Je hebt een flink getraind oog nodig om de nieuwe iPhone 15 Pro van de 14 Pro van vorig jaar te onderscheiden. Vooruit, Apples nieuwe smartphone heeft een paar leuke verbeteringen, maar die zitten 'm vooral in de details, met als grootste vernieuwing een extra knop op je telefoon.

Al jarenlang maakt Apple een onderscheid in zijn nieuwe telefoons. Naast een basismodel brengt de techreus ook een Pro-variant uit, waarin traditiegetrouw de écht grote vernieuwingen zitten. Dat is ook dit jaar geen uitzondering: de iPhone 15 Pro heeft een snellere chip, meer cameralenzen en een paar andere upgrades die je niet vindt in de instapvarianten.

Usb-c in de iPhone 15 Pro

De meest noemenswaardige vernieuwing delen de iPhone 15 en 15 Pro wel met elkaar: beide toestellen zijn voortaan voorzien van een usb-c-poort. Dat betekent dat je de iPhone voortaan kunt opladen met dezelfde kabel die je voor een iPad of laptop gebruikt – en je dus minder kabelwirwar mee op reis hoeft te nemen. 

Usb-c-accessoires werken daardoor ook moeiteloos met de nieuwe iPhones. Zo kun je nu dus externe harde schijven direct op je telefoon aansluiten, wat handig is voor bijvoorbeeld videomakers die op hoge resolutie veel beeld willen schieten.

Usb-c- op de Pro-telefoons werken volgens het usb-3-protocol, dat hogere datasnelheden mogelijk maakt. In de praktijk zet je bestanden twintig keer sneller over naar een externe schijf of laptop. Daar moet je dan wel weer de juiste kabel voor in huis hebben, want Apple levert standaard een usb2-kabel bij de iPhones. Toch een klein gemis.

De slimme actieknop kan slimmer

De aloude volumeschakelaar aan de zijkant van de telefoon is vervangen door een actieknop. Die doet in eerste instantie hetzelfde: houd hem ingedrukt en het volume van de telefoon wordt in- of uitgeschakeld. Maar je kunt hem vanuit de instellingen van iOS ook aan andere functies koppelen, zoals het inschakelen van een Focus-modus of het starten van de Dictafoon-app. 

Ook kun je de toets verbinden met Apples eigen Opdrachten-app. Dat maakt hem in theorie heel flexibel: door apps te koppelen en zelf scripts te schrijven, kun je allerlei snelle handelingen mogelijk maken. Wij koppelden bijvoorbeeld een snelkoppeling naar ChatGPT, zodat we de kunstmatige intelligentie snel vragen konden stellen.

Toch missen we nog wat zaken bij deze nieuwe actieknop. Je kunt er op dit moment bijvoorbeeld maar één handeling aan koppelen. Dubbelklikken om iets anders te doen zit er niet in, en je kunt de functie ervan ook niet aanpassen als je bijvoorbeeld een Focus-modus inschakelt. Je kunt er maar één ding mee, en de functie aanpassen is relatief veel gedoe.

Een iPhone van titanium

De iPhone 15 Pro is dit jaar niet gemaakt van aluminium of roestvrijstaal, maar bestaat gedeeltelijk uit titanium. Dat maakt de telefoon iets lichter dan zijn voorganger (zo'n 10 procent). Een klein percentage, maar in de praktijk voelt het significant. De iPhone 15 Pro Max voelt in de hand ongeveer net zo zwaar aan als de kleinere iPhone 14 Pro die we daarvoor gebruikten.

Titanium is stevig, maar tegelijkertijd ook een zachter metaal. De kans op krassen is daardoor wel iets groter dan bij de iPhone Pro's van voorgaande jaren. Daarnaast wordt het metaal niet geanodiseerd, waardoor diepe krassen op bijvoorbeeld een zwarte iPhone 15 Pro extra opvallen: de oorspronkelijke kleur van het materiaal kan dan opeens naar boven springen.

Wellicht is dat de reden dat Apple toestellen ook in een 'natuurlijke kleur' verkoopt: deze variant heeft eveneens een geborstelde rand, maar dan in de kleur van het materiaal.

Verder zoomen, slimmere portretten

Op cameragebied heeft de iPhone dit jaar geen grensverleggende veranderingen meegekregen. Wederom wordt een 48megapixel-camera als hoofdcamera ingezet. Formeel met een nieuwe sensor, maar in de praktijk hebben we geen echte verschillen kunnen ontdekken. Wel kun je nu de focaallengte van de lenzen instellen, zodat een beeld iets meer kan worden ingezoomd zonder dat het afbreuk doet aan de resolutie. In de praktijk geeft het meer zoomopties naar de reguliere knoppen die tussen lenzen wisselen.

Op de iPhone 15 Pro Max kun je tot maar liefst vijf keer zoomen dankzij een speciaal periscoopsysteem in de telelens. Dat is alsnog minder ver dan wat sommige Samsung-telefoons kunnen, die tot wel tien keer optisch kunnen zoomen, maar het beeld bij Apple lijkt wel stabieler en lichter. 

Daarnaast heeft de iPhone 15 Pro dezelfde verbeteringen voor de portretcamera die je ook in de gewone iPhone 15 vindt. Detecteert de camera een persoon of dier in het beeld, dan wordt automatisch diepte-informatie vastgelegd, zodat er later een portret met onscherpe achtergrond van kan worden gemaakt. Je kunt bij het bewerken ook de focus op het onderwerp veranderen. 

Een gaming-chip in de iPhone 15 Pro

De iPhone 15 Pro en Pro Max hebben voor het eerst een processor met een 'Pro'-noemer in de naam: de A17 Pro. Daarmee lijkt Apple te beloven dat deze chip in staat is tot serieuzere prestaties, waarbij de nadruk vooral ligt op ray-tracing. Deze techniek wordt door moderne spelcomputers gebruikt voor zeer realistische lichteffecten in games.

We konden alvast de iPhone-versie van de consolegame Resident Evil Village proberen en dat zag er indrukwekkend uit. Het is alsof je een gameconsole in je broekzak hebt zitten, al is een extra controller wel handig om alles goed te besturen. Dankzij de usb-c-poort is het sowieso eenvoudig om een monitor of tv aan de iPhone te koppelen.

Diezelfde chip lijkt op het moment wel met problemen te kampen: klanten melden dat hun telefoon buitengewoon warm kan worden. Dat zou vooral liggen aan de koeling er omheen, want door de aluminium behuizing wordt de warmte niet goed afgevangen. We hebben daar bij onze tests zelf overigens niet heel veel van gemerkt, dus dit probleem lijkt wisselend te spelen.

Meer accu in een Pro Max

Qua batterij doen beide iPhones het prima: bij onze tests haalden we de Pro Max 's avonds van de lader en hadden we rond het einde van de dag nog ruim twintig procent tot onze beschikking. Bij gamen of gps-intensieve activiteiten liep hij wat sneller leeg, maar we hoefden hem eigenlijk nooit tussentijds op te laden.

Volgens Apple is de kleinere Pro iets langer op een dag te gebruiken en dat zien we ook terug in een snelle batterijtest. Al zien we ook daarbij geen reden dat hij het niet een dag zal volhouden.

In de details

Een actieknop, een lichtere behuizing, ray-tracing en usb-c 3: het zijn vernieuwingen die de iPhone 15 Pro weer iets beter maken, maar het zijn ook geen zaken om écht over naar huis te schrijven. 

Wie al jarenlang wacht op een nieuwe iPhone kan prima overstag naar deze, maar heb je nog een iPhone 12 of nieuwer? Dan is het ook niet een gek idee om nog een jaartje te wachten. Of om te gaan voor het basismodel van de iPhone 15, die met zijn lagere prijs en Pro-functies uit de 14-reeks ook hartstikke oké is.

Het is Black Friday Week bij Expert. In de winkels én online vind je hoge kortingen op televisies, laptops, wasmachines, drogers, e-readers en slimme apparaten. Dit is dus hét moment om toe te slaan. Hieronder zetten we zeven producten in de spotlight – en je ziet meteen welke korting je krijgt!

Partnerbijdrage - in samenwerking met Expert

LG 55QNED86A6A 55-inch: 4K QNED EVO-televisie

De LG 55QNED86A6A combineert QNED EVO-technologie met een 55-inch 4K-scherm voor helder beeld en nauwkeurige kleuren. De α8 AI Processor 4K optimaliseert beeld en geluid automatisch, terwijl HDR10 en HLG zorgen voor een breed dynamisch bereik. Dankzij WebOS 25 schakel je snel tussen apps, en met vier HDMI 2.1-poorten sluit je moeiteloos consoles of streamingapparaten aan. Een complete smart-tv voor films, series en gaming.

💡LG 55QNED86A6A: van 849 euro voor 675 euro

Samsung WW11DG6B25LB: grote en zuinige wasmachine

De Samsung WW11DG6B25LB heeft een ruime trommel van 11 kilo en centrifugeert met 1400 toeren. EcoBubble wast grondig op lage temperatuur en Hygiënisch Stomen verwijdert bacteriën en allergenen. Met SuperSpeed is een volle trommel in 39 minuten schoon. Het AI Display leert welke programma's je het meest gebruikt en zet die vooraan. Bovendien is het met een energieklasse van A -10% ook nog eens een zuinige wasmachine.

💡Samsung WW11DG6B25LB: van 819 euro voor 566 euro

Beko BM3T3823W: energiezuinige warmtepompdroger

De Beko BM3T3823W is een energiezuinige warmtepompdroger met een capaciteit van 8 kilo. Dankzij EcoGentle blijven kleuren mooi, terwijl het AquaWave-systeem zorgt voor een zachte trommelbeweging die slijtage beperkt. De vijftien programma's bieden opties voor uiteenlopende stoffen, van katoen tot fijne was. Het overzichtelijke LED-display toont de resterende tijd en maakt elke instelling eenvoudig.

💡Beko BM3T3823W: van 519 euro voor 433 euro

Inventum VVW6008AB: vrijstaande vaatwasser

De Inventum VVW6008AB is een praktische vrijstaande vaatwasser met ruimte voor twaalf couverts. Met een hoogte van 85 centimeter past hij onder de meeste aanrechtbladen. De indeling is overzichtelijk en de bestekmand houdt messen, vorken en lepels bij elkaar zodat alles goed schoon wordt. Een nuchtere, stille vaatwasser die ontworpen is voor dagelijks gebruik.

💡Inventum VVW6008AB: van 379 euro voor 299 euro

Acer Aspire Go 15 (AG15-42P-R6QL): allround laptop

De Acer Aspire Go 15 combineert een slank ontwerp met sterke prestaties. De AMD Ryzen 7 5825U-processor en 16 GB RAM zorgen voor soepele multitasking, terwijl de 512 GB SSD voor snelle opstarttijden zorgt. Het 15,6-inch Full HD IPS-scherm levert scherpe beelden en AMD Radeon Graphics zorgt voor verbeterde grafische prestaties. Een lichte, veelzijdige laptop voor thuis, studie en onderweg.

💡Acer Aspire Go 15 (AG15-42P-R6QL): van 599 euro voor 499 euro

Eufy Video Doorbell E340 + Chime: slimme deurbel

De Eufy Video Doorbell E340 toont wie er voor je deur staat in scherpe 1080p- of 1536p-modus. Dankzij de draadloze installatie heb je geen bedrading nodig. Via de Eufy-app bekijk je livebeelden en meldingen op je smartphone. De meegeleverde Chime zorgt dat je het signaal ook zonder telefoon hoort. Een eenvoudige manier om je huis slimmer en veiliger te maken.

💡Eufy Video Doorbell E340 + Chime: van 199 euro voor 119 euro

Kobo Libra Colour (zwart): e-reader met kleurenscherm

De Kobo Libra Colour heeft een 7-inch E Ink Kaleido 3-scherm dat omslagen, illustraties en notities in kleur weergeeft. De e-reader is waterbestendig (IPX8) en biedt 32 GB opslag voor duizenden boeken. ComfortLight PRO vermindert automatisch blauw licht voor prettig lezen. Wie met de Kobo Stylus 2 werkt (optioneel), kan notities en markeringen in kleur maken. Ideaal voor lezen thuis en onderweg.

💡Kobo Libra Colour (zwart): van 239 euro voor 209 euro

De Panasonic TV-55Z90BE6 is een premium OLED-tv, net onder het topmodel. Hij mikt op uitmuntende beeldkwaliteit en zal heel wat kijkers aantrekken, ongeacht wat hun favoriete kijkvoer is. Maar de concurrentie is zwaar en we vragen ons af of de tv iets extra te bieden heeft.

9

Fantastisch

Samenvatting

De Panasonic Z90B levert prachtige beelden dankzij het heldere Master OLED Pro-paneel en uitstekende kalibratie. De tv ondersteunt alle HDR-formaten en is met snelle HDMI 2.1-poorten ideaal voor gamers. Het geluid is prima en de draaivoet handig. Minpunten zijn het gebrek aan DTS en ontbrekende Belgische apps op Fire TV.

Plus- en minpunten

• Zeer goede piekhelderheid
• OLED-contrast en zeer goed schaduwdetail
• Goede kalibratie af fabrikant
• Goede bewegingsscherpte

• Gebrek aan lokale smart tv-apps voor België
• Geen ondersteuning voor DTS
• Hoge adviesprijs

Panasonic heeft nooit voor opvallende designs gekozen en dat is dit keer niet anders. Het zwarte toestel combineert een slank scherm met een relatief grote behuizing voor de elektronica en aansluitingen achteraan. De afwerking is piekfijn in orde. In tegenstelling tot veel concurrenten staat de Z90B op een draaivoet, een detail dat voor velen handig kan zijn. Opvallend is dat de Z90B voorwaarts gerichte luidsprekers heeft die in een balk onderaan het scherm zitten. Het toestel staat nauwelijks 2cm boven het meubel, maar wie een soundbar wil gebruiken kan die toch voor de tv zetten als de luidsprekerbalk in dat geval toch niet wordt gebruikt.

De aansluitingen staan allemaal zijwaarts of naar onder gericht zodat ze wandmontage niet bemoeilijken. De vier HDMI-poorten zijn onderverdeeld in twee HDMI 2.0-poorten en twee HDMI 2.1-poorten. Die laatste twee leveren 48Gbps bandbreedte en ondersteunen alle belangrijke gamerfuncties, ALLM, HDMI VRR, AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync en kunnen gebruikt worden voor gaming in 4K120 (consoles) of 4K144 (pc). Gamers genieten van een lage input-lag, 6,0ms in 2K120 en 10,5ms in 4K60. Verder vinden we drie usb-poorten, ethernet, WiFi 5, Bluetooth, een optische digitale audio-uitgang en hoofdtelefoonaansluiting. Die laatste is via het menu om te schakelen naar een subwoofer-uitgang. Voor live tv is er een dubbele tuner (DVB-T2/C/S2) met een CI+-slot. 

Referentie kalibratie en goede piekhelderheid

De Z90B is verder voorzien van een Master OLED Pro paneel, dat is hetzelfde of een gelijkwaardig paneel die we ook op de Philips OLED810 of LG C5 aantreft. Het paneel in ons testexemplaar toonde een bijzonder goede uniformiteit in heldere en donkere beelden, er is geen spoor van verticale strepen. De kijkhoek is zeer goed, zoals bij alle OLED-tv’s, en de anti-reflectielaag is degelijk, al blijft het van belang om sterke reflecties in het scherm te vermijden. Het toestel pakt uit met een bijzonder goede piekhelderheid. In HDR10 Filmmaker mode meten we 1316 nits op het 10%-venster, en 220 nits op het volledig wit scherm.

Lees ook: Zo testen we televisies voor ID.nl

Wat HDR-piekhelderheid betreft steekt de Z90B daarmee zelfs de LG C5 voorbij, al is het verschil klein. In SDR liggen de resultaten dichter bij elkaar, maar neem de LG C5 de leiding op het volledig wit veld waar hij 265 nits haalt, terwijl de Z90B op 202 nits zit. Voor SDR zal de C5 daardoor iets helderder lijken. Het kleurbereik van 98,3% P3 is wat we ondertussen al even gewend zijn van OLED-tv’s. Dat is zeer goed, en met die specificaties staat de Z90B uitstekend in de startblokken voor top HDR-beelden.

Veel hangt ook af van de kalibratie, en op dat vlak kunnen we de Z90B echt niets verwijten. We gebruiken graag Filmmaker Mode, in SDR is die erg donker ingesteld. Zet de Verlichtingssterkte op 70, en laat de lichtsensor aan en je bent klaar. De fouten die we meten zijn zo klein dat ze op een referentiemonitor niet zouden misstaan. Reken dan ook op mooie natuurlijke beelden, met veel kleurexpressie en goede schaduwdetails. Ook voor HDR10 is de Filmmaker Mode de beste keuze. De tv levert bijzonder goed schaduwdetail, zelfs in onze moeilijkste testscène, de strandscène uit House of Dragons.

Heb je iets meer detail nodig dan kan dat nog steeds door de ‘Dark Visibility’ instelling te gebruiken. Kleurweergave is erg goed, en heldere nuances blijven uitstekend bewaard. Enkel in de helderste tinten verliezen ze wat kleurintensiteit, dat is typisch voor W-OLED. De Z90B ondersteunt bovendien HDR10+ Adaptive en Dolby Vision IQ Precision Detail, voor de beste HDR-beeldkwaliteit. 

Beeldverwerking

De HCX Pro AI MkII processor die Panasonic ook in vorige modellen gebruikte levert bijzonder mooie prestaties. Deinterlacing van live tv (1080i) beeld en ruisonderdrukking scoren goed. Al dient gezegd dat Panasonic erg voorzichtig is met beeldverwerking. De ‘Min’ instelling is voor de meeste beeldverwerking een veilige keuze. Bevat de bron duidelijk ruis, dan zal dat vermoedelijk wat te voorzichtig zijn, de ‘Med’ instelling (voor ruisonderdrukking) levert dan betere resultaten. Upscaling zorgt voor mooie, scherpe beelden en met Resolutie Remasteren kan je zelfs wat extra accent leggen. Dat laat je echter best uitstaan bij erg oud (dvd-) beeldmateriaal, de processor accentueert immers ook ruis op dat soort bronnen.

In HDR was de processor erg goed in het vermijden van kleurstroken in zachte kleurovergangen. In SDR zien we nog wat ruimte voor verbetering op dat vlak. Zet ‘Vloeiende schakering’ op ‘Min’, eventueel kan je voor heel zware gevallen naar ‘Med’ schakelen. De processor vermijdt relatief goed dat er te veel detail verloren gaat. De bewegingsscherpte is uitstekend, en met Intelligent Frame Creation kan je de sportbeelden mooi vloeiend maken, of het schokken van het 24fps camerabewegingen in film wegwerken. 

Audiokwaliteit

De Z90B is uitgerust met een redelijk krachtige 2.1-audioconfiguratie van 60W. De stereoluidsprekers staan bovendien voorwaarts gericht, altijd een goed punt voor de audiokwaliteit. Hij ondersteunt Dolby Atmos, maar geen DTS. Voor wie de tv-luidsprekers gebruikt is dat geen belangrijk minpunt. Wie echter een soundbar of andere audio-oplossing gebruikt, moet weten dat de tv geen DTS-signalen doorgeeft via eARC/ARC. Sluit je bron in dat geval dan rechtstreeks aan op de soundbar. Onze filmfragmenten klonken vrij goed, met prima stereoscheiding en een vleugje surround. De woofermodule zorgt voor voldoende bas. De muziekpreset blies onze muziektesten wat extra leven in. De tv kan voldoende volume leveren, maar boven een bepaald niveau hoor je wel wat vervorming. 

Fire TV

Fire TV, het smart tv-systeem van Amazon, vervangt sinds vorig jaar het in huis ontwikkelde My Home Screen. De layout loopt gelijk met die andere smart tv-systemen. Op het Home-scherm neemt een content-caroussel de bovenste helft van het scherm in. Fire TV toont daar op dit moment enkel content-aanbevelingen, geen ongerelateerde reclame. We hopen dat dit zo blijft. Centraal in beeld vind je snelkoppelingen naar het ingelogde profiel, ingangen, bookmarks en de zoekfunctie. Daarnaast is er ruimte voor zes pictogrammen van favoriete apps. Heb je er meer, dan moet je even doorklikken. Verder naar onder zijn er talrijke rijen met aanbevelingen uit verschillende streamingdiensten al krijgt Prime Video duidelijk meer aandacht. De app-store bevat alle belangrijke internationale streamingdiensten, en ook Nederlandse lokale apps zijn vrij goed vertegenwoordigd. Belgische kijkers vinden helaas geen enkele lokale app, een onbegrijpelijk minpunt in 2025. Lees het artikel over Fire TV voor alle details.

De overstap naar Fire TV heeft Panasonic niet aangezet om voor een modernere afstandsbediening te kiezen. De grote afstandsbediening met afgeronde vorm ligt goed in de hand, en de aangename toetsen hebben een lichte aanslag met goede feedback. We zijn ook erg tevreden over de “My App”-toets die je zelf kunt toewijzen aan een app naar keuze, en de “Picture”-toets waarmee je snel van beeldmode verandert. Het ontwerp heeft echter ook nadelen. Door de afmetingen kan je niet alle toetsen bereiken zonder je hand te verplaatsen. En de veelheid aan toetsen is toch wat verouderd. Een compactere versie, met minder toetsen en een oplaadbare batterij zou beter scoren.

Conclusie

Dat de Panasonic TV-55Z90BE6 uitstekende beeldkwaliteit levert, daar mag je van op aan. Wat jammer dan dat de prijs zo hoog is, dat kost hem een half punt. Als we even vergelijken met concurrenten, dan is de Z90B zonder meer de duurste terwijl hij geen exclusieve features biedt. Minpunten zijn er vooral voor Belgische kijkers die geen enkele lokale app op Fire TV vinden. Het gebrek aan DTS-ondersteuning, daar tillen we minder zwaar aan. Deze tv levert prachtige beelden, zowel in SDR als HDR en hij ondersteunt dan ook nog eens alle belangrijke HDR-formaten. De audio-oplossing levert goede geluidskwaliteit en zorgt samen met de knappe beelden voor een hele mooie filmbeleving. Fire TV heeft alle internationale streaming-apps in huis. Gamers zullen deze televisie ook waarderen want ook voor hen heeft hij alle belangrijke features.