De computer biedt natuurlijk geweldige software om zelf muziek te maken. Maar wie altijd en overal wil kunnen werken, kan ook terecht op de iPad. Niet alleen bestaat daarvoor veel software, vaak zijn die programma’s ook nog eens veel goedkoper. In dit artikel inventariseren we de mogelijkheden.

Tussen de komst van het midi-protocol in de jaren tachtig en de mogelijkheid om complete instrumenten na te bootsen in de afgelopen twintig jaar, is de rol van de computer bij de muziekproductie alleen maar groter geworden. Dankzij duizenden apps kun je tegenwoordig een complete studio inrichten op je iPad. Weliswaar is de beste software krachtiger, maar ook flink duurder. Bovendien biedt een iPad unieke bedieningsmogelijkheden. In het enorme aanbod aan apps raak je makkelijk de weg kwijt. Daarom inventariseren we de top in het aanbod.

Gebruiksdoel

Welke apps je op je iPad wilt installeren en of je daarbij eventueel aanvullende apparatuur nodig hebt, hangt af van het soort muziek dat je wilt maken. En natuurlijk ook van het niveau dat je hebt als muzikant, componist of songwriter. Wil je live muziek spelen? Dan heb je de keuze uit allerlei apps die klanken kunnen genereren. Sommige apps hebben unieke gebruikersinterfaces die geen voorafgaande kennis vereisen, andere hebben de vertrouwde aanblik van een gitaar, drumstel of piano.

Met dergelijke apps kun je alleen of met anderen

bespelen, waarbij deze vaak ook nog met elkaar kunnen communiceren.

Speel je een traditioneel instrument? Dan kun je het geluid daarvan naar een app sturen die er vervolgens allerlei effecten aan kan toevoegen.

Extra hardware

Muziek invoeren rechtstreeks vanuit een app is vaak niet ideaal. Probeer maar eens een FMaj9#11-akkoord op je schermpje te pakken. Voor het uitschrijven van muziek in noten of op een pianorol is bovendien je vinger soms een wat lomp instrument. Dat laatste is te verhelpen met een Apple Pencil (135 euro).

Speel je live of creëer je muziek partij voor partij in een digital audio workstation, dan is een midi-keyboard onmisbaar. Een exemplaar met twee of drie octaven heb je voor minder dan 100 euro. Een volledige piano met 88 toetsen kun je al voor 200 euro vinden.

Welk model je kiest hangt af van je doel. Sommige bieden de nodige knoppen die je door middel van midi-learning aan een virtuele synthesizer kunt koppelen, terwijl andere slechts een toon- en modulatiewiel bevatten - of zelfs dat niet.

©PXimport

Verbinding

Sommige keyboards kun je draadloos aansluiten via bluetooth, maar zulke modellen zijn doorgaans duurder. Afhankelijk van je apparaat en het model iPad sluit je daarom meestal een en ander rechtstreeks aan of gebruik je een interface. Deze zijn er in verschillende prijsklassen, afhankelijk van de complexiteit van je instrumentarium en je wensen.

Een goed instapmodel is de iRig Midi 2 (73 euro) die naast moderne connectoren ook de klassieke midi-aansluitingen biedt. Met grotere broer iRig Pro I/O (ongeveer 125 euro) kun je naast midi ook audiobronnen aan je iPad koppelen. Dat is handig wanneer je je iPad als effectapparaat voor een elektrische gitaar of microfoon wilt gebruiken.

Wat niet mag ontbreken is een externe speaker om je muziek tot zijn recht te laten komen. Ze zijn er in allerlei prijsklassen, maar kies er in elk geval één die je (ook) met een kabel kunt aansluiten. Bij draadloos inspelen van muziek kun je namelijk snel last hebben van vertraging.

©PXimport

Niveau

Een goed startpunt om dan eindelijk muziek te gaan maken, is GarageBand. Die app behoort tot de gratis standaarduitrusting van je iPad en biedt een breed scala aan instrumenten en (opname)functies.

Wil je meer de diepte in, dan heb je een digital audio workstation (DAW) nodig. Dit zijn de werkpaarden van de muziekproducer. Ze laten je muziek opnemen in midi- of audioformaat en afspelen via een interne of externe geluidenbibliotheek en interne of externe midi-apparaten. Ook kun je met een DAW op al die kanalen effecten loslaten en ze naar wens mixen op een virtueel mengpaneel. Uiteraard vergt dat alles de nodige studie.

Wie theoretisch is onderlegd, kan bovendien op traditionele wijze muziek schrijven in apps die als tekstverwerker voor notenschrift fungeren. Daarmee kun je ook je werk beluisteren via een interne geluidenbibliotheek.

Studiowerk

De bekendste DAW is ongetwijfeld Cubasis (49,99 euro). Daarmee kun je een onbeperkt aantal midi- en audiokanalen produceren. Zelfs het corrigeren van valse zang is mogelijk. Van een vergelijkbare diepgang en voor dezelfde prijs is er Auria Pro.

Ook Korg Gadget 2 (39,99 euro) is populair vanwege zijn vele meegeleverde klankbronnen en zijn gebruiksgemak, maar Gadget is wel vooral gericht op elektronische muziek. Componeren in notenschrift kan met Notion (14,99 euro), die over een goede geluidenbibliotheek beschikt om je muziek in terug te horen. Zo mogelijk nog krachtiger is de nieuwe Dorico uit de stal van Steinberg. Die kun je gratis proberen, maar de volledige versie kun je helaas alleen gebruiken via een abonnement (39,99 euro per jaar).

©PXimport

Klankrijk

De interne audio-bibliotheek van digital audio workstations kan wat beperkt zijn of moeten worden aangevuld via in-app-aankopen. Daardoor heb je vaak behoefte aan het soort virtuele instrumenten dat we hierboven al noemden. Voor dat doel heb je de keuze uit apps die zelf geluid genereren en apps die werken met samples. Voor wat betreft die laatste zijn er algemene bibliotheken die allerlei soorten klanken bevatten en specialistische die één instrument bieden.

Wat voor instrumenten je als app wilt verzamelen, hangt uiteraard af van het soort muziek dat je wilt maken. Lang niet elk instrument is in virtuele vorm verkrijgbaar en in dat geval moet je op zoek naar bundels waar de gewenste samples in zitten.

Toetsen

Het aanbod aan virtuele piano’s is gigantisch, maar van vele is het geluid matig of ze hebben vooral een educatief doel. Goede uitzonderingen zijn iGrand (9,99 euro) en Ravenscroft 275 (35,99 euro). Beide bieden meerdere gesamplede piano’s en communiceren met andere apps.

Ook in orgels heb je volop keus. Zeer uitgebreid en professioneel is bijvoorbeeld de Hammond B-3X (79,99 euro). Kerkorgels zijn beschikbaar als gesamplede instrumenten in bijvoorbeeld Jeux d’Orgues (30,99 euro) of iCathedral (14,99 euro).

©PXimport

Snaren

Toetsinstrumenten laten zich - zeker met een extern keyboard - moeiteloos bespelen op een iPad. Dat geldt uiteraard niet voor snaarinstrumenten. Die vereisen een nieuwe manier van musiceren. Gitaren worden zeer bruikbaar nagebootst in het al wat oudere Guitarism (4,99 euro) en OMGuitar (4,99 euro). Beide leveren elektrische en akoestische gitaren en effecten en werken op basis van een set akkoorden voor elk nummer dat je wilt spelen. Waar Guitarism ook gitaren met twaalf snaren bevat, is dat voor OMGuitar een aparte app voor dezelfde prijs.

Eén ding wat deze apps niet kunnen, is het nabootsen van de gillende gitaren die we zo goed kennen van pop, rock en blues. GeoShred Pro (24,99 euro) vult die leegte op. In feite biedt deze app een hele nieuwe en zeer expressieve manier om muziek te maken.

©PXimport

Slagwerk

Live drummen op een iPad kan bijvoorbeeld met DrumKick (3,99 euro). Koppel je deze aan je iPhone en stop je die laatste in je sok, dan kun je zelfs de bassdrum met je voet bedienen. Een dergelijk kunstje kent ook DrumKnee 3D Pro (4,99 euro), maar dan door de iPad op schoot te leggen. Een zee aan percussie-instrumenten en een unieke bediening vind je in DrumJam (7,99 euro).

Vanwege fysieke beperkingen zijn deze apps niet ideaal om zeer strakke en complexe drumtracks voor je muziek te maken. Die kun je beter uitschrijven. Een specialist daarin is DrumPerfect Pro (22,99 euro).

©PXimport

Toeten en blazen

Blaasinstrumenten zijn nog lastiger na te bootsen op een iPad dan een piano of gitaar. Voor een echt expressieve saxofoon, klarinet, fluit of hobo kun je terecht bij het al genoemde GeoShred Pro, waar ze als in-app-aankopen beschikbaar zijn voor 14,99 euro per stuk.

GeoShred heeft het toevoegen van expressie een beetje geleend van ThumbJam (8,99 euro). Ook die biedt zaken als glissando en tremolo op commando, bijvoorbeeld door je apparaat te bewegen. Het complete symfonieorkest vind je in iSymphonic Orchestra (9,99 euro), die is uit te breiden met vele in-app-aankopen voor onder meer koorklanken.

©PXimport

Gesampled

Naast specifieke instrumenten kun je kiezen voor apps die samples bundelen, eventueel gecombineerd met gegenereerde klanken. Voordeel is dat je daarmee de beschikking hebt over heel veel klanken tegelijk. Nadeel is dat je er vrijwel nooit de mate van expressie mee bereikt van bijvoorbeeld echte strijk- of blaasinstrumenten. Voorbeelden van dit soort bundels vind je in SampleTank (12,99 euro basis, 32,99 euro compleet) en Korg iM1 (29,99 met beschikbare aanvullingen).

©PXimport

Naar de knoppen

Veel hedendaagse muziek maakt gebruik van klanken die zijn opgewekt door een synthesizer. Het aanbod hierin is zo groot dat we er pagina’s mee zouden kunnen vullen. Het aanbod varieert van nabootsingen van fysieke instrumenten uit de jaren zeventig, tachtig en negentig met zeer herkenbare klanken, tot nieuw verzonnen synthesizers met unieke mogelijkheden.

De naam Moog is onlosmakelijk verbonden met de opkomst van synthesizers. Nabootsingen van apparaten van dit merk vinden we in de MiniMoog Model D (14,99 euro) en de Model 15 modulaire synthesizer (29,99 euro) waarin je ouderwets met virtuele kabels aan de slag moet om unieke geluiden te creëren. Klassiekers van het merk Korg vinden we onder andere terug in de iPolysix (29,99 euro), ARP Odyssei (29,99 euro) en iMS-20 (29,99 euro).

Het geluid van de jaren tachtig en negentig was toch wel de Yamaha DX7. Een volledige en natuurgetrouwe imitatie is er niet, maar je kunt wel van de vertrouwde klanken genieten en ze bewerken met AudioKit FM Player 2 (1,99 euro). Ook is er de eveneens legendarische Prophet V dankzij iProphet (9,99 euro).

©PXimport

Een nieuw geluid

Naast die klassiekers zijn er synthesizers die uitsluitend als virtueel instrument bestaan en vaak unieke klankmogelijkheden bieden. Een perfect startpunt vormt de gratis AudioKit Synth One. Wil je meer exotische mogelijkheden? Dan kun je bijvoorbeeld terecht bij Nave (19,99 euro), MicroTERA (9,99 euro) of Addictive Pro (19,99 euro).

Wie genoeg heeft van de presets van zijn synthesizer en zich niet wil verdiepen in de complexiteit van het zelf ontwerpen van klanken, vindt er meer bij SynthMaster Player (gratis). Die kun je uitbreiden met preset-pakketten met herkenbare klanken.

©PXimport

Doe-het-zelf

Protocol

Muziek-apps ondersteunen sowieso het aloude midi-formaat om onderling en met hardware te communiceren. Daarnaast zijn er twee andere standaards van belang: Inter App Audio (IAA) en Audio Units (momenteel AUv3).

Apps die een of meer van deze standaards ondersteunen, laten je onderling audio-, midi- en controllerdata uitwisselen. Zo kun je bijvoorbeeld de geluidsuitvoer van een app rechtstreeks opnemen in een kanaal van je DAW, terwijl je tegelijk de metronoom van de DAW hoort of vanuit een app via midi de klanken van een andere app oproepen.

Twee apps die je bij dit alles extra gemak en mogelijkheden bieden, zijn AUM (19,99 euro) en AudioBus 3 (9,99 euro). Ze laten je ketens van instrumenten maken, bijvoorbeeld van een synthesizer naar een app met geluidseffecten, en door naar je digital audio workstation.

©PXimport

Inspiratie voor akkoorden

Je kunt nog zo veel apps en apparaten hebben, zonder inspiratie ben je nergens.

Verschillende apps kunnen je daarbij helpen. Een van de beste is Suggester (gratis te proberen, volledige versie 11,99 euro). Deze helpt bij het maken van akkoordenschema’s.

Maak je muziek in je eentje en zou je graag begeleiding willen? Dan is de iPad ook je beste vriend. Met zowel Chordbot (4,99 euro) als iReal Pro (14,99 euro) kun je eenvoudig akkoordenschema’s invoeren en deze op verschillende instrumenten afspelen in allerlei stijlen.

Groot voordeel van iReal is dat je toegang hebt tot een enorme database aan bestaande schema’s. Nadeel van beide is de gekunstelde klank van de begeleiding. Wil je met echte studiomuzikanten spelen, dan kun je je akkoorden invoeren in een van de apps van SessionBand (8,99 euro per titel) die beschikbaar zijn voor verschillende muziekstijlen.

©PXimport

Spelen maar!

Met al het besproken moois moet het lukken om er een muzikale winter van te maken. Maar voordat je ook maar één euro aan een app spendeert, is het een goed idee om deze eerst te zien en vooral te horen. Een goed startpunt hiervoor het YouTube-kanaal van

.

Fairphone lanceert de vernieuwde Fairbuds XL. Deze modulaire koptelefoon belooft nu ook het geluid en comfort te bieden dat je voor 249 euro mag verwachten. Met nieuwe drivers en zachtere oorkussens pakt de fabrikant de eerdere kritiekpunten aan. Handig: je kunt je oude model zelf eenvoudig upgraden.

De Nederlandse fabrikant Fairphone heeft deze week de vernieuwde versie van de Fairbuds XL gepresenteerd. Deze modulaire koptelefoon is een doorontwikkeling van het model dat in 2023 werd gelanceerd. Waar de eerste generatie vooral een statement maakte op het gebied van repareerbaarheid, belooft deze nieuwe versie ook op audiogebied en draagcomfort een inhaalslag te maken. De koptelefoon is daardoor ontworpen om jarenlang mee te gaan en is per direct verkrijgbaar.

©Fairphone

Verbeterde audiokwaliteit en materialen

De belangrijkste upgrade ten opzichte van de voorganger zit in de geluidsweergave en het fysieke ontwerp. De nieuwe Fairbuds XL beschikt over 40 mm dynamische drivers en ondersteuning voor aptX HD, wat moet zorgen voor een gedetailleerder geluidsbeeld en high-res audio via bluetooth. Fairphone heeft daarnaast gekeken naar de feedback over het draagcomfort. De nieuwe modellen zijn uitgerust met zachtere oorkussens van 'birdseye-mesh' en een ademende hoofdband, waardoor de koptelefoon ook tijdens langere luistersessies prettig moet blijven zitten. Het design is beschikbaar in de kleuren Forest Green en Horizon Black.

Modulair ontwerp voor lange levensduur

Wat de Fairbuds XL onderscheidt in de markt van consumentenelektronica is de verregaande modulariteit. De koptelefoon is opgebouwd uit negen losse modules die door de gebruiker zelf te vervangen zijn. Dit betekent dat bij een defect of slijtage niet het hele apparaat weggedaan hoeft te worden, maar dat onderdelen zoals de batterij, de oorkussens of de hoofdband eenvoudig vervangen kunnen worden. Technisch biedt het apparaat verder dual-point connectiviteit, een IP54-certificering voor spatwaterdichtheid en een accuduur tot 30 uur.

Zoals gebruikelijk bij het Amsterdamse bedrijf ligt de nadruk sterk op duurzaamheid en eerlijke materialen. De koptelefoon bestaat voor ongeveer 50 procent uit gerecyclede grondstoffen, waaronder gerecycled aluminium en zeldzame aardmaterialen in de magneten. Ook wordt er bij de assemblage gebruikgemaakt van fabrieken die draaien op zonne-energie en investeert het bedrijf in leefbare lonen voor fabrieksarbeiders.

©Fairphone

Compatibel met het vorige model

Een opvallende keuze van Fairphone is de compatibiliteit met de eerste generatie Fairbuds XL. De fabrikant benadrukt dat technologie moet meegroeien met de gebruiker. Bezitters van het 2023-model hoeven daarom geen volledig nieuwe koptelefoon aan te schaffen om te profiteren van de geluidsverbeteringen. De nieuwe drivers zijn namelijk ook als los onderdeel verkrijgbaar en kunnen eenvoudig in het oude model worden geïnstalleerd. Hiermee voegt Fairphone daadwerkelijk de daad bij het woord wat betreft het verlengen van de levensduur van elektronica.

©Fairphone

Prijs en beschikbaarheid

De vernieuwde Fairbuds XL is per direct verkrijgbaar in Nederland. De adviesprijs voor de koptelefoon bedraagt 249 euro. Hij is te koop via de webwinkel van Fairphone en bij geselecteerde retailers.

Een parfum is meer dan een lekker luchtje; het is je onzichtbare visitekaartje. De juiste geur kan je stemming versterken, je zelfvertrouwen een boost geven en direct vertellen wie jij bent. Maar hoe vind je een geur die echt bij jouw persoonlijkheid past?

Zeg me wat je draagt, ik zeg wie je bent

Geuren zijn de snelste weg naar onze emoties. Ruik je versgebakken brood, dan sta je in gedachten direct in een warme keuken. Ruik je zonnebrandcrème, dan voel je het strand. Parfums werken precies zo: ze communiceren iets over jou, zonder dat je een woord zegt.

Door een parfum te kiezen dat aansluit bij je karakter, versterk je je uitstraling. Welk type ben jij?

Persoonlijkheidstypen en bijpassende geuren

Hieronder vind je een overzicht van veelvoorkomende persoonlijkheidstypen en welke geuren daar goed bij aansluiten.

1. De romanticus (dromerig & gevoelig)

Ben je creatief, nostalgisch en gevoelig ingesteld? Dan voel jij je waarschijnlijk het prettigst bij zachte, ronde geuren. Bloemige en poederachtige noten omhullen je als een warme deken en passen perfect bij jouw zachtaardige karakter. Zoek naar: roos, jasmijn, viooltjes, vanille en lelie.

Voor dames:
Chloé - Chloé Eau de Parfum: de ultieme romantische geur. Ruikt naar een vers boeket rozen met een poederige, schone ondertoon.
Marc Jacobs - Daisy: Speels, zacht en dromerig. Met noten van viooltjes en aardbei is dit een lichte, vrolijke bloemengeur.

Voor heren:
Dior - Dior Homme: een zeldzame herengeur met iris. Hierdoor is hij zacht, poederig en verfijnd (in plaats van typisch 'mannelijk' stoer).
Prada - L'Homme: schoon, luchtig en zacht. Ruikt naar luxe zeep en verse bloemen (neroli/iris), perfect voor de gevoelige man.

2. De power-persoonlijkheid (krachtig & zelfverzekerd)

Jij komt een ruimte binnen en mensen hebben het door. Je staat stevig in je schoenen en houdt niet van poespas. Houtachtige en kruidige geuren sluiten hier naadloos op aan. Ze hebben een diepe, stabiele basis die autoriteit en rust uitstraalt. Zoek naar: Sandelhout, cederhout, leer, patchouli en zwarte peper.

Voor dames:
Chanel - Coco Mademoiselle: een moderne klassieker met karakter. De combinatie van frisse sinaasappel en krachtige patchouli straalt pure klasse en zelfvertrouwen uit.
Tom Ford - Black Orchid: niet voor muurbloempjes. Een zware, aardse geur met truffel en pure chocolade. Je vult er de kamer mee.

Voor heren:
Hermès - Terre d’Hermès: ruikt naar aarde, hout en sinaasappel. Een hele stabiele, volwassen geur die autoriteit uitstraalt zonder te schreeuwen.
Dior - Sauvage: extreem populair vanwege zijn kracht. Peperig en fris; een geur die zegt: "Ik ben er."

3. Het mysterie (sensueel & raadselachtig)

Houd je ervan om niet direct het achterste van je tong te laten zien? Ben je gek op de avond en subtiele verleiding? Dan zijn Oriëntaalse geuren jouw match. Deze zijn vaak rijk, zwaar en gelaagd. Zoek naar: Amber, wierook, muskus, kaneel en exotische kruiden.

Voor dames:
Yves Saint Laurent - Black Opium: een verslavende mix van zwarte koffie en vanille. Donker, zoet en perfect voor de avond.
Dior - Hypnotic Poison: de naam zegt het al. Een betoverende, zware geur met amandel, karwij en vanille. Zeer verleidelijk.

Voor heren:
Viktor&Rolf - Spicebomb: een explosie van kruiden (peper, kaneel) en tabak. Warm en kruidig, maar met een mysterieuze diepte.
Armani - Code: een geraffineerde mix van tonkaboon en leer. Glad, donker en een tikkeltje geheimzinnig.

4. De zonnestraal (speels & spontaan)

Ben jij de optimist van de groep, altijd vrolijk en ongecompliceerd? Zware geuren passen vaak niet bij jouw energie. Jij bloeit op van frisse, fruitige noten die licht en uitnodigend zijn. Zoek naar: Perzik, appel, framboos, zwarte bes en citrusbloesem.

Voor dames:
DKNY - Be Delicious: het bekende 'groene appeltje'. Fris, fruitig en ongecompliceerd. Echt een energieboost.
Giorgio Armani - My Way: een vrolijk boeket van witte bloemen en citrus. Heel open, zoet en uitnodigend.

Voor heren:
Versace - Eros: een luide, vrolijke geur met munt, appel en vanille. Jong, energiek en een echte allemansvriend.
Paco Rabanne - 1 Million: bekend om de goudstaaf-flacon. Zoet, kruidig en fruitig. Een geur met een knipoog die het leven viert.

5. De avonturier (energiek & sportief)

Stilzitten is niets voor jou. Je houdt van buitenlucht, actie en nieuwe ervaringen. Daar past geen bedwelmende geur bij, maar juist iets dat energie geeft. Aquatische (water) geuren en citrus zijn jouw beste vrienden. Zoek naar: Bergamot, grapefruit, munt, zeewater en groene thee.

Voor dames:
Giorgio Armani - Acqua di Gioia: geïnspireerd op de zee. Ruikt naar munt, citroen en water. Heerlijk fris en opwekkend.
Davidoff - Cool Water Woman: een klassieker die ruikt naar de oceaan en frisse meloen. Voor vrouwen die liever buiten zijn dan binnen.

Voor heren:
Giorgio Armani - Acqua di Giò: waarschijnlijk de bekendste 'watergeur' ter wereld. Ruikt naar zeewater, wind en limoen.
Issey Miyake - L'Eau d'Issey Pour Homme: een unieke, scherpe frisheid dankzij de Japanse yuzu (citrusvrucht). Strak, modern en heel energiek.

©africa-studio.com (Olga Yastremska and Leonid Yastremskiy) - stock.adobe.com

Begrijp wat je koopt: de opbouw van een geur

Heb je wel eens een parfum gekocht dat in de winkel heerlijk rook, maar thuis tegenviel? Grote kans dat je alleen de topnoten hebt geroken. Een parfum is opgebouwd als een piramide:

1: Topnoten (de binnenkomer)
Dit is wat je de eerste 10 tot 15 minuten ruikt. Vaak fris en licht (citrus), bedoeld om je aandacht te trekken. Topnoten vervliegen snel.
2: Hartnoten (de kern)
Zodra de topnoten verdwijnen, komt het 'hart' naar boven. Dit is de ware geur van het parfum, vaak bloemig of kruidig. Dit blijf je enkele uren ruiken.
3: Basisnoten (de blijver)
Dit is wat er aan het einde van de dag nog op je huid zit. Zware ingrediënten zoals hout, muskus en vanille die zorgen voor diepte.

💡Tip: Koop een parfum nooit direct na het opspuiten. Wandel de winkel uit, doe boodschappen en ruik na een uur nog eens. Pas dan weet je hoe het parfum écht ruikt.

Eau de toilette of eau de parfum?

Op de flacon staan vaak termen die iets zeggen over de sterkte (en de prijs):
Eau de Cologne: zeer licht, vervliegt snel (3-5% geurstoffen). Lekker wanneer je je even wilt opfrissen.
Eau de Toilette (EDT): de meest verkochte variant. Fris en geschikt voor dagelijks gebruik (5-10% geurstoffen).
Eau de Parfum (EDP): sterker en blijft langer hangen (10-20% geurstoffen). Je hebt er minder van nodig, maar het is vaak duurder.
Parfum / Extrait: Zeer geconcentreerd en kostbaar. Een paar druppels ruik je de hele dag.

Zo voorkom je een miskoop: 4 gouden tips

Tot slot: hoe hak je de knoop door in de parfumerie?
1. Test op je huid (niet op een papiertje) Een papieren strookje heeft geen pH-waarde en geen hormonen. Jouw huid wel. Door je lichaamschemie kan een parfum bij jou heel anders ruiken dan bij je beste vriendin. Spray altijd op je pols om te weten hoe de geur op jou reageert.
2. Niet wrijven! Een klassieke fout: sprayen op de polsen en ze dan tegen elkaar wrijven. Niet doen! Door de wrijving maak je de geurmoleculen kapot, waardoor de topnoten sneller verdwijnen en de geurbalans verstoord raakt. Gewoon laten drogen aan de lucht.
3. Maximaal drie geuren Na drie verschillende parfums is je neus 'vermoeid' en kun je geuren niet meer goed onderscheiden. Ruik tussendoor even aan je eigen kleding (of aan koffiebonen als ze die hebben staan) om je neus te neutraliseren.
4. Kijk naar wat je al hebt Weet je niet waar je moet beginnen? Kijk naar de flesjes die je al hebt staan of opgebruikt hebt. Google de geurnoten van je favoriet (bijvoorbeeld op een website als Fragrantica) en zoek naar nieuwe parfums die dezelfde ingrediënten bevatten. Of kijk naar geuren in huis die je fijn vindt. Houd je van lavendel in je wasmiddel of vanille in je kaarsen? Dat zijn goede uitgangspunten.