De Commodore 64, Super Nintendo, PlayStation of N64: grote kans dat een of meer van deze spelcomputers je doen terugdenken aan lang vervlogen tijden. Je zult ze waarschijnlijk niet meer zo snel aansluiten en opstarten, maar tegenwoordig speel je je favoriete klassiekers gewoon op je telefoon met een smartphone-emulator.

Dankzij emulators kun je je oude tijden herbeleven. En dat kan zelfs onderweg op je smartphone, zodat je geen rugzak met games en randapparatuur hoeft mee te slepen. Liever een emulator op je pc? Zie dan dit artikel.

Emulators op iOS

©PXimport

Het startpunt voor nostalgie: C64.emu

Gamers geboren vóór of in de jaren 80 zullen met weemoed terugdenken aan de Commodore 64. Het eerste model van deze legendarische 8bit-homecomputer werd in 1982 geïntroduceerd. Pas in 1994 werd de productie officieel gestaakt na het faillissement van Commodore. De populariteit van de computer is vooral te danken aan het grote spelaanbod. Alle pixelige klassiekers van toen kun je nu op je smartphone spelen met C64.emu, een erg stabiele emulator voor Android die regelmatig van updates wordt voorzien. De app werd ontwikkeld door Robert Broglia, ook verantwoordelijk voor emulators voor onder meer de Atari 2600, MSX, Neogeo en (S)NES.

C64.emu draait op praktisch elke Android-smartphone en -tablet jonger dan vier jaar. Na het installeren van de app uit de Play Store (3,49 euro) moet je nog even de juiste firmwarebestanden downloaden. Die vind je inclusief instructies op de site van de ontwikkelaar. Ook de games, zogenoemde roms, moet je handmatig downloaden en in de juiste map op je Android-toestel plaatsen. Het gemakkelijkst is om je smartphone of tablet met een computer te verbinden, zodat je snel de benodigde bestanden kunt downloaden en overzetten. Een extern geheugenkaartje is handig, maar niet noodzakelijk.

©PXimport

Commodore 64-roms

Een goed adres om vervolgens Commodore 64-roms te vinden is Emuparadise, waar je ook terecht kunt voor andere spelcomputers als de Atari 2600, Sega Mega Drive en PlayStation 2. Een zoekactie op Google leert dat er ook andere sites roms aanbieden, maar Emuparadise is in onze ervaring betrouwbaar en het aanbod is groot. Sommige spellen zijn zelfs speelbaar in de browser, waardoor je geen aparte emulator nodig hebt. Ook zijn er compleet ingescande gametijdschriften te vinden als Commodore Power Play, Nintendo Power en RetroGamer. Kortom, dit is hét startpunt voor je nostalgische reis.

©PXimport

Zijn emulators en roms legaal?

Game Boy-spellen

De oorspronkelijke Game Boy uit 1989 heeft talloze klassiekers voortgebracht, waaronder Tetris, Super Mario World en Pokémon. Op Marktplaats en eBay kun je de antieke handheld voor een paar tientjes op de kop tikken, maar het vinden van specifieke games kan een uitdaging zijn. Een emulator biedt in dat geval uitkomst, en voor de Game Boy zijn er genoeg. De beste optie uit de Play Store is John GBC (1,99 euro), die ook overweg kan met Game Boy Color-spellen. Er is een gratis versie met advertenties, ideaal om de emulator eerst even uit te proberen. Het besturen van games met de virtuele knoppen is namelijk even wennen, zeker als je een smartphone met een kleiner scherm gebruikt. De app vereist Android 2.3 of hoger en werkt ook op tablets. Even de juiste roms op je toestel zetten en je kunt aan de slag. Spellen worden waarheidsgetrouw weergegeven en korte speelsessies zijn geen probleem dankzij de optie om tussentijds je progressie op te slaan.

Game Boy Advance

Wil je met wat recenter materiaal aan de slag, dan kun je gaan voor de Gameboy Advance-emulator van dezelfde ontwikkelaar, John GBA (1,99 euro) of het uitstekende GBA.emu van Robert Broglia (3,99 euro). Deze emulators zijn qua mogelijkheden vergelijkbaar en ondersteunen allebei externe controllers. Heb je nog een Wii- of bluetooth-controller liggen, dan kun je die koppelen om je games te besturen. Dat kan ook met een usb-gamepad of -keyboard, al kost het wat meer moeite om ze te verbinden als je geen volwaardige usb-poort tot je beschikking hebt. Een analoge controller is niettemin een goede optie voor spellen die je reflexen op de proef stellen. Onder meer Razer en Mad Catz maken controllers voor Android, vaak met een handige houder om je telefoon in te klikken.

©PXimport

Terug naar de 90’s

De jaren 90 waren een geweldige tijd voor handhelds én consoles, met een aantal fantastische systemen en tientallen, zo niet honderden, gedenkwaardige games. Aan het begin van het decennium maakten vooral SNES (met spellen als Star Fox, Super Mario (Kart) en Zelda) en Sega Mega Drive (met onder andere Sonic, Golden Axe en Battletoads) de dienst uit. Al die klassiekers zijn ook onderweg speelbaar met de gratis emulators Snes9x EX+ en gGens(MD). Ze zijn compatibel met de meeste Android-versies, al heb je wel een vrij krachtige smartphone nodig om games soepel te spelen. Mode 7-rendering, in sommige SNES-games gebruikt voor simpele 3D-effecten, wordt door de emulator niet altijd goed weergegeven. Ook gGens(MD) heeft soms moeite met geavanceerdere Mega Drive-spellen, maar over het algemeen kun je praktisch al je favoriete spellen van deze platforms emuleren.

Saga Saturn

Halverwege de jaren 90 was het de beurt aan de vijfde generatie spelcomputers met de Sega Saturn, Sony PlayStation en Nintendo 64. Waar op eerdere systemen al werd geëxperimenteerd met 3D, stapten deze consoles vrijwel volledig over op de derde dimensie. De Saturn was een uitzondering, met een groot aantal shooters en vechtspellen in 2D. De spelcomputer wist buiten Japan nooit potten te breken en de productie werd slechts drie jaar na de release stopgezet. Dat was vooral te wijten aan de concurrentie van Sony en het beperkte spelaanbod. De spelcomputer was berucht vanwege het feit dat het enorm lastig was om op te programmeren. Het is dan ook niet verwonderlijk dat voor de Saturn nauwelijks emulators beschikbaar zijn, laat staan voor Android en iOS.

©PXimport

PlayStation en N64

Dat is een ander verhaal voor de PlayStation en N64. De beste opties zijn respectievelijk FPse for Android (2,79 euro) en MegaN64 (gratis en reclamevrij). Beide emulators ondersteunen vrijwel alle games, al draaien die niet altijd even soepel. Mario Kart 64 en GoldenEye zijn weliswaar speelbaar, maar hebben soms last van haperend geluid. Gebruik je een recente smartphone of tablet, dan werkt MegaN64 in de meeste gevallen prima. Hetzelfde geldt voor FPse for Android, die voor gebruik wel vereist dat je de BIOS van de PlayStation downloadt. Op de website Loveroms vind je het juiste bestand dat je in dezelfde map als je roms kunt plaatsen. Vervolgens hoef je alleen nog de app te starten en een game in te laden. Net als bij MegaN64 kun je kiezen voor virtuele knoppen of een analoge (bluetooth-)controller. In het eerste geval worden de twaalf toetsen en het pookje van de PlayStation-controller verspreid over het scherm, wat redelijk werkt als je een Android-toestel hebt met een scherm groter dan 5 inch.

©PXimport

Android-emulator voor je pc

©PXimport

Enorm aanbod

Het gaat te ver om in dit artikel alle beschikbare emulators afzonderlijk te bespreken. Het aanbod is gigantisch en praktisch elke spelcomputer en handheld is wel te emuleren. Zo zijn er voor Android een handjevol uitstekende PSP-emulators (tip: PPSSPP) en apps voor het spelen van Dreamcast (Reicast) en zelfs Nintendo DS-games (DraStic DS Emulator). De DS is vrij lastig te emuleren, vanwege de aanwezigheid van twee schermen op de handheld.

Ook modernere consoles als de PS2 en GameCube zijn te emuleren, maar daarvoor heb je krachtige hardware en flink wat schijfruimte nodig. De meeste van dit soort emulators voor smartphones blijken in de praktijk niet te werken, waardoor je aangewezen bent tot je pc. Is dat erg? Wat ons betreft niet, want er zijn ontelbaar veel andere retrosystemen en -games beschikbaar die zeer de moeite waard zijn om te (her)ontdekken met je smartphone.

Motorola brengt in oktober de Edge 60 Neo naar Nederland. De smartphone valt op door zijn compacte ontwerp, stevige bescherming en een veelzijdig camerasysteem met telelens. Met een prijs van net geen 400 piek richt Motorola zich op het middensegment, waar AI en een lange accuduur belangrijke troeven zijn.

De Motorola Edge 60 Neo is op de IFA in Berlijn officieel onthuld en komt op de markt als een compacte en lichte smartphone met opvallend stevige specificaties. Het toestel combineert een helder scherm en een solide behuizing met een camerasysteem dat veel creatieve mogelijkheden biedt. Daarbovenop zet Motorola sterk in op - verrassing! - AI, dat zowel bij foto's als bij dagelijkse taken een rol speelt.

Compact maar robuust

De Edge 60 Neo is het lichtste toestel in zijn klasse, maar doet qua stevigheid opvallend weinig concessies. Het 6,36-inch scherm kan piekhelderheden tot 3000 nits halen, waardoor het zelfs in de volle zon goed leesbaar blijft. Het gebruik van Corning Gorilla Glass 7i en de MIL-STD-810H-certificering zorgen voor extra bescherming tegen vallen en krassen. Dankzij de IP68/69-norm is de smartphone bovendien bestand tegen water en stof, iets wat je meestal pas ziet bij meer robuuste of in elk geval duurdere modellen.

Qua uiterlijk kiest Motorola voor een samenwerking met Pantone, het bedrijf dat internationale standaarden ontwikkelt voor kleurnamen en -codes. De Edge 60 Neo verschijnt dan ook in drie verrassende tinten met minstens zulke exotische namen: Frostbite, Poinciana en Grisaille. Daarmee wil het merk inspelen op gebruikers die hun telefoon ook gebruiken als een verlengstuk van hun imago. Het idee is dat een smartphone niet alleen praktisch moet zijn, maar ook kan passen bij de kleding en accessoires van de gebruiker.

Camera met telelens

De camera is een belangrijk speerpunt van dit model. Motorola benadrukt dat dit de enige smartphone in deze prijsklasse is met een telelens. Daarmee kun je 3x optisch zoomen zonder kwaliteitsverlies en tot 30x digitaal inzoomen. Het camerasysteem bestaat verder uit een 50MP-hoofdcamera met Sony-sensor en optische beeldstabilisatie, een 13MP-ultragroothoek- en macrolens en een 32MP-selfiecamera. Voor video's ondersteunt het toestel 4K-opnames.

Fotografie wordt ondersteund door AI-functies die automatisch details verscherpen, kleuren verbeteren en de belichting optimaliseren. Met Dynamic Bokeh bepaal je zelf hoe sterk de achtergrond onscherp wordt gemaakt, terwijl Signature Style foto's een herkenbare uitstraling geeft. Bij video-opnames zorgt adaptieve stabilisatie voor soepeler beelden, zelfs tijdens beweging. Daarmee lijkt Motorola zich duidelijk te richten op zogenaamde content creators.

AI in het dagelijks gebruik

Maar AI speelt ook buiten de camera een rol. Met de functie Next Move kan de Edge 60 Neo suggesties geven afhankelijk van wat er op het scherm staat, bijvoorbeeld bij het bekijken van een recept of een reisschema. Daarbij werkt Motorola samen met onder meer Microsoft Copilot en Perplexity, maar biedt het ook eigen tools zoals Playlist Studio en Image Studio. Zo kunnen gebruikers playlists samenstellen, beelden genereren of visuele elementen aanpassen zonder het gebruik van externe apps.

Accu en oplaadmogelijkheden

De smartphone beschikt over een 5000mAh-accu, goed voor (zo claimt Motorola) tot 44 uur gebruik. Met de (zowaar meegeleverde) 68W TurboPower-oplader is in zeven minuten alweer genoeg lading beschikbaar voor een volle dag gebruik. Daarnaast is draadloos opladen mogelijk met maximaal 15 watt, al moet die lader daarvoor wel apart worden aangeschaft.

De Motorola Edge 60 Neo ligt vanaf half oktober in de Nederlandse winkels. De richtprijs bedraagt zoals gezegd 399,99 euro. Daarmee positioneert Motorola het toestel in het middensegment, waar het concurreert met modellen van onder meer Samsung, Xiaomi en OnePlus.

Met de Oppo Reno 14 zet het Chinese merk een traditie voort. De midrange smartphonelijn vindt vaak een mooie balans tussen stijl en functie. Met een adviesprijs van 649 euro vraagt de fabrikant echter wel 100 euro meer dan voor zijn voorganger. Is de 14 die prijsstijging waard?

De Oppo Reno 14 beschikt over een indrukwekkend 6,59-inch amoledscherm met een adaptieve verversingssnelheid van 120 Hz, beschermd door Gorilla Glass 7i. Het display biedt een goede piekhelderheid tot 1200 nits in direct zonlicht en levert levendige kleuren, mede dankzij de HDR10-ondersteuning. Het ontwerp voelt premium aan dankzij de redelijk dunne schermranden en de punchhole voor de selfiecam. De versie die wij testen mist een beetje persoonlijkheid qua kleur, maar gelukkig bestaat er ook een Pearl White-variant.

De behuizing is gemaakt van aluminium. Het toestel ligt daardoor niet alleen comfortabel in de hand, maar voelt ook heel solide aan. Ondanks de forse 6000mAh-batterij is het toestel met 187 gram en een dikte van 7,42 mm opvallend slank en licht gebleven. Hij is bovendien heel duurzaam met IP66-, IP68- én IP69-certificeringen tegen stof en water. Extra functies als de in-display vingerafdrukscanner, een infraroodlaser aan de bovenkant en stereospeakers zorgen tot slot voor een behoorlijk compleet pakket.

©Wesley Akkerman

©Wesley Akkerman

Soepele prestaties

De Oppo Reno 14 wordt aangedreven door de MediaTek Dimensity 8350-processor. In het dagelijks gebruik levert de chipset meer dan prima prestaties. Taken als multitasken, browsen op social media en het openen van apps verlopen vloeiend en zonder haperingen. Ook voor gaming is de telefoon goed geschikt; zelfs grafisch intensieve games draaien soepel met stabiele framerates. Dankzij het koelsysteem blijft het toestel meestal comfortabel om vast te houden, al kan het bij lange en zware gamesessies na verloop van tijd wel warm aanvoelen.

Een van de sterkste punten van de Reno 14 is de accuduur. De grote batterij, met een vermogen van maar liefst 6000 mAh, zorgt ervoor dat de telefoon bij gemiddeld gebruik moeiteloos anderhalve dag meegaat. Zelfs bij intensief gebruik kun je een volledige dag verwachten zonder tussentijds opladen. Wanneer de batterij toch leeg is, laadt een 80W SuperVOOC-snellader het apparaat in minder dan 45 minuten volledig op. Het is wel goed om te weten dat de telefoon geen ondersteuning biedt voor draadloos opladen en dat je de oplader zelf moet aankopen.

©Wesley Akkerman

Behoorlijk wat bloatware

De Oppo Reno 14 draait op ColorOS 15, gebouwd op Android 15. Je mag daarna nog drie grote Android-upgrades en vijf jaar beveiligingspatches verwachten, wat netjes is in deze prijsklasse. De interface is strak en minimalistisch vormgegeven, met vernieuwde iconen en handige widgets. Alles reageert vlot en voelt verfijnd aan. Ook de slimme AI-functies springen eruit: ze kunnen foto's verbeteren door bijvoorbeeld onscherpte te verwijderen of hinderlijke reflecties weg te werken. Een nadeel is de forse hoeveelheid vooraf geïnstalleerde apps van derden, die de ervaring vertroebelen.

Het camerasysteem verdient een aparte vermelding. Aan de achterkant zit een 50MP-hoofdcamera met optische beeldstabilisatie (OIS), een 8MP-ultragroothoek en een 50MP-telefotolens met 3,5x optische zoom, eveneens voorzien van OIS; een zeldzaamheid in deze prijsklasse. Daarmee biedt de Reno 14 lekker veel flexibiliteit bij het fotograferen, van grootse landschappen tot ingezoomde details. Aan de voorkant vind je een 50MP-selfiecamera met autofocus, een toevoeging die niet vaak voorkomt en die ervoor zorgt dat ook zelfportretten haarscherp worden vastgelegd.

Overdag mooie prestaties

Overdag schiet de hoofdcamera scherpe, kleurrijke foto's met een prettig dynamisch bereik. De nieuwe telefotolens is een echte aanwinst en levert sterke resultaten bij portretten en zoomopnames. Tot 30x digitale zoom blijft de kwaliteit verrassend goed, al worden beelden bij de maximale 120x wazig. De selfiecamera legt huidtinten natuurgetrouw vast en maakt ook bij minder licht aantrekkelijke foto's voor bijvoorbeeld sociale media. De ultragroothoek is bruikbaar voor landschappen en groepsshots, maar springt verder niet echt in het oog.

Ook op videovlak stelt de Reno 14 niet teleur. Zowel de camera's op de voor- als op de achterzijde filmen in 4K met 60 fps, terwijl optische en elektronische stabilisatie zorgen voor vloeiende beelden, zelfs in beweging. De AI-functies bieden creatieve extra's, zoals het verwijderen van objecten of het aanpassen van composities. Wel kan er bij inzoomen soms een lichte gloed zichtbaar zijn.

Oppo Reno 14 kopen?

De Oppo Reno 14 is iets duurder geworden, maar daar staan duidelijke verbeteringen tegenover. Vooral het camerasysteem is een grote stap vooruit. De toevoeging van een 50MP-telefotolens met 3,5x optische zoom en beeldstabilisatie is bijzonder in dit segment en tilt samen met de hoofd- en selfiecamera's de fotografie-ervaring naar een hoger niveau. Ook de forse 6000mAh-accu en de waterbestendige, premium afwerking versterken de meerwaarde.

Het heldere 120Hz-scherm en de soepele prestaties maken het plaatje compleet. Er zijn wel wat kanttekeningen: de software staat vol met bloatware en de processor is niet meer helemaal bij de tijd, al doet hij zijn werk nog prima. Toch zorgen de flinke verbeteringen, vooral de camera, ervoor dat de hogere prijs voor veel gebruikers goed te verantwoorden is.