ID.nl logo
Een goede voorbereiding is het halve werk: stabiel internet op vakantie
© Song_about_summer - stock.adobe.com
Huis

Een goede voorbereiding is het halve werk: stabiel internet op vakantie

Wie op vakantie gaat, neemt verschillende apparaten mee. Zo belandt er naast een smartphone al gauw een e-reader, tablet, draadloze hoofdtelefoon en bluetoothspeaker in de reiskoffer. En wil je vanaf je vakantieadres nog een beetje werken, dan heb je uiteraard een laptop met een stabiele internetverbinding nodig. Met de juiste voorbereiding gebruik je vanaf elk vakantieadres onbelemmerd je apparaten.

Wanneer je dit artikel gelezen hebt, weet je hoe en waarmee je stabiel internet op je vakantieadres voor elkaar krijgt. Denk aan:

  • Hotspot
  • Chromecast
  • VPN
  • Powerbank

Denk, voordat je op vakantie gaat, nog wel even aan deze punten: OPGEPAST! Deze 13 fouten wil je écht niet maken als je op vakantie gaat

Tijdens vakanties heb je eindelijk eens tijd voor dingen waar je normaal misschien niet zo snel aan toekomt. Lees bijvoorbeeld eens een goed boek, kijk een inspirerende documentaire of bingewatch een complete serie. Wil je optimaal van je vrije tijd genieten, dan is het slim om alvast wat zaken voor te bereiden. Zodra je op die zonnige vakantiebestemming aankomt, wil je tenslotte dat alles vlekkeloos werkt.

Internet op je vakantieadres

Voor digitaal vakantievermaak is stabiel internet een voorwaarde. Op veel plekken is dat geen probleem, want de meeste campings, hotels en bungalowparken bieden wifi aan. Vaak is deze optie bij de kosten inbegrepen. Is dat niet het geval, dan schaf je bij de receptie een toegangscode aan. Die kun je bijvoorbeeld een dag of week gebruiken. Houd er rekening mee dat zo’n code veelal voor een beperkt aantal apparaten geldig is.

In de praktijk valt de wifidekking van vakantieverblijven geregeld tegen. Een haperende internetverbinding en beperkte netwerksnelheid bieden je minder mogelijkheden. Een leuke film of serie streamen, is dan bijvoorbeeld een hele uitdaging. Met een downloadsnelheid van 1 Mbit/s krijg je nog enigszins een acceptabel beeld. Voor Full-HD- en 4K-video’s heb je respectievelijk 5 en 15 Mbit/s nodig. Je controleert op www.fast.com/nl met elk (mobiel) toestel je huidige snelheid.

Uiteraard weet je vooraf niet hoe het met de internetvoorziening op het vakantieverblijf is gesteld. Misschien geven online reviews van het betreffende hotel of vakantiepark alvast een idee. Een mobiel internetabonnement met een forse databundel is in elk geval geen overbodige luxe. Wanneer wifi onverhoopt niet of onvoldoende werkt, hoef jij je in elk geval niet te vervelen.

Netflix beheert met Fast.com een webtool waarmee je de netwerksnelheid op de vakantiebestemming kunt meten. Voor alle afbeeldingen geldt: klik erop voor een grotere weergave.

Hotspot en dataverbruik

Werkt wifi op de vakantiebestemming niet goed? Maak dan met je smartphone zelf een wifi-hotspot. Via een geschikte simkaart is het toestel verbonden met mobiel internet, waarna de smartphone een wifi-signaal uitzendt. Je kunt andere apparaten eenvoudig met dit lokale netwerk verbinden, zoals een laptop, tablet en draagbare spelcomputer.

Houd bij het opzetten van zo’n hotspot wel het dataverbruik van je mobiele internetabonnement in de gaten. Gelukkig kun je in alle lidstaten van de Europese Unie vanuit je bundel internetten. Landen als Noorwegen, IJsland, Zwitserland, Monaco, Andorra en het Verenigd Koninkrijk behoren weliswaar niet tot de Europese Unie, maar zelfs deze landen vallen bij de meeste providers onder je reguliere databundel. Er kunnen wel uitzonderingen zijn. Zo vallen bij T-Mobile Zwitserland, Andorra en Monaco niet in het EU-tarief, waardoor bundels daar niet geldig zijn. Maar Noorwegen, IJsland en Liechtenstein vallen bij T-Mobile dan wél weer onder het EU-tarief. Controleer bij een twijfelgeval dus goed of je vakantieland echt onder je bundel valt.

Als je naar een ander land buiten de EU-zone vertrekt, valt dat buiten je bundel en betaal je daar een hoger datatarief. Het is dan meestal voordeliger om een buitenlandbundel te activeren. De meeste mobiele telecomproviders bieden deze mogelijkheid.

Je kunt in het buitenland ook de aanschaf van een lokale prepaid-simkaart met toegang tot mobiel internet overwegen. Dat is veelal de goedkoopste optie, omdat je het lokale tarief betaalt. Sommige smartphones ondersteunen twee simkaarten, waardoor je dan ook nog via je normale simkaart bereikbaar bent.

Bekijk ter voorbereiding van een verre reis in hoeverre een buitenlandbundel voor jou interessant is.

Wifi-hotspot inschakelen

Op vakantiebestemmingen met een slecht werkende wifiverbinding is de hotspotfunctie van je smartphone een uitkomst. Op een iPhone schakel je die als volgt eenvoudig in: navigeer hiervoor naar Instellingen / Persoonlijke hotspot en zet achter Anderen mogen verbinden het schuifje aan. Kies verder een eigen wachtwoord.

Mobiele Android-apparaten hebben een soortgelijke functie. De exacte instructies hangen af van het gebruikte merk toestel. Op een recent Samsung-apparaat ga je bijvoorbeeld naar Instellingen / Verbindingen / Mobiele hotspot en tethering / Mobiele hotspot / Configureren. Verzin eventueel een nieuw wachtwoord. Verder kun je ook nog een andere netwerknaam instellen.

Op andere apparaten open je daarna de wifi-instellingen om ze met de wifi-hotspot te verbinden.

Transformeer je smartphone met de hotspotfunctie in een mobiele router.

Mifi-router In plaats van je smartphone als hotspot instellen, kun je hiervoor ook een mifi-router gebruiken. Dit is een compact apparaatje waar je een simkaart in kunt stoppen. Een mifi-router pikt het mobiele internetsignaal van de telecomprovider op en zendt vervolgens een eigen wifi-netwerk uit.

De meeste modellen hebben een oplaadbare batterij. Handig, want hierdoor verbind je apparaten moeiteloos op afgelegen plekken met wifi. De enige vereiste is dat er op de beoogde locatie mobiel internet beschikbaar is.

Sommige mifi-routers hebben een ethernetpoort. Daarmee verbind je eenvoudig apparaten die ook een ethernetpoort hebben. Want zelfs als een apparaat zelf ook wifi ondersteunt: een bedrade verbinding is altijd sneller en stabieler.

Ten opzichte van de hotspotfunctie van een smartphone heeft een mifi-router nog een belangrijk voordeel: het bereik bedraagt namelijk algauw tientallen meters.

100% zeker een internetverbinding?

Schaf een van deze mifi-routers aan bij Bol.com

Netgear ontwikkelt diverse krachtige mifi-routers, zoals deze breed verkrijgbare Nighthawk M2.

Geschikt streamingabonnement

Als je in het buitenland wilt streamen, heb je een geschikt streamingabonnement nodig. Je hebt hierbij volop keuze. Sinds medio 2018 gelden er in lidstaten van de Europese Unie geen regiorestricties meer voor betaalde webdiensten. Het maakt bijvoorbeeld niet uit of je Netflix vanuit Nederland, Spanje of Oostenrijk gebruikt, want je hebt in deze landen toegang tot dezelfde catalogus als in je thuisland. Verder zijn de online televisiediensten NLZiet, Ziggo GO en KPN iTV eveneens in de hele Europese Unie toegankelijk. Met een geschikt abonnement kijk je dus over de grens naar je favoriete Nederlandse tv-programma’s. Dat was een aantal jaren geleden wel anders!

Overigens schuilt er nog wel een addertje onder het gras. Het afschaffen van regiobeperkingen tussen Europese lidstaten geldt alleen voor betaalde streamingdiensten. Om die reden kun je tv-programma’s van NPO Start en KIJK uitsluitend met een Nederlandse internetaansluiting streamen. Deze diensten zijn namelijk gratis. Vrijwel alle bekende televisieproviders hebben een eigen gemistdienst die je wél in de EU-zone kunt gebruiken. Neem de inlogcodes hiervan dan ook mee op vakantie.

Als je vanuit een ander land een tv-programma op KIJK wilt zien, stuit je op een regioblokkade.

Mobiel dataverbruik beperken Gebruik je op de vakantiebestemming mobiel internet met een dataplafond? De kunst is om het verbruik zo veel mogelijk in toom te houden. Dat scheelt mogelijk extra kosten. Met name videostreams slokken veel data op. Wie bijvoorbeeld een televisieprogramma via NLZiet in de hoogste kwaliteit (1080p) terugkijkt, verbruikt bijna een megabyte per seconde. Volgens deze gemistdienst staat een uur streamen gelijk aan ongeveer 3,4 GB data.

Met een lagere videokwaliteit verminder je het verbruik. Veel diensten bieden deze mogelijkheid. Controleer hiervoor de (video)instellingen van de gebruikte streamingdienst. Vaak kies je tussen een lage, gemiddelde of hoge videokwaliteit. Soms kun je ook een lagere resolutie selecteren, bijvoorbeeld 576p of 720p.

In de Ziggo GO-app op een tablet verlaag je eenvoudig de videokwaliteit.

Google Chromecast

Nog altijd hebben heel wat hotelkamers en vakantiehuisjes een televisie zonder smartfunctie. Lastig, want je speelt dan niet zomaar een videostream van pakweg Disney+ of Videoland op zo’n tv af. Je kunt als alternatief een meegenomen laptop, tablet of smartphone met het scherm verbinden. Je hebt hiervoor de juiste snoertjes nodig, zoals een (micro-)HDMI- of usb-c-kabel. Daarnaast vereist deze methode mogelijk ook nog een HDMI-verloopstekker.

Op vakantieadressen met een ‘domme televisie’ is een Google Chromecast een betere optie. Hiermee kun je zo’n beetje elke videostream op de televisie afspelen. Heb je deze mediaspeler eerder thuis gebruikt? Reset hem dan eerst. Sluit het apparaat aan op (net)voeding en een vrije HDMI-poort van de televisie. Druk daarna enige tijd op de aan-uitknop totdat het ledlampje wit brandt.

Je hoeft het apparaat nu alleen nog maar met wifi te verbinden. Volg hiervoor de instructies in de Google Home-app op je smartphone. Tik daarna op het castpictogram in een video-app en kies de naam van jouw Chromecast. Je herkent dit pictogram aan een rechthoek met drie verbindingsstreepjes. De gekozen tv-programma, serie of film verschijnt direct op het tv- scherm.

Deze Chromecast met Google TV bevat een compacte afstandsbediening met knoppen voor Netflix en YouTube.

Nog geen Chromecast?

De beste prijs van dit nieuwste model check je hier!

Ethernetadapter voor Chromecast Soms blijkt het in de praktijk lastig om een Google Chromecast met het wifi-netwerk van een hotel of vakantiepark te verbinden. Bijvoorbeeld wanneer je op een webpagina enkele persoonsgegevens dient op te geven. Dat is met een Chromecast niet mogelijk.

Bevat jouw tijdelijke onderkomen een fysieke netwerkaansluiting? Dat komt mooi uit, want je kunt een Chromecast ook via een kabel met internet verbinden. Je hebt hiervoor wel een los verkrijgbare ethernetadapter nodig. In Googles eigen webshop kost die 19,99 euro. Stop daarnaast een ethernetkabel in je koffer. Op deze manier omzeil je afgeschermde wifi-netwerken.

Gebruik de los verkrijgbare ethernetadapter om een Google Chromecast op een bekabeld netwerk aan te sluiten.

Nederlands ip-adres

In de 27 lidstaten van de Europese Unie speel je zonder problemen streams van een betaalde online videodienst af. Daarbuiten is dat anders. Zodra je bijvoorbeeld naar Curaçao, het Verenigd Koninkrijk of Bali reist, heb je te maken met regiorestricties. Wanneer je in zo’n land pakweg NLZiet, Ziggo GO of Videoland opent, verschijnt er een waarschuwing op het scherm. Internationale diensten als Netflix, Disney+ en Amazon Prime Video zijn wel actief buiten Europa. Houd er hierbij rekening mee dat je op andere continenten meestal geen toegang tot het Nederlandse aanbod hebt.

Met behulp van een zogeheten VPN-dienst omzeil je dergelijke regiobeperkingen. Het internetverkeer bereikt dan via een speciale server jouw apparaat. Als deze server in Nederland is gestationeerd, kun je diensten als NLZiet, Videoland, KIJK en NPO Start overal ter wereld bezoeken. Je gebruikt dan namelijk een Nederlands ip-adres. Hiervoor heb je alleen een stabiele internetverbinding en geschikte VPN-dienst nodig. Bekende namen zijn onder meer NordVPN en Proton VPN.

Helaas werpen bepaalde internationale streamingdiensten geregeld VPN-blokkades op. Zo heeft Netflix op dit gebied een lastige reputatie. Mogelijk verschijnt er een waarschuwing in beeld. Gelukkig is het ook voor deze grote speler ondoenlijk om alle VPN-verbindingen te weren.

Met een VPN-dienst neem je vanuit het buitenland eenvoudig een Nederlands ip-adres aan.

VPN-dienst gebruiken

De betere VPN-aanbieders ondersteunen meerdere platformen. Zo gebruik je het Zwitserse Proton VPN bijvoorbeeld op apparaten met Windows, macOS, ChromeOS, Linux, Android (TV), iOS en iPadOS. Met een gratis account heb je toegang tot VPN-servers in drie landen, namelijk de Verenigde Staten, Japan én Nederland. Dat komt mooi uit, want vanuit het buitenland ga je dus met een Nederlands ip-adres het web op. Wel geldt er voor gratis gebruikers een snelheidslimiet. Voor videostreams in de hoogste kwaliteit kun je eventueel een betaald abonnement overwegen. Dat kost bij Proton VPN 4,99 euro per maand.

Zodra je een account bij een geschikte VPN-dienst hebt aangemaakt, kun je verschillende programma’s en apps downloaden. Nuttig om te weten is dat je op een Chromecast of smart-tv met Google TV of Android TV veelal rechtstreeks een VPN-dienst instelt. Download hiervoor de juiste app in de Play Store.

Staat de juiste VPN-tool op je apparaat? Geef dan je inloggegevens op, waarna je verbinding maakt met een Nederlandse server. Dat werkt simpel. Zo klik je in het Windows-programma van Proton VPN bijvoorbeeld achter Nederland op Verbinden. Linksboven verschijnt er nu een ander ip-adres. Probeer nu bijvoorbeeld een tv-programma van KIJK of NPO Start terug te kijken.

De website van Proton VPN bevat links naar VPN-tools voor alle gangbare (mobiele) platformen.

Eigen VPN opzetten Mogelijk kun je met een gratis account bij een VPN-dienst geen videostreams ophalen. De netwerksnelheid is in dat geval te traag. Bij veel aanbieders schaal je tegen betaling op naar een hogere snelheid.

Wie liever geen abonnementskosten voor een commerciële aanbieder betaalt, zet desgewenst als alternatief een eigen VPN-server op. Videostreams belanden via deze server vervolgens op jouw laptop, tablet of smartphone in het buitenland. Dat gebeurt onder de paraplu van het publieke ip-adres van je internetverbinding thuis.

Voor het opzetten van een eigen VPN-server heb je een geschikt apparaat nodig. Een router of NAS met VPN-functie ligt het meest voor de hand. Met name op systemen van Synology en QNAP is het instellen van zo’n server goed te doen. De configuratie vereist wel enige computer- en netwerkkennis.

Op een Synology-NAS gebruik je de app VPN Server om een beveiligde server in te richten.

Eigen VPN-server opzetten?

Met een Synology-NAS is dat zo gepiept

Media lokaal opslaan

Waarom moeilijk doen als het makkelijk kan? Je kunt films, series en muziek natuurlijk ook vooraf lokaal op je toestel opslaan. Wees op die manier niet afhankelijk van matige wifi of een dure mobiele internetverbinding. Veruit de meeste streamingdiensten ondersteunen een downloadfunctie, zoals Videoland, Netflix en Amazon prime Video.

Kijk ter voorbereiding van je vakantie welke video’s je wilt zien en tik/klik op de downloadknop. In video-apps op smartphones en tablets is dat een koud kunstje. Zorg wel dat er voldoende opslagruimte beschikbaar is. Bij veel Android-apparaten breid je met een microSD-kaart de capaciteit gemakkelijk uit. Neem je de laptop mee? Check dan in de Microsoft Store of er geschikte apps beschikbaar zijn. Onder andere Netflix en Amazon Prime Video hebben een downloadoptie voor Windows.

Klik in de Windows-app van Amazon Prime Video op de downloadknop (pijltje omlaag) om een serie te downloaden.

Elektra

Voor het gebruik van apparatuur heb je uiteraard stroom nodig. Bij gedateerde vakantieverblijven is het aantal stopcontacten soms beperkt. Neem naast een goede reisstekker voor de zekerheid ook een stekkerdoos met meerdere stroomaansluitingen mee. Zo kun je in elk geval tegelijkertijd smartphones, tablets, hoofdtelefoons, laptops en smartwatches opladen. Er bestaan als alternatief ook handige oplaadsystemen voor mobiele apparatuur.

De elektriciteitsvoorzieningen zijn lang niet in alle vakantielanden even goed geregeld. Wie weet valt de stroom om de haverklap uit. Met een ruime powerbank heb je altijd en overal noodstroom achter de hand. Sommige uitgebreide modellen hebben zelfs een mobiel stopcontact. Verder vervullen bepaalde bluetooth-speakers ook de rol van powerbank.

Er zijn allerlei powerbanks verkrijgbaar. Kies er in elk geval één met voldoende accucapaciteit. Ga je met het vliegtuig? Controleer in dat geval vooraf de vliegregels. Op KLM-vluchten is bijvoorbeeld een powerbank met een maximale capaciteit van 27.000 mAh (100 Wh) toegestaan. Veel reisplezier!

Kies een powerbank met zonnecellen om de geïntegreerde accu via zonne-energie op te laden. Maar verwacht geen wonderen van de laadsnelheid.

▼ Volgende artikel
Review Arlo Essential 3 2K-Pan-Tilt-Zoom – eerder basaal dan essentieel
© Wesley Akkerman
Zekerheid & gemak

Review Arlo Essential 3 2K-Pan-Tilt-Zoom – eerder basaal dan essentieel

Arlo is geen onbekende naam op de markt voor beveiligingscamera's. Met de Essential 3-lijn wil het bedrijf beveiligingscamera's uitbrengen die voldoen aan allerlei (kwaliteits)eisen, voor een zo laag mogelijk bedrag. Lukt dat met de Arlo Essential 3 2K-Pan-Tilt-Zoom?

Goed
Conclusie

Ondanks dat we onder de indruk zijn van de hardware-kwaliteiten van de Arlo Essential 3 2K-Pan-Tilt-Zoom zijn we toch minder geneigd het systeem direct aan te bevelen. Zeker wanneer je meer uit het systeem wilt halen, moet je bereid zijn dieper in de buidel te tasten. Met een Eufycam S4 ben je aanvankelijk meer kwijt bij de aanschaf, maar daar kun je op de langere termijn veel geld besparen – daar zitten essentiële functies namelijk niet achter een betaalmuur.

Plus- en minpunten
  • Prima beeld- en audiokwaliteit
  • Automatisch volgsysteem
  • Pannen, zoomen en tilten werken goed
  • Aansluiten zo gedaan
  • Overzichtelijke app
  • Beeld buiten kan ruis vertonen
  • Essentiële functies zitten achter betaalmuur
  • Geen lokale opslagmogelijkheid

De Arlo Essential 3 2K-Pan-Tilt-Zoom-beveiligingscamera voor buiten en binnen heeft een prijskaartje van 199,99 euro voor een set van twee camera's. Een enkele camera kost 149,99 euro. Dat is 150 euro minder dan de uitstekende buitencamera die we onlangs van Eufy getest hebben. Op het eerste gezicht biedt het systeem twee slimme onderdelen aan, namelijk een Early Warning System (dat dreiging kan spotten voordat het uit de hand loopt) en een handig ontwerp dat privacy hoog in het vaandel heeft.

Handig ontwerp, onhandige kabel

Om met dat laatste te beginnen: de binnenlens draait automatisch omlaag als de camera uit staat. Een kleiner sluiter had ook gekund, maar dit past perfect bij het karakter. In de actieve modus volgt de camera beweging stil en accuraat. Maar als je wil, kun je alles ook handmatig volgen via een optie binnen de app. Verder is deze camera uitgerust met een handige led-lamp en een sirene.

©Wesley Akkerman

Het grootste nadeel aan het ontwerp is dat de Arlo Essential 3 2K-Pan-Tilt-Zoom altijd een stroomkabel nodig heeft. Er zit géén accu in de beveiligingscamera. Aangezien het de bedoeling is dat je dit model aan een plafond of muur bevestigt, moet je dus rekening houden met kabelmanagement. Bovendien is er geen lokale opslagmogelijkheden aanwezig. Als je beelden voor later wilt bewaren, dan moet je een abonnement bij Arlo afnemen.

Duidelijke app, soms feed met ruis

De Arlo-app hebben we al we vaker geprezen om zijn heldere interface en handige functies, zoals inloggen met je vingerafdruk – en daar is niets aan veranderd. De 2k-videofeed is scherp en kleurrijk, maar heeft soms ook last van wat ruis wanneer je de camera buiten ophangt. De app biedt verder veel instellingen: van objectdetectie en privacyzones tot routines en vaste pan/tilt-posities. Mocht dit je eerste pan/tilt-camera zijn, houd dan wel rekening met een (korte) leercurve.

©Wesley Akkerman

Heel fijn aan de Arlo Essential 3 2K-Pan-Tilt-Zoom is dat je nachtzicht in kleur hebt. Daardoor zie je duidelijker wat er in je directe omgeving gebeurt dan wanneer je alleen naar grijstinten kijkt. De twee-weg audio is duidelijk en goed verstaanbaar. Je voorkomt een audio-feedbackloop (een pieptoon) door je telefoon niet vlak naast de camera te houden terwijl je spreekt. In de praktijk merk je daar weinig van, omdat je deze functie meestal gebruikt wanneer je niet thuis bent.

Arlo Intelligence

Arlo verbetert zijn software met Arlo Intelligence (kortweg: AI), dat unieke features toevoegt die vaak nog in bèta zijn. Een voorbeeld is de ingebouwde herkenning van vlammen, die sneller kan reageren dan een traditionele rookmelder. Een andere AI-functie maakt gedetailleerde samenvattingen van gebeurtenissen. Deze (nog in bèta) beschrijven veel preciezer wat er gebeurt: bijvoorbeeld dat een pakket wordt verplaatst, in plaats van alleen een algemene bewegingsmelding.

De meest essentiële functies zitten echter achter een betaalmuur. Zonder Arlo-abonnement mis je veel. Voor belangrijke features zoals video-opnames (zelfs van incidenten), automatische noodhulp en het instellen van specifieke activiteitenzones moet je namelijk maandelijks betalen.
Ja, de camera is functioneel zonder abonnement - maar voelt zonder abonnement wel erg kaal aan. Zo mis je zelfs basale opnamemogelijkheden, vanwege het gebrek aan SD-kaartondersteuning.

©Wesley Akkerman

We willen best begrijpen dat je voor een aantal functies moet betalen, omdat Arlo ook zijn eigen systemen moet trainen en onderhouden. Maar beelden zelf kunnen opslaan, zonder maandelijkse of jaarlijkse kosten, zien we toch echt als een basisfunctie. Nu is 5,99 euro per maand of 59,90 euro per jaar nog te overzien voor een enkele camera. Maar als je meer Arlo-producten gebruikt, dan kunnen de kosten al snel hoog oplopen (respectievelijk 12,99 of 129,90 euro).

Arlo Essential 3 2K-Pan-Tilt-Zoom kopen?

Ondanks dat we onder de indruk zijn van de hardware-kwaliteiten van de Arlo Essential 3 2K-Pan-Tilt-Zoom zijn we toch minder geneigd het systeem direct aan te bevelen. Zeker wanneer je meer uit het systeem wilt halen, moet je bereid zijn dieper in de buidel te tasten. Met een Eufycam S4 ben je aanvankelijk meer kwijt bij de aanschaf, maar daar kun je op de langere termijn veel geld besparen – daar zitten essentiële functies namelijk niet achter een betaalmuur.

▼ Volgende artikel
Luisterend oor: beter horen dankzij slimmere technieken
Huis

Luisterend oor: beter horen dankzij slimmere technieken

Na de telefoon en het horloge is nu het gehoorapparaat aan de beurt om te veranderen in een altijd-online slim apparaat. En daarbij gaat deze kleinste aller wearables, dankzij AI, neurale netwerken en de allernieuwste bluetoothvariant er meteen vol in. Van verguisd medisch hulpmiddel tot een soms noodzakelijke, maar ook steeds handiger gadget. Dat ook Apple zich nu in deze markt begeeft, zegt immers wel iets.

Een miljoen Nederlanders leven met slechthorendheid. Het hindert ze bij het luisteren naar muziek, het kijken naar de televisie en vooral bij de communicatie met anderen. Omdat slechthorendheid niet tot nauwelijks te herstellen is, blijft er weinig anders over dan het ondersteunen van het gehoor via een gehoorapparaat. Goed afgesteld dempt dit het omgevingsgeluid en versterkt belangrijke signalen zoals stemmen van andere mensen in een gesprek. Gehoorapparaten en draadloze oordopjes lijken op het eerste gezicht twee totaal verschillende producten: het een medisch hulpmiddel, het ander een gadget voor muziek, bellen en entertainment. Toch is deze scheidslijn de afgelopen jaren snel vervaagd. 

Een neuraal netwerk in het oor

Gehoorapparaten en draadloze oordopjes maken gebruik van vergelijkbare en vaak zelfs dezelfde technologieën: krachtige microfoons, digitale signaalverwerking, draadloze verbindingen en zelfs neurale netwerken en kunstmatige intelligentie. Moderne gehoorapparaten kunnen telefoongesprekken en muziek streamen, omgevingsgeluid filteren en zich automatisch aanpassen aan verschillende luisteromstandigheden: allemaal functies die ooit waren voorbehouden aan high-end audioapparatuur en premium headsets.

Tegelijkertijd hebben oordopjes functies gekregen als transparantiemodus, spraakversterking en gepersonaliseerd luisteren: technieken die rechtstreeks uit de gehoortechnologie komen. Volgens Apple zijn de AirPods Pro 2 daarom ook geschikt om als gehoorapparaat te worden gebruikt voor iedereen boven de 18 jaar met licht tot matig gehoorverlies. En ook Jabra, Sennheiser en Sony bieden soortgelijke oplossingen.

Wat is slechthorendheid?

Slechthorendheid wil zeggen dat iemand minder hoort dan gemiddeld. Het menselijk gehoor bestrijkt het geluidsspectrum van grofweg 20 Hz tot 20 kHz (20.000 Hz). De hoge tonen (richting de 20 kHz) verliest ieder mens al op jonge leeftijd, zoals ook bij eigenlijk iedereen het gehoor over de rest van het spectrum bij stijgende leeftijd achteruitgaat. Slechthorenden hebben boven-standaard verlies van het hoorvermogen op het hele spectrum of, en dat komt vaker voor, delen van het spectrum. Dit verlies kan aan één of aan beide oren zijn, en is zelden aan beide oren gelijk. De mate waarin gehoorverlies moet worden gecompenseerd verschilt dus per oor en verandert ook nog eens met de tijd. 

OTC of conventioneel

Wie via de conventionele route een gehoorapparaat koopt, doet dat veelal via een audicien of audioloog. De gehoorspecialist meet het gehoorverlies en stelt een oplossing op maat voor. Vaak zal dit een gehoorapparaat zijn, specifiek afgestemd op de persoonlijke situatie. Voor iedereen met licht tot matig gehoorverlies is er een alternatief: het OTC-gehoorapparaat. OTC staat voor over-the-counter, oftewel: vrij verkrijgbaar, zonder tussenkomst van een specialist. Vergelijk het met een leesbril die je bij de drogist koopt. Deze apparaten zijn doorgaans goedkoper en direct aan te schaffen: snel, simpel en zonder afspraak. Maar er zijn ook nadelen. OTC-apparaten bieden geen maatwerk, hebben minder instelmogelijkheden en de geluidskwaliteit is doorgaans minder dan bij een professioneel afgesteld apparaat. Ook zijn ze meestal niet medisch gecertificeerd en worden ze niet vergoed door de zorgverzekering.

OTC-gehoorapparaten hoeven er niet uit te zien als oordopjes. Deze zijn van Jabra, helaas niet beschikbaar in Nederland.

Cross-over van headsets en oordoppen

Is voor consumenten een gehoorapparaat iets totaal anders dan een set draadloze oordopjes, fabrikanten zien al heel lang hoe nauw deze productgroepen met elkaar verbonden zijn. Merken als Sony, Apple, Sennheiser en Jabra gebruiken hun kennis van headsets en oordoppen om een positie op de markt voor gehoorapparaten te krijgen. Andere merken, zoals Sonova, WS Audiologie, Dermant, GN, Starkey en Amplifon zijn daarin al decennia actief. Ze zijn door hun specialistische producten minder bekend, maar soms toch dichterbij dan menigeen denkt. Jabra en de SteelSeries-gamingproducten, waaronder headsets, zijn eigendom van GN. Sennheiser is eigendom van Sonova, de wereldmarktleider bij gehoorapparaten. En ondanks dat het zelf veel geluidskennis in huis heeft, werkt Sony nauw samen met WS Audiologie.

Een online gehoortest als onderdeel van een OTC-gehooradvies van Sonova-dochter Sennheiser (product niet beschikbaar in Nederland).

Apple AirPods Pro 2 als gehoorapparaat

Wie op de Apple-site de AirPods Pro 2 bekijkt, leest als snel van alles over gebruik van de oordopjes als gehoorapparaat. De basis hiervoor is de ruisonderdrukking van de AirPods Pro 2 en de mogelijkheid om met die oortjes zelf een gehoortest uit te voeren. Zo’n test bepaalt de mate van gehoorverlies en is de basis voor de afstelling van een gehoorapparaat. Doorgaans gebeurt dit door een audicien of in een audiologisch centrum, maar de AirPods Pro 2 kunnen het dus ook.

Met een iPhone en een set AirPods Pro 2 kan iedereen in enkele stappen zijn gehoor testen.

De manier van testen is ook niet heel anders. In combinatie met iPhone of iPad laat de AirPods Pro 2 een reeks tonen horen op verschillende frequenties en volumes. Door telkens wanneer je een geluid hoort op het scherm van de telefoon of tablet te klikken, leert de app welke geluiden wel en niet worden waargenomen en op welk volume.

De test wordt voor het linker- en rechteroor apart doorlopen om de gehoorschade per oor te meten. Vervolgens wordt een persoonlijk profiel gemaakt, waarbij toonhoogtes die niet of minder goed gehoord worden, voortaan versterkt worden afgespeeld. Volgens Apple is de meting goed genoeg, maar komt een audiogram van een hoorzorgprofessional mogelijk beter overeen met het actuele gehoorvermogen. Heb je zo’n audiogram, dan is het ook mogelijk die in te laden en te gebruiken voor het persoonlijk profiel.

Het audiogram van de gehoortest met een iPhone en twee AirPods Pro 2 wordt door Apple in de Gezondheidsapp bewaard.

Een audiogram lezen

Een audiogram is de grafische weergave van iemands gehoor. Het wordt gebruikt om de mate van gehoorverlies weer te geven. Een audiogram heeft twee assen, op de verticale staat de toonsterkte in decibel (dB), op de horizontale de toonfreguentie/toonhoogte in hertz (Hz). De punten in de audiogram laten zien wat iemand nog hoort (de gehoordrempel). Een audiogram bestaat altijd uit een curve voor het rechter- en een voor het linkeroor. In het algemeen geldt dat hoe hoger de lijnen in het audiogram zijn, hoe beter het is.

Een professioneel audiogram zoals deze gemaakt bij Sonova bevat veel details en kijkt ook naar horen in een lawaaiige omgeving, spraak en telefoneren.

Luister je wel?

Met de ruisbeheersing (zoals Apple het noemt) ingesteld op Transparantie, functioneren de AirPods Pro 2-oordopjes als gehoorapparaat. Ze filteren wat zij denken dat ongewenst geluid is en versterken wat op basis van de meting versterkt moet worden. Gesprekken een-op-een en in kleine groepen zijn duidelijk beter verstaanbaar, in grote groepen en lawaaiige omgevingen zoals een restaurant schieten de AirPods Pro 2 nog tekort.

Volume, balans en toon van het geluid kunnen via de app worden aangepast en ook zijn er instellingen om het volume van media aan te passen aan het omgevingsgeluid of wanneer een gesprek wordt gestart. Een echte fijnmazige equalizer ontbreekt en het lukt ook niet het geluid van de Microsoft Natural Keyboard Pro (het favoriete toetsenbord van de auteur van dit artikel) dat door de AirPods Pro 2 onwerkbaar hard versterkt wordt, te temmen zonder de werking als gehoorapparaat teniet te doen.

In de Transparantie-modus functioneren de AirPods Pro 2 als gehoorapparaat.

Zichtbaarheid

Een beperking om de AirPods Pro 2 als gehoorapparaat te gebruiken is de accuduur. Met zes uur bij onafgebroken gebruik kom je een werkdag niet door. De grootste drempel is de vormgeving. De AirPods Pro 2 zijn relatief groot, opvallend wit en zeer zichtbaar. Iedereen weet bovendien dat ze gemaakt zijn om naar muziek of andere media te luisteren en mensen vermoeden dan ook dat je dat doet. Iedereen met wie je praat, zal vermoeden of denken dat je juist geen contact wilt. Men wil je niet storen bij wat men denkt dat je doet. Uitleggen dat je de oortjes gebruikt om deel te nemen aan het gesprek helpt, maar is niet altijd voldoende.

De AirPods Pro 2 zijn nadrukkelijk zichtbaar en wekken daarmee de indruk dat iemand andere dingen doet of wil doen dan deelnemen aan een gesprek.

Een audiogram maken zonder Apple

Benieuwd naar de kwaliteit van het eigen gehoor, maar niet in het bezit van een stel AirPods Pro 2? Met een iPhone en de Mimi-app is het mogelijk ook met andere oortjes de gehoorkwaliteit te meten. De app werkt het best met oortjes van Beats, Bose, JBL, Nothing, Samsung, Skullcandy en Sony. Met een andere headset of oordoppen werkt de test ook, maar is de meting minder betrouwbaar.

Ook voor Android zijn er apps om een gehoormeting te doen, zoals Gehoortest en Hearing Test. Samsung heeft geen eigen gehoortest-app en ook geen roadmap voor draadloze oortjes die als gehoorapparaat te gebruiken zijn, zo laat het bedrijf ons weten.

De Mimi-app ondersteunt ook andere oortjes dan alleen de AirPods Pro 2 om een gehoortest uit te voeren. 

Conventionele gehoorapparaten

Gehoorapparaten zijn er in verschillende modellen, maar bijna allemaal klein en niet of nauwelijks zichtbaar. Ze hinderen hierdoor ook niet in de communicatie zoals de AirPods Pro 2 dat wel doen. Gehoorapparaten worden bijna uitsluitend via een audicien of audiologisch centrum gekocht waarbij de professional de hoortest doet en adviseert bij de productkeuze. Gehoorapparaten zijn echt fors duurder dan bijvoorbeeld een set AirPods Pro 2.

Een achter-het-oor gehoorapparaat zoals deze van Phonak is nauwelijks zichtbaar en daardoor niet van invloed op een gesprek.

In 2013 introduceerde GN met de ReSound LiNX een gehoorapparaat dat met een iPhone verbonden kon worden en waarmee bijvoorbeeld het volume kon worden aangepast en ook streaming mogelijk werd. De basis hiervoor was de Apple-implementatie van Bluetooth Low Energie (BLE) bekend als Made for iPhone (MFi). Het door Google ontwikkelde MFi-alternatief ASHA (Audi Streaming or Hearing Aids) werd nooit een succes. Het maakte vooral duidelijk dat er behoefte was aan een platformonafhankelijk communicatieprotocol met ondersteuning voor zowel iOS als Android zoals Sonova dat met zijn universele bluetooth-ondersteuning altijd al bood.

Made for iPhone was jarenlang de min-of-meer standaard voor het koppelen van gehoortoestellen aan een mobiel apparaat.

BLE Audio en Auracast

De toekomst van connectiviteit voor gehoorapparaten én oordopjes heten Bluetooth LE Audio en Auracast. Twee open standaarden die de efficiënte LC3-codec gebruiken voor betere geluidskwaliteit bij lager energieverbruik. Bovenop BLE Audio komt Auracast. Dit is een vorm van multi-stream audio die goed te vergelijken is met wifi. Met Auracast kunnen meerdere mensen tegelijk naar dezelfde audio luisteren, bijvoorbeeld in theaters, op vliegvelden maar ook tijdens vergaderingen. Had MFi de mogelijkheid een smartphone als remote-microfoon te gebruiken voor één persoon met gehoorverlies, met Auracast kan het dan voor meerdere gebruikers. Auracast kent nog wel enkele uitdagingen zoals een vertraging van enkele milliseconden waardoor het nu nog minder geschikt is voor scenario’s waarin beeld en geluid synchroon moeten lopen. Een aparte ontvanger die de gehoorapparaten verbindt met de tv heeft dan nog altijd voordelen.

Op dit moment is het aantal gehoorapparaten dat Bluetooth LE Audio en Auracast ondersteunt nog beperkt. GN biedt het op enkele modellen en heeft een Auracast Assistant in de smartphone-app geïntegreerd. Bij de nieuwste gehoorapparaten van Sonova is de hardware geschikt, maar is een firmware-update nodig die te activeren. Apple ondersteunt momenteel noch BLE Audio noch Auracast. Volgens PR-manager Martijn Kroonstuiver van Apple is Auracast wel een geweldige volgende stap. Onbekend is of en wanneer Apple het gaat ondersteunen.

Auracast is een multi-streamprotocol voor bluetooth-audio en laat zich goed vergelijken met hoe wifi werkt.

Maximale marktwerking, minimale inspraak

“Nergens heeft marktwerking in de zorg zulke negatieve effecten als bij hoortoestellen,” aldus de landelijke KNO-artsenvereniging. Stichting Hoormij, de belangenvereniging van mensen met gehoorproblemen, de Consumentenbond en het Zorginstituut Nederland delen deze kritiek: de koper heeft nauwelijks keuzevrijheid, ziet niet wat er beschikbaar is en krijgt zelden het hoortoestel dat hij nodig heeft. De keuze wordt vergaand bepaald door de audicien en de verzekeraar. De eerste is lang niet altijd onafhankelijk, de tweede bepaalt welke toestellen worden vergoed: maximaal 75 procent voor categorie 1 t/m 5. De beste (categorie 6) worden helemaal niet vergoed, ook niet als een specialist ze nodig vindt bijvoorbeeld vanwege werk of andere omstandigheden. De kosten die kunnen oplopen tot 6000 euro zijn dan geheel voor eigen rekening. 

AI en neurale netwerken

In de nieuwste premium modellen van bijna alle fabrikanten zit eigen hard- en software voor kunstmatige intelligentie. Neurale netwerken zijn uitermate geschikt om patronen te herkennen en worden ingezet om nog beter te begrijpen welk geluid relevant is en ook welke stemmen. Dus niet de harde prater van twee tafels verderop, maar de personen aan de eigen tafel. Het resultaat in een restaurant was met de Phonak Audéo Sphere Infinio gehoorapparaten duidelijk beter dan met de AirPods Pro 2. Ook werd het geluid van het Microsoft-toetsenbord niet versterkt.

Horen met de bril

Een bril én een gehoorapparaat laten zich vaak lastig combineren. De Franse brillenproducent EssilorLuxottica gelooft wel in de combinatie en brengt via dochtermaatschappij Nuance Audio een bril uit die als gehoorapparaat functioneert. De bril bevat aan de voorzijde zes microfoons die het geluid registreren en via twee speakers bij de oren versterkt afspelen. De bril werkt tot acht uur, is oplaadbaar en compatible met Android en iOS. Er is keuze uit twee brillenglazen, wil je die op sterkte dan moet de bril daarvoor naar de opticien. De bril is op dit moment alleen in de VS en het VK verkrijgbaar.

Het gebruik van AI kost veel rekenkracht en betekent dat de maximale gebruiksduur van dit specifieke model bijvoorbeeld teruggaat van zeventien uur zonder AI naar zes uur bij maximaal gebruik van AI. De AI afhankelijk van het omgevingsgeluid automatisch te laten in- en uitschakelen levert genoeg tijdswinst op om een werkdag door te komen. Dat kan ook met tussentijds even kort opladen. Fabrikanten wachten met smart op innovaties in batterijtechniek om behalve voor het geluid, AI ook te kunnen gebruiken voor andere innovaties zoals spraakassistenten of live-vertaling.

De DeepSonic-chip is de AI-machine in de nieuwste gehoorapparaten van Phonak.

App en data

Belangrijk bij al deze functionaliteit is de app. Apple gebruikt voor de AirPods Pro 2 vooral de Gezondheidsapp in iOS, maar voegt slimmigheidjes toe. Zo krijgen de AirPods Pro 2 een prominente plek in het instellingenmenu van iOS zodra de iPhone met de oortjes is verbonden. Apps van de traditionele gehoorapparatenfabrikanten hebben snel bijgeleerd. Phonak, dat nooit MFi heeft omarmd maar altijd de volledige klassieke bluetooth heeft ondersteund, heeft een uitgebreide app met identieke functionaliteit binnen iOS en Android.

Beter horen met Sonos

Beter horen hoeft niet altijd de vorm van een headset of gehoorapparaat te hebben. Sonos biedt op de Arc Ultra-soundbar de mogelijkheid gesproken tekst beter hoorbaar te maken zonder het geluid van de film of televisie-uitzending aan te passen. De Spraakverbetering versterkt gericht de audiofrequenties die geassocieerd worden met de menselijke stem. Op dit moment beschikt alleen de Arc Ultra-soundbar over voldoende rekenkracht hiervoor. Sonos ontwikkelde de functionaliteit in samenwerking met het Engelse Royal National Institute for Deaf People.

Een gehoortest ontbreekt, maar wel kunnen eigen profielen worden gemaakt voor verschillende situaties, zoals in een restaurant of theater, en is eenvoudig hiertussen te wisselen. Ook zijn eerste Health-functies aanwezig. De gehoorapparaten tellen nu al stappen en calorieën, maar dit gaat ongetwijfeld in de toekomst nog verder uitgebreid worden.

Zoals we in een eerder artikel over de waarde van gezondheidsdata van smartwatches zagen, is in het oor een zeer betrouwbare plek om bijvoorbeeld veranderingen in de temperatuur te meten. Ook ligt vanwege de toch vaak iets hogere leeftijd van de gebruikers zoiets als valdetectie en automatische alarmering erg voor de hand.

De Audéo Sphere Infinio-gehoorapparaten van Phonak maken dankzij AI de gesprekken een lawaaiige omgeving echt beter verstaanbaar.

Conclusie

De technologische kruisbestuiving tussen gehoorapparaten en draadloze oordoppen zorgt ervoor dat beide apparaten slimmer, compacter en beter afgestemd zijn op persoonlijke audiobehoeften. Mediagebruik en gebruiksgemak verbeteren razendsnel en beloven met de komst van Bluetooth LE Audio en Auracast nog veel beter te worden. Vooral gehoorapparaten hebben een enorme sprong gemaakt en combineren de kwaliteit van oordoppen met de geluidskwaliteit van gehoorapparaten. Het is spijtig dat de Nederlandse zorgverzekeraars deze innovaties niet belonen maar juist ontmoedigen.