Hoewel smartphones ons leven op veel tereinen een stuk makkelijker hebben gemaakt, valt er nog een hoop te verbeteren. Op het gebied van productie, repareerbaarheid en duurzaamheid bijvoorbeeld. De Fairphone 2 probeert een lichtend voorbeeld te zijn voor deze industrie.

Zo'n twintig jaar terug was je pc na twee à drie jaar flink verouderd en aan vervanging toe. Deze tactiek is overgewaaid op mobiele telefoons en later smartphones. Handig voor fabrikanten, want zo houd je een stabiele inkomstenstroom op gang. Bovendien worden aan de andere kant kosten bespaard door laks om te gaan met updates (wat voor beveiligingsproblemen zorgt) en smartphones te maken in fabrieken die mensonterend met hun personeel omgaan, met grondstoffen die op een even mensonterende manier gewonnen worden. En dan hebben we het nog niet eens over de repareerbaarheid van de fragiele apparaten. De makers van de Fairphone laten zien hoe het óók kan, door een smartphone te verkopen die op een verantwoorde manier gemaakt wordt, maar ook op een makkelijke (en leuke) manier te repareren valt én lange tijd voorzien moet worden van updates voor het besturingssysteem Android. Lees ook: Project ARA komt in 2016

Modulair

Maar het is niet alleen maar ideologie bij de Fairphone 2. Het toestel is opvallend innovatief. Een paar jaar geleden maakte Project ARA naam, een concept waarbij een smartphone is opgebouwd uit modules, die je eenvoudig vervangt bij een defect, of om je toestel te upgraden. Project ARA maakt intussen deel uit van Google. Net als Project ARA, dat overigens net als de Fairphone uit Nederland komt, heeft de Fairphone 2 een grotendeels modulaire bouw. Het toestel is makkelijk open te maken, niet alleen om de accu te vervangen. Je kunt allerlei onderdelen, waaronder het scherm eenvoudig losmaken en identificeren middels icoontjes. De makers hebben een uitgebreide reparatiegids online staan en hebben een webwinkel ingericht waarin je alle onderdelen afzonderlijk kunt bestellen. Zo is het vervangen van een defect onderdeel (bijvoorbeeld het scherm) een makkelijk en leuk klusje. Website iFixit, die apparatuur beoordeeld op z'n repareerbaarheid gaf de Fairphone 2 dan ook een maximale score, een resultaat wat nog nooit eerder behaald is. Helaas zijn er (nog) geen onderdelen te koop om je Fairphone te upgraden.

©PXimport

Door de blauwe schuifjes om te zetten kun je het scherm loskoppelen.

Concessies

Een duurzame smartphone heeft echter wel concessies op andere vlakken. De specificaties zijn middelmatig en ook het scherm en de camera zijn geen hoogvliegers, terwijl de prijs begrijpelijkerwijs wel wat hoger ligt (525 euro). Een modulair toestel dat makkelijk open te maken is, heeft op zijn beurt weer als keerzijde dat het toestel bepaald geen sieraad is. Het toestel is dik en behoorlijk plastic, nu is dat ook te verklaren, alleen had de plastic kap wel iets beter afgewerkt mogen zijn. Wanneer je de kap terugplaatst sluiten de randjes niet helemaal lekker om het toestel af. Slordig, vooral in contrast als je de kap verwijdert en ziet hoe mooi afgewerkt de binnenkant is. Via twee schuifjes onderin kun je het hele schermpaneel losschuiven en overal staat aangegeven waar het onderdeel voor dient en hoe je het loshaalt.

Het toestel heeft wel alles aan boord voor een prima smartphone, die komende Android-updates technisch gezien wel aan moet kunnen, alhoewel dat natuurlijk ook afhankelijk is van de Android-ontwikkelaars zelf. Een Snapdragon quadcoreprocessor met 2GB aan RAM, 32 GB opslagruimte (natuurlijk uit te breiden met een geheugenkaart) en een batterij waarmee je de dag wel door kunt komen. Het schermpaneel heeft een Full-HD resolutie, maar oogt wat flets qua kleurweergave. De 8 megapixelcamera zal je compactcamera niet overbodig maken, wat de ontwikkelaars van de Fairphone onbedoeld wel weer vrolijk zal stemmen. Tenslotte is er een slot geplaatst voor een tweede simkaart, wat sommigen een tweede (zakelijke) telefoon in de jaszak bespaart.

©PXimport

Smartphone-anatomie, begrijpelijk voor iedereen met een schroevendraaier.

Android Onion

Wanneer je het toestel start licht de kamer blauw op, dankzij z'n blauwe icoontjes, achtergrond en accenten. De Fairphone draait geen schone versie van Android 5.0, maar in tegenstelling tot wat het helsblauwe licht in eerste instantie doet vermoeden is de skin (Onion genaamd) die over Android gelegd is tamelijk licht. Hierdoor blijft veel systeemcapaciteit bespaard, waardoor de smartphone soepel en stabiel draait maar ook klaar is voor wat zwaardere apps en toekomstige updates. Leuk is dat we in de instellingen ook de mogelijkheid vinden om een update terug te rollen. Draait een toekomstige update dus niet soepel genoeg, dan kun je altijd terug. Een handige optie, alhoewel je er natuurlijk wel rekening mee moet houden dat een update terugrollen niet

het veiligste idee is. Een duurzaam toestel moet softwarematig in ieder geval bijgehouden worden. De ontwikkelaars geven aan dat ze de Fairphone 2 in ieder geval vijf jaar van Android- en security-updates willen blijven voorzien.

Conclusie

Je weet dat je een Fairphone 2 niet koopt voor topspecs, design of een lage prijs. Daarom is er geen vergelijking te maken met andere smartphones, want die proberen allemaal wel op een van deze punten te scoren. Nee, met de Fairphone 2 koop je een toestel dat qua specificaties een lage middenklasser is en alleen schoonheid op een buitengewoon innovatieve manier van binnen kent. De ontwikkelaars willen de Fairphone als een duurzaam toestel in de markt zetten, waarmee je de komende jaren gebakken zit. Op hardwaregebied is ze dat zeker gelukt, maar op softwaregebied hebben ze nog de verantwoordelijkheid te nemen.

Het is herfst, en dat betekent spinnen. Niet alleen buiten, maar ook binnen. Daar kun je flink van schrikken. Toch is er geen reden tot paniek. Spinnen zijn juist nuttig: ze vangen muggen, vliegen en andere hinderlijke insecten. Nederlandse spinnen zijn bovendien niet gevaarlijk voor mensen. Wil je ze toch liever niet in huis? Dit kun je doen!

Dat je in het najaar meer spinnen ziet, is trouwens logisch. De mannetjesspinnen zijn dan op zoek naar een vrouwtje. Of het nu mannetjes of vrouwtjes zijn, voor allemaal geldt: ze zijn snel, maar niet gevaarlijk. Je kunt ze makkelijk vangen, zolang je maar rustig blijft.

Geen paniek! Vangen en vrijlaten doe je zo

De eenvoudigste methode daarvoor is nog steeds het bekende glas met een stukje stevig papier, bijvoorbeeld een bierviltje. Zet een stevig glas over de spin en schuif er een kartonnetje of papiertje onder. Til het geheel voorzichtig op, houd het goed gesloten en zet de spin buiten op enkele meters van je huis neer. Hoe verder, hoe kleiner de kans dat hij terug naar binnen kruipt.

Er bestaan ook speciale spinnenvangers: lange stelen met zachte borsteltjes of buisjes met een opvangreservoir. Handig als je liever wat afstand bewaart. Oefen eerst even, zodat je zeker weet hoe het werkt. Een spin doorspoelen of bespuiten met insectenspray kun je beter niet doen: er zijn betere, diervriendelijkere manieren om van ze af te komen.

©LeoniekvanderVlietPhotography

Waar komen spinnen binnen?

Spinnen kiezen niet bewust voor jouw woonkamer, maar volgen vaak insecten die aangetrokken worden door licht of warmte. Via kieren langs kozijnen, onder deuren of door ventilatieopeningen vinden ze hun weg naar binnen. Ook via spullen uit de schuur of garage kunnen ze mee naar binnen komen. Door deze routes af te sluiten of te controleren, verklein je de kans dat ze binnen belanden.

Voorkomen is ….

Hieronder lees je wat je in het algemeen kunt doen om insecten en spinnen buiten te houden. Ook kijken we specifiek naar bepaalde ruimtes in je huis.

Algemeen

Inspecteer je hele woning systematisch door langs plintnaden, kozijnen en doorvoeren te lopen. Dicht kieren af en vervang versleten tochtstrips. Plaats fijnmazig rvs-gaas voor ventilatieopeningen en maak ventilatieroosters jaarlijks schoon. Horren monteren voor ramen en deuren scheelt ook al een hoop.

Woonkamer

In de woonkamer trekken lampen vaak insecten aan, en daarmee ook spinnen. Plaats lampen niet direct bij de buitendeur en gebruik eventueel warmere lichtkleuren die minder insecten lokken – wit licht bevat namelijk veel UV- en blauwe componenten, echte insect-magneten. Ruim regelmatig achter kasten en banken op: rommelige hoeken bieden ideale plekken voor webben.

Slaapkamer

Zet bij warm weer het raam open met een hor ervoor. Zo ventileer je goed zonder dat spinnen en insecten naar binnen glippen. Trek ook gordijnen geregeld open en dicht; spinnen houden van rustige, donkere hoekjes.

Badkamer

Door de hoge luchtvochtigheid is de badkamer aantrekkelijk voor insecten en dus voor spinnen. Laat de ruimte goed drogen na het douchen (zet daar bijvoorbeeld de mechanische ventilatie voor aan of zet een raam een stukje open) en haal spinrag direct weg.

Kelder en berging

Dit zijn favoriete plekken voor grote huisspinnen. Ze houden van koelere, vochtige plekken waar ze met rust gelaten worden. Controleer leidingen en kieren, dicht openingen en zorg dat er niet te veel losse spullen op de grond staan.

Van huisspin tot kruisspin: zo herken je ze

Gevaarlijke spinnen? Die komen in Nederland eigenlijk niet voor. Maar dat maakt de angst er niet minder om. Herkennen wat voor spin je ziet, kan dan echt helpen. In september en oktober zie je binnenshuis vooral mannetjes van huisspinnen rondstruinen, terwijl vrouwtjes in hun web blijven. Met een app zoals ObsIdentify (voor Android en iOS) kun je eenvoudig een foto maken en direct zien om welke soort het gaat. Ook de webvorm geeft aanwijzingen: een strak wielweb, een trechter of een slordig matje is vaak soortspecifiek. Door je in de soorten te verdiepen, leer je dat de grote, donkere spinnen in huis simpelweg rondzwervende mannetjes zijn die een partner zoeken. Niets om bang voor te zijn dus!

Top 5 huisspinnen in Nederland

De kruisspin, Araneus diadematus, is jaar in jaar uit de publieksfavoriet én meest geteld; je herkent hem aan het lichte kruis op het achterlijf en het grote wielweb langs schuttingen en raamkozijnen. De grote trilspin, Pholcus phalangioides, hangt met lange poten onder het plafond en trilt heftig bij onraad; je vindt hem vaak in rustige hoekjes binnen. De gewone en grote huisspinnen, Eratigena-soorten, bouwen trechterwebben achter kasten en in kelders. De venstersectorspin, Zygiella x-notata, spant bij ramen een wielweb met een 'hapje' eruit; vaak zie je die in gevelhoeken. De herfsthangmatspin, Metellina segmentata, maakt kleine hangmatwebjes in struiken en rond tuinen en wordt regelmatig bij huizen gezien. De exacte volgorde varieert per jaar en telling, maar deze soorten staan steevast hoog in Nederlandse spinnentellingen.

©Anton Derkach | Iuliia - stock.adobe.com

Veelgestelde vragen over spinnen in huis

Zijn spinnen in Nederland giftig?

De spinnen die je binnenshuis tegenkomt, zoals huisspinnen of trilspinnen, zijn niet gevaarlijk. Ze kunnen hooguit bijten als ze in het nauw komen, maar dat gebeurt zelden en is vergelijkbaar met een muggenprik: een klein rood plekje dat snel verdwijnt. Ook buitenshuis leven er in Nederland geen gevaarlijk giftige spinnen voor mensen.

Kruipen spinnen in je slaap in je mond of oren?

Dit is een hardnekkige mythe. Spinnen zijn schuwe dieren die juist contact met mensen vermijden. Het idee dat ze in je slaap in je mond of oor kruipen is een broodjeaapverhaal. Ze lopen hooguit langs je bed op zoek naar een rustig hoekje, maar hebben geen enkele reden om een mens als schuilplek te gebruiken.

Waarom zie je vooral in de herfst zoveel spinnen?

In nazomer en herfst gaan mannetjes-huisspinnen op zoek naar een vrouwtje. Omdat ze rondzwerven, zie je ze vaker in kamers en gangen lopen. Vrouwtjes blijven meestal in hun web en vallen daardoor minder op. De seizoenspiek heeft dus alles te maken met hun voortplantingscyclus.

Kunnen spinnen eitjes in huis leggen?

Ja, spinnen kunnen in huis eizakjes maken. Meestal gebeurt dat in rustige hoekjes of achter meubels. De jongen verspreiden zich na het uitkomen en veel halen de volwassen leeftijd niet. Door webben en eizakjes regelmatig weg te halen met de stofzuiger, houd je de aantallen eenvoudig onder controle.

Helpt het om spinnen weg te houden met pepermuntolie of azijn?

Er circuleren veel huismiddeltjes die zouden helpen, maar er is weinig bewijs dat spinnen echt wegblijven van bepaalde geuren. Belangrijker is het dichten van kieren, plaatsen van horren en regelmatig opruimen. Dat heeft aantoonbaar meer effect dan een schaaltje azijn of een oliebrandertje.

Kunnen huisspinnen springen of vliegen?

Nee, de huisspinnen die je binnenshuis tegenkomt kunnen niet springen of vliegen. Ze lopen of klimmen via draden. Soms zie je kleine jonge spinnen wel zweven aan een draadje; dat heet 'ballooning'. Dan gebruiken ze een draad als zweeflijn in de wind. Bij volwassen huisspinnen gebeurt dat niet binnenshuis. 

Wat moet ik doen als ik een spin echt niet durf te vangen?

Vraag iemand anders om te helpen of gebruik een lange spinnenvanger waarmee je voldoende afstand houdt. Als dat niet lukt, kun je de deur naar de buitenruimte openen en wachten tot het dier zelf naar buiten trekt. Het belangrijkste is kalm blijven: spinnen zijn sneller bang voor jou dan andersom.

In oktober staat de tuin in het teken van de overgang naar de koude maanden. Planten hebben nog steeds zorg nodig en ook het onderhoud vraagt aandacht. Dit is het moment om alles klaar te maken, zodat je tuin de winter goed doorkomt.

Bescherm de tuin tegen vorst

Met dalende temperaturen is het belangrijk om alles te beschermen tegen vorstschade. Laat de tuinslang volledig leeglopen en berg hem op, zodat er geen water in achterblijft. Draai vervolgens de buitenkraan dicht. Schaf vliesdoek of noppenfolie aan om gevoelige planten te beschermen zodra het gaat vriezen.

Planten en bollen voor een wintertuin

Wie in de winter ook kleur wil behouden, kan nu groenblijvende varens, lage heesters en kerstrozen planten. Voorjaarsbollen zoals sneeuwklokjes, kievitsbloemen en bosanemonen moeten direct de grond in, omdat ze snel uitdrogen. Ook winterjasmijn of knoflook zijn nu aan de beurt. Bedek de grond daarna met een laag bladeren.

In hangmanden kun je winterviolen, bollen en klimop zetten voor wat extra kleur. Rozen plant je alvast voor het nieuwe seizoen. Tulpen die niet in de grond kunnen overwinteren, zet je in bollenbakken. Andere bloembollen plaats je bij vaste planten die qua kleur en bloeitijd goed bij elkaar passen. Geprepareerde hyacinten zet je in glazen binnen om vroeg van hun bloemen te genieten.

Oogsten in de herfst – én zaaien in de moestuin

Oktober is de maand van de oogst. Peren en appels haal je nu van de boom; maak er moes of taart van. Pompoenen en sierkalebassen zijn ook rijp. Laat altijd een stuk steel zitten, dan blijven ze langer goed. Bewaar ze koel en vorstvrij. In de moestuin zaai je nog veldsla, pluksla of spinazie. Kies wel voor winterharde soorten. Groenten die niet tegen kou kunnen, zoals paksoi, koolrabi, bloemkool en broccoli, oogst je voor de winter.

©encierro - stock.adobe.com

Onderhoud in oktober

Struiken, rozen en hagen hebben nog baat bij wat mest. In de border en moestuin kan eventueel kalk gestrooid worden. Blijf onkruid weghalen zodat het in het voorjaar niet uit de hand loopt. Plantensteunen kunnen de schuur in; maak ze schoon voordat je ze opbergt.

Zomerbollen zoals dahlia's, bloemriet en Abessijnse gladiolen moeten gerooid worden na de eerste nachtvorst. Controleer ook potten en bakken: zorg dat de afwateringsgaten open zijn zodat regenwater goed kan weglopen.

Snoeien in oktober

Ramblerrozen knip je bij door lange scheuten wat in te korten. Oktober is ook geschikt voor het snoeien van berk, esdoorn en kastanje, maar doe dit niet later dan eind november, want de sapstromen van deze bomen komen al vroeg op gang. Appel- en perenbomen kunnen eveneens gesnoeid worden.

©maxbelchenko

Het gazon winterklaar maken

Geef het gras dit najaar nog een laatste beurt. Verticuteer om mos en dood gras te verwijderen en lucht in de bodem te brengen. Maai het gras nog een keer, maar laat het niet te kort worden. Steek de randen bij en hark het gevallen blad weg, zodat het gras niet verstikt onder een bladerdeken en in het voorjaar weer gezond kan uitlopen.