Gemak dient de mens. En technologie doet dat ook. Daarom wordt er ook zoveel aandacht besteed aan het gebruiksgemak van nieuwe tech. En wat is er nou makkelijker dan hardop te zeggen wat je wilt? De opkomst van spraakbediening in apparatuur is onstuitbaar. Maak kennis met deze tien toepassingen.

Op heel veel websites worden tegenwoordig chatsessies aangeboden als je niet snel genoeg kunt vinden waar je naar op zoek bent. Heel handig, je hoeft alleen maar even te vragen waar je moet zijn voor product X of dienst Y en je wordt vriendelijk verwezen door de behulpzame medewerker aan de andere kant van de chat. Laat die behulpzame medewerker nou steeds vaker een chatbot zijn die heeft geleerd om op de duizenden vragen die dagelijks op hem afgevuurd worden het juiste antwoord te formuleren. Deze vorm van interactie is het instapmodel van kunstmatige intelligentie en voldoet meestal prima voor deze taak.

De virtuele assistenten die onze telefoons en huizen bevolken, zijn al iets geavanceerder. Zij kunnen specifieke acties koppelen aan bepaalde commando’s of zelfs actie ondernemen als er niks gevraagd wordt. Dat een Tesla de verwarming aanzet als jij zegt dat je het koud hebt, is het product van natural language processing. De assistenten zijn steeds beter getraind in het begrijpen van taal en kunnen daar op een basaal niveau op reageren.

Heb je weleens een gesprek proberen te voeren met Siri? Het duurt niet lang voordat je tegen de grens van haar begrip aanloopt. Toch is dat waar de ontwikkeling van pratende technologie naartoe gaat. We willen een intelligent gesprek kunnen voeren met een AI-apparaat dat niet te onderscheiden is van een menselijke conversatie. Dan dient technologie niet alleen als persoonlijke dienaar, maar ook als metgezel. Dat zou een van de oplossingen tegen eenzaamheid kunnen zijn bij een sterk vergrijsde bevolking. Maar zover zijn we nog niet.

Wij gebruiken onze technologie vooral nog voor praktische zaken, zoals het licht aandoen als we thuiskomen, het dicteren en zenden van berichten of het opzoeken en afspelen van een playlist. En dat is prima, maar over een paar jaar, als we diepgaande gesprekken hebben met onze digitale metgezellen, zal dat lijken als kinderspel.

Nuki Smart Lock 3.0 Pro

©PXimport

Onze voordeur ontkomt niet aan de ‘verslimming’ van ons huis. De slimme deurbel is razend populair in Nederland, mede door een reclamecampagne van een zekere ringvormige bel met geïntegreerde camera. Een slimme brievenbus is tegenwoordig ook een optie. Dat is een afgesloten box die opengaat met een speciale code die of speciaal pasje dat pakketbezorgers bij zich hebben. En ook het deurslot gaat mee in de vaart der volkeren, met dit slimme slot van Nuki. Aan de buitenkant zie je er niets van en kun je zelfs je normale sleutel nog gewoon gebruiken. Het slimme gedeelte van het slot wordt aan de binnenkant gemonteerd. Hierbij kun je de cilinder die je al hebt gewoon houden, want de Nuki monteer je over het slot heen en draait automatisch de sleutel om. Nuki0 verkoopt optioneel ook een veilig cilinderslot. De Nuki Smart Lock 3.0 Pro bevat een oplaadbare accu van 12 Wh die het zes maanden uithoudt voordat je de accu moet opladen. De accu zorgt naast het opendraaien van het slot ook voor een verbinding met het wifi-netwerk. Je kunt door middel van Google Assistent of Alexa via de app de voordeur van het slot commando’s geven.

Solos Argon Smart Glasses

©PXimport

Slimme brillen komen grofweg in twee smaken. De echt slimme brillen hebben een geïntegreerd display waar informatie op kan worden getoond. De bijna slimme brillen tentoonspreiden hun slimheid vooral via audio. Er zijn al tal van die echt slimme brillen op de markt, maar die worden vooral ingezet in een professionele omgeving, vanwege de specifieke toepassingen en het nogal lompe uiterlijk. De bijna slimme brillen met een draadloze verbinding naar je smartphone en slim weggewerkte audio zijn inmiddels zo doorontwikkeld dat ze in modieuze monturen passen die geen enkele brildrager zal misstaan. Maar waarom zou je een gewone (domme) bril vervangen door een bijna slimme? Nou, je kunt dan bijvoorbeeld handsfree bellen dankzij de onzichtbaar weggewerkte microfoon. De speakers in de pootjes laten alleen de brildrager horen wat er wordt gezegd. Of je zet de spraakassistent aan en laat je leiden door Google Maps. Of de AI-coach praat gedurende de dag tegen je en vertelt je wanneer je water moet drinken en dat je rechtop moet gaan zitten (dankzij de ingebouwde gyroscoop). De bediening is simpel: je hoeft alleen maar te tikken op de pootjes. Vanwege het modulaire design kun je bovendien eenvoudig je dagelijkse bril wisselen voor een zonnebril.

TCL Breeva A5

Er zijn zo veel dingen in huis die een gezond leven kunnen dwarsbomen. Dan heb ik het even niet over de rijkelijk gevulde koelkast of la waar alle chips in ligt. Nee, ik heb het over de onzichtbare deeltjes die door de lucht zweven en in je longen terechtkomen. Allerlei virussen, allergenen en vervuilde lucht waren rond in je woning, en jij denkt dat daar niets aan te doen is? Gelukkig wel! Er zijn flink wat luchtzuiveraars op de markt die 99,97% van de schadelijke stofjes uit de lucht halen en vervangen door frisse lucht. Deze Breeva A5 van TCL is hierop geen uitzondering. Het apparaat zuigt onder meer pollen en huisstofmijt uit de lucht door een HEPA H13-filtersysteem. Vieze luchtjes van huisdieren of een rokende oom worden gezuiverd door een actief carbonfilter. En virussen sterven door de blootstelling aan uv C-straling binnenin. Dit zwarte monster (met een mooi minimalistisch Nordic design volgens de makers) blaast de schone lucht aan de bovenkant eruit en kan een flinke ruimte met gemak aan. Koppel de Breeva aan je wifi-netwerk zodat je opdrachten kunt geven als: ‘Check de lucht op kwaliteit’, of: ‘Ga over op nachtmodus’, waarna de Breeva heel zachtjes zijn zuiverende werk blijft doen.

Tesla Model S Plaid

©PXimport

Eigenlijk maakt het niet uit over welk model Tesla we het hebben, want alle modellen reageren op gesproken opdrachten. Zelfs in het Nederlands. Het begint al op de parkeerplaats, als je niet meer weet waar je precies je auto geparkeerd had. Dan pak je je smartphone uit je zak en activeer je Google Assistent of Siri en vraag je of je Tesla even kan toeteren en de koplampen laat knipperen. Aha! Daar staat ie! Vanaf dat moment is de koppeling met je telefoon niet meer nodig en kun je rechtstreeks tegen je auto praten. De meeste functies die je met het grote touchscreen op het dashboard kunt bedienen, zijn ook als spraakcommando beschikbaar met een simpele druk op de desbetreffende knop op het stuur. En aangezien het systeem leert van al die Tesla-bezitters die tegen hun auto ouwehoeren, zijn er meerdere manieren om iets duidelijk te maken. Zo kun je het commando geven: ‘Schakel de verwarming in.’ Maar je kunt ook wat nonchalanter zijn en zeggen: ‘Ik heb het koud!’ In beide gevallen wordt het warmer in je auto. Navigeren doe je door gewoon het adres op te lepelen en berichtjes die je telefoon moet versturen, kun je simpelweg dicteren. En de achterbak openen? Gewoon vragen naar de Flux Capacitor.

Meeting Owl Pro

©PXimport

Dit is geen technologie die terugpraat, maar wel een prachtige oplossing om tegen te praten. De Meeting Owl Pro is de ideale partner voor videovergaderingen, door de unieke samenwerking van slimme camera’s en slimme microfoons en luidsprekers. Zet de Meeting Owl Pro midden op de tafel en je ziet meteen waarom hij een uil genoemd wordt. De 360 graden camera bovenop zoomt automatisch in op degene die aan het woord is en een van de acht ingebouwde microfoons die het dichtstbij is, pikt het geluid op. Beeld en geluid worden vervolgens loepzuiver verstuurd naar de deelnemers op afstand. De Meeting Owl werkt met alle gangbare online vergadersoftware, zoals Microsoft Teams, Zoom en Google Meet. De thuis-vergaderaars krijgen op hun laptop het 360graden-beeld als een panorama gepresenteerd, zodat zij in één oogopslag kunnen zien wie er aanwezig zijn. Het beeld eronder is gereserveerd voor degene(n) die aan het woord is. Met een prijskaartje van bijna 1100 euro is wel het bedoeld voor de professionele gebruiker die dat blikkerige laptopmicrofoontje en de korrelige webcams beu is. Deze uil brengt het plezier terug in het vergaderen. Nou ja, in het technische gedeelte ervan.

Beosound Emerge

©PXimport

Muziekliefhebbers met een goed ontwikkeld gevoel voor stijl zweren al jaren bij de minimalistische lijnen van de producten van Bang & Olufson. Vaak ver verwijderd van de gangbare vormen en materialen, weet dit Zweedse audiomerk steeds te verrassen. Ook nu weer, met deze slimme, draadloze speaker die qua vorm geen gelijke kent. Plat als een boek staat de Beosound Emerge fier rechtop. Verkrijgbaar in zwart, wat de speaker een beetje laat lijken op een game console, of in een hout/goud-combinatie die heel luxueus overkomt. Het geluid komt uit een opvallend kleine serie speakers. Een 4inch-woofer voor de lage tonen, een 1,45inch-midrange driver en een 0,6inch-tweeter bovenin voor de hoge tonen. Het is dan wel een klein pakketje voor het prijskaartje van 749 euro (en het dubbele voor een stereopaar), maar desalniettemin zeker opvallend. Door de integratie met Google Assistent kun je het systeem prima bedienen met gesproken opdrachten. Zoek artiesten en albums, laat de muziek afspelen, skip een nummer of stop de muziek. Daarnaast kun je de speaker ook laten vertellen hoe het weer eruitziet of welke afspraken er in je agenda staan. En als je even niet wilt dat Google meeluistert, dan kun je de voice control met een fysieke knop uitzetten.

Furbo Hondencamera

©PXimport

Als hondenbezitters ’s ochtends de deur achter zich dichttrekken om naar hun werk te gaan, blijft hun harige vriendje meestal alleen achter. Dan begint voor het huisdier het lange wachten totdat het baasje weer thuiskomt en aandacht (en lekkers) geeft. Wat ze in die tussentijd in huis uitspoken, is vaak een groot mysterie. Maar niet als je de Furbo Hondencamera in de woonkamer hebt staan. Het is een witte cilinder (ongeveer even hoog als een pak melk, maar dubbel zo breed) met een bamboe bovenkant. Erin zit een Full-HD-camera, een microfoon en luidspreker én een handige feature. De Furbo staat in verbinding met je wifi-netwerk en daarmee ook met de app op de telefoon van het baasje. Mocht de hond gedurende de dag blaffen of janken dan wordt er een berichtje verstuurd met de vraag of je even wilt kijken wat er aan de hand is. De Furbo schakelt dan in en je krijgt live beeld en geluid. Nu kun je tegen je blaffende viervoeter praten om ’m gerust te stellen. Als je dan vindt dat je metgezel wel een beloning heeft verdiend, lanceer je met een simpele druk op de knop in de app een hondensnoepje uit de Furbo!

LG OLED65G1RLA

©PXimport

Er zijn veel meer televisies die je met je stem kunt bedienen dan deze 65inch-oled-tv van LG, maar we pikken deze eruit omdat ie zo mooi is. Er is al veel gezegd over het voordeel van oledschermen. In het kort: doordat elke individuele pixel verlicht wordt, is zwart op het scherm ook echt zwart, want de niet-oplichtende pixels staan gewoon uit. De nieuwe generatie oled-tv’s van LG heet EVO en is – je raadt het al – de volgende evolutie in dit soort schermen. De verlichting in de pixels die aanstaan is veel feller, waardoor er een nog scherper contrast ontstaat en de kleuren echt van het scherm spatten, terwijl het zwart gewoon pikzwart blijft. En dan is het ook nog eens een slimme televisie die op allerlei mogelijke manieren te bedienen is. Koppel hem aan je Android-smartphone of iPhone en tik op hetgeen je wilt bekijken. Of druk de speciale voice command-toets op je afstandsbediening in en zeg dat de tv van zender moet wisselen of het geluid harder of zachter moet. Kijk je liever naar Netflix of YouTube, dan hoef je dat alleen maar hardop uit te spreken, en je wens wordt vervuld.

Apple Watch Series 7

©PXimport

De Apple Watch is het slimste horloge van de klas. Natuurlijk zijn er ook Android-horloges die aardig mee kunnen komen, maar op het gebied van integratie en veelzijdigheid moeten ze het uiteindelijk toch afleggen tegen Apple. Door het slim uitgebouwde (en nogal strak ommuurde) ecosysteem van Apple is er een naadloze synergie tussen alle producten en diensten. Een connectie proberen te maken met een Android-telefoon hoef je niet te proberen met je Apple Watch. Wat wel kan, is vrijwel alle functies van het horloge met je stem besturen. Om de vriendelijke stem van Siri te horen, hoef je alleen maar je pols richting je mond brengen en de magische woorden ‘Hey Siri!’ uit te spreken. Door allerlei slimme meetapparatuur aan de achterkant van het horloge wordt je gezondheid nauwlettend in de gaten gehouden en kun je dus alles vragen over je hartslag, stresslevel of hoeveelheid slaap. Maar ook het citeren van WhatsApp-berichtjes en skippen naar het volgende nummer in Spotify gaat heel soepel. Er is eigenlijk maar één plek waar Siri niet goed werkt, en dat is onder water. Het horloge kan het wel aan, alleen jij komt daar zo moeilijk uit je woorden.

Homey Pro

©PXimport

Je kunt het niet over spraakgestuurde tech hebben zonder domotica te noemen. De kunst om alle slimme apparaten in huis op één plek bij elkaar brengen, is met de Homey Pro redelijk gemakkelijk voor elkaar te krijgen. Verschillende draadloze technieken, zoals Z-Wave, Zigbee, 433 Mhz en infrarood zitten ingebouwd in de witte bol, zodat vrijwel alle slimme apparatuur van bijna alle merken erop kunnen worden aangesloten. Alles wordt hiermee samengebracht op één plek en de gebruiker kan alle apparaten hiervandaan bedienen. Het wordt pas echt leuk als je Flows maakt. Met een eenvoudige als-dan-structuur koppel je specifieke handelingen aan elkaar. Dat kan zoiets simpels zijn als het aan- of uitdoen van alle lichten als je op de knop drukt, maar je kunt ook een compleet sfeerplan maken met het laten afspelen van zachte muziek en het dimmen van de lichten als je daarom vraagt. Of je laat het geluid van je slimme deurbel afspelen op de Sonos-speakers als er iemand aanbelt. De integratie met de verschillende spraakassistenten zorgt ervoor dat je alle Flows ook met je stem kunt besturen. En dat alles dankzij een klein wit bolletje met een gekleurde ledstrip (die ook uit kan). Hiermee wordt je smart home pas echt slim.

Veiligheid

Vorig jaar werd het wereldwijde gebruik van spraakassistenten nog geschat op 4,2 miljard apparaten. In 2024 is dat aantal waarschijnlijk verdubbeld. Dan praten we met zijn allen gezellig tegen 8,4 miljard van deze steeds slimmere digitale vriendjes. Het merendeel van deze apparaten werkt met Google Assistent (Hey Google!), gevolgd door Amazon (Hey Alexa!) en op gepaste afstand Apple (Hey Siri!) en Microsoft (Hey Cortana!). Deze diensten zijn gemaakt om ons leven makkelijker te maken, maar hoe meer je zo’n assistent toegang geeft tot je digitale leven, hoe groter ook de mogelijke veiligheidsrisico’s zijn. Zo kun je heel gemakkelijk een mail of een tekstbericht dicteren en laten versturen, maar dat betekent wel dat de assistent toegang heeft tot je wachtwoorden en andere gevoelige informatie, zoals creditcardgegevens. Zeker als je ook je online inkopen en het afrekenen overlaat aan de assistent, zoals Amazon dat graag ziet.

Ook staan de slimme apparaten altijd mee te luisteren, zodat ze meteen in actie kunnen komen als jij ze aanspreekt. Dat heeft in het verleden weleens geleid tot problemen met opgenomen gesprekken die werden uitgeplozen door bedrijven van buitenaf. Hoewel veel van de vraagstukken rond veiligheid wel echt serieus worden genomen door de platformhouders, kan jij als consument beter zelf je voorzorgsmaatregelen nemen. Gebruik alleen apparaten van vertrouwde merken, link er geen betalingsmiddelen aan en zet de assistent uit als je hem niet gebruikt.

Conclusie

Voor een goed gesprek zijn de virtuele assistenten niet te porren. Als je ze echter gebruikt waarvoor ze zijn ontwikkeld, namelijk het overnemen van taken waarvoor je normaal gesproken een fysieke handeling zou moeten uitvoeren, dan zijn die digitale assistenten best handig. Maar hun inzet en nut is afhankelijk van je verwachtingen en jouw eigen gebruik van de slimme functies op je apparaten. Ben jij bijvoorbeeld iemand die al zijn slimme apparaten aan elkaar heeft geknoopt, dan heeft het toevoegen van gesproken bediening echt een meerwaarde. Maar ook als je in de auto zit en toch even dat mailtje moet sturen of een specifiek liedje wilt luisteren, zonder je handen van het stuur te moeten halen, heeft stembediening zeker zin. Wil je aan een slim leven beginnen, kies dan wel voor één specifieke assistent. Dat maakt de hele integratie zo veel makkelijker. En als je Siri, Google, Alexa of Cortana niet nodig hebt, zet ze dan gewoon uit. Dan hoef je je ook geen zorgen te maken dat er gesprekken worden opgenomen zonder dat jij dat wilt.

De Philips Hue Bridge Pro volgt de tien jaar oude Bridge op en doet dat met verve. Het apparaat biedt nieuwe functies en is toekomstbestendig, wat hem boeiend maakt voor bestaande én nieuwe Philips Hue-gebruikers. In deze review leggen we je uit waarom.

Als je thuis slimme verlichting van Philips Hue hebt, is de kans groot dat je gebruikmaakt van de witte Hue Bridge. Dit kleine kastje verbindt met je lampen en bijbehorende accessoires en stelt je in staat om de verlichting ook te bedienen als het internet even is uitgevallen. Na een decennium is er nu een Bridge Pro, goed te herkennen aan zijn zwarte ontwerp. De Bridge Pro kost 90 euro, waar de reguliere Bridge (versie 2.1) circa 50 euro kost. Ja, dat is een relatief forse meerprijs, maar als je het systeem tien jaar wilt gebruiken juist weer een kleine extra investering.

©Rens Blom

Veel meer lampen

De Bridge Pro biedt belangrijke voordelen ten opzichte van de normale Bridge, zowel voor bestaande als nieuwe gebruikers. Zo kun je hem nog steeds via ethernet gebruiken, maar is dat niet verplicht. Er is namelijk ook - nieuw - wifi-ondersteuning. De voeding is bovendien geen specifieke stroomkabel meer, maar een usb-c-kabel. Die kun je eenvoudiger vervangen.

©Rens Blom

De belangrijkste vernieuwing? Een compleet nieuwe processor, meer werkgeheugen en meer opslagcapaciteit, waardoor de Hue Bridge Pro veel krachtiger is dan zijn voorganger. Dat is geen mooie marketingpraat, maar goed zichtbaar aan het totaal aantal gadgets dat de bridge kan aansturen. Bij de reguliere Bridge zijn dat 50 lampen en 12 accessoires (zoals draadloze afstandsbedieningen), waar de Bridge Pro 150 lampen en 50 accessoires ondersteunt. Heb je een huis (en misschien ook tuin) vol Hue-producten, dan loop je bij de normale Bridge waarschijnlijk (snel) tegen de limieten aan. Bij de Bridge Pro moet je daar echt je best voor doen.

Je kunt met de Bridge Pro ook veel meer scènes (500) opslaan in de Hue-app dan met de normale Bridge (200), wat voor sommigen handig zal zijn. De Bridge Pro biedt ook nieuwe optionele foefjes, zoals je lampen inzetten als bewegingssensoren om je te attenderen bij beweging in bepaalde kamers. Ook is de Bridge Pro standaard geschikt voor Matter, het nieuwe smarthomeprotocol waar veel merken ondersteuning voor bieden.

©Rens Blom

Overzetten is zo gebeurd

Van oude technologie naar nieuwe technologie overstappen kan soms frustrerend zijn, maar dat geldt zeker niet wanneer je de Bridge verruilt voor de Bridge Pro. De stappen in de Philips Hue-app zijn duidelijk en wij waren binnen tien minuten klaar, waarna de app op de achtergrond veertig minuten nodig had voor de echte migratie.

Al onze instellingen zijn behouden, de accessoires en lampen zijn overgezet en de reguliere Bridge mag na tien jaar met pensioen. Begin je pas met Philips Hue, dan stel je de Bridge Pro vanzelfsprekend in als je eerste bridge. Ook dat is een fluitje van een cent.

©Rens Blom

Conclusie: Philips Hue Bridge Pro kopen?

De Philips Hue Bridge Pro is naar onze mening dé bridge om te kopen als je start met Philips Hue. Heb je nu de normale Bridge, dan biedt de Pro-versie zo veel verbeteringen dat wij het (op termijn) upgraden de eenmalige investering waard vinden.

Een computer laat het vaak afweten op het slechtste moment. Of het nu gaat om een zwart scherm, geen internetverbinding of verdwenen bestanden: wie goed voorbereid is, bespaart tijd en ergernis. In dit artikel lees je welke hardware- en softwaretools je het best vooraf klaarzet, voor jezelf of om anderen te helpen – desnoods vanaf afstand.

Tip 1 - Gerichte aanpak

Een computer en zeker een (thuis)netwerk vormen een complex geheel van componenten, waardoor het lastig kan zijn om snel de juiste oorzaak van een probleem te achterhalen en het op te lossen. Het kan aan hardware liggen (zoals een defecte adapter of slechte kabel), maar ook aan software (zoals een configuratiefout, malware of een incompatibel stuurprogramma). Het is dus verstandig om op zowat alles voorbereid te zijn. Dit vraagt niet alleen kennis en ervaring, maar ook een doordachte aanpak.

Begin met een gerichte observatie van fout­meldingen of gedrag, en voer dan systematisch tests uit. Start bij de eenvoudigste oorzaken, zoals herstarten of bekabeling. Sluit stapsgewijs andere mogelijke oorzaken uit. Noteer wat je test en welk resultaat je krijgt. Bij netwerkproblemen werk je het best van buiten naar binnen: controleer eerst randapparatuur en verbindingen, daarna besturingssysteeminstellingen, en tot slot software of hardware.

Daarvoor heb je natuurlijk ook het juiste ­materiaal nodig, en dat is nu net onze focus. We bekijken eerst welke hardwaretools nuttig zijn, zowel vrij eenvoudige gereedschappen als meer geavanceerde tools. Je kiest uiteraard zelf hoe ver je hierin wilt gaan. Daarna bespreken we handige softwaretools voor diagnose, herstel en reparatie, gebundeld op een multibootstick. Tot slot bekijken we nog enkele opties voor hulp op afstand.

©Angela - stock.adobe.com

Tip 2 - Basisgereedschap

We starten met het basisgereedschap. Kleine dingen die je weleens over het hoofd kunt zien, maar die soms goed van pas komen! We denken bijvoorbeeld aan plakband of ducttape (bijvoorbeeld voor het (tijdelijke) herstel van een gescheurde kabel) en labeltape of markeerstickers om bepaalde (te verplaatsen) onderdelen duidelijk te identificeren. Enkele fijne permanente kleurmarkers kunnen hiervoor ook nuttig zijn. Zorg ook dat je een pincet of fijn tangetje bij de hand hebt, evenals een usb-lampje of een mini-zaklamp (eventueel gebruik je de led van je smartphone). Schroevendraaiers mogen uiteraard evenmin ontbreken: zowel kruiskopschroevendraaiers (Phillips PH0, PH1, PH2), als sleufschroevendraaiers, als torx-modellen (vooral T5 tot T10). Eventueel stop je er ook een paar drie- en zeskantige schroevendraaiers bij, evenals pentalobe-modellen (zoals voor Apple-laptops). Het is wel zo makkelijk als je schroevendraaiers magnetisch zijn om kleine schroefjes (in de systeemkast) niet te verliezen. Let wel op dat je hiermee geen elektronische onderdelen aanraakt. Een handige allround-oplossing is een precisie-schroevendraaierset met magnetische houder en verwisselbare bits.

Voor het schoonhouden van je apparatuur heb je ook altijd een spuitbus met perslucht in de buurt, evenals een luchtblazer (rubberen balgpompje), enkele watten- of schuimstaafjes en een paar micro­vezeldoekjes. Voor het reinigen van contactpunten, sockets, toetsenborden en behuizingen is een goed afsluitbare fles isopropyl-alcohol handig (liefst minimaal 99,9 procent). Zorg ook voor een anti­statische polsband of mat om elektrostatische schade te voorkomen. Denk verder ook aan een usb-stick, usb-hub (met eigen voeding) en een paar netwerk-patchkabels (bij voorkeur CAT 6). Bij elkaar kost dit hele setje basisgereedschap zo’n 160 euro.

©Nikolay - stock.adobe.com

Tip 3 - Extra gereedschap

Kant-en-klare netwerkkabels hebben onze voorkeur, maar soms is een zelfgemaakte kabel op maat handiger. Daarvoor heb je een krimptang nodig en wat handigheid om de connector goed te plaatsen. Op YouTube vind je genoeg instructievideo’s; na enige oefening lukt dat vlot. Zorg ook voor een RJ45-netwerktester. Er bestaan complete netwerksets met krimptang, stripper en tester.

Stop een paar lithium-knoopcellen (CR2032) in je kit, want het CMOS-geheugen van veel computers krijgt stroom van zo’n batterij en die dien je na enkele jaren te vervangen. Een batterijtester die ook geschikt is voor knoopcellen, is ook altijd handig (circa 10 euro). Voor het uitlezen van SD-kaarten gebruik je het liefst een externe SD-kaartlezer. Om problemen met draadloze muizen of toetsenborden te vermijden, zijn een usb-muis en -toetsenbord ­nuttig (samen vanaf zo’n 20 euro).

Ook enkele typische adapters zijn onmisbaar. Denk aan een usb-naar-wifi-adapter, usb-naar-ethernet-adapter (voor als de interne netwerkpoort niet werkt), usb-naar-SATA-adapter (om een interne schijf via usb op je eigen pc aan te sluiten), en een usb-c-multi-adapter. De geschatte totaalprijs van de spullen uit deze tip is zo’n 190 euro.

©kvladimirv - stock.adobe.com

Tip 4 - Voor de echte techneut

Ben je intussen de vaste computerreparateur geworden voor buren, kennissen en familie, dan is het misschien tijd om je reparatiekit verder te professionaliseren. Een psu-tester en een multimeter horen daar zeker bij. Met een psu-tester controleer je eenvoudig een pc-voeding (Power Supply Unit): sluit de ATX-stekker (van de desktop) en eventueel andere connectors (als cpu of PCIe) aan, waarna je per lijn de spanning uitleest (zoals 3,3V, 5V, 12V en andere). Een multimeter is veelzijdiger: je meet er spanning, stroom en weerstand mee (categorie 2 is geschikt tot 230V). Zo’n apparaat vergt wel enige ervaring, maar YouTube-video’s helpen je vast op weg.

Een (snelle) externe usb-ssd van bijvoorbeeld 2 TB komt ook van pas, bijvoorbeeld voor systeemback-ups. Bij schermproblemen is een klein reservescherm met voldoende resolutie (én HDMI en usb-c-aansluitingen) handig. Zorg eveneens voor een tubetje thermische pasta, voor als je cpu-koelers moet (ver)plaatsen of bij oververhittingsproblemen.

Eventueel kun je een diagnostische POST-kaart (Power-On Self Test) toevoegen, die je via PCIe (x1) op een (desktop)computer aansluit. Bij het opstarten voert het UEFI/BIOS een POST-routine uit, waarbij het systeem per stap een hex-code via de systeembus doorstuurt. Zo’n kaart vangt deze codes op en toont ze op een leddisplay. De betekenis lees je af in een POST-tabel (online of in de onderhoudshandleiding), zodat je gericht kunt testen. Eenvoudige modellen vind je al vanaf zo’n 10 euro. De geschatte totaalprijs van deze spullen is zo’n 280 euro.

©Mr.Norasit Kaewsai

Tip 5 - Programma's verzamelen

Je EHBO-kit is inmiddels goed gevuld met tools voor hardwareproblemen. Maar wat als de oorzaak bij software ligt? Zulke fouten los je doorgaans software­matig op, dus verzamel je het best vooraf alvast de meest geschikte programma’s voor diagnose en herstel. Deze tools kunnen sterk variëren, want ook de oorzaken van problemen verschillen. Denk aan corrupte drivers of systeembestanden, foutgelopen updates, conflicterende software, malware, ­verkeerde configuraties en beschadigde opstartitems. Je hebt dus tools nodig die malware kunnen opsporen en verwijderen, bootstructuren (tot op sectorniveau) kunnen controleren en herstellen, schijven kunnen herpartitioneren, data kunnen redden van nukkige systemen, wachtwoorden kunnen achterhalen of wissen en meer.

Daarnaast moet je de juiste manier vinden om de software te starten. Soms lukt dat via een koppeling van de interne schijf van het defecte systeem aan je eigen computer. In de praktijk werkt het meestal handiger als je de EHBO-software rechtstreeks op het probleemtoestel kunt draaien. Als een ­normale start niet lukt, zelfs niet in de veilige modus (Windows), biedt een bootstick uitkomst. Dit is een opstartbare usb-stick met een eigen besturingssysteem, zoals Windows of Linux. Idealiter kies je voor een multibootstick, met meerdere systemen of tools, zodat je vlot de meest geschikte diagnose- of herstelomgeving kunt selecteren. We behandelen in dit artikel twee uitstekende, gratis oplossingen.

Tip 6 - YUMI-stick maken

YUMI (Your Universal Multiboot Installer) is een tool waarmee je zo’n multibootstick kunt maken. Deze tool is handig omdat je uit tal van besturingssystemen kunt kiezen, zonder die zelf te hoeven zoeken. Surf naar www.kwikr.nl/yumi, scrol tot bij YUMI exFAT Download en klik op Download YUMI. Dubbelklik op het gedownloade exe-bestand om de portable tool te starten. Klik op I Agree en plaats een (lege) usb-stick in je pc, bij voorkeur 3.x en met voldoende ruimte voor alle gewenste distributies. Klik indien nodig op Redetect Disks als het station niet zichtbaar is bij Step 1: You Chose. Selecteer de juiste stick en klik op Prepare this Device, zodat de stick correct geformatteerd wordt. Bevestig met Ja als je zeker weet dat de stick geen belangrijke gegevens bevat. Na afloop verschijnt een exFAT-partitie in Verkenner met de naam YUMI. Voor wie technisch geïnteresseerd is: via Schijfbeheer zie je ook een kleine FAT-partitie (VTOYEFI). Dit is de EFI-systeempartitie, maar daar hoef je je verder niet om te bekommeren.

Bij Step 2: Select a Distribution […] kies je vervolgens de gewenste distributie. Er zijn er meer dan 100, vooral Linux-distributies, maar ook systemen als back-uptools, partitiebeheerders, wachtwoordkrakers, geheugentesters, penetratietesters en allround-troubleshooters zoals Ultimate Boot cd, SystemRescue (Linux) en Hiren’s BootCD PE (Windows). Op enkele hiervan komen we straks nog even terug.

Tip 7 - YUMI-distributies

Selecteer de eerste gewenste distributie. De verwijzing naar het bijbehorende schijfkopiebestand kleurt oranje als YUMI dit in de YUMI-map detecteert, althans wanneer je het daar zelf al had geplaatst. Kleurt dit rood, dan kun je via Browse naar de juiste downloadmap navigeren. Staat het bestand nog niet op je schijf, klik dan op Download link om het te downloaden. Of klik op Visit the […] site om het zelf binnen te halen van de site van de producent. Bij sommige distributies, zoals Ubuntu, verschijnt een extra optie (Step 4) waarmee je optioneel opslagruimte reserveert voor persistente wijzigingen. Zodra de juiste distributie is geladen bij Step 3, klik je op Create en bevestig je met Ja. De voortgang volg je in het logvenster. Na afloop klik je op Next en op Ja om extra distributies toe te voegen aan het YUMI-bootmenu, op dezelfde manier als daarnet. Dat kan ook later nog, zolang je YUMI opnieuw start zonder de stick opnieuw te formatteren.

Wil je een toegevoegde distributie verwijderen, plaats dan een vinkje bij View or Remove Installed Distros, selecteer het ongewenste systeem en klik op Remove.

Tip 8 - Ventoy

Lukt het om een of andere reden niet met YUMI of wil je liever een andere tool gebruiken, dan is Ventoy een prima alternatief. Download de recentste versie van het portable programma via www.kwikr.nl/ventoy. Pak het zip-bestand uit en start de tool. In het Language-menu kies je eventueel voor Dutch (Nederlands).

Plug een geschikte (lege) usb-stick in en dubbelklik op het bestand Ventoy2Disk.exe. Klik op de ronde pijlknop zodat Ventoy de stick correct herkent. Open nu eerst even het menu Opties. Bij Partitietabel staat standaard MBR geselecteerd. In de meeste gevallen is dat de beste optie, tenzij je zeker weet dat je de stick enkel op moderne UEFI-systemen gebruikt; in dat geval kun je GPT selecteren. Laat ook de optie voor Secure Boot aangevinkt, behalve als je weet dat je de stick enkel op oudere systemen zonder secure boot gebruikt of bereid bent secure boot tijdelijk uit te schakelen (zonder de UEFI-bootmodus te wijzigen). In dit menu vind je ook de optie Ventoy verwijderen: hiermee maak je de stick leeg en verwijder je de partities als je dit wenst.

Tip 9 - Distributies plaatsen

Er rest nu nog maar één stap. Klik op Installeren (Bijwerken is bedoeld voor een update naar een recentere Ventoy-versie) en bevestig dit tweemaal met Ja. Alle data op de stick worden gewist en, net als bij YUMI, verschijnen er twee partities: een grote VENTOY-datapartitie en een kleine VTOYEFI-systeempartitie. Het hele proces duurt slechts enkele seconden.

Daarna mag je Ventoy sluiten: je stick is nu klaar om de eerste distributies te ontvangen. Dat klinkt misschien ingewikkeld, maar eigenlijk is het heel eenvoudig. Je hoeft enkel het schijfkopiebestand (meestal een iso-bestand) van een distributie naar de VENTOY-partitie te kopiëren, desgewenst in aparte mappen (zoals \allround, \antivirus, \backup, \dataherstel, \partitiebeheer enzovoort). Dit kan gewoon via Verkenner. Dit geldt trouwens ook voor een YUMI-stick, aangezien die onderliggend gebruikmaakt van Ventoy-technologie. In het tekstkader ‘Onmisbare reddingstools’ vermelden we enkele uitstekende tools, inclusief hun downloadlocaties.

Tip 10 - Bootstick opstarten

Het is nu de bedoeling dat je je multibootstick opstart op een (problematisch) systeem. Daarbij maakt het weinig uit of je een YUMI- of een Ventoy-stick gebruikt. Tijdens het opstarten druk je enkele keren op een sneltoets, zoals ESC, F8 of F12, om het opstartmenu te openen. Op oudere toestellen moet je mogelijk eerst het BIOS-setupmenu oproepen via een sneltoets en daar bij Boot order (priority) de usb-stick als eerste opstartmedium instellen.

Gaat het om een moderner UEFI-systeem, dan staat secure boot waarschijnlijk ingeschakeld, wat kan verhinderen dat je bootstick opstart. Voor een YUMI-stick moet je deze functie wellicht eerst tijdelijk uitschakelen om te kunnen opstarten. Een Ventoy-stick start meestal wél op als je eerder de optie Secure Boot had aangevinkt (zie tip 8). In dit geval moet je bij de allereerste opstart wel nog een korte procedure doorlopen, zoals beschreven op www.kwikr.nl/vensec. Je kunt eventueel ook hier eerst secure boot tijdelijk uitschakelen.

Het startmenu van je bootstick verschijnt nu. Laten we Ventoy als voorbeeld nemen. Je ziet hier alle toegevoegde distributies als menu-opties. Met F3 kun je ook overschakelen naar een mapweergave, waarbij je eerst een map opent (zoals \allround, \antivirus enzovoort) en daarna de gewenste distributie start. Zo start je vanaf één stick moeiteloos allerlei distributies en tools, en kun je meteen gericht troubleshooten.

Tip 11 - Extra tools

De kans is groot dat je met de applicaties uit de kadertekst ‘Onmisbare reddingstools’ al vrijwel alle nodige tools hebt. Toch kun je gaandeweg nog programma’s ontdekken die je graag aan je bootstick toevoegt. Dat werkt zowel op een YUMI- als op een Ventoy-stick heel eenvoudig.

Op www.portableapps.com/apps kun je alvast terecht voor meer dan 1100 apps, waaronder zo’n 160 uiteenlopende hulpprogramma’s. Download het .paf.exe-bestand van de gewenste tool en voer dit uit in een tijdelijke map op je eigen systeem. Kopieer daarna de uitgepakte bestanden naar een aparte submap op je bootstick, bijvoorbeeld in \tools\<naam\_app>.

Daarna open je binnen een opgestarte distributie (zoals de Windows Verkenner in Hiren’s BootCD PE: zie tekstkader ‘Onmisbare reddingstools’) gewoon deze map en start je de portable exe-app van daaruit. Zo stem je je bootstick volledig af op je eigen voorkeuren en behoeften (zie ook tekstkader ‘AIO-pakketten’).

Tip 12 - Quick Assist

Tot nu toe gingen we ervan uit dat je als troubleshooter fysiek aanwezig bent om het probleem op te lossen. Maar er zal vast weleens iemand vanaf afstand je hulp inroepen. We veronderstellen dan wel dat die persoon zijn systeem nog kan opstarten, eventueel in de veilige modus, en zo een tool voor afstandsbeheer kan openen.

Eerst stellen we kort een app voor die standaard met Windows wordt meegeleverd: Quick Assist. Begin aan de helperszijde door de app te starten, klik op Iemand helpen en meld je aan met je Microsoft-account. Noteer de beveiligingscode en geeft die door aan de hulpvrager, bijvoorbeeld via telefoon of bericht. Deze persoon start daarna ook Quick Assist en vult de beveiligingscode in bij Beveiligingscode van assistent. Na een klik op Verzenden verschijnt een bevestigingsvraag: hij plaatst een vinkje en klikt op Toestaan. Zijn bureaublad zou nu zichtbaar moeten zijn in een schaalbaar venster op jouw systeem.

Om het systeem over te nemen klik je bovenaan op Besturing aanvragen. Na een bevestiging van de hulpvrager via Toestaan krijg je toegang tot zijn pc. Boven in het venster vind je knoppen als Laserpointer, Aantekening en Chat (voor communicatie via een apart venster). Als er meerdere schermen zijn aangesloten, kun je via Scherm selecteren het gewenste scherm kiezen. Je kunt de overname stopzetten met Stop best. of Besturing annuleren, en met Verlaten sluit je de sessie volledig af.

Tip 13 - AnyDesk

Quick Assist werkt uitsluitend op Windows, maar er bestaan ook tools als AnyDesk die meerdere platformen ondersteunen, waaronder Windows, macOS en mobiele systemen (www.anydesk.com; gratis voor persoonlijk gebruik). Hier gaan we uit van de Windows-versie.

Start de app op, zowel aan jouw kant als aan die van de hulpvrager. Vraag hem vervolgens via telefoon of bericht om de identificatiecode van zijn werkplek: dit is een 10-cijferige code bovenaan in het venster. Vul deze code in op je eigen app, bij Voer remote adres in. Druk op Enter en geef je firewall desgevraagd toestemming.

De hulpvrager klikt nu op de knop Accepteren met het schildicoon om een sessie met beheerrechten toe te staan. Even later verschijnt zijn bureaublad op jouw scherm en kun je zijn pc op afstand bedienen.

AnyDesk biedt meer opties dan Quick Assist. Zo is er een chatfunctie, een schermopnamefunctie, een whiteboard en een handige datatransferfunctie om snel bestanden tussen beide systemen te verplaatsen. Je kunt de schermweergave aanpassen en via de knop Acties bijvoorbeeld een screenshot maken of de toegangsrichting omkeren. Uiteraard kunnen ook hier beide partijen de verbinding op elk moment stopzetten.