Het Chinese automerk Nio zet met een nieuw onderzoekscentrum nabij Berlijn voet aan de grond in Europa. Hier werken 25 engineers aan geavanceerde rijhulpsystemen, specifiek voor Europese wegen. Met LiDAR-technologie en krachtige processors daagt Nio gevestigde merken uit in de race naar autonoom rijden. Wij gingen een kijkje nemen.

Achter de grote stalen roldeur van Nio's Smart Driving Technology Center schuilt een high-tech faciliteit waar dagelijks 25 engineers streven naar een absolute synergie tussen hard- en software. Irwin van InstaAutoVlog was eerder dit jaar bij de opening van Nio's R&D-center en vertelt je in dit artikel waarom Nio met dit initiatief zomaar eens goud in handen zou kunnen hebben.

Duitse technologiehub

Laten we even beginnen met de keuze voor Berlijn. Het is namelijk een voor het merk vertrouwde plek. De Duitse hoofdstad huisvest namelijk niet alleen een magnifieke Nio-hub, maar sinds begin 2023 ook een Innovation Center. Vijf teams van engineers werken daar dagelijks aan het verbeteren van producten, alsmede de aansturing van de Europese Power Swap Stations en hun functie om lokaal het stroomnetwerk te ontlasten. Het nieuwe Smart Driving Technology Center vind je in de gemeente Schönefeld, vrij letterlijk om de hoek bij de luchthaven. Volgens Nio begeeft het merk zich hiermee in het hart van de innovatie, aangezien de regio zich steeds meer als AI- en technologie-hub manifesteert.

Deze nieuwe locatie heeft – zoals de naam al doet vermoeden – een duidelijke doelstelling. De engineers moeten hier op een dagelijkse basis gaan bijdragen aan de samenwerking tussen hard- en software en diens eindgebruiker: de bestuurder. 'User Defined Vehicles' noemt Nio dat, en omdat de Europese bestuurder (of in Nio-taal 'user') nu eenmaal anders rijdt dan die in Azië, betekent dat lokaal en dus Europees maatwerk. Goed om te weten. Het merk profileert zich op deze manier steeds meer als Global Company. Zo bevindt Nio's designcenter zich in München én een van de belangrijkste R&D-centers zich in de ruggengraat van Amerikaanse innovatie: Silicon Valley. 

Veiligheid is prioriteit

De Schönefeld-locatie van Nio richt zich volledig op het afstellen en finetunen van alle ADAS-modules (Advanced Driving Assist Systems). Deze systemen zijn grotendeels verplicht en daarom in elke moderne auto aanwezig. Sinds de introductie van het NT 2.0 Platform – dat debuteerde in de ET7 – gaat Nio echter een stap verder door op grote schaal LiDAR (Light Detection And Ranging) en lasertechnologie toe te passen. In combinatie met in totaal 33 andere sensoren en camera's vormen deze het Nio Aquila Super Sensing-systeem. Hierbij staat veiligheid voorop, gevolgd door comfort in de vorm van deels autonoom rijden.

Deze Nio-modellen zijn herkenbaar aan de zogenaamde 'watchtower' aan de voorkant van het dak, pal boven de voorruit. In deze uitstulping bevindt zich een LiDAR-systeem van SEYOND. Vanuit deze positie kan de LiDAR het af te leggen traject tweedimensionaal scannen. Samen met de begeleidende camera's creëert elke Nio hiermee een nauwkeurig 3D-beeld van de omgeving, waardoor de auto kan bepalen hoe hierop te reageren. En dat is geen geringe taak: 33 sensoren en camera's, een LiDAR die elke seconde de data van maximaal 20 laserstralen moet interpreteren, plus alle gegenereerde data. Je begrijpt: dat vereist aanzienlijke rekenkracht.

Deze taak wordt uitgevoerd door de ADAM-supercomputer, uitgerust met vier NVIDIA Drive Orin-processors. Twee hiervan worden gebruikt voor het verwerken van alle data, een derde dient als back-up, en een vierde zorgt voor het continu verbeteren en trainen van de systemen. Deze configuratie is uniek; hoewel andere automerken ook gebruikmaken van NVIDIA Drive Orin-technologie, lijkt Nio de enige te zijn die er vier gebruikt.

Tot 500 meter bereik

Hoewel we de technologie later in de praktijk zullen ervaren, krijgen we eerst een demonstratie op een iets andere manier. Een ET5, aangesloten op beeldschermen, toont live zijn 'watchtower-visie'. Hierop is te zien hoe het Aquila-systeem onderscheid maakt tussen statische en dynamische objecten, inclusief levende wezens.

De nauwkeurigheid waarmee de combinatie van LiDAR en camera-input dat doet, is ronduit indrukwekkend. De LiDAR scant tot 500 meter vooruit en kan tot op 250 meter afstand zelfs een persoon herkennen. Ook de rijstrookmarkeringen worden nauwkeurig gedetecteerd. Een demonstratie door SEYOND toont bovendien aan dat zelfs een stuk rubber, zoals een kapotgereden band, tot op 110 meter afstand kan worden opgemerkt.

Deze combinatie van technologieën lijkt bijna onverslaanbaar in zijn vermogen om de omgeving waar te nemen en te interpreteren, wat uiteraard een vereiste is voor de veiligheid en effectiviteit van autonome rijsystemen.

Superieure prestaties bij lastige omstandigheden

Een nog interessanter aspect is de directe vergelijking met de door veel autofabrikanten gebruikte cameradetectie. Waar camera's soms moeite hebben met de overgang van licht naar donker, werkt een laser op basis van reflectie. Hierdoor is de werking niet afhankelijk van dag, nacht of weersinvloeden.

Een korte demonstratie toont de effectiviteit van het autonome noodremsysteem bij regenachtige omstandigheden. Een voertuig simuleert lichte regen vóór de rijdende Nio, die met een snelheid van 50 km/u beweegt. De ruitenwissers zijn geactiveerd, maar de LiDAR is niet afhankelijk van data afkomstig van camera's achter de voorruit. Het scanproces wordt ononderbroken voortgezet, zelfs in de regen. Bij een plotseling stilstaand object weet de ET5 bekwaam en veilig tot stilstand te komen.

Deze demonstratie onderstreept de robuustheid van Nio's Aquila-systeem. Traditionele camerasystemen kunnen nog weleens worstelen met wisselende lichtomstandigheden en weersinvloeden, maar de LiDAR-technologie blijft consistent presteren.

Bij 180 km/u handjes los

Niet veel later bevinden we ons op de Autobahn, waar de ET5 Touring indruk maakt met zijn Level 2 autonome technologie. Na het instellen van een snelheid positioneert de Nio zich vakkundig in het midden van de gekozen rijstrook en houdt hij een gepaste volgafstand tot de voorligger aan. Wat opvalt is de subtiliteit van dit alles: de vloeiende stuurbewegingen en het geleidelijk inlopen op een langzamer rijdende voorligger. Of het snelheidsverschil nu 20 of 100 km/u bedraagt, de systemen weten in beide gevallen te overtuigen.

Die 100 km/u snelheidsverschil is geen toevallig gekozen getal; het systeem functioneert namelijk tot een maximumsnelheid van 180 km/u. Hoewel het absoluut niet is aan te raden dit na te doen, bleek de ET5 zelfs bij deze Autobahn-waardige snelheid verbazingwekkend zelfstandig te kunnen rijden. Tot 140 km/u is het bovendien mogelijk om met een eenvoudige opdracht via de richtingaanwijzer de auto zelfstandig een voorligger te laten inhalen.

Continue verbeteringen

Wat wellicht het meest indruk maakt, is de enorme vooruitgang die Nio in korte tijd heeft geboekt. Onze eerste ervaringen met Nio's autonome technologie lieten hier en daar nog wat te wensen over. Nu, nog geen jaar later, behoort het systeem tot een van de beste op de markt. Deze snelle ontwikkeling is te danken aan de continue verbeteringen die het merk doorvoert.

Deze vooruitgang is mede het resultaat van Nio's 'in Europa voor Europa'-aanpak en de inzet van diverse R&D-centra, waaronder die in Berlijn. Maar ook de gebruikers spelen een belangrijke rol in dit proces. De integratie van ChatGPT via Nomi, Nio's AI-assistent, maakt het mogelijk om eenvoudig feedback te geven over de auto en zijn gedrag. Een simpel commando als 'Hi Nomi, I have feedback' is voldoende om specifieke observaties over het gedrag van de auto direct bij de ontwikkelaars te krijgen. Dat gebeurt uiteraard veilig en via een versleutelde verbinding. Vervolgens zorgt een over-the-air-update ervoor dat verbeteringen snel geïmplementeerd worden. 

Geen heritage is een zegen

Nio's beslissing om diverse R&D-centra in Europa te openen, waaronder het Smart Driving Technology Center in Berlijn, blijkt een strategische zet van formaat. Als jong en Chinees automerk staat Nio voor de uitdaging om zich staande te houden tegenover de gevestigde orde in de auto-industrie. Geen eenvoudige taak, maar Nio's aanpak biedt een paar opvallende voordelen.

Door het ontbreken van een langdurige erfenis en de focus op een jong, technologiebewust publiek, kan Nio mogelijk sneller schakelen en innoveren dan veel gevestigde fabrikanten. Deze flexibiliteit stelt het merk in staat om snel in te spelen op nieuwe ontwikkelingen en veranderende consumentenbehoeften. Hierdoor kan Nio een eventuele achterstand in recordtempo omzetten in een voorsprong. We zijn benieuwd!

Wie een lekker potje wil gamen, doet er goed aan om een goede gaming monitor aan te schaffen. Dat zorgt er niet alleen voor dat je game er nog beter uitziet, je eigen prestaties gaan er ook van omhoog. De Lenovo Legion R27qe is een 27 inch beeldscherm met een hoge verversingssnelheid en een QHD-paneel. Hier lees je alles over de monitor.

Partnerbijdrage - In samenwerking met Lenovo

27 inch QHD

De Lenovo Legion R27qe heeft een diameter van 27 inch, oftewel een kleine 70 centimeter. Daarmee is het een relatief compact beeldscherm, maar nog steeds ruim voldoende groot om alle details goed te kunnen zien.

Het IPS-paneel zelf heeft een resolutie van 2560 x 1440 pixels, waarmee het een QHD-scherm is. Zo kun je games spelen op hoge kwaliteit, en zie je nog meer van wat er op je scherm gebeurt.

180 Hz verversingssnelheid

De verversingssnelheid of refresh rate is bij elk beeldscherm belangrijk, maar bij een gaming monitor is dat helemáál het geval – je wilt natuurlijk precies kunnen zien wat er binnen je game gebeurt. Bij de Legion R27qe is die snelheid maar liefst 180 Hz, oftewel: 180 verversingen per seconde. Dat is beduidend hoger dan bij veel andere gaming monitoren.

Met die hoge refresh rate lijkt het alsof je zelf midden in de actie zit, omdat alles veel vloeiender verloopt. Bovendien heb je een voordeeltje ten opzichte van je tegenstanders, omdat ook elk detail op je scherm net iets sneller ververst.

©Dragos Condrea

0,5 ms reactietijd

Niet alleen de refresh rate is een belangrijke factor bij gaming monitoren, ook de reactietijd speelt een rol. De reactietijd is de tijd die het duurt voor het scherm heeft gereageerd op bewegingen.

Voor veel gaming monitoren ligt die reactietijd rond de één à twee milliseconden. Bij de Legion R27qe is dat slechts een halve milliseconde: net even sneller dus, wat je ook weer een voordeel oplevert als je gaat gamen.

Daarbij beschikt de Legion R27qe over AMD Freesync. Dat is een techniek die ervoor zorgt dat screen tearing, het fenomeen waarbij het lijkt alsof er iemand met een schaar door je scherm is gegaan, tot het verleden behoort. Veel populaire gaming monitoren gebruiken die techniek, en de R27qe is daar geen uitzondering op.

450 nits helderheid

Een ander belangrijk punt om rekening mee te houden bij het kopen van een gamingbeeldscherm is de helderheid. Dat zorgt ervoor dat je details nog beter kunt zien, ook als je zelf in een goed verlichte ruimte zit en het beeld op het scherm juist donker is.

Gemiddelde beeldschermen hebben een helderheid van zo'n 300 nits, de eenheid die wordt gebruikt om de felheid van verlichting aan te geven. Bij de Legion R27qe is dat maar liefst 450 nits, genoeg om te kunnen blijven gamen, zelfs als de zon vol op het scherm gericht staat.

Verstelbare hoogte

Een nadeel van veel gaming monitoren is dat de voet niet in hoogte verstelbaar is, zodat je altijd afhankelijk bent van de vaste positie. Bij de R27qe is dat niet het geval: je kunt het scherm in alle hoeken draaien en keren.

Dat geldt zowel voor de hoogte als voor de positie. Het scherm is los van de voet te draaien, zelfs volledig verticaal, en te kantelen, zodat je altijd de perfecte hoek hebt.

Felle kleuren en diepe schaduwen

Ook qua kleurweergave is de R27qe een goede keuze. Het scherm kan overweg met meer dan een miljard kleuren, zodat je altijd een waarheidsgetrouw beeld voor je neus krijgt. Bovendien beschikt het beeldscherm over speciale technologieën die het licht en de schaduwen nog realistischer maken.

©RyanKing999

Low blue light

Blauw licht is funest als je lange tijd naar je beeldscherm wilt of moet staren: het zorgt ervoor dat je ogen sneller vermoeid raken, en je komt achteraf moeilijker in slaap. Toch zenden veel monitoren een behoorlijk fel blauw licht uit, omdat dat makkelijker af te lezen is.

De Lenovo Legion R27qe doet dat niet. Via de Low Blue Light technologie wordt het blauwe licht zoveel mogelijk gedempt, zodat je minder last krijgt van je ogen en langer door kunt gamen of werken.

Conclusie

Wie op zoek is naar een goede gaming monitor, moet zeker de Lenovo Legion R27qe overwegen. Het scherm geeft kleuren, licht en schaduwen zeer realistisch weer. Met de hoge verversingssnelheid en de lage reactietijd heb je altijd een voordeel ten opzichte van je tegenstanders.

De hoogte en de hoek van de monitor zijn makkelijk aan te passen, zodat je altijd recht voor het scherm zit. De Low Light technologie zorgt ervoor dat je minder last krijgt van je ogen, en 's avonds na je gamesessie makkelijker in slaap kunt komen.

Al met al is de Lenovo Legion R27qe een compacte, maar uitgebreide gaming monitor, waarmee je de nieuwste games in QHD-resolutie en zeer waarheidsgetrouw op het scherm tovert.

Odido schudt de markt van vast internet voor thuis op met Klik&Klaar, een dienst van 25 euro per maand die 5G-signaal omzet naar wifi voor al je apparaten. Klik&Klaar is zo een alternatief voor internet via de kabel of glasvezel, en waarschijnlijk ook goedkoper dan wat je nu betaalt voor bekabeld internet. Wij hebben Klik&Klaar een maand getest in een appartement en delen de plus- en minpunten van de dienst met je.

De eerste plus is de prijs. Met 25 euro per maand is Klik&Klaar lekker betaalbaar. Heb je al een geselecteerd mobiel abonnement van Odido, dan betaal je slechts 20 euro per maand voor Klik&Klaar. De dienst is maandelijks opzegbaar, waardoor je lekker flexibel bent.

Het bestellen via de Odido-website is eenvoudig en we ontvingen het pakket na twee werkdagen thuis, in ons appartement in Castricum. In de doos vind je een Zyxel 5G-modem en een 5G-simkaart, die je in de router stopt om internet te ontvangen. Het blijft fascinerend hoe je al je apparaten van wifi kunt voorzien dankzij een simkaartje ter grootte van je nagel.

©Rens Blom

Het simkaartje dat je bij de router krijgt.

Installatie

Om Klik&Klaar te installeren, download je de gratis Klik&Klaar-app op je iPhone of Android-smartphone. Die loodst je binnen het beloofde kwartiertje door de installatie heen. De app laat duidelijk zien waar je de router het beste kunt neerzetten. Neem die instructies serieus, want weggestopt in een hoek ontvangt de router geen goed internetsignaal en heb je dus ook weinig aan de dienst. Na de eenvoudige installatie geef je je wifinetwerk een naam en verbind je je apparaten. Vervolgens zijn je smartphone, computer, tablet, smart-tv en andere gadgets online. Je hebt onbeperkt internet op de hoogst mogelijke snelheid, zoals je gewend bent van internet voor thuis.

©Rens Blom

De installatie van Klik&Klaar is eenvoudig.

Ervaringen

Na ruim een maand gebruik zijn we over het algemeen erg tevreden over Odido Klik&Klaar, maar sturen we de router toch terug. Dat ligt niet aan de internetsnelheden. Odido belooft via deze dekkingskaart dat de router op ons adres een snelheid van 300 Mbit/s of meer biedt en dat klopt. In de woonkamer – waar de router voor het raam staat – halen we tussen de 300 en 600 Mbps download en 70 tot 200 Mbps upload. Dat zijn uitstekende snelheden. In andere kamers, verder weg van de router, halen we nog steeds meer dan 100/50 Mbps. Netjes.

Ons probleem met Odido Klik&Klaar is de betrouwbaarheid. Niet alleen viel de router in een maand twee keer uit (om na een herstart weer te functioneren), tijdens flinke regenbuien en een najaarsstorm had de router grote moeite om een stabiel thuisnetwerk te bieden. Dipjes in het wifisignaal verstoorden onze videobelvergaderingen, onderbraken de muziek uit de Sonos-speakers en lieten onze telefoons af en toe automatisch overschakelen naar het mobiele netwerk. Ongemakken die we tijdens slecht weer niet ervaren via een vaste internetverbinding, en ongemakken waar we niet op zitten te wachten in het gure Nederland.

©Rens Blom

De Klik&Klaar-router uit de doos.

Goed om te weten: de router heeft twee 2,5Gbit/s-ethernetpoorten om apparaten bekabeld aan te sluiten. Wij hebben de smart-tv rechtstreeks aangesloten en de andere poort verbonden met een switch. De smart-tv heeft tijdens het kijken van Videoland, YouTube en NPO Plus nooit problemen met zijn internetverbinding gehad, ook niet tijdens slecht weer.  

Wifirepeaters

Voor een volledige test hebben we ook twee wifirepeaters van Odido Klik&Klaar besteld. Die heten Wifipunten, zijn optioneel en kosten 2,50 euro per stuk per maand. Je huurt ze en moet ze als ze niet bevallen of bij het stoppen van Klik&Klaar dus terugsturen.

©Rens Blom

©Rens Blom

De installatie van de Wifipunten.

Onze ervaringen met de kleine repeaters, die je neerzet in de vensterbank of op je bureau, zijn gemengd. Enerzijds verbeteren ze het wifisignaal in ons appartement duidelijk. Op onze werkplek, een vide boven de keuken/woonkamer en net buiten de directe zichtlijn van de router in de woonkamer, haalden we via router een downloadsnelheid van 270 Mbps en een uploadsnelheid van 120 Mbps. Na het installeren van een wifirepeater op de wifi, met bijna een zichtlijn op de router, schoot de downloadsnelheid omhoog naar 425 tot 616 Mbps – op basis van vier tests verspreid over een uur. De uploadsnelheid bedroeg bij deze tests 107 tot 110 Mbps en verbeterde dus niet ten opzichte van de oude situatie.

©Rens Blom

Een snelheidstest na het koppelen van een wifirepeater.

Een Wifipunt-wifirepeater heeft twee 2,5Gbit/s-lanpoorten om apparatuur bekabeld aan te sluiten. Onze computer op de werkplek tikte bekabeld op de repeater vrijwel dezelfde snelheden aan als via de wifi.

©Rens Blom

De wifirepeater is handzaam en daarom op veel plekken neer te zetten.

Opmerkelijk is dat heel wat van onze apparaten in de war raakten van de Wifipunten. Smartphones, laptops en tablets leken soms niet meer te weten met welk wifipunt (router, wifipunt één of wifipunt twee) ze het beste konden verbinden, wat leidde tot verbindingsproblemen. Dat terwijl we de repeaters geïnstalleerd hebben volgens de instructies van deKlik&Klaar-app, die in de weken erna steevast aangaf dat ons wifinetwerk er keurig uitzag. Na het verwijderen van de Wifipunten waren de verbindingsproblemen ook opgelost.

©Rens Blom

Conclusie

Odido Klik&Klaar is kinderlijk eenvoudig te installeren, is – afhankelijk van je locatie – razendsnel en werkt over het algemeen goed. De verbindingsproblemen tijdens slecht weer zijn ons wel tegengevallen. Dit is voor ons reden om te blijven bij de stabielere vaste internetaansluiting in onze woning. Klik&Klaar lijkt ons wel ideaal voor een campingstandplaats, vakantiehuisje of andere plek zonder (betaalbare) vaste internetaansluiting.