Het is geen geheim dat kinderen dol zijn op allerlei soorten schermen. Met smartphones en tablets zijn ze goed bekend, maar dat betekent niet dat het altijd goed gaat. Om te voorkomen dat je kind dingen ziet die het niet hoort te zien of aankopen doet en jij de rekening betaalt, doe je er goed aan de ouderlijk toezicht-instellingen te bestuderen op Android en iOS.

📱 Dit artikel in het kort: Hoe stel je ouderlijk toezicht in op Android? | Hoe stel je ouderlijk toezicht in op iOS of iPadOS? | Wat is de Kids Space-app op Android? | Hoe stel je verdere beperkingen in op een iPhone of iPad?

Ook interessant: 5 educatieve apps voor kinderen op de basisschool

Eerst even dit ...

Voordat we kunnen beginnen met uitleggen wat alle mogelijkheden zijn, is het goed om even te benadrukken dat er geen magische oplossing is die alles kan voorkomen. Zelfs met ouderlijk toezicht kunnen kinderen op malafide of onfrisse en onbetrouwbare websites komen, apps downloaden die gegevens stelen of ergens geld aan uitgeven. Daarom is het altijd verstandig om op te letten wat je kind doet op het internet en daarover in gesprek te gaan. Leg uit wat de gevaren zijn en hoe je kind die gevaren kan herkennen. Daarmee maak je hem of haar al een beetje bewuster van hoe de online wereld in elkaar steekt.

Wat gaan we doen?

We delen dit artikel op in twee delen. Eerst kijken we naar de opties die Google aanbiedt op Android en daarna naar hoe Apple de zaken aanpakt op iOS en iPadOS. Daarnaast kijken we naar fabrikant-eigen opties. Zo bieden sommige fabrikanten van Android-apparaten aparte secties voor kinderen aan. Samsung heeft bijvoorbeeld een kidsmodus en op tablets van Lenovo kun je een algemene ruimte voor kinderen vinden (die overigens gewoon door Google wordt beheerd). We beginnen eerst bij Android en kijken daarna naar de opties voor iOS en iPadOS.

©zinkevych - stock.adobe.com

Ouderlijk toezicht op Android instellen

Ouderlijk toezicht op Android laat meteen zien wat we bedoelen met het ontbreken van een magische oplossing. Hoewel je met de opties op dit platform content kunt beperken op basis van leeftijd, kun je niet voorkomen dat kinderen ergens geld aan uitgeven. Aankopen die via Google Play (de officiële Play Store van Google) gedaan worden, kun je monitoren en eventueel goedkeuren. Maar klikt een kind op een betaallink buiten de veilige omgeving om, dan kan het zijn dat die betaling erdoorheen komt. Ook kunnen kinderen allerlei soorten content tegenkomen op YouTube of via zoekmachines.

Dat neemt niet weg dat ouderlijk toezicht de moeite waard is. Je kunt dit overkoepelende systeem op twee manieren beheren: 1) voor personen met hun eigen accounts en 2) voor gezinnen die gebruikmaken van de app Family Link. Heeft iedereen zijn eigen account en maak je als ouder geen gebruik van Family Link, dan moet je het ouderlijk toezicht per smartphone of tablet inschakelen. Deze methode stelt je in staat per apparaat een ander niveau van toezicht in te stellen. Houd er wel rekening mee dat er, wanneer je kind op een ander apparaat inlogt, dus géén ouderlijk toezicht is ingesteld. Als ouder of verzorger dien je verder een pincode in te stellen, zodat anderen niet ondertussen kunnen rommelen met die instellingen. Bij optie twee, met Family Link, stel je de opties in op accountniveau en worden de instellingen online gesynchroniseerd met nieuwe apparaten wanneer een kind daarop inlogt.

Om ervoor te zorgen dat alles in één keer werkt, heeft het kind wel zijn of haar eigen Google-profiel nodig. Maak er dus eentje aan om alles in goede banen te leiden.

Methode 1: via de Google Play-app

▪ Open met je eigen Google-account de Google Play-app op het Android-toestel waarop je ouderlijk toezicht wilt instellen.
▪ Tik op het profielicoon rechtsboven.
▪ Tap op Instellingen en dan Gezin en dan Ouderlijk toezicht.
▪ Zet hier de schakelaar van Ouderlijk toezicht aan.
▪ Vul een pincode in en selecteer de content die je wilt filteren.
▪ Vervolgens stel je in hoe je wilt filteren of de toegang wilt beperken.

Methode 2: via Family Link

De tweede methode werkt via de gratis app Family Link. Het voordeel van deze app is dat je niet per apparaat hoeft in te stellen wat een kind wel of niet kan doen, omdat de instellingen zijn gekoppeld aan zijn of haar profiel. Logt een kind dus ergens anders in, dan krijgt het ook op dat andere apparaat te maken met dezelfde beperkingen. Als ouder of verzorgen kun je de instellingen aanpassen door in te loggen met je persoonlijke Google-account. Een kind kan dus ook niet zomaar de opties wijzigingen, aangezien hij of zij daar het wachtwoord van dat account voor nodig heeft.

▪ Open de Family Link-app op Android met je eigen Google-account. Heb je de app nog niet? Dan vind je hem hier. We raden de app overigens ook voor andere zaken aan, zoals het beperken van de schermtijd, het instellen van een bedtijd en het volgen van je kind.
▪ Selecteer je kind.
▪ Tap op Bediening en dan Contentbeperkingen en dan Google Play.
▪ Selecteer de content die je wilt filteren.
▪ Vervolgens stel je in hoe je wilt filteren of de toegang wilt beperken.

💡 Met ouderlijk toezicht aan kun je nog steeds games, films, series en boeken tegenkomen in Google Play die niet geschikt zijn voor de leeftijd van het kind. Ook kunnen kinderen op dergelijke pagina’s terechtkomen wanneer ze op een link klikken. Echter, de filters van ouderlijk toezicht kunnen voorkomen dat kinderen de content kunnen downloaden of streamen.

Modi voor kinderen op Android

Op Android-tablets kom je tot slot vaak de Kids Space-app tegen. Meestal staat die meteen op het thuisscherm, maar anders vind je hem tussen de reeds geïnstalleerde apps binnen de applade. Kun je hem echt niet vinden? Ga dan naar Instellingen > Digitaal welzijn en ouderlijk toezicht en activeer daar de Kids Space. Na het openen van de app moet je hem even kort instellen. Dat gebeurt middels een aantal instructies die in beeld verschijnen. Volg die op en binnen no-time heb je een omgeving gecreëerd waar je kinderen relatief eenvoudig en veilig apps kunnen gebruiken. Ook voor de Kids Space geldt dat je de Family Link-app kunt gebruiken om content en andere dingen te beperken. Maar je kunt er daarnaast voor kiezen om die instellingen per apparaat te gebruiken.

Kids Mode op Samsung-tablets

Op Samsung-tablets treffen we dan weer een unieke omgeving aan genaamd Kids Mode. Je vindt deze modus in het snelle menu, dat je van bovenaan het scherm naar beneden trekt. Tap daarop en volg de instructies in beeld op. Vervolgens is het de bedoeling dat je Ouderlijk toezicht instelt. Dat doe je via de drie puntjes bovenin, waar je ook meteen je pincode kunt instellen.

Ouderlijk toezicht instellen op iOS en iPadOS

iOS en iPadOS van Apple bieden uitgebreide opties aan met betrekking tot het ouderlijk toezicht. Zo kun je specifieke apps of functies blokkeren, aankopen tegenhouden en opties beheren die betrekking hebben op privacy, downloads en expliciet materiaal. Er zijn een hoop mogelijkheden op iPhone en iPad, maar de basis ligt bij de optie Schermtijd, die we aantreffen onder Instellingen. Hiermee stel je beperkingen in voor materiaal en privacy. Sinds de release van iOS 16 is het zelfs mogelijk leeftijdsgerelateerde beperkingen in te stellen voor content in apps, boeken, tv-programma's en films.

▪ Om dit allemaal te kunnen regelen, ga je dus naar Schermtijd onder Instellingen. Tap hier op Schakel schermtijd in en tap daar vervolgens opnieuw op. Kies Dit is mijn iPhone of iPad of Dit is de iPhone of iPad van mijn kind.
▪ Tap nu op Gebruik toegangscode voor 'Schermtijd' en vul een pincode in, om te voorkomen dat een ander de instellingen wijzigt.
▪ Binnen dit proces wordt ook om je Apple ID gevraagd. Inloggen met je Apple-account heeft als voordeel dat je de toegangscode kunt opvragen op het moment dat je die vergeten bent.
▪ De iPhone of iPad neemt je nu langs allerlei instellingen mee. Het proces komt en einde wanneer je Toegangscode voor 'Schermtijd' in beeld ziet staan.
▪ Tap op Beperkingen, onder Schermtijd, en vul je toegangscode in en zet daarna deze optie aan.

💡 Kies een andere toegangscode dan je voor je eigen account gebruikt. Zorg ook dat de toegangscode anders is dan de pincode van je bankpas (want misschien heeft je kind die ooit opgevangen en zou hij daarmee de instellingen kunnen omzeilen). Kortom: gebruik altijd een unieke code in voor de beperkingen.

Beperkingen voor apps, functies en content

Onder het kopje Beperkingen kun je een aantal dingen instellen. Zo kun je voorkomen dat een kind aankopen doet in de App Store. Dat doe je via Beperkingen > iTunes Store en App Store, waar je instelt of een kind apps mag installeren, verwijderen of kopen. Ook kun je ingebouwde apps en functies in- en uitschakelen via Beperkingen > Toegestane apps. Via Beperkingen > Beperkingen voor materiaal stel je in wat voor soort materiaal beperkt moet worden. Dit heeft invloed op muziek, films, series, boeken, appclips en natuurlijk videogames. Datzelfde geldt voor websites.

Wanneer je Windows 11 (opnieuw) installeert, vereist Microsoft dat je je aanmeldt met een Microsoft-account of dat je er eentje aanmaakt. En dat terwijl je je voorheen in Windows 10 gewoon met een offline account kunt aanmelden. Wij laten je zien hoe je dat ook in Windows 11 doet, rechtstreeks tijdens de installatieprocedure.

Microsoft wil maar al te graag dat je een Microsoft-account hebt en deze ook gebruikt bij het aanmelden van Windows 11. Behalve dat je hiermee in geval van het vergeten van je installatiecode het besturingssysteem makkelijker opnieuw kunt activeren, biedt een Microsoft-account niet heel veel extra voordelen in Windows 11 zelf. Het enige wat met zo'n account makkelijker gaat is het instellen van e-mail en OneDrive, maar dat zijn ook diensten waar je je later bij kunt aanmelden.

Installatieprocedure

In een van de laatste stappen van de installatieprocedure, of wanneer je een Windows 11-laptop hebt gekocht, word je - om de laatste instellingen toe te passen - gevraagd om in te loggen bij een Microsoft-account, of er eentje aan te maken.

©MG | ID.nl

Wanneer je in bovenstaand scherm bent aangekomen, lijkt het alsof je hier niet meer uit kunt komen: je moet óf een account invullen, óf er eentje aanmaken, óf een stap terug gaan met de pijl rechtsboven in beeld. Toch kun je hier nog iets anders doen, namelijk een opdrachtprompt openen. En dat is handig, want met een opdrachtprompt tijdens de installatie van Windows 11 kun je alvast dingen regelen voordat Windows 11 zelf is opgestart. Het omzeilen van het aanmaken of invoeren van een Microsoft-account bijvoorbeeld. Om de opdrachtprompt te openen, moet je de volgende toetscombinatie intypen:

Shift+F10

Let op: bij sommige computers zoals laptops kan het zijn dat je ook de Functietoets Fn moet indrukken om de F10-knop te kunnen gebruiken. De opdracht wordt in dat geval dan:

Shift+Fn+F10

Na het indrukken van deze toetscombinatie wordt een zwart venster voor de opdrachtprompt geopend.

©MG | ID.nl

In dit scherm voor je een speciale opdracht in waarmee we de verplichte invoer voor een Microsoft-account gaan omzeilen. Zodra Windows 11 heeft gedetecteerd dat jouw computer een werkende verbinding heeft, blijf je op dat accountscherm hangen, maar ook wanneer er nog geen verbinding is gemaakt, wil Microsoft toch eerst dat je verbinding maakt en daarna alsnog met een Microsoft-account aan de slag gaat.

Nu de opdrachtprompt is geopend, schakelen we die online functie uit. Voer exact de volgende opdracht in:

start ms-cxh:localonly

Gevolgd door een druk op de Enter-toets. Dat zit eruit als hieronder:

©MG | ID.nl

Nadat je op Enter hebt gedrukt, verschijnt er een nieuw venster met de mogelijkheid om een lokaal account (dus zonder Microsoft-account) aan te maken. Goed om te weten: dit account is ook meteen een administrator-account.

©MG | ID.nl

Je kunt hier dus gewoon een normale (voor- en achter)naam opgeven, een e-mailadres is dan niet nodig. Je kunt ervoor kiezen om nu een wachtwoord in te vullen, maar als je dat doet, krijg je ook direct drie controlevragen die je moet opgeven; dat kun je niet skippen. Sla je het aanmaken van een wachtwoord nu over, dan kun je dat later in Windows 11 alsnog doen.

Nadat je de benodigde gegevens hebt ingevuld, worden de laatste installatiestappen voltooid, en wordt de computer nog een keertje opnieuw opgestart. Daarna kun je je aanmelden met het nieuwe account en voer je nog een aantal stappen uit met betrekking tot functies als locatie, diagnostische gegevens en handschriftherkenning.

Account aanpassen

Het account waarmee je je aanmeldt is een administrator-account. In dat geval doe je er goed aan om een wachtwoord in te stellen als je dat nog niet hebt gedaan in de hierboven uitgelegde stap. Om een wachtwoord in te stellen, klik je op de Startknop, en vervolgens op je accountnaam en kies je voor Mijn account beheren.

©MG | ID.nl

Je komt nu in het instellingenscherm terecht voor je account. Scroll naar de knop Aanmeldingsopties en daarna op Wachtwoord.

©MG | ID.nl

Nu kun je een wachtwoord naar wens opgeven, de eisen zijn hier niet streng, maar uiteraard kies je wel voor een lastig te raden wachtwoord. Wel ben je verplicht om een geheugensteuntje op te geven, maar dat is minder lastig dan drie extra beveiligingsvragen die je normaliter bij het installatiescherm moet opgeven. Bij de geheugensteun mag het wachtwoord (vanzelfsprekend) niet gebruikt worden .

©MG | ID.nl

Wachtwoord en geheugensteun ingevoerd? Dan ben je in principe klaar en kun je je systeem verder gaan configureren. Eventueel kun je nu ook nieuwe extra accounts aanmaken via het onderdeel Andere gebruikers in het instellingenscherm.

Je pakt je telefoon om even snel iets te bekijken – en ineens ben je zomaar een uur verder, omdat je niet kon stoppen met scrollen. En onderweg ben je meestal niet blijven hangen bij blije kattenfilmpjes, maar bij rampen, slecht nieuws en roddel. Of bij posts van mensen die allemaal mooier of rijker lijken dan jij. Doomscrolling dus. Slecht voor je humeur en zelfbeeld én zonde van je tijd. Maar gelukkig kun je er iets tegen doen.

Lees ook: Minder afleiding van je telefoon met deze 6 apps

Wat is doomscrolling?

Doomscrolling is eindeloos blijven scrollen door berichten, filmpjes en posts die je eigenlijk alleen maar onrustig maken. Dat begon ooit met nieuws, maar geldt tegenwoordig ook voor sociale media. Denk aan TikTok, Instagram of X waar je urenlang blijft scrollen, maar waar je zelden wijzer of rustiger van wordt. Het algoritme weet precies wat je aandacht trekt – en hoe het je blijft vasthouden.

De term ontstond rond 2020, tijdens de COVID-19-pandemie, toen mensen massaal thuis zaten en constant updates zochten over het virus. Maar het fenomeen heeft zich sindsdien uitgebreid naar alle vormen van nieuws of posts waar je je slechter van gaat voelen.

Waarom blijven we scrollen?

Apps zijn zo ontworpen dat ze je aandacht vasthouden. Elke swipe of nieuwe video geeft een kleine prikkel in je brein: een signaal dat er misschien iets interessants komt. Soms zit er iets tussen dat écht boeit, maar vaak blijft het bij vluchtige prikkels. Ondertussen raakt je hoofd vol, maar je krijgt er weinig voor terug.

Hoe weet je of je doomscrollt?

Er bestaat geen test waarmee je kunt checken of je een doemscroller bent. Maar er zijn wel duidelijke signalen. Je zit in de gevarenzone wanneer je:

🚩 Gedachteloos nieuws- of socialmedia-apps opent, vaak meerdere keren per dag
🚩 Je daarna leeg, onrustig of somber voelt
🚩 Moeite hebt om te stoppen, terwijl je eigenlijk wel weet dat het nergens toe leidt
🚩 's Avonds of 's ochtends lang op je telefoon zit zonder duidelijk doel
🚩 Niet toekomt aan andere dingen, of je gejaagd voelt als je niets checkt

Herkenbaar? Dan is het tijd om je scrollgedrag te doorbreken. Dat is niet makkelijk, maar het kan wel. Onderstaande tips helpen je op weg.

©Gorodenkoff

Wat kun je doen tegen doomscrolling?

1. Beperk je schermtijd en las schermvrije tijdstippen in

Geef jezelf vaste momenten waarop je iets mag checken. Bijvoorbeeld: 's ochtends 15 minuten nieuws, 's avonds 10 minuten social media. Stel een timer in, zodat je niet ongemerkt blijft hangen. Je kunt ook met jezelf afspreken dat je bijvoorbeeld één uur per dag niet op je scherm kijkt. Of in het weekend pas na twaalf uur 's middags je telefoon pakt. Ook is het mogelijk om tijdslimieten in te stellen voor bepaalde apps. Hieronder lees je hoe je dat doet op een iPhone en op een Android-toestel.

Scherm- en apptijd beperken op iPhone

Wil je op vaste tijden niet gestoord worden? Stel dan apparaatvrije tijd in op je iPhone. Tijdens die periodes zijn alleen telefoongesprekken, berichten en apps die je zelf toestaat beschikbaar. Ga naar Instellingen > Schermtijd, tik op App- en websiteactiviteit en schakel dit in als dat nog niet gebeurd is. Kies daarna voor Apparaatvrije tijd en stel via Gepland de begin- en eindtijd in. Je kunt kiezen voor elke dag hetzelfde tijdstip of per dag variëren. Vlak voor de ingestelde tijd krijg je een herinnering.

Ook kun je tijdslimieten instellen voor apps of hele categorieën, zoals sociale netwerken of games. Ga naar Instellingen > Schermtijd > Applimieten > Voeg limiet toe en selecteer de gewenste apps of categorieën. Tik op Volgende, stel de limiet in en gebruik eventueel Pas dagen aan voor verschillende limieten per dag. Rond af met Voeg toe.

Scherm- en apptijd beperken op je Android-telefoon

Rustmomenten op je Android-toestel stel je in via de Bedtijdmodus. Tijdens deze periodes worden je schermkleuren aangepast (bijvoorbeeld naar grijstinten) en kun je meldingen dempen of het scherm automatisch laten uitschakelen. Ga naar Instellingen > Digitaal welzijn en ouderlijk toezicht > Bedtijdmodus en stel in wanneer de modus moet starten en eindigen. Je kunt dit voor elke dag apart instellen of een vast schema kiezen.

Wil je appgebruik beperken? Ga dan naar Digitaal welzijn > Dashboard en kies de app die je wilt beperken. Tik op het zandlopertje naast de app en stel een dagelijkse limiet in. Zodra de limiet is bereikt, is de app de rest van die dag niet meer toegankelijk.

2. Zet meldingen uit

Pushmeldingen van nieuwsapps, sociale media of video-apps zorgen dat je telkens toch weer gaat kijken en scrollen. Zet ze uit. Wat je niet ziet, open je ook minder snel.

3. Richt je telefoon prikkelarmer in

Zet socialmedia- en nieuwsapps niet op je beginscherm. Of verwijder ze helemaal. Wil je ze toch echt bezoeken, dan kan dat via de browser. Dat is een extra handeling vergeleken met een app, maar juist daarom doe je het misschien minder vaak.  

Verder kun je er ook voor kiezen om de grijstintenmodus in te schakelen. Dat zorgt voor minder afleiding en een beeld dat rustiger is.

Op een iPhone ga je hiervoor naar Instellingen > Toegankelijkheid > Weergave en tekstgrootte > Kleurfilters en schakel je de optie in. Op een Android-smartphone ga je hiervoor naar Instellingen -> Toegankelijkheid -> Kleurfilters. Hier schakel je de optie Grijstinten in. Afhankelijk van je toestel kunnen deze menu-opties een iets andere naam hebben.

©ID.nl

4. Volg niet alles en iedereen

Kies één of twee betrouwbare nieuwsbronnen. Ontvolg accounts die vooral onrust of negativiteit brengen. Kies liever voor mensen of media die je inspireren, informeren of aan het denken zetten. Een account waar je geen energie van krijgt, maar dat je energie kost: dat kun je beter ontvolgen.

Stoppen met doom-scrolling? Het kan!

Doomscrolling gaat allang niet meer alleen over nieuws. Ook gedachteloos scrollen langs filmpjes, reacties of meningen op sociale media hoort erbij. Het lijkt onschuldig, maar kost tijd, energie en aandacht — en levert weinig op.

Het goede nieuws: je kunt ermee stoppen. Niet in één keer, maar stap voor stap. Door bewuster te kiezen wat je leest en wanneer. Door je telefoon minder het ritme van je dag te laten bepalen. En door ruimte te maken voor dingen die je echt iets opleveren.