Grote kans dat je een mobiel abonnement hebt. Of dat nu met een smartphone erbij is, een sim-only of misschien wel prepaid. Loopt je abonnement bijna af, dan is het raadzaam om eens kritisch te kijken of het abonnement nog bij je gebruik past. Misschien kun je wel besparen? We leggen uit hoe je het beste mobiele abonnement kiest en raden ook drie typen sim-only-abonnementen aan.

Tip 01: Met smartphone

Er zijn dus drie opties voor een mobiel abonnement: prepaid, sim-only en een abonnement met toestel. Die laatste is populair, omdat je een gloednieuwe smartphone in termijnen afbetaalt, samen met de prijs van het abonnement. De maandfactuur is dus hoger dan bij een sim-only, maar je hoeft je toestel niet in één keer te betalen. De totale toestelprijs is doorgaans ook wat lager dan de adviesprijs, doordat smartphonemerken prijsafspraken maken met providers. Als klant profiteer je hiervan.

Het grootste minpunt van een abonnement met smartphone is dat je een registratie bij Stichting Bureau Krediet Registratie (BKR) krijgt als je meer dan 250 euro moet betalen voor de smartphone. De kosten voor het abonnement worden hierbij niet meegerekend. Een BKR-registratie houdt in dat je in de toekomst minder kunt lenen voor bijvoorbeeld je hypotheek. Je vermijdt een BKR-registratie door de toestelkosten boven de 250 euro vooraf en in één keer te betalen, en de rest in de termijnen van je abonnement.

©PXimport

Tip 02: Sim-only

Als je je niet druk wilt maken om een eventuele BKR-registratie, kun je kijken naar een sim-only-abonnement. Hierbij kies je zelf je toestel uit, los van een abonnement. En dat is een ander pluspunt. Je kunt zelf bepalen wanneer je een nieuwe smartphone nodig hebt. Dat kan ook gewoon tijdens de looptijd van je sim-only-abonnement zijn, omdat je een goede aanbieding van een telefoon tegenkomt. Een ander voordeel van sim-only is dat je bij een aantal aanbieders kunt kiezen voor een maandelijks opzegbaar sim-only-abonnement. Die flexibiliteit ontbreekt bij een abonnement met toestel. In tip 10 gaan we wat dieper in op de looptijd van je abonnement. Het voornaamste nadeel van een sim-only is dat je geen korting krijgt op de aanschafprijs van je smartphone.

Tip 03: Prepaid

Je derde optie is prepaid, dat vooral vroeger populair was, maar nu door nog maar weinig mensen gebruikt wordt. Het wordt vooral gebruikt door ouderen en ouders die hun kind van een eerste smartphone met prepaidtegoed voorzien om zoon- of dochterlief te leren dat bellen, sms’en en internetten geld kost.

Prepaid heeft als voordeel dat je alleen betaalt voor wat je gebruikt en dat op echt op is, zonder risico op extra kosten. Gebruik je je smartphone een maand veel minder, dan heb je dus ook weinig kosten. Prepaid heeft echter ook de nodige minpunten. Zo betaal je een hoger tarief voor het internetten (per MB), bellen (per minuut) en per sms dan met een regulier of sim-only-abonnement. Een goedkoop sim-only-abonnement is daarom al snel voordeliger dan prepaid. Een ander nadeel is dat het kaarttegoed op een bepaalde datum verloopt, ook al heb je er maanden geleden netjes voor betaald. Tot slot dien je bij prepaid ook telkens zelf je tegoed aan te vullen. Zonder tegoed kun je niet bellen, sms’en en internetten, en ben je in principe dus onbereikbaar voor bekenden.

©PXimport

Tip 04: Een grote provider …

Als je weet wat voor type abonnement je wilt, is de volgende stap het kiezen van de provider. Blijf je bij je huidige provider of stap je over? In de komende tips laten we zien waar je op kunt letten bij het kiezen van een provider.

De eerste keuze is of je klant wordt/blijft bij een grote of kleinere provider. De drie grote namen zijn KPN, T-Mobile (gefuseerd met Tele2) en Vodafone (gefuseerd met Ziggo). De drie grote providers bieden de hoogste internetsnelheden aan. Ze hebben hun eigen netwerken en geven hun (duurdere) mobiele abonnementen de maximale internetsnelheid. De providers bieden ook unlimited-abonnementen aan, met onbeperkt internet, bellen en sms’en. Veel kleinere providers missen zo’n soort abonnement. Een andere overweging om bij een van de grote providers te gaan of blijven, is dat zij 5G-internet aanbieden. Kleinere (dochter)bedrijven doen dat nog niet. Het is niet duidelijk wanneer hier verandering in komt. In tip 7 kun je meer lezen over 5G.

Het voornaamste aandachtspunt van een abonnement van een van de grote providers is de prijs. Die is vaak hoger in vergelijking met een kleinere partij.

Tip 05: … of een kleinere?

Kleinere providers zijn er genoeg. Zij gebruiken de mobiele netwerken van de drie grote spelers en opereren zelfstandig (Youfone, Lebara en meer) of als dochtermerk. Zo vallen Simpel, Ben en Tele2 onder de T-Mobile-vlag, horen Simyo en Ortel Mobile bij KPN en is Vodafone eigenaar van hollandsnieuwe. Het belangrijkste voordeel van een kleinere provider is de prijs. De aanbieders hanteren doorgaans lagere prijzen dan de drie grote providers. Dezelfde hoeveelheid MB’s, belminuten en sms’jes voor een lager maandbedrag: dat is mooi meegenomen. Er is geen eenduidige verklaring voor, maar de scherpere prijzen zijn bij een deel van de providers te verklaren door de lagere marketinguitgaven. Doorgaans hanteren ze ook iets lagere 4G-internetsnelheden. Je mobiele internetverbinding kan dus wat langzamer zijn, al merk je hier bij een bekende kleinere provider doorgaans weinig van. Exotische partijen beknibbelen vaker op de internetsnelheid, wat ze een minder goede keuze maakt als je graag onderweg films in Full-HD-resolutie kijkt, af en toe videobelt of grote bestanden wilt up- of downloaden. Ook kun je bij de kleinere providers dus nog geen gebruikmaken van 5G-internet.

Tip 06: Internet en bellen

Bedenk dus welke provider het best bij jouw wensen past. Maar kijk ook goed naar het abonnement zelf. Wat vind je belangrijk? Een grote databundel (uitgedrukt in GB’s), onbeperkt kunnen bellen of sms je nog regelmatig? Kijk daarom eens kritisch naar je huidige mobiele telefoongebruik. Bij veel providers kun je via de website of app je verbruik van de afgelopen maanden bekijken. Als je minder dan 1 GB internet per maand verbruikt, heb je echt geen bundel van 5 GB nodig. Internet is het duurste onderdeel van een abonnement, dus hier kun je dan op besparen. Veel mobiele abonnementen, ook sim-only’s, komen standaard met veel belminuten en sms’jes. Dit kun je aanpassen, maar verwacht geen grote prijsverschillen.

Tip 07: Wel of geen 5G

Bij het afsluiten van een mobiel abonnement via een grote provider kun je er niet omheen: 5G. 5G is sinds de zomer van 2020 beschikbaar in Nederland als opvolger van 4G, dat overigens nog vele jaren actief blijft. 5G is nu nog even snel als 4G, al laten providers je graag anders geloven. Pas in het najaar van 2022 wordt 5G merkbaar sneller dan 4G, omdat de benodigde 3,5GHz-frequentie pas dan vrijkomt voor commercieel gebruik. Met een 5G-smartphone kun je vanaf dat moment sneller mobiel internetten, wat vooral van pas gaat komen bij het up- en downloaden van grote bestanden (films bijvoorbeeld) en bij het videobellen of gamen in een hoge resolutie als je geen wifi-verbinding tot je beschikking hebt. Houd er wel rekening mee dat zo’n betere internetverbinding dan ook flink meer MB’s verbruikt. Een grote databundel is dan een must, net als een smartphone die 5G ondersteunt. Het aanbod van 5G-smartphones neemt snel toe, maar echt nuttig worden ze dus pas over anderhalf jaar. Koop of heb je nu al een 5G-toestel, dan ben je in ieder geval wel alvast voorbereid op de toekomst.

©PXimport

Tip 08: Internetsnelheid

Op termijn gaat 5G dus een hogere mobiele internetsnelheid mogelijk maken dan het huidige 4G-netwerk biedt. Dat is mooi, maar nogal een ver-van-mijn-bed-show. Belangrijker is op welke snelheid je nú kunt internetten. En die verschilt niet alleen per provider, ook per abonnement.

Bij de drie grote providers krijg je vaak toegang tot de maximale snelheid (op het 5G-netwerk). Kleinere partijen opereren via één van die drie netwerken, maar bieden vaak een lagere up- en downloadsnelheid. Alle providers zijn verplicht om op de productpagina de maximale én gemiddelde internetsnelheid te vermelden. Hecht vooral waarde aan die tweede, want die geeft een goed beeld wat je in de praktijk kunt verwachten. Een downloadsnelheid van 25 Mb/s is prima om onderweg te kunnen whatsappen, terwijl 50 Mb/s of meer fijn is als je meer veeleisende activiteiten uitvoert. Vanaf 80 Mb/s kun je eigenlijk alles, inclusief videobellen in hoge kwaliteit. Kies voor een mobiel abonnement een gemiddelde uploadsnelheid van minimaal 20 Mb/s.

Tip 09: E-sim en duosim

Een ander aandachtspunt is het soort sim-kaart. E-sim is een digitale simkaart, ingebouwd in de smartphone. Je hebt dus geen fysiek simkaartje meer nodig. Op een e-sim kun je meerdere abonnementen afsluiten, ook in het buitenland. Erg handig dus, maar nog niet alle providers bieden e-sim aan. KPN, Vodafone, Simyo en T-Mobile doen dit wel. Houd er vooral rekening mee dat op dit moment slechts een handvol smartphones geschikt is voor e-sim. Het gaat om de dure toestellen Samsung Galaxy Z Flip, Samsung Galaxy Z Fold2, iPhone SE (2020), Apple iPhone XR, en de iPhone 11- en iPhone 12-serie.

Dan is er ook nog duosim: twee simkaarten voor twee smartphones of tablets, zodat je niet steeds hoeft te wisselen. De simkaarten kunnen – om misbruik te voorkomen – niet tegelijkertijd actief zijn. KPN, Vodafone en T-Mobile bieden duosim aan en rekenen eenmalig zo’n dertig euro voor de extra simkaart. Tele2 laat alleen zakelijke klanten duosim gebruiken. Als je duosim belangrijk vindt, kom je dus automatisch bij een van de drie grote providers uit.

©PXimport

Tip 10: Looptijd

Een ander aandachtspunt van je mobiele abonnement is de looptijd. Voor prepaid geldt dit niet; dit loopt zolang je het nummer actief houdt. Maar bij het afsluiten van een sim-only-abonnement of abonnement met toestel moet je wel besluiten voor welke looptijd je kiest.

Omdat het maandbedrag van een toestel (grotendeels) verdeeld wordt over de looptijd van je abonnement, is een tweejarig abonnement het populairst. Bij een eenjarig abonnement betaal je de smartphone sneller af, maar ligt je maandbedrag dus ook hoger. Afhankelijk van de waarde van de telefoon kan dit even slikken zijn, en kan een tweejarige looptijd logischer zijn.

Met een sim-only-abonnement betaal je geen toestel af, waardoor het abonnement voordeliger en flexibeler is. Veel sim-only-abonnementen zijn voor één of twee jaar af te sluiten en een deel is zelfs maandelijks opzegbaar. Onder meer hollandsnieuwe, Lebara, Ben, Tele2 en KPN bieden een maandelijks opzegbaar sim-only-abonnement aan. Houd er wel rekening mee dat zij hier een toeslag voor rekenen, doorgaans één of twee euro per maand. Als je met een maandabonnement een jaar klant blijft, betaal je dus een of twee tientjes meer dan voor een jaarabonnement.

Tip 11: Combivoordeel

In de felle strijd om jouw maandelijkse euro’s zetten bijna alle providers in op een combinatievoordeel. Dat doen ze door klanten met een ‘thuispakket’ (internet, eventueel aangevuld met televisie en vast bellen) korting te geven als ze een mobiel abonnement bij hetzelfde bedrijf of een dochterbedrijf nemen. Meestal gaat het om factuurkorting, maar ook om meer tv-zenders of een grotere mobiele internetbundel. De drie grote providers geven je ook combivoordeel als je gezinsleden een mobiel abonnement bij die provider afnemen. Je kunt dan bijvoorbeeld meer MB’s verdelen over je gezin of krijgt allemaal een paar euro per maand factuurkorting.

Om maar wat voorbeelden te geven: bij hollandsnieuwe krijg je voordeel als je thuisinternet via Ziggo afneemt. Je krijgt dan een extra Ziggo-tv-pakket en meer MB’s, belminuten en sms’jes bij je mobiele abonnement. T-Mobile lokt klanten met onder meer een scherper geprijsd Unlimited-abonnement en KPN geeft je meer MB’s en laat je die naar eigen wens verdelen. Ook krijg je een gratis zenderpakket en factuurkorting. Bij alle vormen van combivoordeel geldt dat het actief is zolang je beide (duurdere) abonnementen afneemt. Zo maken de providers het minder aantrekkelijk om over te stappen of een goedkoper sim-only-abonnement te kiezen.

©PXimport

Kooptips sim-only

Soort: Jongeren

Soort: Ouderen

Soort: Onbeperkt

©PXimport

De OnePlus 15 is een premium smartphone met een megabatterij en dat merk je. Je kunt dit toestel bijna twee volle dagen gebruiken voordat je hem moet opladen, ook bij intensiever gebruik. Een mooi pluspunt, maar wat heeft de telefoon nog meer te bieden? Je leest het in deze OnePlus 15-review.

Het klopt dat er na de OnePlus 13 geen 14 is verschenen. Volgens OnePlus is de 15 niet één, maar twee generaties beter en heet hij daarom de 15. Dat is mooie marketingpraat, want het getal 14 is in thuisland China een ongeluksgetal en wordt daarom vermeden in hotels, adressen en dus ook smartphoneseries. De 15 is dus gewoon de opvolger van de 13, maar voert wel degelijk boeiende vernieuwingen door.

©Rens Blom

Enorme accu...

De reusachtige batterij springt het meest in het oog. De OnePlus 13 had al een bovengemiddeld grote accucapaciteit van 6000 mAh, maar in de 15 zit een 7300mAh-accu. De topsmartphone heeft daarmee ook een veel grotere accu dan de Apple iPhone 17 Pro Max (4823 mAh), Samsung Galaxy S25 Ultra (5000 mAh), Google Pixel 10 Pro XL (5200 mAh) en vrijwel alle andere vlaggenschepen. Enkel Oppo's nieuwe Find X9 Pro – die een adviesprijs heeft van 1299 euro – gaat met zijn 7500mAh-accu de OnePlus 15 voorbij.

Leidt die enorme accu in de OnePlus 15 ook tot een geweldige accuduur? Ja, gelukkig wel. Wij kunnen de smartphone zonder zorgen een hele lange dag intensief gebruiken en dan is hij zeker nog niet leeg als we naar bed gaan. Bij regulier gebruik kun je deze telefoon prima twee dagen gebruiken voordat je laat op de tweede avond een oplader nodig hebt.

... laadt ook snel op

Opladen kan via usb-c of draadloos. Beide methoden komen met een addertje onder het gras. Bedraad opladen kan namelijk met een duizelingwekkende 120 watt, maar alleen als je zelf de juiste OnePlus-adapter koopt. Via een andere goede usb-c-adapter is het laden beperkt tot 36 watt. Niet langzaam, maar ook niet indrukwekkend snel. Voor draadloos geldt hetzelfde. Met een draadloze OnePlus-lader kun je met 50 watt laden, met een andere moderne oplader langzamer. Let erop dat de smartphone geen magnetisch draadloos opladen ondersteunt, tenzij je een geschikt hoesje (met ingebouwde magneetring) koopt. Met zo'n hoesje, bijvoorbeeld van OnePlus zelf, kun je de OnePlus 15 wél aan een MagSafe-oplader hangen. Dat werkt prima, kunnen we uit ervaring zeggen.

©Rens Blom

Bloedsnelle hardware

In een nieuwe premium smartphone verwacht je de beste, nieuwste hardware. OnePlus maakt die belofte waar. De OnePlus 15 draait als een van de eerste telefoons op de Qualcomm Snapdragon 8 Elite Gen 5-processor en die is bloedsnel. Zeker in combinatie met 16 GB werkgeheugen en 512 GB opslagcapaciteit in ons testtoestel. Dit is overigens de duurdere configuratie (1099 euro). In de basisversie (949 euro) zit 12 GB en 256 GB – ook ruim voldoende.

©Rens Blom

Het ontwerp van de smartphone laat eveneens een fijne indruk achter. De OnePlus 15 houdt comfortabel vast, heeft een geweldige vingerafdrukscanner in het display en beschikt over een prachtig oledscherm. Het scherm is met 6,78 inch aan de grote kant, waardoor je het toestel moeilijk met één hand kunt gebruiken. Op de linkerzijkant zit een speciale knop om AI-functies te starten. Als je dat niets vindt, zit de knop niet in de weg.

©Rens Blom

Goede camera's

De OnePlus 15 heeft een hoofdcamera, groothoekcamera en zoomcamera, allemaal met 50megapixel-sensoren. De camera's zijn goed en veelzijdig, maar jammer genoeg niet echt beter dan die van de OnePlus 13. Het nieuwe vlaggenschip moet ook concurrenten als de iPhone 17 Pro en Google Pixel 10 Pro voor zich dulden, met name als het gaat om ver inzoomen en de groothoeklens. Storend? Naar onze mening niet, tenzij je de beste camerasmartphone van dit moment zoekt. Dan is de OnePlus 15 niet de topper voor jou.

Hieronder zetten we een paar fotoseries gemaakt met de OnePlus 15 op een rijtje.

©Rens Blom

©Rens Blom

Updatebeleid kan nog steeds beter

OnePlus heeft zijn updatebeleid voor dure smartphones in de afgelopen jaren verbeterd, maar kan met de OnePlus 15 nog steeds niet tippen aan sommige concurrenten. Het toestel krijgt vier jaar Android-upgrades en zes jaar beveiligingsupdates. Samsung, Apple en Google geven hun dure telefoons zeven jaar complete updates. Bijzonder is dat de Oppo Find X9 Pro vijf om zes jaar updates krijgt, terwijl Oppo en OnePlus zusterbedrijven zijn en dezelfde ColorOS-softwareschil gebruiken. Alhoewel, OnePlus noemt zijn schil OxygenOS. In de praktijk verschilt de software echter nauwelijks met de ColorOS-schil van de Oppo Find X9 Pro, die we na de OnePlus 15 getest hebben.

©Rens Blom

Conclusie: OnePlus 15 kopen?

De OnePlus 15 is een premium smartphone met iets minder goede camera's en een korter updatebeleid dan sommige concurrenten, maar zet daar een fantastische accuduur en bloedsnelle prestaties tegenover. De adviesprijs vanaf 949 euro vinden we voor een vlaggenschip sympathiek.

Nu de ondersteuning voor Windows 10 echt gestopt is, zul je binnenkort toch echt moeten overstappen. Maar wat nu als je hardware ontoereikend is voor Windows 11 of als je helemaal geen zin hebt in dat systeem? Met Linux kun je alle kanten uit, dus bespreken we de interessantste varianten.

Een groot voordeel van Linux zijn de acceptabele systeemeisen, waardoor je in de praktijk ook nog volop plezier kunt halen uit oudere computers. Met het recente afscheid van Windows 10 bedenk je nu mogelijk wat je met de computer of laptop kunt doen en hoe je niet afhankelijk bent van een eventuele overstap naar Windows 11.

MX Linux

We beginnen met MX Linux. Dit is een goed voorbeeld van een Linux-distributie die niet al te hoge eisen aan de hardware stelt: minimaal een dualcore-processor van minstens 2 GHz en zo'n 15 GB vrije schijfruimte. Een intern geheugen van 1 GB is al voldoende om MX Linux te draaien. Behalve een 64bit-versie is er ook een 32bit-uitvoering beschikbaar, prettig voor oudere computers. Dat wordt gewaardeerd: MX Linux is een van de populairste Linux-distributies op dit moment.

Omgevingen

Verwacht niet te veel toeters en bellen op het gebied van gebruikersinterface. Dat heb je ook niet nodig voor alledaagse taken. Voor MX Linux zijn verschillende omgevingen beschikbaar. Ga je voor ultieme prestaties en functioneel gebruik, dan is Xfce een goede kandidaat. De omgeving heeft een eenvoudige opzet, maar stelt ook geen hoge eisen aan het systeem.

In de sectie MX Tools vind je een verzameling van handige programma's om de computer te onderhouden. Je kunt hier nieuwe gebruikers aanmaken en de opstartvolgorde van het systeem aanpassen, als je gebruikmaakt van meerdere besturingssystemen. Ook zijn er programma's waarmee je de computer kunt herstellen in geval van problemen. Via de sectie Setup installeer je aanvullende drivers en bijvoorbeeld codecs voor audio en video. 

Rijkere omgeving

Geef je de voorkeur aan een rijkere omgeving, dan kun je de KDE-omgeving gebruiken. Deze vertoont grote gelijkenis met een gemiddeld Windows-bureaubladomgeving en is relatief gebruiksvriendelijk. Ook is er veel ruimte voor het aanpassen van de omgeving aan je eigen smaak, bijvoorbeeld met aangepaste achtergronden en een pictogramset. Je kunt die zelf samenstellen of gebruikmaken van kant-en-klare thema's, wederom vergelijkbaar met Windows.

De derde omgeving – Fluxbox – combineert het beste van beide werelden: de snelheid van het eerder genoemde Xfce en de gebruiksvriendelijkheid van de KDE-omgeving. Dit maakt de omgeving geschikt voor iets oudere hardware, maar ook prima bruikbaar voor meer moderne hardware.

Standaardapps

MX Linux is standaard voorzien van een aantal apps waarmee je direct aan de slag kunt. Zo vinden we Firefox als browser en heeft MX Linux de Thunderbird-client voor e-mail. Ook is er een recente editie van het kantoorpakket LibreOffice vooraf geïnstalleerd. Voor het afspelen van audio en video hebben de makers het bekende VLC meegeleverd. Ook vind je Strawberry, een relatief uitgebreide muziekspeler, terug in de omgeving. Je kunt zelf aanvullende apps installeren via de MX Package Installer. De apps zijn onderverdeeld in verschillende categorieën, zoals Email, Games en Browser. Via het zoekvak bovenin kun je specifieke apps vinden.

Elementary OS

Visueel aantrekkelijk

Waar sommige Linux-distributies niet uitblinken in gebruiksvriendelijkheid of uiterlijk, onderscheidt Elementary OS zich van de rest. In onze ogen is dit een van de meest visueel aantrekkelijke Linux-versies op dit moment. Een deel van de omgeving doet sterk denken aan het uiterlijk van Apple-omgevingen. Zelf noemen de makers het de Pantheon-omgeving. Voor Elementary OS heb je een Intel Core i3 of vergelijkbare processor nodig, 4 GB intern geheugen en 32 GB vrije schijfruimte. Je kunt Elementary OS ook proberen zonder het eerst te installeren (zie ook het kader 'Probleemloos proberen' verderop in dit artikel).

Extra veilige óf klassieke modus

Veel aandacht is besteed aan veiligheid en privacy. Dat merk je bijvoorbeeld met de Secure Session. Deze modus kun je activeren tijdens het aanmelden. Bij de Secure Session heeft elke app expliciet toestemming nodig om een taak uit te voeren, bijvoorbeeld toegang krijgen tot de fotomap of de camera. Dit is vergelijkbaar met de machtigingen die je op een mobiele telefoon per app kunt toekennen. Heb je hieraan geen behoefte en wil je de apps direct toegang geven tot 'alle' acties, dan kun je in Elementary OS ook nog kiezen voor de klassieke modus.

AppCenter

Standaard is in Elementary OS een volwassen set apps ingebouwd. Zo vind je onder meer apps voor het afspelen van audio en video, maar ook voor het werken met Office-documenten. Aanvullende apps installeer je via het onderdeel AppCenter. Handig is dat dit onderdeel ook toegang biedt tot de apps die je via Flathub kunt krijgen (over Flathub lees je elders in dit artikel).

Je kunt kiezen welke repository (bron) je wilt gebruiken: die van Elementary OS of Flathub. Ook in het AppCenter is de focus op veiligheid goed merkbaar: je leest welke rechten de app wil gebruiken (bijvoorbeeld het aanpassen van systeeminstellingen). Ook lees je op voorhand over eventuele compatibiliteitsproblemen of onderdelen die niet werken. Verder valt Elementary OS in positieve zin op qua toegankelijkheidsfuncties. Zo hebben de makers veel aandacht besteed aan navigatie met het toetsenbord (in plaats van afhankelijkheid van de muis) en screenreader-functionaliteit, waarbij de elementen op het scherm worden voorgelezen door een stem en je niet afhankelijk bent van het beeldscherm.

Meerdere omgevingen

Mogelijk gebruikte je in Windows verschillende bureaubladen, bijvoorbeeld om privé en werk gescheiden te houden. Die functionaliteit vinden we ook terug in de standaardomgeving van Elementary OS: voor elk type taak kun je een afgescheiden werkruimte met eigen bureaublad en pictogrammen maken. Ook biedt het een Niet storen-modus, die ervoor zorgt dat afleidende berichten tijdelijk worden gedempt. De omgeving beschikt ook over een beeld-in-beeldmodus, waarbij je bijvoorbeeld een video kunt afspelen terwijl je in Office een document aanpast.

Voor het gebruik van Elementary OS betaal je volgens de makers 'wat je ervoor kunt missen'. Op de website kun je een standaardbedrag (zoals 20 of 30 euro) of een aangepast bedrag opgeven.

Linux Mint

Interessante keuze

In de lijst met aantrekkelijke Linux-kandidaten mag Linux Mint niet ontbreken. Niet voor niets kun je bij ons regelmatig lezen over deze Linux-distributie. Zoek je bijvoorbeeld een opvolger voor Windows 10 en kun je door hardwarebeperkingen niet overstappen naar Windows 11, dan is Linux Mint een interessante keuze.

Het besturingssysteem stelt geen onredelijke eisen aan de computer: je hebt minimaal 2 GB werkgeheugen nodig (al is 4 GB aanbevolen) en kunt al aan de slag met 20 GB vrije schijfruimte (100 GB is aanbevolen). Prettig van Linux Mint is de lange ondersteuningsperiode. De meest recente versie van Linux Mint ('Xia') wordt tot 2029 ondersteund.

Net als bij het elders besproken MX Linux, kun je bij Linux Mint kiezen tussen verschillende omgevingen. Voor de beste ervaring kies je voor Cinnamon. Deze omgeving is het meest modern en kent een grote gelijkenis met Windows 10: handig voor de Windows-overstappers. Daarnaast kun je kiezen voor de Mate- en Xfce-omgeving. De omgeving Mate is beperkter en kent minder functies dan Cinnamon, vergt minder van de computer en is hierdoor geschikt voor oudere computers. Tot slot legt Xfce verreweg het minst beslag op de computer, maar biedt minder functies dan Mate en Cinnamon.

Naast Windows

Tijdens de installatie kun je ervoor kiezen om Linux Mint naast Windows te installeren (via de optie Installeer Linux Mint naast Windows Boot Manager) of juist een volledige overstap te maken (Wis schijf en installeer Linux Mint). Eenmaal geïnstalleerd, valt de gebruikersomgeving direct op: overzichtelijk en in veel opzichten vergelijkbaar met Windows. Ook valt het relatief grote aantal standaardapps op. Deze zijn toegankelijk via het Menu en ondergebracht in verschillende categorieën, bijvoorbeeld Kantoor voor Office-programma's en Geluid & Video voor audio- en videospelers.

Een belangrijk pluspunt van Linux Mint is de mogelijkheid om de gebruikersomgeving tot in detail naar je hand te zetten. Dat doe je via Menu, Voorkeuren. Bepaal hier onder meer het bureaublad, de pictogrammen en kies een thema, waarmee je het uiterlijk van Linux Mint in één keer aanpast, vergelijkbaar met Windows.

Zorin OS

Gebruiksvriendelijke optie

Zorin OS is ook een interessant alternatief voor Windows. De Linux-distributie biedt je een gebruiksvriendelijke omgeving en heeft wat betreft opzet veel weg van Windows 11. Er bestaan meerdere uitvoeringen van Zorin OS. Zorin OS Core mag je gratis gebruiken. Dit is een prima startpunt om te controleren of deze Linux-distributie je bevalt. Ben je tevreden, dan kom je echter al gauw uit bij het betaalde Zorin Pro. Je betaalt hiervoor een kleine 50 euro, maar krijgt met Pro toegang tot de eerdergenoemde Windows 11-achtige omgeving.

Als je op de website even doorklikt, kom je uit bij Zorin OS Lite. Zoals de naam al doet vermoeden, gaat het hier om een lichtgewicht uitvoering van het besturingssysteem, dat je kunt gebruiken op oudere hardware. Houd er wel rekening mee dat de Lite-versie verder niet meer wordt ontwikkeld. Voor de nieuwste versie van Zorin OS Core heb je een processor op 1 GHz, 1,5 GB intern geheugen en 15 GB schijfruimte nodig. Voldoet de computer aan deze minimale eisen, dan kies je voor het toekomstbestendige Core of de betaalde Pro-versie.

Android-integratie

In Zorin OS vind je Zorin Connect. Met deze optie kun je je Android-telefoon nauw integreren met de computer. Er wordt hierbij een beveiligde verbinding opgezet tussen de computer en de telefoon. Vervolgens kun je bestanden uitwisselen en worden meldingen van de telefoon ook in Zorin OS getoond. Bovendien kun je de computer deels bedienen met de telefoon. Bijvoorbeeld bij het afspelen van muziek en video's.

Appstore Flathub: meer software

Uiteraard wil je je computer voorzien van de nodige software. Een goed startpunt hiervoor is Flathub, een appstore voor Linux. Hoe je ermee aan de slag gaat, verschilt per distributie. In sommige distributies is de ondersteuning standaard ingebouwd, zoals in Linux Mint. In andere distributies moet je Flathub zelf instellen.

Ga naar https://flathub.org/setup en kies hier je Linux-versie. In het vak bovenin geef je de naam van de distributie op en klik je op het zoekresultaat voor verdere instructies. Ga hierna op zoek naar apps die je wilt installeren.

Prettig aan Flathub is dat je ziet wanneer een app door het platform is geverifieerd en je zeker weet uit welke bron de code afkomstig is. Elke pagina bevat aanvullende links zoals verwijzingen naar taalbestanden en veelgestelde vragen. Op de tab Statistics lees je hoe vaak de software is gedownload via Flathub.

P.S. Ook op een nieuwe laptop kun je natuurlijk Linux installeren. Op zoek naar een goedkope laptop? Op Kieskeurig.nl zie je de sterkste prijsdalers van het moment.