ID.nl logo
Lekker persoonlijk: zo maak je je Android-smartphone écht van jou
© furyon - stock.adobe.com
Huis

Lekker persoonlijk: zo maak je je Android-smartphone écht van jou

Ben je uitgekeken op je telefoon? Overweeg je om een nieuwe te kopen? Dat is nergens voor nodig! Geef je Android-toestel een verse lik verf en een persoonlijke tint. Dat doe je deels via de ingebouwde instellingen en deels met wat hulp van buitenaf. Lees verder en ontdek wat er mogelijk is.

Om je telefoon uit duizenden te kunnen herkennen, kun je veel dingen binnen Android aanpassen, zoals:

  • Achtergrond
  • Pictogrammen
  • Startscherm(en)
  • Schermtoetsenbord
  • Widgets
  • Geluiden

Lees ook: Android 15: het overzicht met alles wat je moet weten (update 17 april)

In dit artikel gaan we uit van Android 14 in combinatie met een Google Pixel-telefoon. De telefoons van Google staan erom bekend zo min mogelijk aanpassingen te doen aan de standaardgebruikersomgeving van Android. Daarmee blijven ze zo trouw mogelijk aan de originele omgeving. Gebruik je een andere telefoon, bijvoorbeeld van Samsung? Dan maak je mogelijk gebruik van een aangepaste gebruikersomgeving. Houd er dan rekening mee dat een optie iets anders heet, of zich op een iets andere locatie bevindt. Om te controleren welke versie je gebruikt, open je de Android-instellingen en kies je Over de telefoon en Android-versie. Gebruik je een oudere Android-versie, dan zijn mogelijk niet alle opties beschikbaar.

Achtergrond

Die standaardachtergrond kan sowieso een stuk persoonlijker. Open de Android-instellingen. In het hoofdscherm kies je voor Achtergrond en stijl. Android maakt onderscheid tussen het vergrendelscherm en het startscherm. Voor elk scherm kun je een eigen achtergrond kiezen. Kies eerst het scherm waarvoor je de aanpassingen wilt doen. Bij de instellingen voor het vergrendelscherm vind je hier vaak de mogelijkheid om de kleur en het formaat van de klok aan te passen.

Juiste apps

Welke apps gebruik jij voor het openen van e-mail, video’s en websites? Mogelijk heb je hiervoor meerdere apps geïnstalleerd. Je kunt voor belangrijke zaken je favoriete apps instellen, zodat deze standaard worden geopend. Kies voor Apps en tik op Standaard-apps. Kies vervolgens per toepassing welke app je wilt gebruiken. In dit scherm vind je onder meer instellingen voor de standaardbrowser, voor de telefoon en voor de digitale assistent.

Pictogrampakket

Met zelfgekozen pictogrammen kun je je Android-omgeving écht personaliseren. Er zijn verschillende iconen beschikbaar die je binnenhaalt via Google Play. Zoek op Icon Pack en selecteer de pakketten die je het meest aanspreken. Let wel op: voor sommige pictogrambundels wordt een bedrag in rekening gebracht. Vaak geven de makers een Light-versie (gratis) en een complete versie (betaald) uit. Op die manier kun je eerst kunt kijken welk pakket je het leukst vindt.

Je kunt ook de pictogrammen van bestaande apps aanpassen. Tik op een app en houd het pictogram ingedrukt. Een menu verschijnt. Kies voor Pictogram bewerken. In de sectie Een nieuw pictogram kiezen selecteer je een nieuw pictogram. Kun je je pictogram niet vinden, maar heb je wel een aanvullend pakket gedownload? Klik op Een pictogrampakket openen en kies alsnog de juiste. In hetzelfde scherm vind je ook de optie om een ander pakket te downloaden (kies Nieuw pictogrampakket downloaden).

Zelf maken

Niet tevreden over het aanbod pictogrammen? Dan maak je ze toch zelf! Bijvoorbeeld met Icon Pack Studio. Hiermee ontwerp je pictogrammen en kun je deze ook bewerken en met anderen delen.

In de sectie My Library staan de bestaande pictogrambibliotheken. De pictogrammaker bestaat uit een aantal eenvoudige tools. Bij het kiezen van de kleur kun je de bron bepalen. Dat is handig als je dezelfde kleur van specifieke app zoekt, of de kleur van een bureaubladachtergrond wilt overnemen. Ook is er een kleurenkiezer waarmee je een kleur kunt overnemen. Je kunt hierin ook een numerieke waarde voor de kleur opgeven.

De makers hebben een community waarin je zelfgemaakte pictogrammen met andere gebruikers kunt uitwisselen. Op de website van de makers vind je een overzicht van launchers waarmee de zelfgemaakte pictogrammen samenwerken. Helaas is de veelgebruikte One UI van Samsung (nog) niet compatibel met de app.

Snelkoppeling plaatsen

Het startscherm leent zich goed voor het plaatsen van apps die je regelmatig gebruikt. Open de lijst met apps, tik op een app en houd deze ingedrukt terwijl je het pictogram naar het startscherm verplaatst. Wist je dat je ook een stap verder kunt gaan en snelkoppelingen kunt maken naar opties binnen een app?

Tik op een app en houd deze even ingedrukt totdat het venster met snelle opties verschijnt. Doe je dit bijvoorbeeld bij de app Telefoon, dan verschijnen nummers die je vaak belt. Bij een browser verschijnen snelle opties zoals een nieuw tabblad. Tik nu op een van deze opties en versleep deze naar het startscherm. De snelkoppeling naar de specifieke optie verschijnt op het startscherm.

Wil je meer overzicht? Maak dan gebruik van mappen. Sleep een snelkoppeling boven een andere snelkoppeling. Android maakt vervolgens een map aan en plaatst alle snelkoppelingen hierin. Tik op de map om deze te openen en tik op Naamloze map om deze een definitieve naam te geven.

Slimme snelkoppelingen Maak je vaak gebruik van specifieke onderdelen, zoals Google Wallet of de modus Niet storen? Plaats ze op het vergrendelscherm, zodat je er snel bij kunt. Ga hiervoor naar de Android-instellingen en tik op Snelkoppelingen in het venster Achtergrond en stijl. Kies de gewenste snelkoppeling voor de linkerzijde van het vergrendelscherm en eentje voor de rechterzijde.

Meerdere startschermen

Werk, hobby, privé: grote kans dat je je telefoon voor verschillende doeleinden gebruikt. Zorg voor overzicht en gebruik verschillende startschermen, bijvoorbeeld om hierop specifieke snelkoppelingen of apps te plaatsen. Tik op een app (of snelkoppeling of map) en houd de app ingedrukt, terwijl je deze naar de rand van het scherm versleept. Android maakt direct een nieuw startscherm aan. Laat de app nu los op het nieuwe startscherm. Door naar de rand van het scherm te vegen, keer je terug naar het naastliggende startscherm.

Lanceren maar!

Met Android kun je gebruikmaken van een launcher. Een launcher neemt een groot deel van de bestaande gebruikersomgeving over en geeft deze een persoonlijke tint. Er zijn verschillende launchers beschikbaar. Je kunt ze via de Play Store downloaden. Goed voorbeeld van een uitgebreide launcher is de Microsoft Launcher.

Een launcher stelt zich bij de installatie zelf in als standaard. Je kunt op elk moment schakelen tussen launchers en dus ook verschillende launchers installeren. In Android-instellingen kies je voor Apps / Standaard startscherm-app. Selecteer de launcher die je wilt gebruiken, bijvoorbeeld Pixel Launcher of Microsoft Launcher.

Tikkerdetik

Wist je dat je geen genoegen hoeft te nemen met het standaardtoetsenbord van Android? In plaats hiervan kun je een alternatief toetsenbord instellen. In de Android-instellingen kies je Systeem / Toetsenbord / Schermtoetsenbord. Activeer het gewenste toetsenbord: dit mogen er meerdere zijn. Tik op een toetsenbord om de bijbehorende instellingen op te roepen. Hier bepaal je onder meer het thema van het toetsenbord, welke indeling je wilt hanteren en of je gebruikmaakt van specifieke toetsen, zoals emoji’s.

Snel corrigeren

Iedereen gebruikt zijn eigen manier van communiceren. Het is dan ook niet meer dan logisch om de instellingen voor het automatisch corrigeren van woorden hierop aan te passen. Zo voorkom je bijvoorbeeld dat woorden onterecht of verkeerd worden aangepast.

In de Android-instellingen kies je voor Systeem, Talen. Controleer eerst of de juiste systeemtaal is ingesteld: tik op Systeemtalen en stel je de juiste taal in. Je kunt meerdere talen instellen. Kies hierna Systeem / Toetsenborden. Tik op Persoonlijk woordenboek. Tik op het plusteken en voeg eigen woorden toe, zodat deze niet meer ten onrechte worden gecorrigeerd. Helemaal geen behoefte aan de spellingcontrole? Tik op Spellingcontrole en zet de schuif op Uit bij Spellingcontrole gebruiken.

Eigen tekst Je kunt een aangepaste tekst aan het vergrendelscherm toevoegen. In de Android-instellingen kies je voor Scherm / Vergrendelscherm. Tik op Tekst toevoegen op vergrendelscherm en typ de gewenste zin, bijvoorbeeld een e-mailadres of naam. Handig als je de telefoon onverhoopt kwijtraakt.

Meldingen onder controle

Voor het prettig werken met je telefoon is het belangrijk om de meldingen onder controle te hebben. De ene melding is de andere niet, en bij Android kun je hierin onderscheid maken. Zodra je een melding binnenkrijgt en deze in het notificatievenster ziet, tik je erop en houd je de melding ingedrukt. Vervolgens kun je het prioriteitsniveau voor die specifieke melding bepalen.

Kies Prioriteit als de melding altijd en volledig mag worden getoond. Kies Standaard als de melding zich moet houden aan de actieve instellingen van het apparaat, bijvoorbeeld het trillen van het toestel. De laatste optie – Stil – stelt je in staat om specifieke meldingen juist te onderdrukken.

Widgets

Widgets zijn een slimme manier om je werkomgeving overzichtelijk te houden en van belangrijke informatie op de hoogte te blijven. Druk op een leeg gedeelte van het startscherm, totdat het systeemmenu verschijnt. Tik vervolgens op Widgets. Een overzicht van beschikbare widgets verschijnt. Kies de widgets die je wilt toevoegen. Je kunt ze vervolgens ook vergroten of verkleinen en een nieuwe plek op het startscherm geven.

Net als eigen pictogrammen, kun je ook eigen widgets bouwen. De app KWGT helpt je daarbij, verkrijgbaar via Google Play. Hier vind je meer informatie. Net als bij de apps om zelf pictogrammen te maken, kun je ook zelfgemaakte widgets downloaden via een community.

Een groot deel van de app werkt op basis van slepen en neerzetten, zodat je je widget snel kunt bouwen op basis van kant-en-klare blokken. Zo is het mogelijk om informatie zoals routekaarten en weersvoorspellingen in je eigen widget op te nemen. Ben je een meer gevorderde gebruiker, dan kun je ook je eigen functies voor de widget programmeren. Op de website van de makers vind je hierover aanvullende informatie.

Apps verbergen Wil je niet alle apps op je Android-toestel zien? Verberg ze dan. Dat lukt met bepaalde launchers, zoals met de eerdergenoemde Microsoft Launcher. Open de Instellingen en kies Startscherm. Tik op Verborgen apps. Kies Apps verbergen. Een overzicht van apps verschijnt. Selecteer de apps die je niet meer wilt zien en tik op Gereed. Je kunt de apps later altijd weer zien via het instellingenvenster bij Verborgen apps.

Geluiden

Tijd om wat aandacht te besteden aan de geluiden van het toestel. In de Instellingen kies je voor Geluid en trillen. Bovenin het scherm zie je de volumes voor de verschillende onderdelen, zoals het gespreksvolume en het wekkervolume. Kies bij Standaard meldingsgeluid het gewenste geluid en herhaal deze stappen voor Standaard alarmgeluid en Ringtone.

Afhankelijk van de Android-versie en het toestel vind je hier nog aanvullende opties om het geluid verder naar wens af te stellen. Bijvoorbeeld om een geluid te maken bij het ontgrendelen van de telefoon, bij het opladen en tijdens het typen op het schermtoetsenbord.

Maak direct van de mogelijkheid gebruik om een specifieke ringtone in te stellen voor bepaalde personen, bijvoorbeeld vrienden of familie. Open de app Telefoon en tik op de naam van de persoon aan wie je een aangepaste ringtone wilt toekennen. Tik op de drie puntjes rechtsboven en kies Ringtone instellen. Selecteer het gewenste geluid.

Voor Whatsapp Om geluiden in te stellen voor specifieke apps, kun je de apps zelf gebruiken. Goed voorbeeld hiervan is WhatsApp. Open de app en tik op de drie puntjes en kies Instellingen / Meldingen. Bij Groepen kun je het meldingsgeluid specifiek voor groepsberichten aanpassen. Onder Oproepen geef je het geluid op voor WhatsApp-belletjes.

Je kunt ook een geluid voor een specifieke persoon instellen. Open de chat met die persoon en tik op de drie puntjes rechtsboven. Kies Contact weergeven. Tik op Aangepaste meldingen. Plaats nu een vinkje bij Aangepaste meldingen en stel de gewenste geluiden in.

Watch on YouTube
▼ Volgende artikel
Zo zorg je ervoor dat jouw vriezer optimaal koelt
© qwartm
Huis

Zo zorg je ervoor dat jouw vriezer optimaal koelt

Een vriezer die goed en efficiënt vriest, heeft allerlei voordelen. Zo is het gunstig voor je gezondheid, omdat bacteriën in een ijskoude vriezer minder kans krijgen. Ook bespaar je energie én hoef je je vriezer minder vaak te ontdooien. Met een paar simpele stappen zorg je ervoor dat jouw vriezer optimaal koelt.

Wil je dat je diepvriesproducten zo lang mogelijk vers blijven en je je vriezer niet steeds hoeft te ontdooien? Dan is het belangrijk dat je vriezer efficiënt koelt, zodat er zo min mogelijk ijsvorming in het vriesvak ontstaat. Dit artikel vertelt je hoe je dat voor elkaar krijgt. • Het instellen van de juiste temperatuur • Slim invriezen • Goed vullen (maar niet te vol) • Regelmatig ontdooien • De condensor schoonmaken

Lees ook: Hier moet je op letten bij de aankoop van een nieuwe vriezer

De juiste temperatuur

Een goedwerkende vriezer begint met het instellen van de juiste temperatuur. Is je vriezer te warm, dan bederft voedsel sneller en zal er door het overtollige water sneller ijsvorming in het vriesvak ontstaan. In principe zijn alle temperaturen onder de -18°C goed, maar hoe kouder je je vriezer instelt, hoe meer energie hij verbruikt. Met een temperatuur van -18°C bewaar je je voedsel veilig, blijven voedingsstoffen lang behouden én ben je energiezuinig bezig. Veel vriezers beschikken over een ingebouwde thermostaat, vaak in de vorm van een draaiknop, waarop je de temperatuur kunt instellen. Heeft jouw vriezer dit niet, dan kun je een losse thermometer aanschaffen om de temperatuur in je vriezer te controleren.

Slim invriezen

Ook de manier waarop je je eten invriest, heeft veel invloed op hoe efficiënt jouw vriezer koelt. Zo laat voedsel dat nog warm is de temperatuur in je vriezer snel stijgen, waardoor voedingsmiddelen sneller bederven en je te maken kunt krijgen met ijsvorming. Het is dus verstandig om je kliekjes eerst op kamertemperatuur te laten komen voor je ze in de vriezer stopt. Om ervoor te zorgen dat het eten snel de juiste temperatuur bereikt, is het daarnaast beter om kleine porties in te vriezen. Let er daarbij op dat je luchtdichte bakjes of zakjes gebruikt, want als ingevroren eten in contact komt met lucht kan er vriesbrand op voedingsmiddelen ontstaan.

©qwartm

Een beetje overzicht in je vriezer is ook wel zo fijn. Zo weet je exact wat waar staat en hoef je de deur van de vriezer niet elke keer onnodig lang open te laten staan. Daarmee maak je het voor je vriezer een stuk makkelijker om de temperatuur vervolgens weer omlaag te krijgen. Je kunt bijvoorbeeld producten die je als eerste gebruikt voorin je vriezer zetten en overige producten meer naar achteren. Of plak labels op je bakjes met de data waarop je de producten hebt ingevroren. Ook kun je regelmatig even kijken welke producten weggegooid kunnen worden, zodat het geen rommeltje wordt in je vriezer.

Handig: invriezen in diepvriesbakjes

Dan kun je lekker stapelen!

Goed vullen (maar niet te vol)

Is jouw vriezer vaak maar voor de helft gevuld? Dat is zonde, want een halfvolle vriezer verbruikt veel onnodige energie. Misschien vind je in je keuken nog wat groente of fruit dat je niet van plan bent om op korte termijn op te eten. Mocht dat niet het geval zijn, dan kun je altijd een paar halfgevulde waterflessen in je vriezer leggen. Voor het afkoelen van producten (massa) hoeft een vriezer namelijk minder hard te werken dan voor het afkoelen van lucht. En omdat producten koude lucht goed vasthouden, gaat er bij het openen van je vriezerdeur minder kou verloren. Let op: een te volle vriezer is ook niet goed, want dit belemmert de luchtcirculatie en veroorzaakt ongelijke temperaturen in je vriezer.

Regelmatig ontdooien

IJsvorming beperkt niet alleen de ruimte in je vriezer, maar maakt ook dat het apparaat minder efficiënt gaat werken. IJs op de wanden van je vriezer werkt namelijk als een soort isolatielaag, waardoor het apparaat minder goed in staat is om warmte naar buiten af te voeren. Daar komt nog bij dat als ijsvorming zich op voedsel nestelt, vooral als dat niet luchtdicht is ingepakt, er vriesbrand op voedingsmiddelen kan ontstaan. Heeft jouw vriezer geen No Frost-functie? Dan moet je helaas zelf regelmatig aan de bak om het ijs uit je vriezer te verwijderen. Om het ontdooiingsproces te versnellen, kun je een bak met heet water in de vriezer plaatsen of het ijs met een föhn verwarmen. Als je je vriezer toch ontdooit, maak 'm dan meteen goed schoon. Ook op vuil in je vriezer kan namelijk ijs of rijp ontstaan.

©Thomas Heitz

De condensor schoonmaken

Maak tot slot, als dat mogelijk is, de condensor van je vriezer regelmatig schoon. De condensor is het zwarte rooster aan de achterkant van je vriezer dat ervoor zorgt dat warmte goed wordt afgevoerd. Zit de condensor vol met stof of vuil, dan blijft warmte in je vriezer circuleren. De condensor kun je eenvoudig schoonmaken met een zachte borstel of met een stofzuiger met borstel-opzetstuk.

▼ Volgende artikel
Android-smartphone zónder Google? Zo doe je dat
© ltyuan - stock.adobe.com
Huis

Android-smartphone zónder Google? Zo doe je dat

Op een smartphone met Android wordt standaard alles aan je Google-account gekoppeld. Daardoor weet het bedrijf heel wat over jou en niet iedereen voelt zich daar goed bij. Gelukkig zijn er ook manieren om Android te gebruiken zonder dat je Google volledige inzicht in je digitale leven geeft, bijvoorbeeld met de alternatieve firmware LineageOS met microG.

In dit artikel laten we zien hoe je een Android-smartphone in kunt stellen zonder gebruik te maken van Google:

• Installeer LineageOS for microG • Configureer microG • Zorg ervoor dat je pushnotificaties kunt ontvangen • Installeer Local GSM Location zodat apps locatiegegevens kunnen opvragen • Installeer apps via F-Droid en Aurora Store

Mag het iets minder rigoureus? Lees dan: Ontsnap aan Googles ecosysteem

Wanneer je een Android-smartphone of -tablet installeert, is aanmelden met een Google-account een van de eerste dingen die je doet. Vanaf dat moment zijn alle Google-apps zoals Gmail, Google Maps, Chrome, Google Calendar en Google Play op je apparaat aan je account gekoppeld. Handig … maar zo krijgt Google wel heel veel controle over je digitale leven.

In principe kun je op je Android-apparaat gewoon geen Google-account aanmaken en alternatieve apps installeren. Maar omdat het hele besturingssysteem rond Google-componenten is gebouwd, is dat knap lastig. Dan installeer je beter een alternatieve Android-firmware die geen koppeling met het Google-ecosysteem heeft ingebouwd. In dit artikel doen we dat met LineageOS en microG, en hebben we het ook over enkele andere mogelijkheden.

1 Android Open Source Project

Voordat we naar die alternatieven kijken, moeten we het even hebben over hoe die mogelijk zijn als Google-diensten zo nauw met Android verweven zijn. De basis van Android bestaat uit het Android Open Source Project (AOSP). Dit is een volwaardig mobiel besturingssysteem waarvan de broncode beschikbaar is onder een opensource-licentie. Fabrikanten van Android-apparaten voegen hier drivers aan toe om Android op hun hardware te laten werken, en vaak nog eigen aanpassingen. Andere belangrijke componenten die we in een Android-systeem verwachten, zoals Google Play Services, zijn niet opensource. Wanneer je een Android-telefoon koopt, staat daarop dus een besturingssysteem dat door de fabrikant is gecreëerd op basis van AOSP, Google Play Services en eigen aanpassingen.

LineageOS is een project dat de broncode van AOSP neemt en daar extra functionaliteit aan toevoegt, vaak met de focus op aanpasbaarheid, beveiliging en privacy. De nieuwste versie is LineageOS 21, gebaseerd op Android 14. Het biedt voor zo’n tweehonderd apparaten installeerbare images met de drivers van de fabrikanten ingebouwd. Staat je toestel niet in de lijst met apparaten, dan kun je LineageOS helaas niet installeren. De apps van Google zijn (net zoals Google Play Services) hierin niet opgenomen, omdat de licentie dat niet toestaat. Die kun je wel achteraf installeren, waarna je je met een Google-account kunt aanmelden en LineageOS zoals de standaard Android-versie op je telefoon is te gebruiken.

LineageOS ondersteunt zo’n tweehonderd apparaten.

2 MicroG

Nu zou je denken dat je zonder de apps van Google wel verder kunt, maar dat is helaas niet het geval. Google heeft gaandeweg meer en meer functionaliteit van AOSP naar Google Play Services en andere propriëtaire componenten verplaatst. Die vereisen een Google-account of tracken je op een andere manier. En heel wat Android-apps maken van deze propriëtaire componenten gebruik. Als je die apps op LineageOS zonder Google-apps installeert, dan zouden die in het beste geval maar deels werken en in het slechtste geval starten ze niet eens op.

Het project microG biedt hier een oplossing voor. Dit is een opensource-project dat allerlei propriëtaire Android-componenten van Google her-implementeert. Zo biedt GmsCore een alternatieve implementatie voor Google Play Services. Ook Google Cloud Messaging (voor pushnotificaties) en geolocalisatie zijn op deze manier mogelijk. De versies van microG kun je dan op bijvoorbeeld LineageOS gebruiken, waardoor allerlei Android-apps toch weer werken zonder dat je een Google-account of Google-apps nodig hebt.

Het microG-project her-implementeert een deel van Google Play Services.

3 LineageOS met microG

Helaas kun je microG niet zomaar op LineageOS installeren. MicroG werkt namelijk alleen op een Android-versie met ‘signature spoofing’. Die truc zorgt ervoor dat de componenten van microG zich als Google Play Services kunnen voordoen, waardoor apps er mee samenwerken zonder dat ze weten dat het niet om een officiële Google-dienst gaat. Maar de ontwikkelaars van LineageOS hebben om diverse redenen besloten om signature spoofing niet op te nemen.

Er zijn manieren om een al geïnstalleerd Android-systeem te patchen zodat het signature spoofing ondersteunt. MicroG biedt ook zijn eigen versie van LineageOS aan: LineageOS for microG. Die versie heeft een minimale vorm van signature spoofing ingebouwd die alleen geprivilegieerde systeem-apps toelaat om de spoofing-permissie te gebruiken en alleen na toestemming van de gebruiker. LineageOS for microG ondersteunt exact dezelfde apparaten als LineageOS en verspreidt twee keer per maand over-the-air-updates.

LineageOS for microG biedt een opensource Android-versie zonder Google-apps.

Alternatieven voor LineageOS/microG

/e/OS Zo is /e/OS op dezelfde combinatie van LineageOS met microG gebaseerd, maar voegt daar nog een privacygerichte standaardconfiguratie aan toe. Je kunt /e/OS zelf installeren op een ondersteunde telefoon, of een telefoon bij Murena kopen met /e/OS voorgeïnstalleerd. De /e/ Foundation, die /e/OS ontwikkelt, sponsort sinds 2020 de ontwikkeling van microG.   Calyxos Ook Calyxos richt zich op privacybewuste gebruikers. Het heeft microG aan boord en komt met toepassingen zoals de chat-app Signal en Organic Maps, dat kaarten van OpenStreetMap gebruikt. Het ondersteunt wel minder telefoons dan de eerdergenoemde oplossingen, voornamelijk Pixel-telefoons van Google.

GrapheneOS GrapheneOS richt zich op hetzelfde publiek, maar doet dat zonder microG. In plaats daarvan kun je Google Play Services in een afgescheiden sandbox draaien voor de apps die dat nodig hebben. Het besturingssysteem ondersteunt alleen tien Google Pixel-apparaten.

Met /e/OS heb je een Android-systeem zonder Google en een privacygerichte standaardconfiguratie.

Klinkt het als te veel moeite?

De keuze in Android-smartphones is reuze

4 Installeren

De installatie van LineageOS for microG gebeurt exact hetzelfde als bij LineageOS: zoek je toestel op in de lijst met ondersteunde apparaten van de LineageOS Wiki en volg daar de installatiegids. Het enige verschil is dat je de installatiebestanden voor je apparaat niet van de website van LineageOS downloadt, maar van de downloadpagina voor LineageOS for microG. Voor de Fairphone 5 vind je die bijvoorbeeld in de map FP5.

Installeer eerst Android Debug Bridge en fastboot en volg op die pagina ook de instructies om de usb-foutopsporingsmodus op je Android-apparaat in te stellen. Daarna dien je op sommige apparaten de bootloader te ontgrendelen, zodat je alternatieve firmware kunt installeren. De instructies hangen van je apparaat af. Op sommige apparaten moet je ook nog extra partities flashen met fastboot. Let op dat je de downloadbestanden van LineageOS for microG flasht en niet degene waarnaar in de installatie-instructies van LineageOS wordt verwezen.

Daarna flash je het herstelbestand van LineageOS for microG en start je het apparaat in herstelmodus. Voer dan een factory reset uit. Nu kun je eindelijk het zip-bestand met het rootbestandssysteem van LineageOS for microG naar je telefoon flashen met de opdracht adb vanaf je computer. De stap om een Google Apps-add-on te installeren sla je over, want we willen Google juist vermijden. Herstart daarna je telefoon, waarna je in LineageOS for microG opstart.

Volg heel nauwgezet alle waarschuwingen en tips in de installatie-instructies van LineageOS.

5 Configureren

Na de eerste keer opstarten, word je verwelkomd door de configuratiewizard, waarin je onder andere je wifi-netwerk instelt. Maar in tegenstelling tot een normale Android-installatie krijg je nu niet de vraag om een Google-account in te voeren. Wanneer de initiële configuratie van LineageOS is voltooid, open je de app microG Settings. Klik dan op Self-Check. Uiteindelijk moet de hele lijst met controles aangevinkt zijn. Je moet hiervoor diverse permissies aan de app toekennen, zodat microG zijn werk kan doen.

Keer terug naar het hoofdvenster van microG Settings. Hier staan allerlei functies standaard uitgeschakeld en het is aan jou om te kiezen welke je inschakelt. Zo kun je hier een Google-account toevoegen, maar dat doen we in het kader van dit artikel juist niet. Exposure Notifications kun je niet hier inschakelen; daarvoor dien je een app te installeren die deze API gebruikt. Google SafetyNet kun je hier wel inschakelen. Sommige apps vereisen deze functie om te controleren of je Android-apparaat wel veilig is. Mocht je zo’n app gebruiken, schakel die functie dan hier in.

Geef microG alle permissies die het nodig heeft om zijn taken uit te voeren.

6 Pushnotificaties

Als je nu apps zou installeren, zou je merken dat je geen pushnotificaties krijgt. Veel apps, onder meer WhatsApp en Slack, maken hiervoor immers gebruik van Google Cloud Messaging. MicroG implementeert dit ook, maar heeft dit standaard uitgeschakeld. Om pushnotificaties naar je apparaat te kunnen sturen, moet Google je apparaat ook kunnen identificeren aan de hand van een uniek apparaat-ID. Ga daarvoor in microG Settings naar Google device registration en schakel Register device in. Standaard (in het profiel Native) genereert microG nu een ID waaruit Google je apparaattype en softwareversie kan afleiden, maar niet het serienummer. Het profiel Real geeft ook het eigenlijke serienummer aan Google door. Er zijn ook profielen om je voor een Google Nexus 5X of Motorola Moto G uit te geven, voor als je zo weinig mogelijk informatie wilt prijsgeven. Als je een Google-account hebt toegevoegd, wordt dit overigens ook bij je apparaatregistratie aan Google doorgegeven.

Nadat je apparaat bij Google is geregistreerd, tik je op Cloud Messaging en vink je Receive push notifications aan. Zodra je apps installeert die van Google Cloud Messaging gebruikmaken, komen ze hier in de lijst te staan. Als je merkt dat je notificaties met vertraging aankomen, tik dan op de drie puntjes bovenaan rechts, dan op Advanced en pas de instellingen voor pushnotificaties per netwerk aan. Zet ze bijvoorbeeld op Ping interval: 60 seconds. Maar dit is alleen nodig als de netwerkkwaliteit laag is, de standaardwaarde Automatic zou op de meeste netwerken voldoende moeten zijn.

Dankzij microG kunnen je apps ook pushnotificaties ontvangen.

7 Locatiemodules

Diverse apps vragen je locatie op, bijvoorbeeld om een relevante selectie van nabije winkels of laadpalen te tonen. Maar als ze daarvoor altijd je gps gebruiken, belast dat de batterij van je telefoon te veel. Bovendien hoeft die locatie niet altijd zo precies te zijn als van je gps. Google heeft daarvoor de component Network Location Provider, die communiceert met servers van Google om bijvoorbeeld op basis van de zichtbare wifi-netwerken te bepalen waar je apparaat zich bevindt.

In de instellingen van microG kun je ook hiervoor een alternatief instellen. Tik daarvoor op Location modules. Standaard bood microG één geolocalisatiemodule die op basis van gsm-netwerken en wifi-toegangspunten in de buurt je locatie bepaalt: Mozilla Location Service. Helaas is die dienst inmiddels stopgezet. Je kunt wel de app Local GSM Location installeren en de locatiedienst die ze aanbiedt daarna hier inschakelen.

MicroG kan ook je locatie bepalen zonder servers van Google.

8 OpenCelliD gebruiken

Tik daarna op de module en dan op Configure. Geef de app toestemming om altijd toegang tot je locatie te krijgen en daarna om bestanden op te slaan. Maak nu een gratis OpenCelliD-account door op www.opencellid.org op Sign Up te klikken. Klik op de verificatielink en dan in het dashboard op Access Tokens. Je ziet daar één toegangstoken. Klik op Show Token en kopieer die.

Open dan op je telefoon weer de configuratie van de locatiemodule, tik linksboven op het menu en dan op Advanced Settings. Vul bij OpenCellID Access Token je token in. Keer terug, open Settings en vink bij Sources de optie OpenCellID aan. Keer weer terug, tik op Database / Create Database. De module downloadt nu de locatiedatabase naar je telefoon. Op een later moment kun je altijd op Update Database tikken om de database bij te werken.

Haal locatiedata uit de database van OpenCelliD.

Geen Google, wel Apple?

Met een iPhone heb je niets te maken met het Google-ecosysteem

9 Apps installeren met F-Droid

LineageOS for microG komt standaard met F-Droid, een appwinkel voor opensource-apps. Zo kun je hiermee de app Local GSM Location installeren, maar ook apps als Aegis Authenticator voor tweefactorauthenticatie, Joplin voor todo-lijstjes, Organic Maps voor offline navigatie, Syncthing voor synchronisatie van je bestanden, apps voor Home Assistant en openHAB, en nog veel meer. Voor veel propriëtaire Android-apps bestaan er opensource-alternatieven die je in F-Droid vindt. Ook apps updaten gebeurt in F-Droid. In de instellingen kun je zelfs automatische updates instellen.

Opvallend is dat F-Droid per app de zogenoemde anti-functies toont, bijvoorbeeld of de app gebruikmaakt van een propriëtaire back-end of je activiteiten aan de makers rapporteert. Ook de door de app gevraagde machtigingen toont F-Droid bij elke app. Zo kun je op basis van de anti-functies en machtigingen beslissen of je de app wel met deze functies wilt gebruiken of voldoende vertrouwt.

F-Droid toont bij elke app de ‘anti-functies’, functies die je misschien minder leuk vindt.

10 Apps installeren met Aurora Store

Op F-Droid vind je alleen opensource-apps. Voor apps als WhatsApp, Slack, Snapchat, Instagram, TikTok, Spotify en meer heb je een andere bron nodig. Maar zonder een Google-account kan dat niet met Google Play Store. Gelukkig bestaat er een alternatief: Aurora Store. Dit is een onofficiële opensource-client voor de Google Play Store. Je kunt hiermee dus apps op de Google Play Store zoeken, downloaden en updaten. Dat kan met een Google-account, maar ook anoniem. Aurora Store koppelt je dan aan een van de vele anonieme gebruikersaccounts. Soms lukt het aanmelden niet. Probeer het dan opnieuw, dan word je aan een willekeurig ander account gekoppeld.

Net zoals in Google Play Store krijg je in Aurora Store apps te zien per categorie, inclusief lijstjes met de populairste apps of apps die voor jou zijn aangeraden. De mogelijkheden zijn minder uitgebreid dan met Google Play Store. Zo kun je geen betaalde apps downloaden of updaten. Bovendien werken heel wat in-app-functies van allerlei apps niet wanneer je Aurora Store anoniem gebruikt. Soms krijg je bepaalde apps ook niet te zien, omdat het anonieme account dat je op dat moment gebruikt van een bepaald land is waar de app niet is toegelaten. Tik in dat geval bovenaan rechts op het tandwiel, dan op Manage your account / Log uit en log weer in als Anoniem. Je krijgt dan een willekeurig ander anoniem account en kunt opnieuw proberen of je de gewenste app vindt.

Met Aurora Store download en update je anoniem apps uit de Google Play Store.

11 Alternatieven voor Google-apps

Nu je een Android-systeem zonder Google-account hebt, moet je uiteraard voor alle Google-apps nog alternatieven zoeken. Wil je onmiddellijk een heel ecosysteem, dan loont het de moeite om naar Proton te kijken. Je kunt gratis een account maken bij deze dienstenprovider die zich focust op privacy en geen toegang heeft tot je gegevens dankzij end-to-end encryptie. Voor wie meer opslag en mogelijkheden wil, biedt Proton ook betaalde abonnementen aan. De apps Proton Mail, Proton Calendar, Proton Drive, Proton VPN en Proton Pass zijn te vinden in F-Droid en Aurora Store.

Maar je hoeft jezelf niet aan één ecosysteem te verbinden. Je kunt perfect losse apps installeren (zoals de mail-app K-9 Mail) of met DAVx5 in combinatie met een CalDAV/CardDAV-server je agenda en contacten in de standaard-apps van LineageOS integreren. Als wachtwoordbeheerder kun je bijvoorbeeld de app van Bitwarden installeren, in combinatie met de server van Bitwarden of je eigen Vaultwarden-server. Voor tweefactorauthenticatie is Aegis Authenticator een goede keuze.

Als je gewend bent om je browsergeschiedenis en -tabs tussen verschillende apparaten te synchroniseren met Google Chrome, dan is er ook daarvoor een alternatief zonder Google-account. Mozilla biedt een vergelijkbare functie voor Firefox aan met Firefox Sync. Als je de Firefox-app op LineageOS installeert en een gratis Mozilla-account aanmaakt, kun je dus ook je tabs synchroniseren. Interessant om te weten is dat dit met end-to-end encryptie werkt. Mozilla krijgt dus niet te zien welke webpagina’s je bezoekt.

Proton biedt een heel ecosysteem aan van diensten met end-to-end encryptie.

Watch on YouTube