereliëf op het dashboard en de deurpanelen worden van achteren verlicht. Dat zie je pas wanneer het donker wordt, maar het effect is geslaagd. De afwerking van het interieur is erg mooi; zelfs de binnenkant van de deurbakken is met textiel bekleed.

©Igor Stuifzand

Is de Volvo EC40 een praktische auto?

De Volvo EC40 is 7 centimeter lager dan de EX40. Je weet dus van tevoren dat je inlevert op hoofd- en bagageruimte. Het glazen panoramadak, dat standaard op de EC40 wordt geleverd, snoept nog meer ruimte op. Maar: zolang er achterin niemand plaatsneemt die langer is dan 1,85 meter, hoor je geen klachten over gebrek aan hoofdruimte.

Over de beenruimte klinkt evenmin gemopper vanaf de achterbank. Wat wel opvalt, is dat er een hoge tunnel in het midden van de vloer zit. Een erfenis van de Volvo XC40 met verbrandingsmotor. In deze tunnel is bij de elektrische EX40 en EC40 nu een deel van het batterijpakket ondergebracht.

©Igor Stuifzand

Met een inhoud van 404 liter is de kofferbak van de EC40 praktisch net zo groot als die van de EX40 (410 liter). Dat wil zeggen: met de achterbank in stelling. Wanneer je de twee delen van de rugleuning neerklapt, merk je dat grote objecten minder gemakkelijk onder de achterklep passen. Doordat de achterruit van de EC40 veel platter ligt, lever je 110 liter op het maximum laadvolume in. In totaal kan er 1196 liter bagage worden vervoerd. De 'frunk' voorin heeft een inhoud van 31 liter. Daar past de laadkabel dus gemakkelijk in.

De EC40 heeft hetzelfde trekvermogen als de EX40: 1500 kilo voor de versies met enkele elektromotor en 1800 kilo voor de Twin Motor Performance. Voor wie zoekt naar een EV die een (niet al te grote) caravan kan trekken, is de Volvo EC40 (of EX40) een uitstekend alternatief.

©Igor Stuifzand

Welke batterij- en vermogensvarianten zijn er leverbaar?

De Volvo EC40 wordt – net als de EX40 – aangeboden met drie verschillende combinaties van batterijen en motor(en). Basisversie is de EC40 Single Motor, die zijn energie put uit een lithium-ionbatterij met een capaciteit van (bruikbaar) 67 kWh. Deze batterij is volgens de WLTP-rekenmethode goed voor een maximaal rijbereik van 487 kilometer.

Het boordnet werkt met een spanning van 400 volt, waarmee snelladen tot 180 kW tot de mogelijkheden behoort. Volvo geeft een tijd van 26 minuten op om de batterij van 10 naar 80 procent ‘state of charge’ bij te laden. Standaard beschikt de EC40 over een 11kW-boordlader (3 fase). In de EC40 Single Motor met ‘kleine’ batterij brengt de elektromotor een vermogen van 238 pk over op de achterwielen.

De EC40 Single Motor Extended Range heeft een grotere batterij met een bruikbare capaciteit van 79 kW. De 38 kilo aan extra gewicht wordt gecompenseerd met vermogen. De elektromotor brengt nu 252 pk over op de achterwielen. Overigens leveren beide Single Motor-modellen identieke prestaties: je accelereert in 7,3 seconden vanuit stilstand naar 100 km/u, de topsnelheid is (zoals in elke Volvo) begrensd op 180 km/u. De EC40 Single Motor Extended Range kan snelladen met maximaal 205 kW, en Volvo geeft een actieradius op van een meer dan bruikbare 584 kilometer.

De EC40 Twin Motor Performance is het topmodel uit de reeks. Hij heeft dezelfde grote 79kWh-batterij als de Single Motor Extended Range, maar nu wordt energie aan twee motoren geleverd. Die brengen een gecombineerd vermogen van 442 pk over op de wielen, waarbij 184 pk naar voren gaat en 258 pk naar de achterwielen. Met de EC40 Twin Motor Performance accelereer je in slechts 4,6 tellen naar de 100, maar ook hier wordt de voorwaartse drang bij 180 km/u afgekapt. Het is begrijpelijk dat twee motoren méér energie verbruiken dat één motor. Volgens de WLTP-opgave komt de EC40 Twin Motor Performance echter nog steeds 551 kilometer ver op een volle batterij.

Het verbruik en de actieradius in de praktijk

Voor de EC40 Single Motor Extended Range geeft Volvo zelf een gemiddeld energieverbruik op van 16,2 kWh/100 km. Opvallend: de EX40 ‘doet’ 16,6 kWh/100 km. Het verbruiksverschil tussen beide modellen is geheel toe te schrijven aan de betere stroomlijn van de EC40, gerealiseerd door het lagere en vloeiender aflopende dak. Volvo levert de uitvoeringen Plus en Ultra standaard met een warmtepomp, voor de Core en Business Edition geldt voor dit energiebesparende onderdeel een meerprijs van 1195 euro (inclusief stoel- en stuurverwarming).

Tijdens onze verbruiksronde heeft de Volvo EC40 Single Motor Extended Range alle omstandigheden mee. Er staat weinig wind, de zon schijnt en de temperatuurmeter reikt iets boven de 20 graden Celsius. Wanneer we na 170 kilometer terugkeren op het startpunt van de verbruiksronde, geeft de boordcomputer een score aan die ons verbaast – in positieve zin, welteverstaan. We hebben het door de fabriek opgegeven WLTP-verbruik namelijk gemakkelijk verbeterd. Met een gemiddelde van 15,8 kWh/100 km nestelt de Volvo EC40 Single Motor Extended Range zich zelfs tussen de zuinigste EV’s die we tot dusverre hebben getest. Hulde!

©Igor Stuifzand

Hoe rijdt de Volvo EC40?

De Volvo EC40 Single Motor Extended Range met grote 79kWh-batterij weegt bijna 2000 kilo. Het onderstel van de auto heeft dus een behoorlijk zware taak om al die kilo’s in het gareel te houden. Maar Volvo heeft een afstemming van de vering en schokdemping weten te vinden die de massa uitstekend in balans houdt. Ongeacht de kwaliteit van de ondergrond blijft de EC40 heel comfortabel. De vering is soepel, de schokdemping laat zich zelfs op venijnige oneffenheden niet uit het lood slaan. Het veercomfort is uitstekend.

Toch is de afstemming van het onderstel niet dusdanig zacht dat je bij hogere (bocht)snelheden het gevoel krijgt de controle te verliezen. Integendeel: ook wanneer het tempo er lekker in zit, helt de carrosserie van de EC40 in de bocht nauwelijks over. Bewegingen die het comfort of het controlegevoel ondermijnen, zijn de Volvo EC40 vreemd. De besturing van de auto is niet overmatig licht en geeft een goed gevoel over de richtingveranderingen. Ook dankzij de fijne stoelen is de Volvo EC40 een auto waarin je met veel plezier lange, relaxte afstanden aflegt.

Eén kritiekpuntje: het zicht naar achteren is door de brede dakstijlen en vlak liggende achterruit niet geweldig. Gelukkig kun je vertrouwen op een heel arsenaal aan veiligheidsopties, die Volvo standaard op de EC40 levert.

©Igor Stuifzand

Hoe ziet het kostenplaatje eruit?

Voor de EX40 Single Motor met kleine batterij heeft Volvo het uitrustingsniveau Essential in het leven geroepen. Op deze manier heeft het Zweedse merk de basisprijs van de EX40 nét onder de SEPP-grens weten te krijgen, zodat je als koper aanspraak maakt op 2.950 euro aanschafsubsidie. Geef je echter de voorkeur aan de Volvo EC40, dan kun je de SEPP-subsidie op je buik schrijven. Doordat de EC40 standaard 1500 euro duurder is dan de EX40, zou de auto nog steeds boven de subsidiegrens van 45.000 euro vallen. Toevoeging van een Essential-uitrusting op de EC40-reeks was daarom niet noodzakelijk.

©Igor Stuifzand

Goedkoopste EC40-variant is de Single Motor in Core-uitvoering. Deze auto staat voor 50.495 euro in de prijslijst. Private-leasetarieven beginnen bij 719 euro per maand. Concurrent BMW iX2 zit op hetzelfde prijsniveau, de Audi Q4 e-tron Sportback heeft met zijn grotere batterij en hogere motorvermogen een hogere basisprijs. Als Business Edition kost de EC40 Single Motor 51.495 euro, de Plus-variant staat voor 53.995 euro in de prijslijst.

Voor de EC40 Single Motor Extended Range met grotere batterij beginnen de prijzen bij 53.495 euro voor de Core-uitvoering. De Plus-versie is 3000 euro duurder, de meest compleet uitgevoerde Ultra wordt aangeboden voor 59.495 euro. De EC40 Twin Motor Performance is er als Plus (60.995 euro) en als Ultra (63.495 euro). Deze twee uitrustingsniveaus kunnen op alle batterij-/vermogensvarianten worden geleverd als speciale Black Edition, met Onyx-zwarte lak, zwarte 20-inch wielen en zwarte bekleding.  

©Igor Stuifzand

‘Weg met Amerikaanse tech!’ Onze afhankelijkheid van Amerikaanse technologische producten en -diensten stuit een groeiend aantal Europeanen steeds meer tegen de borst. Overstappen op Europese alternatieven lijkt daarom een logische keuze, maar dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Europese chatbots zijn lastig te vinden, terwijl kunstmatige intelligentie een steeds grotere rol in de maatschappij lijkt te gaan spelen.

ChatGPT van OpenAI, Gemini van Google, Copilot van Microsoft, Grok van xAI of Claude van Anthropic. Als je aan een AI-chatbot denkt, is de kans groot dat een van deze diensten als eerste bij je te binnen schiet. Dat is niet zo vreemd, want het zijn op dit moment de populairste chatbots. Een andere interessante overeenkomst is dat ze allemaal afkomstig zijn uit de Verenigde Staten.
Onlangs kwam er een scheurtje in die Amerikaanse AI-dominantie: de chatbot van het Chinese DeepSeek haalde ineens de voorpagina’s. Voor het eerst leek een niet-Amerikaanse chatbot het te kunnen opnemen tegen de gevestigde orde uit de VS. Dat was goed nieuws voor inwoners van China, aangezien Amerikaanse chatbots daar worden geblokkeerd. Met de komst van DeepSeek kregen Chinezen dus eindelijk toegang tot een geavanceerde AI-bot.
Wij Europeanen hebben wel gewoon toegang tot Amerikaanse AI-modellen. Dat is maar goed ook. Voor de meeste Amerikaanse onlinediensten, zoals WhatsApp, OneDrive of Gmail, zijn er prima Europese alternatieven te vinden. Alleen voor AI-chatbots is dat een stuk lastiger.

Afhankelijk van Amerika

Het verlangen naar de ‘Europeanisering’ van ons internetgebruik is de afgelopen maanden sterk gegroeid. Dat komt vooral door een daling in het vertrouwen in onze samenwerking met Amerika. De huidige Amerikaanse president ziet de EU meer als concurrent dan als partner. Het kan dus riskant zijn om een onvoorspelbaar land zo veel macht over ons (bedrijfs)leven te geven.
Niet alleen privé gebruiken we Amerikaanse diensten, ook op het werk zijn veel producten afkomstig uit de VS, zoals Microsoft Office, Gmail en Slack. In de meeste organisaties kun je AI-chatbots aan dat rijtje toevoegen. Volgens onderzoekers groeit onze AI-afhankelijkheid de komende jaren ook nog eens gestaag verder.

In een hoop werkvelden, waaronder de militaire sector, is kunstmatige intelligentie mogelijk binnen de kortste keren onmisbaar. Het baart experts dan ook zorgen dat wij als Europa momenteel geen enkele controle hebben over deze belangrijke technologie. Ze vrezen dat de VS op een dag besluit om Amerikaanse AI-diensten voor ons te blokkeren. Dan hebben tal van bedrijven ineens een groot probleem.

Zorgen om privacy

In het verleden is al meerdere keren gebleken dat buitenlandse AI-bedrijven het niet zo nauw nemen met de privacy van hun gebruikers. Zo zou OpenAI zonder toestemming de data van EU-gebruikers hebben gebruikt voor het trainen van ChatGPT. Ook is duidelijk dat AI-chatbots gevoelige gegevens van gebruikers lekken, doordat ze ingevoerde tekst als trainingsdata opslaan en later met andere gebruikers delen.

Daarnaast wordt er gevreesd dat overheden de gegevens die gebruikers met AI-modellen delen, kunnen opeisen. In het privacybeleid van DeepSeek staat bijvoorbeeld dat het persoonsgegevens (denk aan chat- en zoekgeschiedenis en zelfs de toetsaanslag) in China opslaat. Volgens de wetten van het land heeft de Chinese overheid het recht om gegevens op te eisen van binnenlandse bedrijven wanneer zij daarom vraagt. Veel regeringen hebben hun werknemers dan ook verboden om DeepSeek op hun werktelefoons te installeren.

Moeilijke markt

Er zijn dus genoeg redenen om over te willen stappen op Europese alternatieven voor AI-diensten, maar dan moeten die er dus wel zijn. De Amerikaanse techindustrie is een stuk groter dan de Europese. EU-bedrijven beginnen daardoor met een grote achterstand en moeten met veel minder middelen een gelijkwaardig product zien te ontwikkelen. We zijn natuurlijk gewend aan de kwaliteit van de Amerikaanse tegenhangers. Slechts weinig mensen en bedrijven zijn bereid om over te stappen op een inferieur alternatief.

Hoe ingewikkelder (en dus duurder) het is om een dienst op te zetten, hoe moeilijker het is om Europese varianten te vinden. En laat het nou net zo zijn dat specifiek het opzetten en trainen van AI-modellen ontzettend prijzig is. Je hebt gigantische datacenters nodig om de vele peperdure, specialistische hardware-installaties 24/7 te kunnen laten draaien. Het trainen van AI-modellen verbruikt bovendien enorme hoeveelheden elektriciteit en de hitte die daarbij vrijkomt, moet dagelijks met miljoenen liters water worden gekoeld.

Er zijn in Europa maar weinig bedrijven voorhanden die bereid zijn om zulke investeringen te doen. Dat komt deels doordat de grote investeerders in Amerika zitten, waardoor start-ups moeilijk aan startkapitaal kunnen komen. Verder zijn de lonen in de VS hoger en is de loonbelasting lager, waardoor ook veel van het toptalent op AI-gebied dáár te vinden is. Daar komt ook nog de strenge regelgeving van de EU bij, die bedrijven kan afschrikken om te innoveren.

Toch is er sinds kort voorzichtig beweging zichtbaar op de Europese AI-markt. Steeds meer bedrijven werken aan eigen taalmodellen en chatbots die binnen de Europese wetgeving opereren en beter aansluiten op onze privacywaarden. Het gaat vaak nog om kleinschalige initiatieven met beperkte rekenkracht, maar ze laten wel zien dat Europa niet stilzit. Zo verschenen er de afgelopen maanden eindelijk enkele concrete voorbeelden van Europese chatbots die de concurrentie durven aan te gaan met Amerika: het Franse Le Chat van Mistral AI en het Zwitserse Lumo van Proton. Hun aanpak verschilt, maar beide projecten tonen dat ook binnen Europa ruimte ontstaat voor kunstmatige intelligentie op eigen voorwaarden.

Le Chat: Concurrent uit Frankrijk

Het Franse Mistral AI bracht eerder dit jaar onder de toepasselijk genaamde chatbot Le Chat een directe concurrent voor de gevestigde orde uit. Deze bot, beschikbaar voor Android, iOS en webbrowsers, maakt gebruik van volledig zelfgetrainde AI-modellen en staat dus voor een groot deel los van de VS. De hardware wordt nog wel geleverd door Amerikaanse fabrikanten. De gegevens worden echter opgeslagen op Europese servers en moeten daarmee voldoen aan strenge Europese privacywetten. Zo mag Mistral volgens de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) je gegevens niet buiten de EU beschikbaar maken. Er moet een juridisch zwaarwegende reden zijn om de gegevens met de overheid te mogen delen.

Hoe goed is Le Chat?

Voor de privacy is Le Chat dus een interessante keuze, maar hoe presteert Mistral in vergelijking met de concurrentie? Uit onze eigen tests blijkt dat Le Chat op de eerste plaats nog niet zo heel vaardig is in het Nederlands. Bij het schrijven van een Sinterklaasgedicht komt de chatbot met veel kromme zinnen, terwijl ChatGPT (naast wat rare rijmpjes) wel consequent kloppende zinnen aan elkaar rijgt. Datzelfde geldt voor zaken die de Nederlandse cultuur aangaan. Als we vragen om suggesties voor klassieke verjaardagshapjes, zegt Le Chat dat we miniquiches en sushi moeten serveren. ChatGPT begrijpt de opdracht beter en raadt ons oer-Hollandse blokjes kaas met mosterd, leverworst en haring op roggebrood aan.

Ook uit onafhankelijke benchmarks blijkt dat Le Chat het vaak moet afleggen tegen Amerikaanse en Chinese modellen. Benchmarks meten hoe chatbots presteren in een breed scala aan taken, bijvoorbeeld op het gebied van wereldkennis, wetenschappelijk redeneren, wiskunde en programmeren.

Mistral Large 2, het model dat momenteel voor Le Chat wordt gebruikt, krijgt van de grootste AI-vergelijkingssite, Artificial Analysis, een gemiddelde intelligentiescore van 38. Vrijwel alle andere AI-chatbots behalen hogere scores. Het huidige standaardmodel van ChatGPT, GPT-4o, verschilt met zijn score van 41 niet veel van Le Chat. Alleen OpenAI biedt ook een Pro-abonnement aan voor 24 dollar waarmee gebruikers toegang krijgen tot geavanceerdere modellen, zoals o3, die juist een topscore van 69 behaalt.

Mistral biedt ook een betaald abonnement (15 dollar), maar daarbij krijgen gebruikers alleen een hogere daglimiet bij het genereren van teksten en afbeeldingen. Ook kun je dan aangepaste chatbots te maken, bijvoorbeeld een bot die altijd antwoordt als een rapper. Betalende gebruikers krijgen dus geen geavanceerder AI-model.

Lumo: Protons privacygerichte alternatief

Sinds juli 2025 is Proton – bekend van Proton Mail en Proton VPN – met zijn eigen AI-chatbot Lumo op de markt gekomen. Daarmee voegt het bedrijf zich bij de kleine maar groeiende groep Europese spelers die een antwoord proberen te bieden op de Amerikaanse dominantie. Lumo profileert zich nadrukkelijk als een privacyvriendelijk alternatief dat de waarden van de Europese digitale soevereiniteit belichaamt.

De chatbot is gebouwd op open-sourcemodellen, waaronder Nemo, OpenHands, OLMO en Mistral Small, en draait volledig op Europese servers. Dat betekent dat alle gegevens binnen de grenzen van de EU blijven en dus onder de strenge AVG-regels vallen. Proton garandeert dat gesprekken niet worden gelogd en uitsluitend lokaal versleuteld worden opgeslagen, zodat zelfs het bedrijf zelf er geen toegang toe heeft. De dienst gebruikt geen enkele gebruikersinput om zijn modellen verder te trainen, iets wat bij Amerikaanse chatbots nog altijd de norm is.

©Proton

Wie wil, kan de webzoekfunctie inschakelen om actuele informatie op te vragen, maar standaard staat die uit. Daardoor werkt Lumo iets minder up-to-date dan ChatGPT of Gemini, maar het voorkomt dat de dienst ongezien data doorsluist naar externe bronnen. Ook kun je bestanden uploaden voor analyse, die vervolgens via Proton Drive worden verwerkt en net als e-mails en documenten volledig end-to-end-versleuteld blijven.

Lumo kent nog beperkingen. Zo kan de chatbot minder context onthouden dan de grote Amerikaanse modellen en ontbreken geavanceerde multimodale functies, zoals spraakinteractie of beeldherkenning. Toch is de komst van Lumo van grote symbolische waarde: eindelijk heeft Europa een concreet alternatief dat niet draait om schaal of winst, maar om vertrouwen, transparantie en privacy. Het laat zien dat innovatie ook kan ontstaan vanuit principes in plaats van marketingbudgetten – al zal de tijd moeten uitwijzen of dat genoeg is om het tegen de reuzen uit Silicon Valley op te nemen.

Kleine tekortkomingen

Een veelgehoorde klacht van AI-fanaten is dat Le Chat minder flexibel is dan de niet-EU-bots. Zo kan de chatbot minder context verwerken, waardoor de dienst niet geschikt is om een verslag van honderden pagina’s samen te vatten. Ook ontbreekt de mogelijkheid voor spraakgesprekken en kan de bot geen tekst lezen op afbeeldingen die je opstuurt. Je kunt Le Chat wel vragen om plaatjes te maken, maar daarvoor gebruikt de dienst het Flux Pro-model van een Duitse start-up. Dat model levert behoorlijke resultaten, al zijn de nieuwste beeldgeneratoren van ChatGPT en Google Gemini nog beter in het uitvoeren van complexe opdrachten en het leesbaar schrijven van tekst.

Ook Lumo is op dit vlak nog beperkt: de chatbot kan geen beelden genereren of analyseren en mist functies als spraakinteractie of uitgebreide contextherkenning. Proton richt zich voorlopig bewust op een veilige basisfunctionaliteit in plaats van op toeters en bellen. In vergelijking met Le Chat is Lumo dus minder veelzijdig, maar wel consistenter in zijn focus op privacy en databeveiliging.

AI-actieplan

Al met al kunnen Le Chat en Lumo op sommige punten aardig meekomen met hun Amerikaanse tegenhangers, maar op veel fronten blijven ze nog achter. De gemiddelde gebruiker kan er prima mee uit de voeten, al zullen bedrijven pas overstappen als Europese bots krachtiger worden en meer taken aankunnen. Om dat te bereiken zijn forse investeringen nodig. De Europese Unie beseft dat inmiddels ook. In april werd een actieplan gepresenteerd dat Europa moet helpen uit te groeien tot wereldleider op het gebied van kunstmatige intelligentie. Daarin belooft Brussel de bouw van vijf gigafabrieken voor de ontwikkeling van geavanceerde AI-modellen, investeringen in cloudcapaciteit en datacenters, en steun voor Europese start-ups. Na jaren van afwachten lijkt Europa zich dus eindelijk op te maken voor een inhaalslag. Met de komst van spelers als Mistral AI (Le Chat) en Proton (Lumo) krijgt het continent stap voor stap meer grip op zijn digitale toekomst. Misschien is dat bescheiden begin precies wat nodig is om ooit echt onafhankelijk te worden van Silicon Valley.

Op elke website, in elke app en zelfs in de supermarkt laat je digitale sporen achter. Deze worden door bedrijven verzameld en doorverkocht en helaas gebeurt dat vaak op een slecht beveiligde manier. Het gevolg? Datalekken die je privacy en je geld in gevaar brengen. Gelukkig kun je je gegevens met een paar gerichte maatregelen zelf beschermen.

Een goede bescherming van je gegevens begint met het vaststellen welke gegevens er al van je rondzwerven. Daarna beslis je wat écht bewaard moet blijven en vervolgens dicht je elk lek met slimme hulpmiddelen. In dit artikel leiden we door het hele proces. We starten met een snelle inventarisatie van je digitale voetafdruk. Denk aan ongebruikte accounts, verborgen toestemmingen en vergeten wachtwoorden.

Vervolgens gaan we aan de slag: van wachtwoordmanagers en tweestapsverificatie tot versleutelde bestandsdeling en VPN’s. Tot slot kijken we naar je wettelijke rechten onder de AVG (Algemene Verordening Gegevensbescherming) en laten we zien hoe je die in je voordeel kunt inzetten. Zo groeit je beveiliging organisch mee met elke stap die je zet. Je minimaliseert de risico’s en pakt je regie terug!

Digitale voetafdruk

Elk beveiligingsplan begint met inzicht. Open daarom eerst op je computer Instellingen, kies Privacy en beveiliging en bekijk alle categorieën om te zien welke apps toegang hebben tot je locatie, camera en microfoon. Noteer wat je niet verwacht had.

Ga vervolgens naar je e-mail en zoek op trefwoorden als ‘registratie’, ‘bevestig je account’ en ‘privacyverklaring’. Zo spoor je vergeten accounts op, bijvoorbeeld de webshop waar je vijf jaar geleden een cadeautje bestelde. Bezoek tot slot de website Have I Been Pwned en vul je e-mailadres in. De dienst toont of je gegevens in bekende datalekken zitten.

Geef elke vondst een kleurcode: groen voor veilig, oranje voor opletten en rood voor directe actie. Met dit kleurenoverzicht zie je in een oogopslag waar het gevaar zit. Sla het bestand lokaal op, niet in de cloud, en bescherm het met een wachtwoord. Nu je precies weet welke gegevens rondzwerven, kun je gericht maatregelen nemen in plaats van schieten met hagel. Zo bespaar je tijd en mis je geen verborgen risico.

Onkraakbare wachtwoorden

Een uniek en lang wachtwoord voor elk account is de simpelste en beste bescherming. Installeer daarom een wachtwoordmanager zoals Bitwarden (https://bitwarden.com) of 1Password (https://1password.com). Maak eerst een hoofdwachtwoord van minstens zestien tekens dat geen bestaand woord bevat; combineer hoofdletters, leestekens en een zin die je alleen zelf begrijpt. Open daarna de manager en klik op Nieuwe login of Add Item, plak de url, vul gebruikersnaam in en laat de generator een wachtwoord van vijfentwintig willekeurige tekens maken.

Je kunt ook een volledige lijst met wachtwoorden importeren uit je browser. Sla het op en activeer Autofill in de browserextensie. Wis direct het oude, zwakke wachtwoord en gebruik de functie Password Health om overgebleven duplicaten op te sporen. Dankzij de versleutelde kluis verlaat geen enkel wachtwoord je apparaat onversleuteld; alleen jij bezit de sleutel. Vergeet niet regelmatig een back-up van de kluis te exporteren naar een versleuteld usb-station voor extra zekerheid. Zo voorkom je dat één lek al je accounts in gevaar brengt en kun je wachtwoorden probleemloos blijven vernieuwen.

Tweestapsverificatie

Helaas is zelfs een fantastisch wachtwoord kwetsbaar wanneer een bedrijf een datalek heeft. Activeer daarom altijd een tweestapsverificatie, ook wel multi-factor authentication genoemd. Veel diensten bieden deze optie aan. Ga naar de beveiligingsinstellingen van je account, bijvoorbeeld Account / Beveiliging / Tweestapsaanmelding, en kies voor een authenticator-app.

Installeer op je telefoon een gratis app als Google Authenticator. Klik op QR-code scannen, houd de camera boven het scherm en bevestig. De app toont nu elke dertig seconden een nieuwe zescijferige code. Voer die in op het webformulier en sla de herstelcodes op in een offline-document.

Voor kritieke accounts, zoals je cloudopslag of crypto-wallet, gebruik je bij voorkeur een hardware-sleutel als YubiKey. Steek de sleutel in de usb-poort, druk op het lampje en log in zonder een code over te typen. Dankzij de FIDO2-standaard wordt phishing onmogelijk, omdat de sleutel de url controleert voordat hij tekent. Zo combineer je gemak met een ijzersterke tweede factor die indringers buitenhoudt. Bewaar een reservesleutel op een andere locatie zodat verlies of diefstal je niet buitensluit.

Veilig en tijdelijk delen

Je wilt een scan van je paspoort opsturen naar een overheidsinstelling, of een map met familiefoto’s delen met oma. Gebruik dan nooit onbeveiligde e-mailbijlagen. Kies in plaats daarvan voor een end-to-end-versleutelde dienst als Wormhole.

Sleep het bestand naar het tabblad en beperk de download tot één keer. Kopieer de link, plak hem in een bericht en stuur het wachtwoord via een ander kanaal. Wie te laat klikt, krijgt een 404-fout, waardoor je geen nieuwsgierige meelezers meer hebt.

Werk je in Windows, open dan een willekeurige map, klik met rechts op een bestand, ga naar OneDrive / Delen, kies via de drie puntjes Instellingen voor delen en voeg een Wachtwoord en Vervaldatum toe. Door tijd, wachtwoord en versleuteling te combineren geef je kwaadwillenden geen kans. Bovendien bespaar je opslagruimte omdat het bestand niet in talloze inboxen blijft zweven.

Virtueel privénetwerk

Openbare hotspots in hotels en cafés zijn een paradijs voor datadieven. Zodra je onversleuteld verkeer verstuurt, kan iedereen in het netwerk meelezen. De eenvoudigste bescherming is het inschakelen van een virtueel privénetwerk. Installeer op je laptop en mobiel bijvoorbeeld de opensource-dienst Mullvad of het commerciële NordVPN.

Open de app, klik op Snel verbinden en verifieer dat het slot-pictogram in de menubalk verschijnt. Activeer daarnaast de optie Kill Switch zodat je verbinding blokkeert zodra de tunnel wegvalt. Voor extra zekerheid kun je in je browser de ingebouwde optie Altijd beveiligde verbindingen gebruiken activeren, die je vindt via Instellingen / Privacy en beveiliging. In Firefox heet de optie Alleen-HTTPS-modus. Test je opstelling via de site DNSLeakTest. Verschijnt je eigen provider niet, dan zit je goed. Zo browse je veilig, zelfs op een open wifinetwerk.

Monitoren én reageren

Beveiliging is geen eenmalige klus. Stel dus alerts in die automatisch waarschuwen wanneer jouw gegevens op straat liggen. Klik op Have I Been Pwned bovenaan op Notify me en vul je e-mailadres in. De dienst mailt je voortaan zodra je mailadres opduikt in een nieuw lek.

Voeg daarnaast domeinmonitoring toe voor je eigen website als je die hebt. Als er een waarschuwing verschijnt, open je direct de wachtwoordmanager, genereer je een nieuw wachtwoord en controleer je of tweestapsverificatie actief is. Noteer het incident in je kleurenoverzicht.

Reageer je snel, dan is de kans klein dat cybercriminelen al hebben toegeslagen. Zo bouw je een continue verdedigingslinie die meegroeit met het dreigingslandschap. Maak er een maandelijkse routine van. Dan zijn al je accounts, ook de oude, veilig.

Pak de regie over je data!

Datalekken horen bij het digitale leven, maar hun impact bepaal jij. Door eerst je voetafdruk in kaart te brengen, vervolgens unieke wachtwoorden en tweestapsverificatie toe te passen en je apparaten te versleutelen, sluit je de belangrijkste toegangspoorten. Veilige bestandsdeling, een betrouwbare VPN en een periodieke schoonmaak dichten de resterende kiertjes. Met automatische monitoring en hulp van de AVG is er een goede basis. Geen enkele maatregel staat op zichzelf; samen vormen ze een flexibel schild dat meebeweegt met nieuwe dreigingen. Begin vandaag, ervaar morgen al meer gemoedsrust en bespaar geld en ongemak op de lange termijn.