Bijna heel Nederland heeft WhatsApp omarmd, deze chatdienst is het grootste sociale platform in ons land. Waar het eerst een basale app was waarmee je tekstberichtjes met emoticons kon versturen, is het inmiddels uitgegroeid tot een veel uitgebreidere chatdienst. We verkennen eerst de basis, waarna we dieper op alle mogelijkheden in gaan. Met deze 23 WhatsApp-tips haal je alles uit de populaire chat-app.

Tip 01: Installatie

Je downloadt WhatsApp op je smartphone vanuit de appwinkel van jouw platform (iOS, Android of Windows Phone). Start je de app voor het eerst, dan moet je jouw telefoonnummer verifiëren. Je krijgt hiervoor een sms’je met een code. Heb je al eerder WhatsApp gebruikt en toen een back-up van je chats had gemaakt, dan wordt vervolgens gevraagd of je de chatgeschiedenis wilt herstellen. Tot slot voer je je naam in om te kunnen beginnen. Hoe de interface van WhatsApp eruitziet, is afhankelijk van het platform dat je gebruikt. Gebruik je een iPhone, dan zie je in het hoofdvenster onderin een paar tabbladen: Status, Gesprekken, Camera, Chats en Instellingen. In Android heeft het hoofdvenster drie tabbladen: Chats, Status en Oproepen. Je ziet ook een camera-icoontje in dit rijtje staan, hierover in tip 8 meer.

Wanneer je WhatsApp voor het eerst opent, zijn de tabbladen nog leeg. Tik je bovenin op het gespreks-icoontje dan zie je wel gegevens, namelijk die van je contacten. WhatsApp gebruikt jouw telefoonnummer om je te identificeren, en maakt gebruik van de contactenlijst die jij – met mobiel nummer – op jouw telefoon hebt opgeslagen. Is de lijst contacten nogal lang, gebruik dan het vergrootglas bovenin om op de naam van je contact te zoeken.

©PXimport

Tip 02: Berichten sturen

©PXimport

Wil je iemand een berichtje sturen, tik dan op diens naam om het chatvenster te openen. Tik onderin in het invoervenster, waarna het toetsenbord verschijnt. Voer je bericht in en tik op de verzendpijl om het bericht te sturen. Je kunt via de smiley allerlei emoticons gebruiken om je berichtje te verfraaien of verduidelijken. Zodra je iemand een bericht hebt gestuurd, verschijnt je chat in het tweede tabblad. Typ je trouwens een webadres in met http:// ervoor (bijvoorbeeld http://computertotaal.nl) dan toont WhatsApp een soort pop-upje met daarin ook de titel, een intro en eventueel een beeld van de website, zodat de ontvanger beter weet waar je hem heen stuurt.

Tip 03: Beelden versturen

Je kunt meer sturen dan alleen tekstberichtjes, ook beelden verzenden is mogelijk. Tik in het chatvenster rechtsboven op het paperclipje (Android) of op het plusje naast het invoerveld (iOS) om het verzendmenu te openen. Om nu gelijk een foto te maken en die te versturen, tik je op Camera. Heb je het beeld al op je smartphone staan, kies dan voor Galerij / Foto’s, Video’s of Gif’s (Android) of Foto- en videobibliotheek (iOS), en selecteer het beeld dat je wilt versturen. Meerdere beelden verzenden? Via het vinkje rechtsboven selecteer je tot dertig foto’s of video’s tegelijk. Bij een foto krijg je de mogelijkheid om de foto nog even bij te snijden of te roteren, en een onderschriftje toe te voegen. Vanuit de camera-modus kun je nog een tekstje, krabbeltje of emoticon toevoegen. Bij een video kun je het beeld inkorten tot het juiste fragment met de twee ‘pijltjes’ in de tijdlijn onder de video. Ook hier kun je een opmerking toevoegen voor je het filmpje verzendt.

Heb je trouwens nog geen tekst ingevoerd, dan zie je aan de rechterkant van de invoerbalk een cameraatje staan, waarmee je direct de cameramodus opent. Tik kort op de opnameknop om een foto te maken of lang om een filmpje te verzenden.

Compressie

Tip 04: Geluiden

Naast tekst en beeld, kan WhatsApp ook prima overweg met geluid. Rechts naast het invoerveld zie je een microfoontje staan. Tik daar lang op om direct te beginnen met opnemen van geluid. Zodra je de knop loslaat wordt het opgenomen berichtje verzonden. Ben je bezig met opnemen maar bedenk je je? Veeg dan naar links om de opname te annuleren. Deze manier van geluiden opnemen is vooral handig voor korte gesproken berichtjes. De ander kan het berichtje afluisteren wanneer hij/zij wil. Leuk detail: breng je tijdens het afluisteren van een berichtje je telefoon naar je oor, dan hoor je het geluid alsof je aan het telefoneren bent. Een muziekbestand dat op je telefoon staat verzenden, kan in Android via het verzendmenu / Audio.

©PXimport

Tip 05: Bellen

©PXimport

Via WhatsApp kun je ook bellen, dat gaat via de internetverbinding en kost je dus geen belminuten. Ben je onderweg, dan wordt verbinding gemaakt via je dataverbinding, maar met ongeveer 250-500 KB per minuut slurpt WhatsApp-bellen niet zo veel data. Overigens kan er bij een matige internetverbinding een irritante vertraging of echo in het gesprek aanwezig zijn. Om een oproep te starten, tik je boven in beeld naast de naam van je contact op het telefoontje. Je krijgt de keuze tussen Spraakoproep en Video-oproep. Kies voor Spraakoproep en de ander wordt direct gebeld. Via de knoppen onder in beeld kun je het geluid even dempen, het gesprek op de luidspreker zetten of tijdens het gesprek verder chatten.

Via Video-oproep start je een videogesprek met een andere WhatsApp-gebruiker. Via het camera-icoontje met pijltje wissel je tijdens het gesprek naar de andere camera van je smartphone. Voor videobellen heb je een goede internetverbinding nodig, en het kost een stuk meer data. Hoeveel, dat is sterk afhankelijk van de toestelcamera’s en de manier van verbinden (wifi of dataverbinding). In onze test kostte het tussen de 8 en 20 MB per minuut. Oproepen komen overigens terecht op het Oproepen/Gesprekken-tabblad van het hoofdscherm.

Tip 06: Andere media

Misschien zag je het al even: in het verzend-menu (paperclipje of plusteken) staan nog meer opties. Via Document verzend je allerlei documenten, zoals word-bestanden, spreadsheets en pdf’s. Een bestand mag maximaal 100 MB groot zijn. Spreek je met iemand af en wil je laten weten waar je nu bent? Tik dan op Locatie en WhatsApp maakt een kaartje met jouw locatie. Een andere plek kiezen kan trouwens ook. Tot slot kun je de gegevens van iemand uit je contactenlijst versturen via Contact.

Tip 07: Media opslaan

Als je media krijgt toegestuurd van anderen, worden die standaard op je apparaat opgeslagen. Wil je zelf bepalen welke foto’s, filmpjes en geluidsfragmenten er wel en niet worden opgeslagen? Ga naar het hoofdvenster, tik op de drie puntjes en kies / Instellingen / Dataverbruik (Android) of tik in het hoofdvenster op Instellingen / Data- en opslaggebruik (iOS). Kies in dit menu wanneer WhatsApp media automatisch opslaat. Je kunt hierbij onderscheid maken tussen downloaden via mobiel netwerk, wifi en roaming, en per situatie bepalen of afbeeldingen, audio, video’s of documenten mogen worden opgeslagen.

©PXimport

Tip 08: Status

Sinds eind februari heeft WhatsApp een uitgebreide Status-functie. Was dat daarvoor alleen een tekstregeltje waarin je bijvoorbeeld aangaf dat je niet beschikbaar was, nu is het een Instagram Stories- dan wel Snapchat-achtige functie. Tik je in het hoofdscherm op Status, dan zie je de statussen die contacten de laatste 24 uur geplaatst hebben. Tik linksboven op Privacy (iPhone) of rechtsboven op de drie puntjes en kies Privacy status om alvast aan te geven wie jouw status-updates mogen zien. Je kiest hier tussen Mijn contacten, Mijn contacten, behalve… of Alleen delen met… waarbij bij de laatste twee contacten kunt selecteren. Je plaatst zelf een nieuwe status door op Mijn status te tikken in het tabblad Status, of nog sneller via het camera-pictogram/tabblad in het hoofdvenster. Je kunt je foto of filmpje opleuken met tekst, pen of stickers/emoji. Statussen die je gedurende de dag maakt, komen in één filmpje terecht en verdwijnen hier na 24 uur automatisch weer uit. Bij het bekijken van statusfilmpjes van anderen, kun je hier snel doorheen scrollen door op het scherm te tikken.

Tip 09: Berichten doorsturen

Je weet nu de basis over het verzenden van berichten en media. Gelukkig heeft WhatsApp nog allerlei slimme functies ingebouwd voor berichten. We diepen een paar van die extra mogelijkheden voor berichten uit. Heb je een bericht aan iemand gestuurd of van iemand ontvangen en wil je dat ook aan een ander WhatsApp-contact laten lezen? Dan kun je het doorsturen. Om een bericht door te sturen, druk je lang op het bericht (tik daarna eventueel meer berichten aan om die in één keer door te sturen) en kies je rechtsboven voor het gebogen pijltje (Android) of Stuur door (iOS). Selecteer daarna de contactpersoon(en) waarnaar je het wilt sturen en tik op het Verzend-pijltje. Bij foto’s en video’s zie je in je chat direct het gebogen pijltje staan om de media door te sturen. Onderschriften van foto’s en video’s worden helaas niet meegestuurd.

©PXimport

Tip 10: Verzendlijst

Wil je één berichtje aan heel veel mensen sturen, dan kun je gebruikmaken van een verzendlijst. Dit wordt bijvoorbeeld met oud en nieuw en met verjaardagen veel gebruikt. Tik in het hoofdvenster van WhatsApp op de drie puntjes om het menu te openen en kies Nieuwe verzendlijst (Android) of tik in het hoofdvenster direct op Nieuwe verzendlijst (iOS). Selecteer de contacten aan wie je het bericht wilt sturen. Typ vervolgens je bericht, en alle geselecteerde contacten die jou ook in hun contactenlijst hebben staan, ontvangen je appje.

Tip 11: Bericht bewaren

©PXimport

Heb je een bericht ontvangen dat je graag later nog makkelijk terug wilt kunnen lezen? Bewaar het dan als favoriet. Druk lang op het bericht en tik bovenin op de ster. Naast de verzendtijd zie je nu een sterretje verschijnen. Als je het bericht terug wilt lezen, ga je naar het hoofdvenster en druk je op de drie puntjes voor het menu / Berichten met ster in Android en naar Instellingen / Berichten met ster op een iPhone. Wil je de berichten met ster van een bepaald contactpersoon terugzien, ga dan naar de chat met die persoon en tik bovenin op de naam. Hier krijg je onder Berichten met ster je gemarkeerde berichten te zien. In ditzelfde venster krijg je trouwens ook een overzicht van alle media die jullie naar elkaar gestuurd hebben.

Tip 12: Chat verzenden

Wil je een berichtenwisseling met een bepaald persoon graag bewaren, dan kun je die chat exporteren. Je kunt de inhoud van het gesprek dan ook op andere platformen lezen, zoals je pc. Een gesprek uit WhatsApp exporteren doe je in Android door binnen het gesprek te drukken op de drie puntjes rechtsboven / Meer / Chat e-mailen. Kies of je media wilt bijvoegen en e-mail het gesprek naar je eigen mailadres om het op je computer te kunnen bewaren. Voor iOS druk je binnen het gesprek bovenin op de naam van de persoon en scrol je naar beneden tot je de optie Exporteer chat ziet. Druk hierop en kies vervolgens of je de media (dus afbeeldingen, video’s enzovoort) wilt insluiten in de export. Hierna kies je de clouddienst waar je de export wilt opslaan. Afhankelijk van de grootte van het gesprek (en de media daarin) kan het opslaan even duren. Zorg natuurlijk dat niet jouw hele chatgesprekken in verkeerde handen vallen, dat is ook voor de contacten waarmee je chat geen pretje!

©PXimport

Privacy

Tip 13: Reservekopie maken

©PXimport

Wil je voor de zekerheid al je WhatsApp-berichten back-uppen? Dat kan. Het voordeel is dat je deze reservekopie niet maakt op het toestel zelf, maar op de server van een cloud-dienst (bij Android op Google Drive en bij een iPhone op iCloud). Zorg er wel voor dat je je in je cloud-account voldoende ruimte vrij hebt. Een reservekopie maak je eenvoudig door te drukken op Instellingen / Chats / Chat back-up (Android) of / Reservekopie (iOS). Je kunt hier ook instellen dat op gezette tijden automatisch een back-up wordt gemaakt, zodat je dit niet steeds zelf hoeft te doen). Wanneer je overstapt op een nieuw toestel of je toestel opnieuw installeert, krijg je bij de installatie van WhatsApp de mogelijkheid om je reservekopie terug te zetten.

Tip 14: Chats archiveren

Wil jij je lijst met chats wel wat overzichtelijker? Je kunt gesprekken verwijderen of archiveren. Archiveer je een chat, dan staat deze niet meer in het overzicht, maar kun je de berichten via de zoekfunctie nog wel terugvinden. Wil je in één keer de lijst opschonen, ga dan in Android naar Instellingen / Chats / Chatgeschiedenis / Alle chatsarchiveren of in iOS naar Instellingen / Chats / Archiveer alle chats.

Tip 15: Blauwe vinkjes

Je hebt er misschien weleens over gehoord in het nieuws, de beruchte blauwe vinkjes van WhatsApp. Oorspronkelijk was het bij WhatsApp niet mogelijk om te zien of iemand je bericht ontvangen en/of gelezen had. Die functie is later toegevoegd met behulp van vinkjes. Een grijs vinkje betekent dat je appje is verstuurd, twee grijze vinkjes betekent dat de ontvanger je bericht heeft ontvangen en twee blauwe vinkjes houdt in dat je bericht is gelezen. Superhandig, maar misschien wil je wel helemaal niet dat iemand die informatie kan zien. Al is het maar om irritante opmerkingen als ‘waarom reageer je niet, ik zie dat je het gelezen hebt’ te voorkomen. Gelukkig kun je de leesbevestiging uitschakelen. Druk in Instellingen op Account / Privacy. Zet de schakelaar bij Leesbewijzen uit, en niemand kan meer zien welke berichten je gelezen hebt. Jij kunt dat nu ook niet meer bij anderen zien. Met de opties Laatst gezien, Profielfoto en Status kun je daarnaast bepalen wie die informatie over je te zien krijgt.

©PXimport

Contact blokkeren

Tip 16: Groep maken

©PXimport

Je las in tip 10 dat je een bericht aan meerdere personen kunt sturen via een verzendlijst. Er is nog een andere manier om een bericht aan meerdere personen te versturen: via een appgroep. Handig als je met een groep mensen wat wilt afspreken, of elkaar op de hoogte wilt houden van bepaalde dingen. Veel gezinnen, families en vriendenkringen hebben appgroepen. Een groep maak je aan via het hoofdmenu, waar je tikt op Nieuwe groep. Selecteer de contacten die je aan de groep toe wilt voegen. Die moeten in jouw contactenlijst op je telefoon staan. In de volgende stap kies je een naam voor de groep en selecteer je eventueel een groepsafbeelding. Na een tik op het vinkje is je groep aangemaakt en kun je gaan chatten. Let wel op dat ieder bericht dat je in de groep stuurt, bij alle contacten aankomt. Zorg dat je (vooral bij grotere groepen) de anderen niet tot last bent door allerlei onbenullige berichtjes te sturen.

Ook in een groep kun je overigens zien wie een bericht ontvangen en/of gelezen heeft. Veeg op een iPhone het bericht naar links om te zien wie het gelezen heeft, of druk er lang op en kies Info. In Android druk je lang op het verstuurde bericht en tik je boven in op de i om deze informatie tevoorschijn te halen.

Tip 17: Groepsbeheerder

Degene die een groep aanmaakt, is automatisch beheerder van de groep. De beheerder is degene die bijvoorbeeld nieuwe leden kan toevoegen aan de groep, leden uit de groep kan verwijderen, de afbeelding kan aanpassen en de naam van de groep kan wijzigen. Wil je niet in je eentje beheerder zijn van de groep, dan kun je andere mensen ook beheerder maken. Open de groepschat en druk boven in beeld op de naam van je groep, het beheervenster verschijnt. Druk op de naam van de persoon die je ook beheerder wilt laten zijn en tik op Groepsbeheerder maken. Jij blijft zelf ook beheerder. Wil je een lid verwijderen uit de groep, dan gaat dat via hetzelfde menu, druk dan op [Naam]verwijderen.

©PXimport

Tip 18: Groepsinstellingen

In het beheervenster van de groep kun je meer dingen aanpassen. Contactpersonen aan de groep toevoegen kan rechtsboven via de persoon met het plusje, of via de knop Deelnemer toevoegen, direct boven de bestaande lijst met leden van de groep. Door op de groepsnaam of -afbeelding te tikken kun je deze gegevens wijzigen. In dit venster vind je de optie Dempen, waarmee je de groep tijdelijk ‘op stil’ kunt zetten. Kies of je dit voor acht uur, een week of een jaar wilt, en of je wel een notificatie van nieuwe berichtjes in beeld wilt krijgen. Een een-op-een-gesprek kun je overigens ook dempen, tik daarvoor in het gesprek op de drie puntjes en kies Dempen.

Tot slot vind je de knop Aangepaste meldingen in het beheervenster, daarmee bepaal je welke meldingen je wel en niet van deze groep wilt krijgen. Mag je telefoon bijvoorbeeld trillen bij een nieuw bericht en wil je een geluidje horen?

Tip 19: Verlaten/verwijderen

Wil je uit een groep stappen, dan kun je de groep verlaten. Ga hiervoor in Android naar het beheeroverzicht van de groep, druk op Groep verlaten en bevestig de actie. In iOS veeg je de groep in je chatoverzicht naar links, kies Meer / Verlaat groep en bevestig je de actie. Je kunt de chatgeschiedenis nu nog wel bekijken, maar krijgt geen nieuwe berichten meer. Verlaat je een groep waar jij de enige beheerder van bent, dan wordt een willekeurig ander groepslid aangewezen als beheerder. De optie om een groep helemaal te verwijderen, verschijnt pas als je uit de groep gestapt bent. Druk je lang op de chatgeschiedenis van de groep, dan verschijnt nu Verwijder groep.

Tip 20: Achtergrond

De persoonlijke gegevens die je hebt ingevoerd bij het aanmaken van WhatsApp kun je natuurlijk wijzigen. Dat gaat via het Instellingen-menu. Bovenin vind je hier je naam en profielfoto. Wanneer je hierop tikt, kun je deze gegevens aanpassen. Een ander ding dat je in de instellingen kunt aanpassen, is de achtergrond van je chats aanpassen, via Instellingen / Chats / Achtergrond. Je kunt kiezen voor de achtergronden die de makers je bieden, voor een effen kleur of een eigen beeld dat op je telefoon staat.

Tip 21: Snelkoppeling

©PXimport

Chat je heel vaak met één persoon of wil je die chat om een andere reden snel kunnen openen, dan heb je geluk als je een Android-apparaat of Windows Phone-toestel hebt, want op deze apparaten kun je een snelkoppeling naar een gesprek opslaan op het startscherm van je smartphone. Dat gaat in Android via de betreffende chat, druk rechtsboven op de drie puntjes / Meer / Snelkoppeling maken. Op een Windows Phone-toestel ga je naar het hoofdscherm / Favorieten, druk lang op een contact en kies voor Vastmaken aan start.

Tip 22: Via de computer

Wist je al dat je WhatsApp ook via je computer kunt gebruiken? Superhandig om langere gesprekken te houden, zodat je niet alles op je kleine smartphone-scherm hoeft te doen. Het kan op twee manieren: via een van de programma’s die je download hier of via https://web.whatsapp.com. In beide gevallen koppel je je telefoon aan de computer door middel van een QR-code. In Android tik je in het hoofdvenster op de drie puntjes / WhatsApp Web en tik je daar op het plusje om een apparaat toe te voegen. Op een iPhone ga je naar Instellingen / WhatsApp Web/Desktop / Scan QR-code.

Zodra je apparaat gekoppeld is zie je jouw gesprekken in beeld, en kun je direct beginnen met chatten. Je kunt bijna alles wat je ook in de smartphone-versie kunt, dus ook media verzenden en bekijken, berichten terugzoeken, gesprekken dempen en chatten met groepen.

©PXimport

Tip 23: Account verwijderen

De meeste mensen die WhatsApp gebruiken willen niets anders meer, maar het kan natuurlijk zijn dat je helemaal niet zo vaak in contact wilt staan met anderen, of de voorkeur geeft aan een andere app. In dat geval kun je je account heel eenvoudig weer verwijderen. Druk op Instellingen / Account / Mijn account verwijderen. Vul vervolgens het telefoonnummer in waarmee je het account gekoppeld hebt en druk op Verwijder mijn account. Let op, dit kan niet ongedaan gemaakt worden, je bent daarna alles kwijt (ook reservekopieën).

©PXimport

Niet iedereen gebruikt WhatsApp

Naar verwachting stappen dit jaar weer ruim 1,2 miljoen mensen over van zorgverzekering. Verstandig, maar het kan nóg slimmer. Wie overstapt via CashbackXL profiteert namelijk dubbel: je bespaart op de premie én ontvangt cashback-punten die je kunt inwisselen voor keiharde euro's.

We zitten midden in het overstapseizoen. Tot en met 31 december heb je de tijd om je huidige zorgverzekering op te zeggen en een nieuwe te kiezen. De ontevredenheid over de hoge premies is voor velen de belangrijkste reden om te wisselen. Daarnaast kiezen steeds meer mensen voor een minder uitgebreide aanvullende verzekering om de kosten te drukken. Er valt vaak honderden euro's per jaar te besparen door simpelweg te vergelijken. Maar waarom zou je genoegen nemen met alléén een lagere premie?

Punten scoren (en cashen!)

Als je via CashbackXL overstapt, ontvang je voor elke nieuw afgesloten zorgverzekering bij de grote vergelijkers Poliswijzer.nl, Zorgkiezer en Overstappen.nl 2.750 punten. Deze punten zijn geld waard: 1 punt staat gelijk aan € 0,01. Dit betekent dat je per overstap € 27,50 extra voordeel pakt.
Of je nu kiest voor a.s.r., VGZ Bewuzt, OHRA, Zilveren Kruis Ziezo of een van de vele andere verzekeraars uit de lijst: als je via de juiste vergelijker overstapt, pak je die bonus mee. In onderstaand overzicht zie je bij welke vergelijker je moet zijn voor een specifieke verzekeraar.

💡Slimme tip: zo krijg je meerdere cashbacks op één adres

Stappen jij en je partner allebei over? Let dan even goed op. Normaal gesproken geldt de regel: één cashback per vergelijker, per adres/gezin. Maar daar is een slimme oplossing voor. Wil je voor meerdere gezinsleden een cashback ontvangen? Sluit de verzekeringen dan af bij verschillende vergelijkers.

Voorbeeld: Jij sluit je nieuwe verzekering af via Poliswijzer.nl (2.750 punten) en je partner sluit af via Overstappen.nl (ook 2.750 punten). Zo ontvang je op hetzelfde adres twee keer de cashback!

Voorwaarden puntenactie zorgverzekering 2026

Wil je in aanmerking komen voor deze actie, lees dan onderstaande voorwaarden even aandachtig door:

• Je moet 18 jaar of ouder zijn.
• Het moet gaan om een nieuwe verzekering (als je verlengt bij je huidige verzekeraar (ook al sluit je een andersoortige verzekering af) dan geldt dat hier niet als overstappen.
• Alle genoemde cashbacks gelden altijd voor elk eigen risico.

Zo werkt de zorgverzekerings-cashback

Wil jij 2026 financieel goed beginnen? Volg dan deze stappen voor de perfecte tracking:

1. Maak een account aan op CashbackXL.
2. Klik bovenaan in de blauwe balk op Zorgverzekering 2026.
3. Bekijk in het overzicht welke verzekeraar via welke vergelijker (Poliswijzer, Zorgkiezer of Overstappen) beschikbaar is.
4. Klik op de link en start de vergelijking. Let op: accepteer alle cookies op de site van de vergelijker en zet je adblocker uit. Dit is noodzakelijk om de punten te kunnen registreren.
5. Sluit de verzekering af.
6. Je aankoop wordt geregistreerd en na goedkeuring in april 2026 kun je jouw punten verzilveren in euro's.

Je inloggegevens alleen met een wachtwoord beveiligen is vragen om problemen. Steeds meer diensten en apps bieden daarom tweefactorauthenticatie (2FA) aan, of ze verplichten dit zelfs. Naast een wachtwoord heb je dan een tweede factor nodig. Vaak gebruik je hiervoor je smartphone, maar wat doe je als je (tijdelijk) geen telefoon hebt?

Wachtwoorden kun je vergeten, of ze worden gehackt. Daarom is het niet handig om de toegang tot een dienst of app alleen met een wachtwoord te beveiligen. Voor meer veiligheid voeg je daar een tweede authenticatiemethode aan toe. We hebben het over het aanmelden via 2FA (tweefactorauthenticatie oftewel tweestapsverificatie).

Bij 2FA heb je naast iets wat je weet, meestal een wachtwoord, ook iets wat je 'hebt' of 'bent' nodig om in te loggen. Zo'n tweede factor is vaak een unieke, eenmalige code via een authenticator-app op je smartphone. Het kan ook een sms-code, pushmelding, hardwaresleutel of een biometrische beveiliging zijn. Zo kan een aanvaller met je wachtwoord niet binnendringen, want hij heeft ook die tweede factor nodig. Een geraden of gelekt wachtwoord is dus niet meer voldoende, wat de veiligheid verhoogt.

Smartphone

Veel 2FA-oplossingen werken via een smartphone, bijvoorbeeld met de authenticator-app van Authy, Google of Microsoft, of via sms-berichten naar je telefoon. Dit is handig, maar er zijn ook nadelen. Je hebt altijd je telefoon nodig en bij een lege batterij, verlies of diefstal kom je mogelijk niet bij je accounts. Ook al je je in een gebied zonder mobiel bereik bevindt, is het lastig of onmogelijk om een sms te ontvangen.

2FA via sms is bovendien kwetsbaar voor praktijken als sim-swapping. Hierbij zet een aanvaller jouw telefoonnummer om naar een eigen simkaart om zo sms-codes te ontvangen. Je smartphone kan ook besmet raken (via phishing) met malware. Ook daarmee kan een aanvaller andere 2FA-codes onderscheppen.

Het kan ook zijn dat je geen smartphone voor je werk hebt en dat je je privételefoon liever niet gebruikt voor werkgerelateerde 2FA-authenticaties. Je kunt er natuurlijk ook nog bewust voor kiezen om geen eigen smartphone te hebben.

Gelukkig bestaan er veilige alternatieven om je ook zonder smartphone via 2FA aan te kunnen melden, zoals de rest van dit artikel duidelijk maakt.

Lees ook: Waarom je beter geen sms voor tweestapsverificatie kunt gebruiken

Desktop-authenticator

Veel mensen gebruiken als tweede factor een eenmalige code via een authenticator-app. Daarvoor bestaan verschillende gratis mobiele apps, maar je kunt ook je desktop of laptop inzetten. Je hoeft geen virtuele Android-omgeving op te zetten met een tool als BlueStacks om zo bijvoorbeeld de mobiele Android-authenticator van Google of Microsoft te kunnen draaien. Installeer gewoon de desktopversies, zoals het Zwitserse Proton of het Zweedse Yubico.

We vertellen je in het kort hoe je hiermee bij Google aanmeldt. De procedure bij andere diensten en apps gaat op een vergelijkbare manier. Surf naar https://myaccount.google.com en open Beveiliging. Kies Tweestapsverificatie en zorg dat deze is ingeschakeld. Klik bij tweede stap op Authenticator en daarna op Authenticator instellen. Er verschijnt een QR-code, maar voor je desktop-app klik je op Kun je de code niet scannen. Je krijgt nu de nodige gegevens om de geheime sleutel (zie kader Werking digitale token) handmatig in te voeren.

Als je dit in je authenticator-app hebt ingesteld (zie de alineaProton Authenticator), klik je op Volgende en voer je de code in die de app genereert. Je kunt nu definitief tweestapsverificatie bij Google aanzetten. Bij de volgende aanmeldingen voer je nu voortaan naast je wachtwoord ook de gevraagde code in.

Proton Authenticator

We nemen Proton Authenticator voor Windows als voorbeeld (ook beschikbaar voor macOS en Linux). De installatie bedraagt slechts enkele muisklikken. Start daarna de app start op en klik op Create new code. Vul bij Title bijvoorbeeld Google account in en plak de sleutel van 32 tekens in het veld Secret.

Bij Issuer kun je Google opgeven. Via Advanced options pas je eventueel instellingen aan als de dienst specifieke eisen heeft voor het aantal cijfers (standaard 6), tijdsinterval (standaard 30 seconden), algoritme (standaard SHA1) of type (standaard TOTP, maar kies STEAM voor het Steam-gameplatform van Valve). Klik op Save code om de code toe te voegen.

Via het tandwielpictogram kun je onder meer je codes back-uppen, exporteren, importeren en ook synchroniseren tussen apparaten via een gratis Proton-account. Na het aanmaken verschijnt de code in het hoofdvenster, met een geanimeerd pictogram dat de resterende geldigheidsduur toont. Je hoeft deze code nu maar bij de juiste dienst in te vullen als tweede factor, naast je wachtwoord.

©TvD | ID.nl

TOTP-wachtwoordmanager

Wachtwoorden zijn vooralsnog niet verdwenen (zie ook kader Zonder wachtwoord) en daarom is een wachtwoordmanager aan te raden. Zo hoef je al je wachtwoorden niet zelf te onthouden, voorkom je dat je ze achteloos noteert en vermijd je te veel dezelfde of simpele varianten.

Enkele wachtwoordmanagers ondersteunen ook TOTP-codes voor 2FA, zodat je geen aparte authenticator-app nodig hebt. Gratis opties voor Windows-desktop zijn onder meer Bitwarden en KeePassXC.

We nemen KeePassXC als voorbeeld, dat ook voor macOS en Linux beschikbaar is. Je installeert de tool met enkele muisklikken. Bij de eerste start klik je op Database aanmaken, voer je een naam en eventueel een omschrijving in. Klik daarna op Doorgaan. Laat de instellingen gerust ongewijzigd en klik op Doorgaan. Geef een sterk hoofdwachtwoord in (twee keer) en bevestig met Gereed. Kies een locatie voor de database en klik op Opslaan.

Voer in het hoofdvenster de accountgegevens in, zoals Titel, Gebruikersnaam, Wachtwoord en URL, en bevestig met OK. Het item wordt toegevoegd. Klik er met de rechtermuisknop op, kies TOTP / TOTP instellen en vul de Geheime sleutel in. Pas via Aangepaste instellingen eventueel de parameters aan en bevestig met OK. Om de TOTP-code te zien, kies je TOTP / TOTP (QR code) weergeven in het contextmenu.

Je kunt ook de KeePassXC-browserextensie downloaden en installeren om je online wachtwoorden en TOTP-codes automatisch in de browser in te vullen.

Hardwaresleutel

In plaats van een digitale sleutel kun je ook een fysieke hardwaresleutel gebruiken als tweede factor. Zo'n sleutel is extra veilig omdat deze via internet niet kan worden gekopieerd of gestolen. Ook phishers maken nauwelijks kans, want de sleutel is gekoppeld aan de originele website-url van de dienst. Zelfs als iemand je sleutel heeft, blijft je wachtwoord nodig en vaak ook een pincode of biometrie om de sleutel te gebruiken. Bij verlies rest meestal alleen een alternatieve tweede factor, zoals een TOTP-code of back-upcodes (zie hieronder), tenzij je een reservesleutel hebt.

We nemen als voorbeeld een YubiKey 5 NFC USB-A van Yubico (circa 60 euro). Dit kan ook een ander merk of type zijn, zoals Feitian, Nitrokey of SoloKeys. Ga in Windows 11 naar Instellingen, kies Accounts / Aanmeldingsopties en selecteer Beveiligingssleutel / Beheren. Plaats de sleutel in de pc en activeer deze. Klik op Toevoegen bij Pincode voor beveiligingssleutel. Je kunt ook de Yubico Authenticator downloaden die ook beschikbaar is voor macOS en Linux. Ga door met installeren en start als administrator op. Open nu Passkeys, klik op Set PIN, voer tweemaal een pincode in en klik op Save.

We nemen opnieuw Google als voorbeeld, waar je inmiddels tweestapsverificatie hebt ingeschakeld. Op de webpagina van je Google-account open je Beveiliging en klik je op Toegangssleutels en beveiligingssleutels. Kies + Toegangssleutel maken, klik op Ander apparaat gebruiken, selecteer Beveiligingssleutel en klik op Volgende en daarna op OK (twee keer). Voer de pincode van de sleutel in, bevestig met OK en activeer de sleutel. Deze is nu bruikbaar als tweede factor.

Back-upcodes

We hebben nu al twee methoden om ons via een desktop-pc of laptop bij 2FA aan te melden: digitale TOTP-codes en een hardwaresleutel. Heb je ook een toegangssleutel, bijvoorbeeld gekoppeld aan je Windows Hello-inlogmethode, dan zijn het er zelfs drie opties. Al is dit eigenlijk geen klassieke 2FA maar een methode zonder wachtwoord (zie kader Zonder wachtwoord).

De meeste diensten die 2FA ondersteunen, bieden ook back-upcodes aan, hoewel deze eigenlijk bedoeld zijn als noodingreep. We raden je in elk geval aan deze te genereren of te downloaden en offline te bewaren, bijvoorbeeld in een kluis of andere water- en brandveilige plek. Laat ze zeker niet rondslingeren en deel ze nooit digitaal.

Voor je Google-account bijvoorbeeld werkt dit als volgt. Meld je opnieuw aan op je accountpagina, open Beveiliging, scrol naar beneden en klik op Back-upcodes en daarna op Back-upcodes genereren. Google maakt direct tien codes aan die je kunt downloaden en/of afdrukken. Dit is meestal voldoende om problematische aanmeldingen op te lossen. Je kunt op elk moment weer tien nieuwe codes aanmaken, waarmee de vorige tien codes automatisch ongeldig worden.