Niet alles uit China is goedkope namaak, bewijst de OnePlus One. De Chinese smartphonefabrikant heeft met een slimme verkoopstrategie en een toestel met veelbelovende specificaties alle ogen op zich gericht, want voor een habbekrats zou je één van de beste telefoons op de markt in bezit hebben. Dat klinkt als een uitdaging, en eentje die wij graag aannemen, dus gingen we aan de slag met de OnePlus One.

Ineens was OnePlus er. Het enigmatische bedrijf kwam van de ene op de andere dag op de markt met een telefoon die net zo goed beloofde te zijn als de iPhone 5S of de Samsung Galaxy S5. Maar waar die massageproduceerde smartphones makkelijk 700 of 800 euro kunnen kosten, betaal je voor de OnePlus One slechts een derde van die prijs. Voor slechts 269,- heb je de telefoon al, inclusief verzendkosten. Betaal je 30 euro meer, krijg je de variant met 64 gigabyte (in plaats van de normale 16).
 

©CIDimport

De OnePlus One heeft één groot nadeel: Hij is amper verkrijgbaar. Hij is niet te koop in de winkel, en ook niet via een provider of in combinatie met een abonnement. Je kunt de OnePlus One alleen direct via de fabrikant kopen, en daarvoor heb je een uitnodiging nodig. Die zijn zeldzaam, je kunt ze alleen krijgen van anderen die de telefoon hebben gekocht. Dat invite-systeem werkt verrassend goed voor OnePlus, want door de telefoon zo te hypen maar amper te verkopen, is er veel meer vraag naar het toestel dan er aanbod is. Dat is wel te zien aan websites als Ebay en Marktplaats, waar de invites voor veel geld worden verkocht.

Claimen dat je net zo goed bent als de 2 of 3 keer zo dure concurrentie is nogal ambitieus. De vraag is of de telefoon zijn verwachtingen waar kan maken. Wij liepen een maand rond met het toestel en bekeken of de OnePlus One echt zo goed is als de makers durven te beweren.

Uiterlijk

©CIDimport

De OnePlus One trekt meteen de aandacht door zijn uiterlijk. De telefoon heeft een groot en helder scherm, maar valt vooral op door zijn sjieke achterkant. OnePlus noemt het zelf een "gezandstraalde" behuizing. Die ziet er wat uit als donker schuurpapier en voelt apart aan in je hand. In eerste instantie zou je denken dat je daar snel krassen op gaat zien, maar na een maand zonder extra hoesje kunnen we nog steeds geen enkel krasje vinden op het toestel. De behuizing is ook erg stevig, is nergens in te drukken en zit muurvast, al kun je de achterkant wel loshalen om bijvoorbeeld een andere behuizing te nemen - OnePlus biedt verschillende unieke omhulsels aan op zijn website.
 

©CIDimport

©CIDimport

©CIDimport

©CIDimport

©CIDimport

Het is niet alleen het uiterlijk van het toestel zelf dat opvalt. Alles aan de OnePlus One is prachtig afgewerkt en het oog voor detail is verbluffend. De rode huiskleur van de website komt overal terug, bijvoorbeeld in de meegeleverde usb-kabel waar het logo'tje van OnePlus op prijkt. Ook de verpakking is gedetailleerd (de telefoon zit in een knalrode doos), en zelf als het je lukt de robuuste achterkant te verwijderen zie je de felrode batterij.
 

©CIDimport

Scherm

De OnePlus One heeft een scherm van 5,5", wat aan de grote kant is. Het is even groot als de iPhone 6 Plus, en eerlijk is eerlijk, die maat is niet voor iedereen. Het voelt enorm in je hand, en als je wat kleinere handen hebt is het toestel eigenlijk moeilijk te bedienen. Vooral typen zul je echt met 2 handen moeten doen, en je zult voor jezelf moeten beslissen of je dat wil of niet.

Het hangt van je persoonlijke voorkeur af of je dat een voor- of een nadeel vindt. Persoonlijk houden wij er wel van, omdat informatie op een groot scherm makkelijker te lezen is, maar we kunnen ons voorstellen dat je het toestel eigenlijk te veel van het goede vindt.

Om je een idee te geven van de grootte van de telefoon, staat hij hieronder op de foto met de iPhone 5S, en daarnaast naast een iPhone 6 Plus.

©CIDimport

©CIDimport

Buiten dat is het scherm wel van bijzonder hoge kwaliteit. Het 1080p full-HD-scherm is haarscherp (met een resolutie van 401 pixels per inch), en is zo helder dat je het ook in de volle zon makkelijk kunt lezen.

Ook de kijkhoek is prettig. Die ligt volgens de specificaties van OnePlus op 178 graden, wat betekent dat je zowat vanaf iedere kant op het scherm kunt kijken en het nog steeds goed kunt lezen.

Het scherm is gemaakt van het speciale "Gorilla Glass". Dat bestaat uit 3 lagen, die ervoor zorgen dat er minder snel krassen op het apparaat komen, en inderdaad, na anderhalve maand ziet het scherm er nog steeds haarfijn uit.

De OnePlus One heeft een erg gevoelig scherm. Je kunt zeggen dat de telefoon soms zelf té goed reageert op je aanrakingen. Zeker bij het schrijven moet je in het begin even wennen aan de gevoeligheid ervan. Zeker wanneer je snel typt met 2 vingers, registreert het scherm je aanrakingen iets te snel waardoor je autocorrect rare woorden voor je gaat spellen - ik schrijf net iets te vaak 'nierbekkenontstekking' in plaats van 'niet'. Een recente update voor het toestel heeft dat euvel echter grotendeels verholpen, en bovendien raak je er snel genoeg aan gewend.

Heel veel uren op één batterij

De batterij van de telefoon is één van de beste die we ooit getest hebben - met 3,100mAh draag je de OnePlus One makkelijk een volle dag met je mee, waardoor je zelfs met intensief gebruik nooit tussendoor een oplader nodig hebt.

De One maakt zowel qua hardware als software op een paar slimme manieren gebruik van technieken die zorgen voor een flinke accubesparing. Hoe dat precies werkt, is een erg technisch verhaal, maar feit blijft dat de accu ervan aanzienlijk langer meegaat. Ook het opladen van de batterij gaat, weer via speciale technieken, een stuk sneller dan bij andere toestellen. Daardoor heb je binnen 2 uur een bijna volledig opgeladen toestel.

Het nadeel is wel dat het accu-icoontje niet even consistent werkt. Zo zit je 's ochtends binnen een uur rond de 80%, kun je vervolgens de hele dag met het toestel doen tot de 20%, en knallen die laatste procenten er ook in een uurtje doorheen. Daar moet je even aan wennen, want "nog 15%" betekent op de OnePlus One dat je nu toch wel een stopcontact moet zoeken.

Strakke plaatjes met snelle camera

De camera maakt prima foto's, door zijn resolutie van 13 megapixels en een maximale scherptediepte van f/2.0. De foto's bieden voldoende detail en het toestel kiest zelf meestal voor de juist witbalans, al moet je daarvoor soms wel je focus handmatig scherpstellen. Wel is er op donkere foto's af en toe wat ruis te zien, maar dat is nergens heel storend. Het valt op dat de camera vooral snel is, want hij maakt eigenlijk direct de juiste plaatjes zonder zich te hoeven scherpstellen.

©CIDimport

Ook wat video's betreft kun je met de OnePlus One vooruit: het toestel schiet makkelijk 4K-beelden in heldere kwaliteit. Ook zit er in de video-functie een slow-motion-optie en kun je sinds de laatste update ook timelapses maken. Bovendien kun je met de nieuwste update van het toestel ook foto's in hun RAW-bestand opslaan, wat de OnePlus One voor veel semi-serieuze fotografen een aantrekkelijk apparaat maakt.

De One maakt gebruik van een eigen camera-app die door de ontwikkelaars van Cyanogenmod zelf ontworpen is. Die app biedt veel opties om dingen aan te passen, zoals een oneindige scherptediepte of de ISO-waarde. Ook kun je direct vanuit de viewfinder filters over je foto's zetten door simpelweg door het scherm te vegen, maar in de praktijk betekent dat dat je veel foto's per ongeluk met het "Aqua-filter" maakt - de eerste filter die je per ongeluk aanzet.

©CIDimport

Ook over de camera aan de voorkant hebben we niets te klagen. De 5 megapixels zijn meer dan genoeg om te videobellen en uiteraard om selfies te maken. Bovendien vangt de voorcamera veel licht op waardoor ook die erg goed is.

Razendsnelle processor

De OnePlus One heeft een Snapdragon 801-processor van niet minder dan 2,5 GH. De telefoon is razendsnel, niet alleen dankzij de quadcore-processor (die ook in telefoons als LG G3 zit, maar ook doordat de telefoon draait op Cyanogenmod, de door ontwikkelaars gebouwde gratis mod voor Android-telefoons. Cyanogenmod is erg licht en heeft geen overbodige software die het toestel alleen maar trager maakt.

Naast de snelle processor heeft de OnePlus One ook een groot werkgeheugen van 3GB. Dat merk je meteen als je, zoals wij, graag veel apps na elkaar opent, gaat multitasken, of wanneer je veel tabs in je browser open hebt staan.

In de anderhalve maand dat we rondlopen met de OnePlus One zijn de keren dat de telefoon een klein beetje haperde op één hand te tellen. Zelfs met de zwaarste applicaties en moeilijkste processen heeft de One geen moment moeilijk gedaan en speelt hij alles naadloos af. In de praktijk heb je dat niet eens zo door, omdat het toestel nou eenmaal altijd werkt, maar elke keer als we daarna een andere Android-smartphone gebruikten viel de lag in die toestellen meteen op. Met de OnePlus One erger je je eigenlijk nooit.

Besturingssysteem

De OnePlus One draait op de nieuwste versie van Android, 4.4.4. Het toestel heeft de nieuwste versie van Cyanogenmod als basis, wat betekent dat je niet de vervelende skin krijgt die veel grote fabrikanten als Samsung op hun Galaxy-toestellen meeleveren.

Cyanogenmod is een speciale launcher voor Android die door hobbyisten is ontwikkeld, en niet door fabrikanten. Dat betekent dat iedereen met het besturingssysteem aan de slag kan. Het voordeel daarvan is dat je een besturingssysteem krijgt zonder overbodige apps, geen "speciale functies" en geen flauwekul waar je eigenlijk niet op hoeft te wachten, maar je kunt het besturingssysteem helemaal aanpassen aan je eigen wensen.

Het nadeel is wel dat gebruikers van Cyanogenmod afhankelijk zijn van de grillen van de ontwikkelaars. Als de community op een dag stopt met het ontwikkelen voor de telefoon, hoef je geen grote updates meer te verwachten. Voorlopig lijkt dat echter niet het geval omdat de One een redelijk populaire telefoon is.

Cyanogenmod op de OnePlus One zit tjokvol met opties. Zowat iedere pixel van de telefoon is te tweaken, ieder menu is aan te passen op kleur, lettertype en grootte, waardoor je de One helemaal jouw telefoon kunt maken, en dat is erg prettig.

Nadeel: Niet overal 4G

Het grootste nadeel van de OnePlus One is dat je er (nog) niet overal mee op 4G kunt. Dat komt omdat providers 4G aanbieden in verschillende frequenties, 800 MHz en 1,800 MHz. Onder andere KPN en Vodafone maken gebruik van die eerste, maar de OnePlus One ondersteunt die frequentie niet. Alleen T-Mobile maakt gebruik van de 1,800 MHz-frequentie, maar dat netwerk is nog niet landelijk dekkend.

Er zijn wel plannen om de opvolger van 4G (4G+) op de hogere en snellere frequentie te laten lopen, maar het is maar de vraag wanneer daarvoor een landelijk dekkend netwerk is bij de grote providers. Dat duurt op z'n vroegst nog een jaar, dus zul je voor jezelf moeten uitmaken hoeveel waarde je hecht aan 4G-internet. Als het je niet uitmaakt en je met 3G ook prima uit de voeten kan, heb je niets te klagen. Maar wees ervan bewust dat je 4G niet overal zult halen.
 

Scherm5,5 inch/14 cmBesturingssysteemCyanogen 11S (Android 4.4.4)Resolutie1920 x 1080 full HD Gorilla Glass 

Kijkhoek 178 graden

Processor

Qualcomm Snapdragon 801

 2,5 GHz quadcoreWerkgeheugen3GB DDR, 1866MHzIntern geheugen16 GB 64GBVerbindingen4G op 1800 MHz Bluetooth 4.0 NFC & GPS WiFi 2.4/5GHz 802.11 b/g/n/acCameraSony Exmor IMX214 13 megapixel met f/2.0 scherptediepte 5 megapixel voorcameraBatterij3100 mAh  Prijs€ 269 (16 GB) € 299 (64 GB)

Conclusie: Koop dit apparaat!

De OnePlus One is qua prijs-kwaliteitsverhouding de allerbeste smartphone die je op dit moment kunt kopen. Dat zeggen we niet lichtzinnig; als je de OnePlus One kúnt kopen, doe dat dan. De schaarste is het grootste obstakel om het toestel te kopen, maar buiten is er geen enkel aspect van de OnePlus One dat niet boven het gemiddelde ligt. En als je daar dan ook nog eens de prijs van € 269,- optelt (of € 299,- voor de 64GB-versie), dan moet je dit apparaat gewoon hebben.

De Tapo Smart HomeBase H500 is een smarthomecontroller voor Tapo-smarthomeproducten. Hij doet voornamelijk dienst als centraal punt voor een beveiligingssysteem bestaande uit camera's en sensors. Wij hebben de H500 getest in combinatie met Tapo-camera's.

Tapo is het merk waaronder TP-Link smarthomeproducten zoals camera's en robotstofzuigers verkoopt. De Tapo Smart HomeBase H500 is gemaakt van wit kunststof en komt degelijk over. Alle aansluitingen vind je op de achterkant in de vorm van netwerk, HDMI, usb-a, usb-c en een voedingsaansluiting. De netwerkaansluiting kun je gebruiken om de HomeBase met je thuisnetwerk te verbinden, maar dat kan ook via wifi. De HDMI-poort is bedoeld om beelden van je camera's op je televisie te bekijken, terwijl je de usb-c-poort kunt gebruiken om een tablet op te laden. 

©Jeroen Boer - ID.nl

Extra functies

De H500 is ontworpen om in het zicht in je woonkamer te zetten en heeft wat extra handigheidjes die dan van pas komen, zoals knoppen om te kunnen praten als iemand aanbelt. Ook vind je op de voorkant een klepje dat dienstdoet als tabletstandaard; handig als je een tablet gebruikt om je smarthome mee te bedienen. Je kunt de usb-c-poort, die maximaal 1,5 ampère levert, gebruiken om je tablet via de HomeBase op te laden.

©Jeroen Boer - ID.nl

De Smart HomeBase H500 is voorzien van 16 GB ingebouwd geheugen. Dat is op zich genoeg voor een bescheiden systeem, omdat er alleen clips worden opgeslagen als er beweging gedetecteerd wordt. Bovendien loopt de opslag nooit echt vol omdat oudere opnames automatisch worden overschreven. Heb je meerdere camera's of wil je opnames langere tijd bewaren, dan kun je de opslag zelf uitbreiden. Op de zijkant vind je een klepje waarachter je een 2,5inch-uitbreidingslot vindt. Uitbreiden kan met een 2,5-inch SATA-schijf; dat kan ook een ssd zijn.

©Jeroen Boer - ID.nl

Verwarrende koppeling

De H500 moet aan je Tapo-camera's worden gekoppeld. Dat is enigszins verwarrend, want dat kan als je al camera's hebt op twee manieren. Onze camera's (de C410 en C460) stonden niet in de lijst die je ziet als je eerst op de H500 klikt, maar wel in de andere lijst. Begin je met de H500, dan speelt dat probleem niet en worden ondersteunde camera's automatisch gekoppeld.

Na koppeling worden video’s op de H500 opgeslagen. De H500 kan daarnaast tot zes camera's AI-herkenning geven voor personen, gezichten, voertuigen en huisdieren. Na het inschakelen hiervan wordt een database met herkende personen opgebouwd. Verwarrend is dat je om opnames op de H500 te bekijken op het pictogram 'microSD' moet klikken. Je kunt beelden downloaden om ze veilig te stellen.

Extra AI-functies

Behalve opnemen kan de Smart HomeBase H500 ook AI-functies toevoegen aan Tapo-camera's. De HomeBase kan maximaal zes camera's betere herkenningsmogelijkheden geven op basis van AI, maar dat wordt ook als je minder dan zes camera's hebt niet automatisch ingeschakeld. Je kunt dat zelf doen door in de app op de tegel AI Empowerment te klikken. De camera's kunnen dankzij AI personen, gezichten, voertuigen en huisdieren herkennen. Je kunt zelf bepalen welke herkenningsmogelijkheden actief zijn. Herkende personen verschijnen vervolgens automatisch in de app waarna je eventueel kunt aangeven wie die personen zijn.

Opnames terugkijken

In de Tapo-app kun je per camera zowel livebeelden bekijken als opgeslagen fragmenten vanaf de Smart HomeBase terugzien. Verwarrend is dat je daarvoor moet kiezen tussen de pictogrammen cloud en microSD. Ook al gebruik je de HomeBase, toch valt die onder het microSD-symbool. Logischer zou zijn als TP-Link een apart pictogram toevoegt voor de HomeBase. De door ons geteste batterijcamera's nemen korte clips op zodra beweging wordt gedetecteerd. Zodra de opslag vol raakt, worden automatisch de oudste opnames overschreven. Clips kun je desgewenst ook downloaden.

Beperkt nut HDMI

De Tapo Smart HomeBase H500 is voorzien van een HDMI-uitgang waarmee je de hub kunt aansluiten op een televisie of monitor. Je kunt in de app een dashboard configureren bestaande uit één of vier secties. Zo kun je maximaal vier camera's tegelijkertijd bekijken. Heb je minder dan vier camera's, dan kun je ook kiezen voor een klok. Dat klinkt op zich handig, maar met batterijgevoede camera's zoals wij tijdens de test hebben gebruikt, heb je daar niet zoveel aan. Je ziet in het dashboard alleen beeld als de camera op dat moment beweging detecteert. Het is dus niet mogelijk om naar wens live mee te kijken. Het is ook niet mogelijk om via de televisie oudere opnames te bekijken die op de Smart HomeBase staan. Deze functie heeft kortom alleen enigszins nut als je op netstroom gevoede camera's hebt.

Conclusie

De Tapo Smart HomeBase H500 is een praktisch basisstation voor gebruikers van Tapo-camera’s, zoals beveiligingscamera’s en de videodeurbel. Met dit kastje sla je opnames centraal op, zonder dat je een cloudabonnement nodig hebt. De ingebouwde opslag biedt ruimte voor enkele weken aan beeldmateriaal en kan eenvoudig worden uitgebreid als je meer capaciteit wilt. Toch zijn er nog wat kinderziektes. Zo kan de koppeling met camera’s verwarrend verlopen, afhankelijk van de volgorde waarin je apparaten installeert. Ook wekt het gebruik van een SD-kaartpictogram voor lokaal opgeslagen beelden snel verkeerde verwachtingen.

Wanneer je alle internetdiensten opsomt die je zelf gebruikt, van e-mail tot zoekmachines, is de kans groot dat het vrijwel allemaal Amerikaanse platformen zijn. Voor wie zich daar niet helemaal comfortabel bij voelt, zijn er ook (gratis) Europese alternatieven.

Steeds meer internetgebruikers in Europa stellen zich vragen bij de intensieve dataverzameling en dominante marktpositie van Amerikaanse techbedrijven, zeker in de huidige geopolitieke context. Daardoor groeit de interesse voor Europese alternatieven, die minder afhankelijk zijn van de Amerikaanse bedrijfswereld en overheid, beter aansluiten bij de strengere Europese privacywetgeving, en transparanter zijn over het gebruik van persoonsgegevens.

In dit artikel laten we je kort kennismaken met enkele Europese diensten die een privacyvriendelijker en vaak volwaardig alternatief bieden voor bekende Amerikaanse webdiensten en platformen. Dit gaat breed: van zoekmachines, e-mail en kantoortoepassingen tot cloudopslag, VPN, vertalingen, videosharing, AI-chat en sociale media. Wil je echt de-Amerikaniseren? Gebruik voor deze diensten dan geen Google-, Apple- of Facebook-account.

Zoekmachine

Het zal je niet verbazen dat een browser als Chrome standaard Google gebruikt als zoekmachine, maar je kunt zonder problemen een andere instellen. Open de instellingen van Chrome, ga naar Zoekmachine en klik op Wijzigen. Selecteer het gewenste alternatief. Europese, privacybewuste zoekmachines zijn onder meer het Duitse Ecosia (investeert advertentie-inkomsten in boomaanplant), het Franse Qwant en het Zwitserse SwissCows (dat overigens niet langer gratis is).

Je kunt ook handmatig een extra zoekmachine toevoegen. Neem bijvoorbeeld SwissCows in Chrome. Open opnieuw Zoekmachine en kies Zoekmachine en Site Search beheren. Klik op Toevoegen bij Site Search. Vul SwissCows in als naam, (bijvoorbeeld) sc als snelkoppeling en www.swisscows.com/web?query=%s als url. Bevestig met Toevoegen. Je kunt deze nu instellen als standaard of activeren via sc gevolgd door een druk op Tab in de adresbalk, waarna je de zoekterm ingeeft. Weet wel dat deze drie alternatieve zoekmachines deels gebruikmaken van de zoekindex van het (Amerikaanse) Bing.

Je kunt ook Europese, privacygerichte browsers gebruiken, zoals Ecosia en Ecosia (browser), de Zweedse Mullvad Browser en het Noorse Vivaldi. Hier kun je ook telkens je voorkeurzoekmachine instellen. Houd er wel rekening mee dat deze drie browsers de (Amerikaanse) Chromium- of Firefox-engine gebruiken voor het weergeven van webpagina's.

E-mail en agenda

Gmail en Outlook zijn twee zeer populaire webmaildiensten, vooral dankzij hun sterke integratie met respectievelijk het Google- en Microsoft-ecosysteem. Op het vlak van privacy zijn er wel enkele bedenkingen. Bij Gmail wordt de inhoud van je mails gescand voor gepersonaliseerde advertenties, en ook Microsoft toont advertenties. Beide versleutelen weliswaar je berichten, zowel tijdens de overdracht als in rust (op de mailservers), maar de diensten zelf bewaren de encryptiesleutels.

Diensten als het Duitse Tuta en het Zwitserse Proton Mail pakken dit beter aan. Ze zijn grotendeels opensource, ze gebruiken stevige end-to-end-versleuteling en bij Tuta geldt zelfs het zero knowledge-principe: de dienst heeft geen toegang tot je gegevens, wachtwoorden of metadata. Bij Proton Mail blijft beperkte metadata zoals de onderwerpsregel zichtbaar. Beide zijn beschikbaar via web en mobiele apps en bieden in de gratis versie 1 GB opslagruimte; bij Tuta zit daar ook een agenda bij.

We helpen je even op weg met de laatste. Klik op Gratis e-mailaccount aanmaken en daarna op Selecteren bij Free. Kies je e-mailadres (@tutamail.com) en stel een wachtwoord in. Je krijgt een herstelcode waarmee je weer toegang krijgt als je je wachtwoord (of tweede factor) kwijt zou raken. Na goedkeuring kun je meteen mails ontvangen en verzenden. In de webinterface vind je rechtsboven de knoppen Contacten en Agenda.

Kantoor

Als je denkt aan een cloudgebaseerde kantoorsuite, komen Google Documenten (en Workspace) en Microsoft 365 waarschijnlijk als eerste in je op. Toch zitten er vooral bij Google enkele privacyproblemen. Het verdienmodel draait rond advertenties, er is geen sluitende garantie dat je data binnen de EU blijven en in de gratis versie bewaart Google zelf de encryptiesleutels. Microsoft scoort iets beter, maar wie zeker wil zijn dat data de EU niet verlaten, kijkt beter naar het Letse OnlyOffice.

We stellen hier kort de gratis cloudservice voor, bereikbaar vanuit je browser en via mobiele apps. Registreer je via de website van OnlyOffice en bevestig je aanmelding via de ontvangen mail. Je krijgt dan een persoonlijke url (https://<accountnaam>.onlyoffice.com) die als centrale documentenhub fungeert, met 2 GB opslagruimte. Je kunt er 'kamers' aanmaken. Dit zijn virtuele ruimtes of projectmappen waarin je documenten creëert, bewerkt en eventueel deelt met rolgebaseerde toegangsrechten.

De suite bevat een tekstverwerker, spreadsheet, presentatietool en pdf-editor. Omdat de dienst standaard werkt met Microsofts OOXML-bestandsformaten, hoef je bij het importeren of exporteren nauwelijks compatibiliteitsproblemen te verwachten.

Cloudopslag

Bij cloudopslag springen Google Drive (15 GB gratis) en Microsoft OneDrive (5 GB gratis) er qua gebruikersaantallen uit, met Dropbox (2 GB gratis) als derde op het podium. Je data worden telkens op Amerikaanse servers opgeslagen en je hebt geen controle over de encryptiesleutels. Je kunt dit eventueel oplossen met end-to-end-encryptie via een gratis tool als Cryptomator.

Er bestaan gelukkig ook gratis Europese alternatieven die vergelijkbare opslagruimte bieden, je data gegarandeerd binnen de EU bewaren en je zelf de encryptiesleutels laten beheren. Een daarvan is het Zwitserse EdelCloud Basic (2 GB), van de makers van SwissCows. Bekendere opties zijn Proton Drive (5 GB) en pCloud (10 GB), beide eveneens uit Zwitserland.

We kijken naar pCloud. Je meldt je gratis aan via de website. Stel een wachtwoord in en kies bij Gegevensregio voor Europese Unie. Bevestig via de link in de ontvangen e-mail en klik op de website op Ga naar mijn account. Je kunt dan meteen aan de slag. Linksonder zie je dat standaard al 3 GB is ontgrendeld. Door acties uit te voeren zoals een bestand uploaden, pCloud Drive en de mobiele app installeren en enkele vrienden uitnodigen, kun je dit uitbreiden tot 10 GB.

Vertaling

Het begint wat eentonig te worden, maar ook voor geautomatiseerde vertalingen kom je al snel uit bij diensten van Google Translate of Microsoft Translator. Toch bestaat er een sterk en populair alternatief: het Duitse DeepL. De gratis versie kent wel enkele beperkingen: je kunt maximaal drie documenten per maand van maximaal 5 MB vertalen (niet bewerkbaar), en je teksten kunnen door DeepL worden gebruikt voor trainingsdoeleinden.

Minder bekend, maar volledig gratis, zijn Lingva Translate (meer dan honderd talen) uit Duitsland en het Spaanse Apertium (meer dan veertig talen, ook als app). Beide zijn opensource. Bij Apertium kun je documenten en webpagina's uploaden, maar de beschikbare doeltalen hangen af van je brontaal. Vanuit Nederlands bijvoorbeeld kun je helaas alleen naar Afrikaans vertalen. Lingva biedt een bredere keuze aan taalparen, al moet je de brontekst hier wel zelf invoeren of plakken. Je kunt de tekst ook laten voorlezen, al is de kwaliteit voor Nederlands voorlopig ondermaats. De vertalingen zijn bij beide diensten niet bewerkbaar op de site.

Videosharing

Videosites als Vimeo en vooral Googles YouTube hoeven we niet meer toe te lichten, maar kun je ook enkele Europese alternatieven noemen? Die bestaan wel degelijk, met als bekendste Dailymotion en PeerTube, beide van Franse oorsprong.

Dailymotion heeft dan misschien niet het uitgebreide aanbod van YouTube, maar bereikt wereldwijd toch zo'n 300 miljoen maandelijkse gebruikers. Je kunt er zonder account video's opzoeken via trefwoorden en daarna filteren op onder meer Playlists, Users en Hashtags. Met een account kun je ook video's uploaden en delen via je browser of mobiele apps. Het platform geeft aanbevelingen op basis van je kijkgedrag en is geïntegreerd met sociale media als Facebook en X.

Bij PeerTube draait eveneens alles rond video streaming en delen, maar dan binnen het zogeheten Fediverse (meer daarover verderop in dit artikel). Zoeken naar specifieke video's of kanalen kun je via deze link. Bij een geschikte video klik je op een knop die je naar de bijbehorende server brengt, waar je je eventueel kunt aanmelden om bijvoorbeeld op video's te reageren of zelf te publiceren op je kanaal.

Sociale media

Met sociale mediaplatformen bevinden we ons bijna volledig op Amerikaans grondgebied. Denk aan Facebook, Instagram, X, LinkedIn, Snapchat, Pinterest, Reddit, Threads en WhatsApp. Er bestaan wel – ook Europese – alternatieven, maar overstappen is vaak lastig. Je wilt immers voldoende aanbod, voldoende medegebruikers en het liefst ook een gebruiksvriendelijke omgeving.

Zo is er het Zwitserse Threema (circa 6 euro), een dienst die zich opwerpt als veilig en privacy-bewust alternatief voor WhatsApp, maar helaas is het niet mogelijk berichten tussen beide netwerken uit te wisselen – ook al ijvert de EU met initiatieven als de Digital Markets Act voor meer interoperabiliteit tussen (onder meer) berichtenapps.

Een andere relatief bekende, maar geheel gratis dienst is Mastodon, van Duitse oorsprong. Dit is een microbloggingdienst met tekstposts, reacties, boosts en volgers, die zich profileert als alternatief voor X. Mastodon maakt deel uit van het zogenaamde Fediverse, een samentrekking van 'FEDerated unIVERSE'. Dit is een gedecentraliseerd netwerk van onafhankelijk beheerde servers (zogeheten instances), die via gemeenschappelijke protocollen als ActivityPub wel met elkaar kunnen communiceren.

Andere Fediverse-diensten van Europese origine zijn het al vermelde PeerTube (videoplatform), het IJslandse Pleroma (microblogging), het Franse Funkwhale (audiosharing) en Lemmy (forum- en discussienetwerk, vergelijkbaar met Reddit).

AI-chat

Sinds de lancering van ChatGPT door het Amerikaanse OpenAI eind 2022 is AI, en in het bijzonder AI-chatbots, niet meer weg te denken uit bedrijven en uit ons dagelijks leven. China volgt als stevige tweede speler – denk aan het veelbesproken DeepSeek – maar ook Europa is bezig aan een fikse inhaalbeweging. Een opvallend initiatief komt van OpenEuroLLM, een alliantie van meer dan 20 Europese bedrijven, universiteiten en supercomputingcentra die een opensource-taalmodel (LLM, Large Language Model) ontwikkelen als alternatief voor Amerikaanse en Chinese AI-assistenten. OpenGPT-X dan weer is een Duits project dat grootschalige AI-taalmodellen bouwt, waaronder het opensource-model Teuken-7B, getraind in alle 24 officiële EU-talen.

Wil je zelf met een Europese AI-chatbot experimenteren, kijk dan eens op de site van het Franse bedrijf Mistral dat eigen taalmodellen ontwikkelde. Wil je ook beelden en code genereren, dan moet je je wel registreren. De bot reageert opvallend snel, maar wie meer functies wil – zoals een onbeperkt aantal prompts per dag en een krachtiger LLM – moet upgraden naar Pro (zo'n 18 euro per maand).

VPN

Een Virtual Private Network, kortweg VPN, is ideaal voor wie meer online privacy wil (je ip-adres blijft verborgen), veiliger wil surfen op openbare wifi (je data zijn volledig versleuteld) of geoblokkades wil omzeilen (je kiest een VPN-server in een niet-geblokkeerd land).

Veel populaire opties, zoals Hotspot Shield, zijn Amerikaans. Wie liever Europees gaat, vindt sterke alternatieven als het Zweedse Mullvad en het Zwitserse Proton VPN. Beide houden geen logboeken bij, ze bieden een wereldwijde keuze aan VPN-servers en gebruiken opensource-clientapps. Je vindt er ook functies als een killswitch (je verbinding wordt meteen verbroken als de VPN-server wegvalt) en split-tunneling (je kiest zelf welke apps via de VPN lopen). Proton VPN ondersteunt wel beter streamingdiensten als Netflix en Prime Video. Beide kosten zo'n 5 euro per maand.

Proton VPN biedt tevens een beperkte gratis versie, handig om mee te starten. Surf naar de site van Proton VPN, vul je e-mailadres in, klik op Begin met Proton VPN en stel een sterk wachtwoord in (twee keer). Je kunt meteen de client-app downloaden, bijvoorbeeld voor Windows. Installeer die (extra apps hoef je niet mee te nemen) en meld je aan met je Proton-account. Kies een VPN-server in een beschikbaar land (vijf in de gratis versie), klik op Verbinden en test de VPN-verbinding gerust via bijvoorbeeld www.whatismyip.com. Of nog beter (in het kader van dit artikel) www.watismijnip.nl/.