Als het voor jou niet is weggelegd om een nieuwe auto te kopen, is private lease mogelijk een aantrekkelijk alternatief. Je hoeft de aankoopsom dan niet in één keer te betalen, maar voor een vast bedrag per maand rijd je toch een nieuwe auto. Op die manier wordt de overstap naar een elektrische gezinsauto een stuk interessanter. Maar welke moet het worden? Om je te helpen in je keuze, zetten wij tien elektrische auto’s met een fatsoenlijke actieradius én een voordelig private-leasetarief op een rijtje!

Waarom goedkope elektrische auto’s niet per se de slimste keuze zijn

De vraag welke elektrische auto’s het voordeligst zijn in de private lease, laat zich eigenlijk heel gemakkelijk beantwoorden. Dat zijn namelijk de goedkoopste EV’s op de markt. Voor de Dacia Spring Electric beginnen de prijzen bij 21.750 euro, in de private lease start het maandtarief bij 374 euro – voor een spiksplinternieuwe auto! En dan hebben we de 2.950 euro aanschafsubsidie op elektrische auto’s nog niet eens meegerekend.

Als je overweegt over te stappen op een elektrische auto, is een lage prijs echter beslist niet zaligmakend. Het is immers niet gezegd dat zo’n goedkope EV past bij jouw gebruikspatroon. Als je vooral korte afstanden rond je woonplaats rijdt en hooguit een enkele keer op de snelweg komt, dan zou zo’n kleine Dacia Spring Electric aan al je eisen kunnen voldoen. Maar als je vrijwel dagelijks met je elektrische auto op pad gaat én er regelmatig opuit trekt met twee of drie opgroeiende kinderen, dan is een ruime auto met een grotere actieradius natuurlijk een veel slimmere keuze. Al kost zo’n auto natuurlijk wel veel meer dan een Dacia Spring…

Private lease: wat houdt dat precies in?

Als je kiest voor private lease, hoef je het aanschafbedrag niet in één keer op tafel te leggen. Je betaalt dan maandelijks een vast bedrag voor het gebruik. De auto in kwestie zal ook niet jouw eigendom worden. In het maandtarief zijn alle vaste lasten bovendien al verrekend: je hoeft dus niets extra te betalen voor verzekering, belasting of onderhoud. Je betaalt echter ook maandelijks de afschrijvingskosten. Bij een auto die in jouw bezit is heb je daar ook mee te maken, maar daar zul je pas iets van voelen wanneer je je trouwe vierwieler na jaren dienst gaat inruilen.

Elektrische auto’s zijn overigens sowieso vrijgesteld voor de wegenbelasting. Op die manier wil de regering de overstap naar een elektrische auto (zonder CO₂-uitstoot) stimuleren. In principe geldt de vrijstelling voor de wegenbelasting nog tot 1 januari 2025. Hoe de fiscale regelgeving voor EV’s er over twee jaar uit zal zien, is op dit moment nog met geen zinnig woord te zeggen.

Het maandelijkse leasetarief dat je gaat betalen is ook afhankelijk van enkele variabele factoren. Denk bijvoorbeeld aan de looptijd van het leasecontract. Een voorbeeld: als het basistarief is gebaseerd op een termijn van 60 maanden, maar je kiest voor een leaseperiode van 48 of 36 maanden, dan wordt er een meerprijs boven op het maandbedrag gerekend. Hetzelfde geldt als je wilt afwijken van het standaard eigen risico op de verzekering of van het jaarkilometrage: rijd je bijvoorbeeld 15.000 km in plaats van 10.000 km, dan betaal je daar extra voor. Eventuele praktijkverschillen (wanneer je meer of minder kilometers rijdt dan het overeengekomen jaarkilometrage) zullen later worden verrekend. 

En hoe zit het met de kosten voor het opladen van de accu’s?

Een kostenpost die bij private lease níét in het maandtarief is opgenomen, is de energie die je verbruikt. Wat dat betreft verschilt een EV eigenlijk niet van een leaseauto op benzine, diesel of LPG. Ook in die gevallen zijn de brandstofkosten voor eigen rekening. Gelet op het bedrag dat je maandelijks aan je energieleverancier voor stroom betaalt, is het raadzaam om van tevoren goed uit te rekenen welke manier van opladen voor jou het voordeligst is. Je moet er in elk geval niet op rekenen dat bij de elektrische auto standaard een laadpas van de leasemaatschappij zit. Ook zo’n pas zul je dus zelf moeten regelen. 

Dit zijn de 10 goedkoopste elektrische auto’s in de private lease met een actieradius van minimaal 350 kilometer!

Voor onze top 10 zijn we uitgegaan van de leasetarieven die de verschillende automerken op hun eigen websites communiceren. We kijken naar de basisuitvoeringen van hun elektrische modellen en rekenen met een leasetermijn van 60 maanden in combinatie met een maximum van 10.000 kilometer op jaarbasis. We laten daarnaast ook de verhouding tussen de actieradius (WLTP) en het leasetarief meewegen. Een scherpe kilometerprijs belonen we graag!  

10. Tesla Model 3 Standard Range (609 euro p/m)

Als je ’m koopt, betaal je nét geen 45.000 euro. Bestel je een trekhaak, mooiere wielen of een andere kleur dan zwart of wit, dan til je deze Tesla boven deze magische grens uit en kom je niet meer in aanmerking voor 2.950 euro SEPP-subsidie. De Model 3 Standard Range is veruit de duurste auto in deze top 10: in de private lease betaal je 609 euro per maand. Maar dan heb je wél een auto die 491 kilometer op een volle accu rijdt en profiteert van regelmatige ‘over the air’-updates. Met de hartelijke groeten van Elon Musk!

• Motorvermogen: ca. 283 pk • Actieradius (WLTP): 491 km • Snelladen: max. 170 kW • SEPP: ja 

©@GREG

9. DS 3 E-Tense (599 euro p/m)

Sinds kort beschikt de DS 3 E-Tense over een accupakket met een capaciteit van 54 kWh. Daar haalt de compacte Franse crossover een actieradius uit van nét 400 kilometer. DS zegt dat de auto de allure van Parijs ademt. Naar vastgoedmaatstaven klopt dat inderdaad: je betaalt de hoofdprijs voor maar heel weinig ruimte. Ook al staat het veercomfort van de DS 3 op hoog niveau en is de afwerking erg fraai, een tarief van 599 euro per maand is simpelweg een heleboel geld voor zo’n krappe auto.

• Motorvermogen: 156 pk • Actieradius (WLTP): 402 km • Snelladen: max. 100 kW • SEPP: ja

8. Peugeot e-208 GT (559 euro p/m)

Een van de populairste elektrische auto’s van 2022 profiteert van dezelfde technologische upgrade die de DS 3 E-Tense heeft ondergaan. Dat brengt de Peugeot e-208 een grotere accucapaciteit (54 kWh), meer motorvermogen (156 pk) en een grotere actieradius (400 km). Genoeg om de auto nét wat bruikbaarder en nét wat speelser te maken. Als meest compleet uitgevoerde en duurste model uit de reeks profiteert voorlopig alleen de GT-versie van de upgrade. Alle andere versies houden hun kleinere accu (50 kWh), minder krachtige elektromotor (136 pk) en kleinere actieradius (362 km).

• Motorvermogen: 156 pk • Actieradius (WLTP): 400 km • Snelladen: max. 100 kW • SEPP: ja

©Opel Automobile GmbH

7. Opel Corsa-e (495 euro p/m)

De Opel Corsa-e deelt zijn techniek met de Peugeot e-208. Dat wil zeggen: met de elektrische 208-versies die nog níet de upgrade van de aandrijflijn hebben gehad. De Corsa-e moet het zodoende stellen met een accupakket van 50 kWh en een vermogen van 136 pk. Als je niet te vaak lange ritten moet maken, is dat meer dan adequaat. Maar met een WLTP-actieradius van 362 kilometer klimt de Corsa-e met hangen en wurgen over onze ondergrens van 350 km. Voordeel van de Corsa-e is wel dat het tarief voor de private lease onder de 500 euro blijft.

• Motorvermogen: 136 pk • Actieradius (WLTP): 362 km • Snelladen: max. 100 kW • SEPP: ja

6. Citroën ë-C4 (489 euro p/m)

Als product uit het assortiment van het grote Stellantis-concern maakt ook de Citroën ë-C4 gebruik van dezelfde, nog niet opgewaardeerde elektromotor (136 pk) en accutechnologie (50 kWh) als de Peugeot e-208 en Opel Corsa-e. Voor het messcherpe leasetarief dat je maandelijks voor deze heerlijk comfortabel geveerde EV betaalt, mag je daar eigenlijk niet over zeuren. Door de actieradius van 357 kilometer zul je bij het laadstation regelmatig dezelfde mensen met een elektrische Opel Corsa of Peugeot 208 tegenkomen. Gezellig toch?

• Motorvermogen: 136 pk • Actieradius (WLTP): 357 km • Snelladen: max. 100 kW • SEPP: ja

5. BYD Atto 3 (549 euro p/m)

Verschillende Chinese automerken maakten hier in korte tijd hun opwachting, waardoor het EV-aanbod flink is gegroeid. Kijken we naar BYD, dan hebben we te maken met een heuse EV-pionier. Het concern ontwikkelt al bijna 30 jaar z’n eigen accutechnologie. De BYD Atto 3 is een ruime SUV met een speels interieurdesign. De LFP-accu is goed voor een keurige actieradius van 420 kilometer. Minder onder de indruk zijn we van het maximum laadvermogen aan de snellader: 88 kW. Hoe dat in de praktijk uitpakt? Binnenkort lees je op ID.nl een uitgebreide review van de BYD Atto 3.

• Motorvermogen: 204 pk • Actieradius (WLTP): 420 km • Snelladen: max. 88 kW • SEPP: ja

4. Cupra Born Essential (548 euro p/m)

Als je wilt profiteren van de SEPP-subsidie, zit je bij de Cupra Born standaard vast aan de basisversie genaamd Essential. Die heeft een batterij van 58 kWh, waarmee je 427 kilometer vooruit kunt. Reken niet op heel veel luxe aan boord: navigeren moet via je smartphone en nuttige veiligheidssystemen als adaptieve cruisecontrol, een spoorassistent en dodehoekwaarschuwing ontbreken. Als je daarmee kunt leven, word je wel vrolijk aan de snellaadpaal: de Cupra Born laat zijn accu volstromen met een piekvermogen van 120 kW. Vergelijk dat maar eens met de BYD Atto 3 hierboven...

• Motorvermogen: 204 pk • Actieradius (WLTP): 427 km • Snelladen: max. 120 kW • SEPP: ja

3. Kia Niro EV (579 euro p/m)

De marge is minimaal, maar op de standaard Kia Niro EV zit nog nét SEPP-subsidie. Je moet de ruimtelijke gezins-EV dan ook niet willen bestellen met metallic lak, want dan gaat de prijs over de 45.000 euro. De Niro EV heeft een accu met een capaciteit van 64,8 kWh, en daarmee kun je 460 kilometer vooruit. Wat de Kia Niro EV des te aantrekkelijker maakt, is zijn maximumtrekgewicht van 750 kilo, zodat je zonder problemen met een vouwwagen kunt gaan kamperen deze zomer. En als je dan toch op de camping staat: dankzij de vehicle-to-device-functie kun je al je elektrische apparaten op de auto aansluiten.

• Motorvermogen: 204 pk • Actieradius (WLTP): 460 km • Snelladen: max. 100 kW • SEPP: ja

2. MG 4 Comfort (529 euro p/m)

De in China gebouwde MG 4 Electric is een ijzersterke aanbieding. Daar kunnen we heel kort over zijn. Zelfs als je kiest voor de versie met het grootste accupakket (64 kWh) en de meest complete Luxury-uitrusting (inclusief warmtepomp, 360-gradencamera, navigatie en diverse semi-autonome rijhulpsystemen) blijft de prijs van de auto nog steeds onder de SEPP-grens. Hulde en bloemen! Snelladen doet de MG 4 Electric met 135 kW en op een volle accu rijd je zomaar van Utrecht naar Hamburg.

• Motorvermogen: 204 pk • Actieradius (WLTP): 450 km • Snelladen: max. 135 kW • SEPP: ja

1. Jeep Avenger (459 euro p/m)

Nadat de Jeep Avenger eerder al de titel ‘Auto van het Jaar’ wist te bemachtigen, staat hij in onze top 10 eveneens op nummer 1. Als Stellantis-product maakt hij gebruik van dezelfde (geüpgradede) technologie als de DS 3 E-Tense en Peugeot e-208 GT. Oftewel: de 54 kWh-accu en 156 pk sterke elektromotor. Weliswaar haalt de kleine Jeep net geen 400 kilometer op een volle accu, maar moet je eens kijken naar dat leasetarief: vanaf € 459 per maand staat er een heuse Amerikaan (met Frans-Duits-Italiaanse genen) voor je deur! En dankzij de lage basisprijs van 37.000 euro kun je vóór het overschrijden van de SEPP-grens helemaal losgaan op de optieprijslijst.

• Motorvermogen: 156 pk • Actieradius (WLTP): 392 km • Snelladen: max. 100 kW • SEPP: ja

Wil je een laadpaal thuis laten plaatsen? Check hier het aanbod bij Coolblue.

Met de Philips Hue Secure Video Doorbell hebben we de eerste slimme deurbel te pakken van het merk voor slimme lampen. Met een prijskaartje van 169,99 euro is-ie niet goedkoop, en de vraag is of de unieke gimmick de bel kan redden.

Met het submerk Secure biedt Philips Hue verschillende producten aan die buiten de strekking van slimme lampen en aanverwante accessoires vallen. Op ID.nl hebben we eerder de slimme binnencamera getest en nu is het de beurt aan de eerste deurbel van het merk: de Philips Hue Secure Video Doorbell. Zo op het eerste gezicht lijkt dit apparaat (voorzien van een IP54-certificaat) op een generiek model uit China: camera boven, belknop onder.

Unieke functie

Op technisch vlak doet de Philips Hue Secure Video Doorbell het in elk geval goed. Het systeem ondersteunt zowel 2,4 als 5 GHz en laat zich aansluiten aan de Hue Bridge (via het Zigbee-protocol). Je hebt die bridge niet nodig om de deurbel te kunnen gebruiken, maar als je dat doet (bijvoorbeeld met het nieuwe Pro-model van de Bridge) kun je een slimme koppeling realiseren met je bestaande netwerk van slimme lampen van dezelfde fabrikant.

©Wesley Akkerman

Na het installeren binnen de (nog altijd overzichtelijke) applicatie en het koppelen van de lampen, kan de verlichting in huis aanspringen op het moment dat iemand aanbelt. Dat gebeurt razendsnel (binnen een seconde), waardoor je snel doorhebt dat er iemand voor de deur staat. Verder kun je een Chime aan de Philips Hue Secure Video Doorbell koppelen, wat dan weer handig is voor plekken waar geen Hue-lampen hangen of waar je het deurbelgeluid niet hoort.

Producten installeren

De Chime is met 59,99 euro vrij prijzig. Gelukkig kun je voor 199,99 euro ook een pakket kopen waar beide producten in zitten. Dan krijg je dus zo'n 30 euro korting. Goed om te weten: je kunt die chime gewoon in een stopcontact plaatsen. Ook is het zo dat de Philips Hue Secure Video Doorbell niet werkt met de bestaande bel (wat sowieso meestal niet het geval is). Daarnaast hoor je heel snel geluid uit die chime komen wanneer iemand op de knop drukt. 

©Wesley Akkerman

De fysieke installatie van de Philips Hue Secure Video Doorbell kan wat meer tijd kosten dan je wellicht gewend bent van slimme deurbellen. Dit is namelijk een bedrade variant die niet op een batterij werkt. De deurbel werkt alleen met 12V-aansluiting, waardoor je mogelijk een transformator moet installeren en aan de slag moet met kabels en kroonsteentjes. Bovendien lijken de meegeleverde stroomkabels onvoldoende geïsoleerd tegen schade (zoals droogte of vocht).

Beeldkwaliteit en basisfuncties

De beeldkwaliteit laat dan weer weinig te wensen over. De Philips Hue Secure Video Doorbell beschikt over een 2K-resolutie. Dat is hoger dan het beeld van de twee bedrade Ring-deurbellen, die het moeten doen met 1080p of 1536p. De kleurweergave is meer dan redelijk, maar de lens lijkt minder goed overweg te kunnen met helderheid. Als de achtergrond lichter is dan de voorgrond, dan kan die laatste wat donkerder zijn dan we zouden willen op dit soort camera's.

Het gezichtsveld van 180 graden in zowel de lengte als breedte is meer dan welkom. Daardoor zullen weinig dingen je ontgaan. Als je de deurbel niet te hoog ophangt, kun je ook kleinere pakketjes in de tuin of op de mat zien liggen. Verder is er infrarood-nachtzicht en nachtzicht in kleur en kun je rekenen op allerlei basisfuncties van een slimme deurbel. Zo kun je met iemand voor de deur praten en kun je meldingen op basis van beweging ontvangen. Wel zo handig.

Gratis opslag, maar…

Waar Philips Hue je ook mee hoopt te overtuigen, is de gratis videogeschiedenis van de afgelopen 24 uur. Als je dus nog snel iets wilt opzoeken van de afgelopen dag, dan kan dat. Je bent dan niet verplicht een abonnement af te nemen. Lokaal video's opslaan is helaas niet mogelijk, zoals dat wel vaak bij de Eufy's van deze wereld kan, waardoor je voor verdere bewaarbehoeften toch afhankelijk bent van een redelijk prijzig abonnement van 40 tot 100 euro per jaar. 

©Wesley Akkerman

Zaken die wij als standaard ervaren, zoals het instellen van activiteitenzones en de herkenning van personen, pakketten en voertuigen, zitten ook allemaal achter een betaalmuur. Dat je uitgebreide videogeschiedenis (30 tot 60 dagen) en het detecteren van rookalarmen (waar een AI-systeem achter zit) geld kosten, willen we nog best accepteren. Tot slot kan de deurbel nog geen automatische reacties ten gehore brengen of geactiveerd worden via geo-fencing.

Philips Hue Secure Video Doorbell kopen?

Ondanks de minpunten zijn we toch behoorlijk enthousiast over de Philips Hue Secure Video Doorbell. Ja, sommige functies kosten extra geld, aansluiten zal voor een hoop mensen onnodig veel gedoe opleveren en het apparaat is vrij prijzig. Maar het feit dat je het product toevoegt aan je bestaande Hue-netwerk en daarmee nieuwe integratiemogelijkheden ontgrendelt (voor lampen en bewegingssensoren), rechtvaardigt wat ons betreft de straffe aanschafprijs.

Digitale dreigingen worden steeds slimmer en moeilijker te herkennen. Een virusscanner of firewall alleen houdt ze niet meer tegen. Onze digitale voetafdruk groeit immers met elk nieuw apparaat, account of slimme toepassing in huis. Wie veilig wil blijven, moet structureel te werk gaan: cyberhygiëne hoort bij je dagelijkse gewoonten. In dit artikel lees je negen manieren om die routine op te bouwen en je digitale leven beter te beschermen.

Bewust gedrag

Bewust digitaal gedrag vormt de basis van elke veilige IT-omgeving. Wie zijn gedrag niet afstemt op de huidige digitale risico's, blijft kwetsbaar, ongeacht hoe goed de tools zijn. Het herkennen van verdachte berichten, ook van bekende afzenders, is cruciaal. Phishing blijft namelijk een van de succesvolste aanvalsmethoden, onder meer via QR-phishing, deepfake-spraakberichten en clone-phishing (waarbij bestaande, legitieme e-mails worden nagebootst).

Klik nooit zomaar op links, zeker niet als er gevraagd wordt om in te loggen of te betalen. Houd de muisaanwijzer eerst boven een link om het adres te controleren en let op subtiele afwijkingen in domeinnamen. Let ook op bij onverwachte bijlagen of berichten met een opvallend dringende toon.

Denk ook bewust na over je digitale aanwezigheid. Zorg dat je sociale profielen niet standaard publiek zichtbaar zijn en deel persoonlijke info alleen als het echt nodig is. Regelmatig eens 'egosurfen', waarbij je je naam, alias of e-mailadres in een zoekmachine invoert, helpt om te zien wat publiek beschikbaar is. Beperk of verwijder deze informatie via instellingen of met verwijderverzoeken.

Authenticatie

Robuuste authenticatie is vaak de kern van digitale beveiliging. In tijden van datalekken en geautomatiseerde inlogpogingen volstaat een enkel wachtwoord helaas niet meer. Goede cyberhygiëne betekent daarom niet alleen sterke wachtwoorden gebruiken, maar ook structureel inzetten op tweefactorauthenticatie (2FA) en in bepaalde gevallen op alternatieve methoden gebruiken, zoals biometrie en softwarematige toegangssleutels (passkeys).

Om te vermijden dat je overal hetzelfde wachtwoord gebruikt, is een betrouwbare wachtwoordbeheerder onmisbaar. Kies voor een kluis die lokaal versleutelt of zero-knowledge-opslag biedt (alleen jij kunt de data zien). Degelijke en gratis opensource-opties zijn Bitwarden Personal en KeePass of KeePassXC. De kluis zelf beveilig je uiteraard met een sterke sleutelzin. Nieuwe wachtwoorden laat je bij voorkeur automatisch genereren en zijn telkens uniek.

Vrijwel alle degelijke diensten bieden tegenwoordig 2FA aan. Maak daar zeker gebruik van, want dit voegt een extra beveiligingslaag toe. TOTP-codes (time-based one-time passwords) via apps als Authy of de Authenticator-apps van Google of Microsoft zijn een veilige keuze. Voor kritieke accounts kun je fysieke tokens overwegen, zoals een Yubikey. Sms-codes kun je het beste vermijden, want deze zijn kwetsbaar voor sim-swapping. Biometrie gebruik je bij voorkeur alleen op apparaten waar de herkenning lokaal gebeurt, zonder dat er data naar externe servers gaan.

Steeds meer platformen, zoals Apple, Google en Microsoft, ondersteunen ook toegangssleutels. Deze bestaan uit een publieke en een private sleutel. Alleen de publieke wordt op de server opgeslagen; de private blijft lokaal en wordt geverifieerd via biometrie of pincode. Zo combineer je veiligheid met een zekere mate van gebruiksgemak.

Accountbeheer

Doordacht toegangsbeheer voorkomt dat ongewenste gebruikers, processen of apparaten toegang krijgen tot je gegevens of systemen. Door rollen te scheiden, rechten te beperken en geregeld te evalueren wie waar toegang toe heeft, verklein je het risico op misbruik.

Zo gebruik je voor dagelijkse taken bij voorkeur een standaardaccount zonder beheerrechten. Heb je in Windows op je laptop slechts één administratoraccount, maak dan eerst een tweede administratoraccount aan. Zet daarna het eerste om naar standaardgebruiker, zodat je vertrouwde profielmap en instellingen behouden blijven. Dit doe je via Instellingen / Accounts / Andere gebruikers / Account toevoegen, waar je ook het accounttype kunt wijzigen. Je kunt ook twee standaardaccounts gebruiken: een voor werk en een voor privé, waarbij het privéaccount geen toegang heeft tot zakelijke bestanden, e-mail of cloudmappen. Daarnaast kun je een extra standaardgebruiker aanmaken, eventueel zonder wachtwoord, voor gastgebruik. Verwijder accounts zodra ze overbodig zijn en vermijd het delen van je hoofdaccount. Als delen toch nodig is, zorg dan dat je de gegevens kunt monitoren en gebruik de beschikbare logboeken (zie ook de paragraaf Monitoren en scannen, onderaan dit artikel).

Toegangsbeheer

Werk je met meerdere gebruikers op je pc of gebruik je gedeelde mappen, dan kun je de toegang tot gegevens beperken door het instellen van specifieke machtigingen voor lezen en schrijven. Klik met rechts op een map of bestand in Verkenner, kies Eigenschappen en ga naar Beveiliging / Bewerken (voor lokale toegang) of naar Delen / Geavanceerd delen (voor netwerkshares).

Gescheiden omgevingen zijn ook nuttig voor apps als je browser. In Chromium-browsers zoals Chrome klik je rechtsboven op je profielafbeelding en kies Gastprofiel openen of Chrome-profiel toevoegen. Elk profiel gebruikt een eigen cache, instellingen, extensies en sessies. In Firefox open je de profielbeheerder via Windows-toets+R, waarna je de opdracht firefox.exe -p uitvoert.

Controleer ook regelmatig welke externe apps, diensten of apparaten toegang hebben tot je cloudaccounts van bijvoorbeeld Google of Microsoft.

Updates en patches

Software en firmware tijdig bijwerken is een van de beste manieren om je systemen veilig te houden, zeker omdat veel kwetsbaarheden al worden misbruikt voor ze publiek bekend zijn (zero-day-exploits). Automatiseer je updates dus waar mogelijk, niet alleen voor je besturingssysteem maar ook voor randapparatuur, NAS, router en IoT-apparaten.

Windows is standaard ingesteld om belangrijke updates en patches automatisch te downloaden en installeren. Laat dit zeker zo. Vergeet ook je gewone programma's niet: sommige programma's updaten automatisch (zoals browsers), maar lang niet alle programma's doen dit. Tools zoals Patch My PC Home Updater kunnen helpen, of je gebruikt een pakketbeheerder zoals Chocolatey of Winget. Een grafische tool zoals UniGetUI ondersteunt zelfs verschillende pakketbeheerders.

Patch My PC Home Updater herkent ongeveer vijfhonderd populaire programma's en werkt deze op gezette tijden zelf bij. UniGetUI ondersteunt wel tienduizend programma's en maakt het mogelijk om alle verouderde software met een muisklik te updaten.

Neem ook firmware mee in je updatebeleid, zoals deze van je router, BIOS/UEFI, printers en IoT-apparaten. Controleer enkele keren per jaar via de website van de fabrikant of via ingebouwde beheertools, zoals Synology DSM op een NAS, of er updates beschikbaar zijn.

Gevorderde gebruikers die veiligheid belangrijk vinden, kunnen ook CVE- en kwetsbaarheidsdatabanken (Common Vulnerabilities and Exposures) in de gaten houden, zeker bij software met frequente internet-interactie. Verwijder oude software zonder ondersteuning, en denk bijvoorbeeld ook aan extensies of scripts die je niet meer gebruikt, maar die nog wel actief zijn.

Databeveiliging

Zonder degelijke gegevensbeveiliging blijven andere beveiligingsmaatregelen kwetsbaar. Documenten of informatie die veel privacygevoelige gegevens bevatten (zoals financiële of medische gegevens) horen niet onversleuteld op je pc of externe schijven te staan. Encryptie beschermt je data tegen ongewenste toegang, ook bij verlies of diefstal van het systeem.

Op Windows Home-systemen, met TPM en 'modern stand-by', kun je de systeemschijf automatisch versleutelen via Instellingen / Privacy en beveiliging / Apparaatversleuteling. Je moet wel aangemeld zijn met een Microsoft-account.

Deze functie is een vereenvoudigde vorm van BitLocker, beschikbaar in Windows Pro en hoger. BitLocker kan ook je datapartities, externe schijven en usb-sticks versleutelen. Een gratis alternatief is VeraCrypt, waarmee je ook aparte mappen of draagbare volumes kunt versleutelen. Je kunt zelfs een verborgen volume aanmaken, zodat niemand merkt dat er versleutelde data aanwezig zijn. De tool vraagt wat gewenning, maar online vind je uitgebreide documentatie.

Versleutelen is belangrijk, maar ruim ook geregeld oude, privacygevoelige bestanden op. In Windows open je het venster Instellingen en ga je via Systeem / Opslag naar Aanbevelingen vooropschoning om tijdelijke bestanden, downloads of prullenbakinhoud te wissen. Voor het onherroepelijk verwijderen van specifieke bestanden of mappen gebruik je een gratis tool zoals Eraser, die ook vrijgekomen ruimte op een harde schijf kan overschrijven. Wil je een volledige harde schijf wissen, bijvoorbeeld voor verkoop of donatie, gebruik dan DBAN. Voor ssd's gebruik je bij voorkeur de Secure Erase-tool van de fabrikant zelf, bijvoorbeeld Samsung Magician voor Samsung-ssd's.

Back-ups

Je bent nooit honderd procent veilig, alle geïnstalleerde beveiligingen ten spijt. Daarom zou je eigenlijk altijd back-ups moeten maken. Regelmatig back-uppen beschermt je tegen gegevensverlies door fouten, defecten of malware, en je kunt relatief snel je systeem en gegevens herstellen zonder noemenswaardig dataverlies.

Er bestaan gelukkig degelijke en gratis tools waarmee je back-ups grotendeels kunt automatiseren. Deze ondersteunen bij voorkeur versleuteling, compressie en versiebeheer, werken met incrementele back-ups (alleen nieuwe of gewijzigde bestanden) en met deduplicatie (dubbele inhoud wordt slechts één keer opgeslagen). Duplicati en Kopia zijn hier uitstekende voorbeelden van, gratis en opensource. Duplicati heeft een gebruiksvriendelijke webinterface, terwijl Kopia wat technischer is, maar iets krachtiger dankzij het snapshot-systeem en efficiënter bij grote of veel bestanden.

Probeer waar mogelijk de 3-2-1-regel te volgen: bewaar minstens drie kopieën van je data op twee verschillende media, waarvan één op een andere fysieke locatie en minstens één offline. Dit is ook belangrijk met het oog op ransomware. Koppel daarom ook je externe back-upmedium los zodra de back-up klaar is.

Netwerkbeveiliging

Tenzij je computer fysiek losgekoppeld is van internet en andere netwerken ('air-gapped'), mag je zeker niet voorbij gaan aan netwerkbeveiliging. Je router is doorgaans het toegangspunt tot je hele netwerk en verdient daarom je volle aandacht.

Begin met het wijzigen van het standaard beheerderswachtwoord naar een sterk exemplaar. Controleer geregeld op firmware-updates via de website van de fabrikant (zie ook de eerdere paragraaf Updates en patches). Schakel UPnP (Universal Plug and Play) uit om te vermijden dat applicaties ongecontroleerd poorten openen. Zet beheer op afstand uit als dat kan en beperk inkomend verkeer door enkel noodzakelijke poorten open te laten (zie ook de paragraaf Monitoren en scannen, onderaan dit artikel). Schakel ook ongebruikte netwerkdiensten of applicatie-interfaces uit.

Idealiter voorzie je je netwerkapparaten van gescheiden subnetten, zodat een kwetsbaarheid op het ene toestel niet automatisch andere bedreigt. Je kunt bijvoorbeeld een gastnetwerk op je router activeren voor bezoekers of onbekende apparaten. IoT-toestellen houd je het liefst apart van je hoofdnetwerk. Ondersteunt je router VLAN's (virtuele LAN's), dan kun je zelfs per apparaatcategorie aangepaste regels instellen, voor optimale databescherming.

De meeste routers hebben een ingebouwde firewall, maar deze is vaak beperkt. Gevorderde gebruikers kunnen extra beveiliging overwegen met een krachtigere oplossing, zoals OPNSense, waarmee je gedetailleerde regels kunt opstellen en netwerkverkeer logt. Daarnaast kun je een netwerkwijd DNS-filter gebruiken om ongewenste sites en advertenties op domeinnaamniveau te blokkeren. Tools zoals het multiplatform AdGuard Home of het cloudgebaseerde NextDNS zijn hiervoor uitstekend geschikt. Of je gebruikt eventueel publieke DNS-servers, zoals het recent gelanceerde DNS4EU, mede gefinancierd door de EU, met kant-en-klare filters tegen malware, advertenties en/of ongepaste inhoud.

Monitoren en scannen

Binnen cyberhygiëne hoort ook het regelmatig scannen en monitoren van je netwerk en systemen. Voor Windows zijn er ingebouwde logboeken (klik met rechts op de startknop en kies Logboeken), die systeemfouten, softwareproblemen, aanmeldpogingen en beveiligingsincidenten bijhouden. Open hier Windows-logboeken / Systeem en sorteer op de kolom Niveau om sneller fouten en waarschuwingen te zien.

Scan ook geregeld je netwerkverbindingen. De tool Fing (beschikbaar voor mobiel en desktop) toont direct welke apparaten verbonden zijn. Via Security kun je bij Confirm devices aangeven welke je vertrouwt.

Een nuttige aanvulling is GlassWire, een gratis visuele firewall die toont welke apps waarmee verbinding maken en hoeveel data ze verbruiken. Voor diepgaande analyses is Wireshark de ongekroonde koning. Deze gratis sniffer toont welke data via welke netwerkprotocollen je systeem verzendt en ontvangt, waarmee je ongebruikelijke communicatie kunt traceren.

Je netwerkveiligheid hangt ook af van het sluiten van onnodige netwerkpoorten. Test dit van buitenaf, zoals een hacker doet, via GRC ShieldsUP! Klik op Proceed en dan op All Service Ports om gebruikelijke TCP-poorten te scannen. Zie je rode of blauwe vakjes, schakel dan onnodige services en eventuele poortdoorverwijzingen uit in je router tot alle vakjes groen kleuren.

Je kunt de netwerkpoorten ook van binnenuit scannen, zoals malware doet. Dit kan met het gratis Zenmap, de grafische interface van Nmap. Vul bij Target het ip-adres in en kies bij Profile bijvoorbeeld Quick scan plus.

Je doet er ook goed aan geregeld te controleren op mogelijke datalekken, zoals door database-hacks bij diensten waar je een account had. Je kunt je hiervoor aanmelden bij HaveIBeenPwned, via Notify Me.