De pinpas met nfc maakt contactloos betalen nu al makkelijk en toegankelijk. Maar de toekomst ligt bij mobiel betalen met bijvoorbeeld de smartphone. In dit artikel kijken we naar de opkomst van deze betaalmethode en wat je opties zijn als je mobiel betalen wilt.

Misschien ben je, als het om geld gaat, wat conservatief ingesteld. Maar je kunt er niet omheen dat er grote veranderingen op stapel staan voor de manier waarop we betalen. Sowieso is er al best het een en ander veranderd. Neem alleen al het naar de achtergrond verdwijnen van contant geld. Met name jongeren betalen tegenwoordig uitsluitend digitaal. Diverse landen, waaronder Zweden, zijn nu al hard op weg naar een maatschappij zonder contant geld. Minder dan 2 procent van de betalingen is daar nog in cash, en het wordt in een groeiend aantal winkels zelfs geweigerd.

In Nederland gaat dat niet zo hard, al betalen we ook hier steeds minder in contanten. Het merendeel van de transacties verloopt immers via de pinpas. Wat ook helpt is dat onderlinge betalingen steeds gemakkelijker geworden, onder meer dankzij betaalverzoeken via diensten als Tikkie. En het geld staat sinds kort ook nog eens vrijwel direct op je rekening.

Tikkie sturen

Veel Nederlanders zijn dankzij betaalverzoeken via sms of chat (met apps als Tikkie) al gewend aan het betalen met de smartphone. Je stuurt zo’n verzoek met een betaallinkje bijvoorbeeld via WhatsApp en de ontvanger kan via een vertrouwde iDEAL-omgeving de betaling voldoen. Enkele gemeenten gebruiken het al om boetes te innen, diverse universiteiten innen via deze weg collegegeld en er zijn ook al enkele supermarkten waar je met Tikkie kunt betalen. Hoewel Tikkie destijds een gat in de markt was hebben inmiddels vrijwel alle banken een vergelijkbaar systeem voor betaalverzoeken. Heel praktisch is dat je direct een melding krijgt na een betaling, al is dat niet meer zo onderscheidend.

Overboekingen tussen verschillende banken worden tegenwoordig dankzij Instant Payments binnen 5 seconden afgerond. Je kunt daardoor, ongeacht de gebruikte overboekingsmethode, direct op je bankrekening controleren of er is betaald. Handig als je aan de deur staat om tweedehandsspullen op te halen of te verkopen. Het systeem is het afgelopen jaar door vrijwel alle banken ingevoerd en werkt ook ‘s nachts, in het weekend en tijdens feestdagen gewoon door.

©PXimport

iDEAL en Payconiq

De smartphone speelt een steeds voornamere rol als het om de afhandeling van betalingen gaat, ook in Nederland. Die rol is al groter dan je wellicht denkt. Zo verloopt al meer dan de helft van alle iDEAL-transacties reeds via de mobiel. Het duurt waarschijnlijk niet lang voordat we de smartphone voor alle denkbare online en offline betalingen gaan gebruiken. De meeste banken ondersteunen via een eigen app het contactloos betalen met een voor nfc geschikte Android-smartphone. Maar dat weegt nog niet helemaal op tegen het gemak van de pinpas met nfc. Een beperking is dat niet alle smartphones over nfc beschikken. En hoewel de iPhone dat wel heeft, is het gesloten ten behoeve van Apple Pay.

Naast contactloos of mobiel betalen via je eigen bank zijn er ook nog andere mogelijkheden in ontwikkeling. Een van de bekendste is Payconiq, een gezamenlijk initiatief van ING, ASN Bank, Rabobank, RegioBank en SNS. Het werkt inmiddels bij alle banken. Als je Payconiq wilt gebruiken, moet je eenmalig je bankrekening koppelen waar betalingen worden gedebiteerd. Hierna kun je online, onderling en in winkels betalen door het scannen van een qr-code.

Het werkt hierdoor zowel op de iPhone als op smartphones met Android. Bij onderlinge betalingen kun je een persoon uit je contactenlijst kiezen en direct overboeken zonder lastige IBAN-nummers, op voorwaarde dat die persoon ook de Payconiq-app heeft. Betalen in winkels kan alleen als de winkel of winkelketen de qr-code aanbiedt. Dat kan op het moment onder meer bij Bruna, Dekamarkt, Karwei, La Place, Spar en Zeeman.

Apple Pay

Apple bekleedt een beetje een uitzonderingspositie in de wereld van mobiel betalen. De iPhone heeft wel een nfc-chip, maar toegang is gesloten waardoor contactloze nfc-betalingen alleen via Apple Pay mogelijk zijn. Deze betaaldienst werd al zo’n vijf jaar geleden aangekondigd, samen met de iPhone 6. In de Verenigde Staten werd het al na ongeveer een maand geïntroduceerd in samenwerking met American Express, Visa en Mastercard. De jaren erna volgden meer landen, maar Nederland volgde pas in 2019 en op het moment werkt het alleen nog bij klanten van ING.

Je kunt het wel gebruiken in alle winkels waar je contactloos kunt betalen. Daarnaast werkt het ook online. In de winkel heb je een mobiel apparaat met nfc-chip nodig zoals een iPhone 6 of hoger, of een Apple Watch. Om op websites te betalen kun je daarnaast ook een recente iPad gebruiken.

©PXimport

Derde partijen met e-wallet

Hoewel de traditionele banken in Nederland nog een sterke positie hebben, lijken ze de grip op het betaalverkeer wel hoe langer hoe meer te verliezen. Het zijn vooral de zogenaamde ‘derde partijen’ die met innovatieve betaaldiensten komen. Dat kunnen andere banken zijn, maar ook – of eigenlijk meestal – zogeheten fintechbedrijven. De meeste bieden een app met daarin een virtuele portemonnee oftewel e-wallet en een hele rits aanvullende diensten. Aan de ‘achterkant’ is meestal weer een ‘gewone’ bank-, credit- of debetkaart gekoppeld, of andere betaalmiddelen zoals bitcoins.

Een e-wallet kun je meestal zowel online als offline gebruiken voor het verrichten van betalingen en je kunt vaak ook onderling betalen. In de winkel betaal je bijvoorbeeld door de smartphone met nfc langs de betaalterminal te halen, al zijn er ook initiatieven die (in lijn met Payconiq) met qr-codes werken.

Zo’n qr-code kan op een scherm worden getoond, maar ook worden geprint op bijvoorbeeld de kassabon. Zo’n derde partij die toegang tot je betaalrekening heeft brengt risico’s met zich mee, onder meer op gebied van privacy zoals we verderop zullen toelichten. Maar er zijn ook voordelen. Zo zijn de transactierisico’s vaak wat beperkter. Er kan bijvoorbeeld kopersbescherming zijn: een betaling wordt pas doorgesluisd naar de verkoper als je de bestelling binnen hebt.

Chinese inbreng

In China is mobiel betalen al volledig ingeburgerd en zowel in positieve als negatieve zin een voorbeeld voor de rest van de wereld. De bekendste speler is Alipay van Alibaba, maar de betaaldienst wordt rap naar de kroon gestoken door WeChat Pay. Dat is ook al China’s meest gebruikte chat-app. Vanuit de e-wallet kan met beide betaaldiensten haast overal worden betaald, zowel online als in fysieke winkels en onderling. Inmiddels loopt al meer dan de helft van alle betaaltransacties in China via zulke derde partijen, en dus niet meer met contant geld of per credit- of debetkaart.

©PXimport

WeChat Pay en Alipay hebben in eigen land heel wat concurrenten, waaronder Apple, Samsung, Huawei en Xiaomi, elk met een eigen ‘Pay’-variant. Veel van deze partijen maken de overstap naar Europa. Maar ook de van oorsprong Chinese betaaldiensten mag je hier niet uitvlakken. Ze zijn steeds vaker aanwezig; niet alleen om de stoet toeristen uit China tevreden te houden, maar ook omdat ze kansen zien, mede dankzij soepeler Europese regels.

Ook in Nederland kun je al op meerdere locaties afrekenen met WeChat Pay of Alipay. Zo kun je bijvoorbeeld sinds mei dit jaar op Schiphol betalen met WeChat Pay. Alipay wordt onder meer in De Bijenkorf in Amsterdam geaccepteerd en het is mogelijk entreekaartjes voor Het Nationale Park De Hoge Veluwe ermee af te rekenen. Wie naar China reist heeft trouwens niet altijd dezelfde luxe. Zo is het vaak nog lastig om een buitenlandse creditcard aan de digitale portemonnee van bijvoorbeeld WeChat Pay te koppelen. Maar wat niet is, kan nog komen!

Tijdens Black Friday pakt Keukenloods uit met hoge kortingen op populaire inbouwapparatuur van merken als Siemens en Bosch. Wij lichten hier vijf modellen uit die nu extra interessant zijn: stuk voor stuk slimme keuzes voor wie zijn keuken wil vernieuwen of uitbreiden.

Partnerbijdrage - in samenwerking met Keukenloods

Siemens ED851BS16E – kookplaat met geïntegreerde afzuiging

De Siemens ED851BS16E combineert koken en afzuigen in één strak oppervlak. De vier inductiezones zijn flexibel inzetbaar dankzij de combiZone, waarmee je twee zones kunt samenvoegen tot één groter kookvlak. Met de powerBoost-functie breng je water extra snel aan de kook, en de quickStart- en reStart-functies zorgen dat de kookplaat direct reageert of je instellingen behoudt als je hem kort uitzet. De ingebouwde afzuiging verwijdert kookdampen direct bij de bron: je hebt dus geen aparte afzuigkap meer nodig.

Siemens EX875LVB1E – inductiekookplaat met flexzones

De Siemens EX875LVB1E is een ruime inductiekookplaat met vijf kookzones die tegelijk gebruikt kunnen worden. De flexInductie-zone herkent automatisch het formaat van de pan en past het verwarmingsoppervlak daarop aan. Dankzij de dual lightSlider-bediening stel je elke zone met een vloeiende beweging nauwkeurig in, van sudderen tot aanbraden. De powerBoost-functie verhoogt het vermogen tot wel 50 procent, zodat je in korte tijd grote hoeveelheden water of gerechten kunt verhitten. De kookplaat beschikt over zeventien vermogensstanden, een warmhoudfunctie en een overkookbeveiliging, wat koken preciezer én veiliger maakt.

Siemens CM724G1B2 – combi-oven met magnetronfunctie

De Siemens CM724G1B2 is een compacte combi-oven met een inhoud van 45 liter en vijftien verwarmingssystemen, waaronder hetelucht, circulatiegrill en onder- en bovenwarmte. Dankzij de combinatie van oven- en magnetronfuncties bereid je gerechten in minder tijd, zonder dat ze hun structuur of smaak verliezen. Via HomeConnect bedien je hem op afstand, en met de oven-assistent gebruik je spraakcommando's om bijvoorbeeld de voorverwarming te starten. Het TFT-touchdisplay biedt een helder overzicht van programma's en temperaturen, terwijl de soft-close-deur en ledverlichting hem nóg gebruiksvriendelijker maken.

Siemens SN63HX36TN – volledig geïntegreerde vaatwasser

De Siemens SN63HX36TN is een volledig geïntegreerde vaatwasser met ruimte voor twaalf couverts en een geluidsniveau van slechts 46 dB. Het apparaat beschikt over zes programma's en vier speciale functies, waaronder VarioSpeed Plus om sneller te wassen en HomeConnect voor bediening via wifi. Dankzij de MachineCare-functie blijft de binnenruimte schoon en fris, en met de Infolight zie je via een lichtprojectie op de vloer of het programma nog loopt. Het verstelbare bovenrek en de flexibele indeling zorgen dat ook grote pannen of glazen eenvoudig passen.

Bosch SMH4ECX28E – stille inbouwvaatwasser

De Bosch SMH4ECX28E valt op door zijn stille werking (42 dB) en energieklasse A. De vaatwasser biedt ruimte voor veertien couverts en beschikt over zes programma's en vijf functies, waaronder Extra Droog en SpeedPerfect+. De VarioLade bovenin biedt extra plek voor bestek en klein servies, terwijl het RackMatic-systeem het bovenrek in hoogte verstelbaar maakt. Met HomeConnect bedien je de machine via de app, en de doseerassistent zorgt dat afwasmiddel gelijkmatig wordt verdeeld voor een optimaal resultaat. De roestvrijstalen kuip en de automatische deuropening na afloop van het programma dragen bij aan een grondig en efficiënt droogresultaat.

Of je nu kiest voor een kookplaat met geïntegreerde afzuiging, een smarte combi-oven of een fluisterstille vaatwasser: tijdens Black Friday is het bij Keukenloods hét moment om te investeren in een moderne keuken! Op de speciale Keukenloods Black Friday-pagina vind je alle aanbiedingen!

Een lange werkdag achter het scherm eindigt vaak met vermoeide ogen en een stijve nek. macOS biedt gelukkig talloze verborgen opties waarmee je het beeld, de tekst en zelfs de cursor precies op jouw voorkeuren afstemt. Door deze slim te combineren, verbeter je de leesbaarheid van de tekst op je scherm. Je hebt zelfs geen extra software nodig om binnen een paar minuten meer fijner met macOS te werken.

Omdat een te hoge resolutie voor piepkleine letters zorgt en een te lage voor kartelige pictogrammen, begin je met het vinden van de juiste balans - en die is voor iedereen anders. Open Systeeminstellingen via het Apple-logo linksboven of de losse app, kies Beeldschermen en probeer de verschillende opties die je ziet even uit. Elke optie geeft een andere pixelverhouding weer: de uiterst linkse vergroot, de uiterst rechtse verkleint.

Gebruik je een externe monitor? Dan kun je per scherm een andere schaal kiezen, zodat het ingebouwde Retina-scherm loepzuiver blijft terwijl de 4K-monitor comfortabel grote elementen toont. Bij Geavanceerd vind je overigens nog wat instellingen over hoe je muis omgaat met meerdere schermen. Experimenteer een paar minuten en geef je ogen even de tijd om aan een nieuwe instelling te wennen.

Tekstvergroting in apps

Als de systeemschaal goed staat, maar je in Safari of Mail nog steeds moeite hebt de letters te lezen, kun je ook alleen de tekst vergroten. Start Safari, open een pagina en druk op Cmd+Plusteken (Cmd++) tot de letters prettig groot zijn. Klik vervolgens in de menubalk op Safari en kies Instellingen / Websites en vervolgens Zoomniveau aan de linkerkant. Kies nu voor elke openstaande website het standaard-zoomniveau.

Mail werkt vergelijkbaar: open Mail, kies Instellingen / Lettertype en kleur en klik op Selecteer om het font groter te maken.

Omdat Finder in macOS Ventura is samengevoegd met Voorvertoning, krijg je ook daar consistente resultaten; open een map, druk op Cmd+J en stel onder in het menu bij Tekstgrootte een grotere tekstgrootte in. Door per app te werken, voorkom je het rare effect dat randmenu’s reusachtig worden terwijl artikelkolommen nog onleesbaar klein blijven.

Hoog contrast en kleurfilters

Tekst wordt pas echt leesbaar wanneer het contrast tussen letters en achtergrond groot genoeg is. Ga naar Systeeminstellingen / Toegankelijkheid / Beeldscherm en schakel Verhoog contrast in. MacOS verhoogt dan onmiddellijk het onderscheid tussen wit en zwart, maar behoudt subtiele schaduwen, zodat pictogrammen herkenbaar blijven. Als je liever de kleuren aanpast in plaats van het licht-donkerverschil, activeer dan Keer kleuren om of zet helemaal onderaan de slider bij Kleurfilters aan, open het menu Filtertype en selecteer Protanopie, Deuteranopie of Tritanopie voor specifieke kleurenblindheid. Klik op het uitklapmenu Intensiteit en versleep de schuif tot je zonder moeite rode koppen van blauwe links onderscheidt. De instellingen gelden voor je hele systeem, zodat games, pdf-lezers en zelfs virtuele machinevensters profiteren.

Retina, pixels en puntdichtheid uitgelegd

Bij het afstemmen van leesbaarheid stuit je vaak op termen als Retina en ppi (pixels per inch). Een klassiek lcd-scherm toont tekst met relatief weinig pixels per letter, terwijl een Retina-display het aantal pixels per element verdubbelt of verdrievoudigt, zodat individuele pixels bij normaal gebruik niet meer zichtbaar zijn. MacOS beschrijft resolutie daarom in punten: een punt is de logische eenheid waarop het besturingssysteem interface-elementen tekent. Op een 27inch-iMac wordt één punt bijvoorbeeld gerenderd door twee-bij-twee fysieke pixels, terwijl een niet-Retina externe monitor nog steeds een-bij-een werkt. Wanneer je in Beeldschermen een schaaloptie kiest, rendert macOS de interface op een alternatieve interne resolutie die vervolgens wordt geschaald naar de fysieke pixels, waarbij slimme anti-aliasing wordt toegepast om de scherpte te behouden. Het verklaart ook waarom sommige resoluties in de lijst er wazig uitzien: het zijn tussenwaarden waarbij de pixelverhouding niet gelijk is aan die van het scherm. Kies dus altijd een schaal die tot een exact veelvoud leidt, bijvoorbeeld 1920 × 1080 op een 4K-scherm (dat heeft exact viermaal zoveel pixels). 

Donkere modus, Night Shift en True Tone

De donkere modus vermindert lichtschittering en is daarom onmisbaar bij comfortabel werken in schemerige omgevingen. Open Systeeminstellingen / Weergave en kies bij Weergave voor Donker of Automatisch. Bij die laatste koppelt macOS de omschakeling aan het dag-nachtritme. Ga vervolgens terug naar de instellingen voor Beeldschermen, klik onderaan op Night Shift en zet het dropdown-menu bij Schema op Zonsondergang tot zonsopgang. Het systeem past nu ‘s avonds de kleurtemperatuur warm aan, waardoor blauw licht wordt gefilterd.

Gebruik de schuif Kleurtemperatuur om het effect subtiel te houden; te veel oranje of blauw maakt bijvoorbeeld foto-editing onmogelijk. True Tone is ten slotte de sensorfunctie die witpunten gelijkstelt aan het omgevingslicht. Zet deze optie op dezelfde pagina aan en kijk hoe het scherm minder fel oplicht wanneer een wolk voor de zon schuift.

Vergeet niet dat een externe monitor soms eigen logica heeft voor de kleurtemperatuur; zet in dat geval de fabrieksinstelling op neutraal en laat macOS de rest doen. Door de drie technologieën samen te laten werken, blijft tekst op elk moment van de dag helder maar vriendelijk voor de ogen.

Zoomen, vergroting en Hover Text

 Voor wie regelmatig kleine cijfers in spreadsheets moet controleren, is de ingebouwde zoomfunctie een absolute zegen. Navigeer naar Systeeminstellingen / Toegankelijkheid / Zoomen en selecteer Schermzoom. Kies bij Stijl de optie Beeld-in-beeld, zodat alleen het vergrootglasvenster inzoomt en de rest van het bureaublad overzichtelijk blijft. Stel met de schuiven Maximale vergroting en Minimale vergroting onder Geavanceerd een comfortabele factor in en bevestig met OK. Vervolgens druk je tijdens het werken op Option+Command+= om in te zoomen en op Option+Command+- om weer uit te zoomen. Loop ook zeker nog even door de rest van de instellingen in het Geavanceerd-scherm.

Je kunt er bijvoorbeeld instellen dat de zoomfactor wordt gereset bij het opnieuw opstarten van je Mac, dat kleuren in het beeld-in-beeld-venster worden omgedraaid voor een beter contrast, of dat het schermpje op een vaste plaats blijft staan, ongeacht de bewegingen van je muis. Je kunt zelfs trackpadgebaren instellen om de cursor te verplaatsen als je ingezoomd bent.

Toegankelijkheid voor iedereen

Toegankelijkheid klinkt misschien als iets dat vooral bedoeld is voor mensen met een visuele of motorische beperking, maar in werkelijkheid profiteert vrijwel iedereen van deze functies. Heb je weleens moeite gehad met het lezen van kleine tekst op een Retina-scherm, of gemerkt dat je ogen vermoeid raken na een paar uur achter je laptop? Dan ben je niet de enige. Situaties zoals fel zonlicht, contrastarme websites of gewoon een lange werkdag kunnen het leescomfort flink beïnvloeden. Toegankelijkheidsinstellingen zoals grotere lettertypes, hogere contrasten, kleurfilters of zelfs schermlezeropties zoals VoiceOver kunnen dan ineens verrassend handig zijn.

Deze functies helpen je niet alleen om beter te lezen, maar zorgen er ook voor dat je productiever en met minder inspanning werkt. Door toegankelijkheid te zien als een vorm van personalisatie, wordt duidelijk dat het niet alleen gaat om toegang in de letterlijke zin, maar ook om comfort, rust en controle over je digitale omgeving.

Muisinstellingen

Een verloren cursor zoeken kost tijd en frustreert, vooral op grote schermen. Open daarom Systeeminstellingen / Toegankelijkheid / Beeldscherm en vergroot de aanwijzer met de slider Aanwijzergrootte. Houd het voorbeeldvenster in de gaten totdat de aanwijzer opvalt. Zet vervolgens Schud de muisaanwijzer om deze te vinden aan; een snelle zigzagbeweging vergroot de aanwijspijl tijdelijk, zodat je ‘m makkelijk kunt vinden. Wie contrastrijke muiskleuren wil, kiest bij Contourkleur aanwijzer bijvoorbeeld een fluorescerend groen en bij Vulkleur aanwijzer diepzwart. De combinatie versnelt navigatie in complexe grafische of codeprojecten aanzienlijk.

Spraak, VoiceOver en Live Captions 

Als lezen vermoeiend is, kan luisteren uitkomst bieden. Activeer Systeeminstellingen / Toegankelijkheid / Live spraak. Je ziet nu een schermpje boven in beeld waarin je tekst kunt typen of plakken. Met de Afspeelknop kun je de systeemstem het stuk tekst uit laten spreken. Voor volledige schermnavigatie schakel je onder Toegankelijkheid / VoiceOver de gelijknamige functie in. De snelle rondleiding legt de belangrijkste toetscombinaties uit; onthoud vooral Ctrl+Option+PijltjeRechts om naar de volgende regel te springen.

In videoconferenties kan verminderde gehoorcapaciteit een probleem vormen. Zet dan onder Systeeminstellingen / Toegankelijkheid / Horen de optie Ondertiteling aan. MacOS plaatst automatisch ondertiteling onder elk FaceTime-venster en in vele apps van derden, zolang de taal op Nederlands staat. Let op: niet elke Mac ondersteunt deze functie.

Comfortabeler kijken zit in de details

Met enkele kleine aanpassingen verander je het beeldscherm in een productievere werkomgeving. Door eerst resolutie en tekstgrootte goed te zetten, kun je letters makkelijker lezen. Contrast- en kleurfilters brengen duidelijkheid, terwijl de donkere modus met Night Shift de lichtbelasting verlaagt. Zoom en een opvallende cursor houden details zichtbaar, zelfs bij complexe projecten. VoiceOver en Live Captions geven je ogen rust door teksten te laten uitspreken.