WhatsApp gebruikt standaard het lettertype Helvetica. Dat is een duidelijk lettertype dat al bestaat sinds 1957, maar de letters zijn wel heel saai. Net als andere socialmediaplatformen, blinkt WhatsApp niet uit in mogelijkheden voor tekstopmaak. Toch kun je je tekst opleuken: als je deze trucjes kent.

Het was in WhatsApp al mogelijk om tekst vet, cursief of doorgehaald te plaatsen. Sinds februari 2024 heeft Meta het in WhatsApp ook mogelijk gemaakt om bullets, genummerde lijsten, blockquotes en inline code toe te voegen. Al deze functies zijn beschikbaar in gesprekken op iOS, Android, web en Mac. Je moet alleen even weten hoe je dat precies doet.

Vet, cursief, doorhalen

In WhatsApp kun je tekst prima vet, cursief en doorgehaald weergeven. Het enige wat je daarvoor hoeft te doen, is je tekst tussen speciale tekens plaatsen. Om een stukje tekst vetgedrukt te maken, plaats je een asterisk/sterretje (*). Deze zet je voor en na de tekst die je vetgedrukt wilt hebben. Tijdens het typen zie je dat de tekst tussen de asterisken vetgedrukt wordt, nog voordat je hem hebt verzonden. De ontvanger ziet de sterretjes natuurlijk niet.

Om een tekst cursief te maken, gebruik je voor en na de tekst die je schuingedrukt wilt hebben, het onderstrepingsteken/underscore (_). Dat is bijvoorbeeld handig als je citaten typt in WhatsApp. Het is ook mogelijk om een stukje tekst door te halen. Hiervoor plaats je een tilde (~) aan beide kanten van de tekst.

Hier passen we zowel de stijlen vet, cursief en doorgehaald toe.

Tekstopmaak combineren

Uiteraard kun je deze teksttrucjes mixen in hetzelfde bericht. Zet bijvoorbeeld het ene woord in cursief en het andere in vet. Het is zelfs mogelijk om stijlen te combineren op hetzelfde stukje tekst. Als je bijvoorbeeld _*tekst*_ typt, dan komt dit woord zowel cursief als vet in beeld. Voeg je voor en achter nog een tilde toe, dus ~_*tekst*_~, dan krijg je dit: tekst.

Het is mogelijk om verschillende stijlen te combineren op hetzelfde stukje tekst.

Monospace

Monospacing is een opmaaktechniek die de focus op een stukje tekst legt. Hierdoor komt er meer ruimte tussen de tekens. Elke letter krijgt daarmee dezelfde verticale en horizontale ruimte, wat bij de meeste lettertypes niet het geval is. De i neemt bijvoorbeeld normaal gesproken minder plaats in dan de w en de m.

Om deze teksttruc te gebruiken, plaats je drie backticks voor en na het stukje tekst waarop je monospace wilt toepassen. De backtick staat ook bekend als backquote en accent grave. Dit is het streepje op een letter dat van linksboven naar rechtsonder wijst, zoals in de woorden carrière en crème.

Met drie backticks zet je een stukje tekst om in monospace.

Snelkoppelingen

Het kan lastig zijn om al deze WhatsApp-opmaaktrucjes te onthouden. De mobiele app heeft gelukkig zelf een aantal ingebouwde snelkoppelingen die je kunt gebruiken tijdens het typen. Tik en houd het gebied vast zodat je een selectietool krijgt. Selecteer het stukje tekst dat je op een speciale manier wilt opmaken. Tik hierop en dan krijg je bij de bekende opdrachten te zien zoals Knip, Kopieer en Plak. Klik nu op het pijltje rechts tot je bij de optie Structuur komt. Daar herken je het kleine menu om de opmaak aan te passen. Als je dit selecteert, krijg je de opties Vet, Cursief, Doorgestreept en Monospace te zien die je vanaf daar rechtstreeks kunt toepassen. Deze mogelijkheid is niet beschikbaar in de desktop-app.

Je kunt de basisstijlen ook uit de opmaaksnelkoppelingen halen.

Opsommingstekens

Wil je een lijstje naar iemand of naar jezelf sturen, dan kun je heel gemakkelijk opsommingstekens of bullets plaatsen. Sommige mensen gebruiken WhatsApp als notitie-app en sturen een bericht naar zichzelf om dingen niet te vergeten. Typ eerst een asterisk of een liggend streepje, dat maakt in dit geval geen verschil. Daarna moet je eraan denken om een spatie te typen en vervolgens typ je het eerste item. Tik vervolgens op Return of Enter. Daar zie je nu direct de tweede bulletpoint die wacht op het volgende item. Vanaf nu hoef je niet meer een liggend streepje met een spatie te typen, WhatsApp doet dit voor je.

Typ een asterisk of een liggend streepje gevolgd door een spatie en WhatsApp maakt er automatisch een opsommingsteken van.

Genummerde lijst

Heb je liever een genummerde lijst? Dat kan ook. Typ een nummer, bijvoorbeeld 1, gevolgd door een punt en een spatie en schrijf daarna het eerste item van je lijst. Wanneer je nu op Enter na het eerste item tikt, verschijnt het volgende nummer dat wacht op het volgende item in de lijst. Als je zou beginnen met een ander getal, bijvoorbeeld 7, gevolgd door een punt, dan plaatst WhatsApp meteen het volgende getal (dus 8) als je op Enter tikt.

Met een cijfer gevolgd door een punt en een spatie krijg je een genummerde lijst.

Quoteblokjes

Een quoteblokje of blockquote gebruik je om een stukje tekst te markeren. Je plaatst hiermee een vette verticale streep voor een stukje tekst. Om deze opmaak te krijgen, typ je eerst > gevolgd door een spatie. De boodschap die je daarna typt, wordt voorafgegaan door een grijs verticaal balkje.

Tot slot kun je ook tekst als inline code opmaken. Je begint en eindigt dan met de backticks. Daartussen zet je de tekst die je wil highlighten (`tekst`).

Net alleen het balkje maar ook de tekst daarachter (de quote) komt in het grijs.

WhatsApp Editor

Wil je je WhatsApp-boodschappen af en toe wat meer glans geven en heb je geen zin om de speciale toetsen te onthouden? Gebruik dan de WhatsApp Editor. Deze online editor werkt op twee manieren.

Je kunt de tekst gewoon in het tekstvak typen. Met de formatteerknoppen zet je stukjes tekst vervolgens in vet, cursief, onderstreept of monospace. In deze editor voeg je ook eenvoudig emoticons toe. Als de boodschap klaar is, klik je op de balk Copy to clipboard. Daarna plak je de opgemaakte boodschap in de app of de webversie van WhatsApp.

Nog interessanter is het als je deze webtoepassing koppelt aan je WhatsApp-id. Daarvoor klik je bovenaan op de knop WhatsApp Link, zodat je op een pagina komt waar je je telefoonnummer ingeeft met de juiste landcode. Daarna komt de blauwe balk Create Link tevoorschijn. Als je daarop klikt, verschijnt er een QR-code die je scant met je smartphone. Er is ook een speciale WhatsApp-link om met je WhatsApp-contacten te delen. Vanuit de webpagina kun nu rechtstreeks WhatsApp openen. Er is verder nog een Speech-To-Text-pagina, maar daarvan viel het resultaat ons dik tegen.

WhatsApp Editor plaatst de speciale tekens voor jou.

Fonts For WhatsApp

Een leuke oplossing voor als je af en toe verrassend uit de hoek wilt komen met een leuke uitnodiging, een stijlvolle invitatie of een fleurige felicitatie, is Fonts For Whatsapp.

Eerst typ je de boodschap in het tekstvak en vervolgens zie je dat er automatisch een heleboel voorbeelden worden gegenereerd. Ze voorzien de tekst niet alleen van een leuk lettertype, er worden ook hartjes, krulletjes, emoticons en ornamenten bij geplaatst. In de linkerbovenhoek kun je de thematische categorieën openen zoals Cute, Crazy, Ugly, Box, Sad, Thankyou, Asian en meer. Heb je de tekst vormgegeven, dan is het weer een kwestie van kopiëren en plakken. Deze combinaties kun je trouwens bij alle sociale-mediasites toepassen.

Naar gelang het thema plaatst Fonts For Whatsapp de juiste versieringen.

Generatieve websites

Om berichten op sociale mediasites nog stijlvoller te maken, is er een aantal generatieve websites beschikbaar. Open zo’n site met de webbrowser. Typ de tekst in het hoofdvak en zie hoe de verschillende lettertypen en stijlen de webpagina vullen. Blader er doorheen en als er een stijl je bevalt, klik je op de knop Kopiëren.

Als generatieve websites tippen we YayText waar het aanbod aan stijlen onuitputtelijk lijkt. Gelukkig zijn er in de linkerbalk de categorieën waardoor de keuze gemakkelijker wordt. Er is ook een bibliotheek met emoji voor de meest uiteenlopende onderwerpen.

Bij Lingojam kom je bij de Fancy TextGenerator. Weer typ je eerst je tekst en rechts verschijnt de fancy text. Hier moet je gewoon door de lange lijst resultaten scrollen, want die zijn niet thematisch geordend.

De laatste generatieve website de we al tip noemen, is Igfonts. De naam komt van de Instagram-lettertypen. Ook deze site creëert een massa verschillende stijlen met behulp van een groot aantal unicode-tekens. Dat betekent dat je niet echt lettertypes kiest, maar verschillende unicode-tekens combineert die de letters op het scherm vormen.

Het aanbod van de generatieve website YayText is overweldigend.

Populaire opmaakapps

Naast de standaardopmaakopties in WhatsApp en de generatieve websites kun je ook talloze mobiele apps van derden gebruiken. Enkele populaire WhatsApp-opmaakapps zijn Blue Words, Font Keyboard, Stylish Texts en Fonts.

Eerst moet je de app downloaden, daarna zorg je via de instellingen van je smartphone dat de app als extra toetsenbord beschikbaar wordt. Wanneer je daarna een boodschap wilt typen, kun je dit extra toetsenbord selecteren en vervolgens kies je uit de honderden stijlen en kant-en-klare sjablonen.

Voor alle apps die we hebben getest, moet je betalen. Ze zijn behoorlijk prijzig, om niet te zeggen te duur, voor wat ze te bieden hebben. Bij sommige gaat er elke maand een bedrag van je rekening, bij andere elke week. Ze hebben allemaal een proefperiode van drie tot zeven dagen, maar dan moet je wel eerst een abonnement afsluiten met je creditcard. Tijdens de proefperiode kun je het abonnement nog annuleren. Alleen we merkten dat er zelfs geld van onze rekening ging nadat we het abonnement hadden geannuleerd bij Fonts. Voel je vrij om deze apps te gebruiken, maar je bent gewaarschuwd.

Dit is de app Fonts die je een extra toetsenbord geeft om je WhatsApp-berichten op te leuken.

Houd je van knutselen én automatiseer je alles in en om je huis met Home Assistant? Kijk dan zeker eens naar ESPHome. Je kunt eindeloos variëren met componenten. Dankzij de koppeling met Home Assistant bouw je gemakkelijk en voor weinig geld een lichtschakelaar of sensor, om maar wat te noemen. De LVGL-bibliotheek zorgt ervoor dat je nu ook eenvoudig met een touchscreen en zelfbedachte gebruikersinterface kunt werken. We laten zien hoe dat werkt met tips voor passende projecten.

ESPHome maakt het heel makkelijk om apparaten te maken voor een slim huis, zoals je eigen sensors. Zo bouwden we eerder al eens een luchtkwaliteitsmonitor, een infraroodzender/ontvanger en een controller met drukknoppen en leds, waarmee je apparaten kunt bedienen en de status aflezen. Hoe je dat doet, lees je in dit artikel: Zo maak je met ESPHome apparaten geschikt voor je smarthome.

De basis voor ESPHome is een kleine, voordelige en zuinige microcontroller, meestal de ESP32. ESPHome ondersteunt enorm veel componenten en biedt daardoor haast onbegrensde mogelijkheden. We helpen je kort op weg met ESPHome, maar gaan ook meteen een stapje verder met de toevoeging van een touchscreen en de LVGL-bibliotheek. Daar kun je sinds augustus 2024 officieel gebruik van maken binnen ESPHome.

Met LVGL kun je aan de hand van widgets een grafische gebruikersinterface opbouwen en weergeven (zie kader ‘Grafische interfaces met widgets’). Soms kom je de term HMI (Human Machine Interface) tegen, waarmee een grafische gebruikersinterface voor het bedienen van apparatuur wordt bedoeld.

De kracht van ESPHome is dat je niet alleen lokaal aangesloten apparaten bedienbaar kunt maken, bijvoorbeeld via een relais, maar ook alle apparaten die je binnen Home Assistant gebruikt.

1 Wat gaan we doen?

Met ESPHome kun je relatief eenvoudig apparaatjes voor je slimme huis maken. Een voordeel ten opzichte van bijvoorbeeld Arduino en MicroPython is dat je niet hoeft te programmeren. Je hoeft alleen een configuratiebestand te maken waarin je de gebruikte microcontroller, verbindingsgegevens voor je wifi-netwerk en alle aangesloten componenten aanduidt. Hierna wordt firmware gemaakt en weggeschreven op je microcontroller. Alleen die eerste keer is dit soms wat lastig. Heb je het eenmaal werkend? Alle keren erna kun je heel eenvoudig de configuratie aanpassen en over-the-air (OTA) naar de microcontroller sturen.

In dit artikel gaan we met LVGL werken. Hiermee kun je binnen ESPHome grafische interfaces maken via widgets. Voor veel projecten zul je daarom niet eens componenten hoeven aan te sluiten, maar heb je genoeg aan een touchscreen. Denk bijvoorbeeld aan een lichtknop en helderheidsregeling voor een slimme lamp in Home Assistant, zoals we in dit artikel demonstreren. Je kunt natuurlijk ook geavanceerdere gebruikersinterfaces maken voor vrijwel elk apparaat in Home Assistant.

©pozitivo - stock.adobe.com

Je kunt bijvoorbeeld zelf een gebruikersinterface voor je slimme lampen bouwen, zodat je ze eenvoudig kunt bedienen.

2 Wat heb je nodig?

Wat hardware betreft, is het vrij eenvoudig. De ESP32-chip heeft snel de voorkeur boven de verouderde ESP8266-versie, zeker als je met een touchscreen gaat werken. De Raspberry Pi Pico W (zie gelijknamig kader) is ook een optie, maar die wordt nog niet volledig ondersteund binnen ESPHome.

Makkelijk om mee te starten is een eenvoudig ontwikkelbordje rondom de ESP32 dat je voor ongeveer 5 euro kunt aanschaffen. Het is wel fijn als je hier goede documentatie bij hebt, zodat je op zijn minst weet waar alle aansluitingen zitten.

Er zijn diverse varianten van de ESP32-module. Bekende opties zijn de ESP-WROOM-32E, ESP32-C3 en ESP32-S3. De ESP32-C3 wordt vaak in extra compacte bordjes gebruikt, die je onder de naam ‘super mini’ tegenkomt – handig als je niet veel aansluitingen nodig hebt of niet veel ruimte hebt.

De ESP32-S3 is een fijne optie vanwege de beschikbaarheid van PSRAM (Pseudo Static RAM), een voordelig type werkgeheugen dat onder meer nuttig is bij grafische toepassingen. Staat een touchscreen centraal in jouw project en wil je snel van start, overweeg dan een model met ingebouwde ESP32-chip (zie volgende paragraaf).

De ESP32-module is in verschillende uitvoeringen verkrijgbaar.

3 Touchscreen

Als je een touchscreen gaat gebruiken in je ESPHome-project, dan kun je eventueel een los exemplaar op de microcontroller aansluiten en configureren. Maar je kunt ook een touchscreen met ingebouwde ESP32 kiezen. Dat is vaak veel handiger en goedkoper. Je hoeft niet te solderen en kunt direct een gebruikersinterface bouwen in YAML-code. Het scheelt ook wat tijd. Bovendien zijn er zelfs modellen compleet met behuizing.

Kies een scherm dat door ESPHome wordt ondersteund. De website van ESPHome geeft goede suggesties. Je kunt ook afgaan op ervaringen van anderen. Het kan dan een iets grotere uitdaging zijn om de juiste configuratie voor je display in ESPHome te vinden. Je zult daarbij waarschijnlijk wel even moeten experimenteren, niet alleen bij het instellen van je display, maar ook bijvoorbeeld voor het touchgedeelte. Zelfs bij het vrij gangbare touchscreen dat we in dit artikel gebruiken, was dat een beetje prutsen.

Kies een touchscreen dat door ESPHome wordt ondersteund.

4 Scherm met ESP32

Voor dit artikel hebben we een eenvoudige ESP32-2432S028 gebruikt, met een resistief touchscreen van 2,8 inch met 240 × 320 pixels. Dit model wordt ook wel de ‘Cheap Yellow Display’ genoemd, wat vooral met de gele printplaat te maken heeft.

Er zijn meerdere varianten. Zo wordt in de schermpjes vaak de ILI9341-chip als aansturing gebruikt, maar soms ook de ILI9342, zoals in ons exemplaar. Dat vergt dan een heel kleine, maar noodzakelijke aanpassing in je configuratie.

Je kunt het scherm flexibel inzetten voor je IoT-projecten. Zoek je een wat groter touchscreen, dan kun je bijvoorbeeld de CrowPanel van Elecrow overwegen. Die is er in een versie van 5 inch (ca. 32 euro) en 7 inch (ca. 42 euro), inclusief acrylbehuizing en verzending via de fabrikant. Beide versies hebben een touchscreen met hoge resolutie van 800 × 480 pixels en zijn voorzien van de modernere ESP32-S3-chip. Het touchscreen is capacitief, wat zeker voor kleinere bedieningselementen fijner werkt dan het resistieve touchscreen in ons goedkope alternatief.

Tegenwoordig bestaan er ook ronde touchscreens. Een leuke optie (zij het met beperkte schermruimte) is de ESP32-2424S012 met een ESP32-C3-microcontroller, een rond kleuren-touchscreen van 1,28 inch en in een witte of zwarte behuizing. Makerfabs heeft een vergelijk schermpje zonder behuizing. De LilyGo T-RGB heeft een wat groter 2,1inch-scherm (zonder behuizing), maar is ruim twee keer zo duur.

De ESP32-2432S028 is een voordelig scherm (onder), een wat duurder alternatief is het capacitieve 5inch-aanraakscherm met ESP32 van Elecrow (boven).

5 Add-ons voor ESPHome

Hoewel je bijvoorbeeld een pc met Python kunt gebruiken voor het bewerken van je configuratiebestanden en het flashen van de microcontroller met de software voor ESPHome, is het meestal veel makkelijker om de add-on voor ESPHome binnen Home Assistant te gebruiken. Dat geeft ook een ander groot voordeel: je kunt de configuratie voor alle apparaten met ESPHome binnen Home Assistant beheren. Je zult zeker in de testfase veel wijzigingen aan de configuratie moeten maken.

Via de add-on voor ESPHome voeg je eenvoudig microcontrollers toe.

6 Microcontroller toevoegen

We gaan nu een verse microcontroller toevoegen. Je kunt eventueel ESPHome Web gebruiken om de microcontroller voor te bereiden voor gebruik met ESPHome, maar wij geven zoals gezegd de voorkeur aan de ESPHome-add-on, die je binnen Home Assistant kunt openen.

Je kunt voor deze methode de microcontroller gewoon via usb aansluiten op je eigen pc, maar dit vereist wel dat je Home Assistant opent via een beveiligde https-verbinding. Lukt dat niet? Als alternatief kun je de microcontroller ook via usb aansluiten op het systeem met Home Assistant zelf, voordat je verder gaat in ESPHome.

Het dashboard van ESPHome toont alle toegevoegde apparaten.

Ook leuk: Werk met wat je hebt: creëer je eigen alarmsysteem met Home Assistant

7 Configuratie

Klik binnen ESPHome op New device om een nieuwe microcontroller te initialiseren. Vul bij Name een naam in voor het apparaat. Bij Network name vul je de naam (SSID) in van het wifi-netwerk waarmee de microcontroller moet verbinden en bij Password het bijbehorende wachtwoord. Klik dan op Next.

In de volgende stap zal ESPHome een configuratiebestand maken, firmware bouwen en de microcontroller flashen. Klik daarvoor dus eerst op Connect. Als het goed is, kun je nu de com-poort selecteren waarmee de microcontroller is verbonden. Zie je geen com-poort, dan zul je eerst drivers moeten installeren. De instructies krijg je als je het venster sluit zonder een com-poort te selecteren. Als de verbinding is gelukt, zal de installatie verdergaan. Lukt het niet? Dan kun je kiezen voor Skip this step gevolgd door een handmatige configuratie.

Vul een naam in en de details voor het wifi-netwerk.

8 Touchscreen met ESP32

We gebruiken in dit artikel zoals gezegd de ESP32-2432S028 als voorbeeld. Dit is een touchscreen met ingebouwde ESP32-chip. Dit apparaatje kun je direct toevoegen aan ESPHome: precies zoals in paragraaf 7 staat omschreven, al moesten we in dit geval na het aanwijzen van de com-poort wel de boot-knop even indrukken.

Overigens bevat het apparaat meestal een voorgeprogrammeerde demo met een gebruikersinterface op basis van LVGL. Die zie je als je hem zo uit de doos op een voeding aansluit. Je kunt daarmee meteen de werking controleren. Je zult bij een model met resistief aanraakscherm overigens iets harder moeten drukken dan je misschien gewend bent.

We gebruiken dit voordelige 2,8inch-aanraakscherm, dat ook wel ‘Cheap Yellow Display’ wordt genoemd.

9 Schermconfiguratie

Na het toevoegen van je touchscreen heb je direct een basisconfiguratie voor ESPHome. Via Edit kun je deze configuratie aanpassen. Zowel voor het aansturen van het display als de registratie van het aanraken wordt SPI (Serial Peripheral Interface) gebruikt. Voor onze ESP32-2432S028 is dit de configuratie, rekening houdend met de gebruikte interne GPIO-pinnen:

We voegen nu eerst de configuratie van het display toe en in paragraaf 11 het touchgedeelte. Voor het display is de configuratie als volgt:

Merk op dat er ook een (oudere) variant van dit touchscreen is met de ILI9341. In dat geval gebruik je model: ILI9341 en invert_colors: false. Na het maken van de aanpassingen kies je Install. Je kunt nu kiezen hoe je de firmware wilt overbrengen. Meestal kies je Wirelessly voor over-the-air-updates. Het apparaat hoeft daarbij niet meer met jouw pc te zijn verbonden.

Binnen ESPHome kun je eenvoudig de configuratie bewerken.

10 LVGL-bibliotheek

Binnen ESPHome kon je voorheen met displays werken door binnen de component display met lambda bijvoorbeeld teksten met een bepaald lettertype naar je scherm te sturen. Als je LVGL gaat gebruiken, gebruik je geen lambda meer, maar alleen LVGL en widgets. Als eerste voegen we de LVGL-bibliotheek toe aan de YAML-code:

De optie buffer_size is ons geval noodzakelijk, vanwege de afwezigheid van PSRAM. In paragraaf 13 voegen we ook nog widgets toe. Omdat we dat hier nog niet hebben gedaan, zie je na het flashen als het goed is een demo met een knop, checkbox, cirkel met tekst en schuifbalk.

11 Configuratie touchscreen

Bediening via het scherm is nog niet mogelijk. Daarvoor moeten we het touchscreen toevoegen aan de configuratie van ESPHome:

Bewaar de aanpassingen en installeer de nieuwe firmware. Controleer of je de demo goed kunt bedienen. De regels onder on_touch zorgen dat in de logs de geregistreerde coördinaten worden getoond. Er kunnen aanpassingen nodig zijn in de regels onder calibration en transform.

12 Backlight

Het display is voorzien van een achtergrondverlichting (backlight) via pin 21. We definiëren deze output als volgt:

Daarna configureren we de achtergrondverlichting, waarbij we verwijzen naar de hierboven gedefinieerde output.

Na het flashen zal de backlight standaard aanstaan. Eventueel kun je deze vanuit Home Assistant aan- en uitzetten en de helderheid ervan regelen, bijvoorbeeld op basis van afwezigheid. Je kunt ook een script maken om de helderheid bij inactiviteit terug te brengen. Daarvoor verwijzen we je naar het uitgewerkte voorbeeld op GitHub (zie kader ‘Code downloaden’).

Binnen Home Assistant kun je eventueel ook de backlight aan- en uitzetten.

13 Widgets toevoegen

Onder de regel lvgl kun je nu de gewenste LVGL-componenten toevoegen aan je YAML-configuratie. Denk aan bijvoorbeeld knoppen, schuifregelaars, grafieken of labels. In dit voorbeeld voegen we aan de bovenkant alleen twee widgets toe voor een dimbare led, te weten een schakelaar (button) en schuifregelaar (slider).

De meeste opties dienen voor het positioneren van de widget. We geven bijvoorbeeld de breedte (width) en hoogte (height) aan, halen de widgets iets van de rand of met x en y, en regelen de uitlijning met align. Het gedeelte bij on_click zorgt dat de bewuste lamp in Home Assistant wordt omgeschakeld bij het klikken op de button. Voor de slider doen we hetzelfde onder on_release. Die acties zijn overigens om veiligheidsredenen niet direct mogelijk. In paragraaf 16 leggen we uit hoe je dit kunt toestaan.

We voegen in dit voorbeeld alleen twee eenvoudige widgets toe.

14 Interactie met Home Assistant

De entiteit voor de dimbare lamp heeft in Home Assistant de naam light.wledkantoor. De waardes zijn nodig om de widgets de juiste status te kunnen geven. Daarom voegen we hieronder een binary_sensor toe voor de status (aan of uit) en een sensor voor het helderheidsniveau. We werken vervolgens bij on_state en on_value de widgets bij als de status verandert in Home Assistant. Bij id vul je uiteraard de id van de betreffende widget in.

Gebruik de logfunctie om te zien of bijvoorbeeld een status verandert.

15 Toevoegen aan Home Assistant

De add-on voor ESPHome hebben we gebruikt om de microcontroller van firmware te voorzien. Maar je zult het apparaat hierna nog wel moeten toevoegen aan Home Assistant. Dat is heel eenvoudig: het wordt automatisch gevonden. In Home Assistant zie je via Instellingen / Apparaten en diensten het bewuste apparaat direct terug op het tabblad Integraties. Klik op de knop Toevoegen om het aan Home Assistant toe te voegen.

Het apparaat met ESPHome moet je nog toevoegen aan Home Assistant.

16 Acties toestaan

Als je het touchscreen bedient, zal Home Assistant een melding geven dat het ESPHome-apparaat heeft geprobeerd een actie in Home Assistant uit te voeren. Standaard is dit om veiligheidsredenen niet toegestaan, maar dit is eenvoudig op te lossen.

Ga naar Instellingen / Apparaten en klik dan onder het kopje Geconfigureerd op ESPhome. Achter het bewuste apparaat klik je vervolgens op Configureren. Zet een vinkje bij Toestaan dat het apparaat Home Assistant-acties uitvoert. Klik op Verzenden. Hierna zijn alle acties zoals het omschakelen van de lamp en regelen van de helderheid wel toegestaan.

Zorg dat het apparaat acties in Home Assistant mag uitvoeren.

Met slimme stekkers verander je je huis eenvoudig in een smart home: steek ze in een gewoon stopcontact, sluit er lampen of je televisietoestel op aan en regel via een app of met je stem bijvoorbeeld dat ze automatisch worden uitgeschakeld. Zo voorkom je onnodig stroomverbruik doordat apparaten niet meer op stand-by blijven staan. Maar slimme stekkers gebruiken zélf ook stroom. Welke zijn zuinig genoeg om écht geld te besparen?

Ook lezen: Stroomvreters: deze apparaten in huis verbruiken meer energie dan je denkt

Slimme stekker of slim stopcontact?

De termen slimme stekker en slim stopcontact worden door elkaar gebruikt. Dat is een beetje verwarrend, maar wel begrijpelijk: het is een apparaat met aan de ene kant een stekker (voor je 'domme' stopcontact) en aan de andere kant een slim stopcontact. In dit artikel hanteren we de benaming slimme stekker.

Zo bespaart een slimme stekker stroom

Een slimme stekker helpt je stroom besparen door apparaten automatisch uit te schakelen, bijvoorbeeld 's nachts. Zo verbruikt je televisie geen stroom meer in de stand-bymodus. Je kunt instellen dat alle apparatuur op vaste tijden uitschakelt, bijvoorbeeld zodra je gaat slapen. Je kunt ook met één druk op de knop alle lampen en andere apparaten uitschakelen, zodat je niets vergeet. Slimme stekkers uit een hogere prijsklasse bieden bovendien inzicht in je stroomverbruik. Daardoor kun je gerichter energie besparen.

©Proxima Studio - stock.adobe.com

Verbruik van een slimme stekker

Tegenover de besparing staat het eigen stroomverbruik van slimme stekkers. Dat begint bij zo'n 0,3 watt en loopt op tot 2 watt. Niet veel, maar ze staan wel 24 uur per dag en 365 dagen per jaar aan. De zuinigste modellen verbruiken daardoor op jaarbasis 2,6 kWh (0,3 watt × 24 uur × 365 dagen ÷ 1000). Bij een stroomprijs van 0,30 euro per kWh komt dat neer op 0,79 euro per jaar. Een slimme stekker die 2 watt verbruikt kost op jaarbasis 5,26 euro. In een slim huis gebruik je al snel 10 slimme stekkers, waardoor je op jaarbasis aardig wat geld kunt besparen door de zuinigste modellen uit te kiezen.

Denk aan de compatibiliteit

Alleen letten op het stroomverbruik van een slimme stekker is niet genoeg. Het is minstens zo belangrijk dat de stekker goed samenwerkt met jouw slimme netwerk. De meeste modellen werken met Google Home en Amazon Alexa, terwijl Apple HomeKit selectiever is. Check daarom altijd de productbeschrijving om zeker te weten dat de slimme stekker bij jou thuis werkt.

Stroomverbruik en verbindingstype

Waar komt het grote verschil in stroomverbruik tussen slimme stekkers vandaan? Dat heeft alles te maken met de verbinding met je thuisnetwerk. De meeste stekkers gebruiken wifi om bereikbaar te blijven, zodat jij ze op afstand kunt bedienen. Maar wifi verbruikt relatief veel energie – het signaal is eigenlijk krachtiger dan nodig is voor dit soort toepassingen.

Een zuiniger alternatief is een hub die het wifisignaal omzet naar een lichter protocol, zoals Zigbee of Z-Wave. Die vormen een soort schakel tussen je netwerk en de slimme stekkers. Het grote voordeel: dit soort verbindingen verbruiken vaak minder dan 0,5 watt.

©Proxima Studio - stock.adobe.com

Zigbee en Z-Wave

De zuinige protocollen die gebruikt worden zijn Zigbee en Z-Wave en die werken allebei prima. Maar ze zijn niet verenigbaar met elkaar. Je zult dus één systeem moeten kiezen. Daarnaast heb je een centrale hub nodig om alles aan elkaar te koppelen. Dat is een kleine investering die zich, door de lagere stroomkosten, snel terugverdient.

Verbruik van hubs voor Zigbee en Z-Wave

Voor een compleet beeld moeten we ook kijken naar het stroomverbruik van een Zigbee- of Z-Wave-hub. Zigbee-hubs verbruiken doorgaans tussen de 0,5 en 3 watt. Sluit je meerdere slimme stekkers of andere apparaten aan, dan verdien je dat al snel terug ten opzichte van wifi. Z-Wave-hubs verbruiken wat meer, meestal tussen de 2 en 10 watt.

Ook qua veelzijdigheid zijn er verschillen. De Philips Hue Bridge (Zigbee) is bijvoorbeeld erg zuinig, met een verbruik tussen de 0,5 en 1 watt. Maar deze werkt uitsluitend met Philips Hue-apparaten.

Een slimme start is het halve werk

Zoals je ziet, zijn er heel wat factoren om rekening mee te houden. Breng daarom vooraf in kaart wat je nu nodig hebt én wat je in de toekomst verwacht te gebruiken. Zo voorkom je onnodige kosten en bespaar je op de lange termijn, vooral als je ook let op het energieverbruik per apparaat.

Nog meer energie besparen? ⤵️