De Commodore 64, Super Nintendo, PlayStation of N64: grote kans dat een of meer van deze spelcomputers je doen terugdenken aan lang vervlogen tijden. Je zult ze waarschijnlijk niet meer zo snel aansluiten en opstarten, maar tegenwoordig speel je je favoriete klassiekers gewoon op je telefoon met een smartphone-emulator.

Dankzij emulators kun je je oude tijden herbeleven. En dat kan zelfs onderweg op je smartphone, zodat je geen rugzak met games en randapparatuur hoeft mee te slepen. Liever een emulator op je pc? Zie dan dit artikel.

Emulators op iOS

©PXimport

Het startpunt voor nostalgie: C64.emu

Gamers geboren vóór of in de jaren 80 zullen met weemoed terugdenken aan de Commodore 64. Het eerste model van deze legendarische 8bit-homecomputer werd in 1982 geïntroduceerd. Pas in 1994 werd de productie officieel gestaakt na het faillissement van Commodore. De populariteit van de computer is vooral te danken aan het grote spelaanbod. Alle pixelige klassiekers van toen kun je nu op je smartphone spelen met C64.emu, een erg stabiele emulator voor Android die regelmatig van updates wordt voorzien. De app werd ontwikkeld door Robert Broglia, ook verantwoordelijk voor emulators voor onder meer de Atari 2600, MSX, Neogeo en (S)NES.

C64.emu draait op praktisch elke Android-smartphone en -tablet jonger dan vier jaar. Na het installeren van de app uit de Play Store (3,49 euro) moet je nog even de juiste firmwarebestanden downloaden. Die vind je inclusief instructies op de site van de ontwikkelaar. Ook de games, zogenoemde roms, moet je handmatig downloaden en in de juiste map op je Android-toestel plaatsen. Het gemakkelijkst is om je smartphone of tablet met een computer te verbinden, zodat je snel de benodigde bestanden kunt downloaden en overzetten. Een extern geheugenkaartje is handig, maar niet noodzakelijk.

©PXimport

Commodore 64-roms

Een goed adres om vervolgens Commodore 64-roms te vinden is Emuparadise, waar je ook terecht kunt voor andere spelcomputers als de Atari 2600, Sega Mega Drive en PlayStation 2. Een zoekactie op Google leert dat er ook andere sites roms aanbieden, maar Emuparadise is in onze ervaring betrouwbaar en het aanbod is groot. Sommige spellen zijn zelfs speelbaar in de browser, waardoor je geen aparte emulator nodig hebt. Ook zijn er compleet ingescande gametijdschriften te vinden als Commodore Power Play, Nintendo Power en RetroGamer. Kortom, dit is hét startpunt voor je nostalgische reis.

©PXimport

Zijn emulators en roms legaal?

Game Boy-spellen

De oorspronkelijke Game Boy uit 1989 heeft talloze klassiekers voortgebracht, waaronder Tetris, Super Mario World en Pokémon. Op Marktplaats en eBay kun je de antieke handheld voor een paar tientjes op de kop tikken, maar het vinden van specifieke games kan een uitdaging zijn. Een emulator biedt in dat geval uitkomst, en voor de Game Boy zijn er genoeg. De beste optie uit de Play Store is John GBC (1,99 euro), die ook overweg kan met Game Boy Color-spellen. Er is een gratis versie met advertenties, ideaal om de emulator eerst even uit te proberen. Het besturen van games met de virtuele knoppen is namelijk even wennen, zeker als je een smartphone met een kleiner scherm gebruikt. De app vereist Android 2.3 of hoger en werkt ook op tablets. Even de juiste roms op je toestel zetten en je kunt aan de slag. Spellen worden waarheidsgetrouw weergegeven en korte speelsessies zijn geen probleem dankzij de optie om tussentijds je progressie op te slaan.

Game Boy Advance

Wil je met wat recenter materiaal aan de slag, dan kun je gaan voor de Gameboy Advance-emulator van dezelfde ontwikkelaar, John GBA (1,99 euro) of het uitstekende GBA.emu van Robert Broglia (3,99 euro). Deze emulators zijn qua mogelijkheden vergelijkbaar en ondersteunen allebei externe controllers. Heb je nog een Wii- of bluetooth-controller liggen, dan kun je die koppelen om je games te besturen. Dat kan ook met een usb-gamepad of -keyboard, al kost het wat meer moeite om ze te verbinden als je geen volwaardige usb-poort tot je beschikking hebt. Een analoge controller is niettemin een goede optie voor spellen die je reflexen op de proef stellen. Onder meer Razer en Mad Catz maken controllers voor Android, vaak met een handige houder om je telefoon in te klikken.

©PXimport

Terug naar de 90’s

De jaren 90 waren een geweldige tijd voor handhelds én consoles, met een aantal fantastische systemen en tientallen, zo niet honderden, gedenkwaardige games. Aan het begin van het decennium maakten vooral SNES (met spellen als Star Fox, Super Mario (Kart) en Zelda) en Sega Mega Drive (met onder andere Sonic, Golden Axe en Battletoads) de dienst uit. Al die klassiekers zijn ook onderweg speelbaar met de gratis emulators Snes9x EX+ en gGens(MD). Ze zijn compatibel met de meeste Android-versies, al heb je wel een vrij krachtige smartphone nodig om games soepel te spelen. Mode 7-rendering, in sommige SNES-games gebruikt voor simpele 3D-effecten, wordt door de emulator niet altijd goed weergegeven. Ook gGens(MD) heeft soms moeite met geavanceerdere Mega Drive-spellen, maar over het algemeen kun je praktisch al je favoriete spellen van deze platforms emuleren.

Saga Saturn

Halverwege de jaren 90 was het de beurt aan de vijfde generatie spelcomputers met de Sega Saturn, Sony PlayStation en Nintendo 64. Waar op eerdere systemen al werd geëxperimenteerd met 3D, stapten deze consoles vrijwel volledig over op de derde dimensie. De Saturn was een uitzondering, met een groot aantal shooters en vechtspellen in 2D. De spelcomputer wist buiten Japan nooit potten te breken en de productie werd slechts drie jaar na de release stopgezet. Dat was vooral te wijten aan de concurrentie van Sony en het beperkte spelaanbod. De spelcomputer was berucht vanwege het feit dat het enorm lastig was om op te programmeren. Het is dan ook niet verwonderlijk dat voor de Saturn nauwelijks emulators beschikbaar zijn, laat staan voor Android en iOS.

©PXimport

PlayStation en N64

Dat is een ander verhaal voor de PlayStation en N64. De beste opties zijn respectievelijk FPse for Android (2,79 euro) en MegaN64 (gratis en reclamevrij). Beide emulators ondersteunen vrijwel alle games, al draaien die niet altijd even soepel. Mario Kart 64 en GoldenEye zijn weliswaar speelbaar, maar hebben soms last van haperend geluid. Gebruik je een recente smartphone of tablet, dan werkt MegaN64 in de meeste gevallen prima. Hetzelfde geldt voor FPse for Android, die voor gebruik wel vereist dat je de BIOS van de PlayStation downloadt. Op de website Loveroms vind je het juiste bestand dat je in dezelfde map als je roms kunt plaatsen. Vervolgens hoef je alleen nog de app te starten en een game in te laden. Net als bij MegaN64 kun je kiezen voor virtuele knoppen of een analoge (bluetooth-)controller. In het eerste geval worden de twaalf toetsen en het pookje van de PlayStation-controller verspreid over het scherm, wat redelijk werkt als je een Android-toestel hebt met een scherm groter dan 5 inch.

©PXimport

Android-emulator voor je pc

©PXimport

Enorm aanbod

Het gaat te ver om in dit artikel alle beschikbare emulators afzonderlijk te bespreken. Het aanbod is gigantisch en praktisch elke spelcomputer en handheld is wel te emuleren. Zo zijn er voor Android een handjevol uitstekende PSP-emulators (tip: PPSSPP) en apps voor het spelen van Dreamcast (Reicast) en zelfs Nintendo DS-games (DraStic DS Emulator). De DS is vrij lastig te emuleren, vanwege de aanwezigheid van twee schermen op de handheld.

Ook modernere consoles als de PS2 en GameCube zijn te emuleren, maar daarvoor heb je krachtige hardware en flink wat schijfruimte nodig. De meeste van dit soort emulators voor smartphones blijken in de praktijk niet te werken, waardoor je aangewezen bent tot je pc. Is dat erg? Wat ons betreft niet, want er zijn ontelbaar veel andere retrosystemen en -games beschikbaar die zeer de moeite waard zijn om te (her)ontdekken met je smartphone.

De Samsung Galaxy S25 is een smartphone die we velen kunnen aanraden, want hij werkt als een trein en doet alles wat je wilt. Maar het is ook een smartphone die al heel snel vertrouwd aanvoelt, want serieuze innovaties ontbreken. Daar kan Samsungs nadruk op gave AI-functies geen verandering in brengen.

De Galaxy S25-serie bestaat op moment van schrijven uit drie modellen: de S25, S25 Plus en S25 Ultra. De S25 is het kleinste en goedkoopste model en komt in deze review aan bod. Lees hier onze review van de S25 Plus of hier onze review van de S25 Ultra.

©Rens Blom

Krappe basisvariant, lang updates

De S25 lijkt qua ontwerp veel op zijn grotere en duurdere broers, maar doet ook erg veel denken aan zijn voorganger: de S24. Die blijft voorlopig ook gewoon te koop, en is met zijn lagere prijs een interessant alternatief voor wie de S25 aan de dure kant vindt. De S25 draagt een adviesprijs van 849 euro voor het model met 128 GB opslagcapaciteit. Die variant raden we weinig mensen aan, want je kunt minder dan die 128 GB gebruiken. En als je jaren met de smartphone wilt doen, raakt de opslagcapaciteit door je foto's, video's, apps snel vol. Helemaal omdat elke update die de telefoon veiliger en beter maakt, ook ruimte inneemt. En je kunt heel wat updates verwachten, want Samsung belooft zeven jaar Android-upgrades en beveiligingsupdates. Een uitstekend updatebeleid dat vergelijkbaar is met Apple (iPhone) en Google (Pixel). Om daadwerkelijk jaren te kunnen doen met de S25, raden we je daarom niet de 128GB-variant maar de 256GB-versie aan. Die is eenmalig wat duurder, maar verzekert je op de lange termijn van meer opslagcapaciteit.

©Rens Blom

Drie goede camera's

Sowieso is de Galaxy S25 een smartphone waar je – als het goed is – jaren mee vooruit kunt. Het toestel heeft een degelijke behuizing van glas en aluminium, is waterdicht en stofbestendig en beschikt over krachtige, toekomstbestendige hardware. We noemen een razendsnelle Qualcomm Snapdragon 8 Elite-processor, maar liefst 12 GB werkgeheugen en ondersteuning voor technieken als wifi 7. De smartphone is erg snel in gebruik, doet alles wat je wilt en gaat een lange dag mee op een accubeurt. Opladen kan via de usb-c-poort of – langzamer – draadloos. Tel er drie goede camera's bij op en je hebt een complete telefoon waar je elke dag op kunt vertrouwen.

©Rens Blom

Van boven naar onder: hoofdcamera, groothoekcamera en drie keer zoom via de telelens.

©Rens Blom

Verschillende cameramodi op de S25, waaronder de maximale zoomfunctie (onderaan).

Lijkt erg veel op de S24

Bij dat laatste wringt de schoen echter ook. De Samsung Galaxy S25 is namelijk een hele typische Samsung-smartphone, en doet ons wel héél erg veel denken aan de S24 en de modellen ervoor. Het toestel oogt dusdanig herkenbaar dat niemand in onze omgeving doorhad dat we een nieuwe smartphone gebruikten. Ook qua scherm, accucapaciteit en oplaadsnelheid verschilt het nauwelijks van de S24. De camera's presteren íets beter, maar dat merk je eigenlijk alleen als je nu een (Samsung)smartphone van een paar jaar geleden gebruikt. Begrijp ons niet verkeerd: de Samsung Galaxy S25 is een hele fijne smartphone die we aan heel veel mensen kunnen aanraden als je een relatief handzame, nieuwe topsmartphone zoekt. Maar we moeten er ook bij zeggen dat de kans groot is dat je binnen een paar dagen vergeten bent dát je een nieuwe topsmartphone in je handen hebt.

©Rens Blom

De S25 is een fijne smartphone, maar de nieuwigheid is er al heel snel af.

De S25 is vertrouwd goed, zonder op te vallen. Hij gaat niet uitzonderlijk lang mee op een accubeurt, blaast je niet omver met zijn camera's, laadt de accu niet razendsnel op en heeft ook geen ontwerp dat de aandacht trekt. Dat is niet erg, maar maakt de S25 ook een beperkte upgrade ten opzichte van de S24. De S24 is weliswaar technisch íets minder goed en de softwareondersteuning stopt een jaar eerder, maar het actuele prijsverschil van circa 200 euro kan terecht een doorslaggevende factor zijn om voor het toestel van vorig jaar te gaan.  

Mogelijk betalen voor AI-functies

Samsung weet zelf natuurlijk ook dat de S24 en S25 veel op elkaar lijken. Het bedrijf zet in op kunstmatige intelligentie (AI) om de S25 meer te onderscheiden van zijn voorganger. Die had al wat AI-functies om je telefoonervaring slimmer en efficiënter te maken, en de S25 zet die trend voort. In de S25-software zijn meer handige foefjes gebouwd om de gebruikerservaring te verbeteren. Ons advies: verwacht daar niet te veel van. Sommige functies zijn handig, maar werken ook al op de S24 of komen via een software-update alsnog beschikbaar voor dit toestel. Andere AI-functies op de S25 werken nog niet in het Nederlands of voegen naar onze mening weinig toe.

©Rens Blom

Samsung houdt de deur open om zijn AI-functies per 2026 achter een betaalmuur te zetten.

Daar komt nog bij dat Samsung aangeeft dat zijn AI-functies ten minste tot eind 2025 gratis te gebruiken zijn. Of dat daarna zo blijft, laat het merk in het midden. Mogelijk moet je vanaf 2026 dus betalen om gebruik te kunnen (blijven) maken van geadverteerde AI-functies, nadat je al betaald hebt voor de smartphone. Samsung is er vooralsnog vaag over, wat naar ons idee geen verkoopargument is voor de AI-functies.

Conclusie: Samsung Galaxy S25 kopen?

De Samsung Galaxy S25 is een erg prettige en complete smartphone waar je jaren plezier van kunt hebben. De prijs vinden we dan ook gerechtvaardigd. Maar daar moeten we meteen bij zeggen dat het ook kan lonen om de S24 van het jaar ervoor te nemen, aangezien die op veel punten vergelijkbaar presteert en circa 200 euro goedkoper is dan de S25.  

Apple heeft iOS 18.4 uitgebracht. Daarin zitten zoals altijd de nodige beveiligingsupdates, probleemoplossingen en verbeteringen, maar ook acht nieuwe emoji. Daarbij zit er een waarvan het ons niet zou verbazen als die binnen no time de meest gebruikte emoji aller tijden zou worden.

Nieuwe emoji's komen er niet zomaar. Iedereen mag een voorstel indienen bij het Unicode Consortium, de organisatie die digitale tekens wereldwijd standaardiseert. Zij beoordelen of het idee bruikbaar, relevant en onderscheidend genoeg is. Eén keer per jaar stellen ze een nieuwe set samen. De emoji's die nu zijn verschenen, horen allemaal bij de set Emoji 16.0. Heb je iOS 18.4 geïnstalleerd, dan kun je ze vanaf nu gebruiken. Het zijn een vingerafdruk, een radijsje, een kale boom, een harp, een schep, een spetter en de vlag van het piepkleine Kanaaleiland Sark staan. Leuk allemaal, maar het is natuurlijk de achtste nieuwe emoji die er met kop en schouders bovenuit steekt.

Die emoji, dat zijn wij allemaal

We hebben het dan over de emoji met donkere wallen en kringen onder zijn ogen. Die blik van: ik ben er nog, maar vraag me niet hoe. Het is de werkende ouder die op zijn enige uitslaapdag om vijf over half zes wordt gewekt door een vrolijke peuter die ontdekt heeft dat je met pannendeksels zo'n leuk geluid kunt maken. De horeca-medewerker die vijf minuten voor sluitingstijd nog een groep van vijftien man ziet binnenkomen. Een kantoormedewerker die zijn e-mail opent na een weekendje weg en 83 ongelezen berichten ziet. Het is januari. Het is maandag. Het zijn wij allemaal.

©Unicode

Kun jij hem al gebruiken?

Pas na een systeemupdate verschijnen de emoji's op je toestel. Het kan dus zijn dat je nog even moet wachten. Goed om te weten: Apple, Google en andere fabrikanten verwerken de nieuwe emoji's op hun eigen moment en in hun eigen stijl. Op een Android-toestel kan een emoji er dus net iets anders uitzien dan op een iPhone, ook al gaat het om hetzelfde Unicode-teken.